SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY. VIII Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Integracyjnymi w Gliwicach

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY VIII Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Integracyjnymi w Gliwicach

2 Młodzi ludzie, żyjący w XXI wieku, wieku popkultury, mass mediów i Internetu, bombardowani papką informacyjną, narażeni są na liczne zagrożenia współczesnego świata. Często trudno im w natłoku sprzecznych informacji i wydarzeń zdobyć odpowiednią wiedzę o otaczającym ich świecie społecznym, która pozwoli im wejść odpowiednio przygotowanym, z odpowiednimi zasobami, w dorosłe życie. Z powodu głębokich zmian kulturowych i społecznych zachodzących we współczesnym świecie szczególnie ważne staje się więc pytanie o rozwój tożsamości młodych ludzi, którzy w ciągu trzech lat nauki w liceum z adolescentów mają się stać młodymi dorosłymi. Jest to okres niezwykle ważny z perspektywy ich dalszego rozwoju. Jednym z ważniejszych zadań szkoły jest więc wyposażenie młodych ludzi w odpowiednie zasoby, pokazanie możliwych dróg rozwoju i konsekwencji ich wyboru oraz nieustanne wspieranie w poszukiwaniu odpowiedzi na ważne pytania rozwojowe: kim jestem, jaki jestem (wewnętrznie i zewnętrznie), w co wierzę, w oparciu o co działam, jakie są moje cele? W niniejszym programie profilaktycznym oraz równoległym do niego programie wychowawczym zawarta została najnowsza wiedza z zakresu ii, pedagogiki i socjologii dotycząca rozwoju młodego człowieka. Diagnozy potrzeb środowiska szkolnego dokonano także na podstawie: obserwacji zachowań uczniów oraz rozmów z uczniami, analizy dokumentacji pedagoga i a szkolnego, rozmów z nauczycielami, wychowawcami klas, Dyrekcją oraz z rodzicami uczniów. Program profilaktyczny oraz program wychowawczy zostały oparte na koncepcji zadań rozwojowych Roberta Havighursta. Według tejże koncepcji człowiek przechodzi od jednego stadium do następnego rozwiązując problemy typowe dla danego okresu. Zadania rozwojowe wyłaniają się w pewnym okresie życia jednostki. Pomyślne ich rozwiązanie prowadzi do zadowolenia oraz sukcesu w podejmowaniu zadań późniejszych, natomiast niepowodzenie czyni jednostkę nieszczęśliwą, nieaprobowaną przez otoczenie i powoduje trudności w zakresie następnych zadań. Zadania rozwojowe wywodzą się z trzech źródeł: dojrzewania somatycznego, nacisku kulturowego oraz indywidualnych aspiracji i wartości. Havighurst nakreśla następujące zadania dla okresu adolescencji: osiągnięcie nowych, bardziej dojrzałych więzi z rówieśnikami obojga płci; 2

3 ukształtowanie roli męskiej lub kobiecej; akceptacja swojego wyglądu i skuteczne posługiwanie się własnym ciałem; osiągnięcie niezależności uczuciowej od rodziców i innych osób dorosłych; przygotowanie do małżeństwa i życia w rodzinie; przygotowanie do kariery zawodowej (niezależności ekonomicznej); rozwijanie ideologii (sieci wartości i systemu etycznego kierującego zachowaniem); dążenie i osiągnięcie postępowania odpowiedzialnego społecznie. Etap adolescencji przynosi więc szereg zadań istotnych dla prawidłowego rozwoju intelektualnego, biologicznego, emocjonalnego i społecznego, a przede wszystkim determinuje powodzenie w kolejnych etapach życia. Warto więc poświęcić czas i energię na prowadzenie zajęć wspierających rozwój młodych ludzi, co zaowocuje w przyszłości prawidłowym ukształtowaniem się osobowości, poczuciem celu i sensu własnego życia, a także umiejętnością krytycznego spojrzenia na zagrożenia cywilizacyjne. W Szkolnym Programie Profilaktycznym VIII Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Integracyjnymi w Gliwicach wyróżnione zostały następujące obszary działania: I. Profilaktyka w zakresie bezpieczeństwa warunków pracy II. Promocja zdrowia i zdrowego stylu życia sprzyjającego wszechstronnemu rozwojowi społecznemu III. Profilaktyka uzależnień IV. Profilaktyka agresji i przemocy V. Współpraca z rodzicami Szczegółowy harmonogram działań w poszczególnych obszarach wraz ze sposobem realizacji jest dostępny w tabeli poniżej. 3

