SUPLEMENTY MAGNEZU I POTRZEBA ICH STOSOWANIA W DIETACH DZIECI ZDROWYCH I Z CELIAKIĄ
|
|
- Adam Kruk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ŻYWNOŚĆ. Nauka. Techologia. Jakość, 29, 4 (65), ANNA WOJTASIK, HANNA KUNACHOWICZ, JERZY SOCHA 1 SUPLEMENTY MAGNEZU I POTRZEBA ICH STOSOWANIA W DIETACH DZIECI ZDROWYCH I Z CELIAKIĄ Streszczeie Na tle spożycie magezu w zdrowej populacji dzieci i młodzieży w Polsce przedstawioo spożycie tego składika przez dzieci chorych a celiakię. Na podstawie testu retecji wykazao pozytywy wpływ suplemetacji magezem w dawce 4 mg/dzień a sta odżywieia dzieci z iedoborami magezu, pozostających a diecie bezgluteowej. Słowa kluczowe: dieta bezgluteowa, suplemetacja magezem, sta odżywieia Wprowadzeie Zagadieia dotyczące roli magezu w prawidłowym przebiegu procesów zachodzących w orgaizmie, jak też w powiązaiu z występowaiem wielu chorób są przedmiotem szeregu prac w piśmieictwie. Magez pełi rolę aktywatora wielu układów ezymatyczych, a także przemia eergetyczych w komórce [2]. Istieją poglądy, że magez odgrywa pewą rolę w zapobiegaiu adciśieiu [4,13,15] i iektórym chorobom serca [6]. Wyiki iektórych badań epidemiologiczych i doświadczalych skłaiają do przypisywaia pierwotemu iedoborowi magezu miejsca wśród czyików ryzyka powstawaia chorób układu sercowo-aczyiowego [wg 3]. Realizowaie ormy zalecaego dzieego spożycia magezu i odpowiedi jego poziom w ustroju mają rówież duży wpływ a wchłaiaie i przemiay w orgaizmie iych składików mieralych i witami. Biorąc pod uwagę powyższe, waże jest odpowiedie spożycie magezu przez ludzi w każdym wieku, a szczególie przez dzieci i młodzież. Prowadzoe w kraju 1 Dr iż. A. Wojtasik, prof. dr hab. H. Kuachowicz, Zakład Wartości Odżywczych Żywości, Istytut Żywości i Żywieia, ul. Powsińska 61/63, 2-93 Warszawa; prof. dr hab.. med. J. Socha, Kliika Gastroeterologii, Hepatologii i Immuologii, Istytut Pomik Cetrum Zdrowia Dziecka, Al. Dzieci Polskich 2, 4-3 Warszawa
2 296 Aa Wojtasik, Haa Kuachowicz, Jerzy Socha 1 przez Szpoara i wsp. badaia populacyje [12] wykazały, że spożycie magezu wyosiło od 16 mg/osobę/dzień do 393 mg/osobę dzień u chłopców i od 152 mg/osobę/dzień do 23 mg/osobę/dzień u dziewcząt tabela 1. Spożycie magezu przez dzieci i młodzież w Polsce Magesium itake ad RDI (orms) realizatio by childre ad adolescets i Polad Tabela 1 Wiek Age Spożycie magezu mg/os/dzień Magesium itake CHŁOPCY Boys % realizacji ormy % of RDI realizatio % diet iedoborowych w magez % of Magesium defficiet diets Spożycie magezu mg/os/dzień DZIEWCZĘTA Girls % realizacji ormy % diet iedoborowych w magez , , , , , , , , , ,4 wg Szpoara i wsp. 23 [12]/ acc. to Szpoar et al. 23 [12] Większe spożycie i lepszą realizację orm a magez (jak rówież a ogół i ie składiki odżywcze) obserwowao u chłopców w porówaiu z dziewczętami. Ogólie zbyt małe w stosuku do zaleceń spożycie magezu stwierdzoo u dziewcząt w wieku 1-12 i 16-1 lat, jedak ależy zwrócić uwagę, że w każdej grupie wiekowej występował zaczy odsetek dzieci i młodzieży, których diety ie realizowały orm a te składik. Dotyczy to zwłaszcza starszych dziewcząt oraz chłopców w wieku 1-12 i 16-1 lat, a także małych dzieci (1-3 lata). Dae te wskazują, że pomimo dobrej średiej realizacji orm a magez, u dużej grupy dzieci i młodzieży istieje potrzeba zwiększeia spożycia tego składika z dietą. Biorąc pod uwagę zbyt małe spożycie magezu u zaczącej liczby dzieci i młodzieży polskiej oraz fakt, że główym źródłem tego pierwiastka są produkty zbożowe wydaje się, że grupą szczególie arażoą a iedobór magezu mogą być dzieci z celiakią, spożywające dietę bezgluteową. Produkty bezgluteowe charakteryzują się a ogół iską zawartością magezu w porówaiu do tradycyjych produktów zbożowych [, ]. Pieczywo iskobiałkowe ma p. około sześciokrotie iższą zawartość magezu iż chleb mieszay pszeożyti i pięciokrotie iższą iż bułki pszee. Jedyie kasza gryczaa zaliczaa do produktów zbożowych aturalie bezgluteowych jest bogata w te pierwiastek, ale jak wyika z badań jest oa spożywaa rzadko i przez iewielka liczbę dzieci [1].
