Szkolny program profilaktyki

Transkrypt

1 Szkolny program profilaktyki III Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Pawła II NIE BĄDŹ OBOJĘTNY WYJDŹ NAPRZECIW TRUDNOŚCIOM 1

2 Wstęp pojęcie profilaktyki Profilaktyka jest zespołem świadomych i intencjonalnych działań opartych na wiedzy o tym, jak wspierać zdrowie i jak zapobiegać zaburzeniom. Zapobieganie niekorzystnym zjawiskom w życiu człowieka, powodującym zaburzenia w jego funkcjonowaniu somatycznym, psychicznym i społecznym, obejmuje starania zmierzające do: zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia dysfunkcji (profilaktyka pierwszorzędowa), wykrycia wczesnych sygnałów negatywnych zjawisk i powstrzymania rozwoju dysfunkcji (profilaktyka drugorzędowa), zapobiegania skutkom i minimalizowania wtórnych uszkodzeń związanych z dysfunkcją oraz przeciwdziałania nawrotom zaburzeń (profilaktyka trzeciorzędowa rehabilitacja). Strategia postępowania profilaktycznego obejmuje: 1. Wzmacnianie kompetencji ludzi niezbędnych do samodzielnego funkcjonowania w środowisku. 2. Organizowanie lub reorganizowanie otoczenia tak, aby sprzyjało ono rozwojowi.

3 Profilaktyka w szkole Szkoła jest terenem oddziaływań z zakresu profilaktyki pierwotnej i wtórnej. Szkolny program profilaktyki jest osadzony w systemie funkcjonowania szkoły i jest zgodny ze: Statutem szkoły, Szkolnym programem wychowawczym. Szkolny program profilaktyki wymaga współpracy organów szkoły: Nauczyciele o doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych, o wspierają wychowawców w działaniach profilaktycznych. Wychowawca klasy o realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami, o dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie, o integruje zespół klasowy,

4 o wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Pedagog szkolny o podejmuje działania profilaktyczne wynikające ze Szkolnego Programu Profilaktyki w stosunku do uczniów i rodziców z udziałem wychowawców klas i nauczycieli, o wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, o rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów i analizuje z wychowawcami klas przyczyny niepowodzeń szkolnych, o organizuje i prowadzi rożne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów i rodziców, o przygotowuje harmonogram działań profilaktycznych zaplanowanych na bieżący rok szkolny ze wskazaniem osób odpowiedzialnych za realizację treści programowych. Rada Szkoły o o opiniuje Szkolny Program Profilaktyki, współpracuje z Radą Pedagogiczną i wicedyrektorem w zakresie profilaktyki.

5 Rodzice o korzystają z pomocy i wsparcia ze strony wychowawców, pedagoga szkolnego i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki. Organ prowadzący o współuczestniczy w wyposażaniu szkoły w pomoce dydaktyczne i środki niezbędne do realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki, o przeznacza środki na realizację zajęć profilaktyczno-wychowawczych. Organ nadzoru pedagogicznego o o wspiera w opracowaniu narzędzi ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki, umożliwia wymianę doświadczeń w zakresie tworzenia, realizacji i ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki.

6 GŁÓWNE ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Szkolny program profilaktyki, zmierzając do wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, zgodnie z wizją i misją szkoły, ma na celu: dostarczanie rzetelnej wiedzy na temat potencjalnych zagrożeń, promowanie zdrowego stylu życia, wychowanie do wartości i podejmowania odpowiednich decyzji, wspieranie w sytuacjach trudnych, wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju, budowanie poczucia wartości, kształcenie umiejętności komunikacyjnych, wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, kształtowanie postaw asertywnych. Szkolny program profilaktyki obejmuje następujące obszary zachowań problemowych: wagary, stres szkolny, brutalizacja życia społecznego (wulgaryzmy, brak kultury osobistej), uzależnienia (palenie papierosów, narkotyki, alkohol, dopalacze, leki, multimedia ), agresja, zagrożenia związane z nieprawidłowym odżywianiem i brakiem aktywności fizycznej.

7 Program szkolnej profilaktyki to ogół działań chroniących młodzież przed współczesnymi zagrożeniami oraz działań interwencyjnych uruchamianych w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych. Najczęściej pojawiające się zachowania ryzykowne to: palenie tytoniu, używanie alkoholu, zachowania agresywne, zaburzenia odżywiania, zaniedbywanie aktywności fizycznej. Czynniki chroniące zwiększające odporność człowieka na działania czynników ryzyka to: silna więź emocjonalna z rodzicami, rozbudzanie zainteresowań, przestrzeganie norm społecznych, wspieranie ucznia w jego działaniach, kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów. Czynniki ryzyka środowiska społeczne promujące negatywne wzorce zachowań, grupa rówieśnicza, w której normą są zachowania destrukcyjne, niskie wyniki w szkole i brak celów życiowych,

