Czy odmiany pszenicy ozimej uprawianej w systemie ekologicznym różnią się pod względem liczebności mikroorganizmów i aktywności enzymów biorących udział w przemianach fosforu w ryzosferze? S. MARTYNIUK, M. KOZIEŁ, K. JOŃCZYK IUNG-PIB Puławy
Oddziaływania pożytecznych mikroorganizmów (PGPR) na wzrost i rozwój roślin Mobilizacja, uruchamianie fosforu Substancje biologicznie aktywne, fitohormony Ograniczanie rozwoju patogenów i szkodników (biologiczna ochrona) Wiązanie azotu
Udział mikroorganizmów w uruchamianiu przyswajalnych dla roślin form fosforu poprzez: - wytwarzanie kwasów organicznych (kw. cytrynowy, glukonowy) rozpuszczających fosforany Ca - wytwarzanie enzymów (fosfatazy, fitazy) uwalniających reszty fosforanowe z połączeń organicznych P
Drobnoustroje fosforolityczne i aktywność fosfataz wydają się być szczególnie ważne w przemianach fosforu w rolnictwie ekologicznym, opartym na nawożeniu organicznym Wykazanie istotnych zależności pomiędzy ww. parametrami, a plonami różnych odmian pszenicy byłoby cennym uzupełnieniem charakterystyk tych odmian i ich przydatności do uprawy w rolnictwie ekologicznym
Zmianowanie Zmianowanie w s. s. integrowanym integrowanym 1. 1. Ziemniak Ziemniak ++ ++ 2. 2. Jęczmień Jęczmień jary jary 3. 3. Bobik Bobik 4. 4. Pszenica Pszenica oz. oz. + + poplon poplon POLE DOŚWIADCZALNE IUNG-PIB OSINY Zmianowanie Zmianowanie w s. s. ekologicznym ekologicznym 1. 1. Ziemniak Ziemniak ++ ++ 2. 2. Jęczmień Jęczmień j. j. (poplon) (poplon) 3. 3. mieszanka mieszanka zboż.-strącz. zboż.-strącz. 4. 4. Koniczyna Koniczyna cz.+ cz.+ trawy trawy 5. 5. Pszenica Pszenica oz. oz. + + poplon poplon Monokultura Monokultura Zmianowanie Zmianowanie w s. s. konwencjonalnym konwencjonalnym 1. 1. Rzepak Rzepak ozimy ozimy 2. 2. Pszenica Pszenica ozima ozima 3. 3. Jęczmień Jęczmień jary jary
Metodyka: Pszenice, 12 odmian, uprawiano na poletkach o pow. 35m 2 (x4) - gleba: płowa, pgm - przedplon: mieszanka trawy z koniczyną, - nawożenie N PK brak, - gęstość wysiewu: 450 szt./m 2 - w maju każdego roku pobierano próbki roślin i gleby ryzosferowej do badań stanu odżywienia roślin i analiz mikrobiologicznych
Analiz mikrobiologiczne obejmowały oznaczenia: - liczebności drobnoustrojów (RP) rozpuszczających (Ca) 3( PO 4 ) 2 w pożywce agarowej - aktywności fosfatazy kwaśnej i fosfatazy zasadowej, z wykorzystaniem fosforanu p- nitrofenolu jako substratu tych enzymów.
