Analiza portfeli narożnych z uwzględnieniem skośności

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Analiza portfeli narożnych z uwzględnieniem skośności"

Transkrypt

1 Zeszyty aukowe Unwersytetu Szczecńskego nr 862 Fnanse, Rynk Fnansowe, Ubezpeczena nr 75 (205) DOI: /frfu s Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc Renata Dudzńska-Baryła Donata Kopańska-Bródka Ewa Mchalska Streszczene: odstawowym problemem w procese wspomagana decyzj nwestycyjnych jest utworzene najlepszej kombnacj nstrumentów fnansowych, która spełna pożądane warunk. ommo że model wyboru optymalnego portfela akcj zaproponowany przez Markowtza ma ogromne znaczene w teor fnansów praktyce nwestycyjnej, w śwetle przyjmowanych założeń jego zasadność jest kwestonowana. Welu badaczy wskazuje koneczność jego modyfkacj, poneważ przyjmowany w modelu komproms pomędzy zyskem ryzykem jest newystarczający. W artykule badane są portfele efektywne ze względu na trzy perwsze momenty rozkładu stopy zwrotu. W omawanym podejścu optymalna alokacja kaptału w nstrumenty fnansowe zależy dodatkowo od preferencj nwestora odnośne do skośnośc rozkładu merzonej trzecm momentem centralnym. Analzowane są te portfele (dla wybranej populacj akcj notowanych na Gełdze aperów Wartoścowych w Warszawe), których podstawowe charakterystyk rozkładu są zgodne z parametram portfel narożnych (corner portfolos) należących do grancy efektywnej otrzymanej na podstawe modelu dwóch parametrów. Słowa kluczowe: skośność, portfele efektywne, portfele narożne, zmodyfkowany model Markowtza Wprowadzene referencje decydenta dokonującego wyboru w zborze losowych warantów o rozkładach nesymetrycznych mogą być wyrażane poprzez ocenę momentów wyższych rzędów rozkładu prawdopodobeństwa. Obserwacje zachowań osób podejmujących decyzje wskazują, że preferowane są te waranty, którym odpowadają wyższe wartośc momentów rzędu neparzystego (wartość oczekwana, skośność) oraz nższe rzędu parzystego (warancja, kurtoza). Zasady decyzyjne oparte tylko na wartośc oczekwanej warancj ne budzą wątplwośc w wyborach ogranczonych do rozkładów symetrycznych, a w szczególnośc do rozkładów normalnych. Zatem decyzje nwestycyjne dotyczące konstrukcj optymalnego portfela akcj muszą uwzględnać fakt, że rozkłady stóp zwrotu akcj najczęścej są asymetryczne analza średna warancja jest newystarczająca. dr Renata Dudzńska-Baryła, Unwersytet Ekonomczny w Katowcach, e-mal: dudznska@ue.katowce.pl prof. dr hab. Donata Kopańska-Bródka, Unwersytet Ekonomczny w Katowcach, e-mal: broda@ue.katowce.pl dr Ewa Mchalska, Unwersytet Ekonomczny w Katowcach, e-mal: ewa.mchalska@ue.katowce.pl

2 24 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska referencje decydenta z awersją do ryzyka wyraża funkcja użytecznośc o dodatnej trzecej pochodnej (Scott, Horvath 980), natomast w ocene rozkładów prawdopodobeństwa na podstawe parametrów wyżej ocenane są te z dodatną skośnoścą. referencja dodatnej skośnośc to preferencja wększego prawdopodobeństwa dużych zysków ogranczonego prawdopodobeństwa strat. W modelach wyboru portfela trzec moment centralny przyjmowany jest jako mara skośnośc. Rozważana na temat asymetr rozkładu losowych stóp zwrotu znaczena tego faktu dla decyzj nwestycyjnych przedstawono mędzy nnym w pracach Ardtt (975) oraz Xong Idzorek (20). Z kole Scott Horvath (980) wykazal, że jeśl rozkład losowych stóp zwrotu jest asymetryczny lub funkcja użytecznośc nwestora jest funkcją wyższego stopna nż funkcja kwadratowa, to w ocene nwestycj należy uwzględnać momenty co najmnej trzecego czwartego rzędu. Równeż w sytuacj, kedy decyzja nwestycyjna dotyczy skończonego przedzału czasu, jej ocena na podstawe dwóch perwszych momentów jest newystarczająca pownno sę uwzględnć momenty wyższych rzędów losowej stopy zwrotu (Samuelson 970). oszerzene zasady wyboru portfela akcj o trzec moment centralny czyn problem znaczne bardzej złożony nż w przypadku dwóch perwszych momentów. W ostatnch latach wele prac pośwęcono metodom technkom konstrukcj optymalnego portfela akcj z uwzględnenem kryterum maksymalzacj skośnośc. Do rozwązana problemu najczęścej wykorzystywane jest welomanowe programowane celowe (La 99; Chunhachnda n. 997; rakash n. 2003) oraz programowane rozmyte (Jana n. 2007). W analze decyzj nwestycyjnych zbór portfel tworzących grancę efektywną ma zasadncze znaczene. Lna efektywna jest wyznaczana poprzez rozwązywane zadań polegających na optymalzacj jednego momentu (kryterum) przy dowolne określonych wartoścach pozostałych momentów. W celu wyznaczena grancy efektywnej z uwzględnenem skośnośc maksymalzowany jest trzec moment centralny portfela akcj przy dowolne ustalonych wartoścach średnej warancj. Granca efektywna jest powerzchną w przestrzen trójwymarowej jej wyznaczene stwarza duże trudnośc numeryczne, poneważ polega na rozwązywanu zadań, które ne są problemam programowana wypukłego. W sytuacj kedy rozważa sę tylko dwa perwsze momenty, lna efektywna jest krzywą w przestrzen dwuwymarowej, a zadane należy do klasy zadań programowana kwadratowego. W celu wyznaczena grancy efektywnej wystarczy wyznaczyć portfele narożne (corner portfolos). W dalszej częśc będą analzowane portfele o maksymalnej skośnośc przy założenu, że przynajmnej jeden z parametrów jest zgodny z parametram portfel narożnych.

3 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 25. Momenty rzędu perwszego, drugego trzecego jako charakterystyk portfela akcj rzyjmjmy, że R = [ R, R 2,..., R ] oznacza wektor losowych stóp zwrotu akcj, 2,..., stanowących potencjalne składnk portfela, przy czym zakładamy, że oczekwana wartość E[R ] <, gdze =, 2,...,. onadto x = [ x, x 2,..., x ], oznacza wektor udzałów akcj, 2,..., w portfelu, którego stopa zwrotu R = Rx + R 2x R x, przy czym x + x x = oraz x 0 dla =, 2,...,. Wartość oczekwana losowej stopy zwrotu portfela stanow moment zwykły rzędu perwszego jest wyznaczana na podstawe momentów zwykłych rzędu perwszego losowych stóp zwrotu poszczególnych akcj. W zapse macerzowym wartość oczekwana stopy zwrotu portfela akcj:, () gdze macerz M jest macerzą o wymarach ( ) (tzn. wektorem wartośc oczekwanych stóp zwrotu poszczególnych akcj) postac:. (2) Zaps oczekwanej stopy zwrotu portfela za pomocą sumy jest następujący:. (3) Z kole warancja portfela akcj jest momentem centralnym rzędu drugego losowej stopy zwrotu portfela można ją oblczyć, wykorzystując momenty centralne rzędu drugego losowych stóp zwrotu akcj. Warancja portfela w zapse macerzowym ma postać:. (4) Macerz M jest macerzą warancj kowarancj o wymarach ( ) postac:, (5) czyl macerzą momentów centralnych rzędu drugego losowych stóp zwrotu akcj. Zaps warancj za pomocą sum daje wzór: V = c x x, (6) = j= gdze, dla, j =, 2,...,. Jedną z mar skośnośc rozkładu losowej stopy zwrotu portfela jest jej moment centralny rzędu trzecego. Moment centralny rzędu trzecego losowej stopy zwrotu portfela można wyrazć za pomocą momentów centralnych rzędu trzecego losowych stóp zwrotu akcj. W zapse macerzowym marę skośność rozkładu losowej stopy zwrotu portfela wyraża zależność:, (7) j j

