OPIS PRZEDMIOTU. Pomoc psychologiczna. Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Psychologii Psychologia. studia magisterskie niestacjonarne,

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Pomoc psychologiczna Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalizacja/specjalność Poziom organizacyjny studiów System studiów Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Psychologii Psychologia studia magisterskie niestacjonarne, Rok/semestr III 5, 6 Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego/ prowadzących przedmiot Dr Joanna Lessing-Pernak mgr Karolina Głogowska mgr Kinga Mickiewicz Liczba godzin dydaktycznych Liczba punktów ECTS Wyk 30, Kon 30 liczba punktów zgodna z planem studiów; punkty są przypisane wszystkim przedmiotom zgodnie z zasadą, że nakład pracy przeciętnego studenta przypadający na semestr odpowiada 27-33, a na rok akademicki 60 punktom ECTS. Opisywana forma zajęć Wykład Rygor Egzamin Typ przedmiotu przedmioty podstawowe, kierunkowe, kształcenia ogólnego, specjalnościowe (specjalizacyjne)/blok przedmiotów do wyboru Język wykładowy polski Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Założenia i cele przedmiotu (w formie efektów kształcenia) Treści programowe przedmiotu brak Absolwent zna podstawowe zagadnienia z zakresu pomocy psychologicznej. Absolwent zdobędzie praktyczne umiejętności w zakresie różnorodnych teoretycznie technik i form pomocy psychologicznej. Wykłady i konwersatoria kształtować będą postawę kompetentnego, profesjonalnego udzielania pomocy psychologicznej ze szczególnym uwzględnieniem aspektów etycznych. Pomoc psychologiczna jako zachowanie prospołeczne. Uwarunkowania profesjonalnych i nieprofesjonalnych zachowa_ pomocnych motywy psychologa a oczekiwania osoby potrzebującej pomocy w kontekście pomagania. Relacje pomaganie zaufanie interpersonalne. Wartości i postawy pomagającego.

2 Wymiary relacji pomagania. Etapy pomagania: nawiązanie kontaktu, ustalanie problemów i oczekiwań, kontrakt pomocy psychologicznej, rozwój relacji pomagania, zakończenie relacji. Psychologiczna pomoc a wsparcie społeczne. Spostrzeganie przekazów werbalnych i niewerbalnych, słuchanie, parafrazowanie, klaryfikowanie i sprawdzanie percepcji. Odzwierciedlanie uczuć i treści komunikowanych. Przeszkody w słuchaniu i budowaniu kontaktu. Cele pomocy psychologicznej wspomaganie rozwoju w różnych sferach życia, psychoedukacja, pomoc dla celów zdrowotnych. Pomoc indywidualna, grupowe formy pomocy. Grupy samopomocy, profesjonalna pomoc psychologiczna. Ogólna charakterystyka różnych rodzajów pomocy psychologicznej porada, promocja zdrowia, prewencja zaburzeń, interwencja w sytuacjach kryzysowych, psychoterapia, rehabilitacja. Etyczne problemy pomocy psychologicznej. Uwewnętrznione normy i standardy pomagania świadomość i wrażliwość etyczna psychologa. Znaczenie kodeksu etyczno-zawodowego psychologa. Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z różnymi formami pomocy psychologicznej stosowanymi wobec różnych pacjentów/klientów w określonych sytuacjach życiowych lub/i z określonymi zaburzeniami psychicznymi. W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć scharakteryzować różne formy pomocy psychologicznej, wskazać i umieć dobierać najlepsze formy pomocy dla pacjentów/klientów znajdujących się w określonych sytuacjach życiowych, w tym w różnych sytuacjach kryzysowych, umieć zaproponować i opracowywać adekwatny do sytuacji pacjenta/klienta plan pomocy, w tym plan interdyscyplinarny, z wykorzystaniem środków prawnych, socjalnych itp. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu wymagania i system oceniania np. wykład, dyskusja, prezentacja multimedialna, film Egzamin Literatura podstawowa Grzesiuk, L. (2006). (red.). Psychoterapia. t.1, t.2, t.3. Warszawa: Eneteia Drat-Ruszczak, K., Drążkowska Zielińska, E. (2005). Podręcznik pomagania. Podstawy pomocy psychologicznej. Szkoły i kierunki psychoterapii. Warszawa Wydawnictwo SWPS James, R. K., Gilliland, B. E. (2005). Strategie interwencji kryzysowej. Pomoc psychologiczna poprzedzająca terapię. Warszawa: Wyd. PARPA Aleksandrowicz, J. (2010). Superwizja w kształceniu psychoterapeutów. Psychoterapia, 3(154), Bomba, J. (2010). Superwizja psychoterapii z perspektywy

