PL B BUP 15/ WUP 07/08

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (13) B1 (51) Int.Cl. C08G 59/04 ( ) C08G 59/06 ( ) C08G 59/08 ( ) (54) Sposób wytwarzania średniocząsteczkowych żywic epoksydowych (73) Uprawniony z patentu: Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej BLACHOWNIA,Kędzierzyn-Koźle,PL Zakłady Chemiczne ORGANIKA-SARZYNA S.A., Nowa Sarzyna,PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 15/04 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 07/08 (72) Twórca(y) wynalazku: Lech Iwański,Kędzierzyn-Koźle,PL Andrzej Gawdzik,Suchy Bór,PL Andrzej Brzezicki,Kędzierzyn-Koźle,PL Damian Kiełkiewicz,Kędzierzyn-Koźle,PL Janusz Dula,Kędzierzyn-Koźle,PL Bogusław Szwarc,Kędzierzyn-Koźle,PL Grażyna Kruk,Kędzierzyn-Koźle,PL Renata Fiszer,Kędzierzyn-Koźle,PL Tadeusz Jakubas,Nowa Sarzyna,PL Jan Kłoczko,Nowa Sarzyna,PL Kazimierz Marchut,Nowa Sarzyna,PL Roman Wolski,Nowa Sarzyna,PL Adam Ryzner,Nowa Sarzyna,PL Paweł Łubkowski,Nowa Sarzyna,PL Janusz Bąk,Nowa Sarzyna,PL Lucyna Grochmalicka-Kopeć,Nowa Sarzyna,PL PL B1 (74) Pełnomocnik: Renata Fiszer, Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej, BLACHOWNIA (57) 1. Sposób wytwarzania średniocząsteczkowych żywic epoksydowych w reakcji węglowodoru polihydroksyfenolowego z epichlorohydryną w środowisku alkalicznym w obecności rozpuszczalników, przy stosunku molowym węglowodoru polihydroksyfenolowego do epichlorohydryny i do wodorotlenku sodu lub potasu odpowiednio jak 1,00 : 1,20-2,00 : 1,15-2,10, znamienny tym, że proces prowadzi się w dwóch etapach, w pierwszym etapie, kondensacji, węglowodór polihydroksyfenolowy i epichlorohydrynę w temperaturze do 85 C poddaje się reakcji z wodnym roztworem wodorotlenku metalu alkalicznego o stężeniu 30-50% w mieszaninie z alkoholem izopropylowym, toluenem, ksylenem, ketonem etylowo - metylowym, ketonem izobutylowo - metylowym, lub z ich mieszaniną stosowaną w ilości % w stosunku do masy węglowodoru polihydroksyfenolowego, oraz w obecności wody w ilości nie większej niż 90% masy węglowodoru polihydroksyfenolowego, przy czasie reakcji nie przekraczającym 4,5 godziny, następnie w drugim etapie, oczyszczania żywicy, rozpuszcza się wytworzony chlorek metalu alkalicznego, usuwa się frakcję wodną zawierającą ten chlorek, przeprowadza się dwukrotne mycie żywicy i destylację, stosując recyrkulację warstw wodnych i destylatu, przy czym mycie żywicy prowadzi się tak, aby całkowita ilość rozpuszczalników stosowanych w procesie nie przekraczała 245% masy węglowodoru polihydroksyfenolowego.

