Rozwój infrastruktury systemu transportowego a realizacja usług transportowych wybrane aspekty

Transkrypt

1 Katarzyna Markowska 1 Instytut Zarządzania i Administracji, Politechnika Śląska Rozwój infrastruktury systemu transportowego a realizacja usług transportowych wybrane aspekty 1. WPROWADZENIE Zaplanowanie infrastruktury transportowej systemu logistycznego Polski realizacji usługi transportowej związane jest przede wszystkim z dostępnością i stanem infrastruktury logistycznej. Jest ono uzależnione od systemu dróg lądowych, wodnych, portów lotniczych, portów morskich i sieci telekomunikacyjnych rozmieszczonych na określonym terenie. Planując infrastrukturę transportową systemu logistycznego należy wziąć pod uwagę sprawność przepływu dóbr, która powinna być utożsamiana z dostarczeniem produktów we właściwym czasie, do odpowiedniego miejsca zgodnie z oczekiwaniami klienta. Ważnym aspektem w planowaniu infrastruktury transportowej jest określenie komodalności wybranego rodzaju transportu adekwatnego do realizowanej usługi transportowej. Dokonując wyboru rodzajów transportu należy wziąć pod uwagę ekologiczność czyli najmniejszy negatywny wpływ na środowisko, efektywność ekonomiczną oraz optymalne wykorzystanie istniejących zasobów. Właściwy wybór rodzaju transportu pozwala zminimalizować koszty transportu, dokonać optymalizacji trasy i czasu transportu. W realizacji usługi transportowej chodzi przede wszystkim o ukształtowanie infrastruktury logistycznej różnych form transportu z uwzględnieniem realizowanych lub zaplanowanych w tym etapie zadań przewozowych. Odpowiednie kształtowanie infrastruktury umożliwiającej realizację przeładunków między różnymi środkami transportu jednej i wielu gałęzi transportu umożliwia połączenie zalet różnych form transportu podczas realizacji zadań przewozowych. Przewozy wielogałęziowe wypierają transport drogowy realizowany na duże odległości, co w konsekwencji ma wpływ na redukcję skażenia środowiska, zmniejsza zagrożenia dla życia ludzkiego. Najczęściej wielkość przewożonego ładunku oraz odległość przewozu decyduje o wyborze rodzaju transportu. Transport drogowy zalecany jest do przewozu przesyłek o małej masie na nieduże odległości. Natomiast transport kolejowy jest zalecany przy przewozach ładunków o dużej masie na odległości powyżej 200 km. W przypadku ładunków o niewielkiej masie, ale na duże odległości wykorzystuje się transport lotniczy. Jest on bardziej kosztowną i jednocześnie najszybszą gałęzią transportu. Transport morski ma zastosowanie w przewozie dużych przesyłek na duże odległości. Transport rurociągowy charakteryzuje się najniższymi kosztami i najniższą dostępnością. Umożliwia on przesyłanie jednorazowo przesyłek, których wielkość jest właściwie nieograniczona. Nieprawidłowości np. związane z niewłaściwą organizacją przewozów lub też z wyborem środka transportu należy modyfikować, poddawać głębszej analizie dążąc do transportu zrównoważonego, w którym powinny być uwzględnione zasady ochrony środowiska naturalnego, do transportu, który powinien być efektywny ekonomicznie i optymalnie wykorzystując istniejące zasoby [4]. 2. UWARUNKOWANIA TECHNICZNE I EKONOMICZNE ROZWOJU INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ W POLSCE Rozwój społeczno - gospodarczy miast, regionów, a zatem całego kraju jest uzależniony od stanu infrastruktury transportowej. Jej poziom rozwoju warunkuje atrakcyjność inwestycyjną danego obszaru. Niska jakość stanu infrastruktury obniża atrakcyjność, utrudnia swobodny przepływ ludzi, towarów, usług, kapitału oraz czynników produkcji. Niektóre obszary mogą być postrzegane przez potencjalnych inwestorów jako nieatrakcyjne. Nie sprzyja ona również inwestycjom produkcyjnym i usługowym uniemożliwiając 1 katarzyna.markowska@polsl.pl Logistyka 4/