8 łatwość zdobycia substancji psychoaktywnych, predyspozycje osobowościowe, tj. niskie poczucie własnej wartości, podatność na uleganie presji środowiska społecznego. Profilaktyka jest kierowana na osłabianie czynników ryzyka i wzmacnianie czynników chroniących. Określanie zagrożenia młodzieży, rozpoznanie oddziaływania czynników ryzyka i czynników chroniących w środowisku pozwala na wyodrębnienie następujących grup: grupy niskiego ryzyka (młodzież niepodejmująca zachowań ryzykownych), grupa podwyższonego ryzyka (osoby, które podjęły choć jedno zachowanie ryzykowne eksperymentatorzy), grupa wysokiego ryzyka (osoby, u których zachowania ryzykowne są utrwalone i które odczuwają negatywne konsekwencje tych zachowań). Szkoła jest miejscem profilaktyki skierowanej do dwóch pierwszych grup ryzyka, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. W sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych pedagog i wychowawca odwołują się do specjalistycznej pomocy (nawiązanie kontaktu z rodzicami, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii, pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą,, opracowanie programu pomocy w szkole). Celem programu profilaktyki jest zmniejszenie skali najczęściej pojawiających się zachowań ryzykownych poprzez: inspirowanie i zachęcanie do podejmowania aktywności (sport, nauka, udział w wydarzeniach kulturalnych, twórczość, wolontariat, itp.), uczenie radzenia sobie z emocjami, udzielanie wsparcia w trudnych sytuacjach, budowanie pozytywnych relacji i atmosfery przyjaznej dla ucznia.

9 Przygotowany program profilaktyczny, wykorzystując zasoby szkoły, przewiduje : 1. Zagospodarowanie terenów wokół budynku /propagowanie dojeżdżania do szkoły rowerem/ 2. Wykorzystanie sali audiowizualnej 304, biblioteki szkolnej, pracowni internetowej, sali sportowej. Działania stałe 1. Wyjazdy integracyjne dla klas pierwszych odpowiedzialni: pedagog, wychowawcy kl. I. 2. Aktualizowanie informacji dotyczących zagrożeń (w oparciu o ankiety i wywiady środowiskowe) odpowiedzialni: pedagog i wychowawcy. 3. Spotkania dyrekcji i wychowawców z rodzicami uczniów I rocznika po miesiącu nauki oraz diagnozowanie problemów i wyników pracy po każdym semestrze przez zespół nauczycieli klas I (pod kierunkiem pedagoga szkolnego) odpowiedzialni: wychowawca, wszyscy nauczyciele uczący, pedagog, dyrekcja. 4. Współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły w zakresie profilaktyki uzależnień: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 1, Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień KARAN,

10 Policyjna Izba Dziecka, Komenda Miejska Policji Wydział Prewencji, MOPS Punkt Pomocy dla Ofiar Przemocy w Rodzinie SANEPID Osoby odpowiedzialne: pedagog, wychowawcy, nauczyciele, dyrekcja. Oczekiwane efekty działań profilaktycznych: wykształcenie postaw asertywnych, posiadanie właściwego systemu wartości ( postawa być a nie mieć ) umiejętne wykorzystywanie wiedzy teoretycznej na temat uzależnień świadomość konsekwencji własnych zachowań ryzykownych, wyłonienie liderów pozytywnych poprzez promowanie wolontariatu, nabycie praktycznych umiejętności, jak nie stać się ofiarą mobbingu, wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, zminimalizowanie problemu słabej frekwencji, minimalizacja następujących zjawisk i zachowań ryzykownych: palenia, używania alkoholu, agresji, używania wulgaryzmów.

11 Ewaluacja procesu i skuteczności programu profilaktycznego Szkolny Program Profilaktyczny poddany zostanie ewaluacji w wybranych obszarach. Ewaluacja w klasach I (wrzesień 2014 r. - marzec 2015 r.) Zastosowane narzędzia, etapy badań: - opracowanie narzędzia badawczego - kwestionariusz ankiety dla uczniów i rodziców klas pierwszych, badającej zjawisko agresji i poczucia bezpieczeństwa w szkole, - analiza dokumentacji (dzienniki lekcyjne), - przeprowadzenie i analiza badań (etap I - wrzesień 2014 r.; etap II marzec 2015 r.), - zaprezentowanie wniosków (Rada Pedagogiczna). - sprawdzenie efektywności wprowadzonych działań. Ewaluacja w klasach II (październik 2014 r. - kwiecień 2015 r.) Zastosowane narzędzia, etapy badań: - opracowanie narzędzia badawczego - kwestionariusz ankiety dla uczniów klas drugich, dotyczącej wiedzy na temat szkodliwości i działania środków psychoaktywnych oraz współczesnych uzależnień (internet, telefon komórkowy, gry komputerowe, media), - opracowanie narzędzia badawczego kwestionariusz ankiety dla rodziców uczniów klas drugich, dotyczącej zjawiska absencji i zaniedbywania aktywności fizycznej,

12 - analiza dokumentacji (dzienniki lekcyjne), - przeprowadzenie i analiza badań (etap I październik 2014 r.; etap II kwiecień 2015 r.), - zaprezentowanie wniosków ( Rada Pedagogiczna), - sprawdzenie efektywności wprowadzonych działań. Ewaluacji dokona zespół pod kierownictwem pedagoga szkolnego. Wyniki analizy ankiet i dokumentacji szkolnej posłużą do sformułowania wniosków i rekomendacji. Raport ewaluacji zostanie udostępniony Radzie Pedagogicznej i Radzie Rodziców.