PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 5 IM. ARKADEGO FIEDLERA W TORUNIU. ważny od 1 marca 2016r.

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 5 IM. ARKADEGO FIEDLERA W TORUNIU ważny od 1 marca 2016r. 1

2 1. Wstęp Program profilaktyki Zespołu Szkól nr 5 koreluje ze Statutem Szkoły, Koncepcją pracy Szkoły oraz Programem Wychowawczym i innymi dokumentami. Głównym założeniem programu jest szeroko rozumiana działalność Szkoły, wspierająca uczniów w prawidłowym rozwoju i radzeniu sobie z trudnościami, ograniczaniu i likwidowaniu czynników ryzyka. Ma on w swoich założeniach wspomóc rodziców w kształtowaniu dojrzałej osobowości dziecka. Dostarczyć nauczycielom, rodzicom, uczniom oraz innym pracownikom szkoły wiedzy i umiejętności z zakresu przestrzegania norm współżycia społecznego i zagrożeń współczesnego świata. Przygotować uczniów do życia w dorosłym świecie. 2. Podstawa prawna Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997r. (Dz.U. z 1997r. Nr 78 poz. 483 ze zm.) Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2016r. poz. 35 ze zm.) Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta nauczyciela (Dz.U. z 2014r. poz. 191 ze zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012r. poz. 977 ze zm.; Dz.U. z 2014r. poz. 803) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2011 r. Nr 231 poz ze zm.) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2012 r. poz. 124) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996r. Nr 10 poz. 55 ze zm.; Dz.U. z 2015r. poz. 1916) Rozporządzenie MEN z 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i palcówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii 2

3 3. Założenia programu a) Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb społeczności szkolnej, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia, przeprowadzoną w II semestrze roku szkolnego 2014/2015. Wyodrębniono następujące czynniki ryzyka: Szkoła Podstawowa nr 18 Gimnazjum Agresja i przemoc rówieśnicza Trudności w budowaniu relacji rówieśniczych Niska kultura zachowań Trudności w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych Wpływ okresu dojrzewania na budowanie relacji rówieśniczej i postrzegania samego siebie Brak odpowiedzialności za korzystanie z urządzeń komunikacyjnych zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi Agresja i przemoc rówieśnicza Trudności w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych Niska kultura zachowań Podatność na współczesne zagrożenia (cyberprzemoc, uzależnienia, subkultury) Wpływ okresu dojrzewania na budowanie relacji rówieśniczej i postrzegania samego siebie Niska motywacja do nauki i uczęszczanie do szkoły b) Profilaktyka koncentruje się na wzmacnianiu czynników chroniących rozwijanie zainteresowań uczniów dostarczanie wiedzy dotyczącej niebezpieczeństwa wynikającego z uzależnień, przemocy i innych zachowań ryzykownych wspomaganie rozwoju moralnego uczniów stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych uczenie akceptacji i zmian zachodzących w okresie dojrzewania i ich wpływu na postawy własne i innych 3

4 c) Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego placówki kulturalno-oświatowe (kluby osiedlowe, biblioteki, kino, teatr, muzeum) placówki oświatowo-opiekuńcze (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii, Miejski Ośrodek Profilaktyki i Edukacji Uzależnień, Towarzystwo Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom w Toruniu, Miejski/Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej) Wymiar sprawiedliwości (Policja, Sąd, Kuratorzy, Straż Miejska) podmioty realizujące świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej i psychiatrycznej, wojewódzka stacja sanitarno-epidemiologiczna 4. Cele programu dbałość o zapewnienie uczniom bezpieczeństwa systematyczne diagnozowanie zachowań uczniów, w szczególności zachowań ryzykownych wzmacnianie i utrwalenie pozytywnych zachowań uczniów prowadzenie profilaktyki uzależnień promowanie zdrowego stylu życia stosowanie i bieżąca aktualizacja procedur obowiązujących w sytuacjach kryzysowych 5. Cele szczegółowe/zadania a) uczniowie profilaktyka uniwersalna (obejmuje całą społeczność szkolną) 1. poznawanie zasad savoir-vivre u 2. promowanie kultury słowa 3. uzmysławianie szkodliwości zachowań ryzykownych (agresja, przemoc, uzależnienia, cyberprzemoc, subkultury) 4. rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów zgodnie z diagnozowanymi potrzebami 4

5 5. wdrażanie do korzystania z zajęć pozalekcyjnych dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych 6. kształtowanie postaw tolerancji i postaw etycznych 7. wdrażanie umiejętności radzenia sobie ze stresem 8. trening akceptacji samego siebie profilaktyka selektywna (dotyczy uczniów narażonych na występowanie zachowań ryzykownych ze względu na czynniki środowiskowe bądź chorobowe) 9. kształtowanie umiejętności podejmowania racjonalnych decyzji związanych z uzależnieniami i innymi szkodliwymi czynnikami 10. rozwijanie umiejętności interpersonalnych 11. przygotowanie do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego b) rodzice/opiekunowie 12. dostarczanie wiedzy na temat motywów sięgania przez dzieci i młodzież po środki uzależniające 13. dostarczanie rzetelnych informacji o uzależnieniach i ich wpływu na funkcjonowanie organizmu 14. zapoznanie z możliwościami rozpoznawania czy dziecko zażywa środki psychoaktywne 15. udostępnianie informacji o możliwościach pomocy dla osób uzależnionych i z zachowaniami dysfunkcyjnymi c) 16. dostarczanie wiedzy o rozpoznawaniu wczesnych objawów uzależnienia 17. zaznajomienie z procedurami interwencji kryzysowej 18. poszerzanie kompetencji wychowawczych 5