4 26 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska gdze symbol oznacza loczyn Kroneckera. Macerz skośnośc M jest macerzą o wymarach ( ) 2 postac, (8) a jej elementam są momenty centralne losowych stóp zwrotu akcj. Mara skośnośc rozkładu losowej stopy zwrotu portfela przedstawona przy użycu sum jest następującą zależnoścą:, (9) gdze, dla. 2. Granca efektywna a portfele narożne Rozwązana modelu Markowtza, w którym optymalzuje sę dwa perwsze momenty losowej stopy zwrotu, są przedstawane grafczne w płaszczyźne ryzyko dochód, w postac grancy efektywnej, czyl zboru portfel efektywnych. ortfel efektywny to tak portfel, dla którego ne stneje portfel o takm samym ryzyku wększym zysku an też portfel o takm samym zysku mnejszym ryzyku (Haugen 996). Wyznaczane zboru portfel efektywnych jest ucążlwe, gdyż wymaga rozwązana welu zadań optymalzacyjnych o postac: (0) przyjmując różne wartośc parametru l z przedzału. Zauważono jednak, że do określena całej grancy efektywnej wystarczy znajomość podzboru zboru portfel efektywnych złożonego ze wszystkch portfel narożnych. Kolejne portfele narożne charakteryzują sę tym, że ch skład różn sę jednym walorem dodawanym lub ujmowanym. Mówmy, że cąg portfel efektywnych jest cągem kolejnych portfel narożnych (Kopańska-Bródka red. 2004) wtedy, gdy: oraz jeśl dla dowolnego m =, 2,..., M, portfele m m + są kolejnym sąsednm portfelam narożnym, to skład m + różn sę dokładne jednym walorem dodanym do portfela m lub ujętym, tzn. jeżel I jest zborem numerów wszystkch walorów, I m jest zborem numerów walorów w portfelu m, a I m + w portfelu m +, to:.

5 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 27 Algorytm wyznaczana kolejnych portfel narożnych opera sę na określanu wartośc l, dla której udzał jednego ze składnków portfela zmnejszy sę do zera, jeżel wcześnej mał wartość z przedzału otwartego, bądź też osągne wartość wększą od 0, jeżel wcześnej mał wartość równą 0. Ops algorytmu można znaleźć w pracach Sharpe a (2000) Kopańskej-Bródk (red. 2004). W wynku zastosowana wspomnanego algorytmu otrzymuje sę zbór portfel narożnych oraz odpowadające m pary charakterystyk dla. Dysponując zborem portfel narożnych, można określć udzały dowolnego portfela efektywnego jako wypukłej kombnacj lnowej udzałów dwóch sąsednch portfel narożnych. Jeżel udzały dwóch sąsednch portfel narożnych m m + tworzą wektory oznaczone odpowedno przez x m, to udzały portfela efektywnego E leżącego pomędzy m m + wyznacza sę następująco:. () onadto gdy znane są charakterystyk portfel narożnych, możlwe jest wyznaczene postac analtycznych fragmentów funkcj przedstawającej grancę efektywną w płaszczyźne ryzyko dochód, w przedzałach zadanych charakterystykam portfel narożnych (Kopańska-Bródka red. 2004). Rozważana dotyczące portfel znajdujących sę na grancy efektywnej można zatem ogranczyć do zboru portfel narożnych. 3. Modele wyboru portfela akcj z uwzględnenem mary skośnośc Włączene mary skośnośc w postac trzecego momentu centralnego do model wyboru portfel optymalnych rozważano już od lat sedemdzesątych XX weku (Smonson 972; Kane 982; Barone-Ades 985; La 99; Konno n. 993). Jednak dopero wraz z rozwojem narzędz nformatycznych ułatwających oblczena numeryczne zwązane z wyznaczanem momentów wyższych rzędów nastąpł wzrost lczby publkacj, których autorzy badają znaczene momentów wyższych losowych stóp zwrotu dla konstruowanych portfel (Athayde, Flores 2004; Malevergne, Sornette 2005; Gudoln, Tmmermann 2008; L n. 200; Kemalbay n. 20; Km n. 204; roelss, Schwezer 204). W analzowanych w tej pracy modelach wyboru portfel, w których jako kryterum optymalzacyjne przyjęto maksymalzację momentu trzecego losowej stopy zwrotu portfela, uwzględnono wyznaczone wcześnej parametry w postac wartośc charakterystyk portfel narożnych. ara (V, R ) stanow charakterystyk portfela narożnego m m m, zaś para (V, R ) to charakterystyk portfela o ndekse m+ czyl portfela m + m+ m +. W perwszym modelu przyjęto ustalony pozom oczekwanej stopy zwrotu portfela oraz warancj portfela równe odpowedno R oraz V. m m

6 28 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska Model S E(R ) = R V = max = V x = x 0 m m dla =, 2,, Jako rozwązane tego modelu otrzymano (dla wartośc charakterystyk odpowadających portfelom narożnym m, dla m =, 2,..., M ) M portfel o charakterystykach (V, R,S ). m m m W kolejnym modelu pomnęto ogranczene dotyczące warancj portfela. Model 2 S max E(R ) = R = x = x 0 m dla =, 2,, W modelu trzecm pomnęto warunek dotyczący oczekwanej wartośc stopy zwrotu portfela. Model 3 S V = max = V x = x 0 m dla =, 2,, W ostatnm z rozważanych model określono zakres zmennośc oczekwanej wartośc stopy zwrotu portfela oraz warancj portfela, uwzględnając charakterystyk sąsednch portfel narożnych m m +. Model 4 S max R E(R ) R m + m + V = x = x 0 V V m m dla =, 2,, Równoczesne uwzględnene jako kryterów wyboru portfela wszystkch trzech momentów jest kłopotlwe, poneważ wymaga znalezena rozwązana kompromsowego przy maksymalzacj wartośc oczekwanej stopy zwrotu portfela oraz maksymalzacj mary skośnośc przy jednoczesnej mnmalzacj warancj stopy zwrotu portfela. ewne propozycje model wyboru portfela akcj uwzględnających momenty stopna perwszego, drugego (2) (3) (4) (5)

7 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 29 trzecego, a nawet czwartego zawerają prace Kemalbaya n. (20) oraz Glawschnga Sedla (203). 4. Analza trzech momentów dla zboru portfel narożnych W badanu nad optymalną alokacją kaptału w nstrumenty fnansowe z uwzględnenem preferencj odnośne do skośnośc rozkładu merzonej trzecm momentem centralnym wykorzystano dane dotyczące dzennych stóp zwrotu z okresu dla 4 akcj notowanych na Gełdze aperów Wartoścowych w Warszawe, stanowących składnk ndeksu WIG20 po rewzj rocznej 2 marca 204 (pomnęto sześć spółek, których perwsze notowana mały mejsce po 2 lutego 2008). Analzowano zarówno dane z całego okresu od 2008 do 203 roku, jak dane pochodzące z poszczególnych lat. Celem artykułu jest analza grancy efektywnej portfel o parametrach z grancy efektywnej względem skośnośc merzonej trzecm momentem centralnym. Dla wszystkch akcj oblczono zatem wartośc oczekwane stóp zwrotu oraz macerze warancj kowarancj trzece momenty centralne. astępne dla całego okresu oraz poszczególnych lat (razem sedem okresów) wyznaczono odpowedne zbory portfel narożnych, które były wystarczające do opsu grancy efektywnej (w sense modelu Markowtza model (0)). Otrzymane wartośc oczekwane warancje stóp zwrotu portfel narożnych stanowły parametry rozwązywanych w dalszej kolejnośc model (2) (5) dla wszystkch sedmu przedzałów czasowych. Wszystke oblczena wykonano w pakece SAS, wykorzystując solver L oraz samodzelne przygotowane programy. Rysunek. Skośność portfel efektywnych (dane z lat ) Źródło: opracowane własne.

8 30 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska arametry struktura portfel uzyskanych na podstawe modelu pokrywają sę z parametram strukturą portfel narożnych, co wynka ze specyfk ogranczeń modelu. Rozwązywane modelu ne jest zatem koneczne dysponując zborem portfel narożnych, wystarczy oblczyć wartośc trzecego momentu centralnego dla poszczególnych portfel. o analze wartośc trzecego momentu centralnego dla portfel efektywnych zauważono pewną regularność (rysunek ), jednak znalezene postac analtycznej zaobserwowanych zależnośc będze przedmotem dalszych badań. odobna regularność była obserwowana równeż dla portfel efektywnych wyznaczanych w rocznych przedzałach czasowych. ortfele o maksymalnej skośnośc wyznaczane zgodne z modelem 2 różną sę od portfel narożnych zarówno składem, jak wartoścam dwóch parametrów, warancj skośnośc (w modelu 2 wartość oczekwana była przyjmowana na pozome wartośc oczekwanej portfel narożnych). Wzrost skośnośc portfel optymalnych nastąpł kosztem wzrostu warancj (rysunek 2). rezentowany rysunek dotyczy roku 2009, ale te same zależnośc zaobserwowano we wszystkch badanych okresach. Rysunek 2. Charakterystyk portfel narożnych portfel o maksymalnej skośnośc dla modelu 2 (rok 2009) Źródło: opracowane własne. W modelu 3 przyjęto wartość warancj na pozome warancj kolejnych portfel narożnych. ortfele optymalne różną sę od portfel narożnych, a wzrost wartośc trzecego momentu centralnego portfel optymalnych w stosunku do portfel narożnych nastąpł kosztem wartośc oczekwanej (rysunek 3).

