Utworzenie optymalnej bazy wzorców w dziedzinie pomiaru parametrów impedancji zespolonych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Utworzenie optymalnej bazy wzorców w dziedzinie pomiaru parametrów impedancji zespolonych"

Transkrypt

1 Pomiry Automtyk Rootyk 1/27 Utworzenie optymlnej zy wzorców w dziedzinie pomiru prmetrów impedncji zespolonych Michł Surdu Aleksnder Lmeko Antoni Trłowski Roert Rzepkowski W prcy przedstwiono rozwiąznie zdni optymlizcji struktury wzorców i ukłdów sprwdzeń w oszrze pomiru prmetrów impedncji zespolonych pojemności, indukcyjności, rezystncji itp. Stworzono teoretyczne podstwy tkiej optymlizcji systemu, rozwiązno wszystkie prolemy metodologiczne, zostł zprojektown z techniczn optymlnej struktury wzorców. Pokzno, że stłość optymlnego systemu wzorców może yć 5 do 6 rzy lepsz niż systemu o klsycznej strukturze wzorców, przy jednoczesnym zwiększeniu elstyczności i niezwodności. ystem przekzywni wrtości jednostek prmetrów owodów elektrycznych oejmuje złożony zespół wzorców orz schemtów sprwdzeń jednostek pojemności, indukcyjności, rezystncji, tngens kąt strtności, doroci itp. Jest to uwrunkowne tym, że element owodu elektrycznego (impedncj przy prądzie przemiennym chrkteryzuje się nie jednym, dwom prmetrmi, które pondto zleżą od rodzju impedncji zespolonej. Utworzenie cłego szeregu niezędnych wzorców, precyzyjnej prtury do przekzni wrtości jednostek prmetrów impedncji w wrunkch ogrniczeń finnsowych jest prktycznie niemożliwe. Stąd wynik konieczność rozwiązni zdni optymlizcji systemu prmetrów ukłdów elektrycznych i przekzywni ich wrtości. Tk optymlizcj stnowi istotne uproszczenie i co njwżniejsze, potnienie systemu metrologicznego, zpewnijącego pomir prmetrów impedncji przy zchowniu zdolności utrzymywni jednolitości pomirów w rozptrywnej dziedzinie n niezędnym poziomie. Podstwy teoretyczne optymlizcji systemu wzorców Przy rozwiązywniu zdni optymlizcji systemu wzorców konieczne jest uwzględnienie szeregu uwrunkowń. 1. Zsdniczo, wzorce jednostek prmetrów owodów prądu przemiennego stnowią (lu mogą stnowić wzorce jednocześnie dwóch prmetrów. N przykłd wzorzec pojemności (lu rezystncji może występowć jednocześnie jko wzorzec zerowej wrtości tngens kąt strtności (kąt fzowego. 2. Wzorce pokznych jednostek wielkości fizycznych powinno rozptrywć się jko impedncje zespolone, prof. Michł Surdu, mgr inż. Alksnder Lmeko Instytut Elektrodynmiki Ukrińskiej Akdemii Nuk w Kijowie; mgr inż. Antoni Trłowski, inż. Roert Rzepkowski Główny Urząd Mir pomiędzy którymi zchodzi silne wzjemne powiąznie, wyznczne z pomocą wzorc częstotliwości. 3. Współczesne środki techniczne pozwlją przeprowdzć proste (z wykorzystniem wzorc częstotliwości porównnie prmetrów niejednorodnych (ze względu n chrkter głównej skłdowej wzorców. Proces porównni przeprowdzny z zstosowniem tych środków technicznych możn opisć jednym z poniższych wzorów: Zx f(,, ZA, ZB lu (1 Z l, (, Z x gdzie:, prmetry mierzone (odczytne, Z A, Z B impedncje wzorców prmetrów zespolonych (czynnego i iernego, Z impedncj wzorc dowolnego prmetru impedncji zespolonej. Rodzj funkcji f i l zleży od mierzonych prmetrów i schemtu zstępczego mierzonej impedncji [2]. Jednk dl rozptrywnego prolemu nie jest wżny rodzj funkcji ni z techniczn przeprowdzni oliczeń, niezędnych do określeni tych czy innych prmetrów (tzn. czy oliczeni relizowne są w owodch pomirowych czy w specjlizownych urządzenich oliczeniowych. W dnym przypdku wżn jest licz rgumentów, niezędnych do określeni tych prmetrów. Dltego też dl większej jsności przyjmiemy, że funkcje f i l są tkie, jk przytoczono poniżej (urządzeni porównujące, opisywne tymi funkcjmi, są njczęściej stosowne w metrologii. Z Z A + Z B (2 lu Z ( + j Z (3 Rozptrzymy proces wyznczni impedncji zespolonej Z, opisnej równniem: Z A + jb (4 gdzie: A i B skłdowe czynn i iern impedncji (t osttni może yć zrówno dodtni jk i ujemn. 5

2 Pomiry Automtyk Rootyk 1/27 Możn rozptrywć dw podejści do optymlizcji systemu metrologicznego zpewnieni pomirów prmetrów tkiej impedncji zespolonej. Niech do porównni prmetrów impedncji Z z prmetrmi wzorców ędzie zstosowne idelne urządzenie, opisne równniem (2 [2, 8, 17, 18, 19, 2, 21]. Impedncje Z A i Z B tych wzorców opisują równni: ZA A + jb1 A jtgj Z A + jb jb ( 1 jtgd (5 B 1 gdzie: A i B wrtości solutne głównych wzorców impedncji zespolonej, А 1 i B 1 wrtości solutne pozostłych prmetrów wzorców, tgd i tgj tngens kąt strtności i tngens kąt fzowego wzorców. Możn wtedy zpisć nstępujące równnie: A + jb ( A + jb1 + ( A1+ jb A + A + j( B + B 1 1 (6 Rozptrzmy możliwe sytucje. Niech impedncje wzorców ędą równe: ZA 1 R ; ZB j C (7 w Ozncz to, że wykorzystywne wzorce pojemności i rezystncji są również wzorcmi zerowej wrtości tngens kąt strtności orz tngens kąt fzowego. Wtedy: A R; B jwc w tgj CR (8 ; tgd wcr t CR CR ; Q w Argumentmi kżdego z wyrżeń (8 są: rezystncj R i pojemność C wspomninych wcześniej wzorców. Z przytoczonych zleżności wynik, że do wyznczeni dowolnych prmetrów impedncji jest konieczne i wystrczjące dysponownie wzorcmi prmetrów: czynnego i iernego, które jednocześnie są wzorcmi zerowych wrtości tngens kąt strtności i tngens kąt fzowego. Jeśli wzorce nie mją chrkteru wyłącznie czynnego lu wyłącznie iernego, to wrtości ich tngens kąt strtności i tngens kąt fzowego powinny yć znne z dodtkowych źródeł. Wtedy do wyznczeni wrtości sprwdznej impedncji nleży posłużyć się równniem (1, wrtości mierzonych prmetrów ędą określone wzormi: Btgd Atgj A A B B A B tg tg d j A d tgj + + Btg A 1 1 B A B 1 B tgj tgd + + A B 1 1 A B A 1 (9 Z nlizy równni (9 wynik, że jeśli wzorce nie mją chrkteru wyłącznie czynnego lu wyłącznie iernego, do wyznczeni dowolnych prmetrów impedncji jest niezędne i wystrczjące dysponownie jedynie dwom wzorcmi prmetrów: głównego (rezystncji R i pojemności C i dopełnijącego (tngens kąt fzowego i tngens kąt strtności. Mierzonym elementem może yć cewk indukcyjn z impedncją Z jwl + R. Jeśli jko wzorce zstosuje się wzorce indukcyjności i rezystncji tkiego smego rodzju jk impedncj wzorcown, to koniecznie trze zwiększyć liczę wzorców. Przyjmując, że urządzenie porównujące zwykle porównuje rektncje o różnych znkch, tzn. wielkość może yć większ lu mniejsz od zer, do pomiru indukcyjności możn wykorzystć wzorzec pojemności. Wtedy dl indukcyjności i rezystncji oiektu możn zpisć: L R w 2 R (1 C Z zleżności tych wynik, że zmist wzorc indukcyjności możn zstosowć wzorce pojemności i częstotliwości. Przyjmując, że mmy już wzorzec częstotliwości, do prktycznych pomirów w dziedzinie wyznczni prmetrów impedncji zespolonych, nwet n poziomie dokłdności chrkterystycznej dl wzorców, cłkowicie wystrcz wyznczenie częstotliwości z dokłdnością , stje się oczywistym, że jest preferowny ten osttni sposó udowy zy wzorców. Niech do porównni prmetrów impedncji stosowne ędą pewne urządzeni, pozwljące n porównnie prmetrów impedncji, ortogonlnych do sieie (np. pojemności i rezystncji, indukcyjności i rezystncji. Tkie urządzeni w prktyce pomirowej przyjęto nzywć mostkmi kwdrturowymi [8, 14, 15, 16]. W tkim przypdku równni pomiru mją postć: A x + jb (+jz (11 Impedncj wzorc może yć lo wyłącznie iern, lo wyłącznie czynn, tzn. wzorzec może yć jednocześnie wzorcem zerowej wrtości tngens kąt strtności lu tngens kąt fzowego. Niech wzorzec ędzie rezystncją (wyłącznie czynny. Wtedy dl mierzonych prmentów impedncji możn zpisć nstępujące równni: A x R B x R tgd tg j Jeśli wzorzec m chrkter wyłącznie pojemnościowy, to wzory mją postć: A C w tg d B C w tg j (12 (13 6