6 6. Ewaluacja programu ankiety ewaluacyjne skierowane do uczniów, rodziców i pracowników szkoły obserwacje wywiad środowiskowy, w tym wywiad z rodzicami rozmowy wychowawcze analiza dokumentów Szkoły 7. Spodziewane efekty zmniejszenie liczby zachowań agresywnych w szkole wzrost poprawności językowej w mowie potocznej (rzadziej używane wulgaryzmy) utrwalenie zachowań asertywnych tolerancja i akceptacja wobec innych wzrost wiedzy uczniów, rodziców i nauczycieli na temat ryzykownych zachowań i obrony przed nimi dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne umiejętność organizowania czasu wolnego, świadome korzystanie z komputera i internetu prawidłowe reakcje w sytuacjach zagrożenia sukcesy uczniów w szkole i poza nią 6

7 8. Harmonogram zadań Lp. Zadania Sposób realizacji Termin Realizatorzy Ewaluacja Poznawanie zasad savoir-vivre u. Promowanie kultury słowa. 3. Uzmysławianie szkodliwości zachowań ryzykownych ( agresja, przemoc, uzależnienia, cyberprzemoc, subkultury). wykorzystanie filmoteki szkolnej promowanie poprawnej polszczyzny poprzez przedstawienia, konkursy, literatura natychmiastowe reagowanie na przejawy braku kultury słowa szkolenia i warsztaty tematyczne, np.: realizacja na godzinach do dyspozycji tematów z zakresu przyczyn zachowań agresywnych i radzenia sobie w trudnych sytuacjach realizacja programu Pies przyjaciel czy wróg? (klasy 1-3) przeprowadzenie zajęć na temat niebezpieczeństwa cyberprzemocy, gier komputerowych Bezpieczny Internet (klasy 4-6) przeprowadzenie zajęć na temat zagrożeń ze strony subkultur i dostarczenie informacji w formie ulotek ustalają realizatorzy ustalają realizatorzy marzec marzec poloniści wszyscy pracownicy szkoły pedagodzy przedstawiciele instytucji oświatowoopiekuńczych i prawnych obserwacja analiza uwag ankiety realizacja programów profilaktycznych: Niebezpieczne cukierki (klasy 1-3) Saper czyli jak rozminować agresję (klasy 4-6, Gimnazjum) Unplugged (kl.6, Gimnazjum) według harmonogramu Straż Miejska przygotowani realizatorzy 7

8 dostarczenie informacji o konsekwencjach prawnych wynikających z posiadania i zażywania narkotyków i innych środków odurzających i niewłaściwego korzystania z komunikatorów elektronicznych Odpowiedzialność karna (Gimnazjum) przeprowadzanie ankiet i wywiadów wśród społeczności szkolnej na temat poczucia bezpieczeństwa kontrola monitoringu szkolnego, natychmiastowa reakcja na sytuację problemową prowadzenie mediacji w sytuacjach konfliktowych, szukanie przyczyn zachowań agresywnych zajęcia dotyczące odpowiedzialności za własne czyny dostarczanie informacji o mechanizmach działania i następstwach wczesnego używania alkoholu, zażywania narkotyków, substancji psychoaktywnych, dopalaczy i palenia papierosów: ankieta diagnozująca poziom problemu wśród uczniów spotkanie ze specjalistami Straż Miejska, Policja organizacja konkursów na temat uzależnień (w różnych formach: ulotka, plakat, formy literackie) zajęcia edukacyjne z wykorzystaniem filmów na temat uzależnień 8 cały rok według harmonogramu wyznaczone zespoły, pedagog,,

9 4. Rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów zgodnie z diagnozowanymi potrzebami. udostępnienie materiałów edukacyjnych i informacji o możliwościach uzyskania pomocy na stronie internetowej oraz w formie ulotek udział w konkursach pozaszkolnych zgodnie z propozycjami realizacja 4 godz. w-f gry i zabawy zespołowe prezentacja talentów prezentacje zainteresowań w klasie godziny do dyspozycji cały rok czerwiec na bieżąco w-f sprawozdania semestralne 5. Wdrażanie do korzystania z zajęć pozalekcyjnych dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych 6. Kształtowanie postaw tolerancji i postaw etycznych udostępnianie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej uczniom i ich rodzicom strona internetowa, gabloty pedagoga rozmowy indywidualne aktywizowanie uczniów do udziału w zajęciach pozalekcyjnych zorganizowanie zajęć pozalekcyjnych rozwijających uczniowskie pasje, zainteresowania po przeprowadzonej diagnozie dotyczącej oczekiwań uczniów i rodziców zorganizowanie zajęć wyrównawczych i specjalistycznych w oparciu o dostarczone dokumenty i wnioski rodziców prowadzenie godzin do dyspozycji ma temat szacunku, tolerancji wobec innych kultur, poglądów, przekonań, niepełnosprawności zajęcia warsztatowe Każdy jest ważny (klasy1-3) programy profilaktyczne Nasze spotkania wrzesień, luty na bieżąco na bieżąco wyznaczony zespół nauczycieli pedagog socjoterapeuta ankiety analiza uwag 9

