WSTĘP (oprac. A. Najewski) Zeszyt zawiera wyniki porejestrowych doświadczeń

Transkrypt

1

2

3 WSTĘP (oprac. A. Najewski) Zeszyt zawiera wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych i rolniczych ze zbożami ozimymi z roku zbioru 2013 na tle wyników z poprzedniego sezonu wegetacyjnego. Jest to syntetyczne ujęcie w ramach poszczególnych gatunków, wyników licznych serii doświadczeń (krajowej i wojewódzkich) różniących się zestawem badanych odmian. Ponadto zeszyt zawiera wyniki serii doświadczeń specjalnych z opóźnionym terminem jesiennego siewu pszenicy ozimej i jarej z lat 2012 i Podstawowe doświadczenia porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego i rolniczego (PDOiR) z wszystkimi gatunkami zbóż ozimych prowadzono na dwóch poziomach agrotechniki (przeciętnym a 1 i wysokim a 2 ), 1, 2) w dwóch powtórzeniach, według metodyk opracowanych przez specjalistów centrali CO- BORU. Metodyki określają także zakres i sposób przeprowadzania pomiarów i obserwacji oraz sposób ich dokumentowania. Warunki agrotechniczne na przeciętnym poziomie (a 1 ) określa ogólna metodyka 1) CO- BORU z roku Na tym poziomie chemiczna ochrona roślin ogranicza się do zaprawiania nasion i stosowania herbicydów oraz interwencyjnie insektycydów. W przypadku większego zagrożenia stosowane są środki do zwalczania gryzoni. Nawożenie mineralne jest zróżnicowane w poszczególnych punktach doświadczalnych i dostosowane do lokalnych warunków (jakość gleby, rodzaj przedplonu, zasobność gleby w fosfor, potas, magnez itp.). Informację o wielkości nawożenia podano w tabeli 2 każdej syntezy. W celu pełniejszego poznania właściwości odmian, począwszy od sezonu wegetacyjnego 2009/2010, pewną część doświadczeń podstawowych zakłada się po przedplonach zbożowych. Wysoki poziom agrotechniki (a 2 ) różni się od przeciętnego zwiększonym o 40 kg/ha nawożeniem azotowym, stosowaniem dolistnych preparatów wieloskładnikowych (łącznie z fungicydami), ochroną przed wyleganiem (1 zabieg) i chorobami (2 zabiegi). W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się dodatkowe stosowanie regulatora wzrostu i fungicydu lub też rezygnację z zabiegu skracania roślin. Stosunkowo często wykonawcy nie stosowali się do wymogu stosowania nawozów dolistnych (kilkanaście procent doświadczeń). 1) Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO) roślin uprawnych. 1. Rośliny Rolnicze Zbożowe, COBORU, Słupia Wielka ) Zboża. Metodyka badania wartości gospodarczej odmian przy zróżnicowanych poziomach agrotech niki (porejestrowe doświadczalnictwo odmianowe), COBORU, Słupia Wielka 2002 W Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie oddział w Radomiu założono także doświadczenia ekologiczne z pszenżytem i żytem. Doświadczenia te prowadzono według innej metodyki, dlatego zostały one pominięte w syntezach. W doświadczeniach tych nie stosowano żadnych zabiegów chemicznych, ani nawożenia mineralnego. Wieloletnie dane zostaną wykorzystane w aktualizacji charakterystyk odmian. W sezonie wegetacyjnym 2012/2013 kontynuowano rozpoczęte jesienią 2008 roku badania agrotechniczne odmian pszenicy ozimej i jarej w ramach dodatkowej serii doświadczeń specjalnych. Realizowano je według zasad określonych w metodyce 3), natomiast sposób wykonania obserwacji i pomiarów był identyczny jak w serii podstawowej (metodyka 1) ). Doświadczenia te zakładano po 10 listopada (dwa doświadczenia nieco wcześniej) jako jednoczynnikowe w trzech powtórzeniach. Z racji opóźnionego siewu zwiększono obsadę o 50 nasion na 1 m 2. W doświadczeniach stosowano wysoki poziom agrotechniki (a 2 ). Badano 34 odmiany pszenicy ozimej oraz 5 odmian pszenicy jarej. Z reguły odmiany badane są przez dwa kolejne sezony wegetacyjne następujące po roku wpisania do Krajowego rejestru. Powierzchnia pojedynczego poletka do zbioru wynosiła na ogół 15 m 2, w niektórych doświadczeniach (poza punktami COBORU) była mniejsza lub większa. Przy ustalaniu ilości wysiewu uwzględniano masę 1000 ziaren, zdolność kiełkowania nasion, rolniczą wartość gleby, a w przypadku żyta także zróżnicowaną dla odmian obsadę nasion na 1 m 2 (mniejszą dla odmian mieszańcowych). Zakres obserwacji i pomiarów w doświadczeniach regionalnych ograniczono do najważniejszych, pomijając takie jak data kłoszenia i dojrzałości woskowej, wyrównanie ziarna i udział pośladu; dane dotyczące tych cech zawarte w tabelach wynikowych pochodzą z serii krajowej. W systemie PDOiR zestaw odmian do badań w serii krajowej ustala centrala COBORU, natomiast dobór odmian do serii wojewódzkich ustalają autonomicznie zespoły wojewódzkie PDOiR. Do serii krajowej włączane są na ogół tylko te odmiany, które uzyskały akceptację na szczeblu wojewódzkim. W badaniach pomijane są więc odmiany starsze, o gorszej już wartości gospodarczej i/lub niewielkim znaczeniu w produkcji nasiennej. Do serii wojewódzkich, w oparciu o wyniki wcześniejszych doświadczeń PDOiR lub rozpoznawczych, włączanych jest tylko część odmian 3) Pszenica ozima. Metodyka badania wartości gospodarczej odmian przy opóźnionym terminie siewu. NR/S/4/2008. COBORU, Słupia Wielka.