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania średniocząsteczkowych żywic epoksydowych stosowanych w produkcji szlachetnych wyrobów w przemyśle lakierniczym i w przemyśle tworzyw sztucznych. Żywice epoksydowe to doskonałe tworzywo stanowiące bazę materiałów powłokowych, lakierniczych, laminatów, szpachlówek, klejów, kitów, spoiw stosowanych w wielu gałęziach przemysłu, w tym również w wysoko zaawansowanej technologicznie produkcji specjalnej. W produkcji przemysłowej żywic epoksydowych największy nacisk kładzie się od dłuższego czasu na taką optymalizację procesu technologicznego, aby zmniejszyć możliwie jak najbardziej zużycie surowców, równocześnie zaś zagospodarować lub zobojętnić odpady oraz poprawić jakość wyrobów i sprostać w ten sposób stale rosnącym wymaganiom przetwórców. Proces otrzymywania średniocząsteczkowych żywic epoksydowych polega na reakcji epichlorohydryny z węglowodorem polihydroksyfenolowym w środowisku alkalicznym w obecności rozpuszczalnika organicznego. Do znanych metod wytwarzania stałych żywic epoksydowych z bisfenolu A i epichlorohydryny w obecności wodorotlenku sodu należą sposoby opisane w polskich opisach patentowych i Według opisu patentowego reakcję prowadzi się w wodnej zawiesinie reagentów stabilizowanej koloidem ochronnym na przykład polialkoholem winylowym lub solą sodową karboksymetylocelulozy. Otrzymuje się żywicę w postaci perełek, którą oczyszcza się w technicznie skomplikowanych operacjach. Mieszaninę poreakcyjną najpierw neutralizuje się rozcieńczonym kwasem, perełki odsącza się lub odwirowuje i przemywa wodą. Żywicę w postaci perełek mechanicznie rozciera się z wodą, lub rozpuszcza w organicznym rozpuszczalniku, odpędza azeotropowo wodę, odsącza stały chlorek sodu i oddestylowuje rozpuszczalnik. Otrzymana żywica mimo wielokrotnego przemywania ma brązowo-żółte zabarwienie co wskazuje, że nie została całkowicie oczyszczona. Sposób według polskiego opisu patentowego polega na wprowadzeniu do mieszaniny reakcyjnej niemieszającego się z wodą rozpuszczalnika organicznego, ksylenu, w ilości 5-30 części wagowych na 100 części wagowych bisfenolu A, co pozwoliło na zmniejszenie zawartości chloru i zwiększenie trwałości żywicy w czasie ogrzewania. Barwa żywicy była nadal brązowo - żółta, a wydajność w obydwu sposobach nie przekroczyła 90%. Znany jest z rumuńskiego opisu patentowego sposób otrzymywania średniocząsteczkowych żywic epoksydowych o niskiej zawartości chloru hydrolizującego i wąskim rozrzucie mas cząsteczkowych w reakcji dihydroksylowego związku fenolowego, NaOH z epichlorohydryną w obecności rozpuszczalnika, polegający na tym, że najpierw bisfenol A, bisfenol F lub tetrabromobisfenol A poddaje się reakcji z wodorotlenkiem sodu w postaci 10-15% wodnego roztworu, w ilości 1,5-2,0 moli NaOH w przeliczeniu na 1 mol dihydroksylowego związku fenolowego w temperaturze C. Następnie powstały bisfenolan sodu poddaje się reakcji z epichlorohydryną w ilości 1,01-1,95 mola w przeliczeniu na 1 mol dihydroksylowego związku fenolowego, w obecności jednego rozpuszczalnika, takiego jak ksylen lub keton izobutylowo - metylowy, w ilości 60 g na 1 mol bisfenolu A, w temperaturze C, w czasie 2,5-0 godzin. W ostatnim etapie procesu roztwór produktu rozcieńcza się rozpuszczalnikiem i oddziela warstwę organiczną którą następnie odwadnia się i filtruje, a w końcu poddaje destylacji w celu usunięcia