Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska"

Transkrypt

1 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 2008, 4, str Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska WARTOŚĆ ENERGETYCZNA ORAZ ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH. CZ. II. Katedra i Zakład Bromatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: prof. ndzw. dr hab. A. Tokarz Dokonano oceny ilościowej sposobu żywienia ludzi starszych (58 kobiet i 46 mężczyzn). Zastosowano metodę wywiadu o spożyciu z ostatnich 24 godz. poprzedzających badanie. Ankiety sporządzano w okresie od lutego 2006 r. do maja 2006 r. Uzyskane wyniki pokazały, że żywienie osób starszych odbiegało od zasad racjonalnego żywienia. Ocena ilościowa wykazała różnice w sposobie żywienia kobiet i mężczyzn oraz osób z różnymi chorobami metabolicznymi. Hasła kluczowe: sposób żywienia, ludzie starsi, energia, składniki podstawowe. Key words: nutrition mode, elderly people, energy, basic ingredients. Cechą znamienną naszych czasów jest ciągle zwiększający się odsetek ludzi starszych w społeczeństwie. Związane jest to głównie z postępem medycyny, przejawiającym się m. in. wprowadzaniem nowych metod diagnostycznych i terapeutycznych, szerszą i lepiej rozwiniętą profilaktyką oraz opieką medyczną, a także rozwojem przemysłu farmaceutycznego. Zaowocowało to wydłużeniem przeciętnego czasu trwania życia, a to z kolei wskazuje na konieczność pogłębiania wiedzy o starzeniu się organizmu oraz szukania skutecznych środków profilaktycznych, do których należy zaliczyć m. in. upowszechnianie zdrowego stylu życia, czyli prawidłowej diety połączonej z aktywnością fizyczną i psychiczną. To właśnie prawidłowe odżywianie jest jednym z niezbędnych czynników warunkujących zdrowie osób starszych. Spożywanie produktów w nieodpowiednich ilościach i proporcjach w stosunku do fizjologicznych potrzeb organizmu może prowadzić do poważnych niedoborów wielu składników odżywczych, co w konsekwencji może przyczyniać się do występowania niektórych chorób (1 7). Dlatego ważne jest monitorowanie sposobu żywienia osób starszych, dzięki któremu istnieje możliwość wykazania nieprawidłowości, co pozwala na odpowiednią ich korektę, poprzez kształtowanie w tej grupie odpowiednich nawyków żywieniowych. Celem pracy była ocena ilościowa podstawowych składników energetycznych diety ludzi starszych, zrzeszonych w wybranych warszawskich stowarzyszeniach społecznych. Grupę ankietowanych charakteryzowało występowanie schorzeń typowych dla wieku podeszłego tj.: choroby sercowo-naczyniowe, cukrzyca typu 2, osteoporoza, przerost prostaty czy otyłość.

2 988 A. Stawarska i inni Nr 4 MATERIAŁ I METODY Badaniami objęto grupę 104. osób (58 kobiet i 46. mężczyzn) w przedziale wiekowym lat. Ankietowani byli zrzeszeni w następujących warszawskich stowarzyszeniach: Centrum Usług Socjalnych i Szkolenia Kadr Pomocy Społecznej Ośrodek Nowolipie ; Fundacja Emeryt ; Uniwersytet Trzeciego Wieku im. H. Szwarc. W badaniu żywieniowym wykorzystano metodę wywiadu o spożyciu z ostatnich 24 godz. poprzedzających badanie. Wywiady zbierano zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie (8). Przy zbieraniu wywiadu żywieniowego korzystano z albumu fotografii produktów i potraw o zróżnicowanej wielkości porcji opracowanego przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie (9). Do obliczeń wykorzystano program komputerowy DIETA 2.0 z 2003 r. oraz Excel 3.0. Wartości określające pobranie analizowanych składników odżywczych z całodziennymi racjami pokarmowymi porównano z aktualnie zalecanymi normami opracowanymi w IŻŻ w Warszawie, dla kobiet i mężczyzn w wieku powyżej 60 lat o małej aktywności fizycznej (10, 11). Ankiety sporządzano w okresie od lutego 2006 r. do maja 2006 r., od poniedziałku do soboty włącznie, jednorazowo z losowo wybranymi osobami starszymi. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Przeprowadzona analiza wartości energetycznej spożywanych posiłków przez osoby starsze wykazała, że w żadnym przypadku nie został przekroczony poziom bezpiecznego spożycia odnośnie energii. Kobiety zrealizowały 64,7% zapotrzebowania na energię, natomiast mężczyźni 72,3% (tab. I). Wraz z postępem wieku zarysowała się niewielka tendencja do obniżania wartości energetycznej spożywanych Tabela I. Energia i składniki odżywcze w średnich racjach pokarmowych badanych osób starszych podział ze względu na płeć Table I. Energy and basic nutrients in daily food rations of elderly people (women and men) Energia, składniki odżywcze i cholesterol Jednostki Kobiety (n=58) % realizacji normy Mężczyźni (n=46) % realizacji normy Energia kcal 1274, ,7 1792, ,3 Białko ogółem g 49,1 17,7 94,3 67,3 23,6 111,5 Tłuszcze g 49,7 25,4 90,9 69,7 31,1 99,8 Węglowodany ogółem g 169,4 61,0 238,3 90,3 Błonnik g 13,9 5,7 46,3 18,9 6,6 63,0 Cholesterol mg 177, ,0 229, ,5