4 - 2 - wpisanych do Krajowego rejestru oraz pojedyncze odmiany ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA). Z założenia, do badań powinny także trafiać wszystkie odmiany nowo zarejestrowane. Zdarza się jednak, że pomijane są niektóre z nich, oceniane gorzej w danym rejonie kraju na podstawie 2-3 letnich wyników doświadczeń rejestrowych. Wszystkie serie doświadczeń (krajową i wojewódzkie) łączy jednolity dla określonego gatunku i roku wzorzec odmianowy, składający się z trzech (jęczmień) lub czterech (pozostałe gatunki) odmian, wyznaczanych przez centralę COBORU. Wzorzec ten umożliwia porównywanie odmian w różnych seriach doświadczeń, gdyż zestaw odmian wzorcowych jest identyczny zarówno w doświadczeniach PDOiR, jak i w rejestrowych. Skład odmian wzorcowych ulega stopniowym zmianom w czasie, głównie na skutek pogarszania się wartości gospodarczej i/lub pojawiania się wyraźnie lepszych nowych odmian. W doświadczeniach z żytem wzorzec tworzą cztery odmiany (dwie populacyjne i dwie mieszańcowe), jednak wyniki plonowania są przedstawione po przeliczeniu na wzorzec z dziewięciu odmian populacyjnych. Plon ziarna i masę 1000 ziaren określono przy wilgotności 14%. Wyniki plonowania podano zarówno w układzie ogólnokrajowym, jak i regionalnym, a także różnych przedplonów. Rejony przyjęte w ocenie odmian zbóż uwzględniają podział administracyjny kraju i podobieństwo klimatyczne województw. W syntezie wyników rocznych serii plonu ziarna, z uwagi na dużą nieortogonalność danych, wykorzystuje się statystyczną procedurę REML. Plony odmian w rejonach oraz oceny dla pozostałych cech rolniczych wyliczano jako średnią z odchyleń od wzorca w poszczególnych doświadczeniach. Trzeba wyraźnie podkreślić, że im mniejsza liczba doświadczeń, w których badano odmianę, z tym większą ostrożnością należy traktować jej wyniki. Z powodu bardzo małej liczby doświadczeń, w tabelach pomięto wyniki niektórych odmian. Obecnie badania chemiczne i technologiczne na ziarnie z doświadczeń PDOiR prowadzone są tylko dla pszenicy (zawartość deoksyniwalenolu). Dla wybranych odmian pszenicy ozimej przedstawiono wyniki badania zawartości deoksyniwalenolu (DON) w ziarnie, które wykonano w Laboratorium Chemiczno-Technologicznym SDOO w Słupi Wielkiej. Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 1881/2006, w ziarnie pszenicy przeznaczonym na cele konsumpcyjne zawartość DON nie może przekraczać 1250 g/kg. W badanych odmianach pszenicy zwyczajnej maksymalne zawartości DON w każdym roku badań były znacznie niższe niż normy europejskie. Zeszyt zawiera wyniki tylko tych zarejestrowanych i pochodzących z CCA odmian zbóż ozimych, które były badane w doświadczeniach PDOiR w sezonie wegetacyjnym 2012/2013. Odmiany wpisane do Krajowego rejestru w roku 2013 nie były badane w doświadczeniach PDOiR. Te spośród nich, które były badane już trzy lata miały przerwę w badaniach, a pozostałe były oceniane w doświadczeniach rejestrowych (SWDR, z. 117). Wyniki doświadczeń zebrano w pięciu oddzielnych syntezach, dotyczących kolejno jęczmienia, pszenicy (dwie syntezy), pszenżyta i żyta. W tabeli 1 każdej syntezy podano ogólne informacje odnośnie badanych odmian oraz doświadczeń, natomiast w tabeli 2 zebrano dane dotyczące podstawowych warunków prowadzenia doświadczeń (gleba, przedplon, nawożenie, stosowanie fungicydów, regulatorów wzrostu i nawożenia dolistnego), terminów wystąpienia faz rozwojowych oraz dat siewu i zbioru. W dalszych tabelach zamieszczono wyniki cech rolniczych dla badanych odmian (plon ziarna, pomiary i obserwacje polowe, cechy ziarna). W tabelach charakteryzujących zdrowotność odmian ograniczono się do zaprezentowania wyników tylko na przeciętnym poziomie agrotechniki. Wyeksponowano w ten sposób naturalną odporność odmian na choroby. Na poziomie a 2 (z ochroną) zmniejsza się liczba doświadczeń, w których występują choroby, a różnice międzyodmianowe są na ogół zbieżne z występującymi na przeciętnym poziomie agrotechniki. Podana u dołu każdej tabeli wynikowej (poza plonem ziarna) liczba doświadczeń oznacza maksimum wykonanych obserwacji lub pomiarów i odnosi się do odmian badanych we wszystkich doświadczeniach. Odmiany we wszystkich tabelach pogrupowano wg kryteriów ważnych dla określonego gatunku, natomiast kolejność odmian w ramach tych grup ułożono alfabetycznie. Szczegóły dotyczące najważniejszych parametrów pogody w SDOO i ZDOO są corocznie publikowane w opracowaniu COBORU pt. Przegląd warunków meteorologicznych. Poniżej ogólnie (średnio w stacjach i zakładach doświadczalnych oceny odmian) scharakteryzowano warunki pogodowe w sezonie wegetacyjnym 2012/2013 i ich wpływ na wzrost i rozwój roślin. Deficyt opadów wystąpił we wrześniu (68% wielolecia). W październiku opady były wyższe, co korzystnie wpłynęło na wschody i początkowy rozwój roślin. Listopad był stosunkowo ciepły z wystarczającą ilością opadów. Krzewienie jesienne odnotowano kilka dni wcześniej niż w wieloleciu. Zahamowanie wegetacji, podobnie jak w poprzednim sezonie, odnotowano w III dekadzie listopada. Znaczne ochłodzenie i opa-