2 zmniejszenie opóźnień rozwojowych i unowocześnienie struktury gospodarczej. Dostępność komunikacyjna i transportowa przejawia się w możliwościach połączeń drogowych, kolejowych i lotniczych. Istniejący system transportowy w Polsce w przewozach ładunków jest systemem wielogałęziowym z dominacją transportu samochodowego i kolejowego. W tabeli 1 przedstawiono kształtowanie się wielkości potoków ładunków obsłużonych przez poszczególne podsystemy przewozowe w latach Tabela 1 Wielkość przewozów ładunków w Polsce w latach wg rodzajów transportu Rodzaj transportu Poziom przewozów [tys. ton/rok] Udział procentowy w roku 2014 Ogółem ,0% Drogowy ,1% Kolejowy ,4% Rzeczny ,4% Morski ,4% Rurociągowy ,7% Lotniczy <0,01% Źródło: Opracowano na podstawie Główny Urząd Statystyczny, Przewozy ładunków i pasażerów w 2014 r., Opracowanie sygnalne, Warszawa 2015 oraz Główny Urząd Statystyczny, Transport wyniki działalności w 2013 r., Notatka informacyjna, Warszawa 2014 W roku 2014 dominującą rolę odgrywa transport drogowy (84,1%) przewiezionej masy ładunków, następnie transport kolejowy (12,4 %), a na trzecim miejscu znajduje się transport rurociągowy (2,7 %). Transport morski razem z żeglugą śródlądową pod względem wielkości przewozów zajmują czwarte miejsce (0,4 %). Udział procentowy transportu lotniczego jest mniejszy niż 0,01%. Brak kompleksowego systemu autostrad i dróg ekspresowych nie zapewnia właściwej obsługi ruchu przewozów towarowych oraz nie służy efektywnej alokacji przemysłu i usług. Brak sieci dróg o właściwym standardzie ogranicza rozwój gospodarczy i modernizacyjny w kraju oraz możliwości wykorzystania położenia geograficznego czy wielkości rynku. Zły stan techniczny infrastruktury dróg w Polsce hamuje wymianę międzynarodową z krajami Unii Europejskiej i z pozostałymi krajami sąsiadującymi. Przyczynia się również do zmniejszenia mobilności siły roboczej i ograniczenia możliwości przyciągania kapitału zagranicznego. Do 2001 r. podstawowym źródłem finansowania infrastruktury transportowej był budżet państwa. Nieudolność do tej pory funkcjonującego systemu spowodowała konieczność dokonania zmian w zakresie finansowania i organizacji budowy autostrad i dróg ekspresowych oraz przebudowy dróg krajowych. Dzięki czemu wzmocniła się rola państwa. Dzięki członkostwu w UE Polska uzyskała dostęp do funduszy z budżetu wspólnotowego, które mogły zostać wykorzystane na rozbudowę i modernizację sieci transportowej. W latach inwestycje w infrastrukturę transportową były zaplanowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko zasilanego z budżetu UE, z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności. Największy udział w tych inwestycjach miała infrastruktura drogowa 58%, a następnie infrastruktura kolejowa 25% [6]. 616 Logistyka 4/2015

3 Rys. 1. Podział środków unijnych w ramach POliŚ przeznaczony na poszczególne gałęzie transportu Źródło: Opracowanie: Ministerstwo Finansów w Kałużyńska M., Smyk K., Wiśniewski J., 5 lat w Unii Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2009 Również inwestycje w infrastrukturę transportową zaplanowano w ramach 16 regionalnych programów operacyjnych (w sumie około 4,4 mld euro). W ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej przewidziano około 660 mln euro przeznaczonych na ten cel [6]. Wśród najważniejszych inwestycji dróg krajowych należy wymienić [6]: odcinek autostrady A-2 Konin Stryków, odcinek autostrady A-4 Kleszczów Sośnica oraz Legnica