Tabela 1. Plony ziarna (t/ha) w latach 2014-2016 Odmiana 2014 2015 2016 Arkadia (E/A) 3,92 6,11 6,70 Bamberka (A) 3,60 7,99 6,05 Banderola (B) 4,31 8,07 5,85 Jantarka (B) 4,54 7,86 7,34 Julius (A) 4,64 7,83 6,60 KWS Ozon (B) 3,27 8,18 6,38 Muszelka (B) 4,43 8,70 5,88 Ostroga (A) 4,62 7,22 6,81 Rokosz (orkisz) 3,78 6,35 6,46 Sailor (A) 4,25 7,91 6,85 Skagen (E/A) 4,71 7,52 6,82 Smuga (A) 5,27 7,62 6,74 Średnia 4,28 7,61 6,54 NIR 1,26 0,53 0,59
Zależności pomiędzy plonami a liczebnością mikroorganizmów RF (x10 8) i zawartością P (%) w roślinach w 2014r. Odmiana Plony Liczebność mikroorg. RF Zawartość P Arkadia 3,92 8,3 0,23 Bamberka 3,60 15 0,25 Banderola 4,31 14 0,22 Jantarka 4,54 7,3 0,22 Julius 4,64 11 0,24 KWS Ozon 3,27 11 0,24 Muszelka 4,43 5,3 0,23 Ostroga 4,62 12,7 0,26 Rokosz (orkisz) 3,78 12,7 0,24 Sailor 4,25 10,3 0,22 Skagen 4,71 11 0,2 Smuga 5,27 26,3 0,18 Korel. z plonem r=0,387 r=0,164 Kor. liczebn. x zaw. P r=0,697 *
Zależności pomiędzy plonami a liczebnością mikroorganizmów RF (x10 8) i zawartością P (%) w roślinach w 2015r. Odmiana Plony Liczebność mikroorg. RF Zawartość P Arkadia 6,11 1,7 0,23 Bamberka 7,99 6,2 0,21 Banderola 8,07 5,8 0,22 Jantarka 7,86 2,7 0,22 Julius 7,83 7,2 0,24 KWS Ozon 8,18 10,9 0,24 Muszelka 8,7 6,7 0,25 Ostroga 7,22 5,5 0,22 Rokosz (orkisz) 6,35 6 0,24 Sailor 7,91 2,4 0,21 Skagen 7,52 4,5 0,23 Smuga 7,62 5,8 0,24 Korel. z plonem r=0,430 0,004 Kor. liczebn. x zaw. P r=0,492
Zależności pomiędzy plonami a liczebnością mikroorganizmów RF (x10 8) i zawartością P (%) w roślinach w 2016r. Odmiana Plony Liczebność mikroorg. RF Zawartość P Arkadia 6,7 1,3 0,25 Bamberka 6,05 4,2 0,28 Banderola 5,85 0,7 0,28 Jantarka 7,34 5,35 0,24 Julius 6,6 2 0,27 KWS Ozon 6,38 1,8 0,28 Muszelka 5,88 0,35 0,3 Ostroga 6,81 11,15 0,28 Rokosz (orkisz) 6,46 1,35 0,29 Sailor 6,85 2,5 0,24 Skagen 6,82 0,85 0,25 Smuga 6,74 3,5 0,21 Korel. z plonem r=0,424 r=-0,680 * Kor. liczebn. x zaw. P =-0,079
Zależności pomiędzy plonami a aktywnością fosfataz i zawartością P (%) w roślinach w 2016r. Odmiana Plony Aktywność fosfataz Zawartość P Arkadia 6,7 129,6 0,25 Bamberka 6,05 130 0,28 Banderola 5,85 127,6 0,28 Jantarka 7,34 126,9 0,24 Julius 6,6 124,5 0,27 KWS Ozon 6,38 140,3 0,28 Muszelka 5,88 124,6 0,3 Ostroga 6,81 121,6 0,28 Rokosz (orkisz) 6,46 125,9 0,29 Sailor 6,85 123,2 0,24 Skagen 6,82 136 0,25 Smuga 6,74 126,9 0,21 Korel. z plonem -0,087 r=-0,680 * Akt. fosf. x zaw. P =-0,007
R i R 2 pomiędzy liczebnością mikroorg. x plon 2014 2015 2017 R = 0,384 R 2 = 15% R = 0,430 R 2 = 18% R = 0,424 R 2 = 18%
Podsumowanie 1. Nie stwierdzno na ogół istotnych korelacji pomiędzy liczebnością mikroorganizmów fosforolitycznych i aktywnością fosfataz w ryzosferze badanych odmian pszenicy, a pobraniem P i plonowaniem tych odmian. Wyliczone wskaźniki determinacji wskazują, że plonowanie badanych odmian pszenicy w około 15% uzależnione było od liczebności mikroorganizmów rozpuszczających fosforany w ryzosferze tych odmian i wydaje się, że są to realne oszacowania