RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ŻORSKIM W 2013 ROKU

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY W ŻORACH RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ŻORSKIM W 2013 ROKU Żory 2014

2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH WNIOSKI

3 1. WSTĘP Zgodnie z art. 9, ust. 1 pt 9 Ustawy z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy opracowywanie analiz rynu pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych jest jednym z zdań samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Analiza ierunów zmian zachodzących na loalnym ryu pracy, pozwala na oreślenie odpowiednich ierunów szoleń bezrobotnych w celu zwięszenia ich efetywności, usprawnia pracę poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyżowych, ułatwia realizację programów atywizujących dla osób bezrobotnych, a taże usprawnia działania pośrednictwa pracy. Zebrane informacje pozwalają na przedstawienie zachodzących zmian dyretorom loalnych szół, organom samorządowym oraz instytucjom szoleniowym. Analizę przeprowadzono na podstawie zaleceń metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych przeazanych przez Departament Rynu Pracy w Ministerstwie Gospodari i Pracy. Zgodnie z pismem Ministerstwa Pracy i Polityi Społecznej nr DRP-VII AM/14 z dnia r. niniejsze opracowanie jest częścią pierwszą diagnostyczną raportu z monitoringu zawodów deficytowych za 2013 ro. Dane, tóre posłużyły do sporządzenia raportów obejmowały informacje z załącznia nr 2 i 3 do sprawozdania MPIPS-01 za 2013 r. Opracowanie słada się z trzech części. Pierwsza przedstawia struturę bezrobocia powiatu żorsiego. Druga część oreśla sytuację na loalnym rynu pracy w odniesieniu do ofert pracy. Trzeci zaś rozdział zawiera dane dotyczące strutury deficytu i nadwyżi zawodów w 2013 rou. Podstawowe definicje stosowane do monitoringu: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych to proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przeroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów: szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. Zawód deficytowy oreśla zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżowy oreśla zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 3

4 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW 2.1. Bezrobotni wg zawodów Tabela T-I/P-1 Bezrobotni wg zawodów bezrobotni ogółem (najliczniejsze zawody). Bezrobotni ogółem Bez zawodu 244 Sprzedawca* 242 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 58 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 56 Robotni budowlany 56 Prezes 42 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 40 Sprzątacza biurowa 34 Paowacz 34 Kucharz* 33 Kasjer handlowy 33 Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że najliczniejszą grupę w powiecie żorsim stanowią osoby nie posiadające żadnego zawodu. Wśród nich znajdują się zarówno osoby z wyształceniem średnim ogólnoształcącym ja i podstawowym czy gimnazjalnym. Biorąc pod uwagę zapotrzebowanie pracodawców grupa ta ma najwięsze problemy ze znalezieniem pracy z powodu brau onretnych walifiacji. Analogiczna sytuacja dotyczy taże sprzątacze, tóre również znajdują się w wśród najliczniej reprezentowanych grup zawodowych na loalnym rynu pracy. Kolejną dużą grupą są osoby posiadające walifiacje związane z handlem (sprzedawca, asjer handlowy), ale ze względu na uierunowanie rozwoju miasta Żory na rozwój handlu, osoby w tych zawodach mają duże możliwości znalezienia pracy. Liczną grupę stanowią również robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym, pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle oraz paowacze. Są to jedna grupy niejednorodne, w sład tórych wchodzą osoby wyonujące bardzo zróżnicowane prace w załadach producyjnych wielu branż. Sporą grupą są taże osoby, tórych ostatnie zajęcie zostało oreślone jao prezes. W grupie tej nie znajdują się prezesi dużych spółe lecz raczej osoby, tóre prowadziły jednoosobową działalność gospodarczą. 4