Wrocław, odcinek autostrady A 6 Klucz- Kijewo, droga ekspresowa S-1 Bielsko Biała Cieszyn, droga ekspresowa S-7 na odcinku Białobrzegi-Jedlińsk i obwodnica Grójca, droga ekspresowa S-8 na odcinku Wyszkowa. W Tabeli 2 zostały przedstawione efekty ekonomiczne inwestycji w infrastrukturę drogową na przykładzie przebudowy autostrady A-6 na odcinku Klucz- Kijewo. Tabela 2. Efekty ekonomiczne inwestycji w infrastrukturę drogową na przykładzie przebudowy autostrady A6 na odcinku Klucz Kijewo Beneficjent Całkowita wartość projektu Wartość dotacji Wskaźniki efektywności Rezultaty Produkty PLN Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad PLN ERR: 17,32% ENPV: PLN Wzrost nośności konstrukcji nawierzchni i obiektów mostowych do 11,5 t nacisku na oś Długość modernizowanej drogi 7,73 km; liczba przebudowanych obiektów mostowych/ wiaduktów 14 sztuk; długość wybudowanej sieci kanalizacji deszczowej 5,008 km; liczba obiektów wybudowanych z uwagi na ochronę środowiska (zespoły podczyszczania wód opadowych) 23 sztuki; długość wybudowanych ekranów akustycznych 2,6 km Źródło: Ernest & Young, Analiza korzyści projektów infrastrukturalnych realizowanych w Polsce ze środków UE - ekspertyza, grudzień 2008 W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w latach w obszarze infrastruktury drogowej przewiduje się stworzenie spójnej sieci dróg o dużej przepustowości, łączącej wszystkie miasta wojewódzkie z siecią TEN-T pozwalającej na ich skomunikowanie za pomocą dróg szybkiego ruchu z Warszawą stanowiącą główny węzeł miejski sieci bazowej. Interwencja programu krajowego będzie dotyczyć kategorii dróg krajowych, dróg ekspresowych, autostrad. W ciągach inwestycji obejmujących budowę dróg realizowane będą również obwodnice miast. Drogi o niższych kategoriach niż krajowe będą finansowane z programów regionalnych. Przewiduje się również budowę dróg, finansowanie Logistyka 4/

4 niektórych odcinków dróg oraz inne działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego obejmujące inwestycje infrastrukturalne na sieci TEN-T. Realizowane będą projekty dotyczące całej krajowej sieci drogowej, związane z doposażeniem jednostek nadzoru nad ruchem drogowym i służb ratowniczych. Systemy ITS przekazujące informacje o stanie ruchu drogowego będą zwiększały jego bezpieczeństwo i usprawniały warunki ruchu. Rezultatem realizacji projektów w ramach priorytetu inwestycyjnego będzie skrócenie czasu przejazdu pomiędzy największymi polskimi miastami dzięki poprawie stanu infrastruktury drogowej TEN-T w Polsce [7]. Zły stan polskiej infrastruktury kolejowej powoduje [8]: zmniejszenie atrakcyjności oferty kolejowej na rynku przewozów, konieczność ograniczenia szybkości transakcji handlowych na wielu liniach, pogorszenie jakości oferowanych usług i ich konkurencyjności, zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu pociągów. Przedsięwzięcia modernizacyjne poprawy stanu infrastruktury kolejowej dotyczą [9]: dostosowania parametrów techniczno-eksploatacyjnych linii kolejowych do standardów UE, usprawnienia powiązań kolejowych pomiędzy stolicami województwa a innymi dużymi miastami Polski, dostępności i zwiększenia płynności ruchu, poprawy bezpieczeństwa i jakości oferowanych usług, usprawnienia systemów organizacyjno-zarządczych. Do inwestycji w sektorze transportu kolejowego współfinansowanego ze środków UE w 2008r. należy zaliczyć [6]: modernizację odcinka Łódź-Skierniewice na linii Warszawa-Łódź, modernizację linii kolejowej E-30 na odcinku Legnica Węgliniec, modernizację linii kolejowej E- 20 na odcinku Rzepin granica niemiecka, modernizację linii kolejowej E-20 na odcinku