PROGRAM WYCHOWAWCZY Gimnazjum im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Komornikach 2015/2016
WSTĘP Program wychowawczy Gimnazjum im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Komornikach opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym, których podejmuje się szkoła. Podstawowe ukierunkowania szkolnego programu wychowawczego zostały określone w aktach prawnych: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej uchwalona w 1997 r. Artykuł 48, ust. 1: "Rodzice mają prawo do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania". Artykuł 53, ust. 3: "Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami". Artykuł 72, ust 1: "Rzeczypospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją". 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), Artykuł 1: "System oświaty zapewnia w szczególności: pkt. 1. Realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju, pkt. 2. Wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny. 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17), 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.) 5. Statut Gimnazjum im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Komornikach Nasza szkoła to placówka, w której: WIZJA SZKOŁY 1. Panuje życzliwa i przyjazna atmosfera oparta na kulturze osobistej, wzajemnym szacunku i akceptacji, pomocy i współdziałaniu, w której nie akceptujemy agresji i braku tolerancji, 2. Uczniowie mogą wszechstronnie rozwijać zainteresowania, zdobywać wiedzę i umiejętności, które dobrze przygotowują ich do dalszego etapu kształcenia oraz wyboru zawodu, str. 2
3. Rodzice aktywnie uczestniczą w procesie budowania systemu wartości u swoich dzieci, współdziałają i wspierają nauczycieli, współuczestniczą w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji, 4. Uczniowie akceptują wielokulturowość i aktywnie poznają dorobek innych narodów, 5. Odbywa się współpraca ze szkołami z Polski oraz spoza Polski, 6. Poprzez aktywność uczymy pracy na rzecz środowiska, kształtujemy postawy otwartości i kreatywności. Nasza szkoła ma: MISJA SZKOŁY 1. Wskazywać postać Edwarda hr. Raczyńskiego jako wzór w kształtowaniu osobowości uczniów w obszarach: umiłowania wiedzy, zaangażowania w życie społeczne, mecenatu i filantropii, 2. Stwarzać wszystkim uczniom takie same warunki i szanse na radosne dzieciństwo i rozwój, 3. Propagować Konwencję Praw Dziecka, 4. Budzić szacunek do polskiego dziedzictwa kulturowego oraz rozbudzać patriotyzm i dumę z dorobku pokoleń, 5. Przygotować młodzież do życia we współczesnym świecie przestrzegając przed zagrożeniami i krzewiąc postawy etyczne, 6. Dbać o kształtowanie kultury osobistej, szacunku dla ludzi i otaczającego świata, 7. Przygotować ucznia do świadomego wyboru dalszej drogi kształcenia. MODEL ABSOLWENTA GIMNAZJUM Działania wychowawcze połączone z dydaktycznymi i opiekuńczymi prowadzone przy udziale uczniów, wychowawców, rodziców i organizacji współpracujących ze szkołą, mają zmierzać do ukształtowania osobowości i sylwetki ucznia absolwenta gimnazjum, który będzie: 1. Wytyczał własną drogę rozwoju poprzez aktywne wzmacnianie swoich mocnych stron, zainteresowań, uzdolnień, 2. Aktywnie wchodził w dorosłe życie i stanowił o sobie, 3. Budował swój system wartości w oparciu o zasady i normy moralne i etyczne, 4. Propagował zdrowy styl życia, 5. Umiał szanować pracę innych i umiał rzetelnie pracować, str. 3
6. Umiał komunikować się z innymi ludźmi i współdziałać w grupie, 7. Cenił wartość wiedzy i wykorzystywał umiejętność uczenia się, 8. Potrafi wiadomości teoretyczne zastosować w praktyce, 9. Będzie wrażliwy na potrzeby i krzywdę innych- niesie im pomoc, 10. Obowiązkowy, zaradny i odpowiedzialny, 11. Wolny od uzależnień, 12. Tolerancyjny, 13. Szanujący odmienność kulturową i obyczajową, 14. Potrafiący radzić sobie z napotykanymi trudnościami. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO: 1. Pierwotne i największe prawa wychowawcze w stosunku do swoich dzieci posiadają rodzice. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania, a tym samym nie ponoszą wyłącznej i całkowitej odpowiedzialności za efekty wychowania. Wartości,na których pracuje szkoła w danym roku szkolnym określają rodzice, uczniowie przy współpracy nauczycieli. 2. Wszyscy członkowie społeczności szkolnej znają program wychowawczy i są jego współtwórcami w kolejnych etapach realizacji. 3. Wszyscy pracownicy szkoły biorą udział w realizacji programu wychowawczego, wspomagając się wzajemnie w rozwiązywaniu problemów, podejmując współodpowiedzialność za efekty jego realizacji. FORMY REALIZACJI TREŚCI WYCHOWAWCZYCH Realizacja odpowiednich elementów programu wychowawczego odbywa się przez: 1. zajęcia i warsztaty tematyczne oraz terapeutyczne, 2. wycieczki, 3. obozy sportowe, 4. imprezy szkolne i środowiskowe, str. 4
5. działalność organizacji szkolnych i kółek zainteresowań, 6. rekolekcje szkolne, 7. spotkania z rodzicami, 8. wymianę międzyszkolną i międzynarodową, 9. wolontariat. POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH 1. Rzetelne, coroczne zapoznanie uczniów w czasie godzin wychowawczych i ich rodziców podczas zebrań z rodzicami z podstawowymi dokumentami regulującymi życie szkoły: Statutem Szkoły, Programem Wychowawczym, Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania, Programem Profilaktyki, Wewnątrzszkolnym Systemem Doradztwa Zawodowego. 2. Zapewnienie uczniom i ich rodzicom pełnej informacji dotyczącej postępów uczniów w nauce i zachowaniu oraz wymagań edukacyjnych stawianych przez szkolę zgodnie z przyjętymi formami. 3. Rozpoznanie sytuacji wychowawczej uczniów i informowanie uczących nauczycieli o trudnościach w tym zakresie. 4. Koordynowanie działań zespołu klasowego, wspieranie rozwoju uczniów, koordynowanie działań związanych z pomocą psychologiczno - pedagogiczną. 5. Opracowanie klasowego planu wychowawczego (w porozumieniu z uczniami i rodzicami) w oparciu o niniejszy "Program wychowawczy szkoły na dany rok oraz przedstawienie go uczniom i rodzicom. 6. Podejmowanie systematycznych wysiłków zmierzających do wytworzenia prawidłowej atmosfery w zespole klasowym. 7. Dbanie o rozwój samorządności w klasie. 8. Rozwiązywanie bieżących problemów dydaktycznych i wychowawczych we współpracy z rodzicami, nauczycielami, pedagogiem, psychologiem szkolnym i placówkami wspierającymi rozwój dziecka. 9. Czuwanie nad przestrzeganiem obowiązującego w szkole prawa zarówno przez uczniów, nauczycieli uczących w klasie, rodziców i pracowników szkoły. 10. Prawidłowe i systematyczne prowadzenie dokumentacji szkolnej. 11. Włączenie rodziców do pracy wychowawczej i społecznej. 12. Jest animatorem życia zbiorowego oraz mediatorem i negocjatorem kwestii spornych w zespole klasowym oraz między dziećmi a dorosłymi. str. 5
KOMPETENCJE WYCHOWAWCY 1. Ocenia zachowanie uczniów i jest uprawniony do wystawiania opinii o swoich wychowankach. 2. Wnioskuje w sprawie nagród i kar dla swoich wychowanków. 3. Wnioskuje o objęcie pomocą materialną uczniów w trudnej sytuacji finansowej. 4. Wnioskuje o objęcie pomocą psychologiczno pedagogiczną uczniów. 5. Zgłasza wszelkie formy przestępczości wśród uczniów zgodnie z obowiązującymi w szkole procedurami. 6. Dba o zachowanie drogi służbowej w sytuacjach spornych dotyczących uczniów, nauczycieli bądź rodziców. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI 1. Rodzice mają obowiązek uczestniczyć w zebraniach z rodzicami organizowanych przez wychowawcę klasy lub dyrektora szkoły oraz prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym. 2. Rodzice mają obowiązek zawiadamiania wychowawcy o nieobecności ucznia, stałego kontaktu z wychowawcą w trudnych sytuacjach wychowawczych. 3. Rodzice mają obowiązek dbać o odpowiedni strój i wygląd dziecka. 4. Rodzice wspierają działalność, samorządność i rozwój uczniów poprzez finansowanie Rady Rodziców. 5. Rodzice powinni na bieżąco zgłaszać do dyrektora szkoły lub wychowawcy najdrobniejsze nawet formy przestępczości wśród uczniów. 6. W sytuacjach spornych w klasie rodzic zobowiązany jest do zachowania drogi służbowej zgodnie z zapisami Statutu Szkoły. 7. Rodzice ponoszą odpowiedzialność finansową za umyślne zniszczenia i kradzieże dokonane w szkole przez ich dzieci. 8. Rodzice winni czynnie uczestniczyć w pracach, imprezach i uroczystościach na rzecz klasy i szkoły. 9. Rodzice zapewniają dziecku wyprawkę szkolną. 10. Zgłaszają potrzebę udzielenia pomocy materialnej dziecku. str. 6
