Handel międzynarodowy. Wykład 12: Nowoczesne argumenty na rzecz aktywnej polityki handlowej. Gabriela Grotkowska

Transkrypt

1 Hndel międzynrodowy Wykłd 1: Nowozene rgumenty n rzez ktywnej olityki hndlowej Griel Grotkowk

2 Prl wykłdu 1 Trdyyjne rgumenty z i rzeiw wolnemu hndlowi Nowozene rgumenty n rzez ktywnej olityki hndlowej: Ohron rzemyłu rzkująego Przełmywnie niedokonłośi rynku i efekty zewnętrzne Strtegizn olityk hndlow Model Brnder-Sener Model Eton-Gromn

3 Argumenty z wolnym hndlem (1) W wrunkh goodrki otwrtej zrówno rodueni, jk i konumeni dokonują efektywnyh wyorów, kiedy rządy nie wływją n eny rynkowe orzez olitykę hndlową Krjowy doroyt młego krju jet njwiękzy w ytuji wolnego hndlu W wrunkh ogrnizeni woody hndlu, konumeni łą wyżze eny W wrunkh ogrnizeni woody hndlu, zurzeni en owodują ndrodukję relizowną rzez już itniejąe rzedięiortw lu rzez firmy whodząe n dny rynek rowdzi to do nieefektywnego wykorzytni zoów w goodre

4 Strt owodown rotekjonizmem Cen, P Cen świtow lu ło Cen świtow Strt rodukyjn Strt konumyjn Ilość, Q 4

5 Szunkowe korzyśi z lierlizji Poniewż jednk oziom eł jet już niki w więkzośi krjów, ozekiwne korzyśi z rzejśi do wolnego hndlu tnowiłyy jedynie niewielki ułmek PKB więkzośi krjów 5

6 Szunkowe korzyśi z lierlizji W rzydku niektóryh krjów, zwłzz rozwijjąyh ię, otenjlne korzyśi z rzejśi do wolnego hndlu yłyy jednk więkze 6

7 Argumenty z wolnym hndlem () Drugi rgument z wolnym hndlem odwołuje ię do oerwji, iż hndel ozwl firmom lu głęziom wykorzytć korzyśi kli rodukji Trzei rgument z wolnym hndlem twierdz, iż hndel zwiękz konkurenje i motywuje do więkzej innowyjnośi Korzyśi dynmizne nie znjdą odzwieriedleni w ttyznyh zunkh korzyśi z tytułu uunięi nieefektywnośi owodownyh rzez ktywną olitykę hndlową (to o zęśi wyjśni owyżze zunki) 7

8 Argumenty z wolnym hndlem () Czwrty rgument, nzywny jet olityznym rgumentem z wolnym hndlem, twierdz, że wolny hndel jet njlezą dotęną olityką, mimo, iż w zdzie (w teorii) itnieją leze olityki Kżd olityk, któr odhodzi od zdy wolnego hndlu, zyko zotnie zmniulown rzez rtykulrne interey, o dorowdzi do dku doroytu krjowego 8

9 Argumenty z rotekjonizmem (1) W dużym krju, ło lu kwot oniż enę dor imortownego n rynkh świtowyh i owoduje wytęownie efektu orwy term of trde Korzyść t może yć więkz niż trty związne z ujemnym efektem konumyjnym i rodukyjnym wówz wrowdzenie ł odnoi doroyt netto ołezeńtw W rktye, njzęśiej nikie ło rowdzi do wzrotu krjowego doroytu w rzydku krju dużego. Przy ewnym oziomie ł, zmin doroytu krjowego tje ię ujemn (trty efektywnośiowe rzekrzją korzyśi z orwy term of trde) Argument ten nie ierze od uwgę ryzyk odwetu ze trony innyh krjów 9