3 SUPLEMENTY MAGNEZU I POTRZEBA ICH STOSOWANIA W DIETACH DZIECI ZDROWYCH I Z 1 29 Istieje szereg suplemetów magezu a polskim ryku. Magez staowi jedyy ich składik, bądź występuje jako jede z wielu składików odżywczych w suplemetach złożoych. Najczęściej stosowaą formą chemiczą jest mlecza magezu, chociaż dopuszczoe jest wiele iych związków o zbliżoej aktywości biologiczej (p. glukoia magezu, octa magezu, sole magezowe kwasu cytryowego, tleek magezu i i.) [9]. Celem pracy było zbadaie stau odżywieia magezem dzieci chorych a celiakię, leczoych i ieleczoych dietą bezgluteową, oraz wpływu stosowaia suplemetacji magezem a sta odżywieia tym składikiem. Materiał i metody badań Badaia wpływu suplemetacji magezem a sta odżywieia tym składikiem przeprowadzoo u dzieci z celiakią, u których stwierdzoo iedobory magezu a podstawie testu retecji (retecja powyżej 4% podaej dawki), będących pod opieką Poradi Gastroeterologiczej IP CZD. Dzieci zostały podzieloe a 2 grupy: 1. Grupa I - DBG (+) - dzieci (z prawidłową śluzówką jelita ciekiego, w wieku 9 9/12 1 lat (średia wieku 13 5/12 lat) leczoych dietą bezgluteową. 2. Grupa - DBG ( ) - dzieci z zaikiem części kosmkowej jelita ciekiego, w wieku 5 6/ /12 lat (średia wieku 11 2/12 lat), z późo rozpozaą celiakią, żywioych dietą tradycyją, W badaych grupach dzieci zastosowao suplemetację diety magezem w ilości 4mg Mg/dzień za pomocą preparatu Asmag przez okres 3 miesięcy. U pacjetów z grupy DBG ( ) zastosowao poadto zamiaę diety a bezgluteową. Zarówo przed, jak i po okresie suplemetacji, u badaych dzieci przeprowadzoo oceę: 1. Spożycia magezu metodą częstotliwości spożycia, przy zastosowaiu odpowiedio opracowaego kwestioariusza oraz albumu porcji produktów i potraw [11]. Obliczeia prowadzoo przy wykorzystaiu programu komputerowego, współpracującego z bazą daych zawierającą iformacje dotyczące wartości odżywczej produktów, w tym rówież bezgluteowych. 2. Poziomu magezu w surowicy krwi, erytrocytach i włosach (magez wewątrz i zewątrz komórkowy) metodą atomowej spektrometrii absorpcyjej (ASA). 3. Obecości istiejącego (lub ie) iedoboru tkakowego magezu a podstawie testu retecji po dożylym obciążeiu magezem w dawce 3 mmol/1,3m 2 [1]. Na wyżej wymieioe badaia uzyskao zgodę rodziców i pacjetów w wieku powyżej 14 roku życia oraz Komisji Etyki Badań Naukowych przy Istytucie Żywości i Żywieia.
4 29 Aa Wojtasik, Haa Kuachowicz, Jerzy Socha 1 Wyiki i dyskusja Zastosowaie suplemetacji diety magezem spowodowało zwiększeie spożycia tego składika w grupie DBG (+) - średio z 44 do 436 mg/dzień oraz iezaczie stopia realizacji ormy - z 131 do 141% - tabela 2. Nie obserwowao atomiast większych różic w spożyciu magezu i realizacji orm a magez w grupie DBG ( ); wyosiło oo 324 i 336 mg magezu oraz 125 i 122% ormy odpowiedio przed i po suplemetacji. Zazaczyć jedak ależy, że pomimo dobrej średiej realizacji orm a magez w obu etapach badaia, zbyt małe w stosuku do zaleceń spożycie tego składika obserwowao u 1/3 dzieci przed suplemetacją i u 1/5 dzieci po zastosowaiu suplemetacji. Tabela 2 Spożycie magezu w badaych grupach dzieci z celiakią przed i po suplemetacji Magesium itake ad RDI realizatio for Magesium i ivestigated groups of celiac childre before ad after supplemetatio with this elemet. I Grupa badaa Ivestigated group DBG (+) = DBG ( ) = Spożycie magezu mg/dzień Magesium itake Norma *) RDI mg/dzień PRZED SUPLEMENTACJĄ before supplemetatio SD SD 44 ± ± % ormy % RDI PO SUPLEMENTACJI (4 mg Mg/dzień) after supplemetatio (4 mg Mg/day) Liczba dzieci <ormy Number of childre < 2 (29%) 3 (3%) I DBG (+) = DBG (+) **) = SD rage SD 436 ± ± *) średia ważoa/ weighted mea **) zamiaa diety a bezgluteową/ replacemet with glute free diet (14%) 2 (25%) W okresie suplemetacji wszystkie dzieci spożywały dietę bezgluteową. Aaliza udziału grup produktów w dostarczaiu magezu w tym okresie wykazała, że główym źródłem tego składika były produkty z grupy ie, z których pochodziło 22% dzieego spożycia magezu, ziemiaki (1%) oraz produkty zbożowe (1%). Porówując strukturę spożycia magezu przed i w czasie suplemetacji moża stwierdzić, że
5 SUPLEMENTY MAGNEZU I POTRZEBA ICH STOSOWANIA W DIETACH DZIECI ZDROWYCH I Z ie było istotych zmia w grupie DBG (+) (w obu przypadkach była to dieta bezgluteowa). W grupie DBG ( ) zamiaa diety a bezgluteową spowodowała zmiejszeie udziału produktów zbożowych w dostarczaiu magezu (z 22% a 1%) oraz zwiększeie udziału produktów z grupy Ie, do której zalicza się m.i. produkty bogate w magez, takie jak czekoladę, orzechy, asioa słoeczika itp. (z 15% do 22%). U dzieci żywioych dietą bezgluteową DBG (+) ie stwierdzoo rówież zaczących zmia w częstotliwości spożycia produktów bogatych w magez przed i po okresie suplemetacji. Nadal rzadko, lub wcale ie stosowao p. chleba gryczaego (u około 9% dzieci) oraz kaszy gryczaej (u około % dzieci). Tabela 3 Stężeie magezu w surowicy krwi, erytrocytach i włosach dzieci z celiakią przed i po suplemetacji Magesium cotet i serum, erythrocytes ad hair of celiac childre before ad after supplemetatio I. Grupa badaa Ivestigated group DBG (+) DBG ( ) I DBG (+) DBG (+) *) Zawartość magezu Mg cotet Erytrocyty Surowica serum Erythrocytes mmol/l mmol/l (Norma.-1.4) (Norma ) PRZED SUPLEMENTACJĄ before supplemetatio rage < N **) rage < N **).9,2-,,,2, ,4-2,6 1,1 1,46-2,24 4 (5%) PO SUPLEMENTACJI after supplemetatio rage < N **) rage < N **),1,6 -,91,,1-1,14 *) zamiaa diety a bezgluteową Chage for glute free diet **) poiżej ormy below RDI 1,9 1, - 2,3 2 (29%) 1,6 1,54-2,12 3 (41%) Włosy Hair µg/g s.m. µg/g d.w , 31,5-133,4 6 69,2 64,2 3, - 143,3 6 59,3 63, 32, - 9,6 35,5 34,3 13,4-116,9
