SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO w Zespole Szkół w Modliborzycach Modliborzyce wrzesień 2015
PODSTAWY PRAWNE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH PODEJMOWANYCH W SZKOLE 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej art.72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka art.3, art.19 i art.33 3.Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty ( DZU. Nr 67 z pożn.zm.). 4.Ustawa z dnia 29.07.2005r.o przeciwdziałaniu narkomanii. 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia31.01.2003r w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. 6. Ustawa z dnia 26.10.1982r.o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 7.Ustawa z dnia9.11.19995r.o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. 8. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19.08.1994r 9.Rozporzadzenie MEN z dnia 15.01.2013 w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, w szkołach i placówkach (DZ.U. Nr13, poz.110).
Wstęp: Założeniem Szkolnego Programu Profilaktyki jest wspomaganie wychowawczej roli rodziny z uwzględnieniem praw do przekonań religijnych, światopoglądowych oraz wolności sumienia. Szkoła ma obowiązek zapewnić uczniom powszechny dostęp do nauki i wychowania, ochronę przed przemocą a także kierować się dobrem uczniów, troską o jego zdrowie, postawę moralna i obywatelską z zachowaniem poszanowania godności osobistej. Szkolny Program Profilaktyki jest spójny z Programem Wychowawczym Szkoły, Szkolnym Zestawem Programów Nauczania, Wewnątrzszkolnym Systemem Ocenia. Program jest przygotowany jest przygotowany dla wszystkich uczniów naszej szkoły w ramach godzin wychowawczych i innych przedmiotów, na których mogą być realizowane założenia programowe Realizatorami programu są wszyscy nauczyciele wychowawcy,pedagog szkolny, pielęgniarka szkolna, katecheci oraz zaproszeni specjaliści do spraw profilaktyki. Program proponuje kształcenie dojrzałej postawy ucznia wobec samego siebie, jak i wobec otaczającej go rzeczywistości. Został tak opracowany, aby zapobiegał zagrożeniem współczesnej młodzieży i pomagał pracować nad problemami istniejącymi wśród naszych uczniów. Na podstawie wyników obserwacji, rozmów, wywiadów ustalono listę priorytetów w zakresie działań profilaktycznych w pracy z uczniami i rodzicami. Program obejmuje cztery obszary oddziaływań: promocja zdrowia profilaktyka uzależnień doskonalenie komunikacji interpersonalnej przeciwdziałanie negatywnym zachowaniom młodzieży bezpieczeństwo w szkole i poza nią. Warunkiem skutecznej profilaktyki jest skoordynowanie działań we wszystkich obszarach funkcjonowania. Zadania z poszczególnych obszarów będą realizowane w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy, zajęć z określonych przedmiotów oraz różnych form działalności pozalekcyjnej szkoły. Sprawdzianem przydatności programu będzie jego ewaluacja. Wnioski z niej posłużą modyfikacji i doskonaleniu programu pod względem konstrukcji, tematyki oraz form realizacji.
Program profilaktyki uwzględnia potrzeby rozwojowe uczniów, wynikające ze specyfiki środowiska szkolnego oraz szeroko pojęty kontekst przemian społeczno- ekonomicznych w kraju. Diagnoza środowiska szkolnego identyfikacja problemów: Podstawą do opracowania Szkolnego Programu Profilaktyki są informacje zebrane od nauczycieli, rodziców i uczniów za pomocą: - obserwacji zachowań i problemów młodzieży na terenie szkoły oraz w sytuacjach pozalekcyjnych -analiza problemów edukacyjnych i wychowawczych zgłaszanych do pedagoga szkolnego oraz wychowawców( analiza dokumentacji, rozmowa) - analiza problemów zdrowotnych rejestrowanych i dostrzeganych przez pielęgniarkę szkolną(rozmowa) - analiza problemów zgłaszanych przez rodziców( konsultacje indywidualne, zebrania klasowe) Cele programu: 1.Wspieranie wychowania i nauczania wszędzie tam, gdzie pojawia się zagrożenie dla rozwoju młodzieży, a także w przypadku uczniów o szczególnych uzdolnieniach i pasjach; 2. Koncentrowanie się na tworzeniu warunków, w których młodzież ma dostęp do przyjaznych i bezpiecznych grup rówieśniczych np. wycieczki, zabawy, zajęcia pozalekcyjne; 3.Wspieranie rodziców w ich funkcjach wychowawczych i edukacyjnych poprzez różne formy doskonalenia umiejętności rodziców w pracy profilaktycznej; 4.Uświadamianie uczniów, rodziców i nauczycieli o konieczności działań profilaktycznych, które maja wpływ na przyszłe decyzje i życie młodych ludzi.