rozpuszczalnika. Otrzymywane żywice charakteryzują się wprawdzie niską zawartością chloru hydrolizującego, jednak jest to wynikiem stosowania bardzo dużego nadmiaru molowego NaOH, co przy jednocześnie dużym nadmiarze molowym epichlorohydryny sprzyja ubocznej reakcji hydrolizy epichlorohydryny i powoduje wzrost zużycia surowców. Sposób według polskiego wynalazku polega na reakcji bisfenolu A i epichlorohydryny w obecności wodorotlenku sodu, ketonu etylowo - metylowego, toluenu i wody, przy stosunku molowym bisfenolu a do epichlorohydryny i wodorotlenku sodu odpowiednio 1 : 1,3-2,0 i 1 : 1,3-2,1, w temperaturze C. Po zakończeniu reakcji zawartość reaktora wygrzewa się, a następnie oddziela się fazę organiczną od fazy wodnej. Proces prowadzi się wieloetapowe, dozując w kolejnych etapach procesu surowce i rozpuszczalniki, co wydłuża i komplikuje cykl produkcyjny. Istotną wadą procesu jest wprowadzanie dużej ilości wody w etapie kondensacji, ponad 90% w stosunku do masy bisfenolu A, powodującej przebieg reakcji hydrolizy epichlorohydryny, a w konsekwencji wzrost zużycia surowców i pogorszenie właściwości otrzymywanych żywic. Ponadto w procesie stosuje się dużą ilość rozpuszczalnika, przekraczającą 245% w stosunku do masy bisfenolu A, który w ostatnim etapie procesu należy wydestylować, co wymaga

3 PL B1 3 znacznego zużycia energii. Odzysk rozpuszczalników z oddzielonych warstw wodnych w operacji przemywania roztworu żywicy powoduje dalszy wzrost energochłonności procesu. Istota sposobu wytwarzania średniocząsteczkowych żywic epoksydowych w reakcji węglowodoru polihydroksyfenolowego z epichlorohydryną w środowisku alkalicznym w obecności rozpuszczalników, przy stosunku molowym węglowodoru polihydroksyfenolowego do epichlorohydryny i do wodorotlenku sodu lub potasu odpowiednio jak 1,00 : 1,20-2,00 : 1,15-2,10, polega na tym, że proces prowadzi się w dwóch etapach, w pierwszym etapie, kondensacji, węglowodór polihydroksyfenolowy i epichlorohydrynę w temperaturze nie wyższej niż 85 C poddaje się reakcji z wodnym roztworem wodorotlenku metalu alkalicznego o stężeniu 30-50% w mieszaninie z alkoholem izopropylowym, toluenem, ksylenem, ketonem etylowo - metylowym, ketonem izobutylowo - metylowym, lub z ich mieszaniną stosowanych w ilości % w stosunku do masy węglowodoru polihydroksyfenolowego, oraz w obecności wody w ilości nie większej niż 90% masy węglowodoru polihydroksyfenolowego, przy czasie reakcji nie dłuższym niż 4,5 godziny, następnie w drugim etapie, oczyszczania żywicy, rozpuszcza się wytworzony chlorek metalu alkalicznego, usuwa się frakcję wodną zawierającą ten chlorek, przeprowadza się dwukrotne mycie żywicy i destylację, stosując recyrkulację warstw wodnych i destylatu, przy czym mycie żywicy prowadzi się tak, aby całkowita ilość rozpuszczalników stosowanych w procesie nie przekraczała 245% masy węglowodoru polihydroksyfenolowego. Korzystnie jest, jeżeli jako węglowodór polihydroksyfenolowy stosuje się bisfenol A, bisfenol F, bisfenol S, tetrabromobisfenol lub inny bisfenol, bądź ich mieszanina, nowolak fenolowy lub krezolowy. Korzystnie jest, jeżeli w etapie kondensacji wprowadzanie wodnego roztworu wodorotlenku alkalicznego do mieszaniny reakcyjnej prowadzi się w temperaturze od 60 do 83 C, natomiast podczas dalszego wygrzewania żywicy utrzymuje się temperaturę C. Korzystnie jest, jeżeli kondensację prowadzi się w obecności nie więcej niż 75% wody