PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 W ŚRODZIE WLKP. 2015 / 2016 Ze zmianą w zapisie dotyczącym profilaktyki uzależnień - zgodnie z Rozp. MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz.1249)
Program profilaktyki został opracowany na podstawie dokonanej diagnozy sytuacji dydaktyczno-wychowawczej w szkole. Tworzy spójną całość z programem wychowawczym naszej szkoły, odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie szkolnej i środowisku. Program skierowany jest do każdego ucznia zdolnego i potrzebującego psychologiczno-pedagogicznej oraz materialnej pomocy. Celem programu jest wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę na temat zdrowego rozwoju, kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia bez potrzeby stosowania agresji i używek, kształtowanie umiejętności życiowych, zapobieganie zachowaniom ryzykownym oraz interwencja w sytuacjach wymagających zdecydowanej reakcji na niepożądane zjawiska i zachowania uczniów oraz tworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły i monitorowanie skuteczności podejmowanych działań. Za realizację programu odpowiadają nauczyciele, dyrektor szkoły, pracownicy szkoły oraz rodzice. W realizacji programu szkołę wspierają instytucje: Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Środzie Wlkp., Komenda Powiatowa Policji w Środzie Wlkp., Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Środzie Wlkp., Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Środzie Wlkp., Ośrodek Pomocy Społecznej w Środzie Wlkp.
I. PODSTAWA PRAWNA Podstawę prawną szkolnego programu profilaktyki stanowią: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997r. Nr 78 poz. 483 ze zm.) Konwencja o Prawach Dziecka - art.3, art. 19, art. 33. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.). Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 24 kwietnia 1997r., (Dz.U. z 2012 r. poz. 124) Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z 9 listopada 1995 r.,(dz.u. Z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.) Rozporządzenie MENiS z 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458). Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356 ze zm.) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011r. Nr 231 poz. 1375 ze zm.) Rozporządzenie MENiS z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz.997 ze zm.) Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach działalności
wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r., poz.1249). ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI aktywizacja i integracja uczniów przy realizacji wspólnych zamierzeń, rozwój aktywności uczniów poprzez udział w planowaniu, organizowaniu i przygotowaniu imprez klasowych, szkolnych, wycieczek, wyjść itp., podejmowanie działań na rzecz środowiska szkolnego poprzez udział w pracach zainicjowanych przez samorząd uczniowski, współorganizowanie imprez ogólnoszkolnych i charytatywnych, uczulanie na dostrzeganie potrzeb innych dzieci i dorosłych, włączanie w miarę możliwości rodziców do realizacji zadań wychowawczych, udział w konkursach, prezentowanie dorobku na forum szkoły i w środowisku lokalnym, stworzenie warunków do rozwoju indywidualnych zainteresowań i uzdolnień uczniów, dalsze diagnozowanie potrzeb uczniów i wspieranie ich indywidualnych dążeń, dalsze monitorowanie zachowania i przeciwdziałanie niekorzystnym zachowaniom. CZYNNIKI RYZYKA WYSTĘPUJĄCE W SZKOLE agresja i przemoc rówieśnicza (przejawy przemocy psychicznej, emocjonalnej i fizycznej pomiędzy uczniami), używanie przez uczniów wulgaryzmów, przezywanie, izolowanie od grupy, dokuczanie,
niechęć do szkoły wywołana niepowodzeniami szkolnymi, opuszczanie zajęć szkolnych, naruszanie dyscypliny szkolnej - spóźnienia, wagary, ucieczki z lekcji, inicjacja - alkohol, papierosy. CZYNNIKI CHRONIĄCE, ZWIĘKSZAJĄCE ODPORNOŚĆ NA DZIAŁANIA CZYNNIKÓW RYZYKA silna więź emocjonalna z rodzicami, zaufanie do nauczycieli, wychowawców, zainteresowanie nauką szkolną, udział w zajęciach dodatkowych, zaangażowanie w akcje charytatywne, wolontariat, szacunek do norm, wartości, wrażliwość społeczna, współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w realizowaniu profilaktyki. II. CELE PROGRAMU Cel ogólny: Wychowanie do dbałości o zdrowie fizyczne i psychiczne. Cele szczegółowe: diagnozowanie zagrożeń w szkole, podejmowanie wczesnej interwencji w sytuacji zaistniałego problemu, zapobieganie niebezpieczeństwom w szkole, w tym przemocy fizycznej i psychicznej, wspieranie uczniów w rozwoju emocjonalnym, społecznym i fizycznym, zwiększanie samoświadomości uczniów co do niebezpieczeństw i zagrożeń, kształtowanie postaw prozdrowotnych,
przeciwdziałanie i zapobieganie uzależnieniom, osłabianie czynników ryzyka, wzmacnianie czynników chroniących, kształtowanie i wzmacnianie pozytywnych postaw i zachowań, w tym postaw obywatelskich oraz rozwijanie umiejętności respektowania norm społecznych, dbanie o zdrowie i bezpieczeństwo uczniów w szkole, wspieranie w rozwoju dzieci 5 i 6 letnich, które znalazły się w szkole w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego, kształtowanie w uczniach umiejętności współpracy i odpowiedzialności za siebie i innych, dbanie o wypracowywanie dobrych form współpracy szkoły z rodzicami. Cele operacyjne: uczniowie mają świadomość i wiedzę o zachowaniach wpływających na ich zdrowie, potrafią dokonywać właściwych wyborów prozdrowotnych, znają i stosują zasady bezpieczeństwa w szkole i poza nią, potrafią rozpoznawać ryzykowne sytuacje i podejmować decyzje korzystne dla własnego zdrowia i rozwoju, wiedzą, jak oprzeć się presji grupy, mają świadomość i wiedzę o możliwościach wpływania na swój stan psychiczny, potrafią szukać pomocy w trudnych dla siebie sytuacjach życiowych.