4 DZIAŁANIA SPOSÓB REALIZACJI OSOBY ODPOWIEDZIALNE I. Profilaktyka w zakresie bezpieczeństwa warunków pracy Uniemożliwienie osobom obcym wejścia do szkoły oraz opuszczania szkoły przez uczniów przed zakończeniem lekcji Zamknięcie głównego wejścia, kontrola osób wchodzących i wychodzących. Dyrekcja, portier. Polepszenie bezpieczeństwa uczniów podczas ich pobytu w szkole Sprawowanie dyżurów nauczycielskich podczas przerw na korytarzach, kontrolowanie toalet. Szkolny monitoring. Diagnozowanie poziomu bezpieczeństwa na terenie szkoły (rozmowy z uczniami i nauczycielami, ankiety) Nauczyciele dyżurujący. Dyrekcja. Dyrekcja, wychowawca klasy, pedagog,, zespół ds. ewaluacji II. Promocja zdrowia i zdrowego stylu życia sprzyjającego wszechstronnemu rozwojowi społecznemu Promowanie rekreacji i aktywności ruchowej Promowanie wśród uczniów zasad racjonalnego odżywania Zajęcia sportowe organizowane na terenie szkoły wykorzystujące posiadaną bazę sportową m.in. aerobik, pływanie, piłka nożna i siatkowa. Treningi w ramach istniejących w szkole sekcji sportowych. Tworzenie klas sportowych. Udział w imprezach i rozgrywkach sportowych organizowanych w szkole i poza szkołą. Udział w imprezach turystycznych, rajdach (np. rajdy rowerowe). Poruszanie tematyki o wpływie odżywania na życie i zdrowie człowieka (prelekcje, pogadanki, filmy). Zajęcia psychoedukacyjne dot. zaburzeń odżywania (m.in. anoreksja, bulimia). Nauczyciele wychowania fizycznego. Dyrekcja, trenerzy Nauczyciele wychowania fizycznego. Wychowawcy, nauczyciele wychowania fizycznego. Wychowawca, nauczyciel biologii, wychowania fizycznego. 4

5 Edukacja seksualna Higiena psychiczna Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa młodego człowieka w świecie społecznym Profilaktyka chorób nowotworowych Zajęcia psychoedukacyjne dot. różnic płciowych (płeć biologiczna i iczna), mitów i stereotypów dot. relacji pomiędzy kobietą a mężczyzną. Zajęcia psychoedukacyjne, pogadanki na temat zagrożeń związanych z podjęciem aktywności seksualnej (m.in. antykoncepcja, choroby przenoszone drogą płciową, wykorzystywanie seksualne). Zajęcia poruszające tematykę ii miłości (związki emocjonalne z partnerem, intymność, ryzyko manipulacji uwodzicielskiej i wykorzystania). Zajęcia psychoedukacyjne dotyczące zdrowia psychicznego człowieka (zaburzenia psychiczne wieku dorastania m.in. depresja, zaburzenia zachowania i emocji). Warsztaty radzenia sobie ze stresem. Zajęcia z zakresu psychomanipulacji zagrożenia związane ze środkami masowego przekazu (Internet, telewizja, prasa, reklama) oraz patologicznymi strukturami społecznymi (sekty, subkultury). Zajęcia psychoedukacyjne poruszające tematykę handlu ludźmi Nie jesteś na sprzedaż (handel w celach seksualnych, w celu wykorzystania siły roboczej, handel narządami ludzkimi). Zajęcia psychoedukacyjne poruszające tematykę wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, czerniaka i raka szyjki macicy. Wychowawca, nauczyciel wychowania do życia w rodzinie, pedagog, Psycholog, nauczyciele: języka polskiego, katechezy, informatyki. Psycholog, nauczyciel wychowawca Psycholog, nauczyciel biologii 5

