KARTA KURSU Kierunek: ARCHIWISTYKA, ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ I INFOBROKERSTWO Studia stacjonarne I stopnia (licencjat) Rok I, semestr 1

Transkrypt

1 KARTA KURSU Kierunek: ARCHIWISTYKA, ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ I INFOBROKERSTWO Studia stacjonarne I stopnia (licencjat) Rok I, semestr 1 Nazwa Nazwa w j. ang. Ustrój i administracja Polski do końca XV wieku Government and administration of Poland Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator Dr Dorota Żurek Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia) Celem kursu jest ukazanie przeobrażeń ustrojowych państwa polskiego w omawianym okresie. Nacisk położony jest na ukazanie form przepływu informacji pomiędzy władzą, a społeczeństwem. Studenci zapoznają się z różnymi szczeblami władzy, systemem organizacji państwa zapewniającym mu sprawne działanie i komunikację pomiędzy poszczególnymi organami. W trakcie zajęć studenci poznają terminologię właściwą dla historii ustroju i administracji tego okresu. Warunki wstępne Wiedza Umiejętności Kursy Wiedza na poziomie szkoły średniej z zakresu rodzajów form ustrojowych istniejących na przestrzeni dziejów i ich cech charakterystycznych. Umiejętność zdobywania i porządkowania informacji i wykorzystania ich w praktyce. Brak wymogów Efekty kształcenia Wiedza Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych 1

2 W01 Student zna pojęcia i terminologię z zakresu historii ustroju i administracji stosowaną w kancelariach historycznych W02 Student posiada zaawansowaną wiedzę na temat organizacji systemu rządów w Polsce do XV w. W03 Student ma wiedzę o wydarzeniach historycznych i procesach mających wpływ na kształtowanie się ustroju państwa K_W01, K_W03, KW05 K_W03 K_W03 Umiejętności Efekt kształcenia dla kursu U01 Student posługuje się różnymi rodzajami źródeł historycznych, potrafi je wyszukiwać, analizować i interpretować U02 Student ocenia rolę obiegu informacji dla prawidłowego funkcjonowania organizmu państwowego U03 Student potrafi scharakteryzować różne organy władzy centralnej i terytorialnej w badanym okresie Odniesienie do efektów kierunkowych K_U02, K_U06 K_U05 K_U05 Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych Kompetencje społeczne K01 Student szanuje dziedzictwo ustrojowe swojego kraju K02 Student ma świadomość, że należy ciągle pogłębiać wiedzę, doskonalić nabyte umiejętności i zdobywać nowe K_K02 K_K01 Organizacja 2

3 E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne (praca w grupie) Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 20 Opis metod prowadzenia zajęć Zajęcia w formie ćwiczeń w łącznej liczbie 20 godz. dydaktycznych, prowadzone są w jednej grupie audytoryjnej. Studenci zobowiązani są do przygotowywania materiału do zadanego tematu w oparciu o podaną literaturę. Wyniki swojej pracy prezentują na forum w trakcie dyskusji. Wykorzystane zostaną także inne metody jak burza mózgów, rozmowa nauczająca, praca w grupach (z tekstami źródłowymi). W niektórych przypadkach pojawią się elementy metody wykładowej. Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 X X W02 X X W03 X X U01 X X U02 X X U03 X X K01 X X K02 X 3

4 Zajęcia kończą się egzaminem pisemnym przygotowanym i przeprowadzonym przez prowadzącego. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest otrzymanie zaliczenia z ćwiczeń. Zaliczenie ćwiczeń następuje na podstawie obecności (dozwolona jedna nieobecność) i aktywnego udziału w dyskusji nad wybranymi tematami (kontrola bieżąca) oraz po uzyskaniu pozytywnego wyniku z egzaminu (kontrola okresowa). Kryteria oceny Dostateczny student opanował w sposób zadowalający założone dla kursu efekty kształcenia, ma podstawową wiedzę na temat procesów zachodzących w omawianym okresie Dobry student orientuje się w głównych treściach kursu, korzysta swobodnie ze źródeł i literatury w celu pogłębienia wiedzy, umie formułować własne opinie. Bardzo dobry student biegle operuje treściami z zakresu historii ustroju i administracji, potrafi samodzielnie przeprowadzić krytykę źródeł, formułuje i uzasadnia swoje poglądy. Uwagi Sposób oceny: 1) obecność na zajęciach (25% oceny) 2) aktywność na zajęciach (25% oceny) 3) pisemny egzamin (50% oceny) Treści merytoryczne (wykaz tematów) 1. Zajęcia organizacyjne 2. Władza królewska w Polsce geneza, przemiany. Źródła informacji o władzy. 3. Ideologia i symbolika władzy świeckiej. Komunikowanie się władcy z poddanymi. 4. Aparat władzy państwowej organizacja, formy komunikowania się i przekazu informacji. 5. Biurokracja w monarchii wczesnopiastowskiej i stanowej. 6. Społeczeństwo Polski przedrozbiorowej relacje międzystanowe Podatki, daniny, opłaty organizacja budżetu państwa. 9. Źródła prawa i organizacja sądownictwa 10. Miasto powstanie, ustrój i organizacja. Wykaz literatury podstawowej 4