3 psychodynamicznej. Psychoterapia, 3(154), Cozolino, L. J. (2002). Neuronauka w psychoterapii. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo. Czabała, Cz., Rakowska, J. (2010). Czynniki leczące (1) wspólne oraz (2) specyficzne i niespecyficzne w psychoterapii. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.), Psychoterapia. Integracja. Podręcznik akademicki (s ). Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury. Golczyńska, M. (2004). Cierpienie psychiczne chorego. Psychoterapia, 2(129), Wprowadzenie. Naukowe podstawy psychoterapii. W: W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.), Psychoterapia. Integracja. Podręcznik akademicki (s ). Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury. Hędzelek, M. (2006). Grupy samopomocy anonimowych narkomanów. W: L. Cierpiałkowska (red.), Oblicza współczesnych uzależnień (s ). Poznań: Wyd. UAM. Józefik, B. (2010). Superwizja perspektywa systemowa. Psychoterapia, 3(154), Kobus, A. (2006). Substytucyjna terapia metadonowa. W: L. Cierpiałkowska (red.), Oblicza współczesnych uzależnień (s ). Poznań: Wyd. UAM. Murawiec, S. (2011). Symboliczna funkcja leku opis przypadku. Psychoterapia, 2(157), Murawiec, S. (2007). Zmiana psychiczna związana z wprowadzeniem leku przeciwdepresyjnego w trakcie trwania psychoterapii opis przypadku. Psychoterapia, 3(142), Schore, A. N. (2009). Zaburzenia regulacji prawej półkuli mózgowej: podstawowy mechanizm traumatycznego przywiązania i psychopatogenezy stresowego zaburzenia pourazowego. W: S. Murawiec, C. Żechowski (red.), Od neurobiologii do psychoterapii (71-121). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.

4 Shedler, J. (2010). The Efficacy of Psychodynamic Psychotherapy. American Psychologist, 65, 2, Staniaszek, M. (2002). Opieka psychiatryczna w Polsce i najważniejsze regulacje prawne. W: B. Hołyst, M. Staniaszek, M. Binczycka-Anholcer (red.), Samobójstwo (s ). Warszawa: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej. Talarczyk, M. (2010). Ustawienia rodzin metodą Berta Hellingera kontrowersje. Psychoterapia, 4(155), Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Bielańska,I. (red.) (2009). Psychodrama. Elementy teorii i praktyki. Warszawa: Eneteia Way, B. (1997). Drama. Warszawa: WSIP Olechnowicz, H. (1997). Opowieści terapeutów. Warszawa: WSiP Olechnowicz, H. (2006). Dziecko własnym terapeutą. Warszawa: PWN Bogdanowicz, M., Kisiel, B., Przasnyka, M. (1996). Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa: WSiP Murawiec, S. (2009). Spostrzeżenia na temat zależności pomiędzy psychoterapią a postępami w neurobiologii i farmakoterapii. Psychoterapia, 1(148), Murawiec, S. (2009). Psychodynamiczna interpretacja działania leków psychotropowych. W: S. Murawiec, C. Żechowski (red.), Od neurobiologii do psychoterapii ( ). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii. Rok-Bujko, P. (2009). Neurobiologiczne podstawy psychoterapii. W: S. Murawiec, C. Żechowski (red.), Od neurobiologii do psychoterapii ( ). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii. Schore, A. (2010). The Right Brain Implicit Self: A Central Mechanism of the Psychotherapy Change Process. W: J. Petrucelli (Ed.), Knowing, not-knowing and sort of knowing: Psychoanalysis and the experience of uncertainty (pp ). London: Karnac. (wersja PDF). I inne artykuły A. Schore a dostępne na stronie: Wallin, D. (2011). Przywiązanie w psychoterapii. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (s ).