6 3 Aa Wojtasik, Haa Kuachowicz, Jerzy Socha 1 W przypadku dzieci z iedoborami magezu, pochodzących z grupy DBG ( ), towarzysząca suplemetacji magezem zamiaa diety a bezgluteową spowodowała zmiaę struktury spożycia a skutek wykluczeia całego szeregu produktów zawierających glute i wprowadzeia produktów bezgluteowych. W tej grupie dzieci w trakcie suplemetacji do diety wprowadzoy został chleb gryczay (u 25% dzieci); zmiejszył się rówież odsetek dzieci, w diecie, których ie występowały w ogóle lub występowały sporadyczie takie produkty, jak orzechy i asioa (z 5% do 25%) oraz czekolada (z 43% do 25%). U dzieci pochodzących z grupy DBG ( ) w czasie trwaia suplemetacji ogólie rzadsze było spożycie takich produktów, jak: baay, asioa rośli strączkowych, suszoe owoce oraz orzechy w porówaiu do dzieci z grupy DBG (+). Ocea stau odżywieia magezem Po suplemetacji stwierdzoo wyższe stężeie magezu w surowicy krwi u dzieci z grupy DBG (+) (.1 mmol/l wobec,9 mmol/l przed suplemetacją) oraz w erytrocytach u dzieci z grupy DBG ( ) (wzrost z 1,1 mmol/l do 1,6 mmol/l), jedak ie były to różice statystyczie istote tabela 3. W przypadku włosów stwierdzoo iezaczy wzrost zawartości magezu u dzieci z grupy DBG (+) (z 53,2 do 59,3 mg/g s.m.) oraz obiżeie w grupie DBG ( ) (z 69,2 do 35,5 mg/g s.m.). Nie korespoduje to z wielkością spożycia magezu ai z wykorzystaiem tego pierwiastka z diety. Jest to waże spostrzeżeie, poieważ często liczi badacze chcieliby stosować włosy jako łatwy do uzyskaia materiał do ocey iedoborów magezu. W obu grupach wykazao ormalizację w teście retecji magezu: z 52,2% do 31,9 % zatrzymaego magezu w DBG (+) oraz z 61,% do,3% w DBG ( ) (różice statystyczie istote), przy czym prawidłowe wartości (retecja poiżej 4% dawki podaej) uzyskao dla wszystkich dzieci tabela 4. U dzieci z grupy DBG ( ) a poprawę stau odżywieia magezem mogła mieć wpływ obok wprowadzoej suplemetacja rówież zamiaa diety a bezgluteową. W świetle uzyskaych wyików moża stwierdzić, że ajbardziej istota jest racjoalizacja diety bezgluteowej pod względem bardziej świadomego doboru produktów. Poadto korzyste wydaje się wprowadzaie suplemetacji diety bezgluteowej tym składikiem. Być może pozytywe wyiki dałoby też wzbogacaie produktów bezgluteowych w magez, ale ie było to przedmiotem iiejszej pracy. Z powodu spożywaia coraz bardziej przetworzoej żywości, zawierającej miejsze ilości magezu, spożycie tego składika z dietą obiża się. Należy rówież zwrócić uwagę a fakt, że aktualie zalecae ormy a magez [5], jakkolwiek są iższe dla dzieci oraz dla dziewcząt i chłopców w wieku 1-12 lat, zostały zaczie podwyższoe dla starszych grup młodzieży oraz dla osób dorosłych w porówaiu do orm z roku 21 [14]. Koiecza jest, zatem modyfikacja diety w kieruku zwiększeia spożycia produktów bogatych w magez.
7 SUPLEMENTY MAGNEZU I POTRZEBA ICH STOSOWANIA W DIETACH DZIECI ZDROWYCH I Z 1 31 Tabela 4 Retecja magezu w badaych grupach dzieci z celiakią przed i po suplemetacji Magesium retetio i groups of ivestigated celiac childre before ad after supplemetatio I I Grupa badaa Ivestigated group DBG (+) DBG ( ) DBG (+) DBG (+) *) Retecja magezu Magesium retetio % (Norma < 4%) RDI <4% PRZED SUPLEMENTACJĄ before supplemetatio rage 52,2 42,2-6,4 61, 49,1-1, PO SUPLEMENTACJI after supplemetatio 31,9 1,6-39,,3-3, *) zamiaa diety a bezgluteową - chage for glute free diet Liczba dzieci z retecją > 4% % of childre with Mg retetio (1%) (1%) Uzyskae w pracy wyiki wykazały korzysty wpływ suplemetacji magezem u dzieci a diecie bezgluteowej. Wśród zdrowej populacji praktyczie stosowaie suplemetów magezowych jest dość rozpowszechioe, zwłaszcza u osób dorosłych w aspekcie profilaktyki chorób układu krążeia. Wydaje się, że pierwszoplaową rolę w dostarczaiu magezu ma odpowiedia modyfikacja diety. W uzasadioych przypadkach okresowe stosowaie suplemetów może być pomoce w zapewieiu odpowiediego spożycia tego składika. Wioski 1. U dzieci z celiakią po suplemetacji diety magezem wystąpiła poprawa wskaźika retecji magezu w obydwu badaych grupach. W grupie DBG (+) mogło to być spowodowae główie zastosowaą suplemetacją, atomiast w grupie DBG ( ), gdzie obiżeie retecji było bardziej wyraźe, mogły mieć wpływ dwa czyiki: zastąpieie diety kowecjoalej dietą bezgluteową oraz dodatek magezu w formie suplemetu. 2. W świetle przeprowadzoych badań korzyste wydaje się, obok wzbogacaia produktów bezgluteowych w magez, wprowadzaie suplemetacji diety bezgluteowej tym składikiem. 3. W przypadku zdrowych dzieci sądzić ależy, że ajbardziej prawidłową drogą uzupełieia diety w magez jest odpowiedi dobór produktów i właściwe ułożeie diety. Suplemetacja może być stosowaa okresowo, gdy występują trudości w skompoowaiu diety o odpowiediej zawartości tego składika.