10 Argumenty z rotekjonizmem () Drugi rgument wykorzytywny rzede wzytkim w krjh rozwijjąyh ię dotyzy tzw. indutrilizji ztęująej imort towrzyzy jej zwykle wyok rotekj eln Głównym uzdnieniem dl olityki rotekjonityznej w tym rzydku ył tzw. rgument ohrony rzemyłu rzkująego Niektóre krje mogą mieć otenjlnie rzewgę komrtywną w rodukji jkiegoś dor, z tym, że rzemyły te o ile ą nie itnieją lu ą ło rozwinięte nie mogą kuteznie konkurowć z rozwiniętymi rzemyłmi w innyh krjh Wrowdzenie rotekji dnego ektor n jkiś z dje tym rzemyłom zne n rozwinięie ię n tyle, y mó kuteznie wlzyć z konkurenją. Rząd wrowdz ztem CZASOWĄ ohronę dnej głęzi, hą dć jej z n rozwój 10

11 Protekjonizm wyhowwzy Infnt indutry rotetion D P S S P W +t P W e d d = inwetyj w roe uzeni ię Utrzymywnie ł o oiągnięiu dojrzłośi: + d = trty doroytowe Powrót do lierlnej olityki: + e = rzyhód z inwetyji - korzyść roduent

12 Dulizm goodrzy w krjh rozwijjąyh ię Przejwy dulizmu goodrzego: duże różnie w oziomie wydjnośi ry między nowozenym ektorem rzemyłowym rolnitwem (niekiedy 15:1) znznie wyżze łe w rzemyśle niż w rolnitwie (do 10:1) wyok kitło-intenywność nowozenego rzemyłu wyoki oziom ezrooi

13 Dulizm goodrzy w krjh rozwijjąyh ię MPL, w w M w F P F MPL F P M MPL M O M L 1 L O F Przeunięie jednego rownik z rodukji F do rodukji M owoduje wzrot wrtośi rodukji w goodre o wielkość (w M -w F ). W nieefektywnej goodre nie m mehnizmu wyrównywni ię en 1

14 Dulizm goodrzy: Argument Hrri-Todro Protekjonizm w M onoi P M i owoduje, że więkze odźe do rzeływu iły roozej z F do M Firt et oliy: tymulownie ezośrednie wzrotu rodukji lu ztrudnieni w dzile M. Argument Hrri-Todro: Oerwuje ię duże różnie łowe i duży oziom ezrooi. Ludzie migrują ze wi do mit w ozekiwniu n wyżze łe onozą dodtkowy kozt i ryzyko związne z ezrooiem.

15 Wątliwośi dotyząe rotekjonizmu wyhowwzego 1. Czy jet en wierć terz rzemyły, które ędą miły rzewgę komrtywną kiedyś w rzyzłośi?. Z rolem ohronnym, rzemyły rzkująe mogą nigdy nie rozwinąć ię n tyle, y tć ię konkurenyjnymi.. Interwenj rządu nie m żdnego urwiedliwieni, hy, że jkieś zwodowośi rynkowe rwiją, iż ektor rywtny nie inwetuje w dną dziedzinę. 15

16 Argumenty z rotekjonizmem () Trzei rgument rzeiw wolnemu hndlowi dotyzy fktu, iż w wrunkh wolnego hndlu mogą mieć mieje tzw. zwodnośi rynku ztem ytuje, w któryh równowg rynkow nie jet efektywn ( ztem nie jet otymln) Rhunki dotyząe trt doroytowyh owtjąyh w wyniku ztoowni ł, wykorzytująe koneję ndwyżki konument i roduent, zkłdją, że rynku dziłją efektywnie 16

17 Protekjonizm rodukyjne zwodnośi rynku Krzywą S h orzuje rywtny kozt krńowy. Pokzno również krzywą ołeznego koztu mrginlnego (S h '), któr jet ołożon niżej ze względu n dodtkowe korzyśi (efekty zewnętrzne) związne z rodukowniem tegoż dor. Ntomit krzyw oytu krjowego (D h ) rwidłowo odzwieriedl zrówno kozt rywtny jk i ołezny.