9 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 3 Rysunek 3. Charakterystyk portfel narożnych portfel o maksymalnej skośnośc dla modelu 3 (rok 200) Źródło: opracowane własne. ortfele optymalne otrzymane na podstawe modelu 4, w którym zakres zmennośc oczekwanej wartośc stopy zwrotu oraz warancj portfela ogranczono wartoścam charakterystyk sąsednch portfel narożnych m m +, przyjmują zwykle gorszą z wartośc charakterystyk portfel narożnych m m + (mnejszą dla wartośc oczekwanej wększą dla warancj), tzn. E (R ) = R oraz V m+ = V. Sytuacja taka jest zlustrowana na rysunku 4 m pomędzy portfelam narożnym 3 4. ekedy zdarza sę jednak, że tylko jedna z charakterystyk przyjmuje gorszą z wartośc (rysunek 4, mędzy portfelam 2 3). Rysunek 4. Charakterystyk portfel narożnych portfel o maksymalnej skośnośc dla modelu 4 (rok 200) Źródło: opracowane własne.

10 32 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska Empryczna analza portfel o maksymalnej skośnośc, których wybrane charakterystyk odpowadają charakterystykom portfel narożnych, prowadz do wnosku, że wzrost skośnośc portfela odbywa sę kosztem spadku wartośc oczekwanej lub wzrostu warancj albo pogorszenem obu tych charakterystyk jednocześne. Uwag końcowe W klasycznej teor Markowtza wyboru portfela akcj podstawowym charakterystykam służącym do oceny nwestycj są wartość oczekwana oraz warancja losowej stopy zwrotu portfela (Markowtz 952). Jednak podejśce take wymaga określonych założeń dotyczących rozkładu losowych stóp zwrotu (rozkład normalny) lub postac funkcj użytecznośc nwestora (funkcja kwadratowa), które zwykle ne są spełnone. rzyjmuje sę, że modele uwzględnające wyższe momenty rozkładu odnoszą sę do dowolnych rozkładów stóp zwrotu ne podlegają tak ostrej krytyce jak model uwzględnający tylko średną warancję. Jednak modyfkacja dwuparametrycznego modelu Markowtza o dodatkowe krytera powoduje to, że otrzymywane zadana są złożonym problemam optymalzacyjnym. onadto uwzględnene mar skośnośc zależnych od trzecego momentu centralnego dodatkowo komplkuje problem, poneważ mary te, a ścślej ch estymatory, są bardzo wrażlwe na punkt początkowy okres, z jakego pochodzą obserwacje. Mmo tych wszystkch trudnośc coraz częścej w analze portfelowej wykorzystywane jest zarówno kryterum maksymalnej dodatnej skośnośc, jak mnmalnej kurtozy, a poszukwane dobrych efektywnych narzędz służących wyznaczanu grancy efektywnej jest w dalszym cągu problemem otwartym. Lteratura Ardtt F.D. (975), Skewness and Investor s Decsons: A Reply, The Journal of Fnancal and Quanttatve Analyss, vol. 0, s Athayde G., Flores R. (2004), Fndng a Maxmum Skewness ortfolo A General Soluton to Three-Moments ortfolo Choce, Journal of Economc Dynamcs and Control, vol. 28, s Barone-Ades G. (985), Arbtrage Equlbrum wth Skewed Asset Returns, Journal of Fnancal and Quanttatve Analyss, vol. 20, s Chunhachnda., Dandapan K., Hamd S., rakash A.J. (997), ortfolo Selecton and Skewness: Evdence from Internatonal Stock Markets, Journal of Bankng and Fnance, vol. 2, s Glawschng M., Sedl I. (203), ortfolo Optmzaton wth Serally Correlated, Skewed and Fat Taled Index Returns, Central European Journal of Operatons Research, vol. 2, s Gudoln M., Tmmermann A. (2008), Internatonal Asset Allocaton under Regme Swtchng, Skew, and Kurtoss references, Revew of Fnancal Studes, vol. 2, s Haugen R.A. (996), Teora nowoczesnego nwestowana, WIG-ress, Warszawa. Jana., Roy T.K., Mazumder S.K. (2007), Mult-objectve Mean-varance-skewness Model for ortfolo Optmzaton, Advanced Modelng and Optmzaton, vol. 9, s Kane A. (982), Skewness reference and ortfolo Choce, Journal of Fnancal and Quanttatve Analyss, vol. 7, s

11 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 33 Kemalbay G., Özkut C.M., Franko C. (20), ortfolo Selecton wth Hgher Moments: A olynomal Goal rogrammng Approach to ISE-30 Index, Ekonometr ve İstatstk Sayı, 3, s Km W.Ch., Fabozz F.J., Cherdto., Fox Ch. (204), Controllng ortfolo Skewness and Kurtoss Wthout Drectly Optmzng Thrd and Fourth Moments, Economc Letters, vol. 22, s Konno H., Shrakawa H., Yamazak H. (993), A Mean-absolute Devaton-skewness ortfolo Optmzaton Model, Annals of Operatons Research, vol. 45, s Kopańska-Bródka D. (red.) (2004), Wybrane problemy loścowej analzy portfel akcj, Wydawnctwo Akadem Ekonomcznej w Katowcach, Katowce. La T. (99), ortfolo Selecton wth Skewness: A Mult-Objectve Approach, Revew of Quanttatve Fnance and Accountng, vol., s L X., Qn Z., Kar S. (200), Mean-varance-skewness Model for ortfolo Selecton wth Fuzzy Returns, European Journal of Operatonal Research, vol. 202, s Malevergne Y., Sornette D. (2005), Hgher-Moment ortfolo Theory, Journal of ortfolo Management, vol. 3, s Markowtz H. (952), ortfolo Selecton, Journal of Fnance, vol. 7, s rakash A.J., Chang C., actwa T. (2003), Selectng a ortfolo wth Skewness: Recent Evdence from US, European, and Latn Amercan Equty Markets, Journal of Bankng and Fnance, vol. 27, s roelss J., Schwezer D. (204), olynomal Goal rogrammng and the Implct Hgher Moment references of US Insttutonal Investors n Hedge Funds, Fnancal Markets and ortfolo Management, vol. 28, s. 28. Samuelson. (970), Effcent ortfolo Selecton for areto-levy Instruments, Journal of Fnancal and Quanttatve Analyss, vol. 2, s Scott R.C., Horvath.A. (980), On the Drecton of reference for Moments of Hgher Order Than the Varance, Journal of Fnance, vol. 35, s Sharpe W.F. (2000), Macro-Investment Analyss: Optmzaton. The Crtcal Lne Method, web.stanford. edu/~wfsharpe/ma/opt/ma_opt3.htm ( ). Smonson D. (972), The Speculatve Behavor of Mutual Funds, Journal of Fnance, vol. 27, s Xong J.X., Idzorek T.M. (20), The Impact of Skewness and Fat Tals on the Asset Allocaton Decson, Fnancal Analysts Journal, vol. 67, s Analyss of skewness for corner portfolos Abstract: The man am of the process of nvestment decson support s to create the best combnaton of fnancal nstruments, whch satsfes the desred condtons. Although the model of optmal portfolo selecton proposed by Markowtz s of great mportance n the theory of fnance and nvestment practce, n the lght of assumptons ts legtmacy s questoned. Many researchers have ndcated the need to modfy t, because the assumed trade-off between return and rsk s nsuffcent. We examne effectve portfolos by consderng the frst three moments of the dstrbuton of returns. In ths approach, the optmal allocaton of captal also depends on the nvestor s preferences regardng the skewness measured by the thrd central moment. Such portfolos are analyzed (for selected populaton of stocks lsted on Warsaw Stock Exchange), whose frst two moments of the dstrbuton are consstent wth the parameters of corner portfolos belongng to the effcent fronter obtaned on the bass of the rsk-return model. Keywords: skewness, effcent fronter, corner portfolos, modfed Markowtz model

12

Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe ogólne. α β β β ε. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 4.

Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe ogólne. α β β β ε. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 4. Modele weloczynnkowe Analza Zarządzane Portfelem cz. 4 Ogólne model weloczynnkowy można zapsać jako: (,...,,..., ) P f F F F = n Dr Katarzyna Kuzak lub (,...,,..., ) f F F F = n Modele weloczynnkowe Można

Bardziej szczegółowo

WYBÓR PORTFELA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ZA POMOCĄ METODY AHP

WYBÓR PORTFELA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ZA POMOCĄ METODY AHP Ewa Pośpech Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Zarządzana Katedra Matematyk posp@ue.katowce.pl WYBÓR PORTFELA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ZA POMOCĄ METODY AHP Streszczene: W artykule rozważano zagadnene

Bardziej szczegółowo

BADANIE STABILNOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA BETA AKCJI INDEKSU WIG20

BADANIE STABILNOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA BETA AKCJI INDEKSU WIG20 Darusz Letkowsk Unwersytet Łódzk BADANIE STABILNOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA BETA AKCJI INDEKSU WIG0 Wprowadzene Teora wyboru efektywnego portfela nwestycyjnego zaproponowana przez H. Markowtza oraz jej rozwnęca

Bardziej szczegółowo

WERYFIKACJA EKONOMETRYCZNA MODELU CAPM II RODZAJU DLA RÓŻNYCH HORYZONTÓW STÓP ZWROTU I PORTFELI RYNKOWYCH

WERYFIKACJA EKONOMETRYCZNA MODELU CAPM II RODZAJU DLA RÓŻNYCH HORYZONTÓW STÓP ZWROTU I PORTFELI RYNKOWYCH SCRIPTA COMENIANA LESNENSIA PWSZ m. J. A. Komeńskego w Leszne R o k 0 0 8, n r 6 TOMASZ ŚWIST* WERYFIKACJA EKONOMETRYCZNA MODELU CAPM II RODZAJU DLA RÓŻNYCH HORYZONTÓW STÓP ZWROTU I PORTFELI RYNKOWYCH

Bardziej szczegółowo

OPTYMALNE STRATEGIE INWESTYCYJNE PODEJŚCIE FUNDAMENTALNE OPTIMAL INVESTMENT STRATEGY FUNDAMENTAL ANALYSIS

OPTYMALNE STRATEGIE INWESTYCYJNE PODEJŚCIE FUNDAMENTALNE OPTIMAL INVESTMENT STRATEGY FUNDAMENTAL ANALYSIS ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Sera: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 68 Nr kol. 1905 Adranna MASTALERZ-KODZIS Unwersytet Ekonomczny w Katowcach OPTYMALNE STRATEGIE INWESTYCYJNE PODEJŚCIE FUNDAMENTALNE

Bardziej szczegółowo

Portfele zawierające walor pozbawiony ryzyka. Elementy teorii rynku kapitałowego

Portfele zawierające walor pozbawiony ryzyka. Elementy teorii rynku kapitałowego Portel nwestycyjny ćwczena Na podst. Wtold Jurek: Konstrukcja analza rozdzał 5 dr chał Konopczyńsk Portele zawerające walor pozbawony ryzyka. lementy teor rynku kaptałowego 1. Pożyczane penędzy amy dwa

Bardziej szczegółowo

KONSTRUKCJA OPTYMALNYCH PORTFELI Z ZASTOSOWANIEM METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ UJĘCIE DYNAMICZNE

KONSTRUKCJA OPTYMALNYCH PORTFELI Z ZASTOSOWANIEM METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ UJĘCIE DYNAMICZNE Adranna Mastalerz-Kodzs Unwersytet Ekonomczny w Katowcach KONSTRUKCJA OPTYMALNYCH PORTFELI Z ZASTOSOWANIEM METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ UJĘCIE DYNAMICZNE Wprowadzene W dzałalnośc nstytucj fnansowych, takch

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB

Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB Rozwązywane zadań optymalzacj w środowsku programu MATLAB Zagadnene optymalzacj polega na znajdowanu najlepszego, względem ustalonego kryterum, rozwązana należącego do zboru rozwązań dopuszczalnych. Standardowe

Bardziej szczegółowo

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda BADANIA OPERACYJNE Podejmowane decyzj w warunkach nepewnośc dr Adam Sojda Teora podejmowana decyzj gry z naturą Wynk dzałana zależy ne tylko od tego, jaką podejmujemy decyzję, ale równeż od tego, jak wystąp

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE MODELU MOTAD DO TWORZENIA PORTFELA AKCJI KLASYFIKACJA WARUNKÓW PODEJMOWANIA DECYZJI

ZASTOSOWANIE MODELU MOTAD DO TWORZENIA PORTFELA AKCJI KLASYFIKACJA WARUNKÓW PODEJMOWANIA DECYZJI Krzysztof Wsńsk Katedra Statystyk Matematycznej, AR w Szczecne e-mal: kwsnsk@e-ar.pl ZASTOSOWANIE MODELU MOTAD DO TWORZENIA PORTFELA AKCJI Streszczene: W artykule omówono metodologę modelu MOTAD pod kątem

Bardziej szczegółowo

8. Optymalizacja decyzji inwestycyjnych

8. Optymalizacja decyzji inwestycyjnych dr nż. Zbgnew Tarapata: Optymalzacja decyzj nwestycyjnych, cz.ii 8. Optymalzacja decyzj nwestycyjnych W rozdzale 8, część I przedstawono elementarne nformacje dotyczące metod oceny decyzj nwestycyjnych.

Bardziej szczegółowo

Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 1629A

Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 1629A Analza rodzajów skutków krytycznośc uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 629A Celem analzy krytycznośc jest szeregowane potencjalnych rodzajów uszkodzeń zdentyfkowanych zgodne z zasadam FMEA na podstawe

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW ANALIZY FUNDAMENTALNEJ DO WYZNACZANIA PORTFELI OPTYMALNYCH

ZASTOSOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW ANALIZY FUNDAMENTALNEJ DO WYZNACZANIA PORTFELI OPTYMALNYCH Adranna Mastalerz-Kodzs Ewa Pośpech Unwersytet Ekonomczny w Katowcach ZASTOSOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW ANALIZY FUNDAMENTALNEJ DO WYZNACZANIA PORTFELI OPTYMALNYCH Wprowadzene Zagadnene wyznaczana optymalnych

Bardziej szczegółowo

Rozmyta efektywność portfela

Rozmyta efektywność portfela Krzysztof PIASECKI Akadema Ekonomczna w Poznanu Problem badawczy Rozmyta ektywność portfela Buckley [] Calz [] zaproponowal reprezentowane wartośc przyszłych nwestycj fnansowych przy pomocy lczb rozmytych.

Bardziej szczegółowo

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW Stefan WÓJTOWICZ, Katarzyna BIERNAT ZAKŁAD METROLOGII I BADAŃ NIENISZCZĄCYCH INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI ul. Pożaryskego 8, 04-703 Warszawa tel.

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analza zagadneń różnczkowych 1. Układy równań lnowych P. F. Góra http://th-www.f.uj.edu.pl/zfs/gora/ semestr letn 2006/07 Podstawowe fakty Równane Ax = b, x,

Bardziej szczegółowo

= σ σ. 5. CML Capital Market Line, Rynkowa Linia Kapitału

= σ σ. 5. CML Capital Market Line, Rynkowa Linia Kapitału 5 CML Catal Market Lne, ynkowa Lna Katału Zbór ortolo o nalny odchylenu standardowy zbór eektywny ozważy ortolo złożone ze wszystkch aktywów stnejących na rynku Załóży, że jest ch N A * P H P Q P 3 * B

Bardziej szczegółowo

Wpływ płynności obrotu na kształtowanie się stopy zwrotu z akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

Wpływ płynności obrotu na kształtowanie się stopy zwrotu z akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie Agata Gnadkowska * Wpływ płynnośc obrotu na kształtowane sę stopy zwrotu z akcj notowanych na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe Wstęp Płynność aktywów na rynku kaptałowym rozumana jest przez nwestorów

Bardziej szczegółowo

Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu

Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu PRACE KOMISJI GEOGRAFII PRZEMY SŁU Nr 7 WARSZAWA KRAKÓW 2004 Akadema Pedagogczna, Kraków Kształtowane sę frm nformatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu Postępujący proces rozwoju

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO ZESZYTY AUKOWE UIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO R 394 PRACE KATEDRY EKOOMETRII I STATYSTYKI R 5 004 SEBASTIA GAT Unwersytet Szczec sk KRYTERIA BUDOWY PORTFELI PAPIERÓW WARTO CIOWYCH W OKRESIE BESSY A GIEŁDA

Bardziej szczegółowo

METODA UNITARYZACJI ZEROWANEJ Porównanie obiektów przy ocenie wielokryterialnej. Ranking obiektów.

