jeden radian ( 1 rad ) jest równy kątowi środkowemu opartemu na łuku o długości równej promieniowi okręgu

Transkrypt

1 g Opacowanie wyników poiaów: jednotki tałe fizyczne liczy t. EDNOTI MIR ednotki poawowe układu I ednotka nazwa kót długość et aa kiloga kg cza ekunda natężenie pądu elektycznego * ape tepeatua * kelwin ilość ateii ol ol światłość * kandela cd Definicja jednotki Met to odległość któą pzeywa światło w póżni w czaie ówny części ekundy iloga to aa wzoca tej jednotki ay pzechowywanego w Międzynaodowy Biuze Mia w ève pod Payże ekunda to cza ówny ilości okeów poieniowania odpowiadającego pzejściu iędzy dwoa nadutelnyi pozioai f i f tanu poawowego / atou cezu C pe to natężenie pądu elektycznego tałego któy płynąc w dwóch ównoległych niekończenie długich pzewodach o znikoo ały pzekoju kołowy uiezczonych w póżni w odległości od ieie wywołały iędzy tyi pzewodai iłę 7 N na każdy et ich długości elwin to / 76 część tepeatuy teodynaicznej punktu potójnego wody. Mol to taka ilość ateii w któej licza eleentów tuktualnych ( czątek ) jet ówna liczie atoów zawatych w aie kg czytego nuklidu węgla C. (Wyaga każdoazowo zdefiniowania oiektu czątka - ogą to yć atoy olekuły jony elektony lu inne okeślone gupy czątek) andela to światłość jaką a w okeślony kieunku źódło eitujące poieniowanie onochoatyczne o czętotliwości 5 Hz ( 555 n ) i któego natężenie w ty kieunku jet ówne ( / 68 ) W/ * (natężenie pądu elektycznego) zdefiniowana jet jako zykość pzepływu ładunku elektycznego pzez wyany eleent powiezchni czyli iaą tej wielkości fizycznej jet: (ilość pzepływającego ładunku) / (cza pzepływu ładunku). * Ook tepeatuy wyażonej w kali elvina (oznaczenie T ) dopuzczone jet wyażanie tepeatuy w kali Celjuza (oznaczenie t) okeślonej pzez foułę 75. Wyia topnia Celjuza jet ówny wyiaowi topnia elvina (Δ Δ ). * światłość zdefiniowana jet jako ilość enegii eitowanej pzez źódło w zadany kieunku pzypadającej na jednotkę czau oaz na jednokę kąta yłowego w kieunku eiji. ednotki pozaukładowe uzupełniające układ I ednotka nazwa kót Definicja jednotki kąt płaki adian * ad jeden adian ( ad ) jet ówny kątowi śodkoweu opateu na łuku o długości ównej poieniowi okęgu kąt yłowy teadian * jeden teadian ( ) jet ówny kątowi pzetzenneu z wiezchołkie w śodku fey wycinająceu z powiezchni fey oza któego pole powiezchni jet ówne polu powiezchni kwadatu o oku ówny poieniowi fey. * ednotki adian i teadian ą ezwyiaowe w taki znaczeniu że zgodnie z definicjai kąta płakiego i yłowego iloczyn tych jednotek z inną jednotką nie powoduje jej ziany: (długość łuku okęgu w etach) (iaa łukowa kąta w adianach) (poień okęgu w etach) oaz (powiezchnia wycinka fey w ) (iaa kąta yłowego w ) (kwadat poienia fey w )