3 Nr 4 Wartość energetyczna i składniki diety ludzi starszych 989 posiłków. Tłumaczy to fakt, iż osoby w przedziale wieku: lat wypełniły poziom bezpiecznego spożycia na energię w 82,6%, a z kolei grupa najstarszych osób (85 96 lat) w 74,3%. Wyniki te są niepokojące, ze względu na zbyt niską podaż energii, szczególnie w przypadku kobiet (10, 11) (tab. I). Zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn nie zostało zrealizowane zalecenie na błonnik pokarmowy (46,3% kobiety; 63% mężczyźni). Może to mieć niekorzystny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu, przy występujących dodatkowo chorobach dietozależnych. Natomiast pozytywne wnioski można wyciągnąć odnośnie ilości dostarczanego cholesterolu wraz z dietą. Okazało się, że zalecenie dotyczące ilości spożywanego cholesterolu kobiety pokryły zaledwie w 59%, a mężczyźni w 76,5%. Oceniając odżywczą dziennych racji pokarmowych przebadanych osób okazało się, że spożycie białka w ciągu doby w stosunku do poziomu bezpiecznego spożycia w przypadku kobiet nie zostało przekroczone (94,3%), natomiast u mężczyzn w niewielkim stopniu (111,5%). Zestawienie i porównanie wyników analizy odnośnie wielkości spożycia białka przez osoby starsze wraz z postępem wieku pokazuje, że tylko w dwóch przedziałach wieku tj lat i lat nastąpiło minimalne przekroczenie normy na ten składnik odżywczy i wyniosło odpowiednio 103,3% i 109,7%. Ponadto, ludzie starsi wraz z wiekiem jedzą mniej białka, co w tym konkretnym przypadku obrazują coraz to niższe wartości procentowe realizacji normy na ten składnik w poszczególnych grupach wiekowych. Wykazano, iż ilość spożywanego tłuszczu przez osoby starsze malała wraz z postępem wieku. Dla przykładu: procent realizacji normy na spożywany tłuszcz w przedziale wieku lat wynosił 110,9%, a w grupie osób najstarszych 103,2%. Mężczyźni w porównaniu do kobiet jedli więcej produktów spożywczych bogatych w węglowodany. Średnie ich spożycie w grupie mężczyzn wyniosło 238,3 g/ dobę, a w grupie kobiet znacznie mniej bo 169,4 g/dobę. Otrzymane wyniki wykazały niewłaściwe proporcje pomiędzy udziałami energii z węglowodanów i tłuszczów, co potwierdza wyniki badań opublikowane przez innych autorów (12, 13). Wśród respondentów jako tłuszcz do smarowania pieczywa na pierwszym miejscu wymieniane było masło, a następnie margaryny. Ludzie w wieku podeszłym mają specyficzne potrzeby żywieniowe. Z uwagi na zmiany fizjologiczne zachodzące w starzejącym się organizmie, zapotrzebowanie na białko ulega zwiększeniu i przyjmuje się, że udział procentowy energii pozyskiwanej z białka powinien mieścić się w przedziale: 12 15% (2, 3, 7). Udział procentowy energii pochodzącej z białka, tłuszczu, węglowodanów u przebadanych osób starszych w większości przypadków odbiegał od zalecanych norm, szczególnie w odniesieniu do tłuszczu i węglowodanów. Udział procentowy energii pochodzącej z białka mieścił się w górnej granicy normy lub w niewielkim stopniu przekraczał ją. W tab. II zostały przedstawione wyniki odnośnie rozkładu procentowego energii pochodzącej ze składników odżywczych dla przebadanych kobiet i mężczyzn. Dla obu płci wyniki są porównywalne i widoczny jest zbyt duży udział procentowy energii pochodzącej z tłuszczu i wynoszący odpowiednio dla kobiet i mężczyzn ok. 34%. Natomiast udział procentowy energii pozyskiwanej z węglowodanów jest niewystarczający i wynosi u kobiet 49,7%, a u mężczyzn 50,2%.

