Analiza portfeli narożnych z uwzględnieniem skośności
|
|
- Klaudia Rutkowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zeszyty aukowe Unwersytetu Szczecńskego nr 862 Fnanse, Rynk Fnansowe, Ubezpeczena nr 75 (205) DOI: /frfu s Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc Renata Dudzńska-Baryła Donata Kopańska-Bródka Ewa Mchalska Streszczene: odstawowym problemem w procese wspomagana decyzj nwestycyjnych jest utworzene najlepszej kombnacj nstrumentów fnansowych, która spełna pożądane warunk. ommo że model wyboru optymalnego portfela akcj zaproponowany przez Markowtza ma ogromne znaczene w teor fnansów praktyce nwestycyjnej, w śwetle przyjmowanych założeń jego zasadność jest kwestonowana. Welu badaczy wskazuje koneczność jego modyfkacj, poneważ przyjmowany w modelu komproms pomędzy zyskem ryzykem jest newystarczający. W artykule badane są portfele efektywne ze względu na trzy perwsze momenty rozkładu stopy zwrotu. W omawanym podejścu optymalna alokacja kaptału w nstrumenty fnansowe zależy dodatkowo od preferencj nwestora odnośne do skośnośc rozkładu merzonej trzecm momentem centralnym. Analzowane są te portfele (dla wybranej populacj akcj notowanych na Gełdze aperów Wartoścowych w Warszawe), których podstawowe charakterystyk rozkładu są zgodne z parametram portfel narożnych (corner portfolos) należących do grancy efektywnej otrzymanej na podstawe modelu dwóch parametrów. Słowa kluczowe: skośność, portfele efektywne, portfele narożne, zmodyfkowany model Markowtza Wprowadzene referencje decydenta dokonującego wyboru w zborze losowych warantów o rozkładach nesymetrycznych mogą być wyrażane poprzez ocenę momentów wyższych rzędów rozkładu prawdopodobeństwa. Obserwacje zachowań osób podejmujących decyzje wskazują, że preferowane są te waranty, którym odpowadają wyższe wartośc momentów rzędu neparzystego (wartość oczekwana, skośność) oraz nższe rzędu parzystego (warancja, kurtoza). Zasady decyzyjne oparte tylko na wartośc oczekwanej warancj ne budzą wątplwośc w wyborach ogranczonych do rozkładów symetrycznych, a w szczególnośc do rozkładów normalnych. Zatem decyzje nwestycyjne dotyczące konstrukcj optymalnego portfela akcj muszą uwzględnać fakt, że rozkłady stóp zwrotu akcj najczęścej są asymetryczne analza średna warancja jest newystarczająca. dr Renata Dudzńska-Baryła, Unwersytet Ekonomczny w Katowcach, e-mal: dudznska@ue.katowce.pl prof. dr hab. Donata Kopańska-Bródka, Unwersytet Ekonomczny w Katowcach, e-mal: broda@ue.katowce.pl dr Ewa Mchalska, Unwersytet Ekonomczny w Katowcach, e-mal: ewa.mchalska@ue.katowce.pl
2 24 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska referencje decydenta z awersją do ryzyka wyraża funkcja użytecznośc o dodatnej trzecej pochodnej (Scott, Horvath 980), natomast w ocene rozkładów prawdopodobeństwa na podstawe parametrów wyżej ocenane są te z dodatną skośnoścą. referencja dodatnej skośnośc to preferencja wększego prawdopodobeństwa dużych zysków ogranczonego prawdopodobeństwa strat. W modelach wyboru portfela trzec moment centralny przyjmowany jest jako mara skośnośc. Rozważana na temat asymetr rozkładu losowych stóp zwrotu znaczena tego faktu dla decyzj nwestycyjnych przedstawono mędzy nnym w pracach Ardtt (975) oraz Xong Idzorek (20). Z kole Scott Horvath (980) wykazal, że jeśl rozkład losowych stóp zwrotu jest asymetryczny lub funkcja użytecznośc nwestora jest funkcją wyższego stopna nż funkcja kwadratowa, to w ocene nwestycj należy uwzględnać momenty co najmnej trzecego czwartego rzędu. Równeż w sytuacj, kedy decyzja nwestycyjna dotyczy skończonego przedzału czasu, jej ocena na podstawe dwóch perwszych momentów jest newystarczająca pownno sę uwzględnć momenty wyższych rzędów losowej stopy zwrotu (Samuelson 970). oszerzene zasady wyboru portfela akcj o trzec moment centralny czyn problem znaczne bardzej złożony nż w przypadku dwóch perwszych momentów. W ostatnch latach wele prac pośwęcono metodom technkom konstrukcj optymalnego portfela akcj z uwzględnenem kryterum maksymalzacj skośnośc. Do rozwązana problemu najczęścej wykorzystywane jest welomanowe programowane celowe (La 99; Chunhachnda n. 997; rakash n. 2003) oraz programowane rozmyte (Jana n. 2007). W analze decyzj nwestycyjnych zbór portfel tworzących grancę efektywną ma zasadncze znaczene. Lna efektywna jest wyznaczana poprzez rozwązywane zadań polegających na optymalzacj jednego momentu (kryterum) przy dowolne określonych wartoścach pozostałych momentów. W celu wyznaczena grancy efektywnej z uwzględnenem skośnośc maksymalzowany jest trzec moment centralny portfela akcj przy dowolne ustalonych wartoścach średnej warancj. Granca efektywna jest powerzchną w przestrzen trójwymarowej jej wyznaczene stwarza duże trudnośc numeryczne, poneważ polega na rozwązywanu zadań, które ne są problemam programowana wypukłego. W sytuacj kedy rozważa sę tylko dwa perwsze momenty, lna efektywna jest krzywą w przestrzen dwuwymarowej, a zadane należy do klasy zadań programowana kwadratowego. W celu wyznaczena grancy efektywnej wystarczy wyznaczyć portfele narożne (corner portfolos). W dalszej częśc będą analzowane portfele o maksymalnej skośnośc przy założenu, że przynajmnej jeden z parametrów jest zgodny z parametram portfel narożnych.
