Wpływ lokalizacji suchych portów na efektywność realizacji usług logistycznych przez tzw.: Centrum Logistyczne Rejonu Trójmiasta

Marian Morawski 1 Wpływ lokalizacji suchych portów na efektywność realizacji usług logistycznych przez tzw.: Centrum Logistyczne Rejonu Trójmiasta Wstęp Ze względu na położenie geograficzne morskich portów Trójmiejskich, połączenia drogowe do portu Gdynia są takie same, jak połączenia drogowe portu gdańskiego ponieważ przechodzą przez miasto, tj.: Gdynię i Sopot, co skutkuje tym, że trasa przejazdu jest w znacznym stopniu przeciążona. Budowana obecnie ze znacznymi trudnościami autostrada A1 na całej długości jej przebiegu w kraju ma dla portów morskich kluczowe znaczenie aż do tego stopnia, że jakiekolwiek dalsze opóźnienie w jej realizacji i oddaniu do eksploatacji może doprowadzić do znacznego spadku znaczenia portów morskich Gdańska i Gdyni w skali rejonu Morza Bałtyckiego oraz może to mieć niestety negatywny wpływ na rozwój całej gospodarki morskiej państwa oraz rozwoju gospodarczego regionu pomorskiego w szczególności. Podobna sytuacja jak z połączeniami drogowymi, istnieje również w połączeniach kolejowych portu gdyńskiego i gdańskiego. Faktem jest, że Gdynia ma bezpośrednią linię kolejową do Gdańska jak również bezpośrednie połączenie z Bydgoszczą prowadzące przez Kościerzynę. Jednak ze względu na małą przepustowość tej trasy jest ona niestety użytkowana tylko w bardzo znikomym stopniu. Tak więc ogólnie pojęta dostępność transportowa polskich portów morskich jest zespołem czynników decydujących o wielkości napływającej i wpływającej oraz przeładowanej masy ładunkowej. Do tych czynników określających dostępność transportową można między innymi zaliczyć: wielkość wymiany towarowej portu z zagranicą realizowanej drogą morską całościową pojemność zaplecza tj.: wypełnienie zaplecza masą towarową w obrocie morskim, konkurencyjność portu na rynkach usług portowych, a tym samym wielkość (rozmiar i możliwości) zaplecza bezpośredniego portu morskiego. Centrum Logistyczne Rejonu Trójmiasta Właściwe inwestowanie w infrastrukturę logistyczną w województwie pomorskim, a w tym szczególnie budowę dobrze skomunikowanego od strony kolejowej centrum dystrybucji ładunków zagwarantuje atrakcyjność inwestycyjną całego regionu, co pozwoli promować międzynarodową ofertę obsługi logistycznej strumieni ładunków kontenerowych, nie tylko z punktu widzenia terminali morskich, ale również morskich portów jako takich przede wszystkim w rejonie Morza Bałtyckiego. Głównym celem działań logistyki jest rozwiązywanie ważnych i aktualnych problemów gospodarczych w skali zarówno krajowej, jak i międzynarodowej. Zadania logistyczne muszą być zatem powierzone wyspecjalizowanym operatorom. Taką rolę pełnią tzw. centra logistyczne. Centrum Logistyczne Rejonu Trójmiasta 2 charakteryzuje się położeniem geograficznym oraz przypisanymi funkcjami regionu tranzytowego jak też znaczną koncentracją produkcji. Tranzytowe położenie regionu Trójmiasta będzie umacniane poprzez modernizację i rozbudowę wszystkich rodzajów połączeń intermodalnych w tym głównie kolejowych i drogowych, a także morskich w ramach istniejącego europejskiego korytarza transportowego nr VI Północ- Południe. Faktem jest stwierdzenie, iż Trójmiasto przede wszystkim pełni funkcje logistyczno - spedycyjne związane z obsługą transportową towarów przemieszczanych w relacjach międzynarodowych poprzez obsługę zagranicznego handlu morskiego Polski i part- 1 dr Marian Morawski, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni 2 M. Mindur Logistyka infrastruktura techniczna na świecie wyd.2 - Instytut Technologii Eksploatacji PIB/2012 Radom str.360 Logistyka 6/2013 345

nerów tranzytowych oraz przyszłych partnerów tj.: Białorusi 3 i Ukrainy. Budowa i sprawne funkcjonowanie Centrum Logistycznego Rejonu Trójmiasta (CLRT) będzie potencjalnie zwiększać konkurencyjność drogi transportowej przez suche porty oraz przez porty morskie Gdańska i Gdyni. Zasadnicze centra logistyczne wchodzące w skład struktury CLRT to duże centra: 1. Gdyńskie Centrum logistyczne 2. Gdańskie Centrum logistyczne zwane Pomorskim Centrum Logistycznym różnymi środkami transportu co umożliwia przeładowanie ogólnie kontenerów do wielkości 1 mln TEU rocznie, a składowe czasowe na placach składowych to ponad 20 tys. TEU. Należy stwierdzić, że funkcjonowanie centrów logistycznych w rejonach niemieckich portów morskich - Rostocku czy Bremy stanowić będzie wymuszoną konkurencję dla działań logistyczno - spedycyjnych prowadzących przez CLRT. Prawdą jest, że lądowa droga transportowa z centralnej czy południowej Polski przez terminale zlokalizowane na zachód od CLRT - może być znacznie krótsza odległościowo oraz czasowo, a nawet korzystniejsza kosztowo. Rys. 2. Prognozowanie ilości terminali kontenerowych w Centrum Logistycznym Rejonu Trójmiasta (CLRT) Rys. 1. Duże Centra logistyczne Gdyni i Gdańska Źródło: www.pomorskie.eu/.../pomorskie prezentacja_ inwestycji_4_lutego_2.. Wraz z budową Centrum Logistycznego 4 nastąpi wyraźna poprawa - rozszerzenie oferty jakościowej obsługi logistycznej ładunków w obrocie morskim. Obecnie na Pomorzu istnieje kilka mniejszych, branżowych centrów logistycznych należących do prywatnych operatorów ale budowa na zapleczu portów morskich Gdańska i Gdyni centrum logistyczno - dystrybucyjnego dla kontenerów napływających do portów morskich jest niezbędna aby sprawnie transportować dalej masę towarową do miejsca przeznaczenia Zakładane korzystne prognozy przyrostu wielkości wolumenów w portach Gdańska i Gdyni z jednej strony są motorem napędowym niezbędnych w portach inwestycji logistycznych, a z drugiej strony powstają pytania dotyczące możliwości obsługi tych ładunków od strony zaplecza lądowego. Racjonalnym rozwiązaniem potencjalnego problemu niewydolności infrastruktury liniowej w obrębie portów, w perspektywie do 2020 roku, jest szybkie uruchomienie inwestycji wspomagającej tj.: suchych portów, które umożliwią racjonalizację przede wszystkim kolejowego oraz drogowego ruchu kontenerowego w obrębie całej aglomeracji Trójmiejskiej oraz regionu pomorskiego. Należy zatem zbudować dwa nowe suche porty a następnie połączyć pociągami wahadłowymi zaplecze dystrybucyjne w relacji: suche porty lądowe z portami morskimi, zmniejszając tym samym wiel- 3 M. Morawski.- Potencjał trójmiejskich centrów logistycznych oraz pomorskich portów szansą rozwoju gospodarczego Białorusi Konferencja naukowa II Konferencja Naukowa Logistyka Morska LogMare 2010 Jastarnia 4 M. Mindur - Logistyka infrastruktura techniczna na świecie wyd.2 - Instytut Technologii Eksploatacji PIB/2012 Radom str.350 346 Logistyka 6/2013

kość ruchu ciężarowych samochodów po trójmiejskich drogach co przyczyni się do poprawienia efektywności dystrybucji ładunków w zjednostkowanych kontenerach. Schemat pracy pojedynczego suchego portu operującego przeładunkiem kontenerów są następujące w relacjach organizacyjnych: pociąg - pociąg, pociąg - truck, pociąg - plac składowy, plac TIR - naczepa, lub w kolejności dokładnie odwrotnej. A zatem, kontenery trafiłyby tam na wcześniej przygotowane wagony składów pociągów towarowych docierających do terminali lądowych w głębi kraju tj.: 1. Terminalu PCC Kutno, 2. Terminalu PCC Gliwice, 3. Terminalu PCC Brzeg Dolny, 4. Terminalu PCC Frankfurt/Oder, a skąd ładunki trafiają do finalnych odbiorców. Rys. 3. Połączenie terminali przeładunkowych i kontenerowych w Polsce i Europie Główna siła rozwoju województwa pomorskiego to terminale kontenerowe Lokalizacja na Pomorzu ważnego logistycznodystrybucyjnego węzła zwanego umownie Centrum Logistyczne Rejonu Trójmiasta związana jest z szansą na zwiększenie liczby zawijających statków oceanicznych do trójmiejskich portów morskich. Ponieważ konkurencja w branży usług logistycznych w regionie morza bałtyckiego jest ogromna i trzeba sporo wysiłku włożyć w to, aby spełnić się w roli największych terminali morskich do obsługi tranzytu ładunków z Północy na Południe Europy, czy też obsługi ładunków przysłanych z portów wschodnich na Bałtyku. 5 Uruchomienie z początkiem 2010 roku pierwszego serwisu oceanicznego firmy Mearsk pomiędzy Szanghajem i Gdańskiem w Głębokowodnym Terminalu Kontenerowym Gdańska (DCT) już stwarza szansę i pewność, że w najbliższym czasie powstawać będzie w Gdańsku znaczący polski tzw.: hub kontenerowy" 6. Tak więc Baltic Container Terminal w Gdyni i Deep Water Container Terminal w Gdańsku już obsługują największy ruch kontenerowy w Polsce. Każdy z wyżej wymienionych terminali morskich obrał jednak inny własny kierunek rozwoju. BCT Gdynia realizuje więc projekty rozwoju, poprzez pogłębienie nabrzeża portu Gdynia co przełoży się na fakt, że będzie w stanie obsługiwać w najbliższej przyszłości megastatki o ładowności powyżej 15 tys. TEU. BCT Gdynia w związku z zamiarem zagospodarowania terenu po terminalu promowym, planuje zakup nowych suwnic nabrzeżowych, placowych i kolejowych oraz planuje przygotowanie nowych stanowisk dla kontenerów chłodniczych. DCT Gdańsk to jedyny niezamarzający głębokowodny terminal w południowej części Morza Bałtyckiego, dzięki któremu Gdańsk stał się kluczową częścią morskiego szlaku handlowego między Europą a największymi portami Azji. 5 W. Rydzkowski Usługi logistyczne. Teoria i praktyka ILiM 2011 Poznań str.136 6 www.outsourcingportal.pl/.../trojmiasto-portem-hubemdla-krajow-euro.. Logistyka 6/2013 347

