Równania różniczkowe o zmiennych rozdzielonych
|
|
- Renata Wróbel
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 I Newton sformu lowa l podstawowe zasady dynamiki Druga zasada dynamiki ma postać wzoru F = m a F oznacza tu si le dzia laja ca na cia lo o masie m, a oznacza przyspieszenie tego cia la Przyspieszenie to druga pochodna po lożenia w chwili t, oczywiście przyspieszenie na ogó l zależy od czasu Jest to oczywiście wielkość wektorowa, wie c dlatego stosujemy,,t lusty druk albo strza lke (to rzecz gustu) Oznaczaja c po lożenie w chwili t przez x(t) = ( x (t), x (t), x 3 (t) ) otrzymujemy a(t) = x (t) W ogólności si la jest wektorem zależnym od po lożenia (np grawitacyjna), pre dkości poruszaja cego sie cia la (np tarcie) i czasu (np zwie kszamy lub zmniejszamy obroty silnika) Powinniśmy wie c traktować wektor F jako zależna od zmiennych x, x oraz t Wtedy druga zasada dynamiki przyjmuje postać F ( x(t), x (t), t ) = mx (t) Z jednej strony wyste puje druga pochodna funkcji x, a z drugiej funkcja zależna od x, x oraz t Zwykle naszym celem po napisaniu takiego równania jest znalezienie funkcji x chcemy zbadać ruch, czyli móc powiedzieć w jakim punkcie w danej chwili znajduje sie poruszaja cy sie obiekt Równania tego typu nazywane sa równaniami różniczkowymi, w tym konkretnym przypadku drugiego rze du, bowiem w równaniu wyste pochodne drugiego rze du niewiadomej funkcji, a pochodne wyższego rze du już nie Jeśli równanie nie daje sie zać, to możemy próbować przybliżyć - zanie, czasem przybliżyć równanie i zać równanie przybliżone w nadziei, że jego zania przybliżaja zania wyjściowego równania Zagadnienia te sa trudne W trakcie tego wyk ladu zajmować sie be dziemy jedynie najprostszymi typami równań różniczkowych i to tylko takimi, które można zać używaja c jedynie elementarnych funkcji W szkole uczniowie spotykaja sie na lekcjach fizyki z wahad lem matematycznym, poznaja prawa jego ruchu Zaczyna sie to wszystko od stwierdzenia, że jeśli x(t) oznacza ka t o jaki wahad lo odchylone jest od pionu w chwili t, to spe lniona jest równość x (t) = sin x(t) Zak ladam tu, że jednostki sa tak dobrane, że przyspieszenie ziemskie równe jest, d lugość wahad la też jest i dlatego nie ma żadnych
2 wspó lczynników w rodzaju g, l, Naste pnie nauczyciel oświadcza, że ponieważ zajmujemy sie jedynie sytuacja, w której amplituda wahań jest ma la, wie c możemy przyja ć, że sin x x,* co pozwala na zaje cie sie równaniem x (t) = x(t) ostatnie daje sie latwo zać, nauczymy sie tego w nieodleg lej przysz lości Można równanie x (t) = sin x(t) pomnożyć stronami przez x (t), w wyniku otrzymamy x (t)x (t) = x (t) sin x(t) Korzystaja c z wzoru na pochodna z lożenia możemy napisać równość ([ x (t) ] ) = ( cos x(t) ) Ponieważ pochodna funkcji [ x (t) ] cos x(t) zeruje sie na ca lej prostej, wie c ta funkcja jest sta la Fizycy te zwykli nazywać energia i dodaja c, że [ x (t) ] to energia kinetyczna, a cos x(t) to energia potencjalna To Nie ma wie c nic dziwnego w tym, że suma energii kinetycznej i potencjalnej jest sta la Oznaczmy te sta la przez E Może ona przyjmować różne wartości, jednak nie moga one być mniejsze niż Jeśli [ x (t) ] cos x(t) =, to musi być x (t) = 0 i cos x(t) = dla każdej liczby t Odpowiada to temu, że wahad lo znajduje sie w swym najniższym po lożeniu i nie porusza sie inna ciekawa z punktu widzenia autora tekstu wartościa E, mianowicie przyjmiemy, że E = Nasze równanie ma wie c teraz postać: [ x (t) ] cos x(t) = Nie jest trudno odgadna ć jedno z zań Funkcja sta la x(t) = π spe lnia to równanie Rozwia zanie to odpowiada temu, że wahad lo znajduje sie bez ruchu w swym górnym po lożeniu Oczywiście tego rodzaju bezruch jest bardzo niestabilny i trudno go zrealizować w praktyce Przepiszmy równanie w postaci x (t) = ± ( + cos x(t)) = ± 4 cos x(t) = ± cos x(t) równaniem x (t) = cos x(t) Przepiszemy je w postaci = x (t) cos x(t) Ca lkuja c obie strony otrzymujemy x (t) x=x(t)/ t + C = dt = dt =========== cos x(t) dx=x (t)/ dt = dx cos x = cos xdx sin x = * Jeśli f jest funkcja różniczkowalna w punkcie p, to dla dostatecznie ma lych h zachodzi równość przybliżona f(p+h) f(p)+f (p)h Te przybliżona równość stosujemy tu dla f(x)=sin x, p=0 Zaste pujemy wie c sinus funkcja liniowa
3 z=sin x dz ========= dz=cos x dx z = ( z + ) dz = + z = ( ln z + ln + z ) = ln + z z = ln + sin x(t) sin x(t) = x(t) + sin ln = sin x(t) ( ) = + sin x(t) ln cos x(t) Można wie c napisać x(t) e (t+c) ( + sin = x(t) ( + sin = x(t) + sin = cos x(t) sin x(t) sin x(t) Sta d wyznaczamy sin x(t) = e(t+c) e (t+c) +, czyli x(t) = arcsin e(t+c) e (t+c) + Bez trudu można stwierdzić, że funkcja x jest na ca lej prostej (, + ) ściśle rosna ca Mamy też x(t) t π = π Fizyczna interpretacja znalezionego - zania jest naste ca: wahad lo zosta lo popchniete z taka si la, że be dzie poruszać sie z maleja ca pre dkościa w kierunku swego górnego po lożenia, ale nigdy go nie osia gnie! W szczególności to zanie nie jest funkcja okresowa Rozważony przyk lad to szczególny przypadek równania o zmiennych rozdzielonych x (t) = f(t)g ( x(t) ) zapisywanego cze sto nieca lkiem precyzyjnie w postaci x = f(t)g(x) W omówionym przyk ladzie mieliśmy f(t) = dla każdego t R oraz g(x) = cos x liczby x R póżniej dla każdej Podamy bez dowodu twierdzenie, którego ogólniejsza wersja zostanie podana Twierdzenie (o istnieniu i jednoznaczności dla równania o zmiennych rozdzielonych) Jeśli funkcja f jest cia g la na przedziale (α, β), a funkcja g jest ma cia g la pochodna na przedziale (a, b), to dla każdej pary punktów t 0 (α, β), x 0 (a, b) istnieje taka liczba δ > 0, że na przedziale (t 0 δ, t 0 + δ) (α, β) równanie x (t) = f(t)g ( x(t) ) ma dok ladnie jedno zanie x(t) spe lniaja ce warunek x(t 0 ) = x 0 Przyk lad równaniem x (t) = λx(t), w którym λ oznacza dana liczbe, a x poszukiwana zmiennej t Nie jest trudno zauważyć, że funkcja e λt jest zaniem tego równania Oczywiście nie 3
4 jedynym Jeśli pomnożymy te np przez 3, to też otrzymamy zanie Ogólnie funkcja Ce λt jest zaniem równania x (t) = λx(t) dla każdej liczby C, bo ( Ce λt) = λce λt Wykażemy, że innych zań to równanie nie ma Jeśli dla każdej liczby t zachodzi równość x (t) = λx(t), to ( x(t)e λt ) = x (t)e λt x(t)λe λt = λx(t)e λt x(t)λe λt = 0 Oznacza to, że funkcja x(t)e λt jest sta la na przedziale, na którym jest określona (zak ladamy, że dziedzina funkcji x jest pewien przedzia l) Oznaczaja c wartość funkcji x(t)e kt przez C otrzymujemy równość x(t) = Ce kt Wykazaliśmy, że odgadnie te zania sa jedynymi Przy okazji warto zauważyć, że zania tego równania tworza przestrzeń liniowa, co oznacza, że suma zań jest zaniem tego równania oraz że pomnożywszy zanie przez liczbe otrzymujemy naste pne zanie Równanie to pojawia sie np przy badaniu rozszerzalności cieplnej (d lugość jako funkcja temperatury), przy rozpadzie promieniotwórczym (masa jako funkcja czasu), badaniu liczebności populacji (np czasu) i wielu innych okazjach liczba zaje cy na danym obszarze jako funkcja Przyk lad Rozwia żemy równanie x (t) = tx(t) Piszemy t = x (t) x(t) Ca lkujemy obie strony wzgle dem t Otrzymujemy t + C = tdt = x (t) x(t) dt = dx x = ln x Sta d x = e C e t / i wobec tego x(t) = ±e c e t / Niech C oznacza dowolna liczbe rzeczywista (dodatnia, ujemna lub 0 ) i niech x(t) = C e t / Ta funkcja jest zaniem równania x (t) = tx(t), co można bez trudu sprawdzić (z przeprowadzonych wcześniej obliczeń wynika, że tak jest dla C 0 ) Innych zań nie ma, bowiem funkcja t jest cia g la na ca lej prostej (a nawet różniczkowalna i to nieskończenie wiele razy), funkcja x jest różniczkowalna i jej pochodna jest cia g la (bo jest sta la), wie c sa spe lnione za lożenia twierdzenia o istnieniu i jednoznaczności, zatem teza też Przyjmuja c C = x 0 e t 0 i x(t) = C e t / = x 0 e t / t 0 / otrzymujemy zanie spe lniaja ce warunek x(t 0 ) = x 0, a to oznacza, że innych zań już nie ma Przyk lad 3 teraz równaniem x (t) = 3 x(t) Poste c tak, jak poprzednio otrzymujemy = x (t) 3, zatem t + C = dt = x(t) zatem x(t) = ( ) t+c x (t) 3 x(t) dt = 3 x dx = 3x/3,
5 Wydawać by sie mog lo, że zaliśmy równanie, czyli że znaleźliśmy wszystkie jego zania Jednak tym razem mamy k lopot W tym przypadku f(t) =, wie c funkcja f jest cia g la a nawet różniczkowalna (bo jest sta la), ale funkcja g(x) = 3 x nie jest różniczkowalna w punkcie 0 g (0) istnieje, ale jest nieskończona: g (0) = Za lożenia twierdzenia o istnieniu i jednoznaczności nie sa spe lnione Bez trudu sprawdzamy, że funkcja określona wzorami x(t) = { t 3 7 dla x 0 0 dlax < 0 spe lnia równanie x (t) = 3 x(t), funkcja tożsamościowo równa 0, też spe lnia to równanie, obie przyjmuja wartość 0 w punkcie t = 0 i oczywiście nie pokrywaja sie na żadnym przedziale o środku w punkcie 0 Przyk lad 4 Znajdziemy zania równania x (t) = x(t) Możemy to równanie przepisać w postaci = x (t) x(t) Ca lkuja c obie strony otrzymujemy Wynika sta d od razu, że x(t) = t + C = dt = x (t) x(t) dt = x dx = x t+c Jeśli chcemy, by x(t 0) = x 0, gdzie t 0 i x 0 sa dowolnymi liczbami rzeczywistymi, to musi być spe lniona równość x 0 = zatem C = t 0 x 0 Wynika sta d, że x(t) = t t 0 x 0 = x 0 x 0 (t t 0 ) t 0 +C, Zwykle ża da sie, by zania równania różniczkowego określone by ly na pewnym przedziale (być może nieskończonym) W tym przypadku należy wykluczyć z dziedziny zania punkt t 0 + x 0 Dzieli on prosta na dwie pó lproste Dziedzina poszukiwanego zania tego równania jest ta z nich, która zawiera punkt t 0 : jeśli x 0 > 0, to dziedzina jest pó lprosta (, t 0 + x 0 ), a jeśli x 0 < 0, to dziedzina zania jest pó lprosta (t 0 + x 0, ) { x Zwykle uk lad równań (t) = f(t, x), x (t 0 ) = x 0, nazywany jest zagadnieniem Cauchy ego: dane sa funkcja f oraz liczby t 0, x 0 Należy znaleźć x Kilka zadań W niektórych zadaniach z listy poniżej można nie znajdować jawnego wzoru na x i podać wynik w postaci f(t, x(t)) = 0 0 Rozwia zać równanie x + tx = 0 0 Rozwia zać równanie x + t x = 0 03 Rozwia zać równanie x + tx = t 5