METODA UNITARYZACJI ZEROWANEJ Porównanie obiektów przy ocenie wielokryterialnej. Ranking obiektów. Opracowane: Dorota Mszczyńska METODA UNITARYZACJI ZEROWANEJ Porównane obektów przy ocene welokryteralnej. Rankng obektów. Porównane wybranych obektów (warantów decyzyjnych) ze względu na różne cechy (krytera)

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE SYMULACJI STOCHASTYCZNEJ DO BADANIA WRAŻLIWOŚCI SKŁADU OPTYMALNYCH PORTFELI AKCJI

WYKORZYSTANIE SYMULACJI STOCHASTYCZNEJ DO BADANIA WRAŻLIWOŚCI SKŁADU OPTYMALNYCH PORTFELI AKCJI ZESZYTY AUKOWE UIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO R 768 FIASE, RYKI FIASOWE, UBEZPIECZEIA R 63 2013 IWOA KOARZEWSKA Unwersytet Łódzk WYKORZYSTAIE SYMULACJI STOCHASTYCZEJ DO BADAIA WRAŻLIWOŚCI SKŁADU OPTYMALYCH

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka. Wykład 2

Natalia Nehrebecka. Wykład 2 Natala Nehrebecka Wykład . Model lnowy Postad modelu lnowego Zaps macerzowy modelu lnowego. Estymacja modelu Wartośd teoretyczna (dopasowana) Reszty 3. MNK przypadek jednej zmennej . Model lnowy Postad

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE LICZBY SZKÓD W UBEZPIECZENIACH KOMUNIKACYJNYCH W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA DUŻEJ LICZBY ZER, Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY KROSWALIDACJI

MODELOWANIE LICZBY SZKÓD W UBEZPIECZENIACH KOMUNIKACYJNYCH W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA DUŻEJ LICZBY ZER, Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY KROSWALIDACJI Alcja Wolny-Domnak Unwersytet Ekonomczny w Katowcach MODELOWANIE LICZBY SZKÓD W UBEZPIECZENIACH KOMUNIKACYJNYCH W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA DUŻEJ LICZBY ZER, Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY KROSWALIDACJI Wprowadzene

Bardziej szczegółowo

APROKSYMACJA QUASIJEDNOSTAJNA

APROKSYMACJA QUASIJEDNOSTAJNA POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 73 Electrcal Engneerng 213 Jan PURCZYŃSKI* APROKSYMACJA QUASIJEDNOSTAJNA W pracy wykorzystano metodę aproksymacj średnokwadratowej welomanowej, przy

Bardziej szczegółowo

CAPM i APT. Ekonometria finansowa

CAPM i APT. Ekonometria finansowa CAPM APT Ekonometra fnansowa 1 Lteratura Elton, Gruber, Brown, Goetzmann (2007) Modern portfolo theory and nvestment analyss, John Wley and Sons. (rozdz. 13-16 [, 5, 7]) Campbell, Lo, MacKnlay (1997) The

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ

ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XVI/3, 2015, str. 248 257 ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ Sławomr

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej w doborze spó³ek do portfela inwestycyjnego Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej...

Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej w doborze spó³ek do portfela inwestycyjnego Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej... Adam Waszkowsk * Adam Waszkowsk Zastosowane welowymarowej analzy porównawczej w doborze spó³ek do portfela nwestycyjnego Zastosowane welowymarowej analzy porównawczej... Wstêp Na warszawskej Ge³dze Paperów

Bardziej szczegółowo

Laboratorium ochrony danych

Laboratorium ochrony danych Laboratorum ochrony danych Ćwczene nr Temat ćwczena: Cała skończone rozszerzone Cel dydaktyczny: Opanowane programowej metody konstruowana cał skończonych rozszerzonych GF(pm), poznane ch własnośc oraz

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie i jego wpływ na analizę opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych

Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie i jego wpływ na analizę opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych dr nż Andrze Chylńsk Katedra Bankowośc Fnansów Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawe Zarządzane ryzykem w rzedsęborstwe ego wływ na analzę ołacalnośc rzedsęwzęć nwestycynych w w w e - f n a n s e c o m

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja portfela z wykorzystaniem koherentnych transformujących miar ryzyka

Optymalizacja portfela z wykorzystaniem koherentnych transformujących miar ryzyka Grażyna Trzpot Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Informatyk Komunkacj Katedra Demograf Statystyk Ekonomcznej grazyna.trzpot@ue.katowce.pl Optymalzacja portfela z wykorzystanem koherentnych transformujących

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 3

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 3 St ł Cchock Stansław C h k Natala Nehrebecka Zajęca 3 1. Dobroć dopasowana równana regresj. Współczynnk determnacj R Dk Dekompozycja warancj zmennej zależnej ż Współczynnk determnacj R. Zmenne cągłe a

Bardziej szczegółowo

TEORIA PORTFELA MARKOWITZA

TEORIA PORTFELA MARKOWITZA TEORIA PORTFELA MARKOWITZA Izabela Balwerz 28 maj 2008 1 Wstęp Teora portfela została stworzona w 1952 roku przez amerykańskego ekonomstę Harry go Markowtza Opera sę ona na mnmalzacj ryzyka nwestycyjnego

Bardziej szczegółowo

Nowe ujęcie ryzyka na rynku kapitałowym

Nowe ujęcie ryzyka na rynku kapitałowym ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 80 Fnanse, Rynk Fnansowe, Ubezpeczena nr 65 (014) s. 745 753 Nowe ujęce ryzyka na rynku kaptałowym Jerzy Tymńsk * Streszczene: Artykuł przedstawa nowe ujęce

Bardziej szczegółowo

O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH

O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH Mateusz Baryła Unwersytet Ekonomczny w Krakowe O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH Wprowadzene

Bardziej szczegółowo

Ryzyko inwestycji. Ryzyko jest to niebezpieczeństwo niezrealizowania celu, założonego przy podejmowaniu określonej decyzji. 3.

Ryzyko inwestycji. Ryzyko jest to niebezpieczeństwo niezrealizowania celu, założonego przy podejmowaniu określonej decyzji. 3. PZEDMIIOT : EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMÓW IINFOMTYCZNYCH 3. 3. Istota, defncje rodzaje ryzyka Elementem towarzyszącym każdej decyzj, w tym decyzj nwestycyjnej, jest ryzyko. Wynka to z faktu, że decyzje operają

Bardziej szczegółowo

KURS STATYSTYKA. Lekcja 1 Statystyka opisowa ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1

KURS STATYSTYKA. Lekcja 1 Statystyka opisowa ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1 KURS STATYSTYKA Lekcja 1 Statystyka opsowa ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowedź (tylko jedna jest prawdzwa). Pytane 1 W statystyce opsowej mamy pełne nformacje

Bardziej szczegółowo

Problemy jednoczesnego testowania wielu hipotez statystycznych i ich zastosowania w analizie mikromacierzy DNA

Problemy jednoczesnego testowania wielu hipotez statystycznych i ich zastosowania w analizie mikromacierzy DNA Problemy jednoczesnego testowana welu hpotez statystycznych ch zastosowana w analze mkromacerzy DNA Konrad Furmańczyk Katedra Zastosowań Matematyk SGGW Plan referatu Testowane w analze mkromacerzy DNA

Bardziej szczegółowo

Statystyka. Zmienne losowe

Statystyka. Zmienne losowe Statystyka Zmenne losowe Zmenna losowa Zmenna losowa jest funkcją, w której każdej wartośc R odpowada pewen podzbór zboru będący zdarzenem losowym. Zmenna losowa powstaje poprzez przyporządkowane każdemu

Bardziej szczegółowo

Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE Inormatyka Podstawy Programowana 06/07 Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE 6. Równana algebraczne. Poszukujemy rozwązana, czyl chcemy określć perwastk rzeczywste równana:

Bardziej szczegółowo

Analiza danych OGÓLNY SCHEMAT. http://zajecia.jakubw.pl/ Dane treningowe (znana decyzja) Klasyfikator. Dane testowe (znana decyzja)

Analiza danych OGÓLNY SCHEMAT. http://zajecia.jakubw.pl/ Dane treningowe (znana decyzja) Klasyfikator. Dane testowe (znana decyzja) Analza danych Dane trenngowe testowe. Algorytm k najblższych sąsadów. Jakub Wróblewsk jakubw@pjwstk.edu.pl http://zajeca.jakubw.pl/ OGÓLNY SCHEMAT Mamy dany zbór danych podzelony na klasy decyzyjne, oraz