3 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 25. Momenty rzędu perwszego, drugego trzecego jako charakterystyk portfela akcj rzyjmjmy, że R = [ R, R 2,..., R ] oznacza wektor losowych stóp zwrotu akcj, 2,..., stanowących potencjalne składnk portfela, przy czym zakładamy, że oczekwana wartość E[R ] <, gdze =, 2,...,. onadto x = [ x, x 2,..., x ], oznacza wektor udzałów akcj, 2,..., w portfelu, którego stopa zwrotu R = Rx + R 2x R x, przy czym x + x x = oraz x 0 dla =, 2,...,. Wartość oczekwana losowej stopy zwrotu portfela stanow moment zwykły rzędu perwszego jest wyznaczana na podstawe momentów zwykłych rzędu perwszego losowych stóp zwrotu poszczególnych akcj. W zapse macerzowym wartość oczekwana stopy zwrotu portfela akcj:, () gdze macerz M jest macerzą o wymarach ( ) (tzn. wektorem wartośc oczekwanych stóp zwrotu poszczególnych akcj) postac:. (2) Zaps oczekwanej stopy zwrotu portfela za pomocą sumy jest następujący:. (3) Z kole warancja portfela akcj jest momentem centralnym rzędu drugego losowej stopy zwrotu portfela można ją oblczyć, wykorzystując momenty centralne rzędu drugego losowych stóp zwrotu akcj. Warancja portfela w zapse macerzowym ma postać:. (4) Macerz M jest macerzą warancj kowarancj o wymarach ( ) postac:, (5) czyl macerzą momentów centralnych rzędu drugego losowych stóp zwrotu akcj. Zaps warancj za pomocą sum daje wzór: V = c x x, (6) = j= gdze, dla, j =, 2,...,. Jedną z mar skośnośc rozkładu losowej stopy zwrotu portfela jest jej moment centralny rzędu trzecego. Moment centralny rzędu trzecego losowej stopy zwrotu portfela można wyrazć za pomocą momentów centralnych rzędu trzecego losowych stóp zwrotu akcj. W zapse macerzowym marę skośność rozkładu losowej stopy zwrotu portfela wyraża zależność:, (7) j j
4 26 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska gdze symbol oznacza loczyn Kroneckera. Macerz skośnośc M jest macerzą o wymarach ( ) 2 postac, (8) a jej elementam są momenty centralne losowych stóp zwrotu akcj. Mara skośnośc rozkładu losowej stopy zwrotu portfela przedstawona przy użycu sum jest następującą zależnoścą:, (9) gdze, dla. 2. Granca efektywna a portfele narożne Rozwązana modelu Markowtza, w którym optymalzuje sę dwa perwsze momenty losowej stopy zwrotu, są przedstawane grafczne w płaszczyźne ryzyko dochód, w postac grancy efektywnej, czyl zboru portfel efektywnych. ortfel efektywny to tak portfel, dla którego ne stneje portfel o takm samym ryzyku wększym zysku an też portfel o takm samym zysku mnejszym ryzyku (Haugen 996). Wyznaczane zboru portfel efektywnych jest ucążlwe, gdyż wymaga rozwązana welu zadań optymalzacyjnych o postac: (0) przyjmując różne wartośc parametru l z przedzału. Zauważono jednak, że do określena całej grancy efektywnej wystarczy znajomość podzboru zboru portfel efektywnych złożonego ze wszystkch portfel narożnych. Kolejne portfele narożne charakteryzują sę tym, że ch skład różn sę jednym walorem dodawanym lub ujmowanym. Mówmy, że cąg portfel efektywnych jest cągem kolejnych portfel narożnych (Kopańska-Bródka red. 2004) wtedy, gdy: oraz jeśl dla dowolnego m =, 2,..., M, portfele m m + są kolejnym sąsednm portfelam narożnym, to skład m + różn sę dokładne jednym walorem dodanym do portfela m lub ujętym, tzn. jeżel I jest zborem numerów wszystkch walorów, I m jest zborem numerów walorów w portfelu m, a I m + w portfelu m +, to:.
5 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 27 Algorytm wyznaczana kolejnych portfel narożnych opera sę na określanu wartośc l, dla której udzał jednego ze składnków portfela zmnejszy sę do zera, jeżel wcześnej mał wartość z przedzału otwartego, bądź też osągne wartość wększą od 0, jeżel wcześnej mał wartość równą 0. Ops algorytmu można znaleźć w pracach Sharpe a (2000) Kopańskej-Bródk (red. 2004). W wynku zastosowana wspomnanego algorytmu otrzymuje sę zbór portfel narożnych oraz odpowadające m pary charakterystyk dla. Dysponując zborem portfel narożnych, można określć udzały dowolnego portfela efektywnego jako wypukłej kombnacj lnowej udzałów dwóch sąsednch portfel narożnych. Jeżel udzały dwóch sąsednch portfel narożnych m m + tworzą wektory oznaczone odpowedno przez x m, to udzały portfela efektywnego E leżącego pomędzy m m + wyznacza sę następująco:. () onadto gdy znane są charakterystyk portfel narożnych, możlwe jest wyznaczene postac analtycznych fragmentów funkcj przedstawającej grancę efektywną w płaszczyźne ryzyko dochód, w przedzałach zadanych charakterystykam portfel narożnych (Kopańska-Bródka red. 2004). Rozważana dotyczące portfel znajdujących sę na grancy efektywnej można zatem ogranczyć do zboru portfel narożnych. 3. Modele wyboru portfela akcj z uwzględnenem mary skośnośc Włączene mary skośnośc w postac trzecego momentu centralnego do model wyboru portfel optymalnych rozważano już od lat sedemdzesątych XX weku (Smonson 972; Kane 982; Barone-Ades 985; La 99; Konno n. 993). Jednak dopero wraz z rozwojem narzędz nformatycznych ułatwających oblczena numeryczne zwązane z wyznaczanem momentów wyższych rzędów nastąpł wzrost lczby publkacj, których autorzy badają znaczene momentów wyższych losowych stóp zwrotu dla konstruowanych portfel (Athayde, Flores 2004; Malevergne, Sornette 2005; Gudoln, Tmmermann 2008; L n. 200; Kemalbay n. 20; Km n. 204; roelss, Schwezer 204). W analzowanych w tej pracy modelach wyboru portfel, w których jako kryterum optymalzacyjne przyjęto maksymalzację momentu trzecego losowej stopy zwrotu portfela, uwzględnono wyznaczone wcześnej parametry w postac wartośc charakterystyk portfel narożnych. ara (V, R ) stanow charakterystyk portfela narożnego m m m, zaś para (V, R ) to charakterystyk portfela o ndekse m+ czyl portfela m + m+ m +. W perwszym modelu przyjęto ustalony pozom oczekwanej stopy zwrotu portfela oraz warancj portfela równe odpowedno R oraz V. m m
6 28 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska Model S E(R ) = R V = max = V x = x 0 m m dla =, 2,, Jako rozwązane tego modelu otrzymano (dla wartośc charakterystyk odpowadających portfelom narożnym m, dla m =, 2,..., M ) M portfel o charakterystykach (V, R,S ). m m m W kolejnym modelu pomnęto ogranczene dotyczące warancj portfela. Model 2 S max E(R ) = R = x = x 0 m dla =, 2,, W modelu trzecm pomnęto warunek dotyczący oczekwanej wartośc stopy zwrotu portfela. Model 3 S V = max = V x = x 0 m dla =, 2,, W ostatnm z rozważanych model określono zakres zmennośc oczekwanej wartośc stopy zwrotu portfela oraz warancj portfela, uwzględnając charakterystyk sąsednch portfel narożnych m m +. Model 4 S max R E(R ) R m + m + V = x = x 0 V V m m dla =, 2,, Równoczesne uwzględnene jako kryterów wyboru portfela wszystkch trzech momentów jest kłopotlwe, poneważ wymaga znalezena rozwązana kompromsowego przy maksymalzacj wartośc oczekwanej stopy zwrotu portfela oraz maksymalzacj mary skośnośc przy jednoczesnej mnmalzacj warancj stopy zwrotu portfela. ewne propozycje model wyboru portfela akcj uwzględnających momenty stopna perwszego, drugego (2) (3) (4) (5)
7 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 29 trzecego, a nawet czwartego zawerają prace Kemalbaya n. (20) oraz Glawschnga Sedla (203). 4. Analza trzech momentów dla zboru portfel narożnych W badanu nad optymalną alokacją kaptału w nstrumenty fnansowe z uwzględnenem preferencj odnośne do skośnośc rozkładu merzonej trzecm momentem centralnym wykorzystano dane dotyczące dzennych stóp zwrotu z okresu dla 4 akcj notowanych na Gełdze aperów Wartoścowych w Warszawe, stanowących składnk ndeksu WIG20 po rewzj rocznej 2 marca 204 (pomnęto sześć spółek, których perwsze notowana mały mejsce po 2 lutego 2008). Analzowano zarówno dane z całego okresu od 2008 do 203 roku, jak dane pochodzące z poszczególnych lat. Celem artykułu jest analza grancy efektywnej portfel o parametrach z grancy efektywnej względem skośnośc merzonej trzecm momentem centralnym. Dla wszystkch akcj oblczono zatem wartośc oczekwane stóp zwrotu oraz macerze warancj kowarancj trzece momenty centralne. astępne dla całego okresu oraz poszczególnych lat (razem sedem okresów) wyznaczono odpowedne zbory portfel narożnych, które były wystarczające do opsu grancy efektywnej (w sense modelu Markowtza model (0)). Otrzymane wartośc oczekwane warancje stóp zwrotu portfel narożnych stanowły parametry rozwązywanych w dalszej kolejnośc model (2) (5) dla wszystkch sedmu przedzałów czasowych. Wszystke oblczena wykonano w pakece SAS, wykorzystując solver L oraz samodzelne przygotowane programy. Rysunek. Skośność portfel efektywnych (dane z lat ) Źródło: opracowane własne.