6 04 Rozwia zać równanie x + tx = 0 05 Rozwia zać równanie tx + x = 0 06 Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego tx + x = 0, x(0) = 0 07 Rozwia zać równanie tx x = 0 08 Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego tx x = 0, x(0) = 0 09 Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego x + tx = 0, x(0) = 0 Rozwia zać równanie x + t sin x = 0 Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego x + t sin x = 0, x(0) = π Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego (t )x + tx = 0, x(0) = 3 Rozwia zać równanie t xx + x = 4 Rozwia zać równanie x tx = tx 5 Rozwia zać równanie x = cos(t x) Można ewentualnie podstawić y = x t 6 Rozwia zać równanie x = 4t + x Tu też można coś podstawić, ale co? 7 Rozwia zać równanie (t + )x + tx = 0 8 Rozwia zać równanie tx x = + x 9 Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego tx + x = x, x() = 0 Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego x cos t + x sin t = sin t, x(0) = Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego x cos t + x sin t = sin t, x(0) = Rozwia zać zagadnienie Cauchy ego x x = 3t 3, x(0) = 0 3 Znaleźć zanie ogólne równania x (t) = sin t x(t) i takie zanie x, że x(0) = 0 4 Duży garnek świeżo ugotowanej zupy o temperaturze 00 C ch lodzony jest w bieża cej wodzie o temperaturze 5 C ; zupa jest mieszana, wie c można przyja ć, że jej temperatura jest taka sama we wszystkich punktach garnka W cia gu 0 minut temperatura zupy obniżona zosta la do 60 C W jakim czasie garnek ostygnie do temperatury 0 C? Wiadomo, że obowia zuje prawo stygnie cia, które sfromu lowa l Newton:,, szybkość zmniejszania sie temperatury uk ladu jest proporcjonalna do różnicy temperatur pomie dzy uk ladem a otoczeniem 5 Lódka porusza sie w wodzie bez nape du (zosta la rozpe dzona wcześniej) Opór wody jest proporcjonalny do pre dkości (chwilowej) lódki W pewnej chwili pre d- kość lódki by la równa,5 m/s, a po naste pnych 4 s już tylko m/s Po jakim czasie pre dkość lódki zmniejszy sie do 4 cm/s? 6 Znaleźć zanie równania różniczkowego x(t)x (t) + t = spe lniaja ce warunek pocza tkowy x() = 4 Podać dziedzine tego zania 6
7 7 Znaleźć zanie równania różniczkowego x(t)x (t) + t = spe lniaja ce warunek pocza tkowy x() = 0 Podać dziedzine tego zania 8 Funkcja t cos t jest zaniem jednego, dwóch a może nawet trzech równań wypisanych niżej: x (3) (t) + 3x (t) = 0, x (3) (t) + 3x (t) = 6 sin t t sin t, x (3) (t) + 3x (t) = 6 cos t t cos t Których? Odpowiedź należy dok ladnie uzasadnić! 9 Znaleźć zanie równania różniczkowego x (t) t +t x(t) = t +t spe lniaja ce warunek pocza tkowy x(0) = 0 30 Znaleźć wszystkie dodatnie, niemaleja ce funkcje wypuk le f: (0, ) (0, ), które maja naste ca w lasność: styczna do wykresu w punkcie (x, f(x)) dzieli na po lowy pole pod wykresem funkcji ograniczonej do przedzia lu (0, x), czyli pole zbioru {(t, y): 0 < t < x oraz 0 < y < f(t)} 3 Znaleźć zanie ogólne równania tx (t) + x = cos t Znaleźć takie zanie równania tx (t) + x = cos t, że x(0) = 3 Niech f: (0, ) (0, ) oznacza różniczkowalna, której pochodna jest dodatnia w każdym punkcie pó lprostej (0, ) i to taka, że styczna do jej wykresu w dowolnym punkcie (x, f(x)), x > 0, przecina dodatnia pó loś OX w pewnym punkcie P (x) leża cym mie dzy punktami (0, 0) i (x, 0) G f (x) = {(t, y): Niech 0 < t < x i 0 < y < f(t)}, be dzie,,obszarem pod wykresem funkcji f ograniczonej do dziedziny (0, x) Napisać wzór na pole obszaru G f (x) Znaleźć f wiedza c, że pole trójka ta o wierzcho lkach (x, 0), ( x, f(x) ) i P (x) stanowi 3 5 pola obszaru G f (x) 33 Temperatura cia la zmniejszy la sie w cia gu 0 minut ze 00 C do 60 C Temperatura powietrza równa jest 0 C Zgodnie z prawem stygnie cia (Newtona): szybkość zmniejszania sie temperatury stygna cego cia la jest proporcjonalna do różnicy temperatur cia la i otoczenia Po jakim czasie temperatura cia la be dzie równa 5 C? 7
Matematyka A, klasówka, 24 maja zania zadań z kolokwium z matematyki A w nadziei, że pope lni lem wielu b le. rozwia
Matematyka A, klasówka, 4 maja 5 Na prośbe jednej ze studentek podaje zania zadań z kolokwium z matematyki A w nadziei, że pope lni lem wielu b le dów Podać definicje wektora w lasnego i wartości w lasnej
Bardziej szczegółowoFUNKCJE LICZBOWE. x 1
FUNKCJE LICZBOWE Zbiory postaci {x R: x a}, {x R: x a}, {x R: x < a}, {x R: x > a} oznaczane sa symbolami (,a], [a, ), (,a) i (a, ). Nazywamy pó lprostymi domknie tymi lub otwartymi o końcu a. Symbol odczytujemy
Bardziej szczegółowoP (x, y) + Q(x, y)y = 0. g lym w obszrze G R n+1. Funkcje. zania uk ladu (1) o wykresie przebiegaja
19. O ca lkach pierwszych W paragrafie 6 przy badaniu rozwia zań równania P (x, y) + Q(x, y)y = 0 wprowadzono poje cie ca lki równania, podano pewne kryteria na wyznaczanie ca lek równania. Znajomość ca
Bardziej szczegółowoDZYSZKOLNE ZAWODY MATEMATYCZNE. Eliminacje rejonowe. Czas trwania zawodów: 150 minut
XLIII MIE DZYSZKOLNE ZAWODY MATEMATYCZNE Eliminacje rejonowe Czas trwania zawodów: 150 minut Każdy uczeń rozwia zuje dwadzieścia cztery zadania testowe, w których podano za lożenia oraz trzy (niekoniecznie
Bardziej szczegółowoc a = a x + gdzie = b 2 4ac. Ta postać wielomianu drugiego stopnia zwana jest kanoniczna, a wyrażenie = b 2 4ac wyróżnikiem tego wielomianu.
