Metody oceny efektywności ekonomicznej działalności przedsiębiorstwa

Transkrypt

1 Metody oceny efektywności ekonomicznej działalności przedsiębiorstwa

2 Oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa dokonuje się przy pomocy wskaźników

3 Analiza wskaźnikowa Najbardziej typowe rozwiązanie pozwala wyróżnid 4 obszary analizy wskaźnikowej służącej ocenie: płynności finansowej, zadłużenia, sprawności działania przedsiębiorstwa, rentowności

4 Analiza wskaźnikowa Wszystkie wskaźniki wykorzystywane w analizie finansowej mogą byd obliczane: na podstawie danych wyrażających stan zjawiska na początku i na koocu okresu sprawozdawczego, różnice między tak obliczonymi wskaźnikami pokazuje zmiany w badanym zjawisku, będące wynikiem decyzji gospodarczych podejmowanych w ciągu okresu sprawozdawczego, na podstawie wielkości średnich; ustala się je dzieląc sumę stanu na początku i koocu okresu sprawozdawczego przez

5 Analiza wskaźnikowa Analiza wskaźnikowa jest szybką i efektywną metodą uzyskiwania wglądu w operacje gospodarcze i funkcjonowanie firmy. Ograniczenia analizy wskaźnikowej bazuje wyłącznie na przeszłości firmy. Zalety - wraz z analizą otoczenia może służyd do przewidywania warunków działania przedsiębiorstwa w przyszłości

6 Płynnośd finansowa Płynnośd pokazuje zdolnośd firmy do wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązao, tzn. tych które są płatne w ciągu jednego roku

7 Płynnośd finansowa Analiza płynności finansowej może byd prowadzona na podstawie: strumieni przepływów środków pieniężnych w okresie, za który sporządzono rachunek wyników, stanów w zakresie środków obrotowych i zobowiązao płatniczych (początek i koniec okresu sprawozdawczego)

8 Płynnośd finansowa Do oceny zdolności przedsiębiorstwa do wywiązywania się z bieżących zobowiązao służą: wskaźnik bieżącej płynności finansowej, wskaźnik szybki, tzw. mocny test

9 Wskaźnik bieżącej płynności finansowej = aktywa bieżące pasywa bieżące lub = zapasy + należności + środki pieniężne + inne aktywa bieżące bieżące zobowiązania

10 Wskaźnik szybki = aktywa bieżące zapasy rozliczenia międzyokresowe czynne bieżące pasywa

11 Płynnośd finansowa Na pozytywną ocenę sytuacji finansowej zasługuje przedsiębiorstwo, w którym różnica między wskaźnikiem bieżącym i szybkim nie jest zbyt duża. Jeśli szybki wskaźnik jest niski, a bieżący wysoki tzn., że firma utrzymuje zbyt wysoki poziom zapasów. Wysoki wskaźnik szybki oznacza nieproduktywne gromadzenie środków pieniężnych na rachunku bankowym oraz występowanie wysokiego stanu należności. Oceniając sytuację finansową firmy należy sprawdzid, jakie są tendencje zmian powyższych wskaźników w czasie. Niskie wskaźniki płynności są sygnałem o zagrożeniu zdolności płatniczej przedsiębiorstwa, zaś płynnośd większa niż potrzeby firmy może mied niekorzystny wpływ na jej rentownośd

12 Analiza funduszu obrotowego Kapitał obrotowy w dniach obrotu = (kapitał obrotowy/sprzedaż netto)x360 dni Wskaźnik ten określa liczbę dni obrotu, na jaką wystarcza kapitał obrotowy. Badanie poziomu kapitału obrotowego musi byd wzbogacone wskaźnikami pozwalającymi określid czas rotacji środków obrotowych

13 Rotacja zapasów wskaźnik rotacji zapasów = sprzedaż netto/ środki, stan zapasów mówi ile razy w ciągu badanego okresu nastąpi odnowienie stanu zapasów

14 Wskaźnik obrotu zapasami w dniach = (średni stan zapasów/ sprzedaż netto)x 360 dni określa co ile dni firma odnawia swoje zapasy dla zrealizowania określonej sprzedaży