w stosunku do masy węglowodoru polihydroksyfenolowego. Korzystnie jest, jeżeli całkowita ilość rozpuszczalników w procesie wynosi % masy węglowodoru polihydroksyfenolowego. Korzystnie jest, jeżeli jako rozpuszczalnik w etapie kondensacji i oczyszczania żywicy stosuje się mieszaninę alkoholu izopropylowego i toluenu, zawierającą od 20 do 70% alkoholu izopropylowego. Korzystnie jest, jeżeli w drugim etapie do oczyszczania żywicy stosuje się recyrkulację warstw wodnych w taki sposób, że warstwę wodną oddzieloną po pierwszym myciu roztworu żywicy z poprzedniej partii stosuje się w kolejnej partii wytwarzania żywicy do rozpuszczania chlorku metalu alkalicznego powstałego w etapie kondensacji, natomiast warstwę wodną oddzieloną po drugim myciu roztworu żywicy z poprzedniej partii używa się w kolejnej partii do pierwszego mycia roztworu żywicy. Korzystnie jest, jeżeli jako wodorotlenek alkaliczny stosuje się wodorotlenek sodu. Korzystnie jest, jeżeli stosuje się wodny roztwór wodorotlenku alkalicznego o stężeniu 40-48%. Zastosowane parametry, w tym prowadzenie etapu kondensacji z ograniczoną ilością wody w środowisku reakcji, nie większą niż 90% w odniesieniu do masy węglowodoru polihydroksyfenolowego wyraźnie ograniczają przebieg ubocznej reakcji hydrolizy epichlorohydryny i grup epoksydowych otrzymywanej żywicy, co w konsekwencji wpływa na obniżenie wskaźnika zużycia epichlorohydryny oraz poprawę jakości produktu. W roli rozpuszczalnika zaleca się stosowanie mieszaniny alkoholu izopropylowego i toluenu, zawierającej od 20 do 70% alkoholu izopropylowego, najlepiej od 30 do 50%. W drugim etapie oczyszczania żywicy stosuje się recyrkulację warstw wodnych przebiegającą tak, że warstwę wodną oddzieloną po pierwszym myciu roztworu żywicy z poprzedniej partii stosuje się w kolejnej partii wytwarzania żywicy do rozpuszczania chlorku metalu alkalicznego powstałego w etapie kondensacji, natomiast warstwę wodną oddzieloną po drugim myciu roztworu żywicy z poprzedniej partii używa się w kolejnej partii wytwarzania żywicy do pierwszego mycia roztworu żywicy. W ten sposób jedynym odpadowym strumieniem technologicznym jest solanka, z której wydziela się nieprzereagowanąepichlorohydrynę i alkohol izopropylowy. Proces według wynalazku umożliwia zarówno poprawę jakości żywic epoksydowych, jak również redukcję kosztów wytwarzania, w tym obniżenie wskaźników zużycia surowców, mediów energetycznych, ograniczenie ilości produktów ubocznych i ścieków, oraz pozwala na zwiększenie zdolności produkcyjnej instalacji średniocząsteczkowych żywic epoksydowych o około 33%. W porównaniu do dotychczas znanych rozwiązań sposób według wynalazku charakteryzuje się większą prostotą technologiczną, mniejszą energochłonnością oraz znacznie korzystniejszą gospodarką ściekową i mniejszą

4 4 PL B1 emisją zanieczyszczeń do atmosfery oraz zapewnia otrzymanie produktu o jasnej barwie i niskiej zawartości chloru związanego organicznie. Niniejszy wynalazek ilustrują poniższe przykłady, które nie ograniczają jednak zakresu jego stosowania. P r z y k ł a d 1 Do kolby o pojemności 2 dm 3 zaopatrzonej w mieszadło mechaniczne, termometr, chłodnicę zwrotną i wkraplacz, wprowadza się 228,28 g (1,00 mol) bisfenolu A, 111,04 g (1,20 mola) epichlorohydryny, 142,65 g (2,37 mola) alkoholu izopropylowego, 142,65 g (1,55 mola) toluenu i 74,41 g (4,13 mola) wody. Zawartość reaktora miesza się i podgrzewa