PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁA PODSTAWOWA W PIECZYSKACH ROK SZKOLNY 2012/13 Działania profilaktyczne to te, które stwarzają człowiekowi okazję do aktywnego uczestnictwa w gromadzeniu doświadczeń powodujących wzrost jego zdolności do radzenia sobie w potencjalnie trudnych sytuacjach życiowych. Gerard Edwards
PROFILAKTYKA to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. CELEM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH JEST WZMOCNIENIE CZYNNIKÓW CHRONIĄCYCH PRZY JEDNOCZESNEJ REDUKCJI CZYNNIKÓW RYZYKA ZADANIA 1. Zwiększanie bezpieczeństwa uczniów..... 3 2. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole..... 5 3. Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego..... 7 4. Rozszerzanie działań na rzecz propagowania zdrowego trybu życia.... 9 5. Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju 11 6. Rozpoznawanie niepożądanych zjawisk na terenie szkoły. 13 7. Rozszerzanie działań na rzecz profilaktyki uzależnień. 14 2
Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze, w szkole i w domu - uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły, - promowanie właściwego zachowania i zasad bezpieczeństwa podczas zajęć i zabaw, - bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych, - rady na bezpieczne ferie i wakacje 1. ZWIĘKSZANIE BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW. Działania Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Uczeń zna zasady Wychowanie komunikacyjne w szkole. bezpieczeństwa ruchu drogowego. Jazda po miasteczku ruchu drogowego. Uczeń stosuje w praktyce przepisy ruchu drogowego. Uczeń czuje się bezpiecznie w miejscach szczególnie zagrożonych (w szkole, domu i w drodze do szkoły). Uczeń czuje się bezpiecznie w czasie zajęć, przerw i imprez. Złe zachowanie wywołuje natychmiastową reakcję pracowników szkoły. Uczeń bezpiecznie wypoczywa podczas ferii i wakacji. Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach - zajęcia warsztatowe. Pogadanki na temat bezpiecznej drogi. Spotkania z policjantem Programy profilaktyczne Policji Współpraca z Policją, konkursy z zakresu ruchu drogowego BRD, Turniej Wiedzy o Bezpieczeństwie- dla klasy I Dyżury nauczycieli. Dostępność i popularyzacja materiałów edukacyjnych. Prowadzenie zajęć specjalistycznych. Przypominanie zasad bezpiecznego spędzania przerw i zachowywania się w trakcie zajęć oraz imprez szkolnych. - dyrektor, - instytucje wspomagające - nauczyciel techniki i wychowania fizycznego - pracownicy szkoły 3
Działania Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie. Uczeń odpowiednio zachowuje się podczas ewakuacji. Uczeń odpowiednio reaguje na przedmioty i substancje niebezpieczne. Próbna ewakuacja. Zapoznanie z zagrożeniami wynikającymi z kontaktu z przedmiotami i substancjami niebezpiecznymi. - dyrekcja, - koordynator ds. bezpieczeństwa Uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia: - powódź, pożar, - zachowanie na szkolnym korytarzu, szatni, klasie szkolnej, sali gimnastycznej, boisku szkolnym, placu zabaw Uczeń wie jak zachować się w sytuacji zagrożenia. Próbny alarm przeciwpożarowy - dyrektor, - pielęgniarka, - koordynator ds. bezpieczeństwa Pedagogizacja rodziców Rodzice: - znają zasady bezpiecznego poruszania się po drogach - wiedzą, jakie zagrożenie w ruchu drogowym powoduje kierowca po alkoholu. Na spotkaniach z rodzicami rozmowa na temat: - bezpieczeństwo w ruchu drogowym - kierowca po alkoholu- prezentacja filmu edukacyjnego pt. Eksperyment - nauczyciel techniki 4
