Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum Ocena dopuszczająca otrzymuje określa zadania ekologii, ochrony środowiska i ochrony przyrody rozpoznaje po 2-3 gatunki roślin, zwierząt i grzybów występujących w najbliższym otoczeniu odróżnia, podając 2-3 cechy, osobniki należące do jednego rodzaju charakteryzuje rolę roślin w przyrodzie wyjaśnia pojęcia: populacja, biocenoza i ekosystem; wymienia cechy pozwalające opisać populację rozpoznaje typy rozmieszczenia populacji opisuje dwa sposoby zwalczania szkodników wyjaśnia, na czym polegają oddziaływania antagonistyczne i nieantagonistyczne układa prosty łańcuch pokarmowy na przykładzie lasu wskazuje elementy składowe ekosystemu opisuje obieg wody w przyrodzie I wskazuje źródła zanieczyszczeń powietrza, gleby i wody opisuje, popierając 2-3 przykładami, skutki degradacji biosfery klasyfikuje odpady na rozkładające się i nie rozkładające się, podaje przykłady ocenia wpływ nielegalnych wysypisk śmieci na stan środowiska wymienia cele ochrony przyrody wymienia formy ochrony przyrody wyjaśnia, dlaczego należy potępiać wszelkie formy kłusownictwa wyjaśnia pojęcia: gen", cecha dominująca", cecha recesywna" zapisuje symbole chromosomów płci podaje przykłady osiągnięć inżynierii genetycznej w medycynie, ogrodnictwie, farmacji podaje treść I prawa Mendla wyjaśnia terminy ewolucja, ewolucjonizm podaje rodzaje dowodów ewolucji wyjaśnia termin biogeneza podaje pozycję systematyczną człowieka Ocena dostateczna

2 Ocenę dostateczną może uzyskać uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz podaje przykłady cech, które są wynikiem oddziaływań środowiskowych poprawnie interpretuje pojęcia: ekologia, ochrona środowiska i ochrona przyrody rozpoznaje po 4-5 gatunków roślin, zwierząt i grzybów występujących w najbliższym otoczeniu charakteryzuje czynniki środowiska podaje przykłady organizmów o szerokim i wąskim zakresie tolerancji wobec temperatury, wody i wilgotności, światła wyjaśnia pojęcia: rozrodczość, śmiertelność i struktura wiekowa wymienia przyczyny śmiertelności populacji charakteryzuje, popierając przykładami, typy rozmieszczenia osobników w populacji opisuje na konkretnych przykładach drapieżnictwo, pasożytnictwo, konkurencję i mutualizm opisuje strukturę wybranego ekosystemu lodowego i wodnego I klasyfikuje zanieczyszczenia zatruwające atmosferę wskazuje zagrożenia środowiska we własnym regionie objaśnia przyczyny oraz skutki rozrzedzenia ozonowego i efektu cieplarnianego wskazuje po 2-3 sposoby zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby uzasadnia konieczność podejmowania międzynarodowych działań na rzecz ochrony środowiska określa lokalizacje genów wymienia przykłady chorób dziedzicznych określa fazy mitozy podaje przykłady cech, które są wynikiem oddziaływań środowiskowych omawia badania Mendla objaśnia I prawo Mendla odróżnia autosomy od chromosomów płci charakteryzuje kod genetyczny objaśnia jak dziedziczy się płeć u człowieka, wykonując krzyżówkę genetyczną podaje główne założenia teorii ewolucji Darwina analizuje schemat przedstawiający zegar ewolucji analizuje cechy budowy charakterystyczne dla naczelnych Ocena dobra

3 Ocenę dobra może uzyskać uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną oraz poprawnie operuje pojęciami: gatunek, nisza ekologiczna, siedlisko, środowisko na podstawie analizy krzywej tolerancji ekologicznej wskazuje organizmy należące do eurybiontów i stenobiontów na wybranych przykładach charakteryzuje przystosowania organizmów do środowiska wyjaśnia związek między czynnikami ograniczającymi a zasięgiem występowania wskazanych organizmów oznacza za pomocą, klucza 2-3 gatunki roślin przedstawia graficznie strukturę wiekową populacji, charakteryzuje czynniki wpływające na strukturę wiekową wykazuje związek między gradacją szkodników a wprowadzeniem monokultur rolnych i leśnych oblicza zagęszczenie populacji porównuje oddziaływania antagonistyczne porównuje oddziaływania nieantagonistyczne przewiduje skutki zniszczenia jednego z ogniw w łańcuchu pokarmowym analizuje schemat przepływu energii przez ekosystem analizuje schemat obiegu materii w ekosystemie charakteryzuje ekosystemy lodowe i wodne I charakteryzuje zagrożenia powodowane przez smog, energetykę jądrową i odpady proponuje działania globalne służące zmniejszeniu zanieczyszczeń biosfery określa przyczyny i skutki degradacji gleby charakteryzuje klasy czystości wód definiuje pojęcia: recykling i utylizacja uzasadnia konieczność propagowania idei zrównoważonego rozwoju omawia ogólnie budowę DNA podaje przykłady wykorzystania podstawowych zasad dziedziczenia wyjaśnia, czym zajmuje się inżynieria genetyczna analizuje kariotyp człowieka wyjaśnia na czym polega zasada komplementarności zasad azotowych uzasadnia konieczność procesu replikacji dla funkcjonowania komórki konstruuje krzyżówkę genetyczną omawia poglądy na ewolucję Lamarcka charakteryzuje relikty i podaje ich przykłady przedstawia organizmy roślinne i zwierzęce charakterystyczne dla danej ery