8 30 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska arametry struktura portfel uzyskanych na podstawe modelu pokrywają sę z parametram strukturą portfel narożnych, co wynka ze specyfk ogranczeń modelu. Rozwązywane modelu ne jest zatem koneczne dysponując zborem portfel narożnych, wystarczy oblczyć wartośc trzecego momentu centralnego dla poszczególnych portfel. o analze wartośc trzecego momentu centralnego dla portfel efektywnych zauważono pewną regularność (rysunek ), jednak znalezene postac analtycznej zaobserwowanych zależnośc będze przedmotem dalszych badań. odobna regularność była obserwowana równeż dla portfel efektywnych wyznaczanych w rocznych przedzałach czasowych. ortfele o maksymalnej skośnośc wyznaczane zgodne z modelem 2 różną sę od portfel narożnych zarówno składem, jak wartoścam dwóch parametrów, warancj skośnośc (w modelu 2 wartość oczekwana była przyjmowana na pozome wartośc oczekwanej portfel narożnych). Wzrost skośnośc portfel optymalnych nastąpł kosztem wzrostu warancj (rysunek 2). rezentowany rysunek dotyczy roku 2009, ale te same zależnośc zaobserwowano we wszystkch badanych okresach. Rysunek 2. Charakterystyk portfel narożnych portfel o maksymalnej skośnośc dla modelu 2 (rok 2009) Źródło: opracowane własne. W modelu 3 przyjęto wartość warancj na pozome warancj kolejnych portfel narożnych. ortfele optymalne różną sę od portfel narożnych, a wzrost wartośc trzecego momentu centralnego portfel optymalnych w stosunku do portfel narożnych nastąpł kosztem wartośc oczekwanej (rysunek 3).
9 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 3 Rysunek 3. Charakterystyk portfel narożnych portfel o maksymalnej skośnośc dla modelu 3 (rok 200) Źródło: opracowane własne. ortfele optymalne otrzymane na podstawe modelu 4, w którym zakres zmennośc oczekwanej wartośc stopy zwrotu oraz warancj portfela ogranczono wartoścam charakterystyk sąsednch portfel narożnych m m +, przyjmują zwykle gorszą z wartośc charakterystyk portfel narożnych m m + (mnejszą dla wartośc oczekwanej wększą dla warancj), tzn. E (R ) = R oraz V m+ = V. Sytuacja taka jest zlustrowana na rysunku 4 m pomędzy portfelam narożnym 3 4. ekedy zdarza sę jednak, że tylko jedna z charakterystyk przyjmuje gorszą z wartośc (rysunek 4, mędzy portfelam 2 3). Rysunek 4. Charakterystyk portfel narożnych portfel o maksymalnej skośnośc dla modelu 4 (rok 200) Źródło: opracowane własne.
10 32 Renata Dudzńska-Baryła, Donata Kopańska-Bródka, Ewa Mchalska Empryczna analza portfel o maksymalnej skośnośc, których wybrane charakterystyk odpowadają charakterystykom portfel narożnych, prowadz do wnosku, że wzrost skośnośc portfela odbywa sę kosztem spadku wartośc oczekwanej lub wzrostu warancj albo pogorszenem obu tych charakterystyk jednocześne. Uwag końcowe W klasycznej teor Markowtza wyboru portfela akcj podstawowym charakterystykam służącym do oceny nwestycj są wartość oczekwana oraz warancja losowej stopy zwrotu portfela (Markowtz 952). Jednak podejśce take wymaga określonych założeń dotyczących rozkładu losowych stóp zwrotu (rozkład normalny) lub postac funkcj użytecznośc nwestora (funkcja kwadratowa), które zwykle ne są spełnone. rzyjmuje sę, że modele uwzględnające wyższe momenty rozkładu odnoszą sę do dowolnych rozkładów stóp zwrotu ne podlegają tak ostrej krytyce jak model uwzględnający tylko średną warancję. Jednak modyfkacja dwuparametrycznego modelu Markowtza o dodatkowe krytera powoduje to, że otrzymywane zadana są złożonym problemam optymalzacyjnym. onadto uwzględnene mar skośnośc zależnych od trzecego momentu centralnego dodatkowo komplkuje problem, poneważ mary te, a ścślej ch estymatory, są bardzo wrażlwe na punkt początkowy okres, z jakego pochodzą obserwacje. Mmo tych wszystkch trudnośc coraz częścej w analze portfelowej wykorzystywane jest zarówno kryterum maksymalnej dodatnej skośnośc, jak mnmalnej kurtozy, a poszukwane dobrych efektywnych narzędz służących wyznaczanu grancy efektywnej jest w dalszym cągu problemem otwartym. Lteratura Ardtt F.D. (975), Skewness and Investor s Decsons: A Reply, The Journal of Fnancal and Quanttatve Analyss, vol. 0, s Athayde G., Flores R. (2004), Fndng a Maxmum Skewness ortfolo A General Soluton to Three-Moments ortfolo Choce, Journal of Economc Dynamcs and Control, vol. 28, s Barone-Ades G. (985), Arbtrage Equlbrum wth Skewed Asset Returns, Journal of Fnancal and Quanttatve Analyss, vol. 20, s Chunhachnda., Dandapan K., Hamd S., rakash A.J. (997), ortfolo Selecton and Skewness: Evdence from Internatonal Stock Markets, Journal of Bankng and Fnance, vol. 2, s Glawschng M., Sedl I. (203), ortfolo Optmzaton wth Serally Correlated, Skewed and Fat Taled Index Returns, Central European Journal of Operatons Research, vol. 2, s Gudoln M., Tmmermann A. (2008), Internatonal Asset Allocaton under Regme Swtchng, Skew, and Kurtoss references, Revew of Fnancal Studes, vol. 2, s Haugen R.A. (996), Teora nowoczesnego nwestowana, WIG-ress, Warszawa. Jana., Roy T.K., Mazumder S.K. (2007), Mult-objectve Mean-varance-skewness Model for ortfolo Optmzaton, Advanced Modelng and Optmzaton, vol. 9, s Kane A. (982), Skewness reference and ortfolo Choce, Journal of Fnancal and Quanttatve Analyss, vol. 7, s