4 990 A. Stawarska i inni Nr 4 Tabela II. Udział procentowy energii pochodzącej z białka, tłuszczu, węglowodanów i alkoholu w dietach badanych osób starszych podział ze względu na płeć Table II. Energy contribution of the basic nutrients in elderly people s daily food rations (women and men) Udział procentowy energii kobiety mężczyźni Składniki n = 58 n = 46 Białko 15,7 3,8 15,3 3,7 Tłuszcze 34,2 7,7 34,0 3,7 Węglowodany 49,7 7,8 50,2 8,9 Alkohol 0,4 1,9 0,5 1,6 Przeprowadzona analiza udziału procentowego energii pochodzącej ze składników odżywczych zawartych w pożywieniu spożywanym przez osoby starsze cierpiące na choroby dietozależne ujawniła szereg nieprawidłowości w stosowanej przez nich diecie. We wszystkich przypadkach został przekroczony bezpieczny poziom udziału procentowego energii pochodzącej z tłuszczu, największy w grupie osób chorych na prostatę (36,2%). U osób chorych na cukrzycę typu 2 zaleca się zwiększenie spożycia białka tak, aby pozyskiwana z niego energia stanowiła 15 20%. W związku z tym można uznać, że ta grupa chorych spełniła normę odnośnie udziału procentowego energii pochodzącej z białka (16,5%), natomiast nie wywiązała się w kwestii ilości spożywanych przez nich węglowodanów (50,5%) WNIOSKI 1. Wykazano zbyt niską podaż energii, szczególnie w przypadku kobiet. 2. Nie zrealizowano zaleceń żywieniowych odnośnie spożycia błonnika pokarmowego oraz cholesterolu. 3. Stwierdzono, iż udział procentowy energii pochodzącej z białka, tłuszczu i węglowodanów w większości przypadków odbiegał od zalecanych norm. A. Stawarska, A. Tokarz, M. Kolczewska ENERGY VALUE AND BASIC INGREDIENTS IN DIET OF ELDERLY PEOPLE FROM SELECTED WARSAW SOCIAL ASSOCIATIONS. PART II. Summary Dietary habits of elderly people (58 women and 46 men) were analysed. The study was based on the 24-h food intake recall. Data were collected from each respondent once only from February 2006 to May The results show that the elderly people dietary intakes differ from recommended optium diet. The optimum quantitative assessment showed differences in dietary intakes between the male and female and elderly people suffering from various metabolic diseases.

5 Nr 4 Wartość energetyczna i składniki diety ludzi starszych 991 PIŚMIENNICTWO 1. Stawarska A., Tokarz A.: Żywienie a choroby wieku podeszłego. Farm. Pol., 2006; 62: Szostak W.B.: Profilaktyka pierwotna i wczesna wtórna cukrzycy 2 typu. Żyw. Człow. Metab., 2005; 32: Sieradzki J.: Prewencja cukrzycy zapobieganie chorobom układu krążenia. Terapia, 2004; 5: Czech A.: Czynniki środowiskowe sprzyjające otyłości. Terapia, 2005; 5: Ostrowska L., Stefańska E. Czapska D., Karczewski J.: Czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego u osób z nadwagą i otyłością, a spożycie głównych składników odżywczych i witamin antyoksydacyjnych. Żyw. Człow. Metab., 2003; 30: Kłosiewicz-Latoszek L., Respondek W.: Znaczenie diety w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Żyw. Człow. Metab., 2001; 28: Duda G., Maruszewska M., Wieczorowska-Tobis K., Jóźwiak A., Chmielewski Z.: Choroby somatyczne a sposób żywienia i wybrane wskaźniki stanu odżywienia kobiet w wieku podeszłym. Żyw. Człow. Metab., 2003; 30: Charzewska J., Rogalska-Niedźwiedź M., Wajszczyk B., Chojnowska Z., Górajec M.: Instrukcja sposobu przeprowadzania wywiadu o spożyciu z ostatnich 24 h poprzedzających badanie. IŻŻ, Warszawa Szczygłowa H., Szczepańska A., Ners A., Nowicka L.: Album porcji produktów i potraw. IŻŻ, Warszawa Ziemlański Ś.: Normy żywienia człowieka. PZWL, Warszawa Program komputerowy DIETA 2.0. IŻŻ, Warszawa Myszkowska-Ryciak J., Bujko J., Malesza M.: Ocena sposobu żywienia kobiet w podeszłym wieku zrzeszonych w Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Warszawie. Żyw. Człow. Metab., 2003; 30: Kłosiewicz-Latoszek L.: Otyłość problem społeczny i leczniczy. Żyw. Człow. Metab., 2004; 31: Adres: Warszawa, ul. Banacha 1.

OCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III.

OCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 2, str. 117 122 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska OCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH

Bardziej szczegółowo

SUPLEMENTACJA WITAMINOWO-MINERALNA U LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III.

SUPLEMENTACJA WITAMINOWO-MINERALNA U LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 1, str. 30 35 Andrzej Tokarz, Agnieszka Stawarska, Magdalena Kolczewska SUPLEMENTACJA WITAMINOWO-MINERALNA U LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH

Bardziej szczegółowo

Andrzej Tokarz, Agnieszka Stawarska, Magdalena Kolczewska

Andrzej Tokarz, Agnieszka Stawarska, Magdalena Kolczewska BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 4, str. 359 364 Andrzej Tokarz, Agnieszka Stawarska, Magdalena Kolczewska OCENA JAKOŚCIOWA SPOSOBU ŻYWIENIA LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009

OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 723 727 Danuta Czapska, Lucyna Ostrowska, Ewa Stefańska, Jan Karczewski OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA I SUPLEMENTACJI U LUDZI STARSZYCH Z CHOROBAMI SERCOWO-NACZYNIOWYMI Z TERENU WARSZAWY