5 Jedną z liczniejszych grup są również pozostali pracownicy obsługi biurowej, tórym ciężo znaleźć zatrudnienie, ze względu na szeroie pojęcie ich walifiacji zawodowych oraz zróżnicowane umiejętności, posiadane przez poszczególnych przedstawicieli tej grupy zawodowej. Tabela T-I/P-1 Bezrobotni wg zawodów bezrobotne obiety (10 najliczniejszych zawodów). Bezrobotne obiety Sprzedawca 223 Bez zawodu 172 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 52 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 38 Sprzątacza biurowa 34 Kasjer handlowy 31 Kucharz 29 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 28 Paowacz 26 Barman 25 W przypadu bezrobotnych obiet sytuacja na rynu pracy ształtuje się w sposób analogiczny do grup osób bezrobotnych ogółem. Tabela T-I/P-1 Bezrobotni wg zawodów bezrobotni powyżej 12 m-cy (najliczniejsze zawody). Bezrobotni pow. 12 m-cy Sprzedawca 38 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 16 Sprzątacza biurowa 15 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 14 Robotni budowlany 14 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 12 Kucharz 10 Kasjer handlowy 10 Bez zawodu 9 Prezes 7 Pozostali pracownicy sprzedaży i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani 7 5

6 Analiza sytuacji osób długotrwale bezrobotnych jest podobna do ogólnej sytuacji występującej na loalnym rynu pracy. Z powodu długiej przerwy w pracy, sutującej dezatualizacją walifiacji i umiejętności, osoby te mają utrudniony powrót na ryne pracy Napływ bezrobotnych Napływ bezrobotnych jest analogiczny do ogólnej sytuacji panującej na rynu pracy. Najliczniejszy napływ osób bezrobotnych w 2013 rou dotyczył zawodów, przedstawionych w poniższej tabeli. Tabela T-I/P-2 Napływ bezrobotnych wg zawodów (10 najliczniejszych zawodów). Bezrobotni ogółem Bez zawodu 590 Sprzedawca 449 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 123 Robotni budowlany 103 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 92 Prezes 87 Paowacz 66 Kasjer handlowy 63 Magazynier 54 Kucharz 53 Tabela T-I/P-2 Napływ bezrobotnych absolwentów wg zawodów. 6 Bezrobotni absolwenci Bez zawodu 207 Sprzedawca 35 Fryzjer 22 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 13 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 13 Mechani pojazdów samochodowych 11 Techni handlowiec 7 Techni informaty 7 Kucharz małej gastronomii 7

7 di, B I W przypadu napływu bezrobotnych absolwentów sytuacja ształtuje się podobnie do ogólnej sytuacji na rynu pracy. Najliczniejszą grupę stanowią osoby bez zawodu. Są to najczęściej absolwenci liceów ogólnoształcących, tórzy planują dalszą ontynuację naui na wyższych uczelniach, co powoduje, że są grupą mało atracyjną dla potencjalnych pracodawców Zawody generujące długotrwale bezrobocie Powyższy raning opracowano na podstawie wsaźnia: W d,i = B d, I.100 B I gdzie: B d, I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, według stanu w ońcu rou, B I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu w ońcu rou. Przy czym: 0 oznacza bra osób długotrwale bezrobotnych w danym zawodzie, a wartości równe 1 oznaczają zawody generujące długotrwałe bezrobocie. Najwyższy wsaźni długotrwałego bezrobocia dotyczył następujących zawodów: Tabela T-I/P-8 Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Nazwa grupy zawodu Wsaźni długotrwałego bezrobocia Zaopatrzeniowcy 1 Technicy fizjoterapii i masażyści 1 Biolodzy i porewni 1 Kierownicy biura 1 Kierownicy do spraw budownictwa 1 Hodowcy zwierząt gdzie indziej nieslasyfiowani 1 Kontrolerzy (sterowniczy) procesów w przemyśle chemicznym 1 Rolnicy upraw polowych 1 7

8 Wydawcy posiłów 1 Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramii, szła i porewni 1 Maszyniści silniów, otłów parowych i porewni 1 Monterzy sprzętu eletrycznego 1 Robotnicy pomocniczy w leśnictwie 1 Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców 1 8