3 Pomiry Automtyk Rootyk 1/27 Do przytoczonych wzorów wchodzą tylko zmierzone prmetry, i impedncj Z wzorc. Ozncz to, że do wyznczeni dowolnych prmetrów impedncji jest niezędny i wystrczjący tylko jeden wzorzec, ędący jednocześnie wzorcem prmetrów głównego i uzupełnijącego (dopełnijącego. Jeśli wzorzec nie m chrkteru wyłącznie pojemnościowego lu wyłącznie rezystncyjnego, to równni pomiru dl mierzonych prmetrów komplikują się i mją postć: stosując wzorzec rezystncji: tgj A R tgj B R (14 stosując wzorzec pojemności: A tgd B wc tgd wc (15 Przeprowdzon nliz pozwl n nstępujące stwierdzeni dotyczące struktury zy wzorców w zkresie pomirów prmetrów impedncji: 1. Do zpewnieni pomiru prmetrów impedncji są niezędne co njmniej dw wzorce: wzorzec jednego z prmetrów impedncji i wzorzec częstotliwości. 2. Stosowny wzorzec prmetru impedncji powinien yć jednocześnie wzorcem podstwowego prmetru i uzupełnijącego (zerowej wrtości lu wystrczjąco młej tngens kąt strtności lu tngens kąt fzowego. 3. Minimlny system wzorców pozwl n pomir wzorców jednostki miry impedncji o dowolnym chrkterze dwu prmetrów. 4. Do zpewnieni powiązni wzorców z systemem metrologicznym do pomiru przy prądzie stłym (w tym również z wzorcmi dl prądu stłego i przemiennego z wykorzystniem kwntowego efektu Hll [3, 6] zestw wzorców powinien oejmowć wzorzec rezystncji. 5. Do zpewnieni powiązni z wzorcem pojemności kondenstorem oliczeniowym [4, 22], pożądne yłoy uzupełnić zestw o wzorzec pojemności. W ten sposó ostteczn optymlizcj systemu wzorców w dziedzinie pomiru prmetrów impedncji oejmuje wzorce pojemności, rezystncji i częstotliwości. Wzorce pojemności i rezystncji powinny jednocześnie yć wzorcmi zerowej wrtości tngens kąt strtności i tngens kąt fzowego. Do przekzni (lu odtwrzni wrtości jednostki prmetru impedncji jest konieczne dysponownie zespołem środków pozwljących n porównnie między soą impedncji z prmetrmi o tkim smym chrkterze lu ortogonlnymi (kwdrturowymi. Rozptrywne zestwy wzorców i środków przekzywni powinny tworzyć jednolity ukłd pomirowy, w rmch którego możliwe jest odtwrznie i przekzywnie wrtości stosownych oecnie prmetrów dowolnych impedncji. Wyżej opisn struktur odtwrzni jednostek prmentów impedncji dje możliwość istotnego uproszczeni procesu odtwrzni jednostek orz zwiększeni niezwodności. Przytoczony opis tej struktury jest niewystrczjący do utworzeni optymlnego ukłdu sprwdzeń i określeni wymgń n prturę, zpewnijącą jego dziłnie. Ay rozwiązć ten prolem nleży zwrócić uwgę n rys. 1, n którym pokzno dynmiczne zkresy, w których są położone impedncje wzorców. Jk widć z tego rysunku, zkresy w których rozmieszczone są impedncje wzorców mir oddzielnych prmetrów, jk również zkresy impedncji smych wzorców tych wielkości fizycznych, istotnie się różnią. Ten zieg okoliczności spowodowł, że prtur do przekzywni wrtości różnych jednostek, oddzielnych prmetrów impedncji również istotnie różni się i zleży od rodzju mierzonych prmetrów. Próy związne z prolemem czy stosowć dotychczsową prturę, czy tworzyć nową prturę do przekzywni wrtości jednostek prmetrów impedncji, wymgnych dzisij, prowdzą nieuchronnie do gromdzeni różnego rodzju drogiego precyzyjnego wyposżeni. Rozptrzmy możliwość optymlizcji prtury do przekzywni wrtości jednostek impedncji. Przekzywnie wrtości jednostek prmetrów impedncji w zkresie wrtości zwykle zchodzi przez porównnie prmetrów lo wzorców o jednkowych wrtościch nominlnych, lo przez dziesiętne porównni prmetrów wzorców mir (ich rektncje lu rezystncj w tkim przypdku różnią się od sieie 1 rzy. Dogłęn nliz pokzuje, że ez względu n znczne zróżnicownie zsdniczej prtury, możn określić jej rodzj, który może yć odpowiedni do porównń różnych prmetrów impedncji, ez jej istotnej komplikcji. Wyposżeniem tego rodzju są Rys. 1. Schemt przekzywni wrtości jednostek prmetrów impedncji zespolonych. Ciągłe linie dotyczą przekzni C R orz C L przy częstotliwości 1 khz, przerywne przy częstotliwości 1,59 khz 7

4 Pomiry Automtyk Rootyk 1/27 komprtory prądu przemiennego. Komprtor prądu przemiennego może yć zudowny w tki sposó, że pozwl przeprowdzć porównni prmetrów wzorców mir, niezleżnie od ich rodzju, tzn. komprtor może porównywć prmetry wzorców mir pojemności lo rezystncji lo indukcyjności. Włściwością udowy komprtor wzorców mir indukcyjności jest konieczność zpewnieni dosttecznie szerokiego zkresu pomiru prmetru dodtkowego (uzupełnijącego. Wymgnie, y w dowolnym miejscu n skli impedncji dl dowolnego mierzonego prmetru odtwrzne yły wrtości prmetru dodtkowego (zwykle w zkresie do jedności, może yć spełnione w rmch relizcji funkcji odtwrzni wrtości jednostki uzupełnijącej. Tk więc do przekzni wrtości jednostki głównych prmetrów impedncji konieczne jest zudownie komprtor, który chrkteryzuje się nstępującymi funkcjmi: porównnie prmetrów wzorców mir dowolnego rodzju porównnie prmetrów wzorców mir przy ich dziesiętnym stosunku porównnie prmetrów wzorców mir dowolnego rodzju przy dowolnej wrtości prmetru dodtkowego (w zkresie do jedności. Tego typu komprtory, przeznczone do porównń jednkowych wielkości, są dorze znne i opisne w literturze [2, 3, 4, 5, 8, 11, 12, 13, 2, 21, 23, 29]. Komprtor, spełnijący powyższe wymgni (nzywmy go współfzowo-przeciwfzowym, pozwoli nie tylko n przekznie wrtości jednostki pojemności, rezystncji i indukcyjności w zkresie wrtości, le tkże umożliwi przekznie wrtości tych jednostek od odpowiednich wzorców pierwotnych do wzorców mir wielkości fizycznych, zgodnie z równnimi (8, 1. Oczywiście komprtor spełnijący przytoczone powyżej wymgni, nie relizuje powiązń między wzorcmi różnych wielkości fizycznych. Jednk, jk pokzno wcześniej, tkie powiązni uprszczją strukturę wzorców. Jk pokzno n rys. 1 możliwe są trzy typy powiązń między wzorcmi różnych wielkości fizycznych: 1. С R lu R C 2. L R lu R L 3. C L lu L C Powiąznie typu 1 występuje njczęściej przy oecnym sposoie przekzywni jednostki (Wod rezystncji do rektncji o chrkterze pojemnościowym (równni Do relizcji tego powiązni konieczny jest komprtor kwdrturowy. Nleży dodć, że przy relizcji tego powiązni komprtor kwdrturowy prcuje w korzystniejszych wrunkch, poniewż tngens kąt strtności i tngens kąt fzowego wzorców mir rezystncji są zwykle rdzo młe. Tego typu komprtory, ędące rdzo skomplikownymi przyrządmi, są szeroko stosowne do porównń impedncji kondenstor oliczeniowego i kwntowego wzorc wykorzystującego efekt Hll [1, 6, 1, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 24, 27, 28]. Powiąznie typu 2 występuje przy przekzywniu kwdrturowym, które powinno yć relizowne przy wrtościch tngens kąt strtności wzorcowej cewki indukcyjnej liskich jedności. Relizcj tkiego powiązni zwykle istotnie komplikuje konstrukcję komprtor i pogrsz jego dokłdność. Powiąznie typu 3 odpowid klsycznemu ukłdowi odtwrzni jednostki indukcyjności z jednostki pojemności i częstotliwości (równnie 1. Do relizcji tego powiązni nie jest konieczne przekzywnie kwdrturowe. W tym przypdku jest przeprowdzne porównnie rektncji optrzonych różnymi znkmi. Tki rodzj powiązni może yć relizowny przy zstosowniu omwinego wcześniej komprtor współfzowo-przeciwfzowego, jeśli w nim przewidzino funkcję uzupełnijącą porównywni rektncji o różnych znkch, co nie jest zdniem trudnym technicznie. Przytoczon nliz pokzuje, że optymlny komprtor wzorców powinien spełnić również dwie dodtkowe funkcje: kwdrturowe przekzywnie impedncji od wzorc pojemności do wzorc rezystncji i odwrotnie przeciwfzowe przekzywnie wrtości rektncji od wzorc pojemności do wzorc indukcyjności i odwrotnie. Funkcj przekzywni (1 może yć (i może to yć rcjonlne relizown w oddzielnym komprtorze kwdrturowym. W tkim przypdku pojwi się pytnie, przy jkich wrtościch impedncji powinno zchodzić to porównnie. Z nlizy wynik, że przekzywnie kwdrturowe С R lu R C jest njrdziej uzsdnione w zkresie impedncji od 1 kw do 1 kw przy porównnich wzorców o równych wrtościch nominlnych impedncji. W tym zkresie znjduje się również klsyczny punkt porównywni pojemności i rezystncji (rezystncj 1 kw i pojemność 1 pf. Przekzywnie jednostek С R lu R C przy częstotliwości 1 khz musi yć wykonywne z zstosowniem R i C o wrtościch, djących tę smą impedncję. Zdnie poleg n dorniu tkich wrtości R i C, które zpewnią njmniejszą niepewność przy zstosowniu njprostszych komprtorów. Proponujemy przenoszenie jednostek w punktch: R o wrtościch 4 W, 4 kw i 4 kw orz C o wrtościch 4 nf, 4 nf i 4 nf. W tkim przypdku łtwe przenoszenie wrtości może mieć miejsce przy zstosowniu komprtor o stosunku rmion 4:1, np. ze 1 kw do 4 kw lu ze 1 nf do 4 nf. Funkcj przekzywni przeciwfzowego C L lu L C może yć połączon, jk wynik to z nlizy, z przekzywniem dziesiętnym.relizcj tkiego przekzywni jest pokzn n rys. 1. Przy tym udje się oniżyć liczę przekzń dziesiętnych od wzorc pojemności do punktu przejści C L i przeprowdzić przekzni od wzorców pojemności do wzorców indukcyjności, których rektncj jest 1-krotnie mniejsz. Njrdziej rcjonlne okzuje się przekzywnie wrtości od wzorców jednostek mir 8

