Konspekt lekcji biologii w gimnazjum klasa I

Transkrypt

1 mgr Piotr Oleksiak Gimnazjum nr.2 wopatowie. Temat. Cechy populacji biologicznej. Konspekt lekcji biologii w gimnazjum klasa I Zakres treści: Populacja cechy charakterystyczne: liczebność, zagęszczenie, rozmieszczenie, rozrodczość, śmiertelność, migracje, struktura: wiekowa, płciowa, wielkości. Cele w kategoriach: - wiadomości: wyjaśnienie, co to jest populacja biologiczna i czym się charakteryzuje; podanie przykładów populacji różnych gatunków. -umiejętności: charakterystyka liczebności, zagęszczenia, rozmieszczenia i migracji: rozrodczość i śmiertelność interpretacja krzywych przeżywania; struktura wiekowa i jej związek z rozwojem i wymieraniem populacji; interpretacja struktury płciowej i krzywej populacyjnej. Strategia: E, O, A Forma nauczania: lekcja w klasie Forma organizacyjna: praca zbiorowa Metoda: słowna pogadanka, dyskusja; obserwacyjna obserwacja środków dydaktycznych zastępczych Środki dydaktyczne: Podręcznik Biologia XXI praca zbiorowa pod red. A Jerzmanowskiego WSiP S.A Encyklopedia szkolna Biologia WSiP S.A Nauczanie biologii w klasie 8 książka przedmiotowo metodyczna G. StępczakK.Stępczak. WSiP Foliogramy załącznik do konspektu (ewentualnie foliogramy z obudowy internetowej podręcznika na stronie I. Faza przygotowawcza. 1. Przypomnienie definicji gatunku. 2. Zapisanie tematu lekcji II. Faza realizacyjna. 1. Definicja populacji biologicznej 2. Cechy populacji biologicznej: Liczebność liczba osobników tworząca populację w danym czasie na danym terenie. Zagęszczenie liczba osobników przypadająca na jednostkę powierzchni lub objętości (organizmy wodne) Rozmieszczenie (struktura przestrzenna) przestrzenne rozmieszczenie osobników populacji na danym obszarze: analiza typów rozmieszczenia skupiskowe (np. mrówki, pokrzywy), przypadkowe (np. pająki, dziewanna), równomierne (np. ptaki drapieżne, drzewa w sadzie) - (załącznik). Migracje zdolność osobników tworzących populację do zmiany miejsca: emigracja, imigracja.

2 Rozrodczość Zdolność populacji do wydawania potomstwa. Śmiertelność ubytki w populacji z powodów naturalnych lub braku pokarmu, chorób, klęsk żywiołowych, wypadków, działalności drapieżników itp. Interpretacja krzywych przeżywania, oraz zależności między rozrodczością, śmiertelnością i strukturą wiekową (załącznik). Struktura wiekowa liczba osobników młodych, dorosłych i starych tworzących populację typy populacji ze względu na strukturę: rozwijająca, ustabilizowana, wymierająca (załącznik). Struktura płciowa zróżnicowanie płciowe osobników tworzących populację analiza wykresu w podręczniku str.85. Struktura wielkości interpretacja wykresu przedstawiającego krzywą populacyjną (załacznik). III. Faza podsumowująca. 1. Integracja poznanych wiadomości i sporządzenie notatki. 2. Praca domowa. Dokonaj analizy jak liczna jest populacja uczniów klas I w twojej szkole; oblicz, jaki procent stanowią ci uczniowie w stosunku do liczby wszystkich uczniów w twojej szkole. Dokonaj analizy struktury płciowej i wiekowej mieszkańców twojej ulic, bloku ( wioski itp). Ludzi z badanej populacji podziel na grupy wiekowe: A do 20 roku życia,b od20 do 45 rok życia, powyżej 45 roku życia. Wyniki przedstaw w formie wykresów lub diagramów. ZAŁĄCZNIKI do konspektu na następnej stronie z możliwością wydruku na folii.

3 POPULACJA BIOLOGICZNA to grupa osobników jednego gatunku występująca w określonym środowisku. CECHY POPULACJI 1. Liczebność 2. Rozmieszczenie (struktura przestrzenna) 3. Zagęszczenie 4. Migracja (emigracja, imigrecja) 5. Rozrodczość 6. Śmiertelność 7. Struktura: wiekowa, płciowa, wielkości TYPY ROZMIESZCZENIA równomierne przypadkowe skupiskowe (nierównomierne) Cztery krańcowe sytuacje występowania gatunków, które są kombinacją liczebności (liczny, nieliczny), oraz rozmieszczenia (rzadki, częsty). RZADKI CZĘSTY LICZNY NIELICZNY

4 Biorącpoduwagę rozrodczość i śmiertelność wykreśla się krzywe przeżywania. Liczebność Liczebność Młode Dorosłe Młode Dorosłe Struktura wiekowa Śmiertelność Rozrodczość Rodzaj rozrodczości wpływa na śmiertelność, ta z kolei decyduje o strukturze wiekowej, struktura wiekowa (liczba osobników młodych, dorosłych i starych) decyduje o rozrodczości. Typy populacji ze względu na strukturę wiekową. R>Ś R=Ś R<Ś C B A rozwijająca się ustabilizowana wymierająca (stożek) (dzwon) (urna) A osobniki młode nie osiągnęły zdolności rozrodu. B osobniki dorosłe zdolne do rozrodu. C osobniki stare utraciły zdolność rozrodu. R rozrodczość Ś śmiertelność

5 Każda populacja składa się z pewnej liczby osobników bardzo małych jak ibardzodużych, a najwięcej ma osobników o średniej wielkości. B.M. bardzo małe B.D. bardzo duże Ś.R. średnie Krzywa populacyjna Ś.R. Liczebność populacji B.M. B.D. Nasilenie badanej cechy