Program profilaktyki Samorządowego Gimnazjum w Podgajach

Transkrypt

1 Program profilaktyki Samorządowego Gimnazjum w Podgajach przyjęty do realizacji w roku szkolnym 2013/2014 po uchwaleniu przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną,,Bycie dobrym nie polega na tym, że nie popełnia się żadnego błędu: bycie dobrym polega na posiadaniu woli poprawy. /Jan Bosko/ Program opracowano na podstawie: 1. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (art. 72) 2. Konwencji o prawach dziecka (art. 3, 19, 33) 3. Ustawy o systemie oświaty 4. Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego 5. Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 6. Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 7. Ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych 8. Rozporządzenia MEN w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego 9. Diagnozy sytuacji szkolnej

2 I. Wstęp W rozumieniu potocznym profilaktyka oznacza zapobieganie występowaniu zjawisk niepożądanych. Rozwinięta i dobrze realizowana profilaktyka powinna uprzedzać stany zagrożenia moralnego, zdrowotnego, kulturalnego, społecznego, aby uchronić jednostki i grupy danej populacji przed niepożądanymi odchyleniami od stanów normalnych. Niniejszy program jest istotnym elementem działalności edukacyjnej i wychowawczej szkoły. Zawiera systemowe działania, które uzupełniają i wspomagają proces wychowania, przede wszystkim wspierają młodego człowieka w jego rozwoju poprzez ochronę przed pojawiającymi się zagrożeniami i pomoc w usuwaniu ewentualnych nieprawidłowości. Program koncentruje się przede wszystkim na redukcji i eliminacji czynników ryzyka (m.in. osobowościowych, rodzinnych i środowiskowych) oraz wzmacnianiu czynników chroniących (m.in. zainteresowanie nauką szkolną, poszanowanie norm i autorytetów, wzmacnianie więzi emocjonalnej z rodziną, działalność w konstruktywnych grupach rówieśniczych) przed występowaniem wśród młodzieży zachowań ryzykownych (alkoholizm, narkomania, nikotynizm, przemoc, wagary). Szczególna uwaga w roku szkolnym 2013/2014 zwrócona będzie na wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa uczniów. Nie oznacza to koncentrowania się jedynie na zapobieganiu przemocy. Dbałość o bezpieczeństwo i wychowanie jest rozumiana szeroko, m.in. jako dbanie o sprzyjające rozwojowi i bezpieczne dla uczniów otoczenie, ochrona przed przemocą fizyczną, psychiczną i używkami, budowanie poczucia bezpieczeństwa poprzez kształtowanie postaw społecznych, uczenie współpracy i odpowiedzialności za siebie i innych. Bezpieczną szkołę tworzy nie tylko dyrektor szkoły, ale także świadomi swych praw i obowiązków uczniowie, uczestniczący w działaniach, zaangażowani rodzice oraz wspierające szkołę środowisko zewnętrzne. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. Opisuje treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. II. Diagnoza sytuacji szkolnej Uczniowie Samorządowego Gimnazjum w Podgajach znajdują się w okresie dorastania (rozpiętość wiekowa lat). Jest to czas dokonywania się wielu zmian psychicznych oraz okres kształtowania się osobowości młodych ludzi. Proces ten przebiega czasami gwałtownie i nie zawsze harmonijnie. Zmiany, prowokowane intensywnym rozwojem biologicznym, mają swój wyraz w emocjonalności i duchowości, od dążenia do większej samodzielności aż po określenie własnej tożsamości. Dojrzewanie to czas szczególnie podatny na podejmowanie zachowań ryzykownych, które zaburzają prawidłowy rozwój młodego człowieka. Dlatego też oddziaływanie profilaktyczne, w odniesieniu do uczniów w wieku gimnazjalnym, ma szczególne znaczenie. Młodzież naszej szkoły wywodzi się ze środowiska wiejskiego. Bezrobocie, trudna sytuacja socjalno-bytowa, coraz niższy status materialny to aktualne problemy wielu rodzin. Niektórzy uczniowie pochodzą z rodzin dysfunkcyjnych i niewydolnych wychowawczo. Wśród społeczności uczniowskiej daje się zauważyć z roku na rok coraz mniej uczniów, którzy mają skłonność do zachowań ryzykownych i mogą mieć niekorzystne oddziaływanie na rówieśników. Działania profilaktyczne, szczególnie o charakterze wzmacniającym pożądane społecznie postawy, przynoszą wymierne efekty.