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA I SUPLEMENTACJI U LUDZI STARSZYCH Z CHOROBAMI SERCOWO-NACZYNIOWYMI Z TERENU WARSZAWY ROCZN. PZH 2008, 59, NR 4, 467-472 ANDRZEJ TOKARZ, AGNIESZKA STAWARSKA, MAGDALENA KOLCZEWSKA OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA I SUPLEMENTACJI U LUDZI STARSZYCH Z CHOROBAMI SERCOWO-NACZYNIOWYMI Z TERENU WARSZAWY

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 240-244 Elżbieta Sygnowska, Anna Waśkiewicz OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ Zakład Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka Ćwiczenie nr 4 Temat: Normy żywienia 1. Badania stosowane

Bardziej szczegółowo

Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski

Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 2, str. 131 135 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA OCENA ŻYWIENIA STUDENTÓW UCZELNI SPORTOWEJ Zakład Higieny i Epidemiologii

Bardziej szczegółowo

Robert Szczerbiński, Jan Karczewski 1), Andrzej Szpak 2), Zofia Karczewska 2)

Robert Szczerbiński, Jan Karczewski 1), Andrzej Szpak 2), Zofia Karczewska 2) BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 3, str. 299 306 Robert Szczerbiński, Jan Karczewski 1), Andrzej Szpak 2), Zofia Karczewska 2) PODSTAWOWE SKŁADNIKI ODŻYWCZE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJA CEJ W

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 610 614 Anna Harton, Joanna Myszkowska-Ryciak OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE Katedra Dietetyki Wydziału

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW

OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 173 179 OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW EVALUATION OF FATTY ACIDS AND CHOLESTEROL INTAKE BY A GROUP OF STUDENTS Agata Wawrzyniak,

Bardziej szczegółowo

Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska

Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 285 290 Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ I KALORYCZNEJ JADŁOSPISU DLA DOROSŁYCH Z CUKRZYCĄ TYPU II PROPONOWANEGO W JEDNEJ Z PORADNI

Bardziej szczegółowo

odżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I

odżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I Niedźwiedzka-Stadnik Probl Hig Epidemiol 2013, M i wsp. 94(4): Zawartość 773-779składników odżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I 773 Zawartość składników odżywczych w dietach wybranej

Bardziej szczegółowo

OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZESTAWÓW OBIADOWYCH PRZYGOTOWANYCH W STOŁÓWCE AKADEMICKIEJ

OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZESTAWÓW OBIADOWYCH PRZYGOTOWANYCH W STOŁÓWCE AKADEMICKIEJ ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4 (65), 259 263 MARIA DYMKOWSKA-MALESA 1, ALDONA BAĆ 1, AGNIESZKA PLAWGO 2, KAZIMIERA ZGÓRSKA 2 OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZESTAWÓW OBIADOWYCH PRZYGOTOWANYCH W

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty

Bardziej szczegółowo

ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY

ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 363-370 MARLENA PIEKUT, JUSTYNA ZWIERZYK ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY FULFILLING NUTRITION NEEDS

Bardziej szczegółowo

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych WIEDZA

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych WIEDZA Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie w zdrowiu i chorobie Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 K_W02

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI

OCENA SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 604 609 Zbigniew Marzec, Wojciech Koch, Agnieszka Marzec OCENA SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI Katedra

Bardziej szczegółowo

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola

SPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola 3 SPIS TREŚCI 1. Znaczenie nauki o żywieniu 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu................................................8 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka.............................................9

Bardziej szczegółowo

POZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY MODEL ŻYWIENIA*

POZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY MODEL ŻYWIENIA* BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 615 619 Izabela Bolesławska, Juliusz Przysławski, Marian Grzymisławski 1) POZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ ENERGII I SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W PLANOWANYCH DO SPOŻYCIA RACJACH POKARMOWYCH MIESZKAŃCÓW DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ W KRAKOWIE

ZAWARTOŚĆ ENERGII I SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W PLANOWANYCH DO SPOŻYCIA RACJACH POKARMOWYCH MIESZKAŃCÓW DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ W KRAKOWIE ROCZN. PZH 2010, 61, Nr 2, 207-212 ZAWARTOŚĆ ENERGII I SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W PLANOWANYCH DO SPOŻYCIA RACJACH POKARMOWYCH MIESZKAŃCÓW DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ W KRAKOWIE ENERGY AND NUTRIENTS CONTENT IN

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż,

Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż, Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż, Główny Inspektorat Sanitarny i Stowarzyszenie Polska Federacja Producentów

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 327-332 JOANNA WYKA, ALICJA ŻECHAŁKO-CZAJKOWSKA OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU ASSESING THE FOOD INTAKE IN FIRST YEAR STUDENTS OF AGRICULTURAL

Bardziej szczegółowo

OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z AUGUSTOWA (WOJ. PODLASKIE) W OPARCIU O PODAŻ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH

OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z AUGUSTOWA (WOJ. PODLASKIE) W OPARCIU O PODAŻ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 332 336 Barbara Smorczewska-Czupryńska, Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Ewa Granacka, Jan Karczewski OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z

Bardziej szczegółowo

Zasady układania jadłospisów, obliczanie wartości odżywczej posiłku.