Harmonogram działań w zdiagnozowanych obszarach: I OBSZAR- PROMOCJA ZDROWIA Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1. Wprowadzenie do treści lekcji biologii, chemii i godzin wychowawczych tematyki związanej z zasadami zdrowego żywienia oraz sposobu odżywiania na zdrowie człowieka (anoreksja, bulimia). 1. Dostarczanie uczniom wiedzy na temat różnych aspektów zdrowia. 2. Promowanie zdrowia w szkole i poza społecznością szkolną. 3.Motywowanie uczniów do dbałości o higienę osobistą. 4.Działania profilaktyczne mające na celu zapobieganie chorobom zakaźnym i nowotworowym. 5.Poprawienie jakości działań podejmowanych na rzecz ucznia przez osoby sprawujące nad nim opiekę. 6. Promowanie wśród uczniów racjonalnego odżywiania. 7. Dostarczenie uczniom informacji na temat bezpieczeństwa w drodze do szkoły i domu, na terenie szkoły i poza nią. 8.Szerzenie wiedzy na temat wpływu środowiska na zdrowie i życie człowieka. 9.Promowanie właściwych postaw społecznych wśród uczniów. 2.Udział młodzieży w różnorodnych formach zajęć rekreacyjnych i sportowych. 3. Wprowadzenie do treści lekcji biologii, wychowania fizycznego i godzin wychowawczych tematyki związanej z higieną osobistą. 4.1. Pogadanki, lekcje wychowawcze dotyczące problematyki HIV/AIDS, gruźlicy oraz nowotworów sutka, szyjki macicy w ramach godzin biologii. 4.2. Programy profilaktyczne( gazetki, ulotki, pogadanki ze specjalistami). 5.1. Kierowanie uczniów wymagających pomocy specjalistycznej do odpowiednich placówek służących radą i pomocą. 5.2. Organizowanie opieki nad niepełnosprawnymi uczniami w szkole poprzez stwarzanie sprzyjających warunków do jak najpełniejszego uczestnictwa w życiu szkoły. 6.Wprowadzanie do treści lekcji biologii, wychowania fizycznego i godzin wychowawczych tematyki związanej z higieną osobistą. 7.Lekcje godz-wych,.spotkania z policjantem nt. handlu ludźmi (fundacja Lastrada ), bezpieczeństwa uczniów. 8. Udział uczniów w akcjach Sprzątania Świata i Dnia Ziemi oraz programach prozdrowotnych i konkursach. 9.Czeste rozmowy z uczniami, którzy nie przestrzegają podstawowych zasad współżycia społecznego. Nauczyciele biologii, chemii i wychowawcy Nauczyciele prowadzący zajęcia. Nauczyciel biologii, wychowania fizycznego, pielęgniarka. Pedagog, nauczyciel biologii, zaproszeni specjaliści. Dyrektor szkoły, wychowawcy klas, nauczyciele biologii, wf-u, pedagog specjalny, pedagog szkolny. Wychowawcy, nauczyciele, Wychowawcy, n-le biologii wf-u. Pedagog szkolny, nauczyciele, wychowawcy Wychowawcy, nauczyciele chemii, biologii, geografii. Pedagog, wych.