5 - 3 - dy śniegu wystąpiły w grudniu. Również kolejne miesiące, tj. styczeń, luty i marzec charakteryzowały się znacznymi opadami śniegu i niskimi temperaturami. Wyjątkowo mroźny był marzec (o prawie 5 o C poniżej wielolecia). Mimo okresowo znacznych spadków temperatur nie odnotowano większych strat roślin po zimie, gdyż znaczna pokrywa śnieżna dość skutecznie chroniła je przed wymarzaniem. W sezonie wegetacyjnym 2012/2013 wystąpiło nieco więcej niż w poprzednim sezonie przypadków wiosennego krzewienia (jęczmień 5%, pszenica 26%, pszenżyto 16%, żyto 2%). Ruszenie wegetacji odnotowano wyjątkowo późno, w połowie II dekady kwietnia, o blisko trzy tygodnie później niż w wieloleciu. W konsekwencji późnego ruszenia wegetacji, pozostałe fazy rozwojowe rośliny osiągały również później. Strzelanie w źdźbło odnotowano około tydzień później niż średnio w wieloleciu, również kłoszenie było o kilka dni późniejsze. Nieznaczny niedobór opadów wystąpił w kwietniu. Z kolei w maju i czerwcu opady były wyższe niż w wieloleciu (odpowiednio 153 i 168%). W niektórych doświadczeniach opady miały gwałtowny charakter, co w połączeniu z silnym wiatrem powodowało większe niż w latach poprzednich wyleganie. W lipcu i sierpniu opady były niższe (69 i 71% wielolecia), co przy wysokich temperaturach powodowało przyspieszenie dojrzewania roślin i umożliwiło sprawny zbiór doświadczeń. W całym okresie wiosennej wegetacji zbóż temperatury były wyższe niż w wieloleciu (o 0,8-2 o C). Średni termin zbioru doświadczeń nie różnił się znacząco od lat wcześniejszych, jedynie dla jęczmienia był o pięć dni późniejszy. Średni plon ziarna wzorcowych odmian zbóż ozimych na przeciętnym poziomie agrotechniki w roku 2013 był mniejszy niż w roku 2012 o 5,0 dt z ha. Najwyżej plonowała pszenica (plon odmian wzorcowych 71,2 dt z ha na poziomie a 1 ), następnie pszenżyto (70,1 dt z ha), niżej zaś jęczmień (67,3 dt z ha) i żyto (66,9 dt z ha średnia z 2 odmian populacyjnych i 2 odmian mieszańcowych). Efektywność dodatkowych zabiegów na wysokim poziomie agrotechniki dla zbóż ozimych była nieco wyższa niż w roku 2012 (o 0,8 dt z ha). Średni przyrost plonu na poziomie a 2 wynosił 11,5 dt z ha i był najwyższy dla wzorcowych odmian pszenicy (14,2 dt z ha), najniższy zaś dla wzorcowych odmian jęczmienia (8,7 dt z ha) Objaśnienie skali 9-stopniowej (dotyczy tabel wynikowych wszystkich syntez): 9 - stan najlepszy (najkorzystniejszy) 5 - stan średni (przeciętny) 1 - stan najgorszy (najmniej korzystny) W przypadku chorób i wylegania wykorzystywane są wyniki tych doświadczeń, w których określone zjawisko wystąpiło i miało znaczące nasilenie.

6

7 Tabela 1 JĘCZMIEŃ OZIMY. Odmiany i doświadczenia. Lata zbioru 2013, 2012 Odmiana Rok wpisania do KR Zachowujący zdolność kiełkowania (%) Materiał siewny masa 1000 ziaren (g) wielorzędowe 1 Antonella 2011 Nordsaat DE ,5 52,6 "Hodowla Roślin Smolice PL 2 Bartosz ,4 42,7 Grupa IHAR" 3 Fridericus 2007 KWS Lochow GmbH DE ,4 51,1 4 Henriette 2011 Nordsaat DE ,5 53,5 5 Holmes 2011 Nordic Seed A/S DE ,3 57,0 6 Karakan 2007 DANKO Hodowla Roślin PL ,8 44,4 7 KWS Meridian 2011 KWS Lochow GmbH DE ,0 49,8 8 Laverda* 2009 Saaten Union Recherche FR ,4 51,5 9 Lomerit 2002 KWS Lochow GmbH DE ,5 60,0 10 Scarpia 2007 W. von Borries-Eckendorf DE ,4 53,7 11 Souleyka 2010 Nordsaat DE ,0 49,7 12 Titus 2012 W. von Borries-Eckendorf DE 95 57,0 dwurzędowe pastewne 13 Metaxa 2010 Ackermann Saatzucht DE ,0 59,0 dwurzędowe browarne 14 Nickela 2006 Lantmaennen SW Seed AB SE 97 54,5 Bilans doświadczeń: - założone - przyjęte do syntezy - zdyskwalifikowane w polu - zdyskwalifikowane w trakcie opracowywania Kol. 1: * - odmiana skreślona z krajowego rejestru po założeniu doświadczeń Kol. 3: Nordsaat Nordsaat Saatzucht GmbH Saatzucht Langenstein, W. von Borries-Eckendorf W. von Borries-Eckendorf GmbH & Co. KG, DE Niemcy, FR Francja, PL Polska, SE Szwecja, Obsada nasion jednakowa dla wszystkich odmian, zależna od kompleksu rolniczej przydatności gleby: 1, 2, szt./m 2 3, 4,11, 5, 6, szt./m 2 5, 6, szt./m 2

8 Tabela 2 JĘCZMIEŃ OZIMY. Warunki prowadzenia doświadczeń. Lata zbioru 2013, 2012 Wyszczególnienie a 1 a 2 a 1 a Średnia rolnicza wartość gleb w 100 o skali IUNG % doświadczeń Kompleks przydatności rolniczej gleb: , , 4, , Odczyn gleby (ph w KCl): - powyżej 6, ,5-5, poniżej 5, Przedplon: - bobowate rzepak mieszanki zbożowo-bobowate zboża okopowe inne (facelia, gorczyca) 7 9 Nawożenie mineralne: kg czystego składnika na 1 ha - P 2 O K 2 O N średnio N minimum N maksimum % doświadczeń Zastosowanie nawozów dolistnych: - jeden zabieg dwa i więcej zabiegów Zastosowanie fungicydów: - jeden zabieg dwa zabiegi trzy zabiegi 7 - Zastosowanie regulatorów wzrostu: - jeden zabieg dwa zabiegi 2 - data Siew - średnio najwcześniejszy najpóźniejszy Wschody Krzewienie - jesień wiosna* Jesienne zahamowanie wegetacji Wiosenne ruszenie wegetacji Strzelanie w źdźbło Kłoszenie Dojrzałość woskowa Zbiór - średnio najwcześniejszy najpóźniejszy Liczba doświadczeń Kol. 1: * dotyczy 5% doświadczeń w roku 2013 Kol. 2, 3: a1 przeciętny poziom agrotechniki, a2 wysoki poziom agrotechniki

9 - 7 - Tabela 3 JĘCZMIEŃ OZIMY. Istotność źródeł zmienności plonu ziarna wg analizy wariancji doświadczeń dwuczynnikowych. Lata zbioru 2013, 2012 Źródło zmienności Liczba doświadczeń ze zmiennością istotną przy: = 0,05 = 0,01 = 0,05 = 0, Odmiany Poziomy agrotechniki Odmiany x poziomy agrotechniki Poziomy agrotechniki: a 2 -a 1 (dt z ha) Liczba doświadczeń -6, ,9 0,0 1-0,1 5, ,1 10, ,1 15, ,1 20, ,1 25, ,1 30,0 1 1 Liczba doświadczeń Kol. 1: a 2-a 1 (dt z ha) w odniesieniu do średniej z odmian wzorcowych (w roku 2013 Souleyka, Titus, Nickela; w roku Maybrit, Souleyka)