8 32 Aa Wojtasik, Haa Kuachowicz, Jerzy Socha 1 Literatura [1] Berkelhammer Ch., Bear R.A.: A cliical approach to commo electrolyte problems: hypomagesemia. Ca. Med. Assoc.J. 195, 132, [2] Dietary Referece Itakes for Calcium, Phosphorus, Magesium, Vitami D ad Fluoride. Istitute of Medicie (IOM) 199. [3] Durlach J.: Magez w praktyce kliiczej. PZWL. Warszawa [4] Itoh K., Kawasaki T., Nakamura M.: The effects of high oral magesium supplemetatio o blood pressure, serum lipids, ad related variables i apparetly healthy Japaese subjects. Brit. J. Nutr. 199,, 3-5. [5] Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.): Normy żywieia człowieka. Wydawictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2. [6] Kłosiewicz-Latoszek L.: Niedobór magezu a choroby serca. Żyw. Człow. Metab. 1993, 4 (2), [] Kuachowicz H. (red): Dieta bezgluteowa, co wybrać? Wartość odżywcza produktów i potraw. Wydawictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 21. [] Kuachowicz H., Nadola I., Przygoda B., Iwaow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywości. Wydawictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 25. [9] Rozporządzeie (WE) Nr 1925/26 Parlametu Europejskiego i Rady z dia 2 grudia 26 roku w sprawie dodawaia do żywości witami i składików mieralych oraz iektórych iych substacji. [1] Stolarczyk A., Kuachowicz H., Kowalik A., Socha J.: Ocea akceptacji diety bezgluteowej i preferecji produktów bezgluteowych u dzieci chorych a celiakię. Żyw. Człow. Metab. 1995, 1 (22), [11] Szczygłowa H., Szczepańska A., Ners A., Nowicka L.: Album porcji produktów i potraw. Warszawa [12] Szpoar L., Sekuła W., Rychlik E., Ołtarzewski M., Figurska K.: Badaia idywidualego spożycia żywości i stau odżywieia w gospodarstwach domowych. Prace IŻŻ 11, Warszawa 23. [13] Walasek L., Kawecki K.: Wspomagający wpływ suplemetacji magezem a leczeie chorych z adciśieiem tęticzym. Materiały z sympozjum "Profilaktyka chorób cywilizacyjych: Żywość - Żywieie - Lek". Wydawictwo Kotekst, Pozań [14] Ziemlański Ś. (red.) Normy żywieia człowieka. Fizjologicze podstawy. Wydawictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 21. [15] Ziemlański Ś., Wartaowicz M., Potrzebicka K. i wsp.: Effect of calcium ad magesium i diet o the experimetal hypertesio. Żyw. Człow. Metab. 1991, 3 (1), 269. MAGNESIUM SUPPLEMENTS AND NEED OF THEIR USE IN DIETS OF HEALTHY CHILD- REN AND CHILDREN WITH COELIAC DISEASE Summary O the backgroud of the magesium itake i health populatio of childre ad adolescets i Polad itake of this elemet i childre with coeliac disease was preseted. The beefit ifluece of supplemetatio with magesium i dose of 46 mg/day o the utritioal status of childre with magesium deficiecy cosumig the glute-free diet was demostrated. Key words: glute-free diet, magesium supplemetatio, utritioal status
Redakcja naukowa. Hanna Kunachowicz. Wydanie drugie
Redakcja naukowa Hanna Kunachowicz Wydanie drugie SZYBKI DOSTĘP DO KLUCZOWYCH DANYCH Jak procesy przetwarzania żywności wpływają na zawartość poszczególnych składników odżywczych? 77 Jak przechowywać i
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoOCENA WYBRANYCH ZWYCZAJÓW ŻYWIENIOWYCH MŁODZIEŻY LICEALNEJ ASSESSMENT OF SELECTED DIETARY HABITS OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS
NAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE ENGINEERING SCIENCES AND TECHNOLOGIES 2(17). 2015 ISSN 2080-5985 e-issn 2449-9773 Agieszka Orkusz, Moika Babiarz Uiwersytet Ekoomiczy we Wrocławiu e-mail: agieszka.orkusz@ue.wroc.pl
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoAnaliza potencjału energetycznego depozytów mułów węglowych
zaiteresowaia wykorzystaiem tej metody w odiesieiu do iych droboziaristych materiałów odpadowych ze wzbogacaia węgla kamieego ależy poszukiwać owych, skutecziej działających odczyików. Zdecydowaie miej
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA NR 06-2 POMIARY TEMPA METABOLIZMU METODĄ TABELARYCZNĄ
LABORATORIUM OCHRONY ŚRODOWISKA - SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ - INSTRUKCJA NR 06- POMIARY TEMPA METABOLIZMU METODĄ TABELARYCZNĄ 1. Cel istrukcji Celem istrukcji jest określeie metodyki postępowaia w celu
Bardziej szczegółowoJak obliczać podstawowe wskaźniki statystyczne?
Jak obliczać podstawowe wskaźiki statystycze? Przeprowadzoe egzamiy zewętrze dostarczają iformacji o tym, jak ucziowie w poszczególych latach opaowali umiejętości i wiadomości określoe w stadardach wymagań
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM
OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Elżbieta Karpińska*, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska Zakład Bromatologii Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA I ANALIZA DANYCH
TATYTYKA I ANALIZA DANYCH Zad. Z pewej partii włókie weły wylosowao dwie próbki włókie, a w każdej z ich zmierzoo średicę włókie różymi metodami. Otrzymao astępujące wyiki: I próbka: 50; średia średica
Bardziej szczegółowoPodstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia
PODSTAWY ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Obszar kształcenia: nauki humanistyczne i społeczne Status przedmiotu: Obligatoryjny Grupa przedmiotów: C-przedmiot specjalnościowy Kod ECTS:? Kierunek studiów: Nauki o rodzinie
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoNAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE
NAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE ENGINEERING SCIENCES AND TECHNOLOGIES 3(14) 2014 Wydawictwo Uiwersytetu Ekoomiczego we Wrocławiu Wrocław 2014 Redaktor Wydawictwa: Joaa Świrska-Korłub Redaktor techiczy
Bardziej szczegółowoDietetyka w fizjoterapii. mgr E. Potentas. 2 ECTS F-2-P-DF-14 Forma studiów /liczba godzin studia /liczba punktów ECTS:
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoPodstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia
PODSTAWY RACJONALNEGO ŻYWIENIA Obszar kształcenia: nauki humanistyczne i społeczne Status przedmiotu: Obligatoryjny Grupa przedmiotów: C-przedmiot specjalnościowy Kod ECTS:? Kierunek studiów: Nauki o rodzinie
Bardziej szczegółowoPodstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia
PODSTAWY RACJONALNEGO ŻYWIENIA Obszar kształcenia: nauki humanistyczne i społeczne Status przedmiotu: Obligatoryjny Grupa przedmiotów: C-przedmiot specjalnościowy Kod ECTS:? Kierunek studiów: Nauki o rodzinie
Bardziej szczegółowoNowy asortyment sklepików szkolnych nie taki straszny, czyli dlaczego warto jeść zdrowo?!