11 Analza portfel narożnych z uwzględnenem skośnośc 33 Kemalbay G., Özkut C.M., Franko C. (20), ortfolo Selecton wth Hgher Moments: A olynomal Goal rogrammng Approach to ISE-30 Index, Ekonometr ve İstatstk Sayı, 3, s Km W.Ch., Fabozz F.J., Cherdto., Fox Ch. (204), Controllng ortfolo Skewness and Kurtoss Wthout Drectly Optmzng Thrd and Fourth Moments, Economc Letters, vol. 22, s Konno H., Shrakawa H., Yamazak H. (993), A Mean-absolute Devaton-skewness ortfolo Optmzaton Model, Annals of Operatons Research, vol. 45, s Kopańska-Bródka D. (red.) (2004), Wybrane problemy loścowej analzy portfel akcj, Wydawnctwo Akadem Ekonomcznej w Katowcach, Katowce. La T. (99), ortfolo Selecton wth Skewness: A Mult-Objectve Approach, Revew of Quanttatve Fnance and Accountng, vol., s L X., Qn Z., Kar S. (200), Mean-varance-skewness Model for ortfolo Selecton wth Fuzzy Returns, European Journal of Operatonal Research, vol. 202, s Malevergne Y., Sornette D. (2005), Hgher-Moment ortfolo Theory, Journal of ortfolo Management, vol. 3, s Markowtz H. (952), ortfolo Selecton, Journal of Fnance, vol. 7, s rakash A.J., Chang C., actwa T. (2003), Selectng a ortfolo wth Skewness: Recent Evdence from US, European, and Latn Amercan Equty Markets, Journal of Bankng and Fnance, vol. 27, s roelss J., Schwezer D. (204), olynomal Goal rogrammng and the Implct Hgher Moment references of US Insttutonal Investors n Hedge Funds, Fnancal Markets and ortfolo Management, vol. 28, s. 28. Samuelson. (970), Effcent ortfolo Selecton for areto-levy Instruments, Journal of Fnancal and Quanttatve Analyss, vol. 2, s Scott R.C., Horvath.A. (980), On the Drecton of reference for Moments of Hgher Order Than the Varance, Journal of Fnance, vol. 35, s Sharpe W.F. (2000), Macro-Investment Analyss: Optmzaton. The Crtcal Lne Method, web.stanford. edu/~wfsharpe/ma/opt/ma_opt3.htm ( ). Smonson D. (972), The Speculatve Behavor of Mutual Funds, Journal of Fnance, vol. 27, s Xong J.X., Idzorek T.M. (20), The Impact of Skewness and Fat Tals on the Asset Allocaton Decson, Fnancal Analysts Journal, vol. 67, s Analyss of skewness for corner portfolos Abstract: The man am of the process of nvestment decson support s to create the best combnaton of fnancal nstruments, whch satsfes the desred condtons. Although the model of optmal portfolo selecton proposed by Markowtz s of great mportance n the theory of fnance and nvestment practce, n the lght of assumptons ts legtmacy s questoned. Many researchers have ndcated the need to modfy t, because the assumed trade-off between return and rsk s nsuffcent. We examne effectve portfolos by consderng the frst three moments of the dstrbuton of returns. In ths approach, the optmal allocaton of captal also depends on the nvestor s preferences regardng the skewness measured by the thrd central moment. Such portfolos are analyzed (for selected populaton of stocks lsted on Warsaw Stock Exchange), whose frst two moments of the dstrbuton are consstent wth the parameters of corner portfolos belongng to the effcent fronter obtaned on the bass of the rsk-return model. Keywords: skewness, effcent fronter, corner portfolos, modfed Markowtz model
12
Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe ogólne. α β β β ε. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 4.
Modele weloczynnkowe Analza Zarządzane Portfelem cz. 4 Ogólne model weloczynnkowy można zapsać jako: (,...,,..., ) P f F F F = n Dr Katarzyna Kuzak lub (,...,,..., ) f F F F = n Modele weloczynnkowe Można
WYBÓR PORTFELA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ZA POMOCĄ METODY AHP
Ewa Pośpech Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Zarządzana Katedra Matematyk posp@ue.katowce.pl WYBÓR PORTFELA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ZA POMOCĄ METODY AHP Streszczene: W artykule rozważano zagadnene
BADANIE STABILNOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA BETA AKCJI INDEKSU WIG20
Darusz Letkowsk Unwersytet Łódzk BADANIE STABILNOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA BETA AKCJI INDEKSU WIG0 Wprowadzene Teora wyboru efektywnego portfela nwestycyjnego zaproponowana przez H. Markowtza oraz jej rozwnęca
WERYFIKACJA EKONOMETRYCZNA MODELU CAPM II RODZAJU DLA RÓŻNYCH HORYZONTÓW STÓP ZWROTU I PORTFELI RYNKOWYCH
SCRIPTA COMENIANA LESNENSIA PWSZ m. J. A. Komeńskego w Leszne R o k 0 0 8, n r 6 TOMASZ ŚWIST* WERYFIKACJA EKONOMETRYCZNA MODELU CAPM II RODZAJU DLA RÓŻNYCH HORYZONTÓW STÓP ZWROTU I PORTFELI RYNKOWYCH
OPTYMALNE STRATEGIE INWESTYCYJNE PODEJŚCIE FUNDAMENTALNE OPTIMAL INVESTMENT STRATEGY FUNDAMENTAL ANALYSIS
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Sera: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 68 Nr kol. 1905 Adranna MASTALERZ-KODZIS Unwersytet Ekonomczny w Katowcach OPTYMALNE STRATEGIE INWESTYCYJNE PODEJŚCIE FUNDAMENTALNE
Portfele zawierające walor pozbawiony ryzyka. Elementy teorii rynku kapitałowego
Portel nwestycyjny ćwczena Na podst. Wtold Jurek: Konstrukcja analza rozdzał 5 dr chał Konopczyńsk Portele zawerające walor pozbawony ryzyka. lementy teor rynku kaptałowego 1. Pożyczane penędzy amy dwa
KONSTRUKCJA OPTYMALNYCH PORTFELI Z ZASTOSOWANIEM METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ UJĘCIE DYNAMICZNE
Adranna Mastalerz-Kodzs Unwersytet Ekonomczny w Katowcach KONSTRUKCJA OPTYMALNYCH PORTFELI Z ZASTOSOWANIEM METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ UJĘCIE DYNAMICZNE Wprowadzene W dzałalnośc nstytucj fnansowych, takch
Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB
Rozwązywane zadań optymalzacj w środowsku programu MATLAB Zagadnene optymalzacj polega na znajdowanu najlepszego, względem ustalonego kryterum, rozwązana należącego do zboru rozwązań dopuszczalnych. Standardowe
BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda
BADANIA OPERACYJNE Podejmowane decyzj w warunkach nepewnośc dr Adam Sojda Teora podejmowana decyzj gry z naturą Wynk dzałana zależy ne tylko od tego, jaką podejmujemy decyzję, ale równeż od tego, jak wystąp
ZASTOSOWANIE MODELU MOTAD DO TWORZENIA PORTFELA AKCJI KLASYFIKACJA WARUNKÓW PODEJMOWANIA DECYZJI
Krzysztof Wsńsk Katedra Statystyk Matematycznej, AR w Szczecne e-mal: kwsnsk@e-ar.pl ZASTOSOWANIE MODELU MOTAD DO TWORZENIA PORTFELA AKCJI Streszczene: W artykule omówono metodologę modelu MOTAD pod kątem
8. Optymalizacja decyzji inwestycyjnych
dr nż. Zbgnew Tarapata: Optymalzacja decyzj nwestycyjnych, cz.ii 8. Optymalzacja decyzj nwestycyjnych W rozdzale 8, część I przedstawono elementarne nformacje dotyczące metod oceny decyzj nwestycyjnych.
Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 1629A
Analza rodzajów skutków krytycznośc uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 629A Celem analzy krytycznośc jest szeregowane potencjalnych rodzajów uszkodzeń zdentyfkowanych zgodne z zasadam FMEA na podstawe
ZASTOSOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW ANALIZY FUNDAMENTALNEJ DO WYZNACZANIA PORTFELI OPTYMALNYCH
Adranna Mastalerz-Kodzs Ewa Pośpech Unwersytet Ekonomczny w Katowcach ZASTOSOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW ANALIZY FUNDAMENTALNEJ DO WYZNACZANIA PORTFELI OPTYMALNYCH Wprowadzene Zagadnene wyznaczana optymalnych
Rozmyta efektywność portfela
Krzysztof PIASECKI Akadema Ekonomczna w Poznanu Problem badawczy Rozmyta ektywność portfela Buckley [] Calz [] zaproponowal reprezentowane wartośc przyszłych nwestycj fnansowych przy pomocy lczb rozmytych.
SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW
SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW Stefan WÓJTOWICZ, Katarzyna BIERNAT ZAKŁAD METROLOGII I BADAŃ NIENISZCZĄCYCH INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI ul. Pożaryskego 8, 04-703 Warszawa tel.
Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych
Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analza zagadneń różnczkowych 1. Układy równań lnowych P. F. Góra http://th-www.f.uj.edu.pl/zfs/gora/ semestr letn 2006/07 Podstawowe fakty Równane Ax = b, x,
= σ σ. 5. CML Capital Market Line, Rynkowa Linia Kapitału
5 CML Catal Market Lne, ynkowa Lna Katału Zbór ortolo o nalny odchylenu standardowy zbór eektywny ozważy ortolo złożone ze wszystkch aktywów stnejących na rynku Załóży, że jest ch N A * P H P Q P 3 * B
Wpływ płynności obrotu na kształtowanie się stopy zwrotu z akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
Agata Gnadkowska * Wpływ płynnośc obrotu na kształtowane sę stopy zwrotu z akcj notowanych na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe Wstęp Płynność aktywów na rynku kaptałowym rozumana jest przez nwestorów
Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu
PRACE KOMISJI GEOGRAFII PRZEMY SŁU Nr 7 WARSZAWA KRAKÓW 2004 Akadema Pedagogczna, Kraków Kształtowane sę frm nformatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu Postępujący proces rozwoju
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO
ZESZYTY AUKOWE UIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO R 394 PRACE KATEDRY EKOOMETRII I STATYSTYKI R 5 004 SEBASTIA GAT Unwersytet Szczec sk KRYTERIA BUDOWY PORTFELI PAPIERÓW WARTO CIOWYCH W OKRESIE BESSY A GIEŁDA
METODA UNITARYZACJI ZEROWANEJ Porównanie obiektów przy ocenie wielokryterialnej. Ranking obiektów.
Opracowane: Dorota Mszczyńska METODA UNITARYZACJI ZEROWANEJ Porównane obektów przy ocene welokryteralnej. Rankng obektów. Porównane wybranych obektów (warantów decyzyjnych) ze względu na różne cechy (krytera)
WYKORZYSTANIE SYMULACJI STOCHASTYCZNEJ DO BADANIA WRAŻLIWOŚCI SKŁADU OPTYMALNYCH PORTFELI AKCJI
ZESZYTY AUKOWE UIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO R 768 FIASE, RYKI FIASOWE, UBEZPIECZEIA R 63 2013 IWOA KOARZEWSKA Unwersytet Łódzk WYKORZYSTAIE SYMULACJI STOCHASTYCZEJ DO BADAIA WRAŻLIWOŚCI SKŁADU OPTYMALYCH
Natalia Nehrebecka. Wykład 2
Natala Nehrebecka Wykład . Model lnowy Postad modelu lnowego Zaps macerzowy modelu lnowego. Estymacja modelu Wartośd teoretyczna (dopasowana) Reszty 3. MNK przypadek jednej zmennej . Model lnowy Postad
MODELOWANIE LICZBY SZKÓD W UBEZPIECZENIACH KOMUNIKACYJNYCH W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA DUŻEJ LICZBY ZER, Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY KROSWALIDACJI
Alcja Wolny-Domnak Unwersytet Ekonomczny w Katowcach MODELOWANIE LICZBY SZKÓD W UBEZPIECZENIACH KOMUNIKACYJNYCH W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA DUŻEJ LICZBY ZER, Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY KROSWALIDACJI Wprowadzene
APROKSYMACJA QUASIJEDNOSTAJNA
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 73 Electrcal Engneerng 213 Jan PURCZYŃSKI* APROKSYMACJA QUASIJEDNOSTAJNA W pracy wykorzystano metodę aproksymacj średnokwadratowej welomanowej, przy
CAPM i APT. Ekonometria finansowa
CAPM APT Ekonometra fnansowa 1 Lteratura Elton, Gruber, Brown, Goetzmann (2007) Modern portfolo theory and nvestment analyss, John Wley and Sons. (rozdz. 13-16 [, 5, 7]) Campbell, Lo, MacKnlay (1997) The
ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ
METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XVI/3, 2015, str. 248 257 ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ Sławomr
Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej w doborze spó³ek do portfela inwestycyjnego Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej...
Adam Waszkowsk * Adam Waszkowsk Zastosowane welowymarowej analzy porównawczej w doborze spó³ek do portfela nwestycyjnego Zastosowane welowymarowej analzy porównawczej... Wstêp Na warszawskej Ge³dze Paperów
Laboratorium ochrony danych
Laboratorum ochrony danych Ćwczene nr Temat ćwczena: Cała skończone rozszerzone Cel dydaktyczny: Opanowane programowej metody konstruowana cał skończonych rozszerzonych GF(pm), poznane ch własnośc oraz
Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie i jego wpływ na analizę opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych
dr nż Andrze Chylńsk Katedra Bankowośc Fnansów Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawe Zarządzane ryzykem w rzedsęborstwe ego wływ na analzę ołacalnośc rzedsęwzęć nwestycynych w w w e - f n a n s e c o m
Optymalizacja portfela z wykorzystaniem koherentnych transformujących miar ryzyka
Grażyna Trzpot Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Informatyk Komunkacj Katedra Demograf Statystyk Ekonomcznej grazyna.trzpot@ue.katowce.pl Optymalzacja portfela z wykorzystanem koherentnych transformujących
Natalia Nehrebecka. Zajęcia 3
St ł Cchock Stansław C h k Natala Nehrebecka Zajęca 3 1. Dobroć dopasowana równana regresj. Współczynnk determnacj R Dk Dekompozycja warancj zmennej zależnej ż Współczynnk determnacj R. Zmenne cągłe a
TEORIA PORTFELA MARKOWITZA
TEORIA PORTFELA MARKOWITZA Izabela Balwerz 28 maj 2008 1 Wstęp Teora portfela została stworzona w 1952 roku przez amerykańskego ekonomstę Harry go Markowtza Opera sę ona na mnmalzacj ryzyka nwestycyjnego
Nowe ujęcie ryzyka na rynku kapitałowym
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 80 Fnanse, Rynk Fnansowe, Ubezpeczena nr 65 (014) s. 745 753 Nowe ujęce ryzyka na rynku kaptałowym Jerzy Tymńsk * Streszczene: Artykuł przedstawa nowe ujęce
O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH
Mateusz Baryła Unwersytet Ekonomczny w Krakowe O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH Wprowadzene
Ryzyko inwestycji. Ryzyko jest to niebezpieczeństwo niezrealizowania celu, założonego przy podejmowaniu określonej decyzji. 3.