Zasady układania jadłospisów, obliczanie wartości odżywczej posiłku. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku Zasady układania jadłospisów, obliczanie wartości odżywczej posiłku. inż. Agnieszka Świątkowska Zgodnie z zaleceniami racjonalnego żywienia przyjęto,

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy dietetyki KOD WF/II/st/19

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy dietetyki KOD WF/II/st/19 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy dietetyki KOD WF/II/st/19 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : II stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II rok/iii semestr

Bardziej szczegółowo

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Novo Nordisk w Polsce

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Novo Nordisk w Polsce Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Novo Nordisk w Polsce Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 2, 48-53 2009

Bardziej szczegółowo

SKŁADNIKI REGULACYJNE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ W INTERNATACH NA TERENIE POWIATU SOKÓLSKIEGO

SKŁADNIKI REGULACYJNE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ W INTERNATACH NA TERENIE POWIATU SOKÓLSKIEGO BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 3, str. 293 299 Robert Szczerbiński, Renata Markiewicz-Żukowska 1), Jan Karczewski 2) SKŁADNIKI REGULACYJNE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ W INTERNATACH NA

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla osób chorych na cukrzycę proponowanych przez firmę Bayer w Polsce

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla osób chorych na cukrzycę proponowanych przez firmę Bayer w Polsce Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla osób chorych na cukrzycę proponowanych przez firmę Bayer w Polsce Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 2, 40-47 2009

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 699 703 Wioleta J. Charkiewicz, Renata Markiewicz, Maria H. Borawska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU Zakład

Bardziej szczegółowo

TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające

TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. UP Konferencja firm cateringowych - CATERING SZPITALNY

Bardziej szczegółowo

Wydział Lekarski, Zakład Higieny i Dietetyki UJCM. Zakład Higieny i Dietetyki. Podstawy żywienia człowieka

Wydział Lekarski, Zakład Higieny i Dietetyki UJCM. Zakład Higieny i Dietetyki. Podstawy żywienia człowieka Załącznik nr 4 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Sylabus modułu kształcenia na studiach wyższych Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Wydział Lekarski,

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje w roku akademickim 2012/2013

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje w roku akademickim 2012/2013 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta przedmiotu Instytut Zdrowia obowiązuje w roku akademickim 01/013 Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Profil: Praktyczny Forma studiów: Stacjonarne Kod

Bardziej szczegółowo

KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ

KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ Kierunek studiów: Dietetyka Poziom : studia pierwszego stopnia

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI

WPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 3, str. 287 292 Zbigniew Marzec, Wojciech Koch, Agnieszka Marzec WPŁYW SUPLEMENTACJI PREPARATAMI WITAMINOWO-MINERALNYMI NA CAŁKOWITE POBRANIE WAPNIA I MAGNEZU W GRUPIE

Bardziej szczegółowo

GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie)

GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie) 1. Czym jest GDA? GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie) to wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie zostały wyznaczone przez naukowców dla przeciętnego

Bardziej szczegółowo

Powszechne mity dotyczące diety. Zofia Kwiatkowska

Powszechne mity dotyczące diety. Zofia Kwiatkowska Powszechne mity dotyczące diety 1 Zofia Kwiatkowska Struktura prezentacji O Historia O Czym jest dieta? O Czym jest żywienie? O Zasady zdrowego żywienia O Najczęstsze mity dotyczące diety O Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH W TŁUSZCZACH W DZIENNEJ RACJI POKARMOWEJ OSÓB Z NYSY I OKOLIC

ZAWARTOŚĆ WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH W TŁUSZCZACH W DZIENNEJ RACJI POKARMOWEJ OSÓB Z NYSY I OKOLIC BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 692 698 Elżbieta Grochowska-Niedworok 1, Marta Misiarz 1, Joanna Wyka 1,2, Ewa Malczyk 1,Beata Całyniuk 1, Aleksandra Mamala 1 ZAWARTOŚĆ WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 187-192 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA ASSESSMENT OF DIETARY HABITS IN STUDENTS OF THE MEDICAL UNIVERSITY

Bardziej szczegółowo

PRACE ORYGINALNE. Ocena sposobu żywienia osób po 60. roku życia pochodzących z Jodłowa i Nadziejowa

PRACE ORYGINALNE. Ocena sposobu żywienia osób po 60. roku życia pochodzących z Jodłowa i Nadziejowa PRACE ORYGINALNE Piel. Zdr. Publ. 2014, 4, 3, 219 226 ISSN 2082-9876 Copyright by Wroclaw Medical University Ewa Malczyk A G, Marzena Zołoteńka-Synowiec A, E, F, Beata Całyniuk A, E, F, Wioleta Guzik A

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 1, str. 89 94 Katarzyna Cieloszczyk, Małgorzata E. Zujko, Anna Witkowska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2 Zakład Technologii i Towaroznawstwa Żywności

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Nazwa programu (kierunku) Pielęgniarstwo Poziom i forma studiów studia I stopnia stacjonarne Specjalność: Ścieżka dyplomowania: Nazwa

Bardziej szczegółowo

Sylabus przedmiotu: Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Kierunek: Opis przedmiotu. Dane podstawowe. Efekty i cele. Opis.