18 Protekjonizm rodukyjne zwodnośi rynku D h rywtn wyeny krńowej ołezn wyen mrginln (D h '), jet ołożon niżej ze względu n dodtkowe kozty (efekty zewnętrzne) związne z konumją. Krzyw odży krjowej (S h ) rwidłowo odzwieriedl zrówno kozty

19 Zwodnośi rynku Rodzje zwodnośi rynku Trwłe i wyokie ezrooie (niewykorzytnie zoów ry) Trwłe i wyokie niewykorzytnie zoów kitłu Korzyśi tehnologizne dl ołezeńtw wiążąe ię z dodtkową rodukją nie rne od uwgę w rhunku firmy (o rwi, że rynkow wielkość rodukji jet zyt mł w tounku do otymlnej) Kozty znizzeń środowik nturlnego wiążąe ię z dodtkową rodukją nie rne od uwgę w rhunku firmy (o rwi, że rynkow wielkość rodukji jet zyt duż w tounku do otymlnej) 19

20 Zwodnośi rynku związne z tehnologią Njzęśiej firmy, które inwetują w nowe tehnologie tworzą wiedzę, którą (hoć zęśiowo) mogą użyć inne firmy, nie łą z to. Jet to rzykłd efektu zewnętrznego: owtją korzyśi dl innyh odmiotów niż te, które je generują Efekt zewnętrzny oznz, że krńow korzyść ołezn z inwetyji w nowe tehnologie nie ędzie odzwieriedlon w ndwyże roduent Stąd rządy mogą hieć ktywnie tymulowć inwetyje w tehnologie, wówz gdy efekty zewnętrzne związne z owtwniem nowyh tehnologii ą wyokie i rzekłdją ię n duże korzyśi ołezne 0

21 Prolemy związne z uwenjonowniem Podejmują deyzję o uwenjonowniu inwetyji w nowe tehnologie nleży wziąć od uwgę ewne rolemy związne z tką olityką: 1. Czy rząd wie, jką dziłlność firm nleży uwenjonowć? Wiele dziłń firm rzemyłów wyokih tehnologii nie m ni wólnego z generowniem nowej wiedzy: uwenjonowni zkuu mohodów dl dyrektor zy ztrudnieni rowników omonizyh nie tworzy nowej wiedzy Z drugiej tron duż zęść wiedzy i innowji owtje w dziłh zwykle nie zliznyh do rzemyłów owozenyh tehnologii Zmit uydiowć łe rzemyły, może dofinnowywć mą dziłlność nukowo-dwzą (rwo odtkowe 1

22 Prolemy związne z uwenjonowniem. Ekonomizne znzenie efektów zewnętrznyh Trudno jet określić fktyzne (ilośiowe) rozmiry efektów zewnętrznyh Trudno ztem twierdzić, jkiej wielkośi owinny yć uydi, y zrównowżyć negtywne efekty zewnętrzne. Efekty zewnętrzne mogą rzekrzć grnie krjów Żden ojedynzy krj nie ędzie hił uwenjonowć dziłlnośi wojego rzemyłu, jeśli z wiedzy wytwrznej rzez ten rzemył ędą mogli korzytć wzyy tkże z grnią

23 Niedokonł konkurenj i trtegizn olityk hndlow Strtegizn olityk hndlow orw ozyji konkurenyjnej rzedięiortw krjowyh w ytuji niedokonłej konkurenji W ytuji niedokonłej konkurenji, firmy oiągją ondnormlne zyki Aktywn olityk rządu może łużyć rzehwytywniu tyh dodtkowyh zyków Zilutrujmy tę ytuję rzykłdem

24 Przykłd toowni olityki trtegiznej Dwie firmy (Boeing i Airu) konkuruj n rynku międzynrodowym i ohodzą z dwóh różnyh krjów (USA i UE) Oie firmy zmierzją rodukowć moloty, lez deyzje kżdej z nih ędą zleżne od deyzji odętyh rzez konkurent Kżd z firm deyduje zy wejść n rynek i rodukowć zy te nie, n odtwie oeny ozekiwnyh zyków Rynek zytu jet ogrnizony i wytęują korzyśi kli rodukji (rodukj młej lizy molotów nie jet z rdzo ołln) 4