5 1. Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa Kallas M., Historia ustroju Polski X-XX wieku, Warszawa Kutrzeba S., Historia ustroju Polski. Korona, Poznań Kurtyka J., Odrodzone Królestwo. Monarchia Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego w świetle nowszych badań, Kraków Labuda G., Pierwsze wieki monarchii piastowskiej, Poznań Uruszczuk W., Historia państwa i prawa polskiego, t. I ( ), Warszawa Wykaz literatury uzupełniającej (do wyboru) Adamska A., Słowo władzy i władza słowa. Język polskich dokumentów monarszych doby średniowiecza, w: Król w Polsce XIV i XV w., pod red. A. Marca i M. Wilamowskiego, Kraków 2006, s Bardach J., Sejm dawnej Rzeczypospolitej, w: Dzieje Sejmu Polskiego, Warszawa Bartoszewicz A., Miejskie księgi sądowe jako źródło do badań nad kulturą umysłową późnego średniowiecza, w: Tekst źródła. Krytyka, interpretacja, Warszawa 2005, s Bartoszewicz A., Ratusz w małych miastach polskich XV XVI w., Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 2014, t. 74, s Bielecka J., Organizacja i działalność kancelarii ziemskich i grodzkich wielkopolskich XIV-XVIII w., "Archeion", t. 22, Bieniak J., Rody rycerskie jako czynnik struktury społecznej w Polsce XIII-XIV w., w: Polska w okresie rozdrobnienia feudalnego, red. H. Łowmiański, Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej (wybrane rozdziały), Wrocław Bogucki A., O strukturze administracyjnej Polski XI i XII wieku, Czasopismo Prawno Historyczne, 44, 1992, z Borkowska E. - Bagieńska, B. Lesiński, Historia prawa sądowego: zarys wykładu, Poznań 2004 Buczek K., Prawo rycerskie i powstanie stanu szlacheckiego, Przegląd historyczny, t. 64, 1978, z. 1, s Buczek K., Z badań nad organizacją gospodarki w Polsce wczesnofeudalnej (do pocz. XIV w.), Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 17, 1969, nr 2, s Buczek K., Z badań nad organizacją grodową w Polsce wczesnofeudalnej. Problem terytorialności grodów kasztelańskich, Kwartalnik Historyczny, R. 77, 1970, nr 1, s Dalewski Z., Ceremonia inauguracji władcy w Polsce XI XIII w., w: Imagines potestatis: rytuały symbole i konteksty fabularne władzy zwierzchniej, Polska X-XV, Warszawa 1994, s Dalewski Z., Władza, przestrzeń, ceremoniał. Miejsce i uroczystość inauguracji władcy w Polsce średniowiecznej do końca XIV w., Warszawa Dwór i kraj. między centrum a peryferiami władzy, red. S. Skowron. (wybrane artykuły) Fałkowski W., Wizja władzy królewskiej w początkach panowania Karola Wielkiego, w: Świat średniowiecza. Studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, Warszawa 2010, s Gawlas S., Monarchia Kazimierza Wielkiego a społeczeństwo., w: Genealogia władza i społeczeństwo w Polsce średniowiecznej, Toruń 1999, s Gąsiorowski A., Itinerarium króla Kazimierza Wielkiego. Materiały , Roczniki Historyczne, 64, 1998, s Gąsiorowski A., Podróże panującego w średniowiecznej Polsce, Czasopismo Prawno- Historyczne, 25, 1973, 2, s Gąsiorowski A., Powiat w Wielkopolsce XIV XVI w.: z zagadnień zarządu terytorialnego i 5