Sylabus przedmiotu: Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Kierunek: Opis przedmiotu. Dane podstawowe. Efekty i cele. Opis. Sylabus przedmiotu: Specjalność: Żywienie człowieka inżynieria produktów żywnościowych Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny

Bardziej szczegółowo

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185 SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka KOD WF/I/st/35

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka KOD WF/I/st/35 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka KOD WF/I/st/35 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III rok/v semestr 5.

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2 KARTA KURSU Nazwa Podstawy zdrowego żywienia Nazwa w j. ang. Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Mgr inż. Ewelina Trojanowska Zespół dydaktyczny Mgr inż. Ewelina Trojanowska Opis kursu (cele kształcenia)

Bardziej szczegółowo

GDA. Prawidłowe odżywianie

GDA. Prawidłowe odżywianie GDA Prawidłowe odżywianie Co to jest GDA? Prawidłowe odżywianie jest jednym z warunków zachowania dobrego stanu zdrowia. Aby móc dopasować swój sposób odżywiania do stylu życia jaki prowadzimy, niezbędne

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM

OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Elżbieta Karpińska*, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska Zakład Bromatologii Uniwersytetu Medycznego

Bardziej szczegółowo

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie

Bardziej szczegółowo

WYBRANE NORMY ŻYWIENIA

WYBRANE NORMY ŻYWIENIA WYBRANE NORMY ŻYWIENIA DLA POPULACJI POLSKIEJ WEDŁUG INSTYTUTU ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA ENERGIA TAB. 1 NORMY NA ENERGIĘ DLA DZIECI I MŁODZIEŻY, USTALONE NA POZIOMIE ZAPOTRZEBOWANIA ENERGETYCZNEGO GRUPY (EER).

Bardziej szczegółowo

Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie

Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki

Bardziej szczegółowo

Materiałpomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiałpomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiałpomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej

Bardziej szczegółowo

Znakowania Wartością Odżywczą GDA

Znakowania Wartością Odżywczą GDA Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA Państwowa Inspekcja Sanitarna Polska Federacja Producentów Żywności Warszawa, 19.09.2007 Znakowanie, a strategia walki z nadwagą i otyłością

Bardziej szczegółowo

OCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA

OCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA ROCZN. PZH 2008, 59, NR 3, 343-349 LUCYNA OSTROWSKA, EWA STEFAŃSKA, DANUTA CZAPSKA, JAN KARCZEWSKI OCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA ASSESSMENT

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ WAPNIA I ŻELAZA ORAZ ICH GŁÓWNE ŹRÓDŁA W DIECIE MĘŻCZYZN W OKRESIE 21-LETNIEJ OBSERWACJI

ZAWARTOŚĆ WAPNIA I ŻELAZA ORAZ ICH GŁÓWNE ŹRÓDŁA W DIECIE MĘŻCZYZN W OKRESIE 21-LETNIEJ OBSERWACJI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 420-427 Angelika Edyta Charkiewicz, Bogusław Poniatowski, Maria Karpińska, Janusz Korecki, Jacek Jamiołkowski, Andrzej Szpak ZAWARTOŚĆ WAPNIA I ŻELAZA ORAZ ICH

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY ZDROWIA W BIAŁYMSTOKU

OCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY ZDROWIA W BIAŁYMSTOKU BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 704 708 Katarzyna Socha, Maria H. Borawska, Renata Markiewicz, Wioleta J. Charkiewicz 1) OCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO

ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 181-185 ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO ENERGY AND SELECTED NUTRIENTS CONTENT IN PRE-SCHOOL CHILDREN DIET OF

Bardziej szczegółowo

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Servier w Polsce

Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Servier w Polsce Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Servier w Polsce Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 3, 63-68 2009 63 Alicja

Bardziej szczegółowo

W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej. II. Założenia. III. Określenie rodzaju diety i celu

W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej. II. Założenia. III. Określenie rodzaju diety i celu W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej. II. Założenia. III. Określenie rodzaju diety i celu jej zastosowania. IV. Wykaz głównych zaleceń dotyczących

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) Dz.U.07.137.967 2010.01.22 zm. Dz.U.2010.9.63 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) (Dz. U. z dnia 31 lipca 2007 r.) Na

Bardziej szczegółowo

Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe

Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych

Bardziej szczegółowo

OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ DIET ODCHUDZAJĄCYCH

OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ DIET ODCHUDZAJĄCYCH ROCZN. PZH 2007, 58, NR 2, 427-435 AGATA WAWRZYNIAK, JADWIGA HAMUŁKA, KATARZYNA KIEŁEK OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ DIET ODCHUDZAJĄCYCH ASSESSMENT OF THE NUTRITIONAL VALUE OF SLIMMING DIETS Zakład Oceny Żywienia

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Anna Sobczak-Czynsz Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka (ZBiJŻ) Ćwiczenie nr

Bardziej szczegółowo

OCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM SUPLEMENTACJI.

OCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM SUPLEMENTACJI. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 212, 3, str. 28 284 Zbigniew Marzec, Agnieszka Marzec, Lucyna Wyszogrodzka-Koma, Aleksandra Buczek OCENA POBRANIA WAPNIA, MAGNEZU, SODU I POTASU Z CAŁODZIENNYMI RACJAMI POKARMOWYMI

Bardziej szczegółowo

"Program pilotażowy - Dieta Mamy".

Program pilotażowy - Dieta Mamy. "Program pilotażowy - Dieta Mamy". Dnia 1.10.2019 r Szpital Powiatowy im.t.malińskiego w Śremie podjął współpracę z programem pilotażowym Standard szpitalnego żywienia kobiet w ciąży i w okresie poporodowym-dieta

Bardziej szczegółowo

POZIOM SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GRUPIE STUDENTÓW FARMACJI I DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W POZNANIU

POZIOM SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GRUPIE STUDENTÓW FARMACJI I DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W POZNANIU BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 455 460 Izabela Bolesławska, Ilona Górna, Juliusz Przysławski POZIOM SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GRUPIE STUDENTÓW FARMACJI I DIETETYKI UNIWERSYTETU

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW AKADEMII ROLNICZEJ W SZCZECINIE W 2006 ROKU. CZ. I. SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH I STAN ODŻYWIENIA

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW AKADEMII ROLNICZEJ W SZCZECINIE W 2006 ROKU. CZ. I. SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH I STAN ODŻYWIENIA ROCZN. PZH 2009, 60, Nr 1, 59-64 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW AKADEMII ROLNICZEJ W SZCZECINIE W 2006 ROKU. CZ. I. SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH I STAN ODŻYWIENIA NUTRITION MODE EVALUATION

Bardziej szczegółowo

Rafał Ilow, Bożena Regulska-Ilow, Jadwiga Biernat, Alicja Kowalisko 1)

Rafał Ilow, Bożena Regulska-Ilow, Jadwiga Biernat, Alicja Kowalisko 1) BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 3, str. 293 298 Rafał Ilow, Bożena Regulska-Ilow, Jadwiga Biernat, Alicja Kowalisko 1) OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA WYBRANYCH GRUP POPULACJI DOLNOŚLA SKIEJ 50-LATKOWIE Katedra

Bardziej szczegółowo

Wymienniki dietetyczne w cukrzycy. Dr inż. Joanna Myszkowska-Ryciak Zakład Dietetyki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 20.06.

Wymienniki dietetyczne w cukrzycy. Dr inż. Joanna Myszkowska-Ryciak Zakład Dietetyki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 20.06. Wymienniki dietetyczne w cukrzycy Dr inż. Joanna Myszkowska-Ryciak Zakład Dietetyki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 20.06.2012 Zalecenia szczegółowe - węglowodany: 40 50% wartości energetycznej

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRAKTYKI w SZPITALU DLA STUDENTÓW Wyższej Szkoły Zdrowia. Urody i Edukacji w Poznaniu

PROGRAM PRAKTYKI w SZPITALU DLA STUDENTÓW Wyższej Szkoły Zdrowia. Urody i Edukacji w Poznaniu PROGRAM PRAKTYKI w SZPITALU DLA STUDENTÓW Wyższej Szkoły Zdrowia. Urody i Edukacji w Poznaniu ukształtowania cech, jakich wymaga zawód dietetyka: rzetelnego podejścia do pracy, uczciwości, odpowiedzialności

Bardziej szczegółowo

Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii.

Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. Lista przedmiotów, które mogą być uznane za podstawie oceny efektów uczenia się zdobytych na drodze edukacji pozaformalnej i nieformalnej na rok akademicki 2015/2016 Wydział Nauk o Zdrowiu Poziom studiów

Bardziej szczegółowo

Tematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2

Tematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2 Tematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2 1. Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i strukturą egzaminu zewnętrznego. 2. Problematyka żywienia w Polsce i na świecie. -wymienia

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA. Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA. Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku Nadwaga i otyłość - najważniejszy problem zdrowia publicznego. Istnieje ok. 80 chorób powstających na tle wadliwego

Bardziej szczegółowo

Składniki pokarmowe i ich rola w żywieniu

Składniki pokarmowe i ich rola w żywieniu WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Zawód: kucharz Przedmiot: Zasady żywienia Klasa 1. Ocena Nazwa działu / wymagania Znaczenie nauki

Bardziej szczegółowo

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia PODSTAWY ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Obszar kształcenia: nauki humanistyczne Status przedmiotu: Obligatoryjny Grupa przedmiotów: B-przedmiot kierunkowy Kod ECTS: 01341-10-B Kierunek studiów: Nauki o rodzinie Specjalność:

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty

Bardziej szczegółowo

Anna Kłos 1), Jerzy Bertrandt 1), Elżbieta Stężycka 1), Wiesława Szymańska 2)

Anna Kłos 1), Jerzy Bertrandt 1), Elżbieta Stężycka 1), Wiesława Szymańska 2) BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 336-340 Anna Kłos 1), Jerzy Bertrandt 1), Elżbieta Stężycka 1), Wiesława Szymańska 2) ZAWARTOŚĆ MIEDZI, CYNKU, MAGNEZU I MANGANU W CAŁODZIENNEJ RACJI POKARMOWEJ