PZEDMIIOT : EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMÓW IINFOMTYCZNYCH 3. 3. Istota, defncje rodzaje ryzyka Elementem towarzyszącym każdej decyzj, w tym decyzj nwestycyjnej, jest ryzyko. Wynka to z faktu, że decyzje operają
KURS STATYSTYKA. Lekcja 1 Statystyka opisowa ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1
KURS STATYSTYKA Lekcja 1 Statystyka opsowa ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowedź (tylko jedna jest prawdzwa). Pytane 1 W statystyce opsowej mamy pełne nformacje
Problemy jednoczesnego testowania wielu hipotez statystycznych i ich zastosowania w analizie mikromacierzy DNA
Problemy jednoczesnego testowana welu hpotez statystycznych ch zastosowana w analze mkromacerzy DNA Konrad Furmańczyk Katedra Zastosowań Matematyk SGGW Plan referatu Testowane w analze mkromacerzy DNA
Statystyka. Zmienne losowe
Statystyka Zmenne losowe Zmenna losowa Zmenna losowa jest funkcją, w której każdej wartośc R odpowada pewen podzbór zboru będący zdarzenem losowym. Zmenna losowa powstaje poprzez przyporządkowane każdemu
Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE
Inormatyka Podstawy Programowana 06/07 Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE 6. Równana algebraczne. Poszukujemy rozwązana, czyl chcemy określć perwastk rzeczywste równana:
Analiza danych OGÓLNY SCHEMAT. http://zajecia.jakubw.pl/ Dane treningowe (znana decyzja) Klasyfikator. Dane testowe (znana decyzja)
Analza danych Dane trenngowe testowe. Algorytm k najblższych sąsadów. Jakub Wróblewsk jakubw@pjwstk.edu.pl http://zajeca.jakubw.pl/ OGÓLNY SCHEMAT Mamy dany zbór danych podzelony na klasy decyzyjne, oraz
PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA WAHANIA SEZONOWE
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36 Krzysztof Dmytrów * Marusz Doszyń ** Unwersytet Szczecńsk PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA
) będą niezależnymi zmiennymi losowymi o tym samym rozkładzie normalnym z następującymi parametrami: nieznaną wartością 1 4
Zadane. Nech ( X, Y ),( X, Y ), K,( X, Y n n ) będą nezależnym zmennym losowym o tym samym rozkładze normalnym z następującym parametram: neznaną wartoścą oczekwaną EX = EY = m, warancją VarX = VarY =
Zaawansowane metody numeryczne
Wykład 9. jej modyfkacje. Oznaczena Będzemy rozpatrywać zagadnene rozwązana następującego układu n równań lnowych z n newadomym x 1... x n : a 11 x 1 + a 12 x 2 +... + a 1n x n = b 1 a 21 x 1 + a 22 x
PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH
PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Wprowadzene Nnejsza ulotka adresowana jest zarówno do osób dopero ubegających
Dywersyfikacja portfela poprzez inwestycje alternatywne. Prowadzący: Jerzy Nikorowski, Superfund TFI.
Dywersyfkacja ortfela orzez nwestycje alternatywne. Prowadzący: Jerzy Nkorowsk, Suerfund TFI. Część I. 1) Czym jest dywersyfkacja Jest to technka zarządzana ryzykem nwestycyjnym, która zakłada osadane
Statystyka Inżynierska
Statystyka Inżynerska dr hab. nż. Jacek Tarasuk AGH, WFIS 013 Wykład DYSKRETNE I CIĄGŁE ROZKŁADY JEDNOWYMIAROWE Zmenna losowa, Funkcja rozkładu, Funkcja gęstośc, Dystrybuanta, Charakterystyk zmennej, Funkcje
Pokazać, że wyżej zdefiniowana struktura algebraiczna jest przestrzenią wektorową nad ciałem
Zestaw zadań : Przestrzene wektorowe. () Wykazać, że V = C ze zwykłym dodawanem jako dodawanem wektorów operacją mnożena przez skalar : C C C, (z, v) z v := z v jest przestrzeną lnową nad całem lczb zespolonych
ANALIZA PORÓWNAWCZA WYBRANYCH METOD GRUPOWANIA SPÓŁEK GIEŁDOWYCH
Studa Ekonomczne. Zeszyty Naukowe Unwersytetu Ekonomcznego w Katowcach ISSN 2083-8611 Nr 297 2016 Ewa Pośpech Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Zarządzana Katedra Matematyk posp@ue.katowce.pl ANALIZA
4. OPTYMALIZACJA WIELOKRYTERIALNA
Wybrane zagadnena badań operacyjnych dr nż. Zbgnew Tarapata Wykład nr 4: Optymalzacja welokryteralna 4. OPTYMLIZCJ WIELORYTERIL Decyzje nwestycyjne mają często charakter złożony. Zdarza sę, że przy wyborze
ANALIZA PRZESTRZENNA PROCESU STARZENIA SIĘ POLSKIEGO SPOŁECZEŃSTWA
TUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36 Katarzyna Zeug-Żebro * Unwersytet Ekonomczny w Katowcach ANALIZA PRZETRZENNA PROCEU TARZENIA IĘ POLKIEGO POŁECZEŃTWA TREZCZENIE Perwsze prawo
SZTUCZNA INTELIGENCJA
SZTUCZNA INTELIGENCJA WYKŁAD 15. ALGORYTMY GENETYCZNE Częstochowa 014 Dr hab. nż. Grzegorz Dudek Wydzał Elektryczny Poltechnka Częstochowska TERMINOLOGIA allele wartośc, waranty genów, chromosom - (naczej
Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model
Jadwga LAL-JADZIAK Unwersytet Zelonogórsk Instytut etrolog Elektrycznej Elżbeta KAWECKA Unwersytet Zelonogórsk Instytut Informatyk Elektronk Ocena dokładnośc estymacj funkcj korelacyjnych z użycem modelu
Zestaw zadań 4: Przestrzenie wektorowe i podprzestrzenie. Liniowa niezależność. Sumy i sumy proste podprzestrzeni.