y = ax 2 + bx + c WIELOMIANY KWADRATOWE Zajmiemy sie teraz wielomianami stopnia drugiego, zwanymi kwadratowymi. Symbol w be dzie w tym rozdziale oznaczać wielomian kwadratowy, tj. w(x) = ax 2 + bx + c
Bardziej szczegółowo5. Obliczanie pochodnych funkcji jednej zmiennej
Kiedy może być potrzebne numeryczne wyznaczenie pierwszej lub wyższej pochodnej funkcji jednej zmiennej? mamy f(x), nie potrafimy znaleźć analitycznie jej pochodnej, nie znamy postaci f(x), mamy stablicowane
Bardziej szczegółowoEkonomia matematyczna i dynamiczna optymalizacja
Ekonomia matematyczna i dynamiczna optymalizacja Ramy wyk ladu i podstawowe narz edzia matematyczne SGH Semestr letni 2012-13 Uk lady dynamiczne Rozwiazanie modelu dynamicznego bardzo czesto można zapisać
Bardziej szczegółowoMatematyka A, egzamin, 17 czerwca 2005 rozwia zania
Matematyka A, egzamin, 7 czerwca 00 rozwia zania Mam nadzieje, że nie ma tu b le dów poza jakimiś literówkami, od których uwolnić sie trudno. Zache cam do obejrzenia rozwia zań zadań z egzaminu dla matematyki
Bardziej szczegółowoRównania różniczkowe liniowe drugiego rze
Przyk lad 14.1 Omówimy jeszcze jeden przyk lad zagadnienia prowadza cego do równania pierwszego rze. Za lóżmy, że spadochroniarz wyskoczy l z samolotu na wysokości 1500 m i że spada swobodnie aż do wysokości
Bardziej szczegółowo2a )2 a b2. = 2 4a ====== x + b. nawias
Wielomiany kwadratowe Wielomian a + + c nazywamy kwadratowym lu wielomianem drugiego stopnia, jeśli a jest licza różna od 0. W dalszym cia gu zak ladamy, że a i a 0. Możemy napisać a + + c = a ( + a )
Bardziej szczegółowoFunkcja może mieć lokalne ekstrema jedynie w punktach, w których jej gradient, czyli wektor f = grad f = [ f
Matematyka A, egzamin, 7 czerwca 005 rozwia zania Mam nadzieje, że nie ma tu b le dów poza jakimiś literówkami, od których uwolnić sie jest bardzo trudno. Zache cam do obejrzenia rozwia zań zadań z egzaminu
Bardziej szczegółowoWzory Viete a i ich zastosowanie do uk ladów równań wielomianów symetrycznych dwóch i trzech zmiennych
Wzory Viete a i ich zastosowanie do uk ladów równań wielomianów symetrycznych dwóch i trzech zmiennych Pawe l Józiak 007-- Poje cia wste pne Wielomianem zmiennej rzeczywistej t nazywamy funkcje postaci:
Bardziej szczegółowoTekst poprawiony 27 XII, godz. 17:56. Być może dojda
Tekst poprawiony 27 XII, godz. 7:56. Być może dojda naste pne zadania Definicja 7. krzywej) Niech P oznacza dowolny przedzia l niezdegenerowany. Przekszta lcenie r: P IR k nazywamy krzywa. Jeśli r jest
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE W LASNOŚCI W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH
PODSTAWOWE W LASNOŚCI DZIA LAŃ I NIERÓWNOŚCI W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH W dalszym cia gu be dziemy zajmować sie g lównie w lasnościami liczb rzeczywistych, funkcjami określonymi na zbiorach z lożonych
Bardziej szczegółowoMatematyka A, kolokwium, 15 maja 2013 rozwia. ciem rozwia
Maemayka A kolokwium maja rozwia zania Należy przeczyać CA LE zadanie PRZED rozpocze ciem rozwia zywania go!. Niech M. p. Dowieść że dla każdej pary liczb ca lkowiych a b isnieje aka para liczb wymiernych
Bardziej szczegółowog liczb rzeczywistych (a n ) spe lnia warunek
. Czy jest prawda, że a) R y R z R y + yz + = 0 ; b) R y R z R y + yz + 0 ; c) R y R z R y + yz + = 0 ; d) R y R z R y + yz + 0? 2. Czy jest prawdziwa nierówność a) ctg > ; b) tg < cos ; c) cos < sin ;
Bardziej szczegółowoMnożniki funkcyjne Lagrange a i funkcje kary w sterowaniu optymalnym
Mnożniki funkcyjne Lagrange a i funkcje kary w sterowaniu optymalnym Sprowadzanie zadań sterowania optymalnego do zadań wariacyjnych metod a funkcji kary i mnożników Lagrange a - zadania sterowania optymalnego
Bardziej szczegółowoPisemny egzamin dyplomowy. na Uniwersytecie Wroc lawskim. na kierunku matematyka. zadania testowe. 22czerwca2009r. 60 HS-8-8
EGZAMIN DYPLOMOWY, cze ść I (testowa) 22.06.2009 INSTRUKCJE DOTYCZA CE WYPE LNIANIA TESTU 1. Nie wolno korzystać z kalkulatorów. 2. Sprawdzić, czy wersja testu podana na treści zadań jest zgodna z wersja
Bardziej szczegółowoMnożniki funkcyjne Lagrange a i funkcje kary w sterowaniu optymalnym
Mnożniki funkcyjne Lagrange a i funkcje kary w sterowaniu optymalnym Sprowadzanie zadań sterowania optymalnego do zadań wariacyjnych metod a funkcji kary i mnożników Lagrange a - zadania sterowania optymalnego
Bardziej szczegółowoPojȩcie przestrzeni metrycznej
ROZDZIA l 1 Pojȩcie przestrzeni metrycznej Definicja 1.1. Dowolny niepusty zbiór X z funkcja ρ : X X [0, ), spe lniaja ca naste puja ce trzy warunki M1: ρ(x, y) = 0 x = y, M2: ρ(x, y) = ρ(y, x), M3: ρ(x,
Bardziej szczegółowoc ze wzoru dwumianowego Newtona obliczyć sumy: a) 3 2 obliczyć wartości wyrazów będa cych liczbami ca lkowitymi,
3 Korzystaja c ze wzoru dwumianowego Newtona obliczyć sumy: a) n ( n n k) ; b) 4 W rozwinie ciu dwumianowym: ( 4 a) ) 1, 3 2 obliczyć wartości wyrazów będa cych liczbami ca lkowitymi, ( ) b) 3 13, 5 +
Bardziej szczegółowoANALIZA MATEMATYCZNA Z ELEMENTAMI STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ
ANALIZA MATEMATYCZNA Z ELEMENTAMI STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ FUNKCJE DWÓCH ZMIENNYCH RZECZYWISTYCH Definicja 1. Niech A będzie dowolnym niepustym zbiorem. Metryką w zbiorze A nazywamy funkcję rzeczywistą
Bardziej szczegółowoWersja testu D 14 września 2011 r. 1. Czy prawda jest, że a) x Z y Z y 2 = 2 ; b) x Z y Z x 2 = 1 ; c) x Z y Z x 2 = 2 ; d) x Z y Z y 2 = 1?
1. Czy prawda jest, że a) x Z y Z y 2 = 2 ; b) x Z y Z x 2 = 1 ; c) x Z y Z x 2 = 2 ; d) x Z y Z y 2 = 1? 2. Czy prawda jest, że a) 5 8 1 jest podzielne przez 4 ; b) 5 7 1 jest podzielne przez 4 ; c) 3
Bardziej szczegółowoWersja testu A 15 lutego 2011 r. jest, że a) x R y R y 2 > Czy prawda. b) y R x R y 2 > 1 c) x R y R y 2 > 1 d) x R y R y 2 > 1.
1. Czy prawda jest, że a) x R y R y 2 > 1 1+x 2 ; b) y R x R y 2 > 1 1+x 2 ; c) x R y R y 2 > 1 1+x 2 ; d) x R y R y 2 > 1 1+x 2? 2. Czy naste puja ca relacja na zbiorze liczb rzeczywistych jest relacja
Bardziej szczegółowoDefinicje i przykłady
Rozdział 1 Definicje i przykłady 1.1 Definicja równania różniczkowego 1.1 DEFINICJA. Równaniem różniczkowym zwyczajnym rzędu n nazywamy równanie F (t, x, ẋ, ẍ,..., x (n) ) = 0. (1.1) W równaniu tym t jest
Bardziej szczegółowoI. Pochodna i różniczka funkcji jednej zmiennej. 1. Definicja pochodnej funkcji i jej interpretacja fizyczna. Istnienie pochodnej funkcji.
