PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 114 Transport 2016 Piotr Tomczuk, Andrzej Czerepicki Anna Wytrykowska iki w Systemach Transportowych PARAMETRYCZEJ METODY OCENY : marzec 2016 Streszczenie: Polska zaliczana jest do y oceny projektów drogowych) oraz kontrola BRD szczególnie niebezpiec zastosowania zech, szereg - uczestników ruchu drogowego. W podsumowaniu odnie metody w warunkach Polskich. 1. ), Polska wy- [15].. Wypadki drogowe z W 2014 roku w wypadkach zgi- [15]. W wania, chodniki, drogi dla pieszych, pobocza, przystanki komunikacji zbiorowej i inne.
384 Piotr Tomczuk, Andrzej Czerepicki, Anna Wytrykowska W tablicy 1 przedstawiono przyczyny i skutki wypadków drogowych w miejscach dopusz- Tablica 1 Przyczyny i skutki wypadków drogowych w miejscach przeznaczonych dla ruchu pieszego w 2014 roku w Polsce [15] Wybrane miejsca ruchu pieszych Wypadki Zabici Ranni 3540 279 3487 2596 197 2584 Chodnik, droga dla pieszych 382 21 436 Pobocze 88 15 84 Przystanek komunikacji zbiorowej 94 10 91 6700 522 6682 Jak wynika z nie, miejsc, na ach dla pieszych. W 2014 roku w (40% pieszych). W [15]. pojazdów, zachowania uczestników ruchu drogowego, i kierowcy, stan techniczny infrastruktury drogowej i otoczenia drogi, stan techniczny pojazdów pojazd droga (CPD). ruchu drogowego a systemem CPD [8]. CPD Analiza czynników i skutków wypadków drogowych. inicjatywy na rzecz poprawy Stworzone 5,6 stwem infrastruktury drogowej uje
pieszych 385 b jej poszczególnych elementów i jest prowadzona Analiza ryzyka prowadzona jest przez wykwalifikowanych inspektorów na podstawie opracowanej procedury szych etapach: komunikowanie o ryzyku i monitorowanie ryzyka [7]. i eksploatowanego elementu drogi, jakim jest wanie [5, 7]. wymaganiami zawartymi w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego [2] oraz w Ustawie z dnia 3 kwietnia o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw [14 audytorów ruchu drogowego [5]. Procedura omówiona w pozycjach [2, 5, 14 na szeroki zakres omawianych pozycji, ni przeprowadzania kontroli i oceny BRD wyników oceny ryzyka na wybranym, z wykorzystaniem metody stosowanej przez autorów: Montella i Mauriello przedstawionej w pracach [1, 9]. 2. OPIS PREZENTOWANEJ PROCEDURY OCENY, jalistów opisana w pracach badawczych [1, 9]. 11, 12]. Autorzy [1, 9] w przytoczonych publikacjach przedstawili grupy czynników, wagi punktowe im przypisane oraz oceny. Prezentowana metoda [1, 9] wykorzystuje w analizie 6 grup czynników: lokalizacja, wi- rupy czynników wraz z przydzielonymi wagami punktowymi.
386 Piotr Tomczuk, Andrzej Czerepicki, Anna Wytrykowska Tablica 2 [1, 9] Lp. Czynnik Waga (Wi): 1. 2 2. 5 3. 1 4. 3 5. 2 6. Ruch uliczny 3 W prezentowanej procedurze [1, 9] przydzielono wagi punktowe odpowiednio 1 5 dla natomiast czynniki stanowi zakresie 1 7. n przypisano odpowiednio oceny (ASik): - - - RI opisany jest wzorem (1) [1, 9]: = gdzie: k, waga czynnika k. 100 (1) k (2) [1, 9]: = (2) gdzie: i, waga czynnika i. 100. W tablicy 3 przedstawiono zaprezentowanej metodzie [1, 9] klasy ryzyka. RI (Klasa ryzy RI
pieszych 387 Tablica 3 pieszych wg przedstawionej procedury [1, 9] Lp. RI Klasa ryzyka 1. A 2. 13 24 B 3. 25 36 C 4. 37 48 D 5. 49 60 E 6. F opisu klas ryzyka i poziomów ryzyka [8] dalszych pracach badawczych prowadzonych w Polsce. 3. w literaturze [1, 9 dla pieszych. W tym celu przeprowadzono szereg wizji lokalnych na wybranych dla pieszych. niniejszym artykule zde- tylko jeden przypadek. Warszawie, w szych. opracowano na podstawie [13],
388 Piotr Tomczuk, Andrzej Czerepicki, Anna Wytrykowska z zie Sulejówek po wej stronie torów kolejowych. Na rysunku 3 p w stronnie ok. 2 m. Jezdnia wykonana jest z nawierzchni bitumicznej, Nawierzchnia jezdni jest w dobrym stanie, jednak miejscami poprowadzono chodnika oraz czne elementy infrastruktury i zalesienie, w miejscu oczekiwania pieszego zloka stronie Lipowej ( wano liczne zatarcia i ubytki w farbie. Zapewniona jest dostateczna wzajemna kierowcy i pieszego obiektu.