Mińsk Mazowiecki Siedlce. W Tabeli 3 przedstawiono efekty ekonomiczne inwestycji w infrastrukturę kolejową na przykładzie modernizacji linii kolejowej Warszawa Łódź. Tabela 3 Efekty ekonomiczne inwestycji w infrastrukturę kolejową na przykładzie modernizacji linii kolejowej Warszawa Łódź (etap I, odcinek Skierniewice Łódź Widzew) Beneficjent Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Całkowita PLN wartość projektu Wartość dotacji PLN Wskaźniki ERR: 17,32% efektywności ENPV: PLN Skrócenie czasu przejazdu na trasie Warszawa Łódź w stosunku do opcji 0 o 19 min. Rezultaty w przewozach kwalifikowalnych, 17 min. w przewozach międzywojewódzkich i 5 min w przewozach regionalnych; zwiększenie ruchu pasażerskiego na odcinku Warszawa Łódź Produkty Zmodernizowany odcinek linii kolejowej Skierniewice Łódź Źródło: Ernest & Young, Analiza korzyści projektów infrastrukturalnych realizowanych w Polsce ze środków UE - ekspertyza, grudzień 2008 W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w latach w obszarze infrastruktury kolejowej przewiduje się uzupełnianie luk na głównych magistralach krajowych w TEN-T. Inwestycje będą obejmować modernizację i rehabilitację istniejących szlaków kolejowych w sieci TEN-T, służących do przewozów pasażerskich i towarowych zgodnych z parametrami technicznymi wymaganymi dla infrastruktury kolejowej. Przewiduje się również budowę wybranych krótkich odcinków linii. W ramach modernizacji tras kolejowych większy niż dotychczas priorytet zostanie położony na liniach w znacznym stopniu wykorzystanych do przewozu towarów, na których parametry techniczne w tym szczególnie prędkość, nośność, przepustowość i dopuszczalna długość składu nie odpowiadają potrzebom współczesnych przewoźników. Celem inwestycji będzie likwidacja punktowych ograniczeń prędkości, instalacja nowoczesnych urządzeń sterowania ruchem, umożliwienie przejazdu pociągów o maksymalnej 618 Logistyka 4/2015

5 długości (740 m) jak i również likwidacja odcinków i punktów o zmniejszonym dopuszczalnym nacisku osi. Priorytety realizacyjne będą związane z budową drugich torów na szlakach jednotorowych, separacją ruchu pasażerskiego, aglomeracyjnego, dalekobieżnego i towarowego, z udrożnieniem ciągów ułatwiających przejazd przez aglomeracje lub ich ominięcie. Dostosowanie układów torowych stacji do przewidywanych potrzeb przewozowych oraz zabudowa nowoczesnych urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Budowa i modernizacja systemów zasilania trakcyjnego, sterowania ruchem kolejowym, inwestycje w infrastrukturę systemów usprawniających zarządzanie przewozami pasażerskimi i towarowymi oraz zakup specjalistycznego sprzętu technicznego [7]. Należy zauważyć, że sieć kolejowa w Polsce jest dobrze rozwinięta. Pod względem ilościowym charakteryzuje ją wysoki stopień elektryfikacji i wysoki odsetek linii dwu i więcej torowych. W porównaniu z pozostałymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej polska sieć kolejowa wykazuje znacznie gorsze cechy eksploatacyjne. Rozwój sieci transportu drogowego i kolejowego oraz rozwój konkurencyjności są od siebie wzajemnie zależne. Lepszy stan infrastruktury transportowej przyczynia się do wzrostu konkurencyjności, co w konsekwencji wpływa na podwyższenie jakości świadczonych usług, poprawy efektywności oraz dywersyfikacji działalności. A brak w pełni otwartych i konkurencyjnych rynków stanowi przeszkodę w optymalnym wykorzystaniu istniejących sieci. 