II OBSZAR- PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1.Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień i zagrożeń występujących we współczesnym świecie. 1. Wprowadzenie do treści lekcji biologii, chemii, godzin wychowawczych wych fizycznego tematyki związanej z narkomania, Nauczyciele biologii, chemii, wych fiz. wychowawcy. alkoholizm, paleniem tytoniu, dopalaczami, innymi środkami farmakologicznymi- ze szczególnym uwzględnieniem skutków społecznych, rodzinnych i zdrowotnych. 2. Wskazanie możliwości unikania zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi. 3.Ukazanie perspektywy zdrowego życia i dróg do satysfakcji osobistych bez zażywania alkoholu i innych substancji uzależniających. 4.Dostarczenie wiedzy na temat wpływu alkoholu i narkotyków, dopalaczy na życie w rodzinie( ze szczególnym uwzględnieniem dzieci). 5.Kształtowanie postaw umożliwiających samostanowienie oraz ochronę. 6.Tworzenie bezpiecznego wolnego od uzależnień środowiska szkolnego. 7. Wyrabianie właściwych nawyków dotyczących spędzania wolnego czasu. 2.Pogadanki, prezentacje multimedialne, prelekcje dla rodziców ze specjalistami. 3. Podejmowanie działań służących eliminowaniu z obyczajowości młodzieży nikotyny i alkoholu jako narkotyków inicjacyjnych otwierających drogę do innych środków odurzających. 4.Przestrzeganie zakazu spożywania alkoholu i palenia papierosów na terenie szkoły oraz podczas wycieczek klasowych i szkolnych. 5. Udział młodzieży w projekcjach filmów akcentujących problemy osób zagrożonych uzależnieniem oraz w warsztatach psychoedukacyjnych z pracownikami poradni MONAR. 6. Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych. Organizowanie rajdów i wycieczek krajoznawczych, wyjścia do kina, na spektakle teatralne, do muzeów. Rozgrywki sportowe na terenie szkoły. Udział uczniów w międzyszkolnych zawodach sportowych. Uczestnictwo uczniów w akcjach charytatywnych. 7.Uczestnictwo uczniów w wycieczkach szkolnych( teatr, kino, rajd rowerowy, wycieczki krajoznawcze). Uczestnictwo w zajęciach dodatkowych proponowanych przez szkołę i środowisko lokalne. Wychowawcy, nauczyciele. Pedagog specjalny, wychowawcy klas, pedagog. Pracownicy szkoły, wychowawcy, pedagog. Pedagog szkolny, pedagog specjalny, wychowawcy. Pedagog, nauczyciele wf-u, wychowawcy klas, nauczyciele. Osoby odpowiedzialne za wolontariat, pedagog szkolny.
III OBSZAR- DOSKONALENIE KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ I PRZYGOTOWANIE DO RADZENIA SOBIE ZE STRESEM Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1.Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. 2. Kształtowanie nawyków zachowań asertywnych. 3.Zapoznanie uczniów uczniów z aspektami racjonalnego podejmowania decyzji. 4.Rozwijanie u uczniów asertywności. 5. Poznanie przyczyn stresu i uświadomienie wpływu stresu na organizm człowieka. 1.Przeprowadzenie zajęć n/t komunikacji interpersonalnej, asertywności oraz technik rozwiązywania konfliktów dla uczniów. 2. Uświadomienie uczniom konieczności kształtowania w sobie postaw asertywnych. 3.Organizowanie dla uczniów warsztatów zawodoznawczych prowadzonych przez pracowników PPP lub innych specjalistów. 4.Prowadzenie warsztatów terapeutycznych w ramach godzin wychowawczych przez psychologa z PPP. 5. Indywidualne poradnictwo i pomoc psychologiczno- pedagogiczna. Kierowanie uczniów do odpowiednich placówek służących rada i pomocą. Wychowawcy, psycholog PPP. Nauczyciele, wychowawcy. Pedagog, pracownicy PPP. Psycholog PPP, wychowawcy klas. Psycholog PPP, pedagog.