25 Przykłd toowni olityki trtegiznej 5

26 Przykłd toowni olityki trtegiznej Wynik tej gry zleży od tego, któr z firm ierwz odejmie deyzję o inwetyji/rodukji: Jeśli Boeing rozoznie rodukje ierwzy, wówz Airuowi nie ędzie ię ołło rodukowć molotu Jeśli Airu rozoznie rodukje ierwzy, wówz A Boeingowi nie ędzie ię ołło rodukowć molotu Ale jeśli Komij Euroejk rzyzn Airuowi uydium w wyokośi 5, wynik gry ię zmieni: Airuowi ędzie ołło odjąć rodukję ez względu n to, jk ędzie deyzj firmy Boeing 6

27 Przykłd toowni olityki trtegiznej 7

28 Przykłd toowni olityki trtegiznej Jeśli Boeing odziew ię, że UE d Airuowi uydium, owtrzym ię od rozozęi rodukji Zuwż, iż w tkiej ytuji uydium w wyokośi 5 owodowło, iż zyk firmy Airu wyniół 15 Suydium odnoi zyk firmy krjowej o więej niż wynoi jego wielkość (w orównniu z wynikiem rzy rku uydium) dzieje ię tk, gdyż uydium odtrz konkurenję zgrnizną Tk olityk rządu (olegją n zewniniu firmie krjowej trtegiznej rzewgi nd firmą zgrnizną) nzywn jet trtegizną olityką hndlową 8

29 Prolemy ze trtegizną olityką hndlową Krytyy tego tyu olityki rgumentują, że: 1. W rktye odejmownie tego tyu dziłń wymg zzegółowyh informji o rzedięiortwh, któryh rząd zwykle nie m Potrzen jet wiedz m.in. o kozth, tehnologii i tyie konkurenji między firmmi Równowg ez uydium Boeing m ewną rzewgę tehnologizną ozwljąą mu rodukowć z zykiem nwet o wejśiu Airu n rynek. Ale Airu nie może odnieść korzyśi z rodukji, jeśli Boeing wejdzie n rynek

30 Prolemy ze trtegizną olityką hndlową W tej ytuji, w równowdze oie firmy ędą rodukowć i oie oiągną zyk w wyokośi 5 Suydium nie rowdzi już do wzrotu zyku firmy krjowej ond wielkość uydium, oniewż nie owodowło odtrzeni konkurenji Równowg z uydium: jego kozty ą więkze niż korzyśi krjowego roduent

31 Prolemy ze trtegizną olityką hndlową Jeśli dokonno łędnej oeny ozzególnyh wyłt w mierzy gry między Boeingiem i Airuem, to uwenj dl Airu owoduje, że oj rodueni wejdą n rynek Tym rzem jednk uwenj jet nieefektywn, gdyż nie udło ię wyeliminowć Boeing z rynku Mrnotrwtwo ogrnizonyh zoów Skąd rć środki n uwenje (efekty dl innyh głęzi) Polityk zużni ąid 1

32 Prolemy ze trtegizną olityką hndlową. Może dojść do dziłń odwetowyh ze trony drugiego rządu: W odowiedzi n uwenjonowni Airu rzez UE, rząd USA ędzie womgł firmę Boeing, W tkiej ytuji, żdn z firm nie wyof ię z rodukji, dojdzie do wojny hndlowej, któr owoduje jedynie trty dl odtników. Strtegizn olityk hndlow, odonie jk kżd inn olityk hndlow może yć rzedmiotem mniulji gru ktywnyh olityznie

33 Model B-S: złożeni Model Jme Brnder i Brry Sener: Exort uidie nd interntionl mrket hre rivlry (1985) Anliz ytuji, w której wytęują jedynie firmy: wytwrzjąe identyzny rodukt konkurująe ze oą w rmh modelu równowgi ilośiowej Cournot konkurująe n wielu rynkh, rzy zym konumj w krjh ohodzeni wynoi zero, W woih krjh ohodzeni ędąe monoolitmi Suydi mją hrkter ekortowy, nie rodukyjny.