3. CZYNNIKI DETERMINUJĄCE REALIZACJĘ USŁUG TRANSPORTOWYCH Planując realizację usługi transportowej przewozu ładunków należy podjąć decyzję dotyczącą wyboru rodzajów transportu. Dokonując wyboru rodzajów transportu należy również wziąć pod uwagę komodalność transportu czyli jego najmniejszy negatywny wpływ na środowisko naturalne, efektywność ekonomiczną i optymalne wykorzystanie istniejących zasobów. Należy również uwzględnić dostępne rodzaje transportu, pojemność środków transportu, punkty nadania i odbioru ładunków, obiekty służące do obsługi ładunków, zastosowanie technologii przewozowych adekwatnych do rodzajów transportu, standardy wymiany danych i środki zabezpieczające ich przepływ. W realizacji usługi transportowej należy uwzględnić komodalność transportu, dokonać oceny pracowników wykonujących daną usługę transportową, kosztów operacyjnych realizacji zadań logistycznych, optymalizacji wykorzystania istniejących zasobów. Etapem końcowym są wnioski z realizacji usługi transportowej. Gdy ocena jest pozytywna należy stwierdzić, że usługa transportowa była zrealizowana zgodnie z założonymi celami, przebiegała bez większych zakłóceń. Czasami należy dokonać pewnej modyfikacji w niektórych etapach realizacji usługi transportowej. Określenie i uwzględnienie odpowiednich kryteriów adekwatnych dla potrzeb realizowanych usług transportowych umożliwia optymalizowanie procesów przewozu ładunków ze względu na czas, koszt i jakość oraz wybór najwygodniejszego sposobu organizacji przewozu. Do czynników determinujących właściwą realizację usług transportowych należy zaliczyć [4]: dostępne rodzaje transportu, wybór rodzajów transportu w celu realizacji usługi transportowej przewozu ładunków, koszt usługi transportowej, czas dostawy, kompleksowość świadczonych usług w ujęciu logistycznym tzn. (przewóz, załadunek, wyładunek ładunków, magazynowanie, składowanie, konfekcjonowanie, obsługa celna, spedycyjna, dokumentacyjna), relacja pomiędzy kosztem transportu a poziomem usługi logistycznej, wielkość przewożonego ładunku i odległość przewozu, możliwość przewozu we wskazanym czasie i ze wskazaną przez użytkownika częstotliwością, możliwość wpisania poszczególnych gałęzi transportu lub ich kombinacji w wymaganą przez użytkownika kompleksową obsługę przewozu od miejsca nadania do miejsca odbioru, pojemność środków transportu, punkty nadania i odbioru ładunków, obiekty służące do obsługi ładunków, Logistyka 4/

6 zastosowanie technologii przewozowych adekwatnych do rodzajów transportu, standardy wymiany danych i środki zabezpieczające ich przepływ, ocenę pracowników wykonujących daną usługę transportową, prognozowanie potrzeb przewozowych, wybór najwygodniejszego sposobu organizacji przewozu. 4. WPŁYW WYBRANYCH ELEMENTÓW INFRASTRUKTURY NA JAKOŚĆ REALIZOWANYCH USŁUG TRANSPORTOWYCH Realizacja usług transportowych jest nieodłącznie związana z infrastrukturą transportową różnych gałęzi transportu adekwatnych do realizowanych usług. W realizacji zaplanowanych usług transportowych należy wziąć pod uwagę następujące kryteria [4]: występowanie przeciążenia infrastruktury transportowej obszaru, możliwość przemieszczania ładunków pomiędzy poszczególnymi rodzajami transportu pod warunkiem odpowiednio rozwiniętej infrastruktury punktowej tzn. punkty przeładunkowe, terminale), dobór odpowiednich parametrów techniczno eksploatacyjnych taboru pojazdów ładunkowych i trakcyjnych używanego do przewozu, poziom techniczny konstrukcji i stan utrzymania, rozmieszczenie na terenie kraju punktów obsługi ładunków, środki przekazu, standardy wymiany danych i środki zabezpieczające ich przepływ, pojemność punktów przeładunkowych np. liczba pojazdów, które jednocześnie mogą przebywać w punkcie, wydajność punktu przeładunkowego, nośność urządzeń ładunkowych, czas przejścia