K. Kozub Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Krótkoterminowe decyzje w zakresie finansów przedsiębiorstw z branży 10 - Manufacture of food products Słowa kluczowe: finanse przedsiębiorstw, decyzje krótkoterminowe, branża 10 Streszczenie: Poniższy raport przedstawia podstawowe zagadnienia dotyczące krótkoterminowych decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwie. Aby dokonać oceny w tym zakresie omówię, jaki wpływ ma cykl zapasów, kapitał pracujący oraz wskaźnik płynności szybkiej i wskaźnik ryzyka likwidacyjnego na finanse krótkoterminowe przedsiębiorstwa K z branży 10. 1
Spis treści Słowa kluczowe... 1 Streszczenie... 1 Wstęp... 3 Cykl zapasów... 3 Kapitał pracujący... 4 Wskaźnik płynności szybkiej... 5 Wskaźnik ryzyka likwidacyjnego... 5 Zakończenie... 6 Bibliografia... 7 2
Wstęp: Krótkoterminowe finanse to przede wszystkim bieżąca działalność firmy. Decyzje dotyczą wpływów i wypływów pieniężnych, poziomu płynności i wewnętrznych przepływów pieniężnych. Krótki okres to czas do jednego roku, mniej niż jeden rok bilansowy. Firma produkująca żywność w celu realizacji swojej działalności zakupuje materiały i usługi wydatkując środki pieniężne. W momencie sprzedaży towarów gotowych otrzymuje zapłatę. W związku z tym, że wpływy i wypływy środków pieniężnych nie są zsynchronizowane, przedsiębiorstwa muszą posiadać odpowiednią rezerwę płynności. 1 Pomimo tego, że decyzje krótkoterminowe są mniej kosztowne w skutkach w razie niepowodzenia, niż decyzje długoterminowe, to należy podejmować stosowne działania dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstwa. Decyzje krótkoterminowe są następstwem decyzji długoterminowych. Mają charakter operacyjnych, błąd decyzyjny przynosi szkody, jednak nie tak poważne jak w przypadku decyzji długoterminowych. Najczęściej też decyzje krótkookresowe dotyczą operacji pieniężnych lub składników kapitału pracującego. 2 W mojej pracy omówię, jaki wpływ ma cykl zapasów, kapitał pracujący oraz wskaźnik płynności szybkiej i wskaźnik ryzyka likwidacyjnego na finanse krótkoterminowe przedsiębiorstwa. Cykl zapasów Cykl zapasów wpływa na poziom zapasów: Materiałów i surowców do produkcji im większe kłopoty z dostawami, tym wyższe zapasy ostrożnościowe i tym więcej pieniędzy zamrożonych jest w tych zapasach, produkcji w toku im dłużej trwa produkcja, tym więcej pieniędzy grzęźnie w tych zapasach, Produktów gotowych im więcej czasu zajmuje nam zbyt, tym więcej pieniędzy trzeba zamrozić w tych zapasach. Wzór na obliczenie wskaźnika szybkości obrotu zapasów (w dniach) przedstawia Wzór 1. 1 Lee, Finnerty, Corporate Finance: Theory, Method, Thomson Learning 1990, s. 536-567 2 G. Michalski, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, str. 174 3
Wzór 1: Wskaźnik szybkości obrotu zapasów = = śrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr ssssssss zzzzzzzzzzóww 365 pppppppppphódd nnnnnnnnnn zzzz ssssssssssssssżyy ppppppppppppppóww oooooooo ttttttttttóww ii mmmmmmmmmmmmmmłóww Źródło: skrypt dostępny na stronie internetowej http://erasmusmichalski.files.wordpress.com/2012/10/e0910sprm.pdf W analizowanym przedsiębiorstwie K, na podstawie danych uzyskanych z Monitora Polskiego B można obliczyć ten wskaźnik. W roku 2010 wyniósł on 37 dnia, natomiast w następnym roku 39 dni. Głównym celem zarządzania zapasami w przedsiębiorstwie jest kształtowanie takiego poziomu, który zapewni ciągłość procesów produkcji i sprzedaży przy minimalnych kosztach ich utrzymywania. 