OBRZĘDOWOŚĆ SZKOLNA Obrzędowość ujęta jest w statucie szkoły oraz kalendarzu imprez szkolnych ustalanym corocznie. PRZECIWDZIAŁANIE ZACHOWANIOM RYZYKOWNYM W celu przeciwdziałania zachowaniom ryzykownym w szkole podejmuje się następujące działania: 1. Rozpoznawanie sytuacji rodzin, 2. Działalność pedagoga i psychologa szkolnego, 3. Współpraca z policją, sądem, OPS, GKRPAiU, placówkami specjalistycznymi, 4. Współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Puszczykowie, 5. Psychoedukacja uczniów, rodziców, nauczycieli. SAMORZĄD SZKOLNY 1. Samorząd w swojej działalności kieruje się zasadą współudziału w realizacji wychowawczych, dydaktycznych i opiekuńczych zadań Szkoły. 2. Samorząd reprezentuje sprawy uczniów w Szkole. 3. Współtworzy kalendarz imprez szkolnych, inicjuje akcje i przedsięwzięcia ogólnoszkolne. 4. Pracuje nad wizerunkiem szkoły w środowisku. 5. Planuje we współpracy z Radą Rodziców gospodarowanie finansami przeznaczonymi na Samorząd Szkolny. 6. W ramach realizacji swoich zadań Samorząd uprawniony jest do przedstawiania Radzie Pedagogicznej i Dyrektorowi wniosków i opinii we wszystkich sprawach szkoły oraz tworzy sprawozdanie ze swojej działalności. Zadania do realizacji zostały opracowane w oparciu o przepisy prawa oświatowego i analizę sytuacji wychowawczej szkoły w roku 2014/2015. Podstawą tworzenia programu były informacje pozyskane od rodziców, uczniów (ankiety), nauczycieli (wnioski rady pedagogicznej) i pracowników szkoły. str. 7
Działania skierowane do uczniów Cele Działania i obszary pracy. Możliwe formy realizacji Odpowiedzialni 1. Kształtowanie postaw wzajemnej życzliwości, tolerancji i szacunku. 1. Tworzenie katalogu norm i zasad klasowych. Zasady i normy szkolne. 2. Zapoznanie z Regulaminem Zachowania (WSO) i wprowadzanie w życie szkolne. Wykorzystywanie zasad oceniania zachowania we wzmacnianiu pozytywnych zachowań i korygowaniu zachowań niepożądanych. 3. Integrowanie zespołu klasowego. 4. Budowanie pozytywnych relacji interpersonalnych - komunikacja interpersonalna, rozwiązywanie konfliktów. 1. Zajęcia z wychowawcami, dyskusje klasowe, zawieranie kontraktu, zajęcia integracyjne Wsparcie na starcie. 2. Ogólnoszkolna kampania W zasadzie chodzi o zasady. 3. Przedstawienie uczniom WSO i Regulaminu zachowania. 4. Warsztaty TUS. 5. Spotkania i narady. 6. Wycieczki, wyjazdy, spotkania klasowe i ogólnoszkolne. 7. Indywidualny kontakt z uczniami. psycholog, pedagog, nauczyciele Wychowawcy psycholog, pedagog 5. Prowadzenie zajęć Treningu Umiejętności Społecznych, zajęć tematycznych, realizacja programu Wsparcie na starcie. Trenerzy TZA, pedagog, psycholog 6. Realizacja tematów dotyczących różnic indywidualnych człowieka, inności, tolerancji. nauczyciele 2. Rozwijanie zainteresowań i osobowości. 7. Zagrożenia w sieci cyberprzemoc. 1. Rozpoznawanie potrzeb i zainteresowań uczniów, praca z uczniami zdolnymi. 1. Zajęcia pozalekcyjne, koła zainteresowań, warsztaty zajęciowe. psycholog, pedagog, Nauczyciele, wychowawcy str. 8
2. Prowadzenie zajęć Treningu Umiejętności Społecznych. 3. Szkolna oferta kół zainteresowań, warsztatów, zajęć artystycznych. 4. Prowadzenie zajęć dotyczących charakteru człowieka, indywidualnych umiejętności, zainteresowań i predyspozycji. 5. Udział w konkursach, wydarzeniach, akcjach, imprezach szkolnych i pozaszkolnych. 2. TUS 3. Realizacja zajęć programu Ekonomii na co dzień kl.1 Moc pierwszego wrażenia, Kreowanie własnego wizerunku, Mogę, potrafię, chcę 4. Realizacja indywidualnych programów nauczania z poszczególnych przedmiotów bądź indywidualnego toku nauki. 5. Narady klasowe, spotkania ze specjalistami. 6. Kampania Zachowaj Trzeźwy Umysł 7. Prezentacje, wystawy prac uczniów, publikacje. 