ładunku przez punkt ładunkowy, powierzchnia składowania i dopuszczalny nacisk na podłoże. Głównym zadaniem dotyczącym modernizacji i rozbudowy sieci transportowej w Polsce jest podwyższenie przepustowości infrastruktury, stworzenie zintegrowanej sieci transportowej dostosowanej do standardów Unii Europejskiej oraz poprawa bezpieczeństwa ruchu i rozwój infrastruktury w sposób przyjazny dla środowiska. Istotne znaczenie w rozwijającej się zintegrowanej sieci transportowej spełniać będą multimodalne korytarze transportowe oferujące kompleksowe usługi o charakterze logistycznym. Ocena dostosowania elementów infrastruktury do realizowanych zadań transportowych jest trudnym problemem decyzyjnym. Niezbędne jest poszukiwanie wielokryterialnych metod decyzyjnych pomocnych w podejmowaniu właściwej decyzji dostosowania wybranych elementów infrastruktury do realizowanych zadań transportowych, uwzględniając przy tym ich wpływ na jakość realizowanych usług [5]. 5. PODSUMOWANIE Infrastruktura transportowa systemu logistycznego Polski wpływa na realizację poszczególnych usług transportowych. Pozwala dokonać wyboru właściwego rodzaju transportu, środka transportu, określić organizację przewozów, techniczne wyposażenie i organizację pracy punktów przeładunkowych. Wybór rodzaju i środka transportowego do realizacji zadań w systemie logistycznym uzależniony jest od oszacowania kosztów transportu w zakresie szybkości dostawy, niezawodności obsługi. Istotne znaczenie w tej kwestii odgrywa czas potrzebny na przetransportowanie ładunku od nadawcy do odbiorcy, rzetelność, pewność, punktualność dostawy, zabezpieczenie ładunku przed utratą czy uszkodzeniem. Oszacowanie kosztów zewnętrznych transportu pozwala zminimalizować negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne i życie człowieka. Istotną rolę odrywa polityka transportowa zapewniająca komodalne wykorzystanie transportu, uwzględniając jego wpływ na środowisko. Zaplanowanie poszczególnych usług transportowych i ich realizacja pozwala określić zadania przewozowe, eliminując zbędny transport, 620 Logistyka 4/2015

7 wyznaczyć dobór środków przewozowych przeznaczonych do przewozu ładunków, urządzeń ładunkowych umożliwiających obsługę środków transportu zewnętrznego, urządzeń zabezpieczenia ruchu wraz z przepisami bezpieczeństwa i kontroli ruchu. Właściwy podział zadań przewozowych dla poszczególnych rodzajów transportu wpływa na efektywny przebieg realizowanej usługi transportowej. Jakość obsługi transportowej uzależniona jest od właściwego wyboru form transportu, od podejmowania decyzji np. o wielkości dostaw i wielkości poziomu zapasów, od wykorzystania różnych środków transportowych, od jakości realizowanych zadań transportowych. Należy zauważyć, że wybór rodzajów transportu w systemie logistycznym Polski jest uzależniony od zakresu wielkości i relacji przewozu dla poszczególnych przepływów materiałowych. I tak np. transport drogowy ze względu na najwyższą dostępność przestrzenną ma najwyższy udział w przewozach ładunków drobnicowych. Transport kolejowy predysponowany jest do przewozu dużych partii ładunków na duże odległości, a transport morski jest wykorzystywany zwłaszcza w przewozach międzynarodowych. Transport wodny śródlądowy ze względu na słabo rozwiniętą sieć może być wykorzystywany sezonowo do masowych przewozów ładunków. Natomiast transport rurociągowy predysponowany jest do przesyłu ładunków ciekłych i lotnych luzem. Transport lotniczy pełni funkcję uzupełniającą dla innych form transportu w przypadku szybkiego przemieszczenia ładunków o wysokiej wartości lub gdy straty z tytułu dłuższego czasu dostawy