Bardziej szczegółowo

PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA WAHANIA SEZONOWE

PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA WAHANIA SEZONOWE STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36 Krzysztof Dmytrów * Marusz Doszyń ** Unwersytet Szczecńsk PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA

Bardziej szczegółowo

) będą niezależnymi zmiennymi losowymi o tym samym rozkładzie normalnym z następującymi parametrami: nieznaną wartością 1 4

) będą niezależnymi zmiennymi losowymi o tym samym rozkładzie normalnym z następującymi parametrami: nieznaną wartością 1 4 Zadane. Nech ( X, Y ),( X, Y ), K,( X, Y n n ) będą nezależnym zmennym losowym o tym samym rozkładze normalnym z następującym parametram: neznaną wartoścą oczekwaną EX = EY = m, warancją VarX = VarY =

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane metody numeryczne

Zaawansowane metody numeryczne Wykład 9. jej modyfkacje. Oznaczena Będzemy rozpatrywać zagadnene rozwązana następującego układu n równań lnowych z n newadomym x 1... x n : a 11 x 1 + a 12 x 2 +... + a 1n x n = b 1 a 21 x 1 + a 22 x

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH

PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Wprowadzene Nnejsza ulotka adresowana jest zarówno do osób dopero ubegających

Bardziej szczegółowo

Dywersyfikacja portfela poprzez inwestycje alternatywne. Prowadzący: Jerzy Nikorowski, Superfund TFI.

Dywersyfikacja portfela poprzez inwestycje alternatywne. Prowadzący: Jerzy Nikorowski, Superfund TFI. Dywersyfkacja ortfela orzez nwestycje alternatywne. Prowadzący: Jerzy Nkorowsk, Suerfund TFI. Część I. 1) Czym jest dywersyfkacja Jest to technka zarządzana ryzykem nwestycyjnym, która zakłada osadane

Bardziej szczegółowo

Statystyka Inżynierska

Statystyka Inżynierska Statystyka Inżynerska dr hab. nż. Jacek Tarasuk AGH, WFIS 013 Wykład DYSKRETNE I CIĄGŁE ROZKŁADY JEDNOWYMIAROWE Zmenna losowa, Funkcja rozkładu, Funkcja gęstośc, Dystrybuanta, Charakterystyk zmennej, Funkcje

Bardziej szczegółowo

Pokazać, że wyżej zdefiniowana struktura algebraiczna jest przestrzenią wektorową nad ciałem

Pokazać, że wyżej zdefiniowana struktura algebraiczna jest przestrzenią wektorową nad ciałem Zestaw zadań : Przestrzene wektorowe. () Wykazać, że V = C ze zwykłym dodawanem jako dodawanem wektorów operacją mnożena przez skalar : C C C, (z, v) z v := z v jest przestrzeną lnową nad całem lczb zespolonych

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PORÓWNAWCZA WYBRANYCH METOD GRUPOWANIA SPÓŁEK GIEŁDOWYCH

ANALIZA PORÓWNAWCZA WYBRANYCH METOD GRUPOWANIA SPÓŁEK GIEŁDOWYCH Studa Ekonomczne. Zeszyty Naukowe Unwersytetu Ekonomcznego w Katowcach ISSN 2083-8611 Nr 297 2016 Ewa Pośpech Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Zarządzana Katedra Matematyk posp@ue.katowce.pl ANALIZA

Bardziej szczegółowo

4. OPTYMALIZACJA WIELOKRYTERIALNA

4. OPTYMALIZACJA WIELOKRYTERIALNA Wybrane zagadnena badań operacyjnych dr nż. Zbgnew Tarapata Wykład nr 4: Optymalzacja welokryteralna 4. OPTYMLIZCJ WIELORYTERIL Decyzje nwestycyjne mają często charakter złożony. Zdarza sę, że przy wyborze

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PRZESTRZENNA PROCESU STARZENIA SIĘ POLSKIEGO SPOŁECZEŃSTWA

ANALIZA PRZESTRZENNA PROCESU STARZENIA SIĘ POLSKIEGO SPOŁECZEŃSTWA TUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36 Katarzyna Zeug-Żebro * Unwersytet Ekonomczny w Katowcach ANALIZA PRZETRZENNA PROCEU TARZENIA IĘ POLKIEGO POŁECZEŃTWA TREZCZENIE Perwsze prawo

Bardziej szczegółowo

SZTUCZNA INTELIGENCJA

SZTUCZNA INTELIGENCJA SZTUCZNA INTELIGENCJA WYKŁAD 15. ALGORYTMY GENETYCZNE Częstochowa 014 Dr hab. nż. Grzegorz Dudek Wydzał Elektryczny Poltechnka Częstochowska TERMINOLOGIA allele wartośc, waranty genów, chromosom - (naczej

Bardziej szczegółowo

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model Jadwga LAL-JADZIAK Unwersytet Zelonogórsk Instytut etrolog Elektrycznej Elżbeta KAWECKA Unwersytet Zelonogórsk Instytut Informatyk Elektronk Ocena dokładnośc estymacj funkcj korelacyjnych z użycem modelu

Bardziej szczegółowo

Zestaw zadań 4: Przestrzenie wektorowe i podprzestrzenie. Liniowa niezależność. Sumy i sumy proste podprzestrzeni.

Zestaw zadań 4: Przestrzenie wektorowe i podprzestrzenie. Liniowa niezależność. Sumy i sumy proste podprzestrzeni. Zestaw zadań : Przestrzene wektorowe podprzestrzene. Lnowa nezależność. Sumy sumy proste podprzestrzen. () Wykazać, że V = C ze zwykłym dodawanem jako dodawanem wektorów operacją mnożena przez skalar :

Bardziej szczegółowo

Proces narodzin i śmierci

Proces narodzin i śmierci Proces narodzn śmerc Jeżel w ewnej oulacj nowe osobnk ojawają sę w sosób losowy, rzy czym gęstość zdarzeń na jednostkę czasu jest stała w czase wynos λ, oraz lczba osobnków n, które ojawły sę od chwl do

Bardziej szczegółowo

INWESTOWANIE W SEKTORZE ENERGETYCZNYM, PALIWOWYM I SUROWCOWYM NA GPW W WARSZAWIE Z UŻYCIEM MODELI SHARPE A I MARKOWITZA

INWESTOWANIE W SEKTORZE ENERGETYCZNYM, PALIWOWYM I SUROWCOWYM NA GPW W WARSZAWIE Z UŻYCIEM MODELI SHARPE A I MARKOWITZA Studa Ekonomczne. Zeszyty Naukowe Unwersytetu Ekonomcznego w Katowcach ISSN 2083-8611 Nr 298 2016 Współczesne Fnanse 7 Adranna Mastalerz-Kodzs Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Zarządzana Katedra

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METODY DEA W KLASYFIKACJI FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH

ZASTOSOWANIE METODY DEA W KLASYFIKACJI FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH PRZEGLĄD STATYSTYCZNY R. LVI ZESZYT 3-4 2009 ANNA ZAMOJSKA ZASTOSOWANIE METODY DEA W KLASYFIKACJI FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH 1. WSTĘP Analza ocena wynków osąganyc przez fundusze nwestycyjne jest jednym z

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PREFERENCJI SŁUCHACZY UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU Z WYKORZYSTANIEM WYBRANYCH METOD NIESYMETRYCZNEGO SKALOWANIA WIELOWYMIAROWEGO

ANALIZA PREFERENCJI SŁUCHACZY UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU Z WYKORZYSTANIEM WYBRANYCH METOD NIESYMETRYCZNEGO SKALOWANIA WIELOWYMIAROWEGO Artur Zaborsk Unwersytet Ekonomczny we Wrocławu ANALIZA PREFERENCJI SŁUCHACZY UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU Z WYKORZYSTANIEM WYBRANYCH METOD NIESYMETRYCZNEGO SKALOWANIA WIELOWYMIAROWEGO Wprowadzene Od ukazana

Bardziej szczegółowo

Analiza modyfikacji systemów bonus-malus w ubezpieczeniach komunikacyjnych AC na przykładzie wybranego zakładu ubezpieczeń

Analiza modyfikacji systemów bonus-malus w ubezpieczeniach komunikacyjnych AC na przykładzie wybranego zakładu ubezpieczeń Analza modyfkacj systemów bonus-malus Ewa Łazuka Klauda Stępkowska Analza modyfkacj systemów bonus-malus w ubezpeczenach komunkacyjnych AC na przykładze wybranego zakładu ubezpeczeń Tematyka przedstawonego

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka Katarzyna Rosiak-Lada. Zajęcia 3

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka Katarzyna Rosiak-Lada. Zajęcia 3 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Katarzyna Rosak-Lada Zajęca 3 1. Dobrod dopasowana równana regresj. Współczynnk determnacj R 2 Dekompozycja warancj zmennej zależnej Współczynnk determnacj R 2 2. Zmenne

Bardziej szczegółowo

Zapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie.

Zapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie. Zaps nformacj, systemy pozycyjne 1 Lteratura Jerzy Grębosz, Symfona C++ standard. Harvey M. Detl, Paul J. Detl, Arkana C++. Programowane. Zaps nformacj w komputerach Wszystke elementy danych przetwarzane

Bardziej szczegółowo

System Przeciwdziałania Powstawaniu Bezrobocia na Terenach Słabo Zurbanizowanych SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Autor: Joanna Wójcik

System Przeciwdziałania Powstawaniu Bezrobocia na Terenach Słabo Zurbanizowanych SPRAWOZDANIE Z BADAŃ   Autor: Joanna Wójcik Opracowane w ramach projektu System Przecwdzałana Powstawanu Bezroboca na Terenach Słabo Zurbanzowanych ze środków Europejskego Funduszu Społecznego w ramach Incjatywy Wspólnotowej EQUAL PARTNERSTWO NA

Bardziej szczegółowo

Funkcje i charakterystyki zmiennych losowych

Funkcje i charakterystyki zmiennych losowych Funkcje charakterystyk zmennych losowych Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Funkcje zmennych losowych

Bardziej szczegółowo

Twierdzenie Bezouta i liczby zespolone Javier de Lucas. Rozwi azanie 2. Z twierdzenia dzielenia wielomianów, mamy, że

Twierdzenie Bezouta i liczby zespolone Javier de Lucas. Rozwi azanie 2. Z twierdzenia dzielenia wielomianów, mamy, że Twerdzene Bezouta lczby zespolone Javer de Lucas Ćwczene 1 Ustal dla których a, b R można podzelć f 1 X) = X 4 3X 2 + ax b przez f 2 X) = X 2 3X+2 Oblcz a b Z 5 jeżel zak ladamy, że f 1 f 2 s a welomanam

Bardziej szczegółowo

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem WARSZTATY 2003 z cyklu Zagrożena naturalne w górnctwe Mat. Symp. str. 461 466 Elżbeta PILECKA, Małgorzata SZCZEPAŃSKA Instytut Gospodark Surowcam Mneralnym Energą PAN, Kraków Analza ryzyka jako nstrument

Bardziej szczegółowo

KURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1

KURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1 KURS STATYSTYKA Lekcja 6 Regresja lne regresj ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowedź (tylko jedna jest prawdzwa). Pytane 1 Funkcja regresj I rodzaju cechy Y zależnej

Bardziej szczegółowo

Pattern Classification

Pattern Classification attern Classfcaton All materals n these sldes were taken from attern Classfcaton nd ed by R. O. Duda,. E. Hart and D. G. Stork, John Wley & Sons, 000 wth the permsson of the authors and the publsher Chapter

Bardziej szczegółowo

Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch

Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch Za: Stansław Latoś, Nwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwczena z geodezj II [red.] J. eluch 6.1. Ogólne zasady nwelacj trygonometrycznej. Wprowadzene Nwelacja trygonometryczna, zwana równeż trygonometrycznym

Bardziej szczegółowo

ASPEKT SYTUACJI STATUS QUO WE WSPOMAGANIU WIELOKRYTERIALNEGO WYBORU BAZUJĄCEGO NA TEORII GIER

ASPEKT SYTUACJI STATUS QUO WE WSPOMAGANIU WIELOKRYTERIALNEGO WYBORU BAZUJĄCEGO NA TEORII GIER Macej Wolny ASPEKT SYTUACJI STATUS QUO WE WSPOMAGANIU WIELOKRYTERIALNEGO WYBORU BAZUJĄCEGO NA TEORII GIER Wprowadzene Zagadnena welokryteralne dotyczą sytuacj, w których rozpatruje sę elementy zboru dopuszczalnych

Bardziej szczegółowo

MODELE COPULA M-GARCH O ROZKŁADACH NIEZMIENNICZYCH NA TRANSFORMACJE ORTOGONALNE

MODELE COPULA M-GARCH O ROZKŁADACH NIEZMIENNICZYCH NA TRANSFORMACJE ORTOGONALNE Mateusz Ppeń Unwersytet Ekonomczny w Krakowe MODELE COPULA M-GARCH O ROZKŁADACH NIEZMIENNICZYCH NA TRANSFORMACJE ORTOGONALNE Wprowadzene W analzach emprycznych przeprowadzonych z wykorzystanem welorównanowych

Bardziej szczegółowo

Diagonalizacja macierzy kwadratowej

Diagonalizacja macierzy kwadratowej Dagonalzacja macerzy kwadratowej Dana jest macerz A nân. Jej wartośc własne wektory własne spełnają równane Ax x dla,..., n Każde z równań własnych osobno można zapsać w postac: a a an x x a a an x x an

Bardziej szczegółowo

Proste modele ze złożonym zachowaniem czyli o chaosie

Proste modele ze złożonym zachowaniem czyli o chaosie Proste modele ze złożonym zachowanem czyl o chaose 29 kwetna 2014 Komputer jest narzędzem coraz częścej stosowanym przez naukowców do ukazywana skrzętne ukrywanych przez naturę tajemnc. Symulacja, obok

Bardziej szczegółowo

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji Weryfkacja hpotez dla welu populacj Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Parametryczne testy stotnośc w

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka r.

Prawdopodobieństwo i statystyka r. Prawdopodobeństwo statystya.05.00 r. Zadane Zmenna losowa X ma rozład wyładnczy o wartośc oczewanej, a zmenna losowa Y rozład wyładnczy o wartośc oczewanej. Obe zmenne są nezależne. Oblcz E( Y X + Y =

Bardziej szczegółowo

Model oceny ryzyka w działalności firmy logistycznej - uwagi metodyczne

Model oceny ryzyka w działalności firmy logistycznej - uwagi metodyczne Magdalena OSIŃSKA Unwersytet Mkołaja Kopernka w Torunu Model oceny ryzyka w dzałalnośc frmy logstycznej - uwag metodyczne WSTĘP Logstyka w cągu ostatnch 2. lat stała sę bardzo rozbudowaną dzedzną dzałalnośc

Bardziej szczegółowo

KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA

KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA Krzysztof Serżęga Wyższa Szkoła Informatyk Zarządzana w Rzeszowe Streszczene Artykuł porusza temat zwązany

Bardziej szczegółowo

MIARY ZALEŻNOŚCI ANALIZA STATYSTYCZNA NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH WALORÓW RYNKU METALI NIEŻELAZNYCH

MIARY ZALEŻNOŚCI ANALIZA STATYSTYCZNA NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH WALORÓW RYNKU METALI NIEŻELAZNYCH Domnk Krężołek Unwersytet Ekonomczny w Katowcach MIARY ZALEŻNOŚCI ANALIZA AYYCZNA NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH WALORÓW RYNKU MEALI NIEŻELAZNYCH Wprowadzene zereg czasowe obserwowane na rynkach kaptałowych

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH

ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH Grzegorz PRZEKOTA ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH Zarys treśc: W pracy podjęto problem dentyfkacj cykl gełdowych.

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Optymalizacja

Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Optymalizacja Modelowane oblczena technczne Metody numeryczne w modelowanu: Optymalzacja Zadane optymalzacj Optymalzacja to ulepszane lub poprawa jakośc danego rozwązana, projektu, opracowana. Celem optymalzacj jest

Bardziej szczegółowo

2012-10-11. Definicje ogólne

2012-10-11. Definicje ogólne 0-0- Defncje ogólne Logstyka nauka o przepływe surowców produktów gotowych rodowód wojskowy Utrzyywane zapasów koszty zwązane.n. z zarożene kaptału Brak w dostawach koszty zwązane.n. z przestoje w produkcj

Bardziej szczegółowo

Ekonometria egzamin 01/02/ W trakcie egzaminu wolno używać jedynie długopisu o innym kolorze atramentu niż czerwony oraz kalkulatora.