9 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW 3.1. Oferty pracy wg zawodów Tabela T-I/P-3 Oferty pracy wg zawodów (10 najliczniejszych zawodów). Oferty pracy zgłoszone w 2013 r. Sprzedawca 119 Techni prac biurowych 73 Robotni budowlany 61 Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej nieslasyfiowani Robotni gospodarczy 46 Pozostałe pomoce i sprzątaczi biurowe, hotelowe i podobne 35 Fryzjer 29 Magazynier 28 Pomoc uchenna 28 Pozostali pracownicy obsługi biurowej Najwięsze zapotrzebowanie pracodawcy zgłaszali w zawodach związanych z handlem (sprzedawca, magazynier). Zapotrzebowanie to wynia z charateru loalnego rynu pracy, w tórym dominują firmy handlowe. Do najliczniejszych należą też zawody związane z pracami biurowymi (techni prac biurowych, pozostali pracownicy obsługi biurowej). Wśród tej grupy znajduje się jedna sporo ofert stażowych, tóre zawyżają ten wyni. Taże oferty w zawodzie robotni gospodarczy, pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej nieslasyfiowani, robotni budowlany obejmują różne czynności wyonywane przez te osoby. Liczebność tej grupy zawyżana jest również przez liczne oferty prac refundowanych zgłaszane przez jednosti organizacyjne z terenu miasta Wsaźni szansy uzysania oferty Analizę ofert pracy ze względu na wielość wsaźnia szansy uzysania oferty przedstawia poniższa tabela. 9

10 Tabela T-I/P11 Raning zawodów ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty. Technicy górnictwa, metalurgii i porewni Inżynierowie eletrycy Średni personel z dziedziny prawa i porewny Monterzy gdzie indziej nieslasyfiowani Wsaźni szansy uzysania oferty Pracownicy wyonujący dorywcze prace proste 4 MAX MAX MAX MAX Gońcy, bagażowi i porewni 2,3332 Zamiatacze i porewni 1,6664 Pracownicy do spraw redytów, pożycze i porewni 1,3332 Powyższa tabela nie odzwierciedla rzeczywistej szansy uzysania oferty pracy. Wynia to z zastosowanego wsaźnia, tóry zgodnie z wytycznymi do monitoringu jest obliczany jest według wzoru: I PO Ws, I PBI gdzie: PO I - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w rou, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, PB I - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w rou. Oznacza to, że nawet 1 oferta pracy zgłoszona w ciągu rou, w przypadu małej liczby osób bezrobotnych w tym zawodzie lub brau osób, daje w rezultacie wysoi wsaźni szansy uzysania oferty pracy. W rzeczywistości jedna szansa na znalezienie zatrudnienia przez te osoby może być niewiela. 10

11 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Analizę przeprowadzono na podstawie wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów: OI WnI, B gdzie: I O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie B i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie Przyjmuje się, że zawody o wsaźniu: W n, I < 0,9 to zawody nadwyżowe, 0,9 W n, I 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy), W n, I > 1,1 to zawody deficytowe Zgodnie z przyjętym wsaźniiem w powiecie żorsim wyróżnić można następujące zawody deficytowe: Tabela T-I/P4 Zawody deficytowe i nadwyżowe zawody deficytowe. Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) Techni prac biurowych 73 Kontroler jaości wyrobów mechanicznych 14 Specjalista ontroli jaości 12 Monter urządzeń chłodniczych i gastronomicznych 9 Asystent do spraw sięgowości 4 Sprzedawca w branży spożywczej 4 Laierni 4 Operator maszyn do producji wyrobów z drutu, lin, siate i abli 4 Sprzedawca w stacji paliw 3,4 Kierowni działu sprzedaży 3 Techni dentystyczny 3 Cieśla 3 Kierowca samochodu dostawczego 3 Kierowca autobusu 3 Operator żurawia jezdniowego 3 11