Nowy asortyment sklepików szkolnych nie taki straszny, czyli dlaczego warto jeść zdrowo?! Rozporządzenie Z dniem 01.09.2015 roku weszło w życie nowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015
Bardziej szczegółowoSPOŻYCIE JODU W WYBRANYCH GRUPACH MŁODZIEŻY SZKOLNEJ Z REJONU POMORZA*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 734 738 Katarzyna Stoś, Mirosław Jarosz, Zbigniew Szybiński, Aneta Głowala, Maciej Ołtarzewski 3), Marzena Zakrzewska SPOŻYCIE JODU W WYBRANYCH GRUPACH MŁODZIEŻY
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Edyta Balejko Przedmiot: Żywienie człowieka Ćwiczenie nr 5 Temat: Wskaźniki oceny wartości odżywczej białek
Bardziej szczegółowoZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 363-370 MARLENA PIEKUT, JUSTYNA ZWIERZYK ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY FULFILLING NUTRITION NEEDS
Bardziej szczegółowoMetrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie
Metrologia: miary dokładości dr iż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczeciie Miary dokładości: Najczęściej rozkład pomiarów w serii wokół wartości średiej X jest rozkładem Gaussa: Prawdopodobieństwem,
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Solifenacin PMCS, 5 mg: każda tabletka zawiera 5 mg solifenacyny bursztynianu, co odpowiada 3,8 mg solifenacyny.
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Solifeaci PMCS, 5 mg, tabletki powlekae Solifeaci PMCS, 10 mg, tabletki powlekae 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Solifeaci PMCS, 5 mg:
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 1 i 2
STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD i 2 Literatura: Marek Cieciura, Jausz Zacharski, Metody probabilistycze w ujęciu praktyczym, L. Kowalski, Statystyka, 2005 2 Statystyka to dyscyplia aukowa, której zadaiem jest
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ WAPNIA I ŻELAZA ORAZ ICH GŁÓWNE ŹRÓDŁA W DIECIE MĘŻCZYZN W OKRESIE 21-LETNIEJ OBSERWACJI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 420-427 Angelika Edyta Charkiewicz, Bogusław Poniatowski, Maria Karpińska, Janusz Korecki, Jacek Jamiołkowski, Andrzej Szpak ZAWARTOŚĆ WAPNIA I ŻELAZA ORAZ ICH
Bardziej szczegółowoNiepewności pomiarowe
Niepewości pomiarowe Obserwacja, doświadczeie, pomiar Obserwacja zjawisk fizyczych polega a badaiu ych zjawisk w warukach auralych oraz a aalizie czyików i waruków, od kórych zjawiska e zależą. Waruki
Bardziej szczegółowoW jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?
W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia
Bardziej szczegółowoSiłownie ORC sposobem na wykorzystanie energii ze źródeł niskotemperaturowych.
Siłowie ORC sposobem a wykorzystaie eergii ze źródeł iskotemperaturowych. Autor: prof. dr hab. Władysław Nowak, Aleksadra Borsukiewicz-Gozdur, Zachodiopomorski Uiwersytet Techologiczy w Szczeciie, Katedra
Bardziej szczegółowoINWESTYCJE MATERIALNE
OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI INWESTCJE: proces wydatkowaia środków a aktywa, z których moża oczekiwać dochodów pieiężych w późiejszym okresie. Każde przedsiębiorstwo posiada pewą liczbę możliwych projektów
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Anna Sobczak-Czynsz Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka (MS i TŻiŻCz z uz.)
Bardziej szczegółowoWPŁYW NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH I SUPLEMENTÓWI DIETY NA SPOŻYCIE WITAMINY C
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 754 758 Katarzyna Mystkowska 1, Renata Markiewicz-Żukowska, Elżbieta Karpińska, Anna Puścion 1, Maria H. Borawska WPŁYW NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH I SUPLEMENTÓWI DIETY
Bardziej szczegółowoZAW ARTOŚĆ W YBRANYCH PIERW IASTKÓW W PRZECIEROW YCH SOKACH Z M ARCHW I
ŻYWNOŚĆ 3(28) Supl., 2001 GRZEGORZ SUWAŁA ZAW ARTOŚĆ W YBRANYCH PIERW IASTKÓW W PRZECIEROW YCH SOKACH Z M ARCHW I Streszczeie Przedstawioo wyiki aaliz zawartości wybraych pierwiastków śladowych i metali
Bardziej szczegółowoWytwarzanie energii odnawialnej
Adrzej Nocuñ Waldemar Ostrowski Adrzej Rabszty Miros³aw bik Eugeiusz Miklas B³a ej yp Wytwarzaie eergii odawialej poprzez współspalaie biomasy z paliwami podstawowymi w PKE SA W celu osi¹giêcia zawartego
Bardziej szczegółowoChemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium)
Cheicze etody aalizy ilościowej (laboratoriu) Broiaoetria 9. Przygotowaie iaowaego roztworu broiau (V) potasu Broia(V) potasu ależy do stosowaych w aalizie cheiczej substacji podstawowych. oże być otrzyay
Bardziej szczegółowoAgnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 2008, 4, str. 987 991 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska WARTOŚĆ ENERGETYCZNA ORAZ ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH
Bardziej szczegółowoMetoda analizy hierarchii Saaty ego Ważnym problemem podejmowania decyzji optymalizowanej jest często występująca hierarchiczność zagadnień.
Metoda aalizy hierarchii Saaty ego Ważym problemem podejmowaia decyzji optymalizowaej jest często występująca hierarchiczość zagadień. Istieje wiele heurystyczych podejść do rozwiązaia tego problemu, jedak
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka Ćwiczenie nr 4 Temat: Normy żywienia 1. Badania stosowane
Bardziej szczegółowoStan odżywienia ludzi starszych mieszkających w małym mieście Twardogórze
Różańska Probl Hig Epidemiol D, Wyka J, Bierat 2013, 94(3): J. Sta 503-508 odżywieia ludzi starszych mieszkających w małym mieście Twardogórze 503 Sta odżywieia ludzi starszych mieszkających w małym mieście
Bardziej szczegółowoBADANIA DOCHODU I RYZYKA INWESTYCJI
StatSoft Polska, tel. () 484300, (60) 445, ifo@statsoft.pl, www.statsoft.pl BADANIA DOCHODU I RYZYKA INWESTYCJI ZA POMOCĄ ANALIZY ROZKŁADÓW Agieszka Pasztyła Akademia Ekoomicza w Krakowie, Katedra Statystyki;
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Bardziej szczegółowoO liczbach naturalnych, których suma równa się iloczynowi
O liczbach aturalych, których suma rówa się iloczyowi Lew Kurladczyk i Adrzej Nowicki Toruń UMK, 10 listopada 1998 r. Liczby aturale 1, 2, 3 posiadają szczególą własość. Ich suma rówa się iloczyowi: Podobą
Bardziej szczegółowoZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka
ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka TALERZ CZY PIRAMIDA? Przedstawione w modelach zdrowego żywienia zalecenia żywieniowe to sugestie ogólne,
Bardziej szczegółowoKURS STATYSTYKA. Lekcja 3 Parametryczne testy istotności ZADANIE DOMOWE. Strona 1
KURS STATYSTYKA Lekcja 3 Parametrycze testy istotości ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Stroa Część : TEST Zazacz poprawą odpowiedź (tylko jeda jest prawdziwa). Pytaie Statystykę moża rozumieć jako: a) próbkę
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 21 października 2011 r.