5 Filmy: Film dokumentalny: Dzieci Kotana Reż. Mirosław Dembiński. Filmy dokumentalne: data podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu* Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Rektora UKW Nr 48/2009/2010 z dnia 14 czerwca 2010 r. PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu POMOC PSYCHOLOGICZNA Opisywana forma zajęć Wykład Liczba godzin 45 dydaktycznych Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego/ prowadzącego dana formę zajęć Dr Joanna Lessing-Pernak Szczegółowa tematyka zajęć 1. Podstawowe informacje na temat pomocy psychologicznej: wykład wstępny 2. Podstawowe formy pomocy psychologicznej - pośredniej. Prewencja - promocja zdrowia; psychoedukacja; psychoprofilaktyka. 3. Pomoc psychologiczna bezpośrednia: diagnoza, konsultacja, psychoterapia indywidualna / grupowa / rodzinna, interwencja kryzysowa, grupy samopomocowe. 4. Poradnictwo: forma pomocy oferowana osobom zdrowym przeżywającym kryzys rozwojowy lub trudności przystosowawcze 5. Sytuacje kryzysowe Czekając na Joe 6. Interwencja kryzysowa. Pojęcie kryzysu. Podstawowe umiejętności interwencji kryzysowej modele pracy.

6 7. Interwencja kryzysowa. PTSD, kryzys zagrożenia życia, napaść seksualna, przemoc, uzależnienie - kryzys nałogu, strata osobista żałoba. 8. Nurty pomocy psychologicznej podejście psychoanalityczne 9. Nurty pomocy psychologicznej podejście behawioralno-poznawcze 10. Nurty pomocy psychologicznej podejście egzystencjalno-humanistyczne 11. Nurty pomocy psychologicznej podejście systemowe 12. Wybrane techniki pomocy psychologicznej. Techniki oddechowe 13. Techniki lunerowskie : wizualizacje, 14. Drama 15. Psychologia pozytywna i salutogeneza: techniki odkrywania zasobów 16. Wypalenie zawodowe : jak pomóc sobie przetrwać w zawodzie pomagacza? 17. Etyczne aspekty pomocy psychologicznej. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu wymagania i system oceniania Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Egzamin Grzesiuk, L. (2006). (red.). Psychoterapia. t.1, t.2, t.3. Warszawa: Eneteia Drat-Ruszczak, K., Drążkowska Zielińska, E. (2005). Podręcznik pomagania. Podstawy pomocy psychologicznej. Szkoły i kierunki psychoterapii. Warszawa Wydawnictwo SWPS James, R. K., Gilliland, B. E. (2005). Strategie interwencji kryzysowej. Pomoc psychologiczna poprzedzająca terapię. Warszawa: Wyd. PARPA Bielańska,I. (red.) (2009). Psychodrama. Elementy teorii i praktyki. Warszawa: Eneteia Way, B. (1997). Drama. Warszawa: WSIP Oster, G.; Gould,P. (1999). Rysunek w psychoterapii. Gdańsk : GWP Olechnowicz, H. (1997). Opowieści terapeutów. Warszawa: WSiP Olechnowicz, H. (2006). Dziecko własnym terapeutą. Warszawa: PWN Bogdanowicz, M., Kisiel, B., Przasnyka, M. (1996). Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa: WSiP Schier, K. (2000). Terapia psychoanalityczna dzieci i młodzieży: przeniesienie. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Schier, K., Zalewska, M. (2006). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Wyd. Nauk. Scholar data podpis prowadzącego daną formę zajęć data podpis koordynatora przedmiotu