Diagnoza poziomu bezpieczeństwa w szkole. 2. ELIMINOWANIE PRZEJAWÓW AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE Działania Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Nauczyciele znają Ankiety, rozmowy. - koordynator ds. zagrożenia występujące bezpieczeństwa wśród uczniów. Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić. Uczeń wie, czym jest agresja. Uczeń zna alternatywne sposoby rozwiązywania konfliktów Uczeń radzi sobie z własnymi emocjami. Pogadanki z wychowawcami, policją. Udział w programie profilaktycznym Szkoła bez przemocy Dzień bez przemocy - plakaty - inscenizacje przygotowane przez uczniów obrazujące właściwe zachowanie w różnych sytuacjach. Koordynator ds. programu profilaktycznego i wychowawczego. Eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia Uczeń wie, gdzie w razie potrzeby szukać pomocy. Uczeń wie, jak należy się zachować w różnych sytuacjach, Uczeń wie, jak należy zwracać się do innych, używa form grzecznościowych Umieszczenie na gazetce szkolnej i tablicy ogłoszeń wykazu instytucji, do których można się zwrócić z prośbą o pomoc. Codzienne wdrażanie do używania form grzecznościowych i kulturalnego zachowania się Zajęcia w kołach zainteresowań. Udział w konkursach recytatorskich, ortograficznych, Udział w zajęciach teatralnych. 5
Działania Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Aktywne dyżurowanie nauczycieli. Uczeń czuje się bezpiecznie. Wdrażanie działań na rzecz eliminacji przejawów agresji i przemocy, kształtowanie umiejętności asertywnych. Uczeń spędza przerwy bezpiecznie i aktywnie. Uczeń umie zachować się asertywnie. Zaproponowanie bezpiecznych zabaw w czasie przerw. Warsztaty umiejętności asertywnych- na godzinach wychowawczych Prowadzenie kół zainteresowań Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych. Wzbudzanie empatii, tolerancji i zachowań prospołecznych. Pedagogizacja rodziców. Uczeń zna i szanuje normy i wartości społecznych, kulturowe, rodzinne, szkolne. Uczeń ma poczucie własnej wartości i skuteczności. Uczeń umie być tolerancyjny i ma świadomość zagrożeń płynących z braku tolerancji. Wzmocnienie więzi między rodzicami i dzieckiem. Rodzice zwracają uwagę na treści dostępne dla swych dzieci, filtrują je. Akcje, konkursy, imprezy organizowane przez Samorząd Uczniowski Ćwiczenia afirmujące, podnoszące samoocenę, uczenie samoakceptacji i budowania pozytywnych relacji między rówieśnikami. Współpraca z Klubem Otwartych Serc Tematyka tolerancji w kształceniu zintegrowanym i oddziale przedszkolnym Lekcje wychowawcze na temat: Tolerancja jako wartość i konieczność rodzinna. Kolorowa tolerancja. Dzień Tolerancji Pogadanki o tematyce przemocy i agresji w mediach, grach komputerowych. - dyrektor, - pełnomocnik d/s profilaktyki i uzależnień realizujący projekt TPD, I- III, i oddziału przedszkolnego - wychowawcy IV-VI - wychowawcy oddziałów przedszkolnych i kl. I na spotkaniach z rodzicami 6
Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole 3. ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI WSPÓŁŻYCIA SPOŁECZNEGO Działanie Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Uczeń zna obowiązki Zapoznanie ze Statutem Szkoły. - wychowawcy, i prawa wynikające ze Statutu Szkoły. Przestrzega Kryteria ocen zachowania je. Klasowy Kodeks Dobrego Zachowania, Uczeń zna podstawowe Regulamin sal zasady dobrego Pogadanki na temat zasad dobrego wychowania. wychowania i stosuje się do nich. Uczeń ubiera się stosownie do okoliczności. Ustalenie wewnętrznych zasad obowiązujących Uczeń współtworzy i w klasie i szkole. stosuje reguły ustalone w Klasowe zeszyty pochwał i kar zespole klasowym. Gra motywacyjna Bank Sukcesów Edukacja prawna uczniów. Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych. Uczeń zna swoje prawa i obowiązki wynikające ze Statutu Szkoły i Konwencji Praw Dziecka Uczeń rozumie potrzebę pomagania innym. Uczeń respektuje potrzeby niepełnosprawnych uczniów, w tym z klas integracyjnych. Uczeń angażuje się w akcje pomocy potrzebującym. Zajęcia, pogadanki w klasach. Zajęcia w ramach projektu Młody Europejczyk organizowanego przez Urząd Marszałkowski Podejmowanie tematyki dotyczącej potrzeby pomagania innym. Uświadamianie potrzeb osób niepełnosprawnych. Udział w imprezie integracyjnej w SP nr 2 Udział w akcjach charytatywnych: Góra grosza, zbiórka przyborów szkolnych dla dzieci z potrzebujących rodzin, WOŚP, pomoc dla Michała, pomoc dziecku z Fundacji Pomóż i my Pomoc koleżeńska 7 - wychowawcy - wychowawcy - Samorząd Uczniowski,