12 Kierowca operator wózów jezdniowych 3 Konsultant / agent sprzedaży bezpośredniej 2,6667 Projetant grafii 2 Pośredni w obrocie nieruchomościami 2 Agent ubezpieczeniowy 2 Zaopatrzeniowiec 2 Spedytor 2 Seretara medyczna 2 Faturzysta 2 Sprzedawca w branży przemysłowej 2 Monter mebli 2 Operator suwnic (suwnicowy) 2 Pracowni ochrony fizycznej bez licencji 1,875 Konserwator budynów 1,6667 Kierowca samochodu osobowego 1,6667 Grupa ta obejmuje bardzo często zawody, w tórych oferty zostały zrealizowane przez sierowanie osób o zbliżonych walifiacjach (np. onsultant / agent sprzedaży bezpośredniej, faturzysta, monter urządzeń chłodniczych i gastronomicznych, operator maszyn do producji wyrobów z drutu, lin, siate i abli, sprzedawca na stacji paliw). Kolejną grupę zawodów deficytowych stanowią zawody trudne do realizacji ze względu na bra andydatów posiadających wymagane przez pracodawców walifiacje (np. laierni, operator żurawia jezdniowego). Zawody o najniższym wsaźniu intensywności nadwyżi (deficytu) przedstawia poniższa tabela. Tabela T-I/P4 Zawody deficytowe i nadwyżowe zawody nadwyżowe (30 zawodów). Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) Ślusarz 0,275 Techni informaty 0,2667 Robotni drogowy 0,2667 Sprzedawca 0,265 Fizjoterapeuta 0,25 Murarz 0,25 12

13 Mechani - monter maszyn i urządzeń 0,25 Dziewiarz 0,25 Dozorca 0,25 Kucharz 0,2264 Monter / sładacz oien 0,2222 Techni administracji 0,2 Maniiurzysta 0,2 Techni handlowiec 0,1818 Malarz - tapeciarz 0,1667 Techni logisty 0,1538 Laierni samochodowy 0,15 Animator ultury 0,1429 Telemareter 0,1429 Konserwator części 0,1429 Salowa 0,125 Techni obsługi turystycznej 0,1 Zbrojarz 0,1 Mechani samochodów osobowych 0,0909 Górni esploatacji podziemnej 0,075 Eletromonter (eletry) załadowy 0,0714 Piearz 0,069 Cuierni 0,0667 Paowacz 0,0455 Techni budownictwa 0,0323 W stosunu do osób, posiadających zawody nadwyżowe urząd podejmuje różnorodne działania atywizujące, mające na celu ułatwienie powrotu na ryne pracy, a w przypadu brau taiej możliwości organizuje szolenia dostosowujące walifiacje osób do potrzeb rynu pracy. Zgodnie z przyjętym wsaźniiem do zawodów zrównoważonych, czyli taich w tórych utrzymuje się równowaga na rynu pracy, należą niżej wymienione zawody. 13

14 Tabela T-I/P4 Zawody deficytowe i nadwyżowe zawody zrównoważone. Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) Kosmetycza 1,0769 Kierowni działu producji 1 Pielęgniara 1 Asystenta stomatologiczna 1 Fotograf 1 Pracowni ancelaryjny 1 Robotni gospodarczy 1 Wydawca posiłów / bufetowy 1 Portier 1 Ogrodni 1 Bruarz 1 Tynarz 1 Pozostali malarze i porewni 1 Mechani samochodów ciężarowych 1 Eletromonter instalacji eletrycznych 1 Eletromonter maszyn eletrycznych 1 Pozostali stolarze meblowi i porewni 1 Tapicer 1 Palacz otłów parowych 1 Poojowa 1 Operator myjni 1 Doradca lienta 0,