3 III. Ogólne założenia programu Szkolny program profilaktyki na celu ochronę ucznia przed zagrożeniami a także zaspokajanie jego potrzeb psychicznych oraz pomoc w realizowaniu celów rozwojowych i uczenie umiejętności radzenia sobie z trudnościami w życiu. Do jego wytycznych zaliczamy: stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły, tworzenie przyjaznego klimatu, opracowanie bieżącego algorytmu działania dopasowanego do określonych przypadków występowania zdarzeń przestępczych na terenie placówki, zapobieganie poprzez odpowiednią działalność profilaktyczną takim uzależnieniom jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania; informowanie o zagrożeniach m.in. HIV i AIDS, promocję zdrowego stylu życia, kształtowanie właściwego zachowania uczniów, utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój, zmiana obiegowych przekonań na temat stosowania środków psychoaktywnych IV. Szczegółowe cele i zadania programu w odniesieniu do uczniów, rodziców i nauczycieli Uczniowie: nabywają praktyczne umiejętności umożliwiające samostanowienie i obronę własnych praw, ze szczególnym uwzględnieniem asertywności, czują się bezpiecznie w szkole, posiadają umiejętność podejmowania i realizacji własnych pomysłów oraz trenowanie samodzielności, zdobywają umiejętność efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze stresem, potrafią budować pozytywny obraz własnej osoby, pogłębiają i wzmacniają naturalne systemy wsparcia tj.: koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie i uczciwość, zdobywają wiedzę i nabywają umiejętności dotyczące zdrowia fizycznego, psychicznego, społecznego i duchowego. kształcą postawy sprzyjające ocenie negatywnych zjawisk i podejmowaniu racjonalnych decyzji związanych z zażywaniem alkoholu, środków odurzających, i paleniem papierosów Rodzice: na spotkaniach wychowawcami poznają motywy sięgania młodzieży po środki uzależniające, dostają rzetelne informacje i wiedzę od pedagogów (wychowawców, specjalistów) o uzależnieniach i ich wpływie na funkcjonowanie organizmu, poznają możliwości rozpoznawania czy ich dziecko zażywa środki psychoaktywne, poznają możliwości i miejsca pomocy dla osób uzależnionych, są wspomagani przez wychowawców i pozostałych nauczycieli w procesie wychowania dzieci, by zapewnić im harmonijny i bezpieczny rozwój

4 Nauczyciele: stanowią swoją osobą przykład dla uczniów, potrafią rozpoznawać wczesne objawy uzależnienia, poznają sposoby interwencji w sytuacjach spożywania przez uczniów alkoholu czy zażywania narkotyków, potrafią postępować w kontaktach z uczniami w taki sposób, aby nie wyzwalać w nich złości, przekory i bezradności, podejmują działania wobec uczniów, których rodzice przebywają za granicą, integrują społeczność szkolną oraz stwarzają system wsparcia dla młodzieży, który promuje działania związane ze zdrowym stylem życia V. Szczegółowy plan ogólnoszkolnych działań profilaktycznych Lp. Cel operacyjny Uczeń zna własne prawa, potrafi ich bronić. Uczeń potrafi skutecznie odmawiać (asertywność). Zadania do realizowania 1.Poszerzenie wiedzy uczniów na temat własnych praw i obowiązków. 2.Wprowadzenie fragmentów ważnych dokumentów opisujących prawa człowieka. 1.Promowanie postaw asertywnych w stosunkach międzyludzkich. 2.Wyrabianie nawyku poszukiwania kompromisu w sytuacjach gorących tematów (kształcenie postaw asertywnych) Organizowanie imprez szkolnych, zajęć sportowych, wycieczek międzyowych i owych, rajdów. Realizacja zadań Zaznajomienie uczniów z Prawami i Obowiązkami Ucznia, elementami Statutu. Praca z tekstem przewodnim (Konstytucja RP, Prawa Człowieka, Prawa Dziecka, itp.) Przeprowadzenie zajęć na godzinie wychowawczej Zajęcia na lekcjach wychowawczych; drama, burza mózgów, dyskusje. Wycieczki, konkursy, imprezy Osoba odpowiedzialna Nauczyciele historii, WOS-u, wychowawcy języka polskiego, wf-u, organizatorzy wycieczek., Ewaluacja/informacja zwrotna Rozmowa z uczniami. Sprawdzenie wiedzy uczniów (forma dowolna) Obserwacja Rozmowy z uczniami Rozmowy z uczniami, wyłonienie laureatów w konkursach i zawodach.

5 Uczeń potrafi współdziałać w zespole. 2.Przygotowywanie przez uczniów materiałów pomocniczych do lekcji.. 3. Popularyzowanie i wspieranie pomocy koleżeńskiej. Tworzenie materiałów według pomysłów uczniów. Tworzenie systemu pomocy koleżeńskiej. Samorząd Uczniowski. przedmiotu nauczyciel świetlicy szkolnej przedmiotu. Prezentacja dzieła końcowego. Sprawdzenie wyników uczniów kontrola dziennika lekcyjnego. 4. Uczeń potrafi realizować własne pomysły i być samodzielnym. 1.Przygotowanie uroczystości owych i szkolnych. 2.Pełnienie funkcji w samorządzie owym lub szkolnym. Tworzenie uroczystości według pomysłów uczniów. Pełnienie funkcji. organizatorzy uroczystości, nauczyciel świetlicy szkolnej. opiekun Samorządu Uczniowskiego Prezentacja dzieła końcowego. 5. Uczeń potrafi efektywnie komunikować się, podejmować decyzje, radzić sobie ze stresem. 1.Doskonalenie umiejętności rozwiązywania konfliktów, komunikacji (sztuka negocjacji i prowadzenia rozmów). 2.Planowanie przyszłości dotyczącej dalszego kształcenia, wyboru zawodu. lekcje językowe. wychowawcze i charakterystyka zawodów. języków (polskiego i obcych). trzecich Sondaże 3.Stosowanie ćwiczeń ułatwiających radzenie sobie ze stresem. Zajęcia w zespołach.