10 - 8 - Tabela 4 JĘCZMIEŃ OZIMY. Zimotrwałość i plon ziarna odmian. Lata zbioru 2013, 2012 Zimotrwałość Plon ziarna poziom a 1 poziom a 2 Odmiana liczba doświadczeń odchylenia od wzorca w dt z ha skala 9 o Wzorzec, dt z ha ,6 76,2 77,5 86,5 1 Antonella ,4 4,9 3,2 3,3 2 Bartosz 4, ,7-5,2 0,3-3,3 3 Fridericus ,7 5,8-1,0 5,0 4 Henriette 5, ,2 0,9 2,2-0,7 5 Holmes 4, ,2-1,2 1,4-2,8 6 Karakan 5, ,0-3,7-4,8-3,1 7 KWS Meridian ,3 3,0 2,1 1,9 8 Laverda ,9-3,4-1,1-4,8 9 Lomerit ,3 1,0 0,6-1,1 10 Scarpia ,7 1,4-0,8 1,3 11 Souleyka 4, ,2-1,6 1,2-1,8 12 Titus 5,5 44 4,0 3,8 13 Metaxa 4, ,5-7,2-3,1-8,9 14 Nickela 4,5 44-5,2-5,0 Kol. 1: wzorzec: 2013 Souleyka, Titus, Nickela; Maybrit, Souleyka Kol. 2: oceny nieporównywalne z ocenami odmian pszenicy ozimej i pszenżyta ozimego (łagodniejszy stres termiczny) Kol. 4: a 1 przeciętny poziom agrotechniki Kol. 5: a 2 wysoki poziom agrotechniki (zwiększone nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed wyleganiem i chorobami)

11 - 9 - Tabela 5 JĘCZMIEŃ OZIMY. Plon ziarna odmian w zależności od przedplonu. Lata zbioru 2013 i 2012 Liczba doświadczeń Przedplon zbożowy Przedplon niezbożowy Odmiana przedplon przedplon poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 zbożowy niezbożowy odchylenie od wzorca w dt z ha Wzorzec ,5 58,6 77,7 69,5 69,2 79,5 77,5 89,6 1 Antonella ,4 8,1 3,0 1,4 2,8 4,4 3,5 3,6 2 Bartosz ,6-2,9 0,2-0,5-2,9-5,8 1,5-4,0 3 Fridericus ,4 5,0-1,1 0,0-1,1 6,0 0,0 6,0 4 Henriette ,8 0,0 2,0-1,9 0,0 1,1 3,5-0,4 5 Holmes ,3 1,1 1,2-4,5 0,8-1,6 2,3-2,4 6 Karakan ,0-3,1-4,9-6,9-8,9-3,8-4,6-2,3 7 KWS Meridian ,4 9,6 1,9 3,5 0,3 1,7 3,1 1,7 8 Laverda ,9-4,5-1,2-6,8-2,6-3,2 0,0-4,4 9 Lomerit ,7 0,3 0,5-5,4-2,3 1,1-0,2-0,2 10 Scarpia ,7 2,6-1,0-2,9-5,1 1,2-1,8 2,2 11 Souleyka ,3-1,4 1,1-1,3 1,8-1,7 2,2-1,9 12 Titus ,1 3,7 3,8 3,5 13 Metaxa ,4-0,9-3,3-5,1-4,4-8,2-2,7-9,5 14 Nickela ,1-5,2-5,6-5,7 Kol. 1: wzorzec: 2013 Souleyka, Titus, Nickela; Maybrit, Souleyka Kol. 3: a 1 przeciętny poziom agrotechniki Kol. 4: a 2 wysoki poziom agrotechniki (zwiększone nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed wyleganiem i chorobami) Kol. 3, 4: wyniki z roku 2012 obciążone zróżnicowanym wymarzaniem odmian w poszczególnych doświadczeniach

12 Tabela 6 JĘCZMIEŃ OZIMY. Plon ziarna odmian w rejonach (odchylenia od wzorca w dt z ha). Lata zbioru 2013, 2012 Liczba doświadczeń Plon ziarna Odmiana I II III IV V VI I II III IV V VI I II III IV V VI poziom a 1 i a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec ,7 66,4 74,7 64,8 67,1 61,5 80,8 76,6 85,6 72,4 73,7 71,0 1 Antonella ,4-1,4 3,2 0,3 2,4 8,3 5,3 1,8 2,8 2,3 3,6 3,0 2 Bartosz ,7-2,7-3,3-1,2 4,1-2,6 3 Fridericus ,1-6,5 0,3-2,0 3,2-1,1-0,6-4,1-0,3-1,6 4,1-4,7 4 Henriette ,6-2,7 1,2-1,7 4,0 1,1 0,1-0,9 2,3-0,3 8,6 3,1 5 Holmes ,4 4,8-0,2-1,2 0,3 7,6 0,7 2,5 1,2-0,5 3,1 1,8 6 Karakan ,9-7,5-9,5-5,0-10,7-13,9-3,2-6,7-5,0-4,3-0,1-10,3 7 KWS Meridian ,3-0,9-1,7-0,4 1,6 1,0 1,6-0,2 2,1 0,0 7,3-0,8 8 Laverda ,6-9,4-3,8-5,1 0,2 5,5-5,6-3,8 0,0-5,3 5,2 3,6 9 Lomerit ,2 3,7-1,3-1,4-1,2-5,5 0,6 1,1 0,8-0,3 2,6-6,4 10 Scarpia ,7-3,1-3,0-4,3-5,9-3,3 1,6-2,8-4,2-2,3 1,8-2,5 11 Souleyka ,7 0,7 1,4-1,0 4,1 4,3 1,4 0,4 0,5-1,9 3,9 7,0 12 Titus ,5 2,4 5,4 4,2 5,1 0,2 3,4 3,0 3,7 5,2 3,5 3, Metaxa ,1-1,7-0,8-1,5-5,9-6,7-4,0-1,1-2,4-3,5-2,6-5,8 14 Nickela ,8-3,1-6,9-3,2-9,2-4,5-4,8-3,4-4,2-3,3-7,4-10,7 Kol. 1: wzorzec: 2013 Souleyka, Titus, Nickela