34 Model B-S: oznzeni, funkj oytu i zyku Dwie firmy krjow i zgrnizn () Krjow wytwrz, zgrnizn. Produkj ou firm jet ekortown do krju trzeiego o liniowej funkji oytu: ( ) : kozt krńowy rodukji ou firm; : uydium (n jednotkę rodukji) rzyznwne firmie krjowej Funkje zyku ou firm: ( )

35 Model B-S: funkje rekji ou firm To wówz wylizmy funkje rekji (wylizone z wrunku mkymlizji zyku ou firm) Firm krjow: 0 Firm zgrnizn: ; 0

36 Równowg firm z uydimi A ztem funkj rekji firmy krjowej: Zś funkj rekji firmy krjowej: Przeięie ię ou krzywyh rekji wyznz równowgę rodukyjną między firmmi: ; ; ; ) (

37 Mkymlizj doroytu Utlenie otymlnego oziomu uwenji (mkymlizująej doroyt krjowy): Rząd krjowy dąży do mkymlizji zyku firmy krjowej minu kozt uwenji (zł.: mikroekonomizne: że zyki krjowe ą tyle mo wrte o rzyhody udżetowe), zyli: Jet to ekwiwlentne z funkją zyku firmy krjowej (ez uwenji) Rząd krjowy dąży y zgrnizn krzyw rekji ył tyzn do krjowej krzywej jednkowego zyku ez uwenji

38 Równowg w modelu B-S 8

39 Utlenie otymlnego uydium: oó lterntywny ez krzywej jednkowego zyku Wylizmy funkję zyku firmy krjowej z uwenją gdzie: z wześniejzego równni 9 ) ( ) ( ; ;

40 Poziom doroytu netto z uwenją jet równy zykowi firmy krjowej minu kozty uwenji: Wrunek koniezny ierwzego rzędu n mkymlizje doroytu: Suwenj mkymlizują doroyt: Wyznzenie uydium z mkymlizji funkji doroytu W d dw 4

41 Wyznzmy njierw en z uwenją A ile wynoiły enę ez uwenji () w wrunkh wolnego hndlu? Gdyy =0, to wielkośi dotw ou firm yłyy ymetryzne: Wówz en rynkow wynoiły: Zminy en od wływem trtegiznej olityki hndlowej ) ( ' ; ;

42 Outut Boeing Simultion on trtegi trde oliy (im.11-10) Airu Boeing Southet A Mrginl ot 1 Mrginl ot 1 Totl outut EC uidy (er unit) 0 US uidy (er unit) 0 Prie level Outut 4, Outut, Profit 18,8 Profit 11,1 Reeived uidie 4, Reeived uidie 0, Outut Airu Legend Retion nd io-rofit urve Airu Retion nd io-rofit urve Boeing Be e retion nd io-rofit urve

43 Brnder-Sener: ymulj Zyki Firm A ez uydium Firm A Otymlne uydium Firm B ez uydium 1,444 1,444 7,56 15,15 Firm B Otymlne uydium 15,15 7,56 8,40 8,40 A A ' B B

44 Wnioki końowe z modelu B-S W klyznym już modelu Brnder-Sener wykzno, że ztoownie trtegiznyh uwenji zmieni hrkter konkurenji (firm krjow tje ię liderem Stkelerg) i owinny one zwiękzyć doroyt krjowy. Jednk nliz t jet ort n zeregu rygorytyznyh złożeń (konkurenj tyu Cournot, duż firm krjow, dokonł informj, niekoztowne trnfery od ołezeńtw do firmy). Późniejze modyfikje modelu Brnder-Sener, uhyljąe niektóre z owyżzyh złożeń, okzują, że wnioki nie ą już tk jednoznzne. W zzególnośi, konkurenj enow tyu Bertrnd, niedokonł informj, koztowne trnfery i zmienn liz firm, owodują, że udzielenie uwenji nie mui rowdzić do odnieieni doroytu Przy rku informji n temt oou konkurenji lu nierzetelnej informji njlez może yć olityk nieinterwenji (wolnego hndlu). Wnioki te ą w dużym toniu zieżne z konkluzjmi łynąymi z nlizy uwenji w dokonłej konkurenji.