8. Indywidualny kontakt z uczniami. Trenerzy TZA Wszyscy nauczyciele doradca zawodowy nauczyciele 3. Rozwijanie postaw samokształcenia i samorealizacji uczniów. 1. Praca z projektem edukacyjnym. 2. Badanie inteligencji wielorakich i diagnoza stylów uczenia się w aspekcie skutecznego uczenia się. 3. Autoprezentacja. 4. Doskonalenie umiejętności planowania i organizowania własnej pracy. 5. Realizacja zajęć dotyczących planowania ścieżki edukacyjno zawodowej. 1. Zajęcia na temat projektu edukacyjnego, stosowanie projektu podczas zadań przedmiotowych. 2. Testy diagnostyczne. 3. Zajęcia z doradztwa zawodowego, realizacja zajęć programu Ekonomii na co dzień kl.1 Czas jako wartość ekonomiczna kl.2 Kim chcę zostać w przyszłości? W poszukiwaniu pracy Staram się o pracę Ubiegam się o pracę-rozmowa kwalifikacyjna kl.3 Dokonuję wyboru- klucze do sukcesu Co dalej, gimnazjalisto? opiekunowie projektów Wychowawcy nauczyciele Doradca zawodowy, wychowawcy str. 9
4. Wycieczki do zakładów pracy, spotkania z przedstawicielami poszczególnych zawodów. 5. Forum Otwartej Szkoły, Targi Edukacyjne, Drzwi otwarte szkół ponadgimnazjalnych, filmy promocyjne i edukacyjne. 6. Indywidualny kontakt z uczniami. 4. Kształtowanie odpowiedzialności, poszanowania norm, praw i postaw społecznych. 1. Udział w kampanii Legalna kultura. 2. Realizacja zajęć tematycznych dotyczących praw i norm społecznych, odpowiedzialności karnej, postaw prospołecznych. 1. Zadania kampanii Legalna kultura 2. Spotkania ze specjalistami, policją, narady tematyczne. 3. Zajęcia edukacyjne i narady klasowe np. Będę świadkiem w sądzie, filmy. 4. Indywidualny kontakt z uczniami. Koordynator kampanii Pedagog, psycholog, wychowawcy 3. Przeprowadzenie zajęć o prawach człowieka. Wychowawcy 4. Zagrożenia w sieci ochrona dóbr osobistych w Internecie. psycholog, pedagog 5. Rozwijanie postaw patriotycznych, kultywowanie tradycji. 1. Udział w uroczystościach szkolnych i wydarzeniach organizowanych w środowisku lokalnym i poza nim. 2. Przybliżanie sylwetki patrona szkoły. 3. Upamiętnianie rocznic, dni, szczególnych wydarzeń. 4. Tworzenie tradycji i obrzędowości klasowej i szkolnej. 1. Ślubowanie klas 1. 2. Lekcje o patronie. 3. Rajd śladami patrona szkoły, wycieczki edukacyjne. 4. Realizacja zadań z Kalendarza imprez szkolnych oraz programu Wychowawczego klasy. 5. Gazetki, opracowane materiały, prezentacje. 6. Spotkania klasowe, wycieczki, wyjazdy. 7. Indywidualny kontakt z uczniami. nauczyciele Bibliotekarz, wychowawcy Nauczyciele wychowawcy str. 10
Działania skierowane do rodziców Zadanie Współpraca w zakresie rozwijania świadomości i odpowiedzialności wychowawczej rodziców. Podnoszenie kompetencji wychowawczych, szczególnie w przeciwdziałaniu sytuacjom ryzykownym młodzieży. Włączanie rodziców do partnerskiego udziału w kreowaniu rzeczywistości szkolnej. Integracja rodziców w zespołach klasowych. Zaangażowanie rodziców w motywowanie dzieci do nauki. Forma Warsztaty dla rodziców, spotkania ze specjalistami Akademia Rodzica, materiały dla rodziców, konsultacje, zebrania z rodzicami. Monitorowanie sytuacji młodzieży przez rodziców. Współpraca z poradnią psychologiczno pedagogiczną, policją. Zapoznawanie z dokumentami szkoły, współtworzenie programu wychowawczego. Organizowanie imprez szkolnych o charakterze rekreacyjno-sportowym i kulturalnym z udziałem rodziców. Zapraszanie rodziców do udziału w imprezach, wydarzeniach klas i szkoły. Konsultacje, spotkania z rodzicami, wykłady. Działania skierowane do nauczycieli i pracowników szkoły Zadanie Uaktualnianie wiedzy i kompetencji nauczycieli z zakresu zagrożeń współczesnego świata oraz warsztatu zawodowego. Rozwiązywanie sytuacji trudnych wychowawczo. Doskonalenie Rady Pedagogicznej Zajęcia i warsztaty, konsultacje. Forma Motywowanie uczniów do nauki, do zmian zachowania, weryfikowania postaw. Szkolenia dla wychowawców, lekcje wychowawcze Opracowała: Ewelina Przydrożna, Justyna Nowak Dokument przyjęty do realizacji przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną uchwałą z 30.09.2015 r. str. 11