6 podziałów Polski późnośredniowiecznej, Warszawa Gąsiorowski A., Urzędnicy zarządu lokalnego w późnośredniowiecznej Wielkopolsce, Poznań Góralski Z., Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa Ihnatowicz I., A. Mączak, B. Zientara, J. Żarnowski, Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa Kamińska K., Lokacje miast na prawie magdeburskim na ziemiach polskich do 1370 r. (Studium historyczno prawne), Toruń Karczewska J., Wielkopolskie księgi sądowe jako źródło informacji o społeczeństwie i gospodarce regionu, w: Tekst źródła, s Klaniczay G., Źródła, formy i dziedzictwo sakralnego charakteru godności królewskiej w Europie, w: Świat średniowiecza, s Koczerska M., Łaska królewska czyli kontakty władcy z poddanymi w Polsce późnośredniowiecznej, w: Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, Warszawa 1997, s Kossmann O., O staropolskim opolu, śląskim weichbildzie i szlacheckim powiecie, Studia z dziejów państwa i prawa polskiego, t. II, Kowalski G. M., Zwyczaje i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce (XVI XVIII w.), Kraków Łosowski J., Kancelaria grodzka chełmska od XV do XVIII wieku. Studium o urzędzie, dokumentacji, jej formach i roli w życiu społeczeństwa staropolskiego, Lublin Łysiak L., Prawo i zwyczaj w praktyce małopolskich sądów wiejskich XV XVIII w., Czasopismo Prawno Historyczne 1982, t. 34, z. 2. Marzec A., Podróże i system rządów Władysława Łokietka, Roczniki Humanistyczne 65, Marzec A., Rada królewska w monarchii Kazimierza Wielkiego, w: Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, pod red. W. Bukowskiego i T. Jurka, t. II, Kraków 2012, s Marzec A., Urzędnicy małopolscy w otoczeniu Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego ( ), Kraków Matuszewski J., Świadczenia duchowieństwa na rzecz państwa w Polsce od 1381 r. do poł. XVII w., Czasopismo Prawno Historyczne 35, 1983, nr 2. Michalski J., Historia sejmu polskiego, t. I, Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, Warszawa Mikuła M., Prawodawstwo króla i sejmu dla małopolskich miast królewskich ( ), Kraków Noga Z., Ratusz archiwum pamięci, Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 2014, t. 74, s Ożóg K., Intelektualiści w służbie Królestwa Polskiego w latach , Kraków Pawlikowski M., Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków Pawlikowski M., Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012 Petryszak B. Ratusz i jego rola w kształtowaniu archiwum i kancelarii miasta Lwowa w późnym średniowieczu, Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 2014, t. 74, s Piech Z., Symbole władzy i państwa w monarchii Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, w: Imagines potestatis, s Plisiecki P. Itinerarium króla Władysława Łokietka, Roczniki Humanistyczne 46, 1998, Płaza S., Sucheni Grabowska A., Z badań nad polskim parlamentaryzmem XVI w., Czasopismo Prawno Historyczne, 1974, t. 26, z. 1. Resztak M., Ze studiów nad kulturą prawną kancelarii miejskiej późnośredniowiecznego Lublina, w: Coram iudicio. Studia z dziejów kultury prawnej w miastach późnośredniowiecznej Polski, Warszawa s Roman S., Geneza statutów Kazimierza Wielkiego, Kraków

7 Rutkowski A., Objazdy i system rządzenia państwem przez Kazimierza Wielkiego, Kwartalnik Historyczny, 85, 1978, 3, s Samsonowicz H., Historia polskiego średniowiecza widziana poprzez symbole. Zagajenie, w: Literatura i kultura polskiego średniowiecza. Człowiek wobec świata znaków i symboli, Warszawa 1995, s Samsonowicz H., Relacje międzystanowe w Polsce w XV w., w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 2, red. S. Kuczyński, Warszawa 1982, s Samsonowicz H., Społeczeństwo w Polsce około 1400 roku, w: Polska około roku Państwo, społeczeństwo, kultura, pod red. W. Fałkowskiego, Warszawa 2001, s Samsonowicz H., Wiesiołowski J., Społeczeństwo polskie u progu czasów nowożytnych, w: Pamiętnik XIII powszechnego zjazdu historyków polskich, cz. 1, 1986, s Samsonowicz H., Ziemska elita polityczna na początku XV w., w: Parlament, prawo, s Sobotka R., Powoływanie władcy w Rocznikach Jana Długosza, Warszawa Spors J., Ze studiów nad urzędami w Polsce XII i XIII w. (wojewoda, komornik, podkomorzy), Czasopismo Prawno Historyczne 1992, t. 44, z Szczur S., Król w dyplomacji polskiej ( ), w: Król w Polsce XIV i XV w., pod red. A. Marca i M. Wilamowskiego, Kraków 2006, s Tandecki J., Rozwój badań nad dokumentem oraz kancelariami miejskimi w Polsce, Studia Archiwalne, T. II, Lublin 2006 Tandecki J., Średniowieczne księgi wielkich miast pruskich jako źródła historyczne i zabytki kultury mieszczańskiej (organizacja władz, zachowane archiwalia, działalność kancelarii, Warszawa Toruń Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy, oprac. S. Cynarski i A. Falniowska-Gradowska. Kórnik Urzędy dworu monarszego dawnej Rzeczypospolitej i państw ościennych. Materiały sesji zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, Kraków (wybrane artykuły) Węcowski P., Mazowsze w Koronie. Propaganda i legitymizacja władzy Kazimierza Jagiellończyka na Mazowszu, Kraków Wiślicz T., Katalog małopolskich ksiąg sądowych wiejskich XV XVIII w., Warszawa Wyrozumska B., Kancelaria miasta Krakowa w średniowieczu, Kraków 1995 Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Wykład Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 20 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 0 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 50 Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) Przygotowanie do egzaminu (kolokwium) 20 7

8 Ogółem bilans czasu pracy 90 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 3 8