45 Model Eton-Gromn J. Eton, G. Gromn: Otiml trde nd indutril oliy under oligooly, 1986 Model urozzony wg Mrrewijk Dwie firmy konkurują n trzeim rynku Konkurenj enow (tyu Bertrnd) Dor nie ą dokonłymi utytutmi oyt n rodukty dnej firm rośnie gdy en drugiego dor rośnie (niedokonłe utytuty) : kozt krńowy rodukji (tły i tki m dl ou firm) Liniow funkj oytu ; 45

46 Model Eton-Gromn Funkje zyku: ; ; Firm krjow dążą do mkymlizji zyku i trktują enę konkurent jk dną wyznz krzywą rekji w rzetrzeni enowej Wrunki koniezne mkymlizji zyku: firmy krjowej: 0; orz zgrniznej ; 0; 46

47 Jeżeli rząd krjowy dąży do mkymlizji krjowego doroytu to, owinien zmuić krjowego roduent do ztoowni wyżzyh en y oiągnąć możliwie njwyżzą krzywą jednkowego zyku Ay to oiągnąć owinien ztoowć odtek rodukyjny (ekortowy) w wyokośi t Wyokość odtku możn wylizyć n tej mej zdzie jk w modelu B-S: mkymlizują doroyt krjowy lizony jko um zyku firmy krjowej i wływów odtkowyh Wrunek równowgi Eton-Gromn: Równowg w wrunkh wolnego hndlu 47 0; 0; ; 4 ; 8 9 ; 4 5 ' ; ' t ; ) ( ) (

48 Model Eton-Gromn równowg grfizn 48

49 Cen świtow ou firm rzy konkurenji Bertrnd jet wyżz niż w wolnym hndlu o: orz Zmieniją ię tkże wielkośi dotw ou firm (now równowg rodukyjn o ztoowniu trtegiznej olityki hndlowej): Równowg w wrunkh toowni odtku 49 ' 4 5 ' ' ' ' ' ' '

50 Równowg w wrunkh toowni odtku ' 4 ' 5 4 A ztem: firm krjow dotrz mniej towru toują wyżze eny firm zgrnizn więej dotrz i touje niżze eny niż rzy rku interwenji A B B B A A 50

51 Wnioku z modelu Eton-Gromn W wrunkh duoolu Bertrnd, oodtkownie ekortu odnoi doroyt krjowy. Rekomendje wyływjąe z modeli trtegiznej olityki hndlowej ą wyjątkowo wrżliwe n formę konkurenji; Jeśli rząd nie wie, jk jet ty konkurenji n dnym rynku, nie może wrowdzić w żyie olityk orwijąyh doroyt A nwet gdyy rząd wiedził, że w dnym ektorze mmy konkurenję Bertrnd, firm krjow rzeiwiły ię olitye oodtkowni jej (w rktye odtki ekortowe ą rdzo rzdko używne) 51

52 Oen trtegiznej olityki hndlowej Strtegizn olityk hndlow dotrz intelektulnej motywji dl rządów do dziłni n rzez zwiękzni krjowego doroytu; itnieją jednk wyrźne ztrzeżeni: Ogrnizone zoy: w równowdze ogólnej wzrot rodukji jednego ektor dokonuje ię koztem innyh ektorów (nieefektywn lokj) Wejśie i wyjśie nowyh firm zmniejzy ndzwyzjne zyki Retlij: itnieje ryzyko odwetu (rdok więźni) Trudnośi w uzykniu odowiedniej informji nt. truktury koztów, oytu, oou konkurenji między firmmi wątliwośi o do kuteznośi trtegiznej olityki hndlowej Strtegizn olityk hndlow, odonie jk kżd inn olityk hndlow nie jet woln od ników olityznyh i mniulji ze trony ilnyh gru niku (loing)