3 Otrzymane wyniki mieszczą się w granicach norm przyjętych dla średnich branżowych. Kapitał pracujący Zarządzanie finansami krótkoterminowymi jest związane również z kapitałem pracującym netto. Oblicza się go na podstawie Wzoru 2. Wzór 2: kkkkkkkkkkkkł ppppppppppppącccc = aaaaaaaaaaaa oooooooooooooooo zzzzzzzzzzzzązzzzzzzzzz kkkkótttttttttttttttttttttttt Źródło: http://www.findict.pl/slownik/kapital-pracujacy (wgląd 16.04.2013) Kapitał pracujący obrazuje ile aktywów obrotowych jest finansowanych kapitałem długoterminowym. W analizie finansowej za korzystne zjawisko przyjmuje się dodatnią wartość kapitału pracującego. Im wyższa jego wartość, tym bezpieczniejsze jest dane przedsiębiorstwo z punktu widzenia zachowania płynności (wypłacalności). Należy jednak zauważyć, że zbyt wysoka wartość kapitału pracującego może świadczyć o nieefektywnym zarządzaniu przedsiębiorstwem, które wybierając bezpieczeństwo rezygnuje z możliwości rozszerzenia działalności przy pomocy dodatkowych obcych źródeł finansowania. 3 http://ana.lizy.w.interia.pl/forum.htm (wgląd 16.04.2013) 4
Celem zarządzania kapitałem pracującym jest utrzymanie równowagi pomiędzy bezpieczeństwem przedsiębiorstwa z punktu widzenia jego płynności, a zyskownością działalności. 4 W analizowanym przedsiębiorstwie K kapitał pracujący wynosi w 2010 roku 70400224,41, natomiast w 2011 roku 87873501,86. Kapitał pracujący zwiększył się, co oznacza lepszą kontrolę aktywów bieżących. Wskaźnik płynności szybkiej: Informuje o stopniu pokrycia zobowiązań bieżących przez sumę środków pieniężnych i należności lub też tylko przez środki pieniężne i krótkoterminowe papiery wartościowe. Do płynnych środków obrotowych zalicza się należności, środki pieniężne oraz krótkoterminowe papiery wartościowe. Im wyższy poziom wskaźnika, tym większa płynność płatnicza. 5 Wzór na obliczenie wskaźnika płynności szybkiej przedstawia Wzór 3. Wzór 3: wwwwwwwwźnnnnnn ppłyyyyyyyyścccc ssssssssssssssss = ppłyyyyyyyy śrrrrrrrrrr oooooooooooooooo zzzzzzzzzzzzązzzzzzzzzz kkkkótttttttttttttttttttttttt Źródło: B. Padurek, M. Szpleter - Rachunkowość przedsiębiorstw. W analizowanym przedsiębiorstwie K kapitał pracujący wynosi w 2010 roku 1,59, natomiast w 2011 roku 1,69. Taka wartość wskaźnika oznacza, że płynne środki obrotowe gwarantują spłatę bieżących zobowiązań w wymaganych terminach. Wskaźnik ryzyka likwidacyjnego: Miarą wypłacalności każdego przedsiębiorstwa jest wskaźnik ryzyka likwidacyjnego. Oblicza się go za pomocą Wzoru 4. Wzór4: Źródło: slajdy dr Michalskiego wwwwwwwwźnnnnnn rrrrrrrrrrrr llllllllllllllllllllllllllll = kkkkkkkkkkkkł wwłaaaaaaaa aaaaaaaaaaaa ccccłkkkkkkkkkkkk 4 http://www.findict.pl/slownik/kapital-pracujacy (wgląd: 16.04.2013) 5 B. Padurek, M. Szpleter - Rachunkowość przedsiębiorstw. 5