DCT Gdańsk jest obecnie największym terminalem kontenerowym w Polsce. DCT jest zatem zasadniczym elementem składowym sukcesu przeładunkowego masy towarowej gdańskiego portu, gdyż w 2012 roku przeładowano 896,5 tys. TEU. DCT obsługuje wielkie kontenerowce globalnego operatora Maersk. I tak raz w tygodniu wpływają do portu statki obsługujące linię AE10 łączącą Azję z Europą. DCT obsługuje raz w tygodniu Gdańsk Finnish Gulf Service (Gdańsk - Kotka - Helsinki - Gdańsk) oraz St. Petersburg Service (Gdańsk - St. Petersburg - Gdańsk). Rys. 4. Lokalizacja terminali kontenerowych Źródło: www.pomorskie.eu/.../pomorskie_prezentacja_inwestycji_ 4_lutego_2..www.gospodarkamorska.pl/.../port-gdyniaprzystępuje-do-drugiego-etapu DCT jeszcze okresie sierpień - październik w 2013 roku obsłuży największe statki kontenerowe pływające na świecie. To nowe jednostki, wybudowane na specjalne zlecenie Mearsk Line o pojemności 18 000 TEU (zdolne pomieścić 18 000 kontenerów 20-stopowych) w stoczniach południowo koreańskich. Istota suchego portu Potrzeba budowania tzw.: suchych portówkontenerowych to w Europie jest stosunkowo nowa, ale uzasadniona rachunkiem ekonomicznym działalność gospodarcza pozwalająca na racjonalizację wszystkich kosztów logistycznych i poprawiająca jakość oraz ilość usług transportowych ładunków przesyłanych głównie transportem intermodalnym w głąb lądu danego kraju. Uzasadnione i przemyślane lokowanie tych inwestycji w bliskiej odległości od portów morskich powoduje, że kierowany do nich i wychodzący stamtąd ciężarowy ruch samochodowy koncentruje się poza terenami miejskimi. Natomiast kursujące wahadłowo pociągi PKP, łączące porty morskie z suchym portem, zapewniają sprawny, szybki ale przede wszystkim stosunkowo tani transport ładunków w kontenerach do baz przeładunkowych, placów składowych a skąd wyekspediowanie ich do odbiorców docelowych. Takie magazyny i zaplecze składowe koncentrujące masy ładunków w suchych portach, pozwalają efektywnie zarządzać całymi łańcuchami dostaw, co stanowi solidną bazę dla wzrostu płynności dostaw ładunków towarowych. Tak więc suche porty powinny być nieodzownym elementem składowym realizacji usług logistycznych w ramach transportu intermodalnego, stając się stymulatorem wzrostu całej branży logistycznej regionu i kraju. Definicja stawia stwierdzenie, że suchy port to obiekt bez dostępu do wody w odróżnieniu od portu wodnego tj.: morskiego oraz śródlądowego, połączony bezpośrednio z portem wodnym koleją lub drogą lądową transportem multimodalnym. Zasadniczymi przesłankami dla budowy suchych portów są czynniki tj.: mniejsza ilość miejsca składowania oraz magazynowania w porcie morskim, wyraźne obniżenie kosztów funkcjonowania portu jako przedsiębiorstwa, kierowany do portów morskich i wychodzący stamtąd ruch ciężarowy kołowy i szynowy, koncentruje się poza terenami miejskimi, W suchym porcie gromadzone byłyby kontenery przeznaczane na konkretny dedykowany pojedynczy statek morski. Ponieważ zawijające obecnie do DCT statki o pojemności 15 500 TEU są w stanie pomieścić tyle, co ponad 170 pociągów kontenerowych, po 90 TBU. Dlatego też przed każdorazowym zawinięciem takiego statku należy znacznie wcześniej zgro- 348 Logistyka 6/2013

madzić odpowiedni "bufar" ładunków oraz dopasować odpowiedniego gabarytowo miejsca składowania towarów, ponieważ w samym terminalu morskim może go być po prostu zbyt mało, zwłaszcza gdyby takich statków w najbliższym okresie miałoby cumować w basenie portowym kilka tygodniowo. Pomorskie Centrum Logistyczne w 2013 W najbliższym czasie w Porcie Gdańsk największe projekty inwestycyjne obejmą budowę następujących terminali: drugiego Głębokowodnego Terminala Kontenerowego (DCT2 Gdańsk), bazy przeładunku paliw płynnych Terminala Towarów Masowych Sypkich. W sąsiedztwie DCT od października 2012 roku już rozbudowuje się największe w północnej Polsce - Pomorskie Centrum Logistyczne, które jest bardzo istotnym elementem rozwoju gospodarczego miasta Gdańska, pretendującego do roli głównej bramy prowadzącej do krajów Europy Środkowo Wschodniej a tym samym może spowodować, że Trójmiasto stanie się jednym z ważniejszych węzłów logistycznych w rejonie Morza Bałtyckiego, tworząc nowe miejsca pracy podobnie jak ma to miejsce w Hamburgu, czy w Rotterdamie. Zakłada się, że Gdańskie - Pomorskie Centrum Logistyczne (PCL) jako inwestycja logistyczna kosztować będzie około 300 mln euro, a docelowo ma dysponować obszarem około pół mln. metrów kw. powierzchni magazynowych. Ponadto planuje się, że kompleksowe zagospodarowanie PCL potrwa około 10 lat, ale dzięki swojej doskonałej lokalizacji powinno