zrealizowanej inną formą transportu są odpowiednio wysokie. Ograniczenie przewozów drogowych realizowanych na duże odległości, rozwój transportu wielogałęziowego, prowadzenie polityki transportowej zapewniającej komodalne wykorzystanie transportu wpływa na efektywność realizowanych zadań przewozowych z mniejszym negatywnym wpływem na środowisko. Streszczenie Zaplanowany proces realizacji usług transportowych jest związany z rozwojem infrastruktury systemu transportowego. Duży wpływ na realizację usług transportowych odgrywają uwarunkowania techniczne i ekonomiczne infrastruktury transportowej, czynniki determinujące proces ich realizacji oraz elementy infrastruktury wpływające na jakość realizowanych usług transportowych. Kluczowym etapem poprzedzającym proces realizacji usług transportowych jest etap planowania. Realizacja, planowanie i właściwy wybór infrastruktury transportowej systemu logistycznego Polski pozwala podjąć właściwą decyzję związaną z wyborem danego rodzaju transportu, z właściwym określeniem jego komodalności uwzględniając przy tym jak najmniejszy negatywny wpływ na środowisko naturalne, efektywność ekonomiczną i optymalne wykorzystanie istniejących zasobów. Słowa kluczowe: infrastruktura transportowa, usługa transportowa, komodalność transportu Development of transport system infrastructure vs. transport services provision selected aspects Abstract Scheduled process of transport services provision is connected with development of transport system infrastructure. Technical and economic determinants of transport infrastructure, factors that determine a process of their implementation and infrastructure elements that influence the transport services quality make up are of considerable impact on transport services. Planning is a key preliminary stage to the process of transport services provision. Implementation, planning and relevant selection of transport infrastructure of Polish logistic system permit to make proper decision linked to selection of a particular transportation type, proper definition of its co-modality, while taking into account minimum negative impact on the natural environment and on economic effectiveness as well as optimal use of existing reserves. Keywords: transport infrastructure, transport service, transport co-modality. LITERATURA [1] Ernest & Young, Analiza korzyści projektów infrastrukturalnych realizowanych w Polsce ze środków UE - ekspertyza, grudzień 2008 [2] Główny Urząd Statystyczny, Przewozy ładunków i pasażerów w 2014 r., Opracowanie sygnalne, Warszawa 2015 [3] Główny Urząd Statystyczny, Transport wyniki działalności w 2013 r., Notatka informacyjna, Warszawa 2014 [4] Jacyna M., System logistyczny Polski. Uwarunkowania techniczno - technologiczne komodalności transportu, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2012 Logistyka 4/

8 [5] Jacyna M., Wielokryterialne modelowanie rozłożenia potoku ruchu w multimodalnym korytarzu transportowym (cz.1). Prace naukowe PW - Transport, z.44. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000 [6] Kałużyńska M., Smyk K., Wiśniewski J., 5 lat w Unii Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2009 [7] Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko , Warszawa 2014 [8] Wasiak A., Kierunki i cele rozwoju infrastruktury kolejowej, w: Korenik S., Szołek K., Konkurencyjność i potencjał rozwoju polskich metropolii - szanse i bariery, Biuletyn KPZK PAN z.214, Warszawa 2004 [9] Wysocka E., System studiów i planów zagospodarowania przestrzennego po reformie administracyjnej państwa, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa Logistyka 4/2015