Zestaw zadań : Przestrzene wektorowe podprzestrzene. Lnowa nezależność. Sumy sumy proste podprzestrzen. () Wykazać, że V = C ze zwykłym dodawanem jako dodawanem wektorów operacją mnożena przez skalar :
Proces narodzin i śmierci
Proces narodzn śmerc Jeżel w ewnej oulacj nowe osobnk ojawają sę w sosób losowy, rzy czym gęstość zdarzeń na jednostkę czasu jest stała w czase wynos λ, oraz lczba osobnków n, które ojawły sę od chwl do
INWESTOWANIE W SEKTORZE ENERGETYCZNYM, PALIWOWYM I SUROWCOWYM NA GPW W WARSZAWIE Z UŻYCIEM MODELI SHARPE A I MARKOWITZA
Studa Ekonomczne. Zeszyty Naukowe Unwersytetu Ekonomcznego w Katowcach ISSN 2083-8611 Nr 298 2016 Współczesne Fnanse 7 Adranna Mastalerz-Kodzs Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Zarządzana Katedra
ZASTOSOWANIE METODY DEA W KLASYFIKACJI FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH
PRZEGLĄD STATYSTYCZNY R. LVI ZESZYT 3-4 2009 ANNA ZAMOJSKA ZASTOSOWANIE METODY DEA W KLASYFIKACJI FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH 1. WSTĘP Analza ocena wynków osąganyc przez fundusze nwestycyjne jest jednym z
ANALIZA PREFERENCJI SŁUCHACZY UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU Z WYKORZYSTANIEM WYBRANYCH METOD NIESYMETRYCZNEGO SKALOWANIA WIELOWYMIAROWEGO
Artur Zaborsk Unwersytet Ekonomczny we Wrocławu ANALIZA PREFERENCJI SŁUCHACZY UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU Z WYKORZYSTANIEM WYBRANYCH METOD NIESYMETRYCZNEGO SKALOWANIA WIELOWYMIAROWEGO Wprowadzene Od ukazana
Analiza modyfikacji systemów bonus-malus w ubezpieczeniach komunikacyjnych AC na przykładzie wybranego zakładu ubezpieczeń
Analza modyfkacj systemów bonus-malus Ewa Łazuka Klauda Stępkowska Analza modyfkacj systemów bonus-malus w ubezpeczenach komunkacyjnych AC na przykładze wybranego zakładu ubezpeczeń Tematyka przedstawonego
Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka Katarzyna Rosiak-Lada. Zajęcia 3
Stansław Cchock Natala Nehrebecka Katarzyna Rosak-Lada Zajęca 3 1. Dobrod dopasowana równana regresj. Współczynnk determnacj R 2 Dekompozycja warancj zmennej zależnej Współczynnk determnacj R 2 2. Zmenne
Zapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie.
Zaps nformacj, systemy pozycyjne 1 Lteratura Jerzy Grębosz, Symfona C++ standard. Harvey M. Detl, Paul J. Detl, Arkana C++. Programowane. Zaps nformacj w komputerach Wszystke elementy danych przetwarzane
System Przeciwdziałania Powstawaniu Bezrobocia na Terenach Słabo Zurbanizowanych SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Autor: Joanna Wójcik
Opracowane w ramach projektu System Przecwdzałana Powstawanu Bezroboca na Terenach Słabo Zurbanzowanych ze środków Europejskego Funduszu Społecznego w ramach Incjatywy Wspólnotowej EQUAL PARTNERSTWO NA
Funkcje i charakterystyki zmiennych losowych
Funkcje charakterystyk zmennych losowych Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Funkcje zmennych losowych
Twierdzenie Bezouta i liczby zespolone Javier de Lucas. Rozwi azanie 2. Z twierdzenia dzielenia wielomianów, mamy, że
Twerdzene Bezouta lczby zespolone Javer de Lucas Ćwczene 1 Ustal dla których a, b R można podzelć f 1 X) = X 4 3X 2 + ax b przez f 2 X) = X 2 3X+2 Oblcz a b Z 5 jeżel zak ladamy, że f 1 f 2 s a welomanam
Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem
WARSZTATY 2003 z cyklu Zagrożena naturalne w górnctwe Mat. Symp. str. 461 466 Elżbeta PILECKA, Małgorzata SZCZEPAŃSKA Instytut Gospodark Surowcam Mneralnym Energą PAN, Kraków Analza ryzyka jako nstrument
KURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1
KURS STATYSTYKA Lekcja 6 Regresja lne regresj ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowedź (tylko jedna jest prawdzwa). Pytane 1 Funkcja regresj I rodzaju cechy Y zależnej
Pattern Classification
attern Classfcaton All materals n these sldes were taken from attern Classfcaton nd ed by R. O. Duda,. E. Hart and D. G. Stork, John Wley & Sons, 000 wth the permsson of the authors and the publsher Chapter
Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch
Za: Stansław Latoś, Nwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwczena z geodezj II [red.] J. eluch 6.1. Ogólne zasady nwelacj trygonometrycznej. Wprowadzene Nwelacja trygonometryczna, zwana równeż trygonometrycznym
ASPEKT SYTUACJI STATUS QUO WE WSPOMAGANIU WIELOKRYTERIALNEGO WYBORU BAZUJĄCEGO NA TEORII GIER
Macej Wolny ASPEKT SYTUACJI STATUS QUO WE WSPOMAGANIU WIELOKRYTERIALNEGO WYBORU BAZUJĄCEGO NA TEORII GIER Wprowadzene Zagadnena welokryteralne dotyczą sytuacj, w których rozpatruje sę elementy zboru dopuszczalnych
MODELE COPULA M-GARCH O ROZKŁADACH NIEZMIENNICZYCH NA TRANSFORMACJE ORTOGONALNE
Mateusz Ppeń Unwersytet Ekonomczny w Krakowe MODELE COPULA M-GARCH O ROZKŁADACH NIEZMIENNICZYCH NA TRANSFORMACJE ORTOGONALNE Wprowadzene W analzach emprycznych przeprowadzonych z wykorzystanem welorównanowych
Diagonalizacja macierzy kwadratowej
Dagonalzacja macerzy kwadratowej Dana jest macerz A nân. Jej wartośc własne wektory własne spełnają równane Ax x dla,..., n Każde z równań własnych osobno można zapsać w postac: a a an x x a a an x x an
Proste modele ze złożonym zachowaniem czyli o chaosie
Proste modele ze złożonym zachowanem czyl o chaose 29 kwetna 2014 Komputer jest narzędzem coraz częścej stosowanym przez naukowców do ukazywana skrzętne ukrywanych przez naturę tajemnc. Symulacja, obok
Weryfikacja hipotez dla wielu populacji
Weryfkacja hpotez dla welu populacj Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Parametryczne testy stotnośc w
Prawdopodobieństwo i statystyka r.
Prawdopodobeństwo statystya.05.00 r. Zadane Zmenna losowa X ma rozład wyładnczy o wartośc oczewanej, a zmenna losowa Y rozład wyładnczy o wartośc oczewanej. Obe zmenne są nezależne. Oblcz E( Y X + Y =
Model oceny ryzyka w działalności firmy logistycznej - uwagi metodyczne
Magdalena OSIŃSKA Unwersytet Mkołaja Kopernka w Torunu Model oceny ryzyka w dzałalnośc frmy logstycznej - uwag metodyczne WSTĘP Logstyka w cągu ostatnch 2. lat stała sę bardzo rozbudowaną dzedzną dzałalnośc
KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA
KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA Krzysztof Serżęga Wyższa Szkoła Informatyk Zarządzana w Rzeszowe Streszczene Artykuł porusza temat zwązany
MIARY ZALEŻNOŚCI ANALIZA STATYSTYCZNA NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH WALORÓW RYNKU METALI NIEŻELAZNYCH
Domnk Krężołek Unwersytet Ekonomczny w Katowcach MIARY ZALEŻNOŚCI ANALIZA AYYCZNA NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH WALORÓW RYNKU MEALI NIEŻELAZNYCH Wprowadzene zereg czasowe obserwowane na rynkach kaptałowych
ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH
Grzegorz PRZEKOTA ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH Zarys treśc: W pracy podjęto problem dentyfkacj cykl gełdowych.
Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Optymalizacja
Modelowane oblczena technczne Metody numeryczne w modelowanu: Optymalzacja Zadane optymalzacj Optymalzacja to ulepszane lub poprawa jakośc danego rozwązana, projektu, opracowana. Celem optymalzacj jest
2012-10-11. Definicje ogólne
0-0- Defncje ogólne Logstyka nauka o przepływe surowców produktów gotowych rodowód wojskowy Utrzyywane zapasów koszty zwązane.n. z zarożene kaptału Brak w dostawach koszty zwązane.n. z przestoje w produkcj
Ekonometria egzamin 01/02/ W trakcie egzaminu wolno używać jedynie długopisu o innym kolorze atramentu niż czerwony oraz kalkulatora.
mę, nazwsko, nr ndeksu: Ekonometra egzamn 1//19 1. Egzamn trwa 9 mnut.. Rozwązywane zadań należy rozpocząć po ogłoszenu początku egzamnu a skończyć wraz z ogłoszenem końca egzamnu. Złamane tej zasady skutkuje
ZAJĘCIA X. Zasada największej wiarygodności
ZAJĘCIA X Zasada najwększej warygodnośc Funkcja warygodnośc Estymacja wg zasady maksymalzacj warygodnośc Rodzna estymatorów ML Przypadk szczególne WPROWADZEIE Komputerowa dentyfkacja obektów Przyjęce na
Parametry zmiennej losowej
Eonometra Ćwczena Powtórzene wadomośc ze statysty SS EK Defncja Zmenną losową X nazywamy funcję odwzorowującą przestrzeń zdarzeń elementarnych w zbór lczb rzeczywstych, taą że przecwobraz dowolnego zboru
NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII. Wprowadzenie. Tadeusz Kwilosz
NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII Tadeusz Kwlosz Instytut Nafty Gazu, Oddzał Krosno Zastosowane metody statystycznej do oszacowana zapasu strategcznego PMG, z uwzględnenem nepewnośc wyznaczena parametrów
Rozkład dwupunktowy. Rozkład dwupunktowy. Rozkład dwupunktowy x i p i 0 1-p 1 p suma 1
Rozkład dwupunktowy Zmenna losowa przyjmuje tylko dwe wartośc: wartość 1 z prawdopodobeństwem p wartość 0 z prawdopodobeństwem 1- p x p 0 1-p 1 p suma 1 Rozkład dwupunktowy Funkcja rozkładu prawdopodobeństwa
Zastosowania badań operacyjnych Zarządzanie projektami, decyzje finansowe, logistyka
PRACE NAUKOWE Unwersytetu Ekonomcznego we Wrocławu RESEARCH PAPERS of Wrocław Unversty of Economcs 238 Zastosowana badań operacyjnych Zarządzane projektam, decyzje fnansowe, logstyka Redaktor naukowy Ewa
Zmodyfikowana technika programowania dynamicznego
Zmodyfkowana technka programowana dynamcznego Lech Madeysk 1, Zygmunt Mazur 2 Poltechnka Wrocławska, Wydzał Informatyk Zarządzana, Wydzałowy Zakład Informatyk Wybrzeże Wyspańskego 27, 50-370 Wrocław Streszczene.
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO INWESTYCJE RZECZOWE NA RYNKU NIERUCHOMO CI JAKO CZYNNIK ZMNIEJSZAJ CY RYZYKO PORTFELA INWESTYCYJNEGO
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO NR 394 PRACE KATEDRY EKONOMETRII I STATYSTYKI NR 15 2004 URSZULA GIERAŁTOWSKA EWA PUTEK-SZEL G Unwersytet Szczec sk INWESTYCJE RZECZOWE NA RYNKU NIERUCHOMO CI
Wielokryterialny Trójwymiarowy Problem Pakowania
Łukasz Kacprzak, Jarosław Rudy, Domnk Żelazny Instytut Informatyk, Automatyk Robotyk, Poltechnka Wrocławska Welokryteralny Trójwymarowy Problem Pakowana 1. Wstęp Problemy pakowana należą do klasy NP-trudnych
( ) ( ) 2. Zadanie 1. są niezależnymi zmiennymi losowymi o. oraz. rozkładach normalnych, przy czym EX. i σ są nieznane. 1 Niech X
Prawdopodobeństwo statystyka.. r. Zadane. Zakładamy, że,,,,, 5 są nezależnym zmennym losowym o rozkładach normalnych, przy czym E = μ Var = σ dla =,,, oraz E = μ Var = 3σ dla =,, 5. Parametry μ, μ σ są
EKONOMETRIA I Spotkanie 1, dn. 05.10.2010
EKONOMETRIA I Spotkane, dn. 5..2 Dr Katarzyna Beń Program ramowy: http://www.sgh.waw.pl/nstytuty/e/oferta_dydaktyczna/ekonometra_stacjonarne_nest acjonarne/ Zadana, dane do zadań, ważne nformacje: http://www.e-sgh.pl/ben/ekonometra
Wykład IX Optymalizacja i minimalizacja funkcji
Wykład IX Optymalzacja mnmalzacja funkcj Postawene zadana podstawowe dee jego rozwązana Proste metody mnmalzacj Metody teracj z wykorzystanem perwszej pochodnej Metody teracj z wykorzystanem drugej pochodnej
STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH
STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH 1 Test zgodnośc χ 2 Hpoteza zerowa H 0 ( Cecha X populacj ma rozkład o dystrybuance F). Hpoteza alternatywna H1( Cecha X populacj
Zastosowanie metod grupowania hierarchicznego w strategiach portfelowych
dr Knga Kądzołka Wyższa Szkoła Bznesu w Dąbrowe Górnczej Zastosowane metod grupowana herarchcznego w strategach portfelowych Streszczene: Artykuł porusza zagadnene wykorzystana metod grupowana herarchcznego
WSPOMAGANIE KOOPERACJI Z WYKORZYSTANIEM TEORII GIER I ANALIZY WIELOKRYTERIALNEJ
Macej Wolny WPOMAGANIE KOOPERACJI Z WYKORZYTANIEM TEORII GIER I ANALIZY WIELOKRYTERIALNEJ Wprowadzene Kooperacja mędzy organzacjam ma stotne znaczene w życu gospodarczym. Podmoty gospodarcze lub ch poszczególne
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW (88)/01 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANIE ASOWEGO OENTU BEZWŁADNOŚCI WZGLĘDE OSI PIONOWEJ DLA SAOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWIE WZORU EPIRYCZNEGO 1. Wstęp asowy moment
Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4
Stansław Cchock Natala Nehrebecka Zajęca 4 1. Interpretacja parametrów przy zmennych zerojedynkowych Zmenne 0-1 Interpretacja przy zmennej 0 1 w modelu lnowym względem zmennych objaśnających Interpretacja
SYMULACJA KRZEPNIĘCIA OBJĘTOŚCIOWEGO METALI Z UWZGLĘDNIENIEM PRZECHŁODZENIA TEMPERATUROWEGO
49/14 Archves of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archwum O dlewnctwa, Rok 2004, Rocznk 4, Nr 14 PAN Katowce PL ISSN 1642-5308 SYMULACJA KRZEPNIĘCIA OBJĘTOŚCIOWEGO METALI Z UWZGLĘDNIENIEM PRZECHŁODZENIA
Modelowanie struktury stóp procentowych na rynku polskim - wprowadzenie
Mgr Krzysztof Pontek Katedra Inwestycj Fnansowych Ubezpeczeń Akadema Ekonomczna we Wrocławu Modelowane struktury stóp procentowych na rynku polskm - wprowadzene Wprowadzene Na rynku stóp procentowych analzowana
6. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO
Różnce mędzy obserwacjam statystycznym ruchu kolejowego a samochodowego 7. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO.. Obserwacje odstępów mędzy kolejnym wjazdam na stację