cieszyć się dużym zainteresowaniem klientów. Natomiast poszczególne obiekty magazynowe PCL budowane będą stopniowo, w zależności od popytu na usługi logistyczne szczególnie dla kontrahentów na północy Polski. Rys. 5. Magazyn Pomorskiego Centrum Logistycznego oddany do użytku Źródło:www.pisil.pl/.../pierwsi_najemcy_pomorskiego_ centrum_logistycznego Inwestorzy planują że, magazyny o minimalnej powierzchni tj.: 3 500 mkw. będą budowane na zamówienie konkretnych klientów a tym samym dopasowywane do ich indywidualnych potrzeb oraz zamówień. Zarówno cała infrastruktura logistyczna jak i poszczególne nieruchomości będą zarządzane przez zespół wewnętrznych specjalistów z Grupy Goodman. Rys. 6. Magazyn Pomorskiego Centrum Logistycznego oddany do użytku- plan sytuacyjny Źródło: www.pisil.pl/.../pierwsi_najemcy_ pomorskiego_centrum_logistycznego Pierwszy magazyn o powierzchni 14 tys. metrów kwadratowych oddany został do użytku w pierwszym kwartale 2013 r. PCL w Gdańsku to wielofunkcyjne centrum logistyczne powstaje na działce o pow. 110 ha. Teren pod inwestycję został wydzierżawiony na 30 lat z możliwością przedłużenia PCL jest położone w pobliżu portu kontenerowego DCT Gdańsk, czyli największego i zarazem jedynego niezamarzającego głębokowodnego terminala w południowej części Morza Bałtyckiego. Logistyka 6/2013 349

PCL posiada znakomity dostęp do krajowych i międzynarodowych połączeń drogowych, kolejowych, lotniczych oraz morskich. Na ukończeniu jest już Trasa Sucharskiego, która poprzez Południową Obwodnicę Gdańska połączy park z autostradą A1 z drogą ekspresową S6 łączącą Gdańsk ze Szczecinem oraz dalej z Niemcami, a droga S8 łączącą Gdańsk z Warszawą. PCL połączy planowany tunel drogowy pod Martwą Wisłą z lewobrzeżną częścią portu i dalej, przez Trasę Słowackiego, ponownie z Obwodnicą Trójmiasta. PCL to szansa na wykorzystanie ponadmilionowej bazy klientów oraz lokalnego rynku zbytu, a z drugiej dostęp do wysoko wykwalifikowanych i wykształconych pracowników branży logistycznej. Budowa Centrum Logistycznego Gdynia - Zaplecze portu Gdynia w 2013 roku W Porcie Gdynia realizowane są projekty dotyczące infrastruktury drogowo-kolejowej, budowy nowego terminala promowego. Port Gdynia chcąc utrzymać swoją pozycję konkurencyjną w sferze obrotu towarowego, musi inwestować we wzrost przepustowości oraz rozwój infrastruktury transportowej. Zakłada się, że całkowity budżet na lata 2013-2015 zaplanowanych projektów wynosi około 1 miliard PLN. Planistyczne założenia bieżące na 2013 rok obejmują dalszą rozbudowę terminalu przeładunkowego w systemie ro-ro, dokończenie prac poprawiających dostęp drogowy i kolejowy do wschodniej części portu wzdłuż IV Basenu Polskiego, a także zagospodarowanie terenu w pobliżu Nabrzeża Bułgarskiego. W ramach powyższej inwestycji planuje się wybudowanie nowych dróg oraz placów manewrowych wraz z infrastrukturą nadziemną i podziemną nowego Centrum Logistycznego. Obecnie w porcie powstanie nowy magazyn za 32 mln PLN zlokalizowany przy ul. Janka Wiśniewskiego. Magazyn ma być oddany całkowicie do użytku do końca marca 2014 roku. Natomiast firma Przembud Gdańsk SA, ma realizować budowę magazynu paszowego na Nabrzeżu Śląskim w porcie. 1. Magazyn ma mieć pojemność 60 tysięcy ton i ponad 9 tys. m kw. powierzchni użytkowej. 2. Magazyn zostanie oddany do użytku do końca czerwca 2014 roku. 3. Na magazyn przeznaczono teren o powierzchni 30 ha. Należy zaznaczyć iż inwestycje w gdyńskim porcie realizowane są według następującego harmonogramu: W 2011 roku w gdyńskim porcie oddano do użytku magazyn o powierzchni 8 tys. m kw. przy ul. Kontenerowej, zajmujący 1,4 ha. Jest on wykorzystywany przez Morską Agencję Gdynia i spółkę Tarramar. W 2013 r. planowane jest wydanie ponad 217 mln PLN na inwestycje w rozbudowę i modernizację infrastruktury portowej. W kolejnych dwóch latach ta kwota ma sięgnąć 518 mln zł. Budowa "Doliny logistycznej " (planowa) w Gdyni Zarząd Portu w Gdyni zdecydował się inwestować na północny-zachód od Estakady Kwiatkowskiego w "suchą" logistykę, Obecnie w sferze planów jest koncepcja - projekt tzw. suchego portu"- drugiego na Pomorzu w zachodniej części portu Gdynia, który ma być zbudowany w ramach powstałego Subregionalnego Obszaru Funkcjonalnego Gdynia Rumia Kosakowo zwanego też "doliną logistyczną" 7. W ramach wieloletnich planów inwestycyjnych zakłada się utworzenie portowej arterii komunikacyjnej, tzw. : drogi czerwonej która ma także wchodzić w skład Centrum Logistyczno Dystrybucyjnego w ramach Portu Gdynia. Rys 7. Gdyńskie Centrum Logistyczne Źródło:www.thecity.com.pl/Wiadomosci2/.../:owainwestycja-w-Gdyni 7 M. Morawski - Transport morski, czynniki produkcji i infrastruktura I Konferencja Naukowa Logistyka Morska LogMare 2009 Jastarnia 350 Logistyka 6/2013