Dzieik Ustaw Nr 251 14617 Poz. 1508 1508 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dia 21 paździerika 2011 r. w sprawie sposobu podziału i trybu przekazywaia podmiotowej dotacji a dofiasowaie
Bardziej szczegółowoStruktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates)
Struktura czasowa stóp procetowych (term structure of iterest rates) Wysokość rykowych stóp procetowych Na ryku istieje wiele różorodych stóp procetowych. Poziom rykowej stopy procetowej (lub omialej stopy,
Bardziej szczegółowoLeczenie zachowawcze kobiet po menopauzie z wysiłkowym nietrzymaniem moczu
Jausz Mirończuk, Artur Nowak, Marek Kulikowski Leczeie zachowawcze kobiet po meopauzie z wysiłkowym ietrzymaiem moczu Kliika Giekologii i Położictwa Septyczego Akademii Medyczej w Białymstoku Kierowik
Bardziej szczegółowoOCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM SUPLEMENTACJI.
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 212, 3, str. 28 284 Zbigniew Marzec, Agnieszka Marzec, Lucyna Wyszogrodzka-Koma, Aleksandra Buczek OCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 3, str. 287 292 Zbigniew Marzec, Wojciech Koch, Agnieszka Marzec WPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE
Bardziej szczegółowoSUPLEMENTACJA WITAMINOWO-MINERALNA U LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III.
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 1, str. 30 35 Andrzej Tokarz, Agnieszka Stawarska, Magdalena Kolczewska SUPLEMENTACJA WITAMINOWO-MINERALNA U LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH
Bardziej szczegółowoUDZIAŁ SUPLEMENTÓW W SPOŻYCIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 1, str. 51 59 Jadwiga Hamułka, Agata Wawrzyniak, Ewa Starzak-Jankowska UDZIAŁ SUPLEMENTÓW W SPOŻYCIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Zakład Oceny
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy dietetyki KOD WF/II/st/19
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy dietetyki KOD WF/II/st/19 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : II stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II rok/iii semestr
Bardziej szczegółowoSylabus przedmiotu. Zakład Dietetyki Klinicznej
Sylabus przedmiotu Dietetyka (Zakład Dietetyki Klinicznej) 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia
Bardziej szczegółowoAN ANALYSIS OF KINDERGARDEN TEACHERS` PREPARATION TO PROVIDE FIRST AID
PRZEGL EPIDEMIOL 2011; 65: 663-667 Zdrowie publicze Jadwiga Woźiak, Grzegorz Nowicki, Mariusz Goiewicz, Katarzya Zieloka, Marek Górecki, Alia Dzirba, Ewa Chemperek ANALIZA PRZYGOTOWANIA NAUCZYCIELI WYCHOWANIA
Bardziej szczegółowoEFEKTY ORTODONTYCZNE ROZSUWANIA SZWU PODNIEBIENNEGO* ORTHODONTIC EFFECTS OF PALATAL SUTURE EXPANSION*
ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2008, 54, 1, 94 105 IWONA KAMIŃSKA EFEKTY ORTODONTYCZNE ROZSUWANIA SZWU PODNIEBIENNEGO* ORTHODONTIC EFFECTS OF
Bardziej szczegółowoRachunek prawdopodobieństwa i statystyka W12: Statystyczna analiza danych jakościowych. Dr Anna ADRIAN Paw B5, pok 407 adan@agh.edu.
Rachuek prawdopodobieństwa i statystyka W12: Statystycza aaliza daych jakościowych Dr Aa ADRIAN Paw B5, pok 407 ada@agh.edu.pl Wprowadzeie Rozróżia się dwa typy daych jakościowych: Nomiale jeśli opisują
Bardziej szczegółowoMINIMALIZACJA PUSTYCH PRZEBIEGÓW PRZEZ ŚRODKI TRANSPORTU
Przedmiot: Iformatyka w logistyce Forma: Laboratorium Temat: Zadaie 2. Automatyzacja obsługi usług logistyczych z wykorzystaiem zaawasowaych fukcji oprogramowaia Excel. Miimalizacja pustych przebiegów
Bardziej szczegółowoZmiany w zarządzaniu jakością w polskich szpitalach
Łopacińska Hygeia Public I, Tokarski Health 2014, Z, Deys 49(2): A. 343-347 Zmiay w zarządzaiu jakością w polskich szpitalach 343 Zmiay w zarządzaiu jakością w polskich szpitalach Quality maagemet chages
Bardziej szczegółowoWpływ religijności na ukształtowanie postawy wobec eutanazji The impact of religiosity on the formation of attitudes toward euthanasia
Ewelia Majka, Katarzya Kociuba-Adamczuk, Mariola Bałos Wpływ religijości a ukształtowaie postawy wobec eutaazji The impact of religiosity o the formatio of attitudes toward euthaasia Ewelia Majka 1, Katarzya
Bardziej szczegółowoWitaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki
Dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego Witaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki Zestaw witamin i składników mineralnych przygotowany
Bardziej szczegółowoOptymalizacja sieci powiązań układu nadrzędnego grupy kopalń ze względu na koszty transportu
dr hab. iż. KRYSTIAN KALINOWSKI WSIiZ w Bielsku Białej, Politechika Śląska dr iż. ROMAN KAULA Politechika Śląska Optymalizacja sieci powiązań układu adrzędego grupy kopalń ze względu a koszty trasportu
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ
DZIENNIK URZĘDOWY URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ Warszawa, dia 19 maja 2015 r. Poz. 41 Zarządzeie Nr 12 Prezesa Urzędu Komuikacji Elektroiczej z dia 18 maja 2015 r. 1) w sprawie plau zagospodarowaia
Bardziej szczegółowoWPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ZAKUP I STOSOWANIE PRZEZ OSOBY STARSZE WITAMINOWO-MINERALNYCH SUPLEMENTÓW DIETY
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4 (65), 271 277 AGNIESZKA SARAN, GRAŻYNA DUDA 1 WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ZAKUP I STOSOWANIE PRZEZ OSOBY STARSZE WITAMINOWO-MINERALNYCH SUPLEMENTÓW DIETY Streszczenie