5 Pomiry Automtyk Rootyk 1/27 pojemności od 1 nf do 1 nf do wzorców jednostek mir indukcyjności od 1 mh do 1 mh. Pozwl to podwyższyć dokłdność przekzywni wrtości rektncji od wzorców pojemności do wzorców indukcyjności. Do relizcji przeniesieni jednostek C L dl częstotliwości 1 khz proponujemy przeniesienie jednostki z 25 nf do 1 mh lu z 25 nf do 1 mh. W tkim przypdku do przenoszeni wrtości wzorców pojemności możemy również zstosowć komprtor o stosunku rmion 4:1, np. z 1 nf do 25 nf. N rys. 1 pokzno również punkty przeniesieni przy częstotliwości 1,59 khz. Chrkterystyki techniczne komprtor kwdrturowego: Częstotliwość prcy 1 khz i 1,59 khz Przedził porównywnych impedncji _od 1 kw do 1 kw Błędy porównni mniej niż,1 % Schemt struktury komprtor współfzowo-przeciwfzowego przedstwiono n rys. 3. Komprtor zwier genertor G, ekwipotencjlny trnsformtor VT, utotrnsformtorowy dzielnik npięci AT kwdrturowy knł z systemem klircji kwdrturowej i woltomierz wektorowy, skłdjący Techniczn z optymlizownego systemu wzorców Podstwmi technicznymi optymlizownego systemu wzorców jest zespół komprtorów: kwdrturowy komprtor impedncji współfzowo-przeciwfzowy komprtor impedncji. N rys. 2 przedstwiono schemt struktury komprtor kwdrturowego. Komprtor skłd się z dwóch cyfrowych genertorów kwdrturowych npięci i 9 i owodu klircyjnego CC. Do wykonni genertorów kwdrturowych zstosowno precyzyjne przetworniki cyfrowo-nlogowe. Współzleżności fzowe i mplitudowe sygnłów tych przetworników sterowne są przez PC. Owód klircyjny i specjln procedur klirowni (djustcji pozwlją n wyznczenie z dużą dokłdnością zespolonych stosunków sygnłów genertorów kwdrturowych. Sygnł niezrównowżeni owodu klircyjnego orz sygnł niezrównowżeni komprtor w procesie porównni wzorców mierzone są woltomierzem wektorowym, skłdjącym się z przedwzmcnicz UBA, detektorów synchronicznych VV orz mikroprocesorowego przetwornik nlogowo-cyfrowego µc, którego sygnł wyjściowy wchodzi do PC w celu jego przetworzeni i oliczeni wyniku pomiru. Wynik porównni impedncji wzorców oliczny jest n podstwie wzorów podnych n rys. 2. Z Z 2 1 B 1+ A gdzie: A 1+ B Rys. 2. Komprtor kwdrturowy du m du m dz ~ m + m d n 1 2 U A j U 1n d ' 1 n 1+ d U 2n B j U 1 d '' 1 n 1+ d 2 U ju 1+ d 2 1 du ( k 2n - 2 Rys. 3. Komprtor współfzowo-przeciwfzowy 2 k ( k U2 du U U 1 U1 U U 1n - 1 9

6 Pomiry Automtyk Rootyk 1/27 się z węzłów wspólnych dl komprtorów kwdrturowego i współfzowo-przeciwfzowego. Wspólne sterownie prcą i oliczeni stosunków porównywnych impedncji, zgodnie z wzormi przytoczonymi n rys. 3, odyw się w PC. Chrkterystyki techniczne komprtor współfzowo-przeciwfzowego Częstotliwość prcy 1 khz i 1,59 khz Przedził porównywnych impedncji dl: pojemności od 1 7 nf do 1 F rezystncji od 1 7 W do 1 TW indukcyjności od 1 11 H do 1 MH tngens kąt strtności lu tngens kąt fzowego od 1 6 do 1 6 Błędy porównni prmetru głównego w przedziłch podstwowych mniejsze niż,1 %. Komprtory kwdrturowy i współfzowo-przeciwfzowy są umieszczone w jednej oudowie i sterowne przez PC z wykorzystniem różnych pkietów oprogrmowni. Biliogrfi 1. Thompson, A.M., An solute determintion of resistnce sed on clculle stndrd of cpcitnce, Metrologi, Vol. 4, 1, pp. 1 7, Jnury Kile B.P., Ryner G.H., Coxil AC Bridges, Adm Hilger Ltd., Bristol, 1984, p M. Bellon, Definition of Stndrd Impednces, BNM-LCIE, 1998, pp. A1 A2. 4. H. Bchmir, Design Criteri For Investigtion on PTB Clculle Cross Cpcitor, BNM-LCIE, pp. P1 P Y. Nkmur, Cpcitnce Stndrd t ETL. BNM-LCIE, pp. R1 R Awn S.A., Gilin S.P., Chu C.W., Hrtlnd A., Kile B.P., Summry Of Recent AC QHR Mesurement At The Ntionl Physicl Lortory, BEMC-99 Interntionl Conference on Electromgnetic Mesurement, Brighton, UK, 2 4, Novemer 1999, 6/1 6/4. 7. G.H Riner, NPL Clculle Cpcitor, IEEE Trns. Instrum. Mes. Vol. I M 21, pp , Hrtlnd A., Kile B. P., Chu C.W., AC Quntized Hll Resistnce Experiments At The Ntionl Physicl Lortory, BEMC-98, 8-th Interntionl Conference on Electromgnetic Mesurement, Teddington, 4 6 Novemer 1997, 18/ Bchmir, H., Funck T., Hnke, R., nd Lng, H., Reliztion nd Mintennce of the Unit of Cpcitnce with PTB Cross Cpcitor during the Lst Ten Yers, IEEE Trns. Instrum. Mes., Vol. 44., No. 2, April Gilin, S.P., Awn, S.A., Willims, J.M., Schurr, J, Melcher, J, von Cmpenhusen, A., Pierz, K, Hein, G., Frequency Dependence of the AC Quntum Hll effect; Comprison of dt from two lortories, CPEM 2, Conference Digest, pp Elmquist, R.E., Jeffery, A.-M., Jrrett, D.G., Chrcteriztion of Four-Terminl-Pir Resistnce Stndrds: A Comprison of Mesurement nd Theory, CPEM 2, Conference Digest, pp F. Delhye, AC-ridges t BIMP, BNM-LCIE, 1998, pp. C1 C B. Wood, M. Cote, AC Bridges For The R-C Chin. BNM- LCIE pp. E1 E J. Melcher, Performnce of Current Equlisers in connection with Coxil AC Bridges, BNM-LCIE pp. F1 F A.M. Jeffery, J. Shields, S. Shields, L.H. Lee, New Multifrequency Bridge t NIST, BNM-LCIE, 1998, pp. G1 G G. Trpon, Coxil AC ridges t BNM-LCIE. BNM-LCIE, 1998, pp. I1 I S.W. Chu, B.P. Kile, A. Hrtlnd, Comprison of Cpcitnce with AC Quntized Hll Resistnce. BNM-LCIE. 1998, pp. G1 G Chu S.W., Kile B.P., Hrtlnd A., Comprison Of Cpcitnce With AC Quntized Hll Resistnce. Conference on Precision Electromgnetic Mesurements, Wshington DC, USA, 6 1 July 1998, pp Trpon, G., Thevenot, O., Lcueille, J.C., Poirier, W., Fhimi, H., Geneves, G., Progress in linking of the Frd nd the R k to the SI Units t BNM-LCIE, CPEM 2, Conference Digest, pp Hsu, J.C., Yi-sh, Ku., Comprison Of Cpcitnce With Resistnce By IVD-Bsed Qudrture Bridge At Frequencies From 5 Hz to 1 khz, CPEM 2, Conference Digest, pp Nkmur, Y., Nknisi, M., Scmoto, Y., Endo, T., Development nd Uncertinty Estimtion of Bridges for The Link Between Cpcitnce nd QHR t 1 khz, CPEM 2, Conference Digest, pp Cllegro, L., D Eli, V., Bv, E., Glzerno, G., Svelto, C., Polyphse Synthesizer for Unlike-Impednce Intercomprison System, CPEM 22, Conference Digest, pp ,....,,, Avrmov S., Oldhm N.M., Jrrett, D.G., nd Wltrip B.C., Automtic Inductive Voltge Divider Bridge For Opertion From 1 Hz to 1 khz, Conf. Record of Conference on Precision Electromgnetic Mesurements (CPEM 92, June 9 12, 1992, Pris, Frnce, pp Cutkosky, R.D., An Automtic High-Precision Audio Frequency Cpcitnce Bridge, IEEE Trns. Instr. Mes., Vol. IM-34, Septemer 1985, pp Anden-Hgerling, AH25 Instruction Mnul, 1 khz Automtic Cpcitnce Bridge. 27. Corney, A.C., Digitl Genertor Assisted Impednce Bridge, CPEM 22, Conference Digest, pp Awn, S.A., Kile, B.P., Roinson, I.A., A New Four Terminl-Pir Bridge For Impednce Mesurement Up To 1 MHz, IEEE Trns. Instrum. Mes. 21. Vol No. 4, pp E. Dierikx, Impednce mesurement t NMi-VSL, BNM-LCIE pp. D1 D , -,, , 54 c ,..,,, 1991, 3, ,.., -,., -, 1989, Citi, F., Bosco, G.C., L-C Comprison System Bsed On Two-Phse Genertor, IEEE Trns. Instrum. Mes, 1985, 34, N. 2, pp Citi, F., D'Eli V., Bv E., Gzlerno G., Svelto C., A New Architecture for High Accurcy Addmitnce Mesuring Systems, CPEM 22. Conference Digest, pp ,.., -, ,.. 25,

Zastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych

Zastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych Zstosownie multimetrów cyfrowych do pomiru podstwowych wielkości elektrycznych Cel ćwiczeni Celem ćwiczeni jest zpoznnie się z możliwościmi pomirowymi współczesnych multimetrów cyfrowych orz sposobmi wykorzystni

Bardziej szczegółowo

KOMPLEKSOWE POMIARY FREZÓW OBWIEDNIOWYCH

KOMPLEKSOWE POMIARY FREZÓW OBWIEDNIOWYCH KOMPLEKSOWE POMIARY FREZÓW OBWIEDNIOWYCH Michł PAWŁOWSKI 1 1. WSTĘP Corz większy rozwój przemysłu energetycznego, w tym siłowni witrowych stwi corz większe wymgni woec producentów przekłdni zętych jeśli

Bardziej szczegółowo

BADANIE ZALEŻNOŚCI PRZENIKALNOŚCI MAGNETYCZNEJ

BADANIE ZALEŻNOŚCI PRZENIKALNOŚCI MAGNETYCZNEJ ADANIE ZAEŻNOŚCI PRZENIKANOŚCI MAGNETYCZNEJ FERRIMAGNETYKÓW OD TEMPERATURY 1. Teori Włściwości mgnetyczne sstncji chrkteryzje współczynnik przeniklności mgnetycznej. Dl próżni ten współczynnik jest równy

Bardziej szczegółowo

Realizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych,

Realizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych, Klsyczn Metod Njmniejszych Kwdrtów (KMNK) Postć ć modelu jest liniow względem prmetrów (lbo nleży dokonć doprowdzeni postci modelu do liniowości względem prmetrów), Zmienne objśnijące są wielkościmi nielosowymi,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie: Do czego służą wektory?

Wprowadzenie: Do czego służą wektory? Wprowdzenie: Do czego służą wektory? Mp połączeń smolotowych Isiget pokzuje skąd smoloty wyltują i dokąd doltują; pokzne jest to z pomocą strzłek strzłki te pokzują przemieszczenie: skąd dokąd jest dny

Bardziej szczegółowo

2. PODSTAWY STATYKI NA PŁASZCZYŹNIE

2. PODSTAWY STATYKI NA PŁASZCZYŹNIE M. DSTY STTYKI N ŁSZZYŹNIE. DSTY STTYKI N ŁSZZYŹNIE.. Zsdy dynmiki Newton Siłą nzywmy wektorową wielkość, któr jest mirą mechnicznego oddziływni n ciło ze strony innych cił. dlszej części ędziemy rozptrywć

Bardziej szczegółowo

Kodowanie liczb. Kodowanie stałopozycyjne liczb całkowitych. Niech liczba całkowita a ma w systemie dwójkowym postać: Kod prosty

Kodowanie liczb. Kodowanie stałopozycyjne liczb całkowitych. Niech liczba całkowita a ma w systemie dwójkowym postać: Kod prosty Kodownie licz Kodownie stłopozycyjne licz cłkowitych Niech licz cłkowit m w systemie dwójkowym postć: nn 0 Wtedy może yć on przedstwion w postci ( n+)-itowej przy pomocy trzech niżej zdefiniownych kodów

Bardziej szczegółowo

Algebra Boola i podstawy systemów liczbowych. Ćwiczenia z Teorii Układów Logicznych, dr inż. Ernest Jamro. 1. System dwójkowy reprezentacja binarna

Algebra Boola i podstawy systemów liczbowych. Ćwiczenia z Teorii Układów Logicznych, dr inż. Ernest Jamro. 1. System dwójkowy reprezentacja binarna lger Bool i podstwy systemów liczowych. Ćwiczeni z Teorii Ukłdów Logicznych, dr inż. Ernest Jmro. System dwójkowy reprezentcj inrn Ukłdy logiczne operują tylko n dwóch stnch ozncznymi jko zero (stn npięci

Bardziej szczegółowo

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH Ćwiczenie Grżyn Nowick, Wldemr Nowicki BDNIE RÓWNOWG WSOWO-ZSDOWYC W ROZTWORC ELETROLITÓW MFOTERYCZNYC Zgdnieni: ktywność i współczynnik ktywności skłdnik roztworu. ktywność jonów i ktywność elektrolitu.

Bardziej szczegółowo

2. Tensometria mechaniczna

2. Tensometria mechaniczna . Tensometri mechniczn Wstęp Tensometr jk wskzywłby jego nzw to urządzenie służące do pomiru nprężeń. Jk jednk widomo, nprężeni nie są wielkościmi mierzlnymi i stnowią jedynie brdzo wygodne pojęcie mechniki

Bardziej szczegółowo

2. FUNKCJE WYMIERNE Poziom (K) lub (P)

2. FUNKCJE WYMIERNE Poziom (K) lub (P) Kls drug poziom podstwowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych redukuje wyrzy

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2 zakres podstawowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2 zakres podstawowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Wymgni edukcyjne mtemtyk kls 2 zkres podstwowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych

Bardziej szczegółowo

Wektor kolumnowy m wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze n=1 Wektor wierszowy n wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze m=1

Wektor kolumnowy m wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze n=1 Wektor wierszowy n wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze m=1 Rchunek mcierzowy Mcierzą A nzywmy funkcję 2-zmiennych, któr prze liczb nturlnych (i,j) gdzie i = 1,2,3,4.,m; j = 1,2,3,4,n przyporządkowuje dokłdnie jeden element ij. 11 21 A = m1 12 22 m2 1n 2n mn Wymirem

Bardziej szczegółowo

usuwa niewymierność z mianownika wyrażenia typu

usuwa niewymierność z mianownika wyrażenia typu Wymgni edukcyjne n poszczególne oceny z mtemtyki Kls pierwsz zkres podstwowy. LICZBY RZECZYWISTE podje przykłdy liczb: nturlnych, cłkowitych, wymiernych, niewymiernych, pierwszych i złożonych orz przyporządkowuje

Bardziej szczegółowo

MATeMAtyka 3 inf. Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony. Dorota Ponczek, Karolina Wej

MATeMAtyka 3 inf. Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony. Dorota Ponczek, Karolina Wej Dorot Ponczek, Krolin Wej MATeMAtyk 3 inf Przedmiotowy system ocenini wrz z określeniem wymgń edukcyjnych Zkres podstwowy i rozszerzony Wyróżnione zostły nstępujące wymgni progrmowe: konieczne (K), podstwowe

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2b, 2c, 2e zakres podstawowy rok szkolny 2015/2016. 1.Sumy algebraiczne

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2b, 2c, 2e zakres podstawowy rok szkolny 2015/2016. 1.Sumy algebraiczne Wymgni edukcyjne mtemtyk kls 2b, 2c, 2e zkres podstwowy rok szkolny 2015/2016 1.Sumy lgebriczne N ocenę dopuszczjącą: 1. rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne 2. oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ

WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ Ćwiczenie 9 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ 9.. Opis teoretyczny Soczewką seryczną nzywmy przezroczystą bryłę ogrniczoną dwom powierzchnimi serycznymi o promienich R i

Bardziej szczegółowo

Algorytmy graficzne. Filtry wektorowe. Filtracja obrazów kolorowych

Algorytmy graficzne. Filtry wektorowe. Filtracja obrazów kolorowych Algorytmy grficzne Filtry wektorowe. Filtrcj orzów kolorowych Filtrcj orzów kolorowych Metody filtrcji orzów kolorowych możn podzielić n dwie podstwowe klsy: Metody komponentowe (component-wise). Cechą

Bardziej szczegółowo

Fizyka. Kurs przygotowawczy. na studia inżynierskie. mgr Kamila Haule

Fizyka. Kurs przygotowawczy. na studia inżynierskie. mgr Kamila Haule Fizyk Kurs przygotowwczy n studi inżynierskie mgr Kmil Hule Dzień 3 Lbortorium Pomir dlczego mierzymy? Pomir jest nieodłączną częścią nuki. Stopień znjomości rzeczy często wiąże się ze sposobem ich pomiru.