13 cd. tabeli 6 Liczba doświadczeń Plon ziarna Odmiana I II III IV V VI I II III IV V VI I II III IV V VI poziom a 1 i a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec ,1 77,5 66,1 50,2 90,1 75,7 89,9 90,3 71,5 58,3 97,9 89,4 1 Antonella ,0 1,5 22,6 5,7 0,4 5,7 7,3-1,8 12,5 3,7 2,6 3,0 2 Bartosz ,2 8,6-8,5-8,6-3,7-7,8 4,9-4,7-3,1-2,8 3 Fridericus ,5 5,1 13,4 10,6 2,5 1,8 12,2 0,5 16,3 12,2 4,4 1,9 4 Henriette ,4 1,5 7,6 2,2-3,7-0,4 1,3 0,4-0,4 3,4-6,4-0,4 5 Holmes ,6 5,2-14,1-1,7-4,6-3,2-6,3 0,2-20,6-1,0-3,1 7,0 6 Karakan ,4-4,5 16,3-9,0-1,5-2,7-8,5 14,1-3,5-1, KWS Meridian ,3 6,0 12,1 1,4 2,6-1,4 1,5 1,2-0,3 5,7 2,6-2,5 8 Laverda ,5 0,1-2,3-4,1-7,7-8,0-0,4-9,5-10,8-2,3-8,6 1,2 9 Lomerit ,4 4,0 18,3 1,0-2,0-9,0-3,7-3,7 18,0 2,2-2,4-0,9 10 Scarpia ,4-0,4 26,7-0,2 1,5 0,8 2,5-3,4 11,0 0,0 3,0 5,1 11 Souleyka ,2 1,7-13,6-6,0-1,1 0,3-1,4 0,3-14,7-6,9-0,6 2,8 12 Metaxa ,1-2,9-19,2-7,3-7,6-10,4-8,1-9,2-6,4-9,2-9,5-10,0 Kol. 1: wzorzec: Maybrit, Souleyka

14 Tabela 7 JĘCZMIEŃ OZIMY. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, Mączniak Pleśń śniegowa Pałecznica traw Plamistość siatkowa prawdziwy Odmiana skala 9 o Wzorzec 7,5 7,8 7,4 7,5 7,1 7,8 7,0 7,5 1 Antonella 0,3 0,4 0,1-0,5 1,0 0,6 0,4 0,2 2 Bartosz 0,0-0,5-1,3-0,5-0,5 0,0 0,3 3 Fridericus 0,8 0,4 0,4 0,5-1,3-0,6-0,1 0,1 4 Henriette -0,9 0,0 0,2-0,3-1,3-0,8-0,2-0,1 5 Holmes -0,6-0,5 0,1-1,5-0,7-0,5-0,2 0,0 6 Karakan 0,5 0,1-0,8 0,8 0,0-0,1-0,8-1,0 7 KWS Meridian 0,1 0,2 0,8 0,5-0,8-0,5-0,3 0,2 8 Laverda -0,1 0,2 0,2-0,3-2,2-0,7-0,1-0,3 9 Lomerit -0,1-0,5 0,8-0,3-1,0-0,6-0,4-0,4 10 Scarpia 0,8 0,2 0,2 0,5-1,9-1,7-0,5-0,6 11 Souleyka -0,1-0,1 0,1-0,8-0,3 0,1 0,3 0,2 12 Titus 0,7 0,5 0,2-0,1 13 Metaxa -0,4-0,8 0,4 0,0 0,3 0,3-0,5-0,5 14 Nickela 0,1-0,1 0,3-0,3 Liczba doświadczeń cd. tabeli 7 Ciemnobrunatna Rdza jęczmienia Rynchosporioza Głownia pyląca plamistość Odmiana skala 9 o szt. roślin/15 m Wzorzec 7,8 7,6 7,8 8,3 7,4 7, Antonella 0,1 0,2 0,2 0,3 0,4 0, Bartosz -0,6 0,0-0,4-0,7-0,5 0,4 1 3 Fridericus -0,5 0,0-0,2 0,0-0,6-0, Henriette 0,0 0,3-0,3 0,1-0,3-0, Holmes -0,6-0,4-0,3 0,0-0,6-0, Karakan -0,3-0,2-0,6-0,2-0,3-0, KWS Meridian -0,1 0,3-0,1-0,1-0,6 0, Laverda -0,1 0,1 0,2-0,1-0,5-0, Lomerit -0,6-0,7-0,1-0,2 0,1 0, Scarpia -0,3-0,6 0,0 0,0-0,4-0, Souleyka 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 0, Titus 0,0 0,0-0, Metaxa -0,6-0,4 0,1-0,1-0,2 0, Nickela -0,1-0,1 0,1 0 Liczba doświadczeń Kol. 1: wzorzec: 2013 Souleyka, Titus, Nickela; Maybrit, Souleyka Kol. 3, 9: brak danych

15 Tabela 8 JĘCZMIEŃ OZIMY. Ważniejsze cechy rolnicze odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, Zimo- Wyleganie w fazie Wysokość roślin Wyleganie przed zbiorem trawłość dojrzałości mlecznej % roślin cm skala 9 Odmiana o żywych poziom poziom a a 1 i a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec ,4 7,9 7,4 7,8 7,1 6,7 7,4 7,1 1 Antonella ,3-0,3-0,1 0,4-0,3 0,3-0,3-0,1 2 Bartosz ,1 0,1-0,1 0,2 0,1 0,3-0,1 0,0 3 Fridericus ,5 0,2-0,6 0,4-0,3 0,6-0,6 0,2 4 Henriette ,4 0,1 0,5 0,5 0,0 0,5 0,1 0,7 5 Holmes ,3 0,2 0,3 0,2 0,2 0,8 0,0 0,1 6 Karakan ,0-0,4-1,0-0,2-1,4-0,2-1,2-0,6 7 KWS ,4 0,0-0,3 0,0-0,6 0,6-0,3 0,0 8 Laverda ,2 0,0-0,1 0,1-0,9-0,4-0,4-0,1 9 Lomerit ,1-0,5-1,1-1,3-1,0-0,3-1,1-0,3 10 Scarpia ,2 0,0-1,3 0,1-1,7 0,1-1,2 0,1 11 Souleyka ,2 0,3 0,1 0,6 0,0 0,2 0,1 0,4 12 Titus ,2 0,1 0,4 0,2 13 Metaxa ,0 0,0 0,3 0,4-0,1 0,7 0,3 1,0 14 Nickela ,1-0,2-0,4-0,3 Liczba doświadczeń cd. tabeli 8 Wilgotność ziarna przy Data kłoszenia Data dojrzałości woskowej zbiorze Odmiana liczba dni % poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec ,6 13,0 13,1 13,4 1 Antonella -0,5 0,5-0,5 0,0-0,5 0,0-0,5 0,0-0,6 0,3-0,7 0,1 2 Bartosz -2,0-0,5-2,0-1,0-2,0-0,5-2,0-0,5-0,6-0,2-0,7-0,4 3 Fridericus -0,5 1,0-0,5 1,0-2,0-1,5-1,5-1,0-0,7-0,6-1,1-0,5 4 Henriette -2,5-2,0-3,0-2,5-1,5-2,0-2,0-2,0-0,4-0,2-0,8-0,4 5 Holmes -2,0-0,5-2,0-0,5-1,0-0,5-1,5-0,5-0,2 0,0-0,4 0,0 6 Karakan 0,0 1,0 0,0 0,5-1,5-0,5-1,5-0,5-0,3 0,1-0,5-0,4 7 KWS -1,0 0,0-1,0-0,5-1,5-0,5-2,0-1,0-0,5-0,2-0,8 0,2 8 Laverda -2,5-2,5-2,0-2,5-2,0-1,5-2,0-1,0-0,6-0,1-1,1-0,5 9 Lomerit -2,0-1,5-2,5-1,5-2,0-0,5-2,0-1,0-0,2-0,3-0,4-0,5 10 Scarpia -1,0 0,0-1,5-0,5-2,0-1,0-2,0-1,5-0,9-0,5-1,3-0,7 11 Souleyka -0,5 0,0-0,5-0,5-0,5 1,0-0,5 1,0-0,5 0,3-0,6 0,4 12 Titus 0,5 0,0 0,0-0,5 0,0-0,2 13 Metaxa -1,5-1,0-2,0-1,0-1,0-1,0-1,0-0,5 0,3 1,3 0,2 1,2 14 Nickela 0,0 0,0 0,5 0,5 0,5 0,8 Liczba doświadczeń Kol. 1: wzorzec: 2013 Souleyka, Titus, Nickela; Maybrit, Souleyka