Bardziej szczegółowoWspółpraca instytucji pomocy społecznej z innymi instytucjami
Projekt 1.16 Koordyacja a rzecz aktywej itegracji jest współfiasoway przez Uię Europejską w ramach Europejskiego Fu duszu Społeczego Współpraca istytucji pomocy społeczej z iymi istytucjami a tereie gmiy,
Bardziej szczegółowoWytarzanie energii ze źródeł odnawialnych w procesie spalania mieszanego paliwa wtórnego zawierającego biomasę
Wytarzaie eergii ze źródeł odawialych w procesie spalaia mieszaego paliwa wtórego zawierającego biomasę Autor: Rafał Szymaowicz - ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Techiki Cieplej ( Eergetyka r 5/2011) W
Bardziej szczegółowoWykład. Inwestycja. Inwestycje. Inwestowanie. Działalność inwestycyjna. Inwestycja
Iwestycja Wykład Celowo wydatkowae środki firmy skierowae a powiększeie jej dochodów w przyszłości. Iwestycje w wyiku użycia środków fiasowych tworzą lub powiększają majątek rzeczowy, majątek fiasowy i
Bardziej szczegółowoZeszyty naukowe nr 9
Zeszyty aukowe r 9 Wyższej Szkoły Ekoomiczej w Bochi 2011 Piotr Fijałkowski Model zależości otowań giełdowych a przykładzie otowań ołowiu i spółki Orzeł Biały S.A. Streszczeie Niiejsza praca opisuje próbę
Bardziej szczegółowoWPŁYW SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH Z DIETĄ ORAZ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA STAN MINERALNY ORGANIZMU STUDENTEK
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 912 916 Anna Puścion 1, Renata Markiewicz-Żukowska, Elżbieta Karpińska, Katarzyna Mystkowska 1, Maria H. Borawska WPŁYW SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH Z DIETĄ
Bardziej szczegółowoZasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży
Zasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży Pamiętaj o codziennym spożywaniu produktów zawartych w piramidzie! PRODUKTY ZBOŻOWE ( mąki, kasza, ryż, płatki, pieczywo i makarony) Sągłównym
Bardziej szczegółowoArtykuł techniczny CVM-NET4+ Zgodny z normami dotyczącymi efektywności energetycznej
1 Artykuł techiczy Joatha Azañó Dział ds. Zarządzaia Eergią i Jakości Sieci CVM-ET4+ Zgody z ormami dotyczącymi efektywości eergetyczej owy wielokaałowy aalizator sieci i poboru eergii Obeca sytuacja Obece
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 723 727 Danuta Czapska, Lucyna Ostrowska, Ewa Stefańska, Jan Karczewski OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH
Bardziej szczegółowozbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)
HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA
POLITCHIKA OPOLSKA ISTYTUT AUTOMATYKI I IFOMATYKI LABOATOIUM MTOLOII LKTOICZJ 7. KOMPSATOY U P U. KOMPSATOY APIĘCIA STAŁO.. Wstęp... Zasada pomiaru metodą kompesacyją. Metoda kompesacyja pomiaru apięcia
Bardziej szczegółowo[8ZSP/KII] Dietetyka
1. Ogólne informacje o module [8ZSP/KII] Dietetyka Nazwa modułu DIETETYKA Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status modułu Język
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 1, str. 89 94 Katarzyna Cieloszczyk, Małgorzata E. Zujko, Anna Witkowska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2 Zakład Technologii i Towaroznawstwa Żywności
Bardziej szczegółowoZbożowe śniadanie zimowe. dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej
Zbożowe śniadanie zimowe dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej Asortyment produktów zbożowych Produkty zbożowe stanowią podstawę wyżywienia ludności na całym świecie, znajdują się
Bardziej szczegółowoSylabus z modułu. [24A] Dietetyka. Poznanie podstawowych składników zbilansowanej diety, określenie zasad zdrowego żywienia i odżywiania.
Sylabus z modułu [24A] Dietetyka 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu DIETETYKA Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status
Bardziej szczegółowoMAKROELEMENTY W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH UCZENNIC ZE SZKÓŁ POLICEALNYCH M. BIAŁEGOSTOKU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 326 331 Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Barbara Smorczewska-Czupryńska, Joanna Fiłon, Ewa Zawadzka, Jan Karczewski MAKROELEMENTY W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH
Bardziej szczegółowoNatureheals
Natureheals www.donatmg.eu/en Magnez NAUKOWCY OKREŚLILI MAGNEZ MIANEM MINERAŁU DO WALKI ZE STRESEM, NAZYWAJĄC GO RÓWNIEŻ BALSAMEM DLA NERWÓW I MIĘŚNI. MAGNEZ JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MINERAŁÓW NIEZBĘDNYCH
Bardziej szczegółowoOCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III.
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 2, str. 117 122 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska OCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIE ESTYMACJI. ESTYMACJA PUNKTOWA I PRZEDZIAŁOWA
ZAGADNIENIE ESTYMACJI. ESTYMACJA PUNKTOWA I PRZEDZIAŁOWA Mamy populację geeralą i iteresujemy się pewą cechą X jedostek statystyczych, a dokładiej pewą charakterystyką liczbową θ tej cechy (p. średią wartością
Bardziej szczegółowoZastosowanie czujnika pojemnościowego do pomiaru zawartości wody w cieczach elektroizolacyjnych
Dr iż. Piotr Przybyłek Dr hab. iż. Krzysztof Siodła, prof. adzw. Istytut Elektroeergetyki Politechika Pozańska ul. Piotrowo 3a, 60-965 Pozań, Polska E-mail: piotr.przybylek@put.poza.pl, krzysztof.siodla@put.poza.pl
Bardziej szczegółowoobie z mocy ustawy. owego.