15 Wskaźnik rotacji należności = sprzedaż netto/średni stan należności Określa ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich należności

16 Stopieo płynności finansowej I stopieo płynności (przyspieszony) środki pieniężne w kasie, banku, krótkoterminowe papiery wartościowe. II stopieo płynności (naturalny) należności inkasowane terminowo, należności wewnątrzzakładowe, od budżetów i innych należności, a także zapasów, wyrobów gotowych i półfabrykatów mających zbyt na rynku. III stopieo płynności (opóźniony) zapasy towarów i wyrobów nie mających zbytu, zapasy produkcji nie zakooczonej, materiały, zaliczki oraz należności przeterminowane i sporne

17 Płynnośd finansowa Do utraty płynności finansowej dochodzi kiedy np.: dokonuje się zakupów towarów wyższych niż bieżące potrzeby handlowe, dokonuje się inwestycji, angażuje w to środki obrotowe, które powinny zostad przeznaczone na spłatę zobowiązao wobec dostawców, kierownictwo podejmuje decyzję o wypłatach nadmiernych wynagrodzeo względem możliwości ekonomicznych. Poprawy płynności finansowej można dokonad np.: poprzez przyspieszenie spływu gotówki np. wprowadzając większą dyscyplinę windykacyjną, ograniczenie sprzedaży z odroczonym terminem płatności itp. przez podwyższenie rotacji magazynowej, np. wprowadzając zmiany w zakresie sposobu zamawiania towarów, monitorowania ich stanów, przez znalezienie dodatkowych źródeł kredytowania działalności handlowej, np. w postaci kredytów bankowych, lepszych warunków dostaw, przez wykorzystanie wszystkich tych czynników jednocześnie

18 Analiza zadłużenia Analiza zadłużenia pozwala ocenid politykę finansową przedsiębiorstwa, stąd określa się ją też analizą struktury finansowej. Wskaźniki służące do oceny zadłużenia firmy można ująd w dwie grupy: wskaźniki obrazujące poziom zadłużenia, wskaźniki informujące o zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu. Ocena poziomu zadłużenia ma na celu ustalenie, kto dostarczył firmie środków. Do oceny stopnia zadłużenia służą wskaźniki: wskaźnik ogólnego zadłużenia, wskaźnik zadłużenia kapitału własnego, wskaźnik zadłużenia długoterminowego, wskaźnik zadłużenia środków trwałych

19 Analiza zadłużenia Wskaźnik ogólnego zadłużenia firmy obejmuje strukturę finansową jego majątku. wskaźnik ogólnego zadłużenia = (zobowiązania ogółem/ aktywa ogółem) x 100% Wskaźnik ten, określa udział zobowiązao (kapitału obcego) w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa

20 Analiza zadłużenia Wskaźnikiem oceny poziomu zadłużenia jest relacja zobowiązao ogółem do kapitału własnego. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego = zobowiązanie ogółem/kapitał własny Wskaźnik ten określa stopieo zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego, a więc także możliwości pokrycia zobowiązao kapitałami własnymi

21 Analiza zadłużenia Wskaźnik zadłużenia długoterminowego określany jako wskaźnik długu lub wskaźnik ryzyka. Wskaźnik zadłużenia długoterminowego = zobowiązania długoterminowe/kapitał własny

22 Sprawnośd działania Do pomiaru aktywności przedsiębiorstwa w zakresie wykorzystania zasobów majątkowych firmy służą wskaźniki sprawności działania: wskaźniki oparte na kosztach wytwarzania w przedsiębiorstwie, wskaźniki rotacji, wskaźniki gospodarowania zasobami

23 Sprawnośd działania wskaźnik operacyjności = (koszt własny sprzedaży/sprzedaż netto) x 100% Wskaźnik obrazuje efektywnośd gospodarowania w firmie oraz zdolnośd jej kierownictwa do kontroli i obniżki kosztów

24 Sprawnośd działania Wskaźniki rotacji majątku mogą dotyczyd majątku ogółem lub wybranych elementów. Najbardziej ogólny wskaźnik globalnego obrotu aktywami określa, ile razy sprzedaż netto jest większa od aktywów posiadanych przez przedsiębiorstwo. wskaźnik globalnego obrotu aktywami = sprzedaż netto/średni stan aktywów ogółem