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Różniczkowanie i całkowanie numeryczne

Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Różniczkowanie i całkowanie numeryczne Modelownie i obliczeni techniczne Metody numeryczne w modelowniu: Różniczkownie i cłkownie numeryczne Pochodn unkcji Pochodn unkcji w punkcie jest deiniown jko grnic ilorzu różnicowego (jeżeli istnieje):

Bardziej szczegółowo

O PEWNYCH MODELACH DECYZJI FINANSOWYCH

O PEWNYCH MODELACH DECYZJI FINANSOWYCH DECYZJE nr 1 czerwiec 2004 37 O PEWNYCH MODELACH DECYZJI FINANSOWYCH Krzysztof Jjug Akdemi Ekonomiczn we Wrocłwiu Wprowdzenie modele teorii finnsów Teori finnsów, zwn również ekonomią finnsową, jest jednym

Bardziej szczegółowo

Propozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy)

Propozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Propozycj przedmiotowego systemu ocenini wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Proponujemy, by omwijąc dne zgdnienie progrmowe lub rozwiązując zdnie, nuczyciel określł do jkiego zkresu

Bardziej szczegółowo

Równania i nierówności kwadratowe z jedną niewiadomą

Równania i nierówności kwadratowe z jedną niewiadomą 50 REPETYTORIUM 31 Równni i nierówności kwdrtowe z jedną niewidomą Równnie wielominowe to równość dwóch wyrżeń lgebricznych Kżd liczb, któr po podstwieniu w miejscu niewidomej w równniu o jednej niewidomej

Bardziej szczegółowo

Układ elektrohydrauliczny do badania siłowników teleskopowych i tłokowych

Układ elektrohydrauliczny do badania siłowników teleskopowych i tłokowych TDUSZ KRT TOMSZ PRZKŁD Ukłd elektrohydruliczny do bdni siłowników teleskopowych i tłokowych Wprowdzenie Polsk Norm PN-72/M-73202 Npędy i sterowni hydruliczne. Cylindry hydruliczne. Ogólne wymgni i bdni

Bardziej szczegółowo

4. RACHUNEK WEKTOROWY

4. RACHUNEK WEKTOROWY 4. RACHUNEK WEKTOROWY 4.1. Wektor zczepiony i wektor swoodny Uporządkowną prę punktów (A B) wyznczjącą skierowny odcinek o początku w punkcie A i końcu w punkcie B nzywmy wektorem zczepionym w punkcie

Bardziej szczegółowo

Temat lekcji Zakres treści Osiągnięcia ucznia

Temat lekcji Zakres treści Osiągnięcia ucznia ln wynikowy kls 2c i 2e - Jolnt jąk Mtemtyk 2. dl liceum ogólnoksztłcącego, liceum profilownego i technikum. sztłcenie ogólne w zkresie podstwowym rok szkolny 2015/2016 Wymgni edukcyjne określjące oceny:

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY BAZ DANYCH Wykład 3 2. Pojęcie Relacyjnej Bazy Danych

PODSTAWY BAZ DANYCH Wykład 3 2. Pojęcie Relacyjnej Bazy Danych PODSTAWY BAZ DANYCH Wykłd 3 2. Pojęcie Relcyjnej Bzy Dnych 2005/2006 Wykłd "Podstwy z dnych" 1 Rozkłdlno dlność schemtów w relcyjnych Przykłd. Relcj EGZ(U), U := { I, N, P, O }, gdzie I 10 10 11 N f f

Bardziej szczegółowo

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1 Złącznik 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA WNIOSEK:. NUMER KONKURSU 2/POKL/8.1.1/2010 TYTUŁ PROJEKTU:... SUMA KONTROLNA

Bardziej szczegółowo

Wykład 6 Dyfrakcja Fresnela i Fraunhofera

Wykład 6 Dyfrakcja Fresnela i Fraunhofera Wykłd 6 Dyfrkcj Fresnel i Frunhofer Zjwisko dyfrkcji (ugięci) świtł odkrył Grimldi (XVII w). Poleg ono n uginniu się promieni świetlnych przechodzących w pobliżu przeszkody (np. brzeg szczeliny). Wyjśnienie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Napędy Hydrauliczne i Pneumatyczne

Ćwiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Napędy Hydrauliczne i Pneumatyczne Lbortorium nr 11 Temt: Elementy elektropneumtycznych ukłdów sterowni 1. Cel ćwiczeni: Opnownie umiejętności identyfikcji elementów elektropneumtycznych n podstwie osprzętu FESTO Didctic. W dużej ilości

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY VIII w roku szkolnym 2015/2016

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY VIII w roku szkolnym 2015/2016 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY VIII w roku szkolnym 015/016 oprcowł: Dnut Wojcieszek n ocenę dopuszczjącą rysuje wykres funkcji f ( ) i podje jej włsności sprwdz lgebricznie, czy dny punkt

Bardziej szczegółowo

2. Funktory TTL cz.2

2. Funktory TTL cz.2 2. Funktory TTL z.2 1.2 Funktory z otwrtym kolektorem (O.. open olletor) ysunek poniżej przedstwi odnośny frgment płyty zołowej modelu. Shemt wewnętrzny pojedynzej rmki NAND z otwrtym kolektorem (O..)

Bardziej szczegółowo

Od lewej: piramida Chefrena, Wielki Sfinks, piramida Cheopsa.

Od lewej: piramida Chefrena, Wielki Sfinks, piramida Cheopsa. 1. Pirmidiotologi. W obfitej literturze przedmiotu podje się, że pirmid Ceops, lub też z ngielsk Wielk Pirmid (te Gret Pyrmid), zwier w swej konstrukcji pełną i szczegółową istorię rodzju ludzkiego od

Bardziej szczegółowo

Lista 4 Deterministyczne i niedeterministyczne automaty

Lista 4 Deterministyczne i niedeterministyczne automaty Uniwersytet Zielonogórski Instytut Sterowni i Systemów Informtycznych Teoretyczne Podstwy Informtyki List 4 Deterministyczne i niedeterministyczne utomty Wprowdzenie Automt skończony jest modelem mtemtycznym

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY. JĘZYK MATEMATYKI oblicz wrtość bezwzględną liczby rzeczywistej stosuje interpretcję geometryczną wrtości bezwzględnej liczby

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMATY PUNKTOWANIA (A1, A2, A3, A4, A6, A7)

EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMATY PUNKTOWANIA (A1, A2, A3, A4, A6, A7) EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 01/015 MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMATY PUNKTOWANIA (A1, A, A, A, A6, A7) GRUDZIEŃ 01 Klucz odpowiedzi do zdń zmkniętych Nr zdni 1 5 Odpowiedź

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ 2. Figury geometryczne

DZIAŁ 2. Figury geometryczne 1 kl. 6, Scenriusz lekcji Pole powierzchni bryły DZAŁ 2. Figury geometryczne Temt w podręczniku: Pole powierzchni bryły Temt jest przeznczony do relizcji podczs 2 godzin lekcyjnych. Zostł zplnowny jko

Bardziej szczegółowo

Katalog wymagań programowych na poszczególne stopnie szkolne. Matematyka. Poznać, zrozumieć

Katalog wymagań programowych na poszczególne stopnie szkolne. Matematyka. Poznać, zrozumieć Ktlog wymgń progrmowych n poszczególne stopnie szkolne Mtemtyk. Poznć, zrozumieć Ksztłcenie w zkresie podstwowym. Kls 2 Poniżej podjemy umiejętności, jkie powinien zdobyć uczeń z kżdego dziłu, by uzyskć

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania maj 2017r. Zadania zamknięte

Rozwiązania maj 2017r. Zadania zamknięte Rozwiązni mj 2017r. Zdni zmknięte Zd 1. 5 16 5 2 5 2 Zd 2. 5 2 27 2 23 2 2 2 2 Zd 3. 2log 3 2log 5log 3 log 5 log 9 log 25log Zd. 120% 8910 1,2 8910 2,2 8910 $%, 050 Zd 5. Njłtwiej jest zuwżyć że dl 1

Bardziej szczegółowo

Zaokrąglanie i zapisywanie wyników obliczeń przybliżonych

Zaokrąglanie i zapisywanie wyników obliczeń przybliżonych Edwrd Musił Oddził Gdński SEP Zokrąglnie i zpisywnie wyników obliczeń przybliżonych Inżynier wykonuje nieml wyłącznie obliczeni przybliżone i powinien mieć nieustnnie n względzie dokłdność, jką chce uzyskć