Kwartalik Prawo- o-ekoomia 3/015 Aa Turczak Separacja po faktycza lub prawa obie z mocy ustawy cza, ie ozacza defiitywego owego 1 75 1 61 3 Art 75 88 Kwartalik Prawo- o-ekoomia 3/015 zaspokajaia usp iedostatku
Bardziej szczegółowoHigiena jamy ustnej dzieci leczonych ortodontycznie z terenu miasta i wsi
Medycya Ogóla i Nauki o Zdrowiu, 05, Tom, Nr, 5 57 www.moz.pl PRACA ORYGINALNA Higiea jamy ustej dzieci leczoych ortodotyczie z tereu miasta i wsi Joaa Słomska, Aeta Kamińska, Leszek Szalewski, Haa Skórzyńska,
Bardziej szczegółowoPodstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych (w zakresie materiału przedstawionego na wykładzie organizacyjnym)
Podstawy opracowaia wyików pomiarów z elemetami aalizepewości pomiarowych (w zakresie materiału przedstawioego a wykładzie orgaizacyjym) Pomiary Wyróżiamy dwa rodzaje pomiarów: pomiar bezpośredi, czyli
Bardziej szczegółowoEstymacja przedziałowa
Metody probabilistycze i statystyka Estymacja przedziałowa Dr Joaa Baaś Zakład Badań Systemowych Istytut Sztuczej Iteligecji i Metod Matematyczych Wydział Iformatyki Politechiki Szczecińskiej Metody probabilistycze
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska
Politechika Pozańska Temat: Laboratorium z termodyamiki Aaliza składu spali powstałych przy spalaiu paliw gazowych oraz pomiar ich prędkości przepływu za pomocą Dopplerowskiego Aemometru Laserowego (LDA)
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W WIEKU LICEALNYM
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 949 955 Anna Harton, Anna Gałązka, Danuta Gajewska, Sa`eed Bawa, Joanna Myszkowska-Ryciak OCENA SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W WIEKU
Bardziej szczegółowoAnaliza dokładności pomiaru, względnego rozkładu egzytancji widmowej źródeł światła, dokonanego przy użyciu spektroradiometru kompaktowego
doi:1.15199/48.215.4.38 Eugeiusz CZECH 1, Zbigiew JAROZEWCZ 2,3, Przemysław TABAKA 4, rea FRYC 5 Politechika Białostocka, Wydział Elektryczy, Katedra Elektrotechiki Teoretyczej i Metrologii (1), stytut
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z I Konferencji
Sprawozdanie z I Konferencji Zmniejszenie spożycia soli w Polsce a produkty, potrawy i posiłki z obniżoną zawartością soli dla przedstawicieli organów administracji państwowej oraz samorządowej, inspekcji
Bardziej szczegółowo[8ZSTZS/KII] Dietetyka
1. Ogólne informacje o module [8ZSTZS/KII] Dietetyka Nazwa modułu DIETETYKA Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status modułu Język
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW
ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 173 179 OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW EVALUATION OF FATTY ACIDS AND CHOLESTEROL INTAKE BY A GROUP OF STUDENTS Agata Wawrzyniak,
Bardziej szczegółowoElementy modelowania matematycznego
Elemety modelowaia matematyczego Wstęp Jakub Wróblewski jakubw@pjwstk.edu.pl http://zajecia.jakubw.pl/ TEMATYKA PRZEDMIOTU Modelowaie daych (ilościowe): Metody statystycze: estymacja parametrów modelu,
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Anna Sobczak-Czynsz Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka (ZBiJŻ) Ćwiczenie nr
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 ESTYMACJA STATYSTYCZNA
Ćwiczeie ETYMACJA TATYTYCZNA Jest to metoda wioskowaia statystyczego. Umożliwia oszacowaie wartości iteresującego as parametru a podstawie badaia próbki. Estymacja puktowa polega a określeiu fukcji zwaej
Bardziej szczegółowoWystępowanie depresji poporodowej wśród położnic
Występowaie depresji poporodowej wśród położic The occurrece of postpartum depressio amog wome i childbirth Mgr Emilia Iracka1, dr. med. Magdalea Lewicka2 1 SPZOZ w Kraśiku, Polska 2 Zakład Położictwa,
Bardziej szczegółowoMiary położenia (tendencji centralnej) to tzw. miary przeciętne charakteryzujące średni lub typowy poziom wartości cechy.
MIARY POŁOŻENIA I ROZPROSZENIA WYNIKÓW SERII POMIAROWYCH Miary położeia (tedecji cetralej) to tzw. miary przecięte charakteryzujące średi lub typowy poziom wartości cechy. Średia arytmetycza: X i 1 X i,
Bardziej szczegółowoISSN 1898-6447. Zeszyty Naukowe. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Cracow Review of Economics and Management. Metody analizy danych.
ISSN 1898-6447 Uiwersytet Ekoomiczy w Krakowie Zeszyty Naukowe Cracow Review of Ecoomics ad Maagemet 93 Metody aalizy daych Kraków 013 Rada Naukowa Adrzej Atoszewski (Polska), Slavko Arsovski (Serbia),
Bardziej szczegółowoRejestr produktów podlegających zgłoszeniu do Głównego Inspektora Sanitarnego 2007-2010
Rejestr produktów podlegających zgłoszeniu do Głównego Inspektora Sanitarnego 2007-2010 Analiza rejestru powiadomień o pierwszym wprowadzeniu do obrotu środków spożywczych Środki spożywcze specjalnego
Bardziej szczegółowoAnaliza popytu na alkohol w Polsce z zastosowaniem modelu korekty błędem AIDS
Ekoomia Meedżerska 2011, r 10, s. 161 172 Jacek Wolak *, Grzegorz Pociejewski ** Aaliza popytu a alkohol w Polsce z zastosowaiem modelu korekty błędem AIDS 1. Wprowadzeie Okres trasformacji, zapoczątkoway
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 5 WPŁYW SYSTEMU OPODATKOWANIA DOCHODU NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESU DECYZYJNEGO
Agieszka Jakubowska ROZDZIAŁ 5 WPŁYW SYSTEMU OPODATKOWANIA DOCHODU NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESU DECYZYJNEGO. Wstęp Skąplikowaie współczesego życia gospodarczego powoduje, iż do sterowaia procesem zarządzaia
Bardziej szczegółowo4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE. suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach
4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach JESTEŚ RODZICEM MŁODEGO SPORTOWCA? Czy Twoje dziecko uczęszcza na treningi minimum 2 razy w tygodniu? Zdarzyło się, że
Bardziej szczegółowo