16 Tabela 9 JĘCZMIEŃ OZIMY. Ważniejsze cechy ziarna odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, 2012 Masa 1000 ziaren Wyrównanie ziarna Udział pośladu (powyżej 2,2 mm) (poniżej 1,6 mm) Odmiana g % poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec 48,3 46,9 50,1 48, ,7 0,3 0,6 0,3 1 Antonella -0,8 1,7-0,7 2, ,3 0,1-0,2-0,1 2 Bartosz -3,9 0,8-3,2 1, ,8 0,0-0,2-0,1 3 Fridericus -1,5 3,2-1,0 1, ,4 0,0-0,3-0,1 4 Henriette 1,4 3,0 0,7 3, ,3 0,0-0,2 0,0 5 Holmes -0,6 3,3-0,5 3, ,4-0,1-0,3-0,1 6 Karakan -9,9-3,7-7,9-4, ,4 0,1 0,3 0,0 7 KWS Meridian -1,1 3,4-1,0 3, ,2 0,2-0,1-0,1 8 Laverda -2,0 1,9-0,5 2, ,0 0,1-0,1 0,0 9 Lomerit 0,4 3,1 1,2 3, ,2 0,1-0,2 0,1 10 Scarpia -2,9 1,1-2,4 1, ,2 0,0-0,2 0,0 11 Souleyka -1,9 3,2-1,2 3, ,3-0,1 0,3 0,0 12 Titus 2,5 2, ,2-0,1 13 Metaxa 2,4 6,9 2,5 8, ,2-0,1-0,1-0,1 14 Nickela -0,7-0, ,1-0,2 Liczba doświadczeń Kol. 1: wzorzec: 2013 Souleyka, Titus, Nickela; Maybrit, Souleyka

17

18 Tabela 1 PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA. Odmiany i doświadczenia. Lata zbioru 2013, 2012 Odmiany Rok wpisania do KR Zachowujący masa 1000 ziaren (g) Materiał siewny zdolność kiełkowania (%) elitarne (grupa E) 1 Astoria 2012 Poznańska Hodowla Roślin PL 54,1 96 jakościowe (grupa A) 2 Akteur 2007 Deutsche Saatveredelung AG DE 53,0 51, Arkadia 2011 DANKO Hodowla Roślin PL 48,4 43, Askalon 2009 Nordsaat DE 50,5 37, Bamberka 2009 Hodowla Roślin Strzelce Grupa IHAR PL 55,6 55, Bockris 2010 Strube DE 57,0 51, Boomer 2006 RAGT 2n FR 48,8 47, Estivus 2012 Strube DE 52, Figura 2007 DANKO Hodowla Roślin PL 46,4 46, Kepler 2010 Limagrain GmbH DE 53,1 43, Kohelia 2008 Małopolska Hodowla Roślin-HBP PL 50,1 49, Kredo 2010 Nordsaat DE 50,0 45, Legenda 2005 Poznańska Hodowla Roślin PL 49,7 44, Linus 2011 RAGT 2n FR 46,7 49, Naridana 2006 Poznańska Hodowla Roślin PL 48,7 47, Natula 2009 Małopolska Hodowla Roślin-HBP PL 49,5 45, Operetka 2010 Limagrain GmbH DE 47,0 46, Ostroga o/ 2008 DANKO Hodowla Roślin PL 55,5 49, Oxal 2011 RAGT 2n FR 59,2 53, Patras 2012 Deutsche Saatveredelung AG DE 59, Praktik 2012 RAGT 2n FR 46, Sailor 2011 Secobra Saatzucht GmbH DE 50,6 60, Skagen 2009 Borries-Eckendorf DE 47,5 55, Smuga 2004 DANKO Hodowla Roślin PL 48,2 46, Tonacja 2001 Hodowla Roślin Strzelce Grupa IHAR PL 51,6 58, Torrild 2010 Pajbjerg A/S DK 45,0 47, Tulecka b/ 2012 Poznańska Hodowla Roślin PL 51, Wydma 2005 "Hodowla Roślin Smolice Grupa IHAR" PL 44,0 49, chlebowe (grupa B) 29 Banderola 2010 DANKO Hodowla Roślin PL 49,4 46, Batuta 2006 DANKO Hodowla Roślin PL 50,6 40, Bogatka 2004 DANKO Hodowla Roślin PL 60,1 60,