6 III. Profilaktyka uzależnień Dostarczenie rzetelnej, obiektywnej wiedzy o zagrożeniach wynikających z zażywania środków psychoaktywnych (narkotyków, dopalaczy, alkoholu) oraz palenia tytoniu Dostarczenie wiedzy nauczycielom na temat środków psychoaktywnych, rozpoznawania zagrożeń oraz sposobów postępowania z uczniem w sytuacji podejrzenia o używanie środków psychoaktywnych oraz palenia tytoniu Dostarczenie wiedzy rodzicom na temat środków psychoaktywnych, rozpoznawania zagrożeń oraz sposobów postępowania z dzieckiem w sytuacji podejrzenia o używanie środków psychoaktywnych oraz palenia tytoniu Warsztaty, pogadanki, projekcja filmów poruszające tematykę uzależnień, a w szczególności tzw. współczesnych narkotyków. Zajęcia edukacyjne ze specjalistami ds. uzależnień. Tematy realizowane w ramach godzin wychowawczych oraz m.in. wychowania do życia w rodzinie, biologii, chemii, edukacji dla bezpieczeństwa. Warsztaty, szkolenia dla nauczycieli realizowane w ramach WDN. Korzystanie z wewnątrzszkolnych procedur postępowania. Organizowanie prelekcji, wykładów, spotkań ze specjalistami ds. uzależnień. Rozpowszechnienie literatury z zakresu profilaktyki oraz ulotek informacyjnych. Wychowawca, nauczyciele poszczególnych przedmiotów. Dyrekcja, pedagog, Wszyscy nauczyciele 6

7 Współpraca ze specjalistami w zakresie profilaktyki i pomocy osobom uzależnionym; upowszechnienie informacji o ośrodkach terapii i wsparcia dla potrzebujących pomocy Stworzenie wokół szkoły stref wolnych od środków psychoaktywnych Udostępnienie uczniom i ich opiekunom informacji o ośrodkach terapii i wsparcia; kierowanie uczniów do odpowiednich placówek. Organizowanie indywidualnej pomocy icznej dla osób zagrożonych uzależnieniem. Organizowanie indywidualnej pomocy icznej dla rodziców osób uzależnionych. Zakaz opuszczanie terenu szkoły w czasie trwania lekcji i przerw. Dyżury nauczycieli. Wsparcie ze strony Policji i Straży Miejskiej Szkolny monitoring. Pedagog, Dyrekcja, portier Nauczyciele dyżurujący Pedagog, Dyrekcja IV. Profilaktyka agresji i przemocy Dostarczenie rzetelnej, obiektywnej wiedzy dotyczącej skutków stosowania przemocy fizycznej i psychicznej oraz metod radzenia sobie agresją, alternatywnych sposobów rozładowywania złości Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów związanych z agresją, cyberprzemocą, mobbingiem oraz przemocą fizyczną i psychiczną wśród uczniów Zajęcia warsztatowe, pogadanki z uczniami na temat agresji, jej przyczyn i skutków. Poruszanie tematyki cyberprzemocy i mobbingu. Trening radzenia sobie ze złością. Utworzenie programu rozmaitych zajęć pozalekcyjnych dających młodzieży możliwość odreagowania napięć, np. zajęć sportowych, kółek zainteresowań. Obserwacja uczniów i natychmiastowe interwencje w sytuacjach kryzysowych Uświadomienie uczniom konsekwencji moralno-prawnych dotyczących stosowania przemocy, cyberprzemocy i mobbingu. Pedagog, Wszyscy nauczyciele Wszyscy nauczyciele, pedagog, 7