III. ZAKRES ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Działania profilaktyczne obejmują wszystkich uczniów klas I VI oraz dzieci z oddziału przedszkolnego, metody i formy pracy z dziećmi są dostosowane do ich potrzeb i możliwości. Działania podejmowane są w oparciu o wnioski wynikające z bieżącej diagnozy problemów występujących w środowisku szkolnym. Uczniowie z grupy podwyższonego ryzyka mogą za zgodą czy na prośbę rodziców uczestniczyć w specjalistycznych zajęciach organizowanych przez szkołę. Pracownicy szkoły będą się starać o włączanie rodziców jako naturalnych sojuszników do oddziaływań profilaktycznych prowadzonych przez szkołę poprzez informowanie ich o treściach przekazywanych uczniom oraz dostrzeganych zagrożeniach. IV. ZAKRES DZIAŁAŃ PROGRAMU PROFILAKTYKI OBSZARY: promocja zdrowia, przeciwdziałanie agresji i przemocy, uspołecznianie,komunikacja, profilaktyka uzależnień nikotyna, alkohol, narkotyki, bezpieczeństwo, współpraca z rodzicami. Działania w obszarach będą realizowane w ramach: - zajęć z wychowawcą, - nauczania przedmiotów, - zajęć pozalekcyjnych, - zajęć świetlicowych,
- wycieczek szkolnych, - zajęć specjalistycznych, - zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów szkolnych, - zajęć edukacyjnych prowadzonych przez instytucje zewnętrzne. V. SPODZIEWANE EFEKTY REALIZACJI CELÓW I DZIAŁAŃ przestrzeganie norm społecznych, nabycie umiejętności poruszania się w ruchu drogowym bezpieczeństwo w drodze do i ze szkoły, promowanie zdrowego stylu życia poprzez kształtowanie nawyków prozdrowotnych, wolność od nałogów (nikotyna, alkohol, narkotyki), nabycie umiejętności rozpoznawania sytuacji i zachowań ryzykownych, podniesienie poziomu świadomości występujących zagrożeń i sposobów zapobiegania im, wyćwiczenie właściwej reakcji w sytuacjach zagrożenia, poprawa relacji rówieśniczych, eliminowanie z życia szkolnego agresji i przemocy rówieśniczej, nabycie umiejętności rozwiązywania konfliktów, podnoszenie umiejętności bezpiecznego korzystania z mediów, świadomość zagrożenia cyberprzemocą, poprawa kultury zachowań i kultury języka, wzrost poczucia własnej wartości uczniów, podkreślanie pozytywnych doświadczeń życiowych, pomagających młodym ludziom ukształtować pozytywną tożsamość, umiejętność dokonania samooceny, wyuczenie sposobów wyrażania własnych emocji i radzenia sobie ze stresem, podniesienie kompetencji nauczycieli oraz rodziców w zakresie radzenia sobie w sytuacjach trudnych,
Szczegółowy plan oddziaływań profilaktycznych zawarty został w Planie Pracy Szkoły na rok szkolny 2015/16 (załącznik) VI. EWALUACJA PROGRAMU obserwacja zachowań, analiza ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców, informacje pozyskane od nauczycieli, analiza dokumentów szkolnych, przyjęcie wniosków dotyczących zmian w programie, podsumowanie realizacji programu. Rada Pedagogiczna Szkoły Podstawowej nr 3 w Środzie Wlkp. przyjęła Program Profilaktyki po pozytywnym zaopiniowaniu jego treści przez Radę Rodziców i Samorząd Uczniowski.