I. Pochodna i różniczka funkcji jednej zmiennej. 1. Definicja pochodnej funkcji i jej interpretacja fizyczna. Istnienie pochodnej funkcji. Niech x 0 R i niech f będzie funkcją określoną przynajmniej na
Bardziej szczegółowoWstęp do równań różniczkowych
Wstęp do równań różniczkowych Wykład 1 Lech Sławik Instytut Matematyki PK Literatura 1. Arnold W.I., Równania różniczkowe zwyczajne, PWN, Warszawa, 1975. 2. Matwiejew N.M., Metody całkowania równań różniczkowych
Bardziej szczegółowoWykład 5. Zagadnienia omawiane na wykładzie w dniu r
Wykład 5. Zagadnienia omawiane na wykładzie w dniu 14.11.2018r Definicja (iloraz różnicowy) Niech x 0 R oraz niech funkcja f będzie określona przynajmnniej na otoczeniu O(x 0 ). Ilorazem różnicowym funkcji
Bardziej szczegółowoSterowanie optymalne dla uk ladów nieliniowych. Zasada maksimum Pontriagina.
Sterowanie optymalne dla uk ladów nieliniowych. Zasada maksimum Pontriagina. Podstawowy problem sterowania optymalnego dla uk ladów nieliniowych W podstawowym problemie sterowania optymalnego minimalizacji
Bardziej szczegółowoRównania różniczkowe. Notatki z wykładu.
Równania różniczkowe Notatki z wykładu http://robert.brainusers.net 17.06.2009 Notatki własne z wykładu. Są niekompletne, bez bibliografii oraz mogą zawierać błędy i usterki. Z tego powodu niniejszy dokument
Bardziej szczegółowoZadania do samodzielnego rozwiązania zestaw 11
Zadania do samodzielnego rozwiązania zestaw 11 1 Podać definicję pochodnej funkcji w punkcie, a następnie korzystając z tej definicji obliczyć ( ) π (a) f, jeśli f(x) = cos x, (e) f (0), jeśli f(x) = 4
Bardziej szczegółowoZastosowanie metod matematycznych w fizyce i technice - zagadnienia
Zastosowanie metod matematycznych w fizyce i technice - zagadnienia 1 Metoda ι Grama Schmidta zortogonalizować uk lad funkcji {x n } n= a) na odcinku 1; 1 z waga ι ρx) = 1, b) na prostej ; ) z waga ι ρx)
Bardziej szczegółowoWykład 3 Równania rózniczkowe cd
7 grudnia 2010 Definicja Równanie różniczkowe dy dx + p (x) y = q (x) (1) nazywamy równaniem różniczkowym liniowym pierwszego rzędu. Jeśli q (x) 0, to równanie (1) czyli równanie dy dx + p (x) y = 0 nazywamy
Bardziej szczegółowo- Wydział Fizyki Zestaw nr 2. Krzywe stożkowe
1 Algebra Liniowa z Geometria - Wydział Fizyki Zestaw nr 2 Krzywe stożkowe 1 Znaleźć współrze dne środka i promień okre gu x 2 8x + y 2 + 6y + 20 = 0 2 Znaleźć zbiór punktów płaszczyzny R 2, których odległość
Bardziej szczegółowo1 Funkcje dwóch zmiennych podstawowe pojęcia
1 Funkcje dwóch zmiennych podstawowe pojęcia Definicja 1 Funkcją dwóch zmiennych określoną na zbiorze A R 2 o wartościach w zbiorze R nazywamy przyporządkowanie każdemu punktowi ze zbioru A dokładnie jednej
Bardziej szczegółowoWyk lad 7 Baza i wymiar przestrzeni liniowej
Wyk lad 7 Baza i wymiar przestrzeni liniowej 1 Baza przestrzeni liniowej Niech V bedzie przestrzenia liniowa. Powiemy, że podzbiór X V jest maksymalnym zbiorem liniowo niezależnym, jeśli X jest zbiorem
Bardziej szczegółowoPochodne wyższych rze
Ostatnie zmiany wprowadzono 5 lutego 017, godz 17:45 Podstawowe definicje i twierdzenia W wielu przypadkach dochodzi do obliczania pochodnej funkcji, która sama jest pochodna Przydatne jest to np wtedy,
Bardziej szczegółowoBadanie funkcji różniczkowalnych
Badanie funkcji za pomoca pochodnych: Ostatnie poprawki 0:35, 7 stycznia 04 r ekstrema i monotoniczność Twierdzenie 6 o monotoniczności funkcji różniczkowalnych Za lóżmy, że f jest funkcja cia g la w każdym
Bardziej szczegółowoIX. Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych. 1. Funkcja dwóch i trzech zmiennych - pojęcia podstawowe. - funkcja dwóch zmiennych,
IX. Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych. 1. Funkcja dwóch i trzech zmiennych - pojęcia podstawowe. Definicja 1.1. Niech D będzie podzbiorem przestrzeni R n, n 2. Odwzorowanie f : D R nazywamy
Bardziej szczegółowoPochodna funkcji c.d.-wykład 5 ( ) Funkcja logistyczna
Pochodna funkcji c.d.-wykład 5 (5.11.07) Funkcja logistyczna Rozważmy funkcję logistyczną y = f 0 (t) = 40 1+5e 0,5t Funkcja f może być wykorzystana np. do modelowania wzrostu masy ziaren kukurydzy (zmienna
Bardziej szczegółowo1 Przestrzenie unitarne i przestrzenie Hilberta.
Przestrzenie unitarne i przestrzenie Hilberta.. Wykazać, że iloczyn skalarny w przestrzeni wektorowej X nad cia lem K ma nastepuj ace w lasności: (i) x, y + z = x, y + x, z, (ii) x, λy = λ x, y, (iii)
Bardziej szczegółowo22 Pochodna funkcji definicja
22 Pochodna funkcji definicja Rozważmy funkcję f : (a, b) R, punkt x 0 b = +. (a, b), dopuszczamy również a = lub Definicja 33 Mówimy, że funkcja f jest różniczkowalna w punkcie x 0, gdy istnieje granica
Bardziej szczegółowoWstęp do równań różniczkowych
Wstęp do równań różniczkowych Wykład 1 Lech Sławik Instytut Matematyki PK Literatura 1. Arnold W.I., Równania różniczkowe zwyczajne, PWN, Warszawa, 1975. 2. Matwiejew N.M., Metody całkowania równań różniczkowych
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna 2, cze ść dziesia ta
Analiza matematyczna 2, cze ść dziesia ta Informacja ogólna dla tych, którzy jeszcze ze mna chca rozmawiać o stopniach: zdecydowana wie kszość twierdzeń w matematyce, w analizie w szczególności, sk lada
Bardziej szczegółowoDziedziny Euklidesowe
Dziedziny Euklidesowe 1.1. Definicja. Dziedzina Euklidesowa nazywamy pare (R, v), gdzie R jest dziedzina ca lkowitości a v : R \ {0} N {0} funkcja zwana waluacja, która spe lnia naste ce warunki: 1. dla
Bardziej szczegółowo= (3x 2)(2x 3). Sta d wnioskujemy, że 6x 3 x 2 20x + 12 = =(x + 2)(3x 2)(2x 3), co kończy zadanie.