do 60 C, a następnie w czasie 1,5 godziny dozuje się 161,32 g (1,15 mola) 40% wodnego roztworu KOH, kontrolując, aby temperatura reakcji nie przekroczyła 79 C. Po wdozowaniu ługu masę reakcyjną miesza się przez 2 godziny, utrzymując temperaturę w zakresie C. W celu rozpuszczenia powstałego w reakcji chlorku potasu wprowadza się do reaktora 120,42 g (6,69 mola) wody i 21,87 g (0,36 mola) alkoholu izopropylowego, całość miesza przez 5 minut w temperaturze C, a następnie pozostawia mieszaninę do rozdziału faz. Po oddzieleniu solanki roztwór żywicy rozcieńcza się 61,90 g (1,03 mola) alkoholu izopropylowego oraz 143,6 g (1,56 mola) toluenu i przemywa 120,9 g (6,72 mola) wody z dodatkiem 22,70 g (0,38 mola) alkoholu izopropylowego. Zawartość reaktora miesza się przez 5 minut w temperaturze C, a po 30 minutowym odstaniu oddziela dolną warstwę wodną. Do drugiego mycia roztworu żywicy używa się czystą gorącą wodę w ilości 106,5 g (5,92 mola). Po oddzieleniu dolnej warstwy wodnej, z roztworu żywicy usuwa się azeotropowo wodę, odsącza pozostały KCI, po czym oddestylowuje się rozpuszczalniki w temperaturze 165 C i pod obniżonym ciśnieniem. Otrzymana żywica charakteryzuje się następującymi właściwościami: 0,171 mol/100 g temperatura mięknienia: 79 C zawartość chloru organicznie związanego: 0,08% zawartość chloru jonowego: 0,0005% części lotne: 0,10% barwa w skali Hazena: 55. P r z y k ł a d 2 Do kolby o pojemności 2 dm 3 zaopatrzonej w mieszadło mechaniczne, termometr, chłodnicę zwrotną i wkraplacz, wprowadza się 342,42 g (1,50 mola) bisfenolu A, 275,44 g (2,98 mola) epichlorohydryny, 276,15 g destylatu z syntezy stałych żywic epoksydowych o składzie: 48,13% toluenu (1,44 mola), 44,87% alkoholu izopropylowego (2,06 mola), 6,22% wody (0,95 mola) i 0,78% epichlorohydryny (0,02 mola). Mieszaninę podgrzewa się do 62 C i przy ciągłym mieszaniu dozuje się 262,5 g (3,15 mola) 48% wodnego roztworu NaOH, w czasie 2,5 godzin, kontrolując, aby temperatura reakcji nie przekroczyła 80 C. Po wdozowaniu roztworu NaOH zawartość reaktora miesza się przez 2 godziny, utrzymując temperaturę w zakresie C. Następnie do mieszaniny poreakcyjnej dodaje się 213,01 g warstwy wodnej z pierwszego mycia roztworu żywicy z poprzedniej szarży, zawierającej 15,4% alkoholu izopropylowego (0,55 mola), całość miesza się przez 5 minut w temperaturze C i pozostawia mieszaninę do rozdziału faz. Po oddzieleniu solanki roztwór żywicy rozcieńcza się 428,69 g destylatu z syntezy średniocząsteczkowych żywic epoksydowych o składzie: 48,13 % toluenu (2,24 mola), 44,87% alkoholu izopropylowego (3,20 mola), 6,22% wody (1,48 mola) i 0,78% epichlorohydryny (0,04 mola) i przemywa 214,12 g (11,90 mola) wody z dodatkiem 34,13 g (0,57 mola) alkoholu izopropylowego. Zawartość reaktora miesza się przez 5 minut w temperaturze C, a po 30 minutowym odstaniu oddziela dolną warstwę wodną. Do drugiego mycia roztworu żywicy stosuje się czystą, gorącą wodę w ilości 160,00 g (8,89 mola). Po oddzieleniu dolnej warstwy wodnej, z roztworu żywicy usuwa się azeotropowo wodę, odsącza pozostały NaCI, po czym oddestylowuje rozpuszczalniki w temperaturze 165 C i pod obniżonym ciśnieniem. Otrzymana żywica charakteryzuje się następującymi właściwościami: 0,320 mol/100 g temperatura mięknienia: 45 C zawartość chloru organicznie związanego: 0,09% zawartość chloru jonowego: 0,0002% części lotne: 0,08% barwa w skali Hazena: 72.