7 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Opisywana forma zajęć Liczba godzin dydaktycznych Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego/ prowadzącego dana formę zajęć Pomoc psychologiczna Laboratoria 30 mgr Karolina Głogowska mgr Kinga Mickiewicz Szczegółowa tematyka zajęć 1. Wprowadzenie w tematykę pomocy psychologicznej. 2. Kontrowersje i problemy etyczne pomocy psychologicznej 3. Diagnoza i terapia wczesnych relacji matka- dziecko Wczesna interwencja terapeutyczna, przywiązanie (głównie w aspekcie rozwojowym), wczesna interwencja oparta na przywiązaniu 4. Interwencja kryzysowa w kontekście społecznym Pomoc w kryzysach psychologicznych, obciążenia w działalności interwencyjnej, interwencja kryzysowa na rzecz społeczności, wybrane problemy interwencji w społeczności, studium przypadku (opis rodziny i podjętych na jej rzecz działań, opis interwencji) 5. Wspomaganie i rehabilitacja osób chorych na schizofrenię Antypsychiatria i metoda soterii w leczeniu pacjentów z diagnozą schizofrenii, idea mieszkań chronionych, rehabilitacja środowiskowa 6. Sztuka jako narzędzie diagnozy i terapii Funkcje twórczości w życiu człowieka, psychoanaliza i sztuka, elementy warsztatu, prezentacja wybranych technik arteterapeutycznych, arteterapia w pracy z grupą 7. Profilaktyka jako jedna z form pomocy psychologicznej. Definicja, rodzaje, programy profilaktyczne charakter i specyfika. Szkodliwość profilaktyki. 8. Dziecko jako odbiorca pomocy psychologicznej A. Cele i specyfika kontaktu psycholog dziecko: nawiązywanie kontaktu, formy oddziaływań, metody pracy (rysunek, zabawa ). Obserwacja i wywiad jako podstawowe narzędzia pracy psychologa.

8 B. Dziecko w sytuacji trudnej: rozwód, umieszczenie w placówce, śmierć jednego z rodziców/rodzeństwa. 9. Młodzież jako odbiorca pomocy psychologicznej Cele i specyfika kontaktu, zachowania autoagresywne, próby samobójcze i samobójstwo. 10. Grupowe formy pomocy Proces grupowy, fazy rozwoju grupy, role grupowe, Rodzaje oddziaływań: psychoterapia grupowa, socjoterapia, grupy psychoedukacyjne. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu wymagania i system oceniania Literatura podstawowa aktywność i obecność na ćwiczeniach, pisemne prace zaliczeniowe, przygotowanie prezentacji + kolokwium 1. Brzezińska, A., Bardziejewska, M., Ziółkowska, B. (red.) (2003). Zagrożenia rozwoju w okresie dorastania(s ). Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora 2. Brzezińska, A.I., Toeplitz, Z. (red.).(2007). Problemy etyczne w badaniach i interwencji psychologicznej wobec dzieci i młodzieży. Warszawa: Wyd. SWPS Academica 3. Brzeziński, J., Toeplitz- Winiewska, M. (2004). Etyczne dylematy psychologii. Warszawa: Academica SWPS (s ) 4. Corey, M. S., Corey, G. (2002). Grupy. Metody grupowej pomocy psychologicznej. Warszawa: IPZ. 5. Drat-Ruszczak, K., Drążkowska Zielińska, E. (2005). Podręcznik pomagania. Podstawy pomocy psychologicznej. Szkoły i kierunki psychoterapii. Warszawa: Wyd. SWPS. 6. Geldard, K., Geldard, D. (2005). Jak pracować z dziecięcymi grupami terapeutycznymi. Gdańsk: GWP. 7. Gracka- Tomaszewska, M. (2011). Psychoterapia diady matka- dziecko. Praca nad reprezentacją dziecka w umyśle matki. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red). Psychoterapia. Problemy pacjentów (s ). Warszawa: Eneteia 8. James, R. K., Gilliland, B., E. (2005). Strategie interwencji kryzysowej. Pomoc psychologiczna poprzedzająca terapię. Warszawa: PARPA. 9. Kendall, P.C. (2012). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP: Sopot 10. Kmita, G. (2005). Od obrazu do znaczenia. Wykorzystanie analizy interakcji w terapii małych dzieci i ich rodzin. W: Święcicka M., Zalewska M. (red.). Psychologiczna problematyka kontaktu w diagnozie i terapii dzieci. Zeszyty Sekcji Psychologii Klinicznej Dziecka PTP, 3 (s ). Warszawa: Emu