15 5. WNIOSKI Dane w tabelach nie odzwierciedlają rzeczywistej sytuacji na loalnym rynu pracy. Wynia to z fatu iż obecnie dynamicznie zmieniający się ryne pracy nie sprzyja specjalizacji lecz rótooresowemu zatrudnianiu na bardzo różnych stanowisach. W przypadu zatrudnienia w ilu firmach trudno jest oreślić tylo jeden zawód, gdyż ores wyonywania ostatniego zawodu może być znacznie rótszy od poprzednich oresów zatrudnienia w zupełnie innym zawodzie. Na podstawie przeprowadzonej analizy można jedna stwierdzić, że loalny ryne pracy charateryzuje się głęboą nierównowagą, tylo nieliczne zawody należą do grupy zrównoważonych lub deficytowych, natomiast zdecydowaną więszość stanowią zawody nadwyżowe. Istniejąca na rynu pracy sytuacja spowodowana jest miedzy innymi niewystarczającą ompatybilnością ierunów ształcenia szół funcjonujących w powiecie z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez pracodawców. Szoły powinny dostosowywać swój program nauczania do wymogów obowiązujących na rynu pracy. Rozwój szolnictwa zawodowego musi być podporządowany realizacji celu nadrzędnego, jaim są potrzeby gospodari. Ważnym czynniiem jest również fat, iż osoby posiadające tai sam zawód mają w rzeczywistości bardzo różne szanse na podjęcie pracy. Posiadanie przez bezrobotnego onretnego zawodu, na tóry jest najwięsze zapotrzebowanie na rynu nie oznacza szybiej szansy znalezienia pracy, gdyż jest to uwarunowane zróżnicowanymi umiejętnościami, predyspozycjami osobistymi, wiedzą i stażem pracy. Znaczna część osób ończących szoły średnie ontynuuje nauę na studiach wyższych, przez co w tym oresie staje się niedyspozycyjna i nieonurencyjna na rynu pracy. Wiele osób bezrobotnych posiada atracyjny na rynu pracy zawód wyuczony, bez doświadczeń zawodowych i oniecznych uprawnień, co obniża ich możliwości znalezienia zatrudnienia i prowadzi do tego, że podejmują pracę na stanowisach niesatysfacjonujących zarówno pod względem finansowym ja i prestiżowym. Osoby te mają jednaże więsze szanse na zdobycie pracy i ponoszą mniejsze ryzyo jej utraty. Wysoie walifiacje zwięszają również mobilność zawodową andydatów. Ponadto należy podreślić, iż dużym problemem na loalnym rynu jest wysoi 15

16 wsaźni długotrwałego bezrobocia, tóry powoduje nasilone zjawiso dezatualizacji walifiacji osób bezrobotnych, co w efecie utrudnia ich powrót na ryne pracy. Można taże zauważyć nisą atywność osób bezrobotnych w poszuiwaniu pracy. Bra zainteresowania ofertami pracy wynia często z mało atracyjnych warunów zatrudnienia lub nie wywiązywania się pracodawców z obowiązów nałożonych przez Kodes Pracy. Wpływ na wielość zatrudnienia ma taże sezonowość prac i usług. W celu zwięszenia szans na znalezienie pracy przez zarejestrowanych bezrobotnych urząd pracy na bieżąco realizuje zadania zmierzające do poprawy sytuacji. W 2013 rou urząd podjął m.in. następujące działania: - pozysiwał oferty i utrzymywał ontaty z pracodawcami oraz realizował zgłaszane oferty; - zorganizował: targi pracy, giełdy pracy, staże, prace społecznie użyteczne, doposażenie stanowis pracy, szolenia, pomoc w załadaniu działalności gospodarczej. Działania te finansowane były zarówno ze środów Funduszu Pracy, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych ja i w ramach środów pozysanych z Europejsiego Funduszu Społecznego; - przeprowadził porady indywidualne i grupowe, warsztaty oraz zajęcia w Klubie Pracy. 16