Bardziej szczegółowo

Matematyka stosowana i metody numeryczne

Matematyka stosowana i metody numeryczne Ew Pbisek Adm Wostko Piotr Pluciński Mtemtyk stosown i metody numeryczne Konspekt z wykłdu 0 Cłkownie numeryczne Wzory cłkowni numerycznego pozwlją n obliczenie przybliżonej wrtości cłki: I(f) = f(x) dx

Bardziej szczegółowo

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu innowacyjnego testującego składanego w trybie konkursowym w ramach PO KL

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu innowacyjnego testującego składanego w trybie konkursowym w ramach PO KL Złącznik nr 5 Krt oceny merytorycznej Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu innowcyjnego testującego skłdnego w trybie konkursowym w rmch PO KL NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA

Bardziej szczegółowo

Ochrona przed przepięciami w sieciach ISDN

Ochrona przed przepięciami w sieciach ISDN OGANICZANIE PZEPIĘĆ W YEMACH PZEYŁ YGNAŁÓW Ochron przed przepięcimi w siecich IDN Andrzej ow Wstęp Wzrost zpotrzeowni n usługi odiegjące od klsycznego przekzu telefonicznego spowodowł gwłtowny rozwój sieci

Bardziej szczegółowo

WENTYLACJA PRZESTRZENI POTENCJALNIE ZAGROŻONYCH WYBUCHEM MIESZANIN GAZOWYCH

WENTYLACJA PRZESTRZENI POTENCJALNIE ZAGROŻONYCH WYBUCHEM MIESZANIN GAZOWYCH Ochron przeciwwybuchow Michł Świerżewski WENTYLACJA PRZESTRZENI POTENCJALNIE ZAGROŻONYCH WYBUCHEM MIESZANIN GAZOWYCH 1. Widomości ogólne Zgodnie z postnowienimi rozporządzeni Ministr Sprw Wewnętrznych

Bardziej szczegółowo

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Akdemi órniczo-hutnicz im. Stnisłw Stszic w Krkowie Wydził Elektrotechniki, Automtyki, Informtyki i Inżynierii Biomedycznej Ktedr Elektrotechniki i Elektroenergetyki Rozprw Doktorsk Numeryczne lgorytmy

Bardziej szczegółowo

LISTA02: Projektowanie układów drugiego rzędu Przygotowanie: 1. Jakie własności ma równanie 2-ego rzędu & x &+ bx&

LISTA02: Projektowanie układów drugiego rzędu Przygotowanie: 1. Jakie własności ma równanie 2-ego rzędu & x &+ bx& LISTA: Projektownie ukłdów drugiego rzędu Przygotownie: 1. Jkie włsności m równnie -ego rzędu & &+ b + c u jeśli: ) c>; b) c; c) c< Określ położenie biegunów, stbilność, oscylcje Zdni 1: Wyzncz bieguny.

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE RÓWNANIA NASGRO DO OPISU KRZYWYCH PROPAGACYJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOWYCH

ZASTOSOWANIE RÓWNANIA NASGRO DO OPISU KRZYWYCH PROPAGACYJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOWYCH Sylwester KŁYSZ *, **, nn BIEŃ **, Pweł SZBRCKI ** ** Instytut Techniczny ojsk Lotniczych, rszw * Uniwersytet rmińsko-mzurski, Olsztyn ZSTOSONIE RÓNNI NSGRO DO OPISU KRZYYCH PROPGCYJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOYCH

Bardziej szczegółowo

METODYKA OCENY WŁAŚCIWOŚCI SYSTEMU IDENTYFIKACJI PARAMETRYCZNEJ OBIEKTU BALISTYCZNEGO

METODYKA OCENY WŁAŚCIWOŚCI SYSTEMU IDENTYFIKACJI PARAMETRYCZNEJ OBIEKTU BALISTYCZNEGO MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISNN 1896-771X 32, s. 151-156, Gliwice 2006 METODYKA OCENY WŁAŚCIWOŚCI SYSTEMU IDENTYFIKACJI PARAMETRYCZNEJ OBIEKTU BALISTYCZNEGO JÓZEF GACEK LESZEK BARANOWSKI Instytut Elektromechniki,

Bardziej szczegółowo

3. Rozkład macierzy według wartości szczególnych

3. Rozkład macierzy według wartości szczególnych Rozkłd mcierzy wedłg wrtości szczególnych Wprowdzenie Przypomnimy podstwowe zleżności związne z zstosowniem metody nmnieszych kwdrtów do proksymci fnkci dyskretne Podstwowe równnie m nstępącą postć: +

Bardziej szczegółowo

WYZNACZNIKI. . Gdybyśmy rozważali układ dwóch równań liniowych, powiedzmy: Takie układy w matematyce nazywa się macierzami. Przyjmijmy definicję:

WYZNACZNIKI. . Gdybyśmy rozważali układ dwóch równań liniowych, powiedzmy: Takie układy w matematyce nazywa się macierzami. Przyjmijmy definicję: YZNACZNIKI Do opisu pewnh oiektów nie wstrz użć liz. ie n przkłd, że do opisni sił nleż użć wektor. Sił to przeież nie tlko wielkość le i jej punkt przłożeni, zwrot orz kierunek dziłni. Zte jedną lizą

Bardziej szczegółowo

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1 Złącznik nr 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: POKL.05.02.01 00../..

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z matematyki

Wymagania edukacyjne z matematyki Wymgni edukcyjne z mtemtyki LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Kls II Poniżej przedstwiony zostł podził wymgń edukcyjnych n poszczególne oceny. Wiedz i umiejętności konieczne do opnowni (K) to zgdnieni, które są

Bardziej szczegółowo

Autor: Zbigniew Tuzimek Opracowanie wersji elektronicznej: Tomasz Wdowiak

Autor: Zbigniew Tuzimek Opracowanie wersji elektronicznej: Tomasz Wdowiak DNIE UKŁDÓW LOKD UTOMTYCZNYCH uor: Zigniew Tuzimek Oprcownie wersji elekronicznej: Tomsz Wdowik 1. Cel i zkres ćwiczeni Celem ćwiczeni jes zpoznnie sudenów z udową orz dziłniem zezpieczeń i lokd sosownych

Bardziej szczegółowo

O RELACJACH MIĘDZY GRUPĄ OBROTÓW, A GRUPĄ PERMUTACJI

O RELACJACH MIĘDZY GRUPĄ OBROTÓW, A GRUPĄ PERMUTACJI ZESZYTY NAUKOWE 7-45 Zenon GNIAZDOWSKI O RELACJACH MIĘDZY GRUPĄ OBROTÓW, A GRUPĄ PERMUTACJI Streszczenie W prcy omówiono grupę permutcji osi krtezjńskiego ukłdu odniesieni reprezentowną przez mcierze permutcji,

Bardziej szczegółowo

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2014/2015 Zadania dla grupy elektronicznej na zawody II stopnia

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2014/2015 Zadania dla grupy elektronicznej na zawody II stopnia EOELEKTA Ogólnopolsk Olimpid Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej ok szkolny 204/205 Zdni dl grupy elektronicznej n zwody stopni Zdnie Dl diody półprzewodnikowej, której przeieg chrkterystyki prądowo-npięciowej

Bardziej szczegółowo

STYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI

STYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI STYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI Ćwiczenie 1 Tworzenie nowego stylu n bzie istniejącego 1. Formtujemy jeden kpit tekstu i zznczmy go (stnowi on wzorzec). 2. Wybiermy Nrzędzi główne, rozwijmy okno Style (lub

Bardziej szczegółowo

ROLE OF CUSTOMER IN BALANCED DEVELOPMENT OF COMPANY

ROLE OF CUSTOMER IN BALANCED DEVELOPMENT OF COMPANY FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Foli Univ. Agric. Stetin. 2007, Oeconomic 254 (47), 117 122 Jolnt KONDRATOWICZ-POZORSKA ROLA KLIENTA W ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJU FIRMY ROLE OF CUSTOMER IN BALANCED

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH w Gimnazjum nr 2 im. ks. Stanisława Konarskiego nr 2 w Łukowie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH w Gimnazjum nr 2 im. ks. Stanisława Konarskiego nr 2 w Łukowie I. ZASADY OGÓLNE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH w Gimnzjum nr 2 im. ks. Stnisłw Konrskiego nr 2 w Łukowie 1. W Gimnzjum nr 2 w Łukowie nuczne są: język ngielski - etp educyjny III.1 język

Bardziej szczegółowo

Wymagania kl. 2. Uczeń:

Wymagania kl. 2. Uczeń: Wymgni kl. 2 Zkres podstwowy Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci uczni. SUMY ALGEBRAICZNE. Sumy lgebriczne definicj jednominu pojęcie współczynnik jednominu porządkuje jednominy pojęcie sumy lgebricznej

Bardziej szczegółowo

Wartość bezwzględna. Proste równania i nierówności.

