Spis treści. Rysunki i tabele... Wstęp do wydania polskiego... Przedmowa... Podziękowania...

Transkrypt

1 Spis treści Rysunki i tabele... Wstęp do wydania polskiego... Przedmowa... Podziękowania... XI XIII XV XIX Wprowadzenie... 1 Umiejętności społeczne i dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym... 1 Na czym polega kształtowanie umiejętności?... 6 Model deficytu umiejętności... 7 Planowe, systematyczne nauczanie... 9 Jak poprawić atmosferę w szkole?... 9 Jak wzmocnić poczucie własnej wartości? Program zaradczy i zapobiegawczy Strategia pomocna w zapobieganiu przemocy Umiejętności właściwe dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym Uczenie umiejętności prospołecznych Zrozumienie przemocy i agresji Co zawiera ta książka? CZĘŚĆ I. Program Kształtowania Umiejętności. Zawartość i wdrażanie ROZDZIAŁ I. Organizowanie zajęć Kształtowania Umiejętności 25 Wybór i przygotowanie trenera Ogólne umiejętności dydaktyczne... 25

2 VI Spis treści Znajomość metody Kształtowania Umiejętności Kierowanie grupą Świadomość kulturowa Motywacja Wybór i podział uczniów na grupy Wybór uczniów Obserwacja bezpośrednia Kwestionariusze umiejętności Arkusze Dzielenie uczniów na grupy Rola personelu pomocniczego i koordynatora programu Personel pomocniczy Koordynator programu Zaangażowanie rodziców Szczególne kwestie dotyczące uczenia umiejętności Umiejętności, jakie dzieci powinny mieć opanowane przed treningiem Wybór i negocjowanie umiejętności Wprowadzanie nowej umiejętności Środowisko nauczania Czynniki czasowe Materiały Zróżnicowanie kształtowania ROZDZIAŁ 2. Procedury kształtowania umiejętności Podstawowe procedury nauczania Modelowanie Odgrywanie ról Informacja zwrotna dotycząca wykonania Generalizacja Kroki sesji Kształtowania Umiejętności Krok 1: Zdefiniuj umiejętność Krok 2: Przeprowadź modelowanie umiejętności Krok 3: Określ potrzeby uczniów związane z umiejętnością 63 Krok 4: Wybierz pierwszego aktora do odegrania roli... 64

3 Spis Treści VII Krok 5: Przygotuj odgrywanie roli Krok 6: Poprowadź odgrywanie roli Krok 7: Zapewnij informację zwrotną Krok 8: Wybierz następnego aktora do odegrania roli Krok 9: Przydziel ćwiczenie domowe Spójność wdrażania programu ROZDZIAŁ 3. Przykładowa sesja Kształtowania Umiejętności.. 79 Wprowadzenie do Kształtowania Umiejętności Przedstawienie się Wyjaśnienie umiejętności prospołecznych i celu zajęć Omówienie procedur Kształtowania Umiejętności Wyjaśnienie, na czym polega system wzmocnień i omówienie zasad pracy w grupie Zakończenie Uczenie umiejętności Krok 1: Zdefiniuj umiejętność Krok 2: Przeprowadź modelowanie umiejętności Krok 3: Określ potrzeby uczniów związane z umiejętnościami Krok 4: Wybierz pierwszego aktora do odegrania roli Krok 5: Przygotuj odgrywanie roli Krok 6: Poprowadź odgrywanie roli Krok 7: Zapewnij informację zwrotną Krok 8: Wybierz następnego aktora do odegrania roli Krok 9: Przydziel ćwiczenie domowe ROZDZIAŁ 4. Doskonalenie użycia umiejętności Strategie poznawczo-behawioralne Rozwiązywanie problemów Kontrolowanie złości/impulsywności Zapośredniczenie werbalne Czynniki mające wpływ na pomyślne użycie umiejętności Biegłość opanowania umiejętności Postrzeganie sytuacji społecznych Redukcja problemowych zachowań rywalizacyjnych

4 VIII Spis Treści Zachowania niewerbalne Empatia Modelowanie wspierające Zmiana, łączenie, adaptowanie i tworzenie umiejętności ROZDZIAŁ 5. Generalizacja umiejętności Procedury wzmacniające transfer Przed rozpoczęciem nauki umiejętności Podczas nauki umiejętności Po zakończeniu nauki Procedury wzmacniające podtrzymanie umiejętności Podczas Kształtowania Umiejętności Poza sesjami Kształtowania Umiejętności ROZDZIAŁ 6. Radzenie sobie z problemowym zachowaniem Strategie uniwersalne Pozytywna atmosfera uczenia się Interwencje wspierające Interwencje ukierunkowane Techniki zarzadzania zachowaniem Ustanawianie granic Interwencje indywidualne Funkcjonalna ocena zachowania Behawioralny plan interwencyjny Kroki procesu FOZ/BPI ROZDZIAŁ 7. Budowanie pozytywnych relacji z rodzicami Wychowanie a agresja u dzieci Zaangażowanie rodziców w Kształtowanie Umiejętności Poziomy zaangażowania rodziców Poziom ukierunkowania Poziom wsparcia Poziom współpracy Poziom rodzinnego Kształtowania Umiejętności ROZDZIAŁ 8. Kształtowanie Umiejętności w kontekście szkolnym Profilaktyka przemocy

5 Spis Treści IX Strategie edukacyjne Atmosfera szkoły Polityka i metody dotyczące dyscypliny Znęcanie się Wprowadzenie Kształtowania Umiejętności w całej szkole Włączenie Kształtowania Umiejętności do programu nauczania Integracja Wielowarstwowy system wsparcia Pozytywna Interwencja i Wsparcie Behawioralne Reakcja na interwencję Interwencje łączone CZĘŚĆ 2. Plany umiejętności i raportów ćwiczeń domowych GRUPA I. Podstawowe umiejętności społeczne Słuchanie Mówienie miłym głosem Mówienie odważnym głosem Mówienie dziękuję Nagradzanie siebie Proszenie o pomoc Proszenie o przysługę Ignorowanie GRUPA II. Umiejętności przedszkolne/szkolne Zadawanie pytań Działanie według wskazówek Dołożenie wszelkich starań Przerywanie komuś GRUPA III. Nawiązywanie przyjaźni Pozdrawianie Rozumienie innych Przyłączanie się Czekanie na swoją kolej Dzielenie się Oferowanie pomocy

6 X Spis Treści 19. Zapraszanie do zabawy Gra GRUPA IV. Radzenie sobie z emocjami Poznawanie swoich uczuć Radzenie sobie z pominięciem Proszenie o rozmowę Radzenie sobie ze strachem Poznawanie czyichś uczuć Okazywanie sympatii GRUPA V. Alternatywy agresji Radzenie sobie z dokuczaniem Radzenie sobie ze złością Decydowanie, czy zachowanie jest sprawiedliwe Rozwiązywanie problemu Akceptowanie konsekwencji GRUPA VI. Radzenie sobie ze stresem Relaks Radzenie sobie z popełnianiem błędów Mówienie prawdy Wiedzieć, kiedy powiedzieć Radzenie sobie z przegrywaniem Chęć bycia pierwszym Odmawianie Akceptowanie odmowy Decydowanie, co robić ZAŁĄCZNIK A. Kwestionariusze programu ZAŁĄCZNIK B. Kwestionariusze spójności programu Kwestionariusz prowadzącego Kwestionariusz obserwującego Kwestionariusz spójności generalizacji ZAŁĄCZNIK C. Techniki zarządzania zachowaniem Bibliografia O autorce