Platforma logistyczna w postaci suchego portu"- ma stać się zatem operacyjnym i manipulacyjnym zapleczem dwóch największych terminali w Gdyni tj.: 1. Baltic Container Terminal który w 2012 roku przeładował prawie 409 tys. TEU, czyli o 13 proc. więcej niż w 2011 r. 2. Gdynia Container Terminal. - który w 2012 roku przeładował prawie 268 tys. TEU. Inwestycja ta ma przede wszystkim odciążyć port Gdynia z różnego rodzaju dodatkowych przeładunków. Ponadto zakłada się pełną kompatybilność funkcjonalnych z Portem Lotniczym Gdynia - Kosakowo 8 oraz z restrukturyzowanymi terenami stoczniowymi objętymi statusem tzw.: Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Głównym celem tej inicjatywy Centrum logistycznego jest wspólne opracowanie planów zagospodarowania, strategii rozwoju, a także skoordynowania inwestycji, spójnych z planami rozwoju portu morskiego. Natomiast funkcjonowanie suchego portu" ma być skomunikowane z liniami kolejowymi towarowymi węzła trójmiejskiego wchodzącymi w IV skład modernizowanej linii E65. Ponadto teren przyszłej inwestycji dzięki planowanej budowie "Drogi Czerwonej" oraz Obwodnicy Północnej Aglomeracji Trójmiejskiej (OPAT) posiadać będzie bezpośrednie połączenie z Obwodnicą Trójmiasta, a następnie z Autostradą A1. a tym samym odciąży w znacznym stopniu trasę Kwiatkowskiego od ciężkiego transportu samochodowego. Obecnie terminal Gdynia Container Terminal. obsługuje ponad 40 pociągów tygodniowo. Kontenery z trójmiejskich portów wywożone są pociągami Od ponad 20 lat intermodalne pociągi międzynarodowej firmy transportowej POLZUG Intermodal przewożą kontenery do terminali kontenerowych w Polsce, Rosji, na Ukrainie, kursując pomiędzy północnoeuropejskimi portami kontenerowymi w Hamburgu, Bremerhaven i Rotterdamie a zapleczem lądowym portów w Europie Wschodniej obejmując terminale, biura, spółki-córki i przedstawicielstwa również w innych częściach świata a ponadto: Polzug Intermodal uruchamia połączenie kolejowe między gdyńskimi terminalami kontenerowymi - BCT i GCT a terminalem lądowym w Pruszkowie k. Warszawy z dniem 23 marca 2013. Obecnie pociągi kursują dwa razy w tygodniu, a docelowo trzy razy w tygodniu w każdym kierunku. Polzug Intermodal swą ofertę rozszerza o regularne połączenia z pozostałymi terminalami lądowymi w takich miejscowościach jak: w Gądkach k. Poznania, Wrocławiu, Dąbrowie Górniczej, Łodzi oraz terminalami w Europie Zachodniej. Kontenery z trójmiejskich portów wywożone są pociągami. Rys. 8. Projektowane gdyńskie drogi tj.: Obwodnica Północna Aglomeracji Trójmiejskiej (OPAT) oraz tzw. Droga Czerwona Źródło:www.trojmiasto.pl/.../Tak-moze-wygladac-OPATza-10-20-lat-n4790... 8 M. Morawski - Przystosowanie infrastruktury lotniska GDYNIA OKSYWIE do potrzeb cywilnych - Międzynarodowa Konferencja WROCŁAW- 2007 r. Według danych statystycznych w Polsce w ostatnim okresie najszybciej rozwija się sieć dróg kołowych. Transport drogowy obecnie ma ponad 85 proc. udziałów w transporcie intermodalnym kraju. Z wielką satysfakcją należy odnotować fakt, że od roku 2014 nastąpi za sprawą funduszy unijnych odpowiedni czas na doinwestowanie kolei - PKP, a tym samym będzie można znacznie wesprzeć rozwój infrastruktury kolejowej, zwłaszcza w otoczeniu portów trójmiejskich, będących punktem wejścia i wyjścia ładunków kontenerowych do Polski. Gdyńska firma Balticon, operator ruchu kontenerowego i Zarząd Morskiego Portu Gdynia SA stworzą więc zaplecze kolejowe dla nowego Centrum Logistycznego (CL) w gdyńskim porcie. CL powstanie Logistyka 6/2013 351

w pobliżu dwóch terminali kontenerowych BCT i GCT co zapewni też obsługę serwisową kontenerów wszystkich klientów gdyńskiego centrum logistycznego. Inwestycja ma na celu skupienie w jednym miejscu operatorów logistycznych, firm spedycyjnych oraz przedsiębiorstw oferujących usługi depot. Takie rozwiązanie pozwoli na znaczne zmniejszenie kosztów obsługi kontenerów oraz skrócenie czasu ich transportu. Baltic Container Terminal Gdynia Container Terminal Realizując powyższe inwestycje kolejowe, ZMPG współpracują z Polskimi Liniami Kolejowymi (PKP) i z Bałtyckim Terminalem Kontenerowym (BCT) zrealizuje inwestycje o wartości około 650 mln PLN. Samo wykonanie dokumentacji kosztować może około 2 mln PLN. W ramach powyższej inwestycji modernizowane mają być torowiska na obszarze Gdyni, Międzytorzu, a także na terenach ciągnących się od Śródmieścia Gdyni aż do stacji Chylonia. Projekt ten powiązany jest z planem budowy w Gdyni nowoczesnego terminalu kolejowego. Nowe i zmodernizowane torowiska ułatwią dostęp do niego. Terminal