II. Metoda pracy Praca z podręcznikiem i atlasem, opis, wyjaśnianie, rozmowa dydaktyczna, obserwacja, prezentacje, gra dydaktyczna, pokaz.

Transkrypt

1 Scenariusz lekcji I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: a) zna funkcje narządu słuchu i równowagi; b) wie, że ucho jest narządem zmysłu odbierającym bodźce akustyczne i zmiany położenia ciała; c) zna części składowe ucha i ich rolę; d) zna drogę impulsu nerwowego w procesie słyszenia; e) zna mechanizm działania narządu równowagi; f) zna przyczyny zaburzenia równowagi; g) określa zakres słyszalności u człowieka w porównaniu z wybranymi ssakami; h) zna natężenie dźwięków; i) zna budowę ucha człowieka; j) wyróżnia elementy ucha zewnętrznego, środkowego, wewnętrznego; k) wymienia ujemne oddziaływanie hałasu na organizm człowieka; l) określa znaczenie higieny narządu słuchu dla zdrowia człowieka; m) wie, jak powinniśmy walczyć z hasłem w naszym otoczeniu. 2) Umiejętności Uczeń: a) potrafi rozróżnić struktury ucha zewnętrznego, środkowego, wewnętrznego w atlasie anatomicznym; b) potrafi wyjaśnić, na czym polega proces słyszenia; c) potrafi wskazać przystosowania w budowie anatomicznej ucha do pełnienia funkcji; d) umie współpracować w grupie; e) potrafi analizować informacje w podręczniku, korzysta z zapisów słownych i graficznych; f) potrafi pozyskać i wykorzystać wiadomości z różnych źródeł; g) potrafi dokonać obiektywnej oceny siebie i innych. II. Metoda pracy Praca z podręcznikiem i atlasem, opis, wyjaśnianie, rozmowa dydaktyczna, obserwacja, prezentacje, gra dydaktyczna, pokaz. III.Środki dydaktyczne Podręcznik, atlas anatomiczny, tablice (budowa narządu słuchu i równowagi, droga impulsu nerwowego, schemat budowy ucha), model gipsowy ucha, ksero przedstawiające budowę ucha zewnętrznego, środkowego, wewnętrznego; podręcznik, fazogramy, nagranie rozmowy z laryngologiem, karty gotowych odpowiedzi do gry dydaktycznej. IV.Przebieg lekcji 1) Faza przygotowawcza a) Sprawy organizacyjno - porządkowe: sprawdzenie obecności; krótkie wyjaśnienie sposobu pracy w zespołach; rozdanie zespołom pomocy dydaktycznych kartek z pytaniami, kartek ze schematem budowy ucha. b) Przypomnienie wiadomości i umiejętności z poprzednich lekcji:

2 przypomnienie podstawowych funkcji układu nerwowego: ośrodkowego i obwodowego; sprawdzenie znajomości narządów unerwionych przez nerwy obwodowe (gra dydaktyczna); wskazanie na własnym organizmie miejsca występowania narządów zmysłów. c) Określenie celu i formy pracy na lekcji. d) Podanie i zapisanie tematu lekcji: Narządy zmysłów narząd słuchu i równowagi. 2) Faza realizacyjna a) Nauczyciel formułuje pytania: jaka jest prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu, wodzie, w ciałach stałych (beton, metal, szkło)? czym jest słuch i dźwięki? co jest przyczyną choroby lokomocyjnej (morskiej) i jakie są jej objawy? b) Uczniowie: wykonują proste doświadczenia obrazujące, że źródłem fal dźwiękowych są drgające ciała sprężyste stałe, ciekłe, gazowe: wydmuchiwanie powietrza z ust, przelewanie cieczy, wirowanie ciała stałego, drgania wody w czasie rozchodzenia się fali dźwiękowej podczas drgania kamertonu. porównują dane uzyskane w czasie doświadczenia z informacjami pozyskanymi z różnych źródeł, np.: podręcznik, encyklopedia; przedstawiają nagranie (na kasecie video) przeprowadzonej rozmowy z laryngologiem, w której lekarz odpowiada na pytania związane z wadami słuchu, chorobami oraz zasadami higieny. c) Uczniowie pracując w zespołach: określają zakres odbierania dźwięków przez niektóre zwierzęta (częstotliwość słyszanych przez ssaki dźwięków); wartość natężenia dźwięków z życia codziennego; sprawdzają na planszy i w podręczniku, które dźwięki są szkodliwe, powodują ból (analiza fazogramu); wymieniają ujemne skutki oddziaływania hałasu na organizm człowieka; uzupełniają schemat budowy ucha; uzupełniają tabelę składowe ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego (załącznik 2); przypisują poszczególnym częściom ucha ich rolę (układanka wyrazowo-zdaniowa); pokazują te elementy budowy narządu słuchu i równowagi na modelu gipsowym ucha-odpowiadają na zadawane przez uczniów pytania uzupełniające; Uczniowie w grupach wykorzystują pomoce dydaktyczne, atlas i podręcznik, schemat budowy ucha, grę dydaktyczną układankę wyrazów. d) Uczniowie wspólnie z nauczycielem określają: jakie funkcje pełni ucho? omawiają sposoby odbierania wrażeń zmysłowych przez narząd słuchu i równowagi odbieranie dźwięków i położenia ciała omawiają fazogramy przedstawiające przebieg bodźca akustycznego oraz działanie analizatora położenia ciała. 3) Faza podsumowująca

3 a) Nauczyciel wspólnie z uczniami sprawdza wypełnione karty, które są notatką z lekcji (Załącznik 3). b) Podsumowanie i ocena pracy uczniów. V. Bibliografia 1) Chlebińska J., Anatomia i fizjologia człowieka, WSiP, ) Gołda W., Kłyś M., Wardas J., Biologia dla gimnazjum część druga, Wydawnictwo NOWA ERA, Warszawa, ) Klimuszko B., Zeszyt do ćwiczeń Biologia 7, Wydawnictwo Edukacyjne. 4) Mała encyklopedia medycyny, PWN, Warszawa, ) Szewczyk W., Atlas psychologiczny, PWN, Warszawa, ) Sylwanowicz W., Mały atlas anatomiczny, PZWL, Warszawa, ) Zaremba Z., O budowie i czynnościach ciała ludzkiego, PZWL, Warszawa, VI.Załączniki 1) Wymienionym ssakom przypisz (za pomocą linii) ich zakres słuchu (częstotliwość dźwięków) (załącznik 1) 2) Porównaj natężenie dźwięków z życia codziennego. Ustal na podstawie planszy oraz podręcznika, które dźwięki są szkodliwe (powodują ból). (załącznik 2) 3) Uczniowie wypełniają przygotowaną kartę, która jest notatką z lekcji. (załącznik 3) a) połącz nazwy poszczególnych części ucha z odpowiadającymi im cyframi zaznaczonymi na schemacie.

4 b) uzupełnij tabelkę c) uzupełnij zdania: Ucho człowieka odbiera dźwięki... Głównym zadaniem ucha zewnętrznego jest... Głównym zadaniem ucha środkowego jest... Właściwym receptorem słuchu jest... Wrażenia dźwiękowe powstają w...

5 4) Zadanie domowe Opisz, na czym polega higiena narządu słuchu. Jak powinniśmy walczyć z hasłem w naszym otoczeniu? VII.Czas trwania lekcji 45 minut