W analizowanym przedsiębiorstwie K wskaźnik ryzyka likwidacyjnego wynosi w 2010 roku 62%, natomiast w 2011 roku 53%. Wskaźnik ten to górna granica straty, na jaką można pozwolić przy sprzedaży majątku, bez narażania na straty wierzycieli. Wskaźnik ten pokazuje i ile taniej w stosunku do ceny bilansowej można zbyć majątek przedsiębiorstwa, aby zaspokoić wszystkich wierzycieli. Zakończenie: Po przeprowadzeniu obliczeń i dokonaniu analizy przedsiębiorstwa X z branży 25.22.Z, na podstawie kapitału obrotowego netto, wskaźnika ryzyka likwidacji, prognozowanej wartości likwidacyjnej przedsiębiorstwa, wskaźnika bieżącej płynności oraz wskaźnika płynności przyspieszonej, można powiedzieć, że przedsiębiorstwo to funkcjonuje prawidłowo i nie ma problemów z prawidłowym podejmowaniem finansowych decyzji krótkoterminowych. Przedsiębiorstwo powinno w ramach decyzji krótkoterminowych przemyślanie prognozować poziom należności, zapasów i zobowiązań. Przedstawione wskaźniki (cyklu obrotu zapasami, płynności szybkiej i ryzyka likwidacyjnego) analizowanego przedsiębiorstwa K z branży Produkcja artykułów spożywczych, mogą wskazywać na polepszenie sytuacji finansowej, gdyż wzrost wskaźnika płynności szybkiej wskazuje lepszą sytuację firmy. Jednak przedstawiona sytuacja w tych latach nie zupełnie oznacza poprawę kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Polepszenie płynności finansowej może mieć charakter przejściowy, a w konsekwencji może spowodować odwrotną sytuację, czyli niezdolność do spłaty bieżących zobowiązań w wymaganych terminach. Przemysł spożywczy należy do najszybciej rozwijających się dziedzin gospodarki w Polsce. Jego udział w wartości sprzedaży całego przemysłu wynosi ok. 24%, co świadczy o tym, że analizowana firma z branży 10, ma szansę osiągnąć jeszcze większe zyski. 6
Bibliografia: 1. Lee, Finnerty, Corporate Finance: Theory, Method, Thomson Learning 1990, s. 536-567 2. Monitor Polski B nr 3111, Poz. 17132 (wgląd 06.04.2013) 3. http://ana.lizy.w.interia.pl/forum.htm (wgląd 16.04.2013) 4. http://www.findict.pl/slownik/kapital-pracujacy (wgląd: 16.04.2013) 5. B. Padurek, M. Szpleter - Rachunkowość przedsiębiorstw. 6. Dudycz T., Analiza finansowa jako narzędzie zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Indygo Zahir Media, Wrocław 2011, 7. Gabrusewicz W., Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, 8. Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa 1994, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 9. Duda-Piechaczek E., Analiza i planowanie finansowe, Helion, Wrocław 2013, 10. Kotowska B., Uziębło A., Wyszkowska-Kaniewska O., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWN, 2013, 11. Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Warszawa 2005, PWN, 12. Michalski G., Strategie finansowe przedsiębiorstw, oddk, Gdańsk 2009, 13. Michalski G. Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Edukacja, Wrocław 2004. 14. Michalski G., Wartość płynności w bieżącym zarządzaniu finansami, CeDeWu, Warszawa 2004, 15. Michalski G., Strategiczne zarządzanie płynnością finansową, CeDeWu, Warszawa 2010, 16. Michalski G., Leksykon zarządzania finansami, CHBeck, Warszawa 2004, 17. Michalski G., Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstwa, 7
CHBeck, Warszawa 2010, 18. Michalski G., Prędkiewicz K., Tajniki finansowego sukcesu dla mikrofirm, CHBeck, Warszawa 2007, 19. Michalski G., Pluta W., Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem. Jak zachować płynność finansową, C.H. Beck, Warszawa 2005 20. Michalski G., Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008, 8