kolejowy jest obecnie na etapie projektowania inwestycji a realizacja projektu ma nastąpić do 2015 roku. Suchy port w Gdyni Rys. 9. Planowany inwestycji : Suchy port oraz "Dolina logistyczna " - Gdynia Źródło: opracowanie własne www.gospodarkamorska.pl/.../port-gdynia-przystępuje-do-drugiego-etapu Ta inwestycja wpisuje się w główne kierunki rozwoju portu, które związane są z obsługą drobnicy w kontenerach, na promach i statkach ro-ro. Posiadane tereny pod inwestycje w sferze logistyki zlokalizowane w Porcie Zachodnim stanowią o atrakcyjności portu dla wciąż rozwijającej się w tym obszarze bazy klientów i inwestorów tj.: 1. Balticon SA m.in. Rolls-Royce, 2. Terramar Spedycja Międzynarodowa, 3. Morska Agencja Gdynia, 4. MOSTVA, 5. BCT. Zarząd Morskiego Portu Gdynia przygotowuje się do inwestycji w infrastrukturę kolejową na portowych terenach. Ogłoszone zostały przetargi na sporządzenie dokumentacji projektowej i rozpoczęcie modernizacji oraz drenażu torowisk, między innymi na nabrzeżu Polskim oraz przystąpiono do modernizacji stacji Gdynia Port, a także budowy terminalu kolejowego. Nakłady inwestycyjne Zarządu Portu Gdynia w latach 2012-2014 to planowe ponad 450 mln PLN. Inwestycja w zaplecze kolejowe dla nowego CL pochłonie około 13,5 mln PLN. Powstanie CL w znaczący sposób wpłynie na wzrost zainteresowania armatorów usługami logistycznymi. Rys. 10. Obsługa terminali kontenerowych w 2013 roku Nowy terminal kolejowy spowoduje przede wszystkim, iż podczas przeładunków kontenerów nie trzeba będzie już ze względu na brak dostatecznej ilości miejsca na bocznicach dzielić składów pociągów. Zostanie wyraźnie skrócony czas transportu towarów do odbiorców, ponieważ sukcesywnie rośnie odsetek przewozu kontenerów dokonywanych drogą kolejową. Inwestorzy już złożyli wniosek o dofinansowanie z funduszy UE na opracowanie projektu koncepcyjnego modernizacji stacji Gdynia Port. Należy dodać, że PKP i PLK będą miały ułatwione zadanie, gdyż w myśl założeń z budżetu unijnego na lata 2014-2020 ubiegać się o dofinansowanie swoich przedsięwzięć, mogą inwestorzy, którzy już wykonali projekt budowlany i uzyskali pozwolenie na jego budowę. 352 Logistyka 6/2013

Intermodal Container Yard w Zajączkowie Tczewskim bramą do portów morskich Trójmiasta Dynamiczne zmiany jakie dokonują się w sferze transportowo - logistycznej w całym województwie pomorskim w oparciu o funkcjonujące porty morskie w Gdańsku i Gdyni generują inwestycje w usługi logistyczne oraz infrastrukturę tych portów w postaci rozwoju poszczególnych terminali morskich. Rys. 11. Planowana obsługa terminali kontenerowych po 2013 roku Kluczowe modernizacje i inwestycje kolejowe, prowadzone prace renowacyjne w okolicy Gdańska i Gdyni dotyczą następujących przedsięwzięć: modernizacji odcinków linii nr 226 Pruszcz Gdański Gdańsk Port Północny wraz z budową dwutorowego mostu nad Martwą Wisłą modernizacji odcinków linii nr 9 (Pruszcz Gdański-Gdańsk) modernizacji linii nr 202 (Gdańsk Główny Gdynia Główna). rewitalizacji linii nr 201 Kościerzyna Gdynia modernizacji korytarza E65 oraz CE65 Rys. 12. Powiązania terminali kontenerowych w Rejonie logistycznym Gdyni Rys. 13. Powiązania terminali kontenerowych w portami Trójmiasta Rozpoczęcie inwestycji PCC Intermodal Zaplecze logistyczne w postaci inwestycji - Intermodal Container Yard S.A. w Zajączkowie Tczewskim, to właściwy kierunek w rozumieniu potrzeb wymagającego rynku usług transportowo spedycyjnych oraz możliwości budowania międzynarodowej konkurencyjności gospodarczej Pomorza. Tak więc, firmą zainteresowaną realizacją inwestycji pod Tczewem jest PCC Intermodal SA z Gdyni zaliczana obecnie do grona czołowych liderów transportu intermodalnego w Polsce. Intermodal Container Yard, to suchy port i zaplecze dystrybucyjno-przeładunkowe, które umożliwi sprawną i efektywną obsługę ładunków oraz racjonalizację łańcucha dostaw zarówno od strony morza w głąb lądu (i odwrotnie) jak i w relacjach wewnątrz europejskich z zachodu na wschód i z północy na południe w ramach istniejących korytarzy transportowych. Intermodal Container Yard, suchy port poprawi dostępność komunikacyjną Pomorza, umożliwi skuteczne konkurowanie portów Gdańska i Gdyni z portami międzynarodowymi. Intermodal Container Yard, suchy port ma przede wszystkim odciążyć notorycznie zakor- Logistyka 6/2013 353