19 cd. tabeli 1 Odmiany Rok wpisania do KR Zachowujący masa 1000 ziaren (g) Materiał siewny zdolność kiełkowania (%) cd. chlebowe (grupa B) 32 Fidelius 2010 Saatzucht Donau AT 51,1 43, Forum 2012 Nordsaat DE 45, Jantarka 2010 DANKO Hodowla Roślin PL 63,0 59, Jenga 2008 Nordsaat DE 46,3 43, KWS Dacanto 2011 KWS Lochow GmbH DE 54,3 53, KWS Magic 2012 KWS Lochow GmbH DE 46, KWS Ozon 2010 KWS Lochow GmbH DE 48,3 45, Meister 2011 RAGT 2n FR 60,8 55, Meteor 2007 Lantmännen SW DE 41,6 44, Mulan 2008 Nordsaat DE 46,8 42, Muszelka 2008 DANKO Hodowla Roślin PL 55,9 49, Platin 2012 Strube DE 51, Smaragd 2009 Lantmännen SW DE 48,4 47, Speedway 2012 Nordsaat DE 45,5 94 pozostałe (grupa C) 46 Belenus 2009 RAGT 2n FR 40,4 49, Forkida 2010 DANKO Hodowla Roślin PL 48,6 48, Henrik 2010 Limagrain GmbH DE 49,0 40, Markiza 2007 Hodowla Roślin Strzelce Grupa IHAR PL 50,9 46, z CCA 50 Brilliant (A) Lantmännen SW DE 43, Julius (E) KWS Lochow GmbH DE 45,3 46, Toras (A) Lantmännen SW DE 51,1 97 Bilans doświadczeń: - założone przyjęte do syntezy zdyskwalifikowane w polu zdyskwalifikowane w trakcie opracowywania 4 2 Kol. 1: o/ odmiana oścista; b/ odmiana białoziarnista Kol. 2: KR Krajowy rejestr; w nawiasie grupa technologiczna na podstawie trzech parametrów (liczba opadania, zawartość białka, SDS) oznaczonych w Laboratorium Chemiczno-Technologicznym SDOO w Słupi Wielkiej Kol. 3: IHAR Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy, Borries-Eckendorf W. von Borries-Eckendorf GmbH & Co. KG, Lantmännen SW Lantmännen SW Seed Hadmersleben GmbH, Nordsaat Nordsaat Saatzucht GmbH Saatzucht Langenstein, Saatzucht Donau Saatzucht Donau Ges.m.b.H. & CoKG, Strube Strube Research GmbH & Co. KG; AT Austria, DE Niemcy, DK Dania, FR Francja, PL Polska Obsada nasion jednakowa dla wszystkich odmian, zależna od kompleksu rolniczej przydatności gleby: 1, szt./m 2 ; 3, 4, szt./m 2 ; szt./m 2

20 Tabela 2 PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA. Warunki prowadzenia doświadczeń. Lata zbioru 2013, Wyszczególnienie a 1 a 2 a 1 a Średnia rolnicza wartość gleb w 100 o skali IUNG % doświadczeń Kompleks przydatności rolniczej gleb: , 4, Odczyn gleby (ph w KCl): - powyżej 6, ,5-5, poniżej 5, Przedplon: - rzepak bobowate okopowe zboża inne (gorczyca, kukurydza, trawy) 7 4 Nawożenie mineralne: kg czystego składnika na 1 ha - P 2 O K 2 O N średnio N minimum N maksimum % doświadczeń Zastosowanie nawozów dolistnych: - jeden zabieg dwa i więcej zabiegów Zastosowanie fungicydów: - jeden zabieg dwa zabiegi trzy zabiegi 11 9 Zastosowanie regulatora wzrostu: - jeden zabieg dwa zabiegi 3 9 data Siew - średnio najwcześniejszy najpóźniejszy Wschody Krzewienie - jesień wiosna* Jesienne zahamowanie wegetacji Wiosenne ruszenie wegetacji Strzelanie w źdźbło Kłoszenie Dojrzałość woskowa Zbiór - średnio najwcześniejszy najpóźniejszy Liczba doświadczeń Kol. 1: * dotyczy 26% doświadczeń w roku 2013 i 20% w roku 2012 Kol. 2, 3: a 1 przeciętny poziom agrotechniki, a 2 wysoki poziom agrotechniki

21 Tabela 3 PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA. Istotność źródeł zmienności plonu ziarna wg analizy wariancji doświadczeń dwuczynnikowych. Lata zbioru 2013, 2012 Źródło zmienności 1 2 Liczba doświadczeń ze zmiennością istotną przy: = 0,05 = 0,01 = 0,05 = 0, Odmiany Poziomy agrotechniki Odmiany x poziomy agrotechniki Poziomy agrotechniki: a 2 -a 1 (dt z ha) Liczba doświadczeń -4,9 0,0-1 0,1 5, ,1 10, ,1 15, ,1 20, ,1 25, ,1 30,0 2-30,1 35, ,1 40,0 2 - Liczba doświadczeń Kol. 1: a 2-a 1 (dt z ha) w odniesieniu do średniej z odmian wzorcowych: 2013 Figura, Patras, KWS Ozon, Muszelka; 2012 Bockris, Figura, KWS Ozon, Muszelka

22 Tabela 4 PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA. Zimotrwałość i plon ziarna odmian. Lata zbioru 2013, Plon ziarna Zimotrwałość Odmiany poziom a 1 poziom a 2 Liczba doświadczeń odchylenia od wzorca w dt z ha skala 9 o Wzorzec, dt z ha ,2 69,6 86,4 81,3 1 Astoria ,9-3,8 2 Akteur 2, ,4-10,0-1,8-12,5 3 Arkadia ,0 11,7 0,5 14,5 4 Askalon 2, ,3-6,3 1,8-6,8 5 Bamberka ,6-5,6-0,3-5,6 6 Bockris ,6-9,9 0,0-11,6 7 Boomer ,6 3,8-1,0 3,5 8 Estivus 2,5 56 3,9 1,3 9 Figura ,7 6,5-3,0 7,3 10 Kepler 2, ,0-10,5 2,5-11,4 11 Kohelia 5, ,8 6,8-6,6 9,1 12 Kredo 2, ,5-3,2 2,4-1,7 13 Legenda ,2 10,9 1,1 11,9 14 Linus ,9 10,7 5,5 10,1 15 Naridana ,4 5,7-9,2 3,4 16 Natula 4, ,1 4,4-1,0 2,9 17 Operetka ,4-6,0 1,0-8,7 18 Ostroga o/ ,0 11,3-4,8 10,6 19 Oxal ,2-12,5 6,6-15,3 20 Patras ,4 3,4 21 Praktik ,0 0,9 22 Sailor 5, ,5 11,8 1,5 12,2 23 Skagen 4, ,5 8,2 1,9 7,7 24 Smuga 6, ,5 8,0-2,8 5,5 25 Tonacja 5, ,8 4,2-3,2 5,2 26 Torrild ,7 7,4-1,5 5,8 27 Tulecka b/ 2,5 56 3,0 2,2 28 Wydma ,6-1,3-6,3-3,1 29 Banderola 2, ,4-1,1 0,0-3,0 30 Batuta ,6-3,6-4,5-4,8 31 Bogatka ,7 9,6-2,2 9,0 32 Fidelius ,7 18,3 0,0 16,9 33 Forum ,3 4,0

