KLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy

Transkrypt

1 KLASA I TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy 1. Cele edukacyjne a) kształcenia w zakresie wiadomości uczeń: - wylicza w kolejności narządy tworzące układ oddechowy i omawia ich rolę - rozpoznaje na rys. elementy budowy układu oddechowego - wymienia cechy narządów układu oddechowego umoŝliwiające efektywną wymianę gazową - podaje rodzaje pojemności płuc - podaje skład powietrza wdychanego i wydychanego w zakresie umiejętności uczeń: - analizuje przystosowanie w budowie narządów układu oddechowego do pełnionych funkcji - rozpoznaje na rys. elementy budowy układu oddechowego - analizuje działanie układu oddechowego - wyjaśnia istotę oddychania zewnętrznego i wewnętrznego - wskazuje róŝnicę między składem powietrza wdychanego i wydychanego - omawia mechanizm wentylacji płuc - wskazuje róŝnice między rodzajami pojemności płuc - analizuje dane i wyciąga wnioski - wskazuje związek między aktywnością fizyczną a efektywną wymianą gazową b) wychowania w zakresie postaw i przekonań ucznia: - angaŝowanie się w wykonywanie ćwiczeń - współdziałanie podczas pracy w grupie 2. Metody pracy - pogadanka - praca z tekstem - analiza filmu, tekstu, tabeli, rysunków - praca w grupach róŝnym frontem - doświadczenia 3. Środki dydaktyczne - film edukacyjny Układ oddechowy (6 min) - podręcznik - zeszyt ćwiczeń - plansze dydaktyczne - karty pracy - foliogramy i rzutnik foliogramu - lusterko 4. Przebieg lekcji a) faza przygotowawcza: 1. Sprawy organizacyjno-porządkowe. 2. Wprowadzenie do nowego tematu lekcji i podanie celu lekcji. 3. Podanie tematu lekcji Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. b) faza realizacyjna: 4. Projekcja filmu Układ oddechowy (6 min). 5. Podział klasy na 4 grupy i wybór lidera kaŝdej z grup.

2 6. Przydzielenie zadań grupom, które w oparciu o film i treści w podręczniku str. uzupełniają karty pracy (załączniki 1-4). Grupa I elementy układu oddechowego i ich funkcja Grupa II mechanizm wentylacji płuc / wdech i wydech Grupa III skład powietrza wdychanego i wydychanego / wymiana gazowa Grupa IV rodzaje objętości płuc 7. Dokonanie przez liderów grup prezentacji opracowanych zespołowo kart pracy z wykorzystaniem foliogramów; nauczyciel uzupełnia i koryguje wypowiedzi uczniów. 8. Przeprowadzenie doświadczeń wykazujących, Ŝe: a) powietrze wydychane jest wilgotne poprzez wydychanie powietrza na lusterko b) pojemność Ŝyciowa płuc składa się z pojemności dopełniającej (uzupełniającej), oddechowej i zapasowej poprzez wykonanie min., max. i normalnego wdechu oraz wydechu c) faza podsumowująca: 9. Sporządzenie w zeszytach notatki wg załącznika Ocenianie pracy uczniów. 11. Zadanie pracy domowej: - dla wszystkich uzupełnij ćwiczenie 1, 3, 4, 7 str dla chętnych uzupełnij ćwiczenie 2, 5, 6 str

3 1. Przedstaw podział układu oddechowego. KARTA PRACY I (załącznik 1) Podręcznik str UKŁAD ODDECHOWY \ drogi oddechowe Uzupełnij tabelę, wpisując części układu oddechowego, ich cechy charakterystyczne oraz funkcję, w czasie gdy przechodzi przez nie powietrze wdychane. Narząd układu oddechowego oskrzela główne Cechy charakterystyczne Funkcja - obecność włosków i gruczołów śluzowych - silnie unaczyniona błona. - krótki tunel wyścielony błoną śluzową dość długa rura pokryta nabłonkiem walcowatym orzęsionym. - uniemoŝliwia przedostanie się pokarmu do dróg oddechowych w czasie przełykania - uniemoŝliwia zapadnięcie się rury i zapewnia jej droŝność. - rozdzielenie powietrza w drodze do płuc - nie mają chrząstek - liczne uwypuklenia jednowarstwowego nabłonka płaskiego - oplecione gęstą siecią naczyń krwionośnych

4 KARTA PRACY II (załącznik 2) Podręcznik str Uzupełnij poniŝszy tekst, przekreślając nieprawidłowe określenia tak, aby powstał właściwy opis. W czasie wdechu mięśnie międzyŝebrowe zewnętrzne (kurczą się/rozkurczają się), powodując ruch Ŝeber (do góry i na zewnątrz/na dół i do wewnątrz) oraz (kurczy się/rozkurcza się) przepona. W wyniku tego procesu (zmniejsza się/zwiększa się) objętość klatki piersiowej, co powoduje (spadek/wzrost) ciśnienia w płucach, a w konsekwencji napełnienie ich powietrzem. 2. W oparciu o powyŝszy tekst utwórz opis wydechu. 3. Wdech nazywamy aktem czynnym, poniewaŝ zuŝywana jest energia z ATP na skurcz:... i Wydech nazywamy aktem, poniewaŝ..

5 KARTA PRACY III (załącznik 3) Podręcznik str Na podstawie tabeli porównaj skład powietrza wdychanego z wydychanym. RóŜnice... Podobieństwo... Wniosek Wymiana gazowa zewnętrzna odbywająca się w płucach polega na..... Dorysuj kierunki strzałek pęcherzyki płucne tlen dwutlenek węgla naczynia krwionośne płuc 3. Wymiana gazowa wewnętrzna odbywająca się w komórkach kaŝdej tkanki polega na. Dorysuj kierunki strzałek naczynia krwionośne tlen dwutlenek węgla pęcherzyki płucne

6 1. Dokończ podział rodzajów pojemności płuc. KARTA PRACY IV (załącznik 4) Podręcznik str CAŁKOWITA POJEMNOŚĆ PŁUC.ml \. ml. ml --. ml oddechowa 500 ml. ml 2. Zdefiniuj je krótko. 3. Przyrząd do mierzenia pojemności płuc to Pojemność Ŝyciową płuc moŝna zwiększyć poprzez:.

7 ZESTAW ZADAŃ wpisz/wklej do zeszytu ZAŁĄCZNIK 5 1. Podaj funkcję następujących elementów układu oddechowego: jama nosowa... nagłośnia... krtań... tchawica... pęcherzyki płucne Uzupełnij tabelę przedstawiającą mechanizm wentylacji płuc. mięśnie międzyŝebrowe zewnętrzne mięśnie międzyŝebrowe wewnętrzne przepona ciśnienie w klatce piersiowej pojemność klatki piersiowej skurcz wdech faza czynna wydech faza bierna rozkurcz rozkurcz, podnosi się zwiększa się 3. Istota wymiany gazowej: zewnętrzna, odbywająca w pęcherzykach płucnych na zasadzie dyfuzji: hemoglobina + tlen.. wewnętrzna, odbywająca się w komórkach: hemoglobina + CO 2..