6 6. Uczeń zna konsekwencje opuszczania zajęć szkolnych, umie właściwie planować pracę w krótkim i długim przedziale czasowym 1. Zapoznanie uczniów ze Statutem Szkoły, regulaminem yfikowania i oceniania, programem wychowawczym szkoły. 2. Kształtowanie umiejętności planowania i organizowania czasu układanie planów pracy: tygodniowego, miesięcznego okresowego. 3. Zachęcanie uczniów do udziału w kółkach zainteresowań, zawodach, konkursach, olimpiadach. wychowawcze wychowawcze Zajęcia pozalekcyjne różnych przedmiotów Rozmowa Rozmowa Pogadanka 7. Uczeń pogłębia i wzmacnia naturalne systemy wsparcia: koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie i uczciwość. 1.Przedstawienie pozytywnych i negatywnych postaci. 2.Stosowanie wartości moralnych zgodnie z obowiązującymi prawami i tradycją. Charakterystyka postaci : lekcje przedmiotowe. przedmiotowe. : języka polskiego, historii. : religii, historii, WOS-u.

7 8. Uczeń prowadzi zdrowy i higieniczny styl życia. 1.Wzbogacenie wiedzy na tematy związane z higieną pracy i nauki, higieną psychiczną i osobistą. lekcje przedmiotowe. : techniki, biologii, przygotowania do życia w rodzinie, wf-u. Ankiety, rozmowy z uczniami. 2.Promowanie aktywnych form wypoczynku. Wycieczki, sport Nauczyciele wf-u 9. Uczeń potrafi podejmować racjonalne decyzje związane a zażywaniem alkoholu, narkotyków i środków odurzających. 1.Wprowadzenie zasad obowiązujących w szkole dotyczących zażywania alkoholu, narkotyków i nikotyny. 2.Poszerzanie wiedzy o środkach psychoaktywnych przy pomocy mediów (TV, radio, Internet, prasa, itp.). Zapoznanie uczniów z dokumentami szkoły (m.in. statut, pr. wychowawczy). Podanie ciekawych pozycji, programów, stron w Internecie, itp. Wychowawca y. Wychowawca y, nauczyciel biologii i informatyki. Obserwacja zachowania ucznia. 3. Zapoznanie z formami pomocy osobom uzależnionym i zagrożonym uzależnieniami. wychowawcze. Wychowawca y. Pogadanka. 10. Uczeń wie, gdzie znajdzie pomoc, jeśli ma kłopoty z adaptacją w nowej sytuacji życiowej szkolnej 1.Pozyskanie informacji o uczniachrozpoznanie problemu i zorganizowanie pomocy. Ankiety, rozmowy indywidualne, rozmowy z pracownikami OPS., dyrektor. Sondaż

8 11. Uczeń czuje się bezpiecznie w szkole, w drodze do szkoły, na wycieczce, w czasie imprezy szkolnej i podczas zawodów sportowych. 1. Profilaktyka, promowanie pożądanych zachowań. 2. Diagnoza problemu, podejmowanie inicjatywy służącej rozwiązywaniu tych problemów oraz dokonywanie ewaluacji swoich działań. rozmowy, Rozmowy, pogadanka VI. Współpraca ze środowiskiem lokalnym Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym, nasze gimnazjum współpracuje z takimi instytucjami jak: placówki kulturalno - oświatowe > uczestnictwo w spektaklach teatralnych o charakterze profilaktycznym, > udział w konkursach organizowanych przez placówki kulturalno-oświatowe, > uczestnictwo w seansach filmowych o charakterze profilaktycznym placówki oświatowo - opiekuńcze (Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej) > pomoc uczniom przejawiającym trudności w zachowaniu i nauce, > pomoc dzieciom z rodzin uzależnionych i patologicznych, > udzielanie pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej VII. Ewaluacja Szkolny program profilaktyki podlega systematycznemu monitoringowi i ewaluacji w celu oceny rezultatów i podniesienia efektywności podjętych działań. Wnioski z realizacji działań ustalane są na podstawie informacji zbieranych od wychowawców i zostaną przedstawiane w formie sprawozdania na posiedzeniu rady pedagogicznej. VIII. Uwagi końcowe Załącznikiem do programu profilaktyki są materiały szkoleniowe ( w tym MEN) na temat bezpieczeństwa uczniów, uzależnień wśród dzieci i młodzieży - do wykorzystania na lekcjach wychowawczych.