10 (klasy 4-6, Gimnazjum) rozmowy o charakterze wychowawczym szkolenie dla uczniów dotyczące mediacji wyznaczony nauczyciel Wdrażanie umiejętności radzenia sobie ze stresem Trening akceptacji samego siebie omawianie systemów wartości bohaterów lektur i opowiadań, postaci historycznych zajęcia z zakresu poznawania źródeł stresu, ćwiczenia umiejętności radzenia sobie z nim zajęcia pozwalające określić mocne i słabe strony uczniów, wzmacniające poczucie własnej wartości trening zachowań asertywnych omawianie sytuacji trudnych i szukania sposobów ich rozwiązania wykorzystanie scenariuszy zajęć z Miejskiego Ośrodka Edukacji i Profilaktyki Uzależnień rozmowy o charakterze wychowawczym wspieranie edukacji rówieśniczej (ocenianie kształtujące) kształtowanie umiejętności pozytywnego myślenia o sobie ustalają realizatorzy na bieżąco według harmonogramu przedmiotów pedagog, socjoterapeuta pedagog, ankiety obserwacja 9. Kształtowanie umiejętności podejmowania racjonalnych decyzji związanych z uzależnieniami i innymi szkodliwymi czynnikami praca indywidualna z uczniami zagrożonymi niedostosowaniem społecznym przejawiającymi zachowania dysfunkcyjne (zajęcia rewalidacyjne i socjoterapeutyczne) uwzględnianie w pracy z uczniami sugestii pracowników poradni specjalistycznych pomoc w wytwarzaniu nowych wzorców według harmonogramu wg indywidualnych ustaleń pedagodzy socjoterapeuci przedstawiciele instytucji oświatowoanaliza zachowań ucznia ankiety obserwacja 10

11 10. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych 11. Przygotowanie do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego 12. Dostarczanie wiedzy na temat motywów sięgania przez dzieci i młodzież po środki uzależniające 13. Dostarczanie rzetelnych informacji o uzależnieniach i ich wpływu na funkcjonowanie organizmu działania i przeżywania, kształtowanie pozytywnego systemu wartości zajęcia dotyczące odpowiedzialności za własne czyny i ich konsekwencji prawnych praca w grupach podczas zajęć (ocenianie kształtujące) przeprowadzenie elementów treningu interpersonalnego dla wybranych uczniów postarczanie wiedzy na temat zmian zachodzących w poszczególnych okresach rozwoju przeprowadzenie zajęć z zakresu akceptacji dojrzewania, rozwoju i problemów z tym związanych prelekcje nauczycieli i przedstawicieli instytucji oświatowo-opiekuńczych oraz prawa prelekcje nauczycieli i przedstawicieli instytucji oświatowo-opiekuńczych i prawa ulotki w zależności od potrzeb cały rok z uwzględnieniem treści programowych 2 razy w ciągu roku na bieżąco opiekuńczych i prawnych pedagodzy socjoterapeuci przyrody biologia WDŻ pedagodzy biologii, pedagodzy obserwacja relacji pomiędzy uczniami podsumowa nie zajęć ewaluacyjne podsumowa -nie spotkań ankieta 14. Zapoznanie z możliwościami rozpoznawania czy dziecko zażywa środki psychoaktywne 15. Udostępnianie informacji o możliwościach pomocy dla osób uzależnionych i z zachowaniami dysfunkcyjnymi szkolna strona internetowa - linki do stron poradni i właściwych placówek szkolna strona internetowa ulotki plakaty 2 razy w ciągu roku pedagodzy liczba osób korzystających z pomocy na bieżąco pedagodzy liczba osób korzystających z pomocy 11

12 16. Dostarczanie wiedzy o rozpoznawaniu wczesnych objawów uzależnienia 17. Zaznajomienie z procedurami interwencji kryzysowej 18. Poszerzanie kompetencji wychowawczych szkolenia zewnętrzne WDN rady pedagogiczne dokumentacja szkoły szkolenia zewnętrzne i online wykorzystanie filmoteki szkolnej, literatury i czasopism cały rok przedstawi-ciele instytucji oświatowoopiekuńczych i prawnych przeszkoleni sprawozdanie WDN, sprawozdania z pracy własnej zgodnie z ofertami i zasobami biblioteki szkolnej i zainteresowani na bieżąco dyrekcja analiza dokumentacji szkolnej sprawozdania z pracy własnej 12