25 Sprawnośd działania wydajnośd pracy 1 zatrudnionego = sprzedaż netto/przeciętna liczba zatrudnionych

26 Sprawnośd działania produktywnośd środków trwałych = sprzedaż netto/przeciętny stan środków trwałych brutto Produktywnośd określa wartośd sprzedaży przypadającą na 1 złotych zaangażowaną w majątku trwałym brutto

27 Rentownośd Podstawowymi miernikami informacyjnymi o szybkości zwrotu zaangażowanego w przedsiębiorstwie kapitału są wskaźniki rentowności zwane wskaźnikami zyskowności lub stopami zyskowności. Można wyróżnid 3 aspekty rentowności: rentownośd sprzedaży, określaną rentownością handlową, rentownośd majątku (aktywów) zwaną rentownością ekonomiczną, rentownośd zaangażowanych kapitałów własnych zwaną rentownością finansową

28 Rentownośd Wskaźniki rentowności sprzedaży mogą byd liczone jako rentownośd brutto i netto, w zależności od kategorii zysku przyjmowanej do obliczeo. Wskaźnik rentowności brutto można obliczyd jako: relacja nadwyżki finansowej brutto do sprzedaży netto, relacja zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem do sprzedaży netto, relacja zysku przed opodatkowaniem do sprzedaży netto

29 Rentownośd wskaźnik rentowności sprzedaży brutto = (zysk przed opodatkowaniem/sprzedaż netto) x 100% Wskaźnik ten odzwierciedla politykę cen przedsiębiorstwa oraz zysku jaki generuje ono poprzez określoną wielkośd sprzedaży

30 Rentownośd wskaźnik rentowności sprzedaży netto = (zysk netto/sprzedaż netto) x 100% Wskaźnik ten określany jest zwrotem ze sprzedaży

31 Rentownośd Rentownośd ekonomiczna (majątku) informuje o wielkości zysku netto przypadającego na jednostkę wartości zaangażowanego w przedsiębiorstwo majątku. wskaźnik rentowności majątku = (zysk netto/wartośd majątku (aktywów) ogółem )x 100% Wskaźnik ten określamy zwrotem z majątku (ROA return on assets), wyznacza ogólną zdolnośd aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysku, czyli pokazuje jak efektywnie firma zarządza swoimi aktywami

32 Rentownośd Wskaźnik zyskowności aktywów jest ogólnym miernikiem podnoszenia efektywności gospodarowania w przedsiębiorstwie. Rentownośd ekonomiczna zależy od rentowności sprzedaży netto, czyli wielkości zysku zrealizowanego przy określonej sprzedaży oraz szybkości rotacji zaangażowanych aktywów. Rentownośd aktywów = rentownośd sprzedaży netto x rotacja aktywów

33 Rentownośd Taka sama rentownośd aktywów może byd wynikiem różnej polityki sprzedaży wyrobów i usług: polityki ilości (niskich cen), charakteryzuje się niską zyskownością jednostkową, ale odpowiednio wyższą wielkością sprzedaży, polityki jakości (wysokich cen), charakteryzuje się wysoką zyskownością i niską rotacją aktywów

34 Rentownośd wskaźnik zyskowności kapitału własnego = (zysk netto/kapitał własny) x 100% Pozwala na określenie stopy zysku, jaką przynosi inwestycja w dane przedsiębiorstwo

35 Rentownośd Reasumując można stwierdzid, że rentownośd przedsiębiorstwa jest konsekwencją przyjętej strategii rozwoju, obejmującej: politykę cen oraz kontrolę kosztów wyznaczających udział zysku w sprzedaży, czyli marżę zysku, politykę inwestycji, od której zależy produktywnośd i rentownośd inwestycji, politykę finansową, która określa strukturę zadłużenia umożliwiającą zwiększenie rentowności inwestycji w odniesieniu do właścicieli kapitału lub powodującą spadek tej rentowności. Przyjęcie niewłaściwej polityki w jednym z trzech wymienionych kierunków będzie powodowad określone konsekwencje dla przedsiębiorstwa