. Roz lożyć na czynniki 6 0 +. Rozwia zanie. Szukać możemy ca lkowitych lub ogólniej wymiernych pierwiastków tego wielomianu. Jedynymi kandydatami sa u lamki postaci p q przy czym q musi być dzielnikiem
Bardziej szczegółowoWYK LAD 5: GEOMETRIA ANALITYCZNA W R 3, PROSTA I P LASZCZYZNA W PRZESTRZENI R 3
WYK LAD 5: GEOMETRIA ANALITYCZNA W R 3, PROSTA I P LASZCZYZNA W PRZESTRZENI R 3 Definicja 1 Przestrzenia R 3 nazywamy zbiór uporzadkowanych trójek (x, y, z), czyli R 3 = {(x, y, z) : x, y, z R} Przestrzeń
Bardziej szczegółowoFunkcje dwóch zmiennych
Funkcje dwóch zmiennych Andrzej Musielak Str Funkcje dwóch zmiennych Wstęp Funkcja rzeczywista dwóch zmiennych to funkcja, której argumentem jest para liczb rzeczywistych, a wartością liczba rzeczywista.
Bardziej szczegółowoBadanie funkcji różniczkowalnych
Badanie funkcji za pomoca pochodnych: ekstrema i monotoniczność Twierdzenie 6. (o monotoniczności funkcji różniczkowalnych) Za lóżmy, że funkcja f jest cia g la w każdym punkcie przedzia lu P i że jest
Bardziej szczegółowoKOMBINATORYKA 1 WYK LAD 9 Zasada szufladkowa i jej uogólnienia
KOMBINATORYKA 1 WYK LAD 9 Zasada szufladkowa i jej uogólnienia 18 grudnia 2006 Zasada szufladkowa, zwana też zasada Dirichleta, a w jez. ang.,,pigeonhole Principle może być sformu lowana naste puja co.
Bardziej szczegółowoPochodna funkcji. Pochodna funkcji w punkcie. Różniczka funkcji i obliczenia przybliżone. Zastosowania pochodnych. Badanie funkcji.
Pochodna funkcji Pochodna funkcji w punkcie. Różniczka funkcji i obliczenia przybliżone. Zastosowania pochodnych. Badanie funkcji. Małgorzata Wyrwas Katedra Matematyki Wydział Informatyki Politechnika
Bardziej szczegółowo1 Funkcja wykładnicza i logarytm
1 Funkcja wykładnicza i logarytm 1. Rozwiązać równania; (a) x + 3 = 3 ; (b) x 2 + 9 = 5 ; (c) 3 x 1 = 3x 2 2. Rozwiązać nierówności : (a) 2x 1 > 2 ; (b) 3x 4 2x + 3 > x + 2 ; (c) 3 x > 1. 3. Znając wykres
Bardziej szczegółowoWyk lad 8 macierzy i twierdzenie Kroneckera-Capellego
Wyk lad 8 Rzad macierzy i twierdzenie Kroneckera-Capellego 1 Określenie rz edu macierzy Niech A bedzie m n - macierza Wówczas wiersze macierzy A możemy w naturalny sposób traktować jako wektory przestrzeni
Bardziej szczegółowoZadania z analizy matematycznej - sem. I Pochodne funkcji, przebieg zmienności funkcji
Zadania z analizy matematycznej - sem. I Pochodne funkcji przebieg zmienności funkcji Definicja 1. Niech f : (a b) R gdzie a < b oraz 0 (a b). Dla dowolnego (a b) wyrażenie f() f( 0 ) = f( 0 + ) f( 0 )
Bardziej szczegółowo1 Funkcja wykładnicza i logarytm
1 Funkcja wykładnicza i logarytm 1. Rozwiązać równania; (a) x + 3 = 3 ; (b) x 2 + 9 = 5 ; (c) 3 x 1 = 3x 2 2. Rozwiązać nierówności : (a) 2x 1 > 2 ; (b) 3x 4 2x + 3 > x + 2 ; (c) 3 x > 1. 3. Znając wykres
Bardziej szczegółowoDefinicja i własności wartości bezwzględnej.
Równania i nierówności z wartością bezwzględną. Rozwiązywanie układów dwóch (trzech) równań z dwiema (trzema) niewiadomymi. Układy równań liniowych z parametrem, analiza rozwiązań. Definicja i własności
Bardziej szczegółowoKomputerowa analiza zagadnień różniczkowych 10. Dwupunktowe problemy brzegowe (BVP, Boundary Value Problems)
Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 10. Dwupunktowe problemy brzegowe (BVP, Boundary Value Problems) P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ semestr letni 2007/08 Wprowadzenie Rozważmy
Bardziej szczegółowoWyk lad 9 Baza i wymiar przestrzeni liniowej
Wyk lad 9 Baza i wymiar przestrzeni liniowej 1 Operacje elementarne na uk ladach wektorów Niech α 1,..., α n bed dowolnymi wektorami przestrzeni liniowej V nad cia lem K. Wyróżniamy nastepuj ace operacje
Bardziej szczegółowoSterowalność liniowych uk ladów sterowania
Sterowalność liniowych uk ladów sterowania W zadaniach sterowania docelowego należy przeprowadzić obiekt opisywany za pomoc a równania stanu z zadanego stanu pocz atkowego ẋ(t) = f(x(t), u(t), t), t [t,
Bardziej szczegółowo2 Równania różniczkowe zwyczajne o rozdzielonych zmiennych
2. Równania o rozdzielonych zmiennych 2 1 2 Równania różniczkowe zwyczajne o rozdzielonych zmiennych Równaniem różniczkowym zwyczajnym pierwszego rzędu o rozdzielonych zmiennych nazywamy równanie różniczkowe
Bardziej szczegółowoRachunek różniczkowy i całkowy 2016/17
Rachunek różniczkowy i całkowy 26/7 Zadania domowe w pakietach tygodniowych Tydzień 3-7..26 Zadanie O. Czy dla wszelkich zbiorów A, B i C zachodzą następujące równości: (A B)\C = (A\C) (B\C), A\(B\C) =
Bardziej szczegółowo13 Zastosowania Lematu Szemerédiego
13 Zastosowania Lematu Szemerédiego 13.1 Twierdzenie Erdősa-Stone a (Rozdzia ly 7.1 i 7.5 podre cznika) Jednym z g lównych zagadnień ekstremalnej teorii grafów jest wyznaczenie parametru ex(n, H) = max{
Bardziej szczegółowoProcesy Stochastyczne - Zestaw 1
Procesy Stochastyczne - Zestaw 1 Zadanie 1 Niech ξ i η bed a niezależnymi zmiennymi losowymi o rozk ladach N (0, 1). Niech X = ξ +η i Y = ξ η. Znaleźć rozk lad (X, Y ) i rozk lad warunkowy L X ( Y ). Zadanie
Bardziej szczegółowoZestaw nr 6 Pochodna funkcji jednej zmiennej. Styczna do krzywej. Elastyczność funkcji. Regu la de l Hospitala