4 Ocena bardzo dobra Ocenę bardzo dobrą może uzyskać uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą oraz definiuje pojęcia: gatunek, siedlisko, środowisko i nisza ekologiczna charakteryzuje zależności między czynnikami środowiska a organizmami na podstawie wykresów przedstawiających zakresy tolerancji określa wymagania wskazanych gatunków interpretuje krzywą przeżywania na podstawie analizy krzywej przeżywania przewiduje dalszy rozwój populacji opisuje wyniki poszczególnych typów oddziaływań między populacjami wyjaśnia, dlaczego mówimy o zależności między przepływem energii a obiegiem materii w ekosystemie omawia strukturę i funkcjonowanie wskazanych ekosystemów lądowych i wodnych I wykazuje związek miedzy zakwaszeniem gleby a kumulacją w niej metali ciężkich analizuje związek miedzy zanieczyszczeniem gleby a eutrofizacją zbiorników wodnych opisuje skutki nieodpowiedniego składowania odpadów analizuje skutki eksplozji demograficznej charakteryzuje działania na rzecz ochrony środowiska podejmowane w Polsce klasyfikuje rezerwaty przyrody rozpoznaje wybrane gatunki chronionych roślin, zwierząt i grzybów objaśnia strukturę DNA wykazuje związek między DNA a dziedzicznością analizuje mechanizm dziedziczenia płci porównuje mitozę z mejozą uzasadnia dlaczego replikacja musi być precyzyjna ustala stosunki fenotypowe i genotypowe u potomstwa wymienia rodzaje RNA i podaje ich funkcje rozpoznaje kariotyp u człowieka z zespołem Downa z zespołem Turnera i zespołemklinefeltera dowodzi że izolacja populacji przyczynia się do powstania nowych gatunków dowodzi, że badania z zakresu embriologii są ważnym dowodem pośrednim ewolucji konstruuje tabelę zawierającą najważniejsze wydarzenia z historii życia na ziemi dowodzi, że szczątki australopiteka znanego jako Lucy są jednym z najważniejszych zmalezisk Ocena celująca

5 Ocenę celującą może uzyskać uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz osiągać sukcesy w konkursach wiedzy biologicznej, ekologicznej i zdrowotnej uzasadnia, że rozmieszczenie organizmów ma związek z zakresem tolerancji wykorzystując informacje dotyczące sieci pokarmowej, udowadnia, że stosowanie chemicznych środków ochrony roślin zagraża wielu innym gatunkom, w tym człowiekowi korzysta z wiedzy geograficznej, fizycznej i chemicznej oraz informatycznej w celu pełnego wyjaśnienia procesów biologicznych I udowadnia, że lokalne zanieczyszczenia atmosfery, litosfery i hydrosfery, mogą stanowić problem globalny osiągać sukcesy w konkursach wiedzy biologicznej, ekologicznej i zdrowotnej korzysta z wiedzy geograficznej, fizycznej i chemicznej oraz informatycznej w celu pełnego wyjaśnienia procesów biologicznych wykazuje niebezpieczeństwa wynikające z doświadczeń genami prowadzonymi na ludzkich komórkach płciowych wymienia choroby spowodowane mutacjami zachodzącymi w obrębie genu, strukturze chromosomu posługuje się tabelą kodu genetycznego dowodzi słuszność II prawa Mendla przez wykonanie odpowiedniej krzyżówki genetycznej podaje przykład zwierząt u których inaczej niż u ludzi dziedziczy się płeć podaje jakie genotypy rodziców i dziecka prowadzą do konfliktu serologicznego wyróżnia rodzaje izolacji rozrodczej podaje przykłady izolacji rozrodczej wykonuje schemat drzewa rodowego człowieka uzasadnia, że rasy człowieka to przykład zmienności w obrębie gatunku przygotowuje i przedstawia schemat drzewa rodowego człowieka śledzić na bieżąco i znać najnowsze osiągnięcia z dziedziny biologii i nauk matematyczno - przyrodniczych oraz prezentować własną opinię na ich temat