pieszych 389 Rys. 4. Dokumentacja fotograficzna omawianego obiektu w godzinach szczytu. osiedlem mieszkalnym P i przedszkolem. ruchu pojazdów wynosi 50 km/h. Z przeprowadzonych obser- kierowcy pojazdów ruchu drogowego. ruchu pojaz- Jak wynika z Systemie Ewidencji Wypadków Kolizji [10] na analiz latach 2014 2015 o incydentów i wypadków z. pieszych uczest- klasie ryzyka D [1, 9] zególnych czynników. Analiza wyników przedstawionych na rys. 5, jako czynniki niebezpieczne wskazuje i ryzyka dla wymienionych w spo- Autorzy [1, 9] zawy- zaproponowanej metody,
390 Piotr Tomczuk, Andrzej Czerepicki, Anna Wytrykowska 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Lokalizacja pieszych pieszych pieszych pieszych pieszych RI 27 31 30 22 88 70 Rys. 5. Wa uliczny. [1,8] Tablica 4 Lp. Czynnik Waga Opis Ocena 5.1 porze nocnej 3 Ograniczona 2 5.2 1 0 [1,8] Tablica 5 Lp. Czynnik Waga Opis Ocena 6. Ruch uliczny 6.1 7 > 50 [km] 2 6.2 strukturze rodzajowej 2 brak 0 6.3 strukturze rodzajowej 1 < 10 [poj/h] 0 Jak wynika z danych zaprezentowanych w tablicach 4 i 5 potencjalne ników ruchu drogowego na w porze nocnej Pomimo wysoki to spowodowane przez Autorów [1, 8] zbyt tlenia oraz ruchu ulicznego.
pieszych 391 4. WNIOSKI wska- etody. Jak wynika z informacji zawartych w literaturze [1, 9] Autorzy metody nie uzasadnili doboru wag punktowych dla poszczególnych czynników. Równie uwzg istnienia elementów infrastruktury drogowej stosowanej w Polsce [3, 8]. W za- (np. obszaru 6], czy ), które w i dostosowania do warunków polskich. Autorzy niniejszej wykorzystanej w artykule metody [1, 9] cach [11, 12]. W ramach prowadzonych ich opis oraz wagi punktowe. Dobór wag punktowych wymaga wnikliwej analizy i jest przedmiotem dalszych prac badawczych. i stwa, wymaga prowadzenia interdyscyplinarnych prac BRD. Prace te szeregu specjalistów z projektowaniem i ruchu drogowego, psych Bibliografia 1. Cafiso S., Montella A., Mauriello F., Pappalardo G., Cavarra R.: Valutazione dei fattori di rischio degli attraversamenti pedonali mediante analisi di sicurezza e analisi dei conflitti, 17 Convegno Nazionale, 2008. 2.. 3. 2008. 4. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Generalny Pomiar Ruchu, www.gddkia.gov.pl /pl/1231/generalny-pomiar-ruchu, 2010. 5. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Instrukcja dla audytorów ruchu drogowego, www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/z/zarzadzenia-generalnego-dyrektor_3184 //documents/instrukcja-dla-audytorow-brd-cz-ii.pdf. 6. Jamroz K., Kempa J., Rychlewska J., a 10 21. 7. Jamroz K., ruktury drogowej, Drogownictwo, nr 4/2012, str. 144 150. 8. Jamroz K. i inni: O Warszawa 2014. 9. Montella A., Mauriello F.: Pedestrian crosswalks safety inspections: safety assessment procedure, 4th International Symposium on Highway Geometric Design, TRB, 2010.
392 Piotr Tomczuk, Andrzej Czerepicki, Anna Wytrykowska 10. System Ewidencji Wypadków i Kolizji: www.sewik.pl/index.php. 11. przej- -1086, NR 4/2015, Instytut Logistyki i Magazynowania, Warszawa, 2015. 12. Tomczuk P., Wytrykowska techniki Warszawskiej, Transport, Wybrane problemy ekonomiczne, organizacyjne i techniczne w transporcie, z. 108, str. 109-121, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2015. 13. www.mapa.um.warszawa.pl. 14. Ustawa o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 472 z dn. 13 kwietnia 2012. 15. Wypadki drogowe w Polsce w 2. EXAMPLE OF PARAMETRIC METHODS OF ASSESSMENT OF ROAD SAFETY AT PEDESTRIAN CROSSING Summary: Poland ranks among the countries with a high risk threat of accidents involving pedestrians. Therefore they are taken a lot of action to improve road safety. In the general perspective they concern the safety management of the road infrastructure including such elements as: BRD audit (concerning the assessment of the projects road) and BRD control (concerning an road existing devices). As indicated by the statistics of accidents are particularly dangerous place of pedestrian crossings. The article presents an example application created in Italy assessment procedure BRD at pedestrian crossings, takes account of a number of factors affecting the safety of pedestrians. In conclusion, Reference to the results achieved in the context of the use of the method in Polish conditions. Keywords: road safety, pedestrian crossing, assessment of factors