8 V. Współpraca z rodzicami Pozyskiwanie rodziców jako sojuszników w działaniach profilaktycznych szkoły. Angażowanie rodziców w życie klasy i szkoły (m.in. udział w uroczystościach oraz imprezach klasowych i szkolnych, charytatywnych). Organizowanie zebrań i konsultacji dla rodziców uczniów. Wychowawca Dyrekcja Pedagogizacja rodziców oraz wspieranie ich w procesie wychowania Spotkania klasowe i ogólnoszkolne (m.in. prelekcje, pogadanki prowadzone przez specjalistów). Indywidualne spotkania z rodzicami uczniów., logopeda., logopeda. 8

9 W ramach realizacji Programu Profilaktycznego oraz Programu Wychowawczego przygotowano scenariusze zajęć, po dziesięć dla klasy I i II oraz siedem dla klasy III, do wykorzystania przez wychowawców klas podczas lekcji wychowawczych. Tematyka do zrealizowania w klasie I 1. Budowanie prawidłowych relacji w grupie, integracja zespołu klasowego. Zestaw grupowych gier i ćwiczeń icznych 4 godziny lekcyjne. Temat 1: Poznajmy się Temat 2: Co nas łączy, a co dzieli Temat 3: Coś o mnie, czego nie wiedziałbyś, gdybym ci sam nie powiedział Temat 4: Mapa mojego życia 2. Komunikacja interpersonalna 3 godziny lekcyjne. Temat 5: Co to jest komunikacja niewerbalna? Temat 6: Mówić bez słów, czyli dalej o komunikacji niewerbalnej? Temat 7: Aktywne słuchanie 3. Profilaktyka uzależnień 1 godzina lekcyjna. Temat 8: Kolekcjonerzy wrażeń 4. Edukacja seksualna 2 godziny lekcyjne Temat 9 i 10: Jak rozmawiać z nastolatkami o wakacyjnych miłościach i seksie? Tematyka do zrealizowania w klasie II 1. Utrzymanie prawidłowych relacji w grupie. Zestaw grupowych gier i ćwiczeń icznych 1 godzina lekcyjna. Temat 1: Ja i moja klasa 2. Inteligencja emocjonalna 2 godziny lekcyjne. 9

10 Temat 2: Jak widzimy samych siebie Temat 3: Bombardowanie sukcesem 3. Komunikacja interpersonalna 2 godziny. Temat 4: Blokady w komunikacji Temat 5: Nadawanie komunikatów Ja 4. Profilaktyka agresji i przemocy 3 godziny. Temat 6: Jak radzić sobie ze złością? Temat 7: Rozwiązywanie konfliktów Temat 8: Kultura słowa polskie przekleństwo 5. Edukacja seksualna 1 godzina Temat 9: Różnice płci tacy sami czy zupełnie inni? 6. Profilaktyka uzależnień 1 godzina Temat 10: Współczesne narkotyki, nowe uzależnienia Tematyka do zrealizowania w klasie III 1. Utrzymanie prawidłowych relacji w grupie. Zestaw grupowych gier i ćwiczeń icznych 2 godziny lekcyjne. Temat 1: Jak mnie widzą inni Temat 2: Mapa mojej klasy 2. Promocja zdrowia i zdrowego stylu życia 2 godziny lekcyjne. Temat 3: Zaburzenia odżywania anoreksja i bulimia Temat 4: Kult zdrowego odżywania ortoreksja 3. Inteligencja emocjonalna 3 godziny lekcyjne. Temat 5: Podejmowanie decyzji decyzje i ich skutki 10

11 Temat 6: Odpowiedzialność osobista Muszę Decyduję Temat 7: Odpowiedzialność osobista Wolność i odpowiedzialność Scenariusze zajęć dostępne są w załącznikach. 11