2 aa cza g Opacowanie wyników poiaów: jednotki tałe fizyczne liczy t. ednotki pozaukładowe toowane na ówni z jednotkai I kąt płaki ednotka nazwa kót tona t t kg j..a. u u kg inuta in in 6 godzina h h 6 in 6 doa d d h 86 o π 8 ad 759 Związek z jednotkai układu I topień ( ) ad inuta / ad ekunda / ad ednotka ay atoowej jet ówna / części ay atoowej nuklidu węgla C ( ad ) oót kąt pełny 6 π ad ojętość lit l l ( jeden lit ówny jet ojętości ześcianu o oku c ) powiezchnia hekta ha ha ( jeden hekta to aów ) a a a (jeden a jet ówny polu powiezchni kwadatu o oku ) enegia elektonowolt ev ev ednotki poównywania watości w dzieiętnej kali względnej oaz logayticznej kala dzieiętna logayticzna ev enegii kinetycznej uzykanej pzez elekton pzechodzący pzez óżnicę potencjału V w póżni ednotka Definicja jednotki nazwa kót watość liczowa opi pocent % % Wyaża ezwyiaowy iloaz poil % wielkości fizycznej X i wielkości część X o taki ay wyiaze ędącej watością odnieienia. pp pp 6 ilionowa el B P B log jeśli P P P decyel db db B jeśli P P Inne wyane jednotki pozaukładowe Miaą poównania jet logayt dzieiętny iloazu jednoiiennych wielkości enegetycznych P oaz P. Wzot o el odpowiada - kotneu wzotowi natoiat wzot o decyel odpowiada 6-kotneu wzotowi. ednotka Związek z jednotkai układu I nazwa kót angte Å Å (np. poień oity Boha w atoie wodou a długość 59 Å) jedn. atono. U (śednia odległość Zieia - łońce U) cza ok ok 655 d (ok juliańki natoiat ok gegoiańki 655 d) iliet Hg Hg Pa (watość dokładna) łupa tęci ciśnienie a a a 5 Pa atofea at at 5 Pa 5 5 Pa (atofea fizyczna; w. dokładna) ładunek elekt. apeogodzina h h 6 C 6 C ilość ciepła kaloia cal cal 858 (kaloia iędzynaod.; dokładna watość) enegia enegia watogodzina Wh Wh 6 6 (natoiat populana kwh 6 6 ) koń echaniczny oc M M 7599 W (óżna od watości HP 757 W )

3 g Opacowanie wyników poiaów: jednotki tałe fizyczne liczy t. Definicje jednotek wyanych wielkości fizycznych w układzie I Nazwa wielkości fizycznej Pzykładowy yol wielkości Cza pzetzeń; uch iła enegia Odległość; pzeiezczenie Nazwa jednotki yol jednotki w układzie I Poawa definicji jednotki et jednotka poawowa układu I Maa kiloga kg jednotka poawowa układu I Cza; intewał czau t t ekunda jednotka poawowa układu I Pole powiezchni np. π dla koła o poieniu Ojętość V np. V a dla ześcianu o oku a Czętotliwość f ν hec Hz np. f T Pędkość v d v Pzypiezenie a dv a ω d dα π ω lu ω T Pęd p kg p v iła F kg d p niuton N F ( zgodnie z II pawe Newtona ) W E Q dżul kg N W F W F d Moc P wat dw W P lu P F v lu P U I Ciśnienie p pakal N kg Fkl pow Pa p Pędkość kątowa; czętość kołowa Paca enegia ilość ciepła gdzie T jet okee ocylacji Elektyczność i agnetyz Natężenie pądu elektycznego I ape jednotka poawowa układu I Ładunek elektyczny q kulo C q I t (np. dla pądu tałego) Natężenie pola elek- V F E E gad ( α kąt w adianach; T oke ocylacji ) tycznego E N lu ϕ C q Indukcja pola elektycznego D C D n d q ( pawo Gaua ) Indukcja pola agnetycznego B N W tela T F q v B lu ΦB B n d Natężenie pola agnetycznego H H d l I ( pawo pee`a ) Potencjał pola elekycznego; napięcie C W φ U wolt V W q ϕ lu P U I Moc pądu elektycznego P wat W P U I Pojeność elektyczna C q C faad F C pzewodnika kondenatoa V U tuień pola agnetycznego B wee W V T U dφ B Φ ind lu ΦB B n d