5 PL B1 5 P r z y k ł a d 3 W reaktorze o pojemności 8 m 3 umieszcza się 2000 kg (8,761 kmoli) bisfenolu A, 1124 kg (12,147 kmoli) epichlorohydryny, 2500 dm 3 destylatu z produkcji średniocząsteczkowych żywic epoksydowych o składzie: 59,74% toluenu (13,616 kmola), 32,74% alkoholu izopropylowego (11,440 kmola), 5,50% wody (6,539 kmola) i 2,02% epichlorohydryny (0,467 kmola). Zawartość reaktora miesza się i podgrzewa do temperatury 60 C, a następnie w czasie 125 minut dozuje 30,98% roztwór NaOH z szybkością 450 dm 3 /h (12,369 kmola) tak, aby temperatura reakcji nie przekroczyła 82 C. Po wdozowaniu ługu miesza się masę reakcyjną przez kolejne 2 godziny, utrzymując temperaturę w zakresie C, po czym w celu rozpuszczenia powstałego w reakcji NaCI wprowadza się do reaktora 1350 dm 3 warstwy wodnej z pierwszego przemywania roztworu żywicy z poprzedniej szarży, zawierającej 15,47% alkoholu izopropylowego. Następnie zatrzymuje się mieszadło i pozostawia mieszaninę poreakcyjną do rozdziału faz w temperaturze C. Po oddzieleniu solanki przeprowadza się pierwsze przemywanie roztworu żywicy, rozcieńczając najpierw roztwór żywicy 2000 dm 3 destylatu o składzie: 59,74% toluenu (10,893 kmola), 32,74% alkoholu izopropylowego (9,152 kmola), 5,50% wody (4,947 kmola) i 2,02% epichlorohydryny (0,367 kmola), a następnie wprowadzając do reaktora 1350 dm 3 warstwy wodnej z drugiego przemywania roztworu żywicy z poprzedniej szarży, zawierającej 14,56% alkoholu izopropylowego. Zawartość reaktora miesza się w temperaturze C przez 10 minut, a po 30 minutowym odstaniu oddziela się dolną warstwę wodną. Pozostały w reaktorze roztwór żywicy przemywa się czystą gorącą wodą w ilości 1000 dm 3, oddziela dolną warstwę wodną a z górnej warstwy organicznej usuwa się najpierw azeotropowo wodę, odfiltrowuje wytrącony chlorek sodu i oddestylowuje się rozpuszczalniki pod obniżonym ciśnieniem. Otrzymuje się żywicę o następujących właściwościach: 0,205 mol/100 g temperatura mięknienia: 69 C zawartość chloru organicznie związanego: 0,09% zawartość chloru jonowego: 0,0003% części lotne: 0,08% barwa w skali Hazena: 64. P r z y k ł a d 4 W reaktorze o pojemności 8 m 3 umieszcza się 2000 kg (8,761 kmoli) bisfenolu A, 1230 kg (13,293 kmoli) epichlorohydryny i 2500 dm 3 destylatu z produkcji średniocząsteczkowych żywic epoksydowych o składzie: 63,00% toluenu (14,461 kmola), 30,94% alkoholu izopropylowego (10,888 kmola), 4,21% wody (4,947 kmola) i 1,85% epichlorohydryny (0,423 kmola). Zawartość reaktora miesza się i podgrzewa do temperatury 60 C, a następnie w czasie 135 minut dozuje się 31% roztwór NaOH z szybkością 450 dm 3 /h (13,997 kmola) tak, aby temperatura reakcji nie przekroczyła 83 C. Po wdozowaniu ługu zawartość reaktora miesza się przez kolejne 2 godziny, utrzymując temperaturę w zakresie C, po czym w celu rozpuszczenia powstałego w reakcji NaCI wprowadza się do reaktora 1350 dm 3 warstwy wodnej z pierwszego przemywania roztworu żywicy z poprzedniej szarży, zawierającej 15,93% alkoholu izopropylowego. Następnie mieszadło zatrzymuje się i pozostawia mieszaninę poreakcyjną do rozdziału faz w temperaturze C. Po oddzieleniu solanki przeprowadza się pierwsze przemywanie roztworu żywicy, rozcieńczając najpierw roztwór żywicy 2000 dm 3 destylatu o składzie: 63,00% toluenu (14,461 kmola), 30,94% alkoholu izopropylowego (10,888 kmola), 4,21% wody (4,947 kmola) i 1,85% epichlorohydryny (0,423 kmola), a następnie wprowadzając do reaktora 1350 dm 3 warstwy wodnej z drugiego przemywania roztworu żywicy z poprzedniej szarży, zawierającej 14,21% alkoholu izopropylowego. Zawartość reaktora miesza się w temperaturze C przez 10 minut, a po 30 minutowym odstaniu oddziela dolną warstwę wodną. Pozostały w reaktorze roztwór żywicy przemywa się czystą gorącą wodą w ilości 1000 dm 3, oddziela dolną warstwę wodną a z górnej warstwy organicznej usuwa najpierw azeotropowo wodę, odfiltrowuje wytrącony chlorek sodu i w końcu oddestylowuje rozpuszczalniki pod obniżonym ciśnieniem. Otrzymuje się żywicę o następujących właściwościach: 0,255 mol/100 g temperatura mięknienia: 57 C zawartość chloru organicznie związanego: 0,08% zawartość chloru jonowego: 0,0004% części lotne: 0,09% barwa w skali Hazena: 75.