Zestaw nr 6 Pochodna funkcji jednej zmiennej. Styczna do krzywej. Elastyczność funkcji. Regu la de l Hospitala November 12, 2009 Przyk ladowe zadania z rozwi azaniami Zadanie 1. Oblicz pochodne nastȩpuj
Bardziej szczegółowo13. Równania różniczkowe - portrety fazowe
13. Równania różniczkowe - portrety fazowe Grzegorz Kosiorowski Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie rzegorz Kosiorowski (Uniwersytet Ekonomiczny 13. wrównania Krakowie) różniczkowe - portrety fazowe 1 /
Bardziej szczegółowoPochodne i wykresy funkcji
Pocodne i wykresy funkcji Definicja 1 (pocodnej) Za lóżmy, że funkcja f jest określona w dziedzinie zawieraja cej przedzia l otwarty o środku p oraz że istnieje granica f(p+) f(p) 0. Granice te nazywamy
Bardziej szczegółowoPochodna funkcji: zastosowania przyrodnicze wykłady 7 i 8
Pochodna funkcji: zastosowania przyrodnicze wykłady 7 i 8 dr Mariusz Grzadziel Katedra Matematyki, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu sem. zimowy, r. akad. 2016/2017 Funkcja logistyczna 40 Rozważmy
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA, studia niestacjonarne ANALIZA MATEMATYCZNA1, lista zadań 1
WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA, studia niestacjonarne ANALIZA MATEMATYCZNA, lista zadań. Dla podanych ciągów napisać wzory określające wskazane wyrazy tych ciągów: a) a n = n 3n +, a n+, b) b n = 3
Bardziej szczegółowoPromieniowanie cia la doskonale czarnego
Rozdzia l 2 Promieniowanie cia la doskonale czarnego 2.1 Wste ι p 1. Stosunek zdolności emisyjnej dowolnego cia la do jego zdolności absorpcyjnej jest sta ly i równy zdolności emisyjnej cia la doskonale
Bardziej szczegółowo5. Równania różniczkowe zwyczajne pierwszego rzędu
5. Równania różniczkowe zwyczajne pierwszego rzędu 5.1. Wstęp. Definicja 5.1. Niech V R 3 będzie obszarem oraz F : V R. Równaniem różniczkowym zwyczajnym rzędu pierwszego nazywamy równanie postaci Równanie
Bardziej szczegółowoRównania różniczkowe wyższych rzędów
Równania różniczkowe wyższych rzędów Marcin Orchel Spis treści 1 Wstęp 1 1.1 Istnienie rozwiązań............................... 1 1. Rozwiązanie ogólne............................... 1.3 Obniżanie rzędu
Bardziej szczegółowoFunkcje dwóch zmiennych
Funkcje dwóch zmiennych Je zeli ka zdemu punktowi P o wspó rzednych x; y) z pewnego obszaru D na p aszczyźnie R 2 przyporzadkujemy w sposób jednoznaczny liczb e rzeczywista z, to przyporzadkowanie to nazywamy
Bardziej szczegółowoRównania różniczkowe liniowe rzędu pierwszego
Katedra Matematyki i Ekonomii Matematycznej SGH 21 kwietnia 2016 Wstęp Definicja Równanie różniczkowe + p (x) y = q (x) (1) nazywamy równaniem różniczkowym liniowym pierwszego rzędu. Jeśli q (x) 0, to
Bardziej szczegółowoKinematyka: opis ruchu
Kinematyka: opis ruchu Fizyka I (B+C) Wykład IV: Ruch jednostajnie przyspieszony Ruch harmoniczny Ruch po okręgu Klasyfikacja ruchów Ze względu na tor wybrane przypadki szczególne prostoliniowy, odbywajacy
Bardziej szczegółowoNIEPEWNOŚCI POMIAROWE
Krzysztof Sacha Kraków, 2014 r. NIEPEWNOŚCI POMIAROWE Każdy wynik pomiaru jest obarczony pewna. Wynik pomiaru bez informacji o niepewności pomiarowej jest bezwartościowy. 1 Niepewności systematyczne Przypuśćmy,
Bardziej szczegółowoGranice funkcji, definicja cia
Granice funkcji, definicja Jednym z najważniejszych poje ć w matematyce jest poje cie funkcji Przypomnimy definicje Definicja 61 funkcji, wartości, obrazu, dziedziny i przeciwdziedziny Przyporza dkowanie
Bardziej szczegółowoci agi i szeregi funkcji Javier de Lucas Ćwiczenie 1. Zbadać zbieżność (punktow a i jednostajn a) ci agu funkcji nx 2 + x
ci agi i szeregi funkcji Javier de Lucas Ćwiczenie 1 Zbadać zbieżność (punktow a i jednostajn a) ci agu funkcji f n : [, [ x nx + x nx + 1, Rozwi azanie: Mówi siȩ, że ci ag funkcji f n zd aży punktowo
Bardziej szczegółowoWyk lad 3 Wielomiany i u lamki proste
Wyk lad 3 Wielomiany i u lamki proste 1 Konstrukcja pierścienia wielomianów Niech P bedzie dowolnym pierścieniem, w którym 0 1. Oznaczmy przez P [x] zbiór wszystkich nieskończonych ciagów o wszystkich
Bardziej szczegółowo5 Równania różniczkowe zwyczajne rzędu drugiego
5 Równania różniczkowe zwyczajne rzędu drugiego Definicja 5.1. Równaniem różniczkowym zwyczajnym rzędu drugiego nazywamy równanie postaci F ( x, y, y, y ) = 0, (12) w którym niewiadomą jest funkcja y =
Bardziej szczegółowo- Wydział Fizyki Zestaw nr 2. Krzywe stożkowe
1 Algebra Liniowa z Geometria - Wydział Fizyki Zestaw nr 2 Krzywe stożkowe 1 Znaleźć współrze dne środka i promień okre gu x 2 8x + y 2 + 6y + 20 = 0 2 Znaleźć zbiór punktów płaszczyzny R 2, których odległość
Bardziej szczegółowoANALIZA MATEMATYCZNA Z ELEMENTAMI STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ
ANALIZA MATEMATYCZNA Z ELEMENTAMI STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ FUNKCJE WÓCH ZMIENNYCH RZECZYWISTYCH efinicja 1. Niech A będzie dowolnym niepustym zbiorem. Metryką w zbiorze A nazywamy funkcję rzeczywistą d
Bardziej szczegółowoRozwi zanie równania ró»niczkowego metod operatorow (zastosowanie transformaty Laplace'a).