Działanie Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Integrowanie społeczności szkolnej. Uczeń zachowuje się stosownie do sytuacji. Uczeń czuje się odpowiedzialny za dobre imię szkoły. Uczniowie poznają swoje zainteresowania, uzdolnienia. Uczeń czuje się częścią zespołu i jest współodpowiedzialny za jego sukces. Szkoła cieszy się dobrą opinią. Organizowanie uroczystości i imprez szkolnych. Organizowanie wycieczek. Zajęcia w ramach TPD. Realizacja projektów unijnych. Koła zainteresowań. Prezentowanie osiągnięć uczniowskich. Organizowanie zajęć otwartych. - dyrektor - Rada Rodziców - SU 8
4. ROZSZERZANIE DZIAŁAN NA RZECZ PROPAGOWANIA ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA Działanie Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Rozwijanie poczucia Dostosowanie sprzętu szkolnego do wzrostu odpowiedzialności za uczniów. Stosowanie przerw śródlekcyjnych. własne zdrowie. (Kl. 1-3) Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego odżywiania. Pogadanki w klasach na temat zdrowego żywienia. -Obiady -Akcje Mleko w szkole, Owoce w szkole -instytucje wspomagające, świetlicy, - higienistka Propagowanie zdrowego trybu życia Uczeń rozumie wpływ reklamy na konsumenta. Wyjaśnianie roli reklamy Kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia. Wycieczki, zajęcia na świeżym powietrzu. Korygowanie wad postawy. Elementy gimnastyki korekcyjnej w czasie zajęć wychowania fizycznego. Konsultacje z pielęgniarką. Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu. Uczeń umie rozsądnie gospodarować czasem wolnym. Zna sposoby aktywnego spędzania czasu. Pogadanki. Organizowanie gier i zabaw ruchowych, wycieczki szkolne dalsze i bliższe, imprezy sportowe: Dzień Sportu, zawody sportowe, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe, 9
Działanie Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Uświadomienie konieczności zachowania higieny i ergonomii pracy. Uczeń wie, w jakiej pozycji powinien spać, jeść, odrabiać lekcje, czytać itp. Pogadanki, rozmowy na temat higieny pracy. Zwracanie uwagi na właściwą postawę ciała. dyżurujący, - pielęgniarka Stosowanie przerw śródlekcyjnych. - pracownicy szkoły Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. Uczeń zna i stosuje zasady higieny osobistej. Dbanie o właściwy odpoczynek podczas przerw zgodny z rozwojem psychofizycznym (bezpieczne gry, zabawy, walka z hałasem). Pogadanki z higienistką. Pogadanki na temat fizycznego rozwoju człowieka. - pielęgniarka - nauczyciel wychowania do życia w rodzinie fluoryzacja Przeprowadzenie fluoryzacji i zachęcanie do dbania o higienę jamy ustnej. Program o higienie jamy ustnej organizowany przez SANEPID. Zwracanie uwagi na odpowiedni ubiór. 10
5. PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU WZMOCNIENIE MOTYWACJI DO WŁASNEGO ROZWOJU Działanie Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Uczeń lepiej zna siebie. Zdiagnozowanie każdego ucznia pod kątem jego możliwości. Podkreślanie mocnych stron każdego dziecka. Uczeń zna swoje zalety. Ukazanie perspektyw rozwoju. Tworzenie zeszytów pochwał i kar w klasach IV- Uczeń dostrzega VI, możliwości osiągnięcia Gra motywacyjna Bank sukcesów w kl. I-III, sukcesu. Udział w konkursach szkolnych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Udział w konkursie Wzorowa klasa. Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości. Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. Uczeń rozwija swoje zainteresowania. Uczeń bierze udział w konkursach i przeglądach twórczości. Organizowanie kół zainteresowań. Angażowanie uczniów do udziału w konkursach. Udział w zajęciach pozalekcyjnych i zajęciach TPD. Realizacja projektów. Organizowanie różnych form przeglądu twórczości dzieci. Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań. Uczeń rozumie i dostrzega sens bycia wartościowym człowiekiem. Prezentowanie sylwetek wartościowych postaci i Wielkich Polaków. 11