Ekonometria egzamin 01/02/ W trakcie egzaminu wolno używać jedynie długopisu o innym kolorze atramentu niż czerwony oraz kalkulatora. mę, nazwsko, nr ndeksu: Ekonometra egzamn 1//19 1. Egzamn trwa 9 mnut.. Rozwązywane zadań należy rozpocząć po ogłoszenu początku egzamnu a skończyć wraz z ogłoszenem końca egzamnu. Złamane tej zasady skutkuje

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA X. Zasada największej wiarygodności

ZAJĘCIA X. Zasada największej wiarygodności ZAJĘCIA X Zasada najwększej warygodnośc Funkcja warygodnośc Estymacja wg zasady maksymalzacj warygodnośc Rodzna estymatorów ML Przypadk szczególne WPROWADZEIE Komputerowa dentyfkacja obektów Przyjęce na

Bardziej szczegółowo

Parametry zmiennej losowej

Parametry zmiennej losowej Eonometra Ćwczena Powtórzene wadomośc ze statysty SS EK Defncja Zmenną losową X nazywamy funcję odwzorowującą przestrzeń zdarzeń elementarnych w zbór lczb rzeczywstych, taą że przecwobraz dowolnego zboru

Bardziej szczegółowo

NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII. Wprowadzenie. Tadeusz Kwilosz

NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII. Wprowadzenie. Tadeusz Kwilosz NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII Tadeusz Kwlosz Instytut Nafty Gazu, Oddzał Krosno Zastosowane metody statystycznej do oszacowana zapasu strategcznego PMG, z uwzględnenem nepewnośc wyznaczena parametrów

Bardziej szczegółowo

Rozkład dwupunktowy. Rozkład dwupunktowy. Rozkład dwupunktowy x i p i 0 1-p 1 p suma 1

Rozkład dwupunktowy. Rozkład dwupunktowy. Rozkład dwupunktowy x i p i 0 1-p 1 p suma 1 Rozkład dwupunktowy Zmenna losowa przyjmuje tylko dwe wartośc: wartość 1 z prawdopodobeństwem p wartość 0 z prawdopodobeństwem 1- p x p 0 1-p 1 p suma 1 Rozkład dwupunktowy Funkcja rozkładu prawdopodobeństwa

Bardziej szczegółowo

Zastosowania badań operacyjnych Zarządzanie projektami, decyzje finansowe, logistyka

Zastosowania badań operacyjnych Zarządzanie projektami, decyzje finansowe, logistyka PRACE NAUKOWE Unwersytetu Ekonomcznego we Wrocławu RESEARCH PAPERS of Wrocław Unversty of Economcs 238 Zastosowana badań operacyjnych Zarządzane projektam, decyzje fnansowe, logstyka Redaktor naukowy Ewa

Bardziej szczegółowo

Zmodyfikowana technika programowania dynamicznego

Zmodyfikowana technika programowania dynamicznego Zmodyfkowana technka programowana dynamcznego Lech Madeysk 1, Zygmunt Mazur 2 Poltechnka Wrocławska, Wydzał Informatyk Zarządzana, Wydzałowy Zakład Informatyk Wybrzeże Wyspańskego 27, 50-370 Wrocław Streszczene.

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO INWESTYCJE RZECZOWE NA RYNKU NIERUCHOMO CI JAKO CZYNNIK ZMNIEJSZAJ CY RYZYKO PORTFELA INWESTYCYJNEGO

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO INWESTYCJE RZECZOWE NA RYNKU NIERUCHOMO CI JAKO CZYNNIK ZMNIEJSZAJ CY RYZYKO PORTFELA INWESTYCYJNEGO ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO NR 394 PRACE KATEDRY EKONOMETRII I STATYSTYKI NR 15 2004 URSZULA GIERAŁTOWSKA EWA PUTEK-SZEL G Unwersytet Szczec sk INWESTYCJE RZECZOWE NA RYNKU NIERUCHOMO CI

Bardziej szczegółowo

Wielokryterialny Trójwymiarowy Problem Pakowania

Wielokryterialny Trójwymiarowy Problem Pakowania Łukasz Kacprzak, Jarosław Rudy, Domnk Żelazny Instytut Informatyk, Automatyk Robotyk, Poltechnka Wrocławska Welokryteralny Trójwymarowy Problem Pakowana 1. Wstęp Problemy pakowana należą do klasy NP-trudnych

Bardziej szczegółowo

( ) ( ) 2. Zadanie 1. są niezależnymi zmiennymi losowymi o. oraz. rozkładach normalnych, przy czym EX. i σ są nieznane. 1 Niech X

( ) ( ) 2. Zadanie 1. są niezależnymi zmiennymi losowymi o. oraz. rozkładach normalnych, przy czym EX. i σ są nieznane. 1 Niech X Prawdopodobeństwo statystyka.. r. Zadane. Zakładamy, że,,,,, 5 są nezależnym zmennym losowym o rozkładach normalnych, przy czym E = μ Var = σ dla =,,, oraz E = μ Var = 3σ dla =,, 5. Parametry μ, μ σ są

Bardziej szczegółowo

EKONOMETRIA I Spotkanie 1, dn. 05.10.2010

EKONOMETRIA I Spotkanie 1, dn. 05.10.2010 EKONOMETRIA I Spotkane, dn. 5..2 Dr Katarzyna Beń Program ramowy: http://www.sgh.waw.pl/nstytuty/e/oferta_dydaktyczna/ekonometra_stacjonarne_nest acjonarne/ Zadana, dane do zadań, ważne nformacje: http://www.e-sgh.pl/ben/ekonometra

Bardziej szczegółowo

Wykład IX Optymalizacja i minimalizacja funkcji

Wykład IX Optymalizacja i minimalizacja funkcji Wykład IX Optymalzacja mnmalzacja funkcj Postawene zadana podstawowe dee jego rozwązana Proste metody mnmalzacj Metody teracj z wykorzystanem perwszej pochodnej Metody teracj z wykorzystanem drugej pochodnej

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH 1 Test zgodnośc χ 2 Hpoteza zerowa H 0 ( Cecha X populacj ma rozkład o dystrybuance F). Hpoteza alternatywna H1( Cecha X populacj

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie metod grupowania hierarchicznego w strategiach portfelowych

Zastosowanie metod grupowania hierarchicznego w strategiach portfelowych dr Knga Kądzołka Wyższa Szkoła Bznesu w Dąbrowe Górnczej Zastosowane metod grupowana herarchcznego w strategach portfelowych Streszczene: Artykuł porusza zagadnene wykorzystana metod grupowana herarchcznego

Bardziej szczegółowo

WSPOMAGANIE KOOPERACJI Z WYKORZYSTANIEM TEORII GIER I ANALIZY WIELOKRYTERIALNEJ

WSPOMAGANIE KOOPERACJI Z WYKORZYSTANIEM TEORII GIER I ANALIZY WIELOKRYTERIALNEJ Macej Wolny WPOMAGANIE KOOPERACJI Z WYKORZYTANIEM TEORII GIER I ANALIZY WIELOKRYTERIALNEJ Wprowadzene Kooperacja mędzy organzacjam ma stotne znaczene w życu gospodarczym. Podmoty gospodarcze lub ch poszczególne

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW (88)/01 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANIE ASOWEGO OENTU BEZWŁADNOŚCI WZGLĘDE OSI PIONOWEJ DLA SAOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWIE WZORU EPIRYCZNEGO 1. Wstęp asowy moment

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Zajęca 4 1. Interpretacja parametrów przy zmennych zerojedynkowych Zmenne 0-1 Interpretacja przy zmennej 0 1 w modelu lnowym względem zmennych objaśnających Interpretacja

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA KRZEPNIĘCIA OBJĘTOŚCIOWEGO METALI Z UWZGLĘDNIENIEM PRZECHŁODZENIA TEMPERATUROWEGO

SYMULACJA KRZEPNIĘCIA OBJĘTOŚCIOWEGO METALI Z UWZGLĘDNIENIEM PRZECHŁODZENIA TEMPERATUROWEGO 49/14 Archves of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archwum O dlewnctwa, Rok 2004, Rocznk 4, Nr 14 PAN Katowce PL ISSN 1642-5308 SYMULACJA KRZEPNIĘCIA OBJĘTOŚCIOWEGO METALI Z UWZGLĘDNIENIEM PRZECHŁODZENIA

Bardziej szczegółowo

Modelowanie struktury stóp procentowych na rynku polskim - wprowadzenie

Modelowanie struktury stóp procentowych na rynku polskim - wprowadzenie Mgr Krzysztof Pontek Katedra Inwestycj Fnansowych Ubezpeczeń Akadema Ekonomczna we Wrocławu Modelowane struktury stóp procentowych na rynku polskm - wprowadzene Wprowadzene Na rynku stóp procentowych analzowana

Bardziej szczegółowo

6. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO

6. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO Różnce mędzy obserwacjam statystycznym ruchu kolejowego a samochodowego 7. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO.. Obserwacje odstępów mędzy kolejnym wjazdam na stację

Bardziej szczegółowo