9 11. Kmita, G. (2011). Psychoterapia i niemowlęta. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red). Psychoterapia. Problemy pacjentów (s ). Warszawa: Eneteia 12. Kościelska, M. (red.) (1988). Studia z psychologii klinicznej dziecka. Warszawa: WSiP 13. Kubacka- Jasiecka, D. (2010). Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne (s ; ) 14. Marvin, R., Cooper, G., Hoffman, K., Powell, B. (2002). The circle of security project: Attachment- based intervention with caregiver- pre-school child dyads. Attachment&Human Development, 4(1), Mueser, K., Glynn, S., Mcgurk, S. (2006). Upośledzenie funkcjonowania społecznego i zawodowego, W: J. Lieberman, S. Stroup, D. Perkins (red). Schizofrenia (s ). American Psychiatric Publishing 16. Obuchowska, I. (1994). Psychologiczne aspekty społecznego sieroctwa. Praca Socjalna, 3, Pawlik, J. (red.). (2008). Psychoterapia analityczna. Procesy i zjawiska grupowe. Warszawa: Eneteia Wyd. Psychologii i Kultury. 18. Pilecka, W. (red.)(2011). Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży. Perspektywa kliniczna.. (s ). Kraków: WUJ. 19. Popek, L. (2010). Psychologia twórczości plastycznej. Kraków: Impuls (s ) 20. Radziwiłłowicz W., Sumiła, A. (red. nauk.) (2006). Psychopatologia okresu dorastania. Wybrane zagadnienia. Wyd. Oficyna Wydawnicza Impuls 21. Schaffer, H., R. (2009). Psychologia dziecka. Warszawa: PWN. 22. Senator, D. (2010). Główne tezy teorii przywiązania, W: B. Tyjarska (red). Bliskość w rodzinie (s ). Warszawa: Scholar 23. Sęk, H.(2000). Wybrane zagadnienia psychoprofilaktyki, (W:) H. Sęk (red.) Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN. 24. Sęk, H., Brzezińska, A. I. (2008). Podstawy pomocy psychologicznej( ) W: J. Strelau, D. Doliński (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki t.2. Gdańsk: GWP. 25. Siewierska, A., Śliwczyńska, J., Misiec, M., Namysłowska, I. (2012). Więzi czy wiązania przebieg procesu separacji międzypokoleniowej w rodzinach dorastającej młodzieży. W:

10 B. Tryjarska (red.). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości (s ). Warszawa: Wyd. Nauk. Scholar 26. Suszek, H., Dębniak, A. (2011). Metoda soterii w leczeniu pacjentów z diagnozą schizofrenii. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red). Psychoterapia. Problemy pacjentów (s ). Warszawa: Eneteia 27. Swartz, M., Lauriello, J., Drake, R. (2006). Terapie psychospołeczne, W: J. Lieberman, S. Stroup, D. Perkins (red). Schizofrenia (s ). American Psychiatric Publishing 28. Szymańska, J. (2011). Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: CMPPP 29. Święcicka, M. (red.). (2011). Metody diagnozy w psychologii klinicznej dziecka i rodziny. Warszawa: Paradygmat (Seria: Zeszyty Sekcji Psychologii Klinicznej Dziecka PTP) 30. Święcicka, M., Zalewska, M. (red.). (2005). Problematyka kontaktu w diagnozie i terapii dzieci. Warszawa: Emu (Seria: Zeszyty Sekcji Psychologii Klinicznej Dziecka PTP) 31. Tryjarska, B. (2006). Psychoterapia grupowa. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Praktyka. Warszawa: Eneteia 32. Vinogradov, S., Yalom I. D. (2007). Psychoterapia grupowa. Krótki przewodnik dla terapeutów. Warszawa: IPZ PTP. 33. Witkowski, T. (2009). Psychologia zakazana. Wrocław: Moderator (fragmenty) 34. Wycisk, J. (2004). Okaleczanie ciała. Wybrane uwarunkowania psychologiczne. Poznań: Wyd. Nauk. Bogucki 35. Yalom, I., Leszcz, M. (2006). Psychoterapia grupowa. Teoria i praktyka. Kraków: WUJ. 36. Zalewska, M., Schier, K. (2006). Psychoterapia dzieci i młodzieży. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Praktyka. Warszawa: Eneteia. Wskazane artykuły z czasopism naukowych Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) 1. Adams, R. (2011). Asylum Lainga. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red). Psychoterapia. Problemy pacjentów (s ). Warszawa: Eneteia 2. Andrzejewski, A. (1997). Domy na piasku. Rzecz o sieroctwie i domach dziecka. Poznań: W drodze. 3. Bernard, H. S., MacKenzie, K. R. (red.). (2000). Podstawy terapii grupowej. Gdańsk: GWP.

11 4. Cieszyńska, J., Korendo, M. (2008). Wczesna interwencja terapeutyczna (s ). Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 5. Cramer B. (1994). Zawód dziecko. Warszawa: W.A.B. 6. Cytowska, B. (2006). Idea wczesnej interwencji i wspomagania małego dziecka. W: B. Cytowska, B. Winczura (red). Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka (s ). Kraków: Impuls 7. Gałkowski, T. (1995). Dziecko autystyczne w środowisku rodzinnym i szkolnym. Warszawa: WSIP 8. Hass- Cohen, N. (2008). Partnering of Art Therapy and Clinical Neuroscience, W: N. Hass- Cohen, R. Carr (red). Art Therapy and Clinical Neuroscience (s.21-43). Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers 9. Jagieła, J. (2007). Socjoterapia w szkole : krótki poradnik psychologiczny. Kraków : "Rubikon". 10. Kaduson, H., Schaefer, Ch.(red.). (2011). Zabawa w psychoterapii. Sopot: GWP. 11. Kobak, R., Madsen, S. (2008). Dissruptions in attachment bonds: implications for theory, reasearch, and clinical intervention, W: J. Cassidy, P. Shaver (red). Handbook of attachment. Theory, research,and clinical applications (s ). New York: The Guilford Press 12. Miller, A. L., Rathus, J. H., Linehan, M. M. (2011) Dialektyczna terapia behawioralna nastolatków z tendencjami samobójczymi. Kraków: WUJ. 13. Miller, A., McEvoy. J., Jeste, D., Marder, S. (2006). Leczenie przewlekłej schizofrenii, W: J. Lieberman, S. Stroup, D. Perkins (red). Schizofrenia (s ). American Psychiatric Publishing 14. Oster, G., Gould., P. (2011). Rysunek w psychoterapii. Sopot: GWP 15. Sawicka, K. (red.). (1999). Socjoterapia. Warszawa: CMPP 16. Schier, K., Zalewska, M. (2006). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Scholar 17. Sendyk, M. (2003). Osamotnienie dziecka w rodzinie. Małżeństwo i rodzina, 4(8), Suchańska, A. (1998). Przejawy i uwarunkowania psychologiczne pośredniej autodestruktywności. Poznań: UAM 19. Wszołek, J. (2011). Ocena domów dziecka. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 499(4),

12 Filmy: Psychoterapia (1983), reż. W. Drygas Asylum (1972), reż. P. Robinson (fragmenty) Film dokumentalny Domestic Volience (2002), reż. F. Wiseman (fragmenty) Jestem (2005 ), reż. D. Kędzierzawska Elling (2001), reż. P. Næss (fragmenty) data podpis prowadzącego daną formę zajęć data podpis koordynatora przedmiotu