kowaną obwodnicę Trójmiasta i zminimalizować ruch ciężkich samochodów z kontenerami na tory i tym samym odciążyć ruch osobowy podróżujących po drogach Gdańska, Gdyni i Sopotu. Rys. 15. Suchy port nieodzownym elementem składowym realizacji usług logistycznych Rys. 14. Organizacja suchego portu w latach 2012-2015 Inwestycja logistyczna w suchy port w Zajączkowie Tczewskim, to pierwszy powstający tego typu obiekt w Europie Środkowo-Wschodniej. Ogólnie szacowany koszt realizacji inwestycji ma wynieść około 200 mln. PLN. Tak więc na 60 hektarach ma powstać nowoczesne CL oraz zaplecze przeładunkowo - dystrybucyjne dla portów morskich Trójmiasta. Inwestycja może zostać uruchomiona w 2015 r. Kontenery dostarczane do portów w Gdyni i Gdańsku będą tam przeładowywane na pociągi, którymi dotrą do stacji PKP Zajączkowo Tczewskie. Następnie zostaną przetransportowane na naczepy ciężarówek lub wagony i zostaną przewiezione w docelowe miejsca do określonych klientów. Inwestycja ta wygeneruje nowe miejsca pracy oraz zasili wpływy z podatków na rzecz gminy wiejskiej, na terenie której realizowana jest inwestycja. Funkcjonowanie suchego portu oznacza niestety jednak wzmożony ruch ciężarówek w rejonie Tczewa. Inwestycja ma poprawić dostępność komunikacyjną Pomorza, umożliwić skuteczne konkurowanie portów Gdańska i Gdyni z zagranicznymi portami szczególnie w rejonie Morza Bałtyckiego. A zatem: Suchy port, jakim będzie tczewski terminal, ma być jednym z głównych węzłów krajowej i europejskiej sieci połączeń intermodalnych. Suchy port ma pełnić funkcję zaplecza logistycznego portów morskich w Gdańsku i Gdyni. Suchy port w Zajączkowie Tczewskim to centrum dystrybucji ładunków kontenerowych, które poprawią dostępność komunikacyjną regionu, a tym samym podnieść konkurencyjność polskich portów na rynku międzynarodowym. Suchy port w Tczewie ma być racjonalnym rozwiązaniem infrastruktury logistycznej, w taki sposób by inwestycja ta nie skomplikowała organizacji ruchu w rejonie Tczewa. 354 Logistyka 6/2013

Rys. 16. Suchy port w Zajączkowie Tczewskim Inwestor - PCC Intermodal zagospodarowało pod działalność logistyczno - dystrybucyjną powierzchnię 63 ha. Nowy terminal zajmie powierzchnię ponad 20 ha. Możliwości składowe wyniosą ponad 20 tys. TEU. Projekt pochłonie 60 mln. PLN, zatem dofinansowanie z UE to 22 mln. PLN. Wsparcie pochodzi z Programu Infrastruktura i Środowisko - (działanie 7.4 - Rozwój transportu intermodalnego), a przydziela je Centrum Unijnych Projektów Transportowych. zwiększona zostanie struktura oraz wielkość przemieszczanych ładunków; nastąpi wzrost atrakcyjności Polski, jako miejsca lokalizacji inwestycji logistycznych, w tym produkcji co pozytywnie wpływa na wolumen przewożonych kontenerów; umożliwi dostęp do nowoczesnej infrastruktury drogowej i kolejowej; w dużym stopniu wykorzystana zostanie zdolność przeładunkowa oraz wzrosną możliwości składowania towarów w terminalach morskich Projekt przewiduje budowę nowego terminalu przeładunkowego ICY wraz z budową dróg dojazdowych i obiektów związanych z jego obsługą a w szczególności: modernizację bocznic kolejowych pozwalającą na dostosowanie linii kolejowej do potrzeb transportu kontenerów, przebudowę infrastruktury sieciowej, zakup systemu IT do zarządzania przeładunkami specjalistycznego sprzętu do przeładunku kontenerów. Na terenie ICY wybudowanych zostanie: osiem bocznic kolejowych, trzy suwnice kolejowe, warsztaty do napraw renowacji kontenerów, przyłącza prądu, powierzchnie magazynowe, funkcjonować będą usługi: agencyjne, celne, fito-sanitarne, spedycyjne. Rys. 17. Plan sytuacyjny suchego portu w Zajączkowie Tczewskim Zrealizowana inwestycja logistyczna, Intermodal Container Yard, suchy port wpłynie ma rozwój wielu różnego rodzaju podmiotów, tj.: znaczny rozwój gospodarki lokalnej, regionalnej oraz krajowej; nastąpi wzrost obrotów kontenerami w międzykontynentalnym handlu zagranicznym; nastąpi wzrost obrotów kontenerów, determinowany potrzebami konsumpcyjnymi, wzrośnie stopień konteneryzacji w transporcie krajowym i intereuropejskim; Rys. 18. Suchy port - powiązania terminali kontenerowych w Rejonie logistycznym Trójmiasta Źródło: www.pomorskie.eu/.../pomorskie_prezentacja_inwest ycji_4_lutego_2..www.gospodarkamorska.pl/.../portgdynia-przystepuje-do-drugiego-etap Logistyka 6/2013 355

Wnioski Planowane logistyczne projekty inwestycyjne w portach Gdańska oraz Gdyni przyczynią się do wzrostu konkurencyjności trójmiejskich portów morskich, a także wyraźnie zwiększą ich możliwości przeładunkowe. 1. Trójmiejskie porty morskie są portami uniwersalnymi, mogącymi obsłużyć ładunki towarowe wszelkiego typu cargo realizując tym samym połączenia z najważniejszymi portami Europy, obu Ameryk a także Azji. 2. Morskie terminale kontenerowe potrzebują sprawnej nowoczesnej kolei do dalszego swojego rozwoju. 