Działanie Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń. Uczeń uzupełnia braki w wiadomościach i umiejętnościach. Uczeń korzysta z pomocy logopedy, psychologa. Rodzice współpracują z nauczycielami w przezwyciężaniu indywidualnych trudności uczniów. Organizowanie zespołów wyrównawczych. Objęcie uczniów opieką logopedyczną, pedagogiczną i psychologiczną- w ramach zajęć z zakresu indywidualizacji. Prowadzenie indywidualnych rozmów z rodzicami uczniów m.in. w ramach Dni otwartych szkoły. - dyrekcja, prowadzący zespoły, - logopeda, - psycholog, - rodzice Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji. Uczeń umie wyrazić i nazwać uczucia i emocje. Uczeń radzi sobie ze stresem. Realizowanie na zajęciach tematyki dotyczącej uczuć, asertywności, emocji, empatii. Kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Cykl lekcji wychowawczych na temat: Bezużyteczny strach- jak zdać pozytywnie egzamin. Pewność siebie jako emocja - spotkanie z psychologiem, przedmiotów, - psycholog 12
6. ROZPOZNAWANIE NIEPOŻĄDANYCH ZJAWISK NA TERENIE SZKOŁY Działanie Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Zapoznanie uczniów ze Uczeń zna zasady oceniania Lekcje wychowawcze dotyczące kryteriów - wychowawcy szczegółowymi kryteriami oceniania zachowania i statutem szkoły zachowania i stosuje się do nich. Uczeń zna konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania statutu szkoły. oceniania zachowania i statutu szkoły. Apele szkolne dotyczące spraw porządkowych. Zapobieganie nadmiernej absencji uczniów. Uczeń systematycznie uczęszcza na zajęcia. Kontrolowanie nieobecności na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych. Prowadzenie ciekawych zajęć lekcyjnych. Kółka zainteresowań, zajęcia TPD. Uczeń przestrzega punktualności. Systematyczne zaznaczanie spóźnień w dziennikach. Rodzice mają świadomość konsekwencji wynikających z nierealizowania obowiązku szkolnego przez dziecko Restrykcyjne egzekwowanie usprawiedliwień. 13
7. ROZSZERZANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ Działanie Oczekiwane efekty Sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi Rozpoznawanie sytuacji Wychowawca zna sytuację Rozmowa z uczniem, rodzicami domowej wychowanków. rodzinną swoich wychowanków. Zwraca szczególną uwagę na uczniów z rodzin dysfunkcyjnych. Uwzględnienie profilaktyki uzależnień -problem narkotyków -palenie papierosów -picie alkoholu -zachowania agresywne Uczeń rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania używek. Nauczyciele posiadają wiedzę na temat profilaktyki uzależnień. Większa grupa nauczycieli jest przygotowana do realizowania programów profilaktycznych. Ulotki, plakaty, pogadanki, Udział w konkursach i przedstawieniach dotyczących profilaktyki uzależnień. - konkurs Nie pal przy mnie proszę kl. I-III - Festiwal Piosenki o zdrowiu Światowy Dzień bez Tytoniu - 31V - plakaty - pielęgniarka - współpraca z instytucjami zewnętrznymi Wdrażanie programów profilaktycznych. Potrafi odmówić. W razie potrzeby zwraca się o pomoc do dorosłych. Realizowanie programów profilaktycznych Jestem OK. kl. IV TAK czy NIE kl. V Znajdź właściwe rozwiązanie kl. VI Program uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną. Uchwała Nr 2-2012/2013 Rady Rodziców z dnia 18 września 2012 r. 14