Wartość bezwzględna. Proste równania i nierówności. Wrtość bezwzględn Proste równni i nierówności Dl liczb rzeczywistych możemy zdefiniowć opercję zwną wrtością bezwzględną lub modułem liczby Definicj 7,, Sens powyższej definicji jest nstępujący Jeżeli

Bardziej szczegółowo

KOMPENDIUM MATURZYSTY Matematyka poziom podstawowy

KOMPENDIUM MATURZYSTY Matematyka poziom podstawowy KOMPENDIUM MATURZYSTY Mtemtyk poziom podstwowy Publikcj dystrybuown bezpłtnie Dostępn n stronie: Kompendium do pobrni n stronie: SPIS TREŚCI. Potęgi i pierwistki... W tym:. Wykorzystnie wzorów;. Przeksztłcnie

Bardziej szczegółowo

zestaw DO ĆWICZEŃ z matematyki

zestaw DO ĆWICZEŃ z matematyki zestaw DO ĆWICZEŃ z mtemtyki poziom rozszerzony rozumownie i rgumentcj krty prcy ZESTAW I Zdnie 1. Wykż, że odcinek łączący środki dwóch dowolnych oków trójkąt jest równoległy do trzeciego oku i jest równy

Bardziej szczegółowo

Wyrównanie sieci niwelacyjnej

Wyrównanie sieci niwelacyjnej 1. Wstęp Co to jest sieć niwelcyjn Po co ją się wyrównje Co chcemy osiągnąć 2. Metod pośrednicząc Wyrównnie sieci niwelcyjnej Metod pośrednicząc i metod grpow Mmy sieć skłdjącą się z szereg pnktów. Niektóre

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM Kls drug A, B, C, D, E, G, H zkres podstwowy 1. FUNKCJA LINIOWA rozpoznje funkcję liniową n podstwie wzoru lub wykresu rysuje

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu: Ogrzewnictwo, wentylacja i klimatyzacja II. Klimatyzacja

Materiały pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu: Ogrzewnictwo, wentylacja i klimatyzacja II. Klimatyzacja Mteriły pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu: Orzewnictwo, wentylcj i klimtyzcj II. Klimtyzcj Rozdził 1 Podstwowe włsności powietrz jko nośnik ciepł mr inż. Anieszk Sdłowsk-Słę Mteriły pomocnicze do klimtyzcji.

Bardziej szczegółowo

POWŁOKI ELEKTROISKROWE WC-CO MODYFIKOWANE WIĄZKĄ LASEROWĄ. 88 Powłoki elektroiskrowe WC-Co modyfikowane wiązką laserową. Wstęp

POWŁOKI ELEKTROISKROWE WC-CO MODYFIKOWANE WIĄZKĄ LASEROWĄ. 88 Powłoki elektroiskrowe WC-Co modyfikowane wiązką laserową. Wstęp Rdek N.,* Szlpko J.** *Ktedr Inżynierii Eksplotcji Politechnik Świętokrzysk, Kielce, Polsk **Khmelnitckij Uniwersytet Nrodowy, Khmelnitckij, Ukrin Wstęp 88 POWŁOKI ELEKTROISKROWE WC-CO MODYFIKOWANE WIĄZKĄ

Bardziej szczegółowo

Wykład Indukcja elektromagnetyczna, energia pola magnetycznego

Wykład Indukcja elektromagnetyczna, energia pola magnetycznego Wykłd 3 3. ndukcj eektromgnetyczn, energi po mgnetycznego 3. ndukcyjność 3.. Trnsformtor Gdy dwie cewki są nwinięte n tym smym rdzeniu (często jedn n drugiej) to prąd zmienny w jednej wywołuje SEM indukcji

Bardziej szczegółowo

Zadania. I. Podzielność liczb całkowitych

Zadania. I. Podzielność liczb całkowitych Zdni I. Podzielność liczb cłkowitych. Pewn liczb sześciocyfrow kończy się cyfrą 5. Jeśli tę cyfrę przestwimy n miejsce pierwsze ze strony lewej to otrzymmy nową liczbę cztery rzy większą od poprzedniej.

Bardziej szczegółowo

wersja podstawowa (gradient)

wersja podstawowa (gradient) księg znku wersj podstwow (grdient) Logo RAKU FILM w wersji podstwowej może występowć w dwóch wrintch, n jsnym (domyślnie - biłe tło) orz n ciemnym (domyślnie - czrne tło). Nleży unikć stosowni logo n

Bardziej szczegółowo

KSZTAŁTOWANIE ŁUKOWO-KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW W UZĘBIENIU CZOŁOWYM NA FREZARCE CNC

KSZTAŁTOWANIE ŁUKOWO-KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW W UZĘBIENIU CZOŁOWYM NA FREZARCE CNC KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 8 nr Archiwum Technologii Mszyn i Automtyzcji 008 PIOTR FRĄCKOWIAK KSZTAŁTOWANIE ŁUKOWO-KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW W UZĘBIENIU CZOŁOWYM NA FREZARCE CNC W rtykule

Bardziej szczegółowo

Część 2 7. METODA MIESZANA 1 7. METODA MIESZANA

Część 2 7. METODA MIESZANA 1 7. METODA MIESZANA Część 2 7. METODA MIESZANA 7. 7. METODA MIESZANA Metod mieszn poleg n jednoczesnym wykorzystniu metody sił i metody przemieszczeń przy rozwiązywniu ukłdów sttycznie niewyznczlnych. Nwiązuje on do twierdzeni

Bardziej szczegółowo

Oznaczenia: K wymagania konieczne; P wymagania podstawowe; R wymagania rozszerzające; D wymagania dopełniające; W wymagania wykraczające

Oznaczenia: K wymagania konieczne; P wymagania podstawowe; R wymagania rozszerzające; D wymagania dopełniające; W wymagania wykraczające Wymgni edukcyjne z mtemtyki ls 2 b lo Zkres podstwowy Oznczeni: wymgni konieczne; wymgni podstwowe; R wymgni rozszerzjące; D wymgni dopełnijące; W wymgni wykrczjące Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci

Bardziej szczegółowo

symbol dodatkowy element graficzny kolorystyka typografia

symbol dodatkowy element graficzny kolorystyka typografia Identyfikcj wizuln Fundcji n rzecz Nuki Polskiej 1/00 Elementy podstwowe symbol dodtkowy element grficzny kolorystyk typogrfi Identyfikcj wizuln Fundcji n rzecz Nuki Polskiej 1/01 Elementy podstwowe /

Bardziej szczegółowo

Uszczelnienie przepływowe w maszyn przepływowych oraz sposób diagnozowania uszczelnienia przepływowego zwłaszcza w maszyn przepływowych

Uszczelnienie przepływowe w maszyn przepływowych oraz sposób diagnozowania uszczelnienia przepływowego zwłaszcza w maszyn przepływowych Uszczelnienie przepływowe w mszyn przepływowych orz sposób dignozowni uszczelnieni przepływowego zwłszcz w mszyn przepływowych Przedmiotem wynlzku jest uszczelnienie przepływowe mszyn przepływowych orz

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe wymagania edukacyjne z matematyki, klasa 2C, poziom podstawowy

Szczegółowe wymagania edukacyjne z matematyki, klasa 2C, poziom podstawowy Szczegółowe wymgni edukcyjne z mtemtyki, kls 2C, poziom podstwowy Wymgni konieczne () dotyczą zgdnieo elementrnych, stnowiących swego rodzju podstwę, ztem powinny byd opnowne przez kżdego uczni. Wymgni

Bardziej szczegółowo

Redukcja układów sił działających na bryły sztywne

Redukcja układów sił działających na bryły sztywne 1 Redukcj ukłdów sił dziłjących n bryły sztywne W zdnich tego rozdziłu wykorzystuje się zsdy redukcji ukłdów sił wykłdne w rmch mechniki ogólnej i powtórzone w tomie 1 podręcznik. Zdnie 1 Zredukowć ukłd

Bardziej szczegółowo

SZTUCZNA INTELIGENCJA

SZTUCZNA INTELIGENCJA SZTUCZNA INTELIGENCJA WYKŁAD 9. ZBIORY ROZMYTE Częstochow 204 Dr hb. inż. Grzegorz Dudek Wydził Elektryczny Politechnik Częstochowsk ZBIORY ROZMYTE Klsyczne pojęcie zbioru związne jest z logiką dwuwrtościową

Bardziej szczegółowo

Materiały diagnostyczne z matematyki poziom podstawowy

Materiały diagnostyczne z matematyki poziom podstawowy Mteriły dignostyczne z mtemtyki poziom podstwowy czerwiec 0 Klucz odpowiedzi do zdń zmkniętych orz schemt ocenini Mteriły dignostyczne przygotowł Agt Siwik we współprcy z nuczycielmi mtemtyki szkół pondgimnzjlnych:

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA. - Jak rozwiązywać zadania wysoko punktowane?

INSTRUKCJA. - Jak rozwiązywać zadania wysoko punktowane? INSTRUKCJA - Jk rozwiązywć zdni wysoko punktowne? Mturzysto! Zdni wysoko punktowne to tkie, z które możesz zdobyć 4 lub więcej punktów. Zdni z dużą ilość punktów nie zwsze są trudniejsze, często ich punktcj

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9. BADANIE UKŁADÓW ZASILANIA I STEROWANIA STANOWISKO I. Badanie modelu linii zasilającej prądu przemiennego

Ćwiczenie 9. BADANIE UKŁADÓW ZASILANIA I STEROWANIA STANOWISKO I. Badanie modelu linii zasilającej prądu przemiennego ortorium elektrotechniki Ćwiczenie 9. BADAIE UKŁADÓ ZASIAIA I STEOAIA STAOISKO I. Bdnie modelu linii zsiljącej prądu przemiennego Ukłd zowy (ez połączeń wrintowych) 30 V~ A A A 3 3 3 A 3 A 6 V 9 0 I A

Bardziej szczegółowo

Badania struktury i charakterystyki przepływu płaskiej strugi wodnej i wodno-ściernej

Badania struktury i charakterystyki przepływu płaskiej strugi wodnej i wodno-ściernej 50 MECHANIK NR 8-9/2015 Bdni struktury i chrkterystyki przepływu płskiej strugi wodnej i wodno-ściernej The reserch of the structure nd flow chrcteristics of wter- nd rsive-wter fn jet PRZEMYSŁAW BORKOWSKI

Bardziej szczegółowo

Laura Opalska. Klasa 1. Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnym i Sportowymi im. Bł. Salomei w Skale

Laura Opalska. Klasa 1. Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnym i Sportowymi im. Bł. Salomei w Skale Trójkąt Pscl od kuchni Kls 1 Gimnzjum nr 1 z Oddziłmi Integrcyjnym i Sportowymi im. Bł. Slomei w Skle ul. Ks.St.Połetk 32 32-043 Skł Gimnzjum nr 1 z Oddziłmi Integrcyjnymi i Sportowymi im. Bł. Slomei w

Bardziej szczegółowo

Opis i analiza metod pomiaru prędkości kątowej. Prądnice tachometryczne.