3. Trójmiejskie porty morskie mają doskonałe położenie geograficzne w jednym z najszybciej rozwijających się rejonów Europy, co stanowi ogromny potencjał rozwojowy i dlatego też należy prowadzić: budowę Centrum logistyczno - dystrybucyjnego w porcie Gdynia, który będzie znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie dwóch terminali kontenerowych - BCT oraz GCT S.A. co stanowi doskonały przyczynek do inwestycji w budowę suchego portu w ramach projektu "Dolina logistyczna " (planowa ). Streszczenie Istotą problematyki związanej z dystrybucją kontenerów z portów morskich Gdańska i Gdyni w aspekcie przewozów intermodalnych jest istnienie prężnego logistycznego zaplecza lądowego. Odpowiedni zakres współpracy terminali kontenerowych oraz centrów logistycznych między innymi z tzw.: Centrum Logistycznym Rejonu Trójmiasta na bazie z Intermodal Container Yard - w Zajączkowie Tczewskim w zakresie efektywności realizacji usług logistycznych już jest realizowane. Przyszłościowo zakłada się wykorzystanie lokalizacji nowego centrum logistyczno - dystrybucyjnego kontenerów w Gdyni tj.: do realizowanej nowej inwestycji ramach realizowanego projektu Suchy port - "Doliny logistycznej" na terenach portowych Gdyni. Abstract In the aspect of intermodal transports an existence of the supple logistic land back is nature of issues bound with distribution of containers from seaports of Gdańsk and Gdynia. Appropriate scope of the cooperation of terminals and logistic centres so-called: Centre of Logistic of Trójmiasto area from Intermodal Container Yard - in Zajączkowie Tczew in the scope is already realized by the services. In the future using the location of the new centre will follow logistic - distribution of containers in Gdynia for investment carried out framework of the project made plans - Dry -"Valley port logistic" Gdynia effectiveness of the completion of logistic. Rys. 19. Suchy port Gdynia na terenie centrum logistycznego Źródło: www.pomorskie.eu/.../pomorskie_prezentacja_i nwestycji_4_lutego_2.. budowę Pomorskiego Centrum Logistycznego w Gdańsku, który będzie znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie Deep Water Container Terminal co stanowi doskonały przyczynek do inwestycji w budowę suchego portu w ramach projektu - zaplecze dystrybucyjno-przeładunkowe w Zajączkowie Tczewskim. Literatura 1. Mindur M. Logistyka infrastruktura techniczna na świecie wyd.2 - Instytut Technologii Eksploatacji PIB/2012 Radom 2. Rydzkowski W. Usługi logistyczne. Teoria i praktyka Instytut Logistyki i Magazynowania 2011 Poznań 3. Morawski M. - Przystosowanie infrastruktury lotniska GDYNIA OKSYWIE do potrzeb cywilnych - Międzynarodowa Konferencja Wrocław- 2007 r. 356 Logistyka 6/2013

4. Morawski M. - Transport morski, czynniki produkcji i infrastruktura I Konferencja Naukowa Logistyka Morska LogMare 2009 Jastarnia 5. Morawski M..- Potencjał trójmiejskich centrów logistycznych oraz pomorskich portów szansą rozwoju gospodarczego Białorusi Konferencja naukowa II Konferencja Naukowa Logistyka Morska LogMare 2010 Jastarnia 6. Uchwała nr IX/42/2011 Rady Gminy Kosakowo z dnia 10 maja 2011 roku w sprawie: Wyrażenia zgody na ustanowienie Podstrefy Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej na terenie Gminy Kosakowo 7. Raport o stanie zaawansowania prac nad budową infrastruktury liniowej oraz punktowej w strefie korytarza transportowego Bałtyk Adriatyk w Polsce na rok 2010. 8. Raport z warsztatów nt.: Subregionalna Strefa Funkcjonalna Dolina Logistyczna urbanistyczne studium przypadku SoNorA Gdynia 2010 9. biznes.trojmiasto.pl/rosnie-centrum-logistyczne-wgdynskim-porcie-n66... 10. www.port.gdynia.pl/.../420-kolejny-etap-budowycentrum-logistycznego. 11. log4.pl/biblioteka-wpis-530- :owe_centrum_logistyczne_w_gdynskim 12. www.gdyniadzisiaj.pl/gdynia-budowa-centrumlogistycznego-w-porcie-.. 13. 14. www.katalogkolejowy.pl/firmy_det/282 15. www.gazetakaszubska.pl/.../najwieksze-napomorzu-centrum-logistyczne.. 16. www.promare.pl/index.php?option=com...id...port. 17. www.tsl-biznes.pl/.../772-powstanie-zapleczekolejowe-dla-nowego-cent. 18. www.newseria.pl/.../pcc_intermodal_inwestuje_w,p 53... 19. www.portgdansk.pl/download.php?did=726&lg=e n&oid=0... 20. biznes.trojmiasto.pl/rosnie-centrum-logistyczne-wgdynskim-porcie-n66... 21. www.dziennikbaltycki.pl/.../668251,gdanskgoodman-zaczal-budowe-p... 22. www.gn.com.pl Magazyny pomorskie 23. www.portgdansk.pl Strona główna Adresy Wizytówki firm 24. www.strategia2020.pomorskie.eu/res/.../transport/...zr/.../d_stefanski.pdf 25. ogistyka.wnp.pl logistyka :ajnowsze wiadomości 26. www.dctgdansk.pl/ 27. www.newseria.pl/.../pcc_intermodal_inwestuje_w,p 53.. 28. www.gminatczew.pl/content.php?cms_id=1333&la ng=eng 29. www.dobralogistyka.pl Aktualności 30. www.gospodarkamorska.pl/.../port-gdyniaprzystepuje-do-drugiego-etapu Logistyka 6/2013 357