IVOBSZAR - PRZECIWDZIAŁANIE NEGATYWNYM ZACHOWANIOM MŁODZIEŻY Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1.Poznanie środowisk rodzinnych uczniów. 1.1. Obserwacja uczniów i rozpoznanie sytuacji rodzinnej. Wychowawcy 1.2. Indywidualne rozmowy wychowawców, nauczycieli, pedagoga Nauczyciele, i psychologa z uczniami. psycholog, pedagog. 1.3. Spotkania z rodzicami uczniów mających problemy. 2. Pomoc rodzinom dysfunkcyjnym i niewydolnym wychowawczo. 3.Ograniczenie zjawiska wagarowania uczniów. 4. Rozpoznanie sytuacji ryzykownych i otoczenie opieką uczniów, u których takie zachowania występują. 5.Organizacja różnych form spędzania wolnego czasu przez uczniów. 6. Informacja o instytucjach, miejscach pomocy dla rodziców borykających się z trudnościami. 2.1.Umozliwienie uczniom indywidualnych spotkań z pracownikami PPP. 2.2. Kierowanie do innych placówek służących fachowa pomocą. 3.Profilaktyczne rozmowy z rodzicami na temat skutków wagarowania. 4.1. Spotkanie pedagoga z wychowawcą nauczycielami uczącymi w danej klasie. 4.2. Stworzenie pomocy koleżeńskiej w nauce uczniom mającym trudności. 5.1. Aktywny udział uczniów w wycieczkach, rajdach oraz turniejach sportowych. 5.2.Zapewnienie zajęć pozalekcyjnych w szkole, wolontariat koła zainteresowań. 5.3. Udział uczniów w spektaklach teatralnych, projekcjach filmów, programach i projektach edukacyjnych. 5.4. Organizacja spotkań z policjantem na temat odpowiedzialności karnej. 6. Udostępnienie zainteresowanym rodzicom i uczniom adresów, numerów telefonów i zakresu pomocy udzielanej przez odpowiednie placówki. Nauczyciele, psycholog PPP, pedagog. Pedagog, wychowawcy, nauczyciele. Wychowawca, nauczyciele, pedagog. Psycholog, pedagog, wychowawcy Pedagog, wychowawcy.
INSTYTUCJE WSPIERAJĄCEV SZKOŁĘ W DZIAŁANICH PROFILAKTYCZNYCH 1. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Janowie Lubelskim 2.Poradnia Leczenia Uzależnień w Janowie Lubelskim 3.PSSE w Janowie Lubelskim 4. Państwowa Komenda Policji w Janowie Lubelskim 5. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Modliborzycach 6.Niepubliczny Zakład Opieki Społecznej w Modliborzycach EWALUACJA PROGRAMU Program profilaktyki szkoły realizowany będzie przez trzy lata. Do całościowej oceny posłużą następujące wskaźniki skuteczności: 1) Wiedza, postawy i zachowanie uczniów: czy uczniowie potrafią radzić sobie z trudnościami? czy potrafią współpracować w grupie? Czy poznali podstawowe informacje dotyczące środków odurzających? czy potrafią powstrzymać się przed używaniem tych substancji? Czy nabyli prawidłowe postawy wobec: nauki szkolnej, używania środków psychoaktywnych, odurzających się rówieśników? 2)Aktywność alternatywna uczniów: czy włączają się do różnorodnych działań i programów realizowanych na terenie szkoły? czy uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych? czy podejmują działania o charakterze charytatywnym i woluntarystycznym?
3)Zmiany w funkcjonowaniu szkolnym: czy nastąpił wzrost osiągnięć szkolnych? czy poprawiła się frekwencja uczniów na zajęciach? czy zmniejszyła się liczba interwencji wychowawczych w związku z problemami dydaktycznymi i wychowawczymi? Program Profilaktyki będzie podlegał ewentualnemu uzupełnieniu po zakończeniu każdego roku szkolnego, oraz po konsultacjach z Rada Pedagogiczna, rodzicami i uczniami.