Rozwi zania zada«z egzaminu podstawowego z Analizy matematycznej 2.3A (24/5). Rozwi zanie równania ró»niczkowego metod operatorow (zastosowanie transformaty Laplace'a). Zadanie P/4. Metod operatorow rozwi
Bardziej szczegółowo2 = 0, wie c powtarzaja c rozumowanie stwierdzamy
Liczby zespolone cd. Podamy teraz bez dowodu Zasadnicze twierdzenie algebry Jeśli a 0, a 1,..., a n C oraz n 1 i a n 0, to istnieje co najmniej jedna liczba zespolona z 1 taka, że a 0 + a 1 z 1 + + a n
Bardziej szczegółowoIII. RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE ZWYCZAJNE
III. RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE ZWYCZAJNE 1. Pojęcia wstępne Przykład 1.1. (Rozpad substancji promieniotwórczej ) Z doświadczeń wiadomo, że prędkość rozpa pierwiastka promieniotwórczego jest ujemna i proporcjonalna
Bardziej szczegółowo1 + c. : c(1+c) b. b c 1+c. ab, b) a, b > 0 ( 1 a + 1 b
1 Kurs wste ι pny wersja podstawowa Materia ly dla prowadza ι cych przygotowa l Piotr Stachura Uwagi ogólne: Zadania oznaczone ( ) moga ι być pominie ι te/omówione pobieżnie/zostawione na koniec w zależności
Bardziej szczegółowoFUNKCJE LICZBOWE. Na zbiorze X określona jest funkcja f : X Y gdy dowolnemu punktowi x X przyporządkowany jest punkt f(x) Y.
FUNKCJE LICZBOWE Na zbiorze X określona jest funkcja f : X Y gdy dowolnemu punktowi x X przyporządkowany jest punkt f(x) Y. Innymi słowy f X Y = {(x, y) : x X oraz y Y }, o ile (x, y) f oraz (x, z) f pociąga
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIA POCHODNEJ FUNKCJI
Wykłady z matematyki inżynierskiej ZASTOSOWANIA POCHODNEJ FUNKCJI IMiF UTP 04 JJ (IMiF UTP) ZASTOSOWANIA POCHODNEJ FUNKCJI 04 1 / 13 Reguła de L Hospitala TWIERDZENIE (Reguła de L Hospitala). Załóżmy,
Bardziej szczegółowoProjekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z matematyki dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Biotechnologia w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Projekt Era inżyniera
Bardziej szczegółowoAlgebra liniowa z geometria. - zadania Rok akademicki 2010/2011
1 GEOMETRIA ANALITYCZNA 1 Wydział Fizyki Algebra liniowa z geometria - zadania Rok akademicki 2010/2011 Agata Pilitowska i Zbigniew Dudek 1 Geometria analityczna 1.1 Punkty i wektory 1. Sprawdzić, czy
Bardziej szczegółowoWyk lad 7 Metoda eliminacji Gaussa. Wzory Cramera
Wyk lad 7 Metoda eliminacji Gaussa Wzory Cramera Metoda eliminacji Gaussa Metoda eliminacji Gaussa polega na znalezieniu dla danego uk ladu a x + a 2 x 2 + + a n x n = b a 2 x + a 22 x 2 + + a 2n x n =
Bardziej szczegółowoLogarytmy. Funkcje logarytmiczna i wykładnicza. Równania i nierówności wykładnicze i logarytmiczne.
Logarytmy. Funkcje logarytmiczna i wykładnicza. Równania i nierówności wykładnicze i logarytmiczne. Definicja. Niech a i b będą dodatnimi liczbami rzeczywistymi i niech a. Logarytmem liczby b przy podstawie
Bardziej szczegółowoIndukcja matematyczna
Indukcja matematyczna Zadanie. Zapisać, używając symboli i, następujące wyrażenia (a) n!; (b) sin() + sin() sin() +... + sin() sin()... sin(n); (c) ( + )( + /)( + / + /)... ( + / + / +... + /R). Zadanie.
Bardziej szczegółowoBiotechnologia, Chemia, Chemia Budowlana - Wydział Chemiczny - 1
Biotechnologia, Chemia, Chemia Budowlana - Wydział Chemiczny - 1 Równania różniczkowe pierwszego rzędu Równaniem różniczkowym zwyczajnym pierwszego rzędu nazywamy równanie postaci (R) y = f(x, y). Najogólniejszą
Bardziej szczegółowoLiczby zespolone, liniowa zależność i bazy Javier de Lucas. a d b c. ad bc
Liczby zespolone, liniowa zależność i bazy Javier de Lucas Ćwiczenie. Dowieść, że jeśli µ := c d d c, to homografia h(x) = (ax+b)/(cx+d), a, b, c, d C, ad bc, odwzorowuje oś rzeczywist a R C na okr ag
Bardziej szczegółowoII. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia.
II. Równania autonomiczne. 1. Podstawowe pojęcia. Definicja 1.1. Niech Q R n, n 1, będzie danym zbiorem i niech f : Q R n będzie daną funkcją określoną na Q. Równanie różniczkowe postaci (1.1) x = f(x),
Bardziej szczegółowoAnaliza Matematyczna MAEW101 MAP1067
1 Analiza Matematyczna MAEW101 MAP1067 Wydział Elektroniki Przykłady do Listy Zadań nr 14 Funkcje wielu zmiennych. Płaszczyzna styczna. Ekstrema Opracowanie: dr hab. Agnieszka Jurlewicz Przykłady do zadania
Bardziej szczegółowoVII. Elementy teorii stabilności. Funkcja Lapunowa. 1. Stabilność w sensie Lapunowa.
VII. Elementy teorii stabilności. Funkcja Lapunowa. 1. Stabilność w sensie Lapunowa. W rozdziale tym zajmiemy się dokładniej badaniem stabilności rozwiązań równania różniczkowego. Pojęcie stabilności w
Bardziej szczegółowoWNIOSKOWANIE W MODELU REGRESJI LINIOWEJ
WNIOSKOWANIE W MODELU REGRESJI LINIOWEJ Dana jest populacja generalna, w której dwuwymiarowa cecha (zmienna losowa) (X, Y ) ma pewien dwuwymiarowy rozk lad. Miara korelacji liniowej dla zmiennych (X, Y
Bardziej szczegółowopo lożenie cz astki i od czasu (t). Dla cz astki, która może poruszać siȩ tylko w jednym wymiarze (tu x)
Stan czastki określa funkcja falowa Ψ zależna od wspó lrzȩdnych określaj acych po lożenie cz astki i od czasu (t). Dla cz astki, która może poruszać siȩ tylko w jednym wymiarze (tu x) Wartości funkcji
Bardziej szczegółowoElementy rachunku różniczkowego i całkowego
Elementy rachunku różniczkowego i całkowego W paragrafie tym podane zostaną elementarne wiadomości na temat rachunku różniczkowego i całkowego oraz przykłady jego zastosowania w fizyce. Małymi literami
Bardziej szczegółowo