Zastosowanie technologii informacyjnej i geoinformacyjnej w nauczaniu biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej

Transkrypt

1 Zastosowanie technologii informacyjnej i geoinformacyjnej w nauczaniu biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej dr Renata Stoczkowska MSCDN Wydział w Warszawie

2 Zagadnienia wymagające zastosowania mapy: EKOLOGIA Czynniki środowiska ograniczające występowanie organizmów Tolerancja organizmów na czynniki środowiska BIOGEOGRAFIA Zasięgi występowania organizmów Charakterystyka biomów OCHRONA PRZYRODY I ŚRODOWISKA Zmiany w środowisku wywołane działalnością człowieka Globalne ocieplenie Kwaśne deszcze Wylesianie i intensyfikacja rolnictwa Postępująca urbanizacja, zagroŝenie odpadami, transport Zanieczyszczenia spowodowane przez przemysł Wprowadzanie gatunków obcych Chemizacja a zdrowie człowieka Formy ochrony przyrody w Polsce Partnerzy projektu:

3 Przykładowa lekcja z zastosowaniem GIS Klasa II lub III LO zakres podstawowy i rozszerzony Temat: Zasięgi geograficzne organizmów

4 Temat: Zasięgi geograficzne organizmów Zakres treści: zasięg występowania, rodzaje zasięgów (ciągłe, nieciągłe; duŝe, małe; kurczące się, rozszerzające się), czynniki historyczne, czynniki ekologiczne, bariery geograficzne, tolerancja, gatunki kosmopolityczne i endemiczne.

5 Cele ogólne: 1. Poznanie rodzajów zasięgów i czynników wpływających na zasięgi występowania wybranych organizmów Ŝywych. 2. Kształtowanie umiejętności wykorzystywania róŝnych źródeł wiedzy do wyjaśniania zjawisk i procesów biologicznych.

6 Cele szczegółowe: Wiadomości: uczeń: Definiuje pojęcia: zasięg, gatunek endemiczny i kosmopolityczny, bariera geograficzna Wymienia 5 czynników warunkujących występowanie organizmów Ŝywych GIS W oparciu o dane zawarte na mapach wyjaśnia dlaczego występowanie organizmów na Ziemi nie jest przypadkowe. omawia typy występowania 6 wybranych organizmów

7 GIS Umiejętności Wskazuje na mapie świata zasięg występowania 4 wybranych gatunków organizmów Potrafi korzystać z tematycznych map wektorowych Analizuje związek pomiędzy czynnikami warunkującymi występowanie organizmów Ŝywych, a typem zasięgu kilku wybranych gatunków organizmów Postawy Korzysta z róŝnorodnych źródeł wiedzy i w oparciu o nie formułuje swoje opinie Rozwija swoje zainteresowania światem GIS TI

8 Metody i techniki pracy: praca z tekstem i materiałem źródłowym, praca z mapami wektorowymi, elementy wykładu ilustrowanego prezentacją w Power Point Formy pracy: zbiorowa, grupowa Środki dydaktyczne: plansze, mapa świata, podręcznik ucznia, komputer z dostępem do Internetu, bazy danych, karty pracy

9 Koncepcja lekcji Lekcja z biogeografii na podbudowie treści z ekologii - Przypomnienie wybranych pojęć ekol. Analiza zasięgów występowania wybranych organizmów - wykorzystanie informacji i grafiki z internetu oraz map numerycznych. Powiązanie zasięgów występowania z czynnikami ekologicznymi Wykazanie zaleŝności pomiędzy strefą klimatyczną i rodzajem gleb, a składem gatunkowym organizmów na danym terenie zaleŝność dwukierunkowa. Uzupełnianie mapy pojęć wokół zagadnienia zasięg występowania.

10 Przebieg lekcji Faza wstępna Przypomnienie pojęć z ekologii (pytania do uczniów): czynniki abiotyczne i biotyczne ograniczające występowanie organizmów; tolerancja ekologiczna rozmieszczenie organizmów zasięgi

11 Faza realizacyjna Praca z kartami pracy Zadanie 1 TI Analiza zasięgów występowania wybranych organizmów w kategoriach: Identyfikacja organizmów (wyszukiwanie w internecie omawianych gatunków organizmów lub przeglądarka internetowa) GIS duŝy mały (szczur panda) ciągły rozerwany (jaguar - kozica) kurczący się rozszerzający się (głuszec - synogarlica)

12 Zadanie2 Analiza map tematycznych uwzględniających: strefy klimatyczne, rodzaje gleb, temperatury nocne i dzienne, nasłonecznienie, opady, wiatry, ukształtowanie terenu, sieć komunikacyjną, zalesienie i in. GIS Powiązanie rodzaju zasięgu organizmu z czynnikami je warunkującymi. Wyszukiwanie informacji o preferencjach omawianych gatunków Wniosek: Rozmieszczenie organizmów nie jest przypadkowe. Zasięgi gatunków zostały ukształtowane przez szereg czynników. TI

13 Zadanie pracy domowej w oparciu o GIS ZałoŜenie: Skład gatunkowy silnie zaleŝy od strefy klimatycznej i rodzaju gleb. ZaleŜność ta działa w dwu kierunkach. Przykładem mogą być zmiany w klimacie centralnej części Australii, Azji Zachodniej i Afryki Środkowej. Analiza mapy kontynentu przedstawiającej klimat, gleby i roślinność obecnie i w przeszłości. GIS

14 ZADANIEM UCZNIA JEST: Wypisanie zauwaŝonych zmian. Odpowiedź na pytania: Co było główną przyczyną tych zmian? Przedstawienie tych zaleŝności w postaci struktury treści.

15 Faza podsumowująca