6 6 PL B1 Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób wytwarzania średniocząsteczkowych żywic epoksydowych w reakcji węglowodoru polihydroksyfenolowego z epichlorohydryną w środowisku alkalicznym w obecności rozpuszczalników, przy stosunku molowym węglowodoru polihydroksyfenolowego do epichlorohydryny i do wodorotlenku sodu lub potasu odpowiednio jak 1,00 : 1,20-2,00 : 1,15-2,10, znamienny tym, że proces prowadzi się w dwóch etapach, w pierwszym etapie, kondensacji, węglowodór polihydroksyfenolowy i epichlorohydrynę w temperaturze do 85 C poddaje się reakcji z wodnym roztworem wodorotlenku metalu alkalicznego o stężeniu 30-50% w mieszaninie z alkoholem izopropylowym, toluenem, ksylenem, ketonem etylowo - metylowym, ketonem izobutylowo - metylowym, lub z ich mieszaniną stosowaną w ilości % w stosunku do masy węglowodoru polihydroksyfenolowego, oraz w obecności wody w ilości nie większej niż 90% masy węglowodoru polihydroksyfenolowego, przy czasie reakcji nie przekraczającym 4,5 godziny, następnie w drugim etapie, oczyszczania żywicy, rozpuszcza się wytworzony chlorek metalu alkalicznego, usuwa się frakcję wodną zawierającą ten chlorek, przeprowadza się dwukrotne mycie żywicy i destylację, stosując recyrkulację warstw wodnych i destylatu, przy czym mycie żywicy prowadzi się tak, aby całkowita ilość rozpuszczalników stosowanych w procesie nie przekraczała 245% masy węglowodoru polihydroksyfenolowego. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako węglowodór polihydroksyfenolowy stosuje się bisfenol A, bisfenol F, bisfenol S, tetrabromobisfenol lub inny bisfenol, bądź ich mieszaninę, nowolak fenolowy lub krezolowy. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w etapie kondensacji wprowadzanie wodnego roztworu wodorotlenku alkalicznego do mieszaniny reakcyjnej prowadzi się w temperaturze od 60 do 83 C, natomiast podczas dalszego wygrzewania żywicy utrzymuje się temperaturę C. 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że kondensację prowadzi się w obecności nie więcej niż 75% wody w stosunku do masy węglowodoru polihydroksyfenolowego. 5. Sposób według zastrz.1, znamienny tym, że całkowita ilość rozpuszczalników w procesie wynosi % masy węglowodoru polihydroksyfenolowego. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik w etapie kondensacji i oczyszczania żywicy stosuje się mieszaninę alkoholu izopropylowego i toluenu, zawierającą od 20 do 70% alkoholu izopropylowego. 7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w drugim etapie, oczyszczania żywicy, stosuje się recyrkulację warstw wodnych w taki sposób, że warstwę wodną oddzieloną po pierwszym przemyciu roztworu żywicy z poprzedniej szarży stosuje się w kolejnej szarży do rozpuszczania chlorku sodu powstałego po etapie kondensacji, natomiast warstwę wodną oddzieloną po drugim przemyciu roztworu żywicy z poprzedniej szarży używa się w kolejnej szarży do pierwszego przemywania roztworu żywicy. 8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako wodorotlenek alkaliczny stosuje się wodorotlenek sodu. 9. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się wodny roztwór wodorotlenku alkalicznego o stężeniu 40-48%. Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.