Źródło pinterest Konferencja Safer Internet 25.09.2014 Rafał Lew-Starowicz APS
Prof. Andrzej Korybski
prof. Bronisław Siemienicki
1. Pojęcie edukacji prawnej na rzecz odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z komputera i internetu 2. Prawo oświatowe 3. Wyniki i wnioski z badań
Edukacja prawna to ogół czynności i procesów pedagogicznych umożliwiających obywatelom poznanie rzeczywistości prawnej, korzystanie ze swoich praw oraz znajomość obowiązków wynikających z istniejącego porządku prawnego. (Uwaga: Nie mylić z poradnictwem prawnym oraz edukacją prawniczą) Edukacja prawna na rzecz bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania z komputera i internetu przez gimnazjalistów to wszelkie edukacyjne działania, umożliwiające poznanie uczniom ich praw i obowiązków wynikających z użytkowania komputera i internetu zarówno przez nich jak i innych ludzi.
Terminem odpowiedzialność, określa się: właściwość ludzkiego postępowania polegającą na możności lub gotowości do ponoszenia konsekwencji, wzięcia na siebie dobrych i złych skutków własnego postępowania. Odpowiedzialność wynika z poczytalności nieskrępowania w działaniu oraz domniemania, że wartość moralna, spełniana w czynie, staje się składową moralnej treści osobowości ¹ ¹ S. Jedynak, Mały Słownik Etyczny, wyd. Branta, Oficyna Wydawnicza Sp. z o.o., Bydgoszcz, 1999, s. 96.
Edukacja obywatelska Edukacja medialna Edukacja prawna Edukacja prawna na rzecz odp. i bezp. korzystania z komputera i internetu
Z preambuły do ustawy o systemie oświaty z 1991 r.: Kształcenie i wychowanie słuŝy rozwijaniu u młodzieŝy poczucia odpowiedzialności (..) Szkoła winna zapewnić kaŝdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich(..) Artykuł 4a Ustawy o systemie oświaty mówi o tym, iŝ Szkoły i placówki zapewniające uczniom dostęp do internetu są obowiązane podejmować działania zabezpieczające uczniów przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagroŝenie dla ich prawidłowego rozwoju. Ustawa Karta Nauczyciela nakłada na nauczyciela obowiązek aby (art. 6.) (..) kształcić i wychowywać młodzieŝ w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla kaŝdego człowieka oraz dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych
Do kompetencji Rady Rodziców naleŝy uchwalenie w porozumieniu z radą pedagogiczną między innymi: programu wychowawczego szkoły obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, (..) programu profilaktyki. Inne uprawnienia ma Rada Szkoły, która uczestniczy w rozwiązywaniu problemów szkoły, moŝe wnioskować do organu nadzorującego szkołę o dokonanie oceny działalności szkoły, np. w zakresie osiąganych przez szkołę wyników w obszarze opieki i wychowania uczniów. RównieŜ kurator oświaty współdziałając z właściwymi organami, organizacjami w sprawach przeciwdziałania patologii społecznej ma za zadanie wpierać szkoły w ich wychowawczej misji (art. 31). Wreszcie Minister Edukacji Narodowej ustalając co roku priorytet nadzoru pedagogicznego wskazuje kierunek poŝądanych przezeń działań jakim winny być podporządkowane prace szkoły.
Z treści nauczania informatyki w gimnazjum uczeń: 2) opisuje korzyści i niebezpieczeństwa wynikające z rozwoju informatyki i powszechnego dostępu do informacji, wyjaśnia zagrożenia związane z uzależnieniem się od komputera; 3) wymienia zagadnienia etyczne i prawne, związane z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych oraz przejawy przestępczości komputerowej.
Czynniki kontekstowe wpływające na podejmowaną w internecie aktywność uczniów. Opracowanie własne na podstawie: raport ESLS, M. Szpotowicz, IBE, 2013
Opracowanie własne na podstawie GUS Oświata i Wychowanie w roku szkolnym 2008/2009, 2012/2013.
Wykres nr 4. Postrzeganie wybranych zagrożeń internetowych przez dzieci w wieku 8-17 lat i ich rodziców na przykładzie Wielkiej Brytanii Opracowanie własne na podstawie: The Protection Of Children Online Recommendation Of The OECD Council Report On Risks Faced By Children Online And Policies To Protect Thems, Wyd. OECD 2012, s.23
Korzystanie z komputera i internetu 15 latkow w świetle badań PISA W 2000 roku 19% miało dostęp do internetu w domu, obecnie 95% W Szwecji odpowiednio 83% i 99% Ci, którzy korzystają 2-4 godzin dziennie z internetu osiągają średnio lepszy wynik od korzystających mniej niż 2 godziny i więcej niż cztery. Z portali społecznościowych korzysta codziennie ponad 60% dziewcząt i prawie 50% chłopców. W gry komputerowe 35% chłopców i 4% dziewcząt.
N=79, w tym gimnazja N=17
Jakie zagadnienia najważniejsze w kontekście edukacji prawnej uczniów?
Czy edukacja prawna potrzebna w gimnazjum?
Inne wnioski z badania Nauczyciele czerpią wiedzę na temat zagrożeń z internetu, tam szukają informacji o problemach i sposobach radzenia z nimi. O bezpieczeństwie w internecie głównie rozmawia się z uczniami na informatyce i godzinie wychowawczej Nauczyciele nie pozostają obojętni jak się pojawi problem w szkole, reagują. Kiedy pojawi się problem: pogadanki, rozmowa z uczniami i rodzicami, pedagogiem szkolnym, usunięcie wpisów i zdjęć z internetu, zgłoszenie przestępstwa na policję, rzadko stosuje się gotowe procedury
rafal.lewstarowicz@gmail.com