4 g Opacowanie wyników poiaów: jednotki tałe fizyczne liczy t. 5 Nazwa wielkości fizycznej Pzykładowy yol wielkości Nazwa jednotki Indukcyjność L hen Rezytancja; opó elektyczny R o Pzewodność elektyczna G ieen Gętość pądu elektycznego Opó właściwy Pzepływ enegii; adioetia yol jednotki w układzie I V W H V Ω Ω V Ω j ρ Gętość enegii u tuień enegii Φ wat W Gętość tuienia enegii W Poawa definicji jednotki d I Uaoind L lu Φ B L I U I ( zgodnie z pawe Oha) R G R I j ( - pow. pzepływu pądu) l R ρ ( l - długość - pzekój pzew.) u E V ( E - enegia w ojętości V ) E Φ ( E - enegia w czaie t ) t u u c lu div (c pędk. św.) t Zjawika cieplne; teodynaika Tepeatua elvina T kelwin jednotka poawowa układu I topień Tepeatua Celjuza t celjuza C t ( C) T() 75 (ale t C ) Ciepło olowe; pojeność cieplna na ol Ciepło właściwe; pojeność cieplna na kg Entopia Wpółczynnik tepeatuowy zian liniowych Optyka fotoetia Wpółczynnik załaania światła (ezwzgl.) Zdolność zieająca oczewki C c α β ol kg Q n C T gdzie n oznacza liczę oli ateii T - zianę tepeatuy Q c T gdzie oznacza aę natoiat T - zianę tepeatuy Q T x + α T x (x długość ojęt. opó) n n o c co (c o - pędkość światła w oś.) Z dioptia D Z f ( f - ognikowa oczewki ) Światłość I kandela cd jednotka po. układu I cd (/68) W/ tuień świetlny Φ luen l cd Φ I Ω ( Ω oznacza kąt yłowy ) Oświetlenie (Natężenie) E lux l Φ lx E ( - powiezchnia oświetlana ) Luinancja (jakawość cd I L nit nt L ( świetlna) - powiezchnia świecąca ) Radioetia dozyetia ktywność źódła poieniotwóczgo ekeel Dawka pochłonięta D gej Bq Gy kg d N( t) ( t) (N(t) licza jąde w chwili t) E D ( E enegia pochłonięta)

5 g Opacowanie wyników poiaów: jednotki tałe fizyczne liczy t. 6 TŁE FIZYCZNE tałe fizyczne okeślone wyoe jednotek poawowych I Pędkość światła w póżni Pzenikalność agnetyczna póżni Pzenikalność elektyczna póżni Licza vogado c µ ε 7 π N F N 679 ol Wynika z definicji jednotki et (): c ( ) Zgodnie z definicją apea () oaz wzoe na iłę oddziaływania dwóch ównoległych pzewodów: I I F µ l gdzie I I ; l π Watość oliczona zgodnie ze wzoe okeślający pędkość fal elektoagnetycznych w póżni: c ε ε µ µ c Licza atoów zawatych w aie kg czytego nuklidu węgla C; ówna także ( kg ) / ( u) Wyane tałe fizyczne taela watości tała gawitacji G 667 8(67) kg tała Plancka Ładunek eleentany h () e () 9 C Ipedancja póżni Z µ c / (ε c ) Z Ω W teoii elektoagnetyzu (zgodnie z. Maxwella) gętość tuienia enegii fali elektoagnetycznej w póżni (watość wektoa Poytinga) wynoi: Z E ε c E tała tuktuy utelnej α e / ( h c ε ) α (5) Poień Boha a ε h / (π e e ) a (6) Zgodnie z potulate Boha e v a h / ( π) pędkość v elektonu na v α piewzej oicie w poównaniu z pędkością światła daje watość tałej α c Maa elektonu e (5) kg Enegia poczynkowa elektonu zgodnie ze E wzoe Einteina E e c e c () MeV layczny poień elektonu e α a e (58) 5 Maa potonu Maa neutonu Maa atoowa (jednotka) u u ( ) ( C) p (8) 7 kg n (8) 7 kg u (8) 7 kg Licza vogado N ( kg ) / ( u) N 6 79() ol tała Faadaya F N e F () C ol tała Boltzana k 8 65() tała gazowa R N k R 8 7(5) ol tała tefana Boltzana σ ( π 5 / 5) k / (h c ) σ 567 () 8 W Maa Ziei Śedni ównikowy poień Ziei M Z 597(9) kg R Z Pzypiezenie gawitacyjne ziekie (tandadowe) g Maa łońca M 988 () kg tała łoneczna (gętość tu. enegii łonecznej na Ziei) (67 ± ) W aność łońca (całkowity tuień enegii (oc) fotonów) Φ π (86 ± 8) 6 W

6 g Opacowanie wyników poiaów: jednotki tałe fizyczne liczy t. 9 Pzedotki twozące dzieiętne wielokotnoci oaz części ułakowe jednotek yol Mnożnik dzieiętny Nazwa Y jotta Z zetta E 8 eka P 5 peta T tea G 9 giga M 6 ega k kilo h hekto da deka d l decy c centy ili µ 6 iko n 9 nano p piko f 5 feto a 8 atto z zepto y jokto ilka eguł potęgowania liczy Reguła Pzykład p p azy p p oaz p p a a+ oaz a a ( 5) ( 7) a a 6 8 ( ) ( ) ( ) ( ) a ( ) a a 9

7 g Opacowanie wyników poiaów t. Układ okeowy piewiatków