Opis i analiza metod pomiaru prędkości kątowej. Prądnice tachometryczne. Opis i nliz metod pomiru prędkości kątowej. Prądnice tcometryczne. Prądnice tcometryczne są to młe prądnice elektryczne, któryc npięcie wyjściowe zwier informcję o prędkości obrotowej, w niektóryc przypdkc

Bardziej szczegółowo

CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

CAŁKOWANIE NUMERYCZNE Wprowdzenie Kwdrtury węzły równoodległe Kwdrtury Guss Wzory sumcyjne Trnsport, studi niestcjonrne I stopni, semestr I rok kdemicki 01/013 Instytut L-5, Wydził Inżynierii Lądowej, Politechnik Krkowsk Ew

Bardziej szczegółowo

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LII Egzamin dla Aktuariuszy z 15 marca 2010 r. Część I Matematyka finansowa

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LII Egzamin dla Aktuariuszy z 15 marca 2010 r. Część I Matematyka finansowa Mtemtyk finnsow 15.0.010 r. Komisj Egzmincyjn dl Akturiuszy LII Egzmin dl Akturiuszy z 15 mrc 010 r. Część I Mtemtyk finnsow WERSJA TESTU A Imię i nzwisko osoy egzminownej:... Czs egzminu: 100 minut 1

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z matematyki FUNKCJE dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą

Wymagania edukacyjne z matematyki FUNKCJE dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą Wymgni edukcyjne z mtemtyki Kls IIC. Rok szkolny 013/014 Poziom podstwowy FUNKCJE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje przyporządkowni będące funkcjmi określ funkcję różnymi

Bardziej szczegółowo

Modelowanie 3 D na podstawie fotografii amatorskich

Modelowanie 3 D na podstawie fotografii amatorskich Edwrd Nowk 1, Jonn Nowk Modelownie D n podstwie fotogrfii mtorskich 1. pecyfik fotogrmetrycznego oprcowni zdjęć mtorskich wynik z fktu, że n ogół dysponujemy smymi zdjęcimi - nierzdko są to zdjęci wykonne

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIE III.6 ROZWÓJ MIKRO- I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW

DZIAŁANIE III.6 ROZWÓJ MIKRO- I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW DZIAŁANIE III.6 ROZWÓJ MIKRO- I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW 1 Nzw progrmu opercyjnego Regionlny Progrm Opercyjny Województw Łódzkiego n lt 2007-2013. 2 Numer i nzw osi priorytetowej Oś priorytetow III: Gospodrk,

Bardziej szczegółowo

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać:

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać: WEKTORY Wśród wielkości fizycznych występujących w fizyce możn wyróżnić sklry i wektory. Aby określić wielkość sklrną, wystrczy podć tylko jedną liczbę. Wielkościmi tkimi są ms, czs, tempertur, objętość

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3. Dobór mikrosilnika prądu stałego do układu pozycjonującego

Ćwiczenie 3. Dobór mikrosilnika prądu stałego do układu pozycjonującego - projektownie Ćwiczenie 3 Dobór ikrosilnik prądu stłego do ukłdu pozycjonującego Instrukcj Człowiek - njlepsz inwestycj Projekt współfinnsowny przez Unię Europejską w rch Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

NAPRĘŻENIA HOT SPOT STRESS W POŁĄCZENIACH SPAWANYCH KONSTRUKCJI STALOWYCH

NAPRĘŻENIA HOT SPOT STRESS W POŁĄCZENIACH SPAWANYCH KONSTRUKCJI STALOWYCH Szykoieżne Pojzdy Gąsienicowe (19) nr 1, 2004 Sylwester MARKUSIK Tomsz ŁUKASIK NAPRĘŻENIA HOT SPOT STRESS W POŁĄCZENIACH SPAWANYCH KONSTRUKCJI STALOWYCH Streszczenie: Połączeni spwne w konstrukcjch stlowych

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU POPRAWKOWEGO MATEMATYKA. Zakresie podstawowym i rozszerzonym. Klasa II rok szkolny 2011/2012

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU POPRAWKOWEGO MATEMATYKA. Zakresie podstawowym i rozszerzonym. Klasa II rok szkolny 2011/2012 mgr Jolnt Chlebd mgr Mri Mślnk mgr Leszek Mślnk mgr inż. Rent itl mgr inż. Henryk Stępniowski Zespół Szkół ondgimnzjlnych Młopolsk Szkoł Gościnności w Myślenicch WYMAGANIA I RYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU

Bardziej szczegółowo

Przeguby precyzyjne KTR z łożyskowaniem ślizgowym lub igiełkowym

Przeguby precyzyjne KTR z łożyskowaniem ślizgowym lub igiełkowym Przeguy precyzyjne KTR z łożyskowniem ślizgowym lu igiełkowym Przeguy KTR, to pod względem technicznym, wysokojkościowe elementy do łączeni dwóch włów, o dopuszczlnej wielkości kąt prcy dl pojedynczego

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ DLA UCZNIÓW KLASY Ia TECHNIKUM

WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ DLA UCZNIÓW KLASY Ia TECHNIKUM WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ DLA UCZNIÓW KLASY I TECHNIKUM Egzmin poprwkowy n ocenę dopuszczjącą będzie obejmowł zdni zgodne z poniższymi wymgnimi n ocenę dopuszczjącą. Egzmin poprwkowy n wyższą ocenę

Bardziej szczegółowo

Odbudowa estetyczna materiałem DiaFil. Przypadki kliniczne

Odbudowa estetyczna materiałem DiaFil. Przypadki kliniczne Opis przypdku Cse report Borgis Odudow estetyczn mteriłem DiFil. Przypdki kliniczne *Agt Zdziemorsk, Michł Fidecki, Elżiet Jodkowsk Zkłd Stomtologii Zchowwczej Wrszwskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik

Bardziej szczegółowo

WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA

WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA Mteriły do wykłdu MATEMATYKA DYSKRETNA dl studiów zocznych cz. Progrm wykłdu: KOMBINATORYKA:. Notcj i podstwowe pojęci. Zlicznie funkcji. Permutcje. Podziory zioru. Podziory k-elementowe. Ziory z powtórzenimi

Bardziej szczegółowo

KONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjów w roku szkolnym 2012/13. Propozycja punktowania rozwiązań zadań

KONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjów w roku szkolnym 2012/13. Propozycja punktowania rozwiązań zadań KONKURS MATEMATYCZNY dl uczniów gimnzjów w roku szkolnym 0/ II etp zwodów (rejonowy) 0 listopd 0 r. Propozycj punktowni rozwiązń zdń Uwg: Z kżde poprwne rozwiąznie inne niż przewidzine w propozycji punktowni

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE ANALIZA SITOWA I PODSTAWY OCENY GRANULOMETRYCZNEJ SUROWCÓW I PRODUKTÓW

ĆWICZENIE ANALIZA SITOWA I PODSTAWY OCENY GRANULOMETRYCZNEJ SUROWCÓW I PRODUKTÓW 1 ĆWICZENIE ANALIZA SITOWA I PODSTAWY OCENY GANULOMETYCZNEJ SUOWCÓW I PODUKTÓW 1. Cel zkres ćwczen Celem ćwczen jest opnowne przez studentów metody oceny mterłu sypkego pod względem loścowej zwrtośc frkcj

Bardziej szczegółowo

Nauki ścisłe priorytetem społeczeństwa opartego na wiedzy Zbiór scenariuszy Mój przedmiot matematyka

Nauki ścisłe priorytetem społeczeństwa opartego na wiedzy Zbiór scenariuszy Mój przedmiot matematyka Stron Wstęp Zbiór Mój przedmiot mtemtyk jest zestwem scenriuszy przeznczonych dl uczniów szczególnie zinteresownych mtemtyką. Scenriusze mogą być wykorzystywne przez nuczycieli zrówno n typowych zjęcich

Bardziej szczegółowo

Przetworniki Elektromaszynowe st. n. st. sem. V (zima) 2018/2019

Przetworniki Elektromaszynowe st. n. st. sem. V (zima) 2018/2019 Kolokwium główne Wrint A Przetworniki lektromszynowe st. n. st. sem. V (zim 018/019 Trnsormtor Trnsormtor trójzowy m nstępujące dne znmionowe: S 00 kva 50 Hz HV / LV 15 ±x5% / 0,4 kv poł. Dyn Pondto widomo,

Bardziej szczegółowo