Bardziej szczegółowo

Żywność, żywienie, zdrowie

Żywność, żywienie, zdrowie Żywność, żywienie, zdrowie est modus in rebus Roman Cichon CM UMK 2013 ŻYWNOŚĆ BEZPIECZNA pod względem higienicznym, UMOŻLIWIAJĄCA dostarczanie potrzebnych składników odżywczych, UMOŻLIWIAJĄCA prawidłowe

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty)

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty) Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Żywienie człowieka Kod przedmiotu/

Bardziej szczegółowo

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

Europejski Tydzień Walki z Rakiem 1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 3, 313-318 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO EVALUATION OF THE NUTRITION MODEL IN STUDENTS OF UNIVERSITY IN RZESZOW Elżbieta Głodek, Marian Gil

Bardziej szczegółowo

NATURALNA I BEZPIECZNA ŻYWNOŚĆ PODSTAWĄ NOWOCZESNEJ DIETY

NATURALNA I BEZPIECZNA ŻYWNOŚĆ PODSTAWĄ NOWOCZESNEJ DIETY NATURALNA I BEZPIECZNA ŻYWNOŚĆ PODSTAWĄ NOWOCZESNEJ DIETY KATEDRA I ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO Prof. dr hab. n med.dr h.c. Piotr Książek W zdrowym ciele zdrowy duch Decimus Junius Juvenalis Prawidłowe

Bardziej szczegółowo

Zawód i symbol cyfrowy zawodu: Technik Żywienia i Usług Gastronomicznych Przedmiot: Zasady żywienia. Klasa: II TŻ

Zawód i symbol cyfrowy zawodu: Technik Żywienia i Usług Gastronomicznych Przedmiot: Zasady żywienia. Klasa: II TŻ Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych (kształcenie w zawodzie) Zawód i symbol cyfrowy zawodu: Technik

Bardziej szczegółowo

Komentarz dietetyk 321[11]-01 Czerwiec 2009

Komentarz dietetyk 321[11]-01 Czerwiec 2009 Strona 1 z 16 Strona 2 z 16 Strona 3 z 16 Strona 4 z 16 Strona 5 z 16 Strona 6 z 16 Strona 7 z 16 Strona 8 z 16 W pracach egzaminacyjnych oceniane były następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej.

Bardziej szczegółowo

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia PODSTAWY ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Obszar kształcenia: nauki humanistyczne Status przedmiotu: Obligatoryjny Grupa przedmiotów: B-przedmiot kierunkowy Kod ECTS: 01341-10-B Kierunek studiów: Nauki o rodzinie Specjalność:

Bardziej szczegółowo

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 4, 469-475 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA ASSESSMENT OF DIETARY INTAKE OF LOWER SECONDARY SCHOOL

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW

ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW SPIS TREŚCI 1. Zasady zdrowego żywienia 2. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 3. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 4. Zalecenia

Bardziej szczegółowo

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia PODSTAWY ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Obszar kształcenia: nauki humanistyczne Status przedmiotu: Obligatoryjny Grupa przedmiotów: B-przedmiot kierunkowy Kod ECTS: 01341-10-B Kierunek studiów: Nauki o rodzinie Specjalność:

Bardziej szczegółowo

Sylabus przedmiotu. Zakład Dietetyki Klinicznej

Sylabus przedmiotu. Zakład Dietetyki Klinicznej Sylabus przedmiotu Dietetyka (Zakład Dietetyki Klinicznej) 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia

Bardziej szczegółowo

Sylabus z modułu. [24A] Dietetyka. Poznanie podstawowych składników zbilansowanej diety, określenie zasad zdrowego żywienia i odżywiania.

Sylabus z modułu. [24A] Dietetyka. Poznanie podstawowych składników zbilansowanej diety, określenie zasad zdrowego żywienia i odżywiania. Sylabus z modułu [24A] Dietetyka 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu DIETETYKA Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status

Bardziej szczegółowo

WIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW DZIECI PRZEDSZKOLNYCH Z NOWEGO SĄCZA I OKOLIC. 4. ROLA SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH I BILANSOWANIE DIETY

WIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW DZIECI PRZEDSZKOLNYCH Z NOWEGO SĄCZA I OKOLIC. 4. ROLA SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH I BILANSOWANIE DIETY ROCZN. PZH 2010, 61, Nr 4, 379-383 WIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW DZIECI PRZEDSZKOLNYCH Z NOWEGO SĄCZA I OKOLIC. 4. ROLA SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH I BILANSOWANIE DIETY NUTRITIONAL KNOWLEDGE OF PARENTS OF PRESCHOOL

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 7

Spis treści. Wstęp... 7 LUCYNA NAROJEK C iągłość i zmiana w postępowaniu dietetycznym w wybranych schorzeniach Wydawnictwo SGGW Spis treści Wstęp... 7 1. Dieta w cukrzycy... 9 Era przedinsulinowa... 9 Ograniczenie węglowodanów

Bardziej szczegółowo