23 cd. tabeli 4 Plon ziarna Zimotrwałość Odmiany poziom a 1 poziom a 2 Liczba doświadczeń odchylenia od wzorca w dt z ha skala 9 o Wzorzec, dt z ha ,2 69,6 86,4 81,3 34 Jantarka ,1 10,0-1,1 8,3 35 Jenga 2, ,7-6,0 3,7-7,5 36 KWS Dacanto ,1-3,2 6,2-3,6 37 KWS Magic 1, ,0 8,1 38 KWS Ozon ,0 10,7 2,5 10,6 39 Meister 1, ,3-17,4 4,5-19,6 40 Meteor 3, ,2 4,8-0,5 3,1 41 Mulan ,3 2,2 1,8 1,6 42 Muszelka 2, ,7-7,3-3,0-6,2 43 Platin ,5 2,3 44 Smaragd ,2 0,6-0,9-3,0 45 Speedway 2, ,3 7,3 46 Belenus ,4-12,1-0,8-7,1 47 Forkida 4, ,1 4,5-2,5 3,9 48 Henrik 1, ,2-10,8 1,8-9,7 49 Markiza ,7 5,8-0,7 5,4 50 Brilliant (CCA) ,3-3,5 51 Julius (CCA) ,0 9,9 4,5 13,1 52 Toras (CCA) 5,5 9 0,1 4,6 Kol. 1: wzorzec: 2013 Figura, Patras, KWS Ozon, Muszelka; 2012 Bockris, Figura, KWS Ozon, Muszelka; o/ odmiana oścista; b/ odmiana białoziarnista; w syntezie pominięto odmiany badane tylko w nielicznych doświadczeniach Kol. 2: skala 9 ; 9 zimotrwałość bardzo duża, 5 średnia, 1 bardzo mała; oceny z różnych rodzajów doświadczeń, w tym specjalnych prowadzonych w warunkach prowokacyjnych, z różnych lat badań Kol. 4, 5: a 1 przeciętny poziom agrotechniki, a 2 wysoki poziom agrotechniki (zwiększone nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed wyleganiem i chorobami)

24 Tabela 5 PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA. Plon ziarna odmian w zależności od przedplonu. Lata zbioru 2013, Liczba doświadczeń Przedplon zbożowy Przedplon niezbożowy przedplon przedplon poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 Odmiany zbożowy niezbożowy odchylenie od wzorca w dt z ha Wzorzec ,5 70,8 77,2 79,3 73,5 69,3 88,5 81,7 1 Astoria ,6-3,5-0,3-3,8 2 Akteur ,6-6,0 2,1-8,3-0,5-11,0-1,8-13,6 3 Arkadia ,4 10,0 1,1 12,0 0,4 12,0 0,3 15,0 4 Askalon ,6-8,4 2,8-0,5 2,4-5,8 1,1-8,3 5 Bamberka ,7-7,0 2,3-3,6 0,9-5,3-0,8-6,0 6 Bockris ,0-6,8-2,5-7,0 3,4-10,6 0,4-12,6 7 Boomer ,1 8,7-3,5 4,2 0,0 3,0-0,2 3,4 8 Estivus ,0 3,8 4,1 1,0 9 Figura ,5 4,2-4,9 5,1-3,7 7,0-2,5 7,7 10 Kepler ,5-4,8-0,6-0,3 3,9-12,0 3,5-14,3 11 Kohelia ,2 7,6 1,6 8,9-4,8 6,5-8,8 9,1 12 Kredo ,2 0,7 0,4 3,6 4,0-4,5 3,4-3,4 13 Legenda ,5 3,9 0,2 5,3 0,5 12,8 1,9 13,6 14 Linus ,1 13,2 5,6 10,9 5,0 10,2 5,6 10,0 15 Naridana ,7 6,1-6,6 4,2-5,8 5,6-10,0 3,1 16 Natula ,0 2,1 1,0 3,0 3,5 4,9-1,4 2,9 17 Operetka ,6 0,2 2,7-1,7-0,5-7,8 0,9-10,8 18 Ostroga o/ ,8 3,8-4,2 4,8-0,4 13,0-4,7 12,0 19 Oxal ,7-8,5 3,2-8,5 7,3-13,3 7,5-16,7 20 Patras ,9 1,7 5,0 3,8 21 Praktik ,2 0,3 2,1 1,2 22 Sailor ,0 6,6 2,4 9,1 2,4 12,9 1,3 12,8 23 Skagen ,2 2,7 2,1 3,7 2,7 9,4 2,2 8,6 24 Smuga ,3 11,0-1,4 8,8-1,3 7,1-2,7 4,6 25 Tonacja ,8 1,8-3,3 3,7-1,3 5,0-2,8 5,7 26 Torrild ,2 4,0-3,3 2,5 0,9 8,5-0,5 6,8 27 Tulecka b/ ,2 5,2 3,1 1,8 28 Wydma ,1-2,8 1,8-4,9-6,8-0,9-8,6-2,6 29 Banderola ,8 4,3 1,5 4,6 2,2-2,8-0,3-5,3 30 Batuta ,2-9,5-1,0-8,6-0,7-2,7-4,9-4,0 31 Bogatka ,8 8,7-4,8 10,4-0,9 9,9-1,2 8,7 32 Fidelius ,9 11,7-2,4 8,6 3,5 19,6 1,1 18,5 33 Forum ,2 1,9 5,2 4,8

25 cd. tabeli 5 Liczba doświadczeń Przedplon zbożowy Przedplon niezbożowy przedplon przedplon poziom a 1 poziom a 2 poziom a 1 poziom a 2 Odmiany zbożowy niezbożowy odchylenie od wzorca w dt z ha Wzorzec ,5 70,8 77,2 79,3 73,5 69,3 88,5 81,7 34 Jantarka ,1 7,4-0,8 4,3 1,9 10,6-0,9 9,2 35 Jenga ,9-0,2 7,2-3,0 4,0-7,5 3,5-8,7 36 KWS Dacanto ,0 0,9 7,5 4,4 7,4-4,2 6,1-5,5 37 KWS Magic ,9 7,8 10,7 8,2 38 KWS Ozon ,8 7,5 4,1 4,3 1,6 11,3 2,1 11,8 39 Meister ,4-8,3 4,3-7,1 7,0-19,6 4,5-22,6 40 Meteor ,5-1,5-0,2-1,4-0,4 6,4-0,3 4,3 41 Mulan ,2 4,3 2,5 3,9 4,7 1,7 1,8 1,0 42 Muszelka ,2-4,9-0,8-2,4-2,8-7,7-3,4-6,9 43 Platin ,1 2,1 5,7 2,4 44 Smaragd ,4 0,1 0,7-5,0-0,1 0,7-1,2-2,5 45 Speedway ,0 7,3 10,7 7,4 46 Belenus ,9-5,3 0,6-4,3-10,5-14,2-1,2-8,0 47 Forkida ,3 0,4 0,6-1,3-0,1 5,7-3,4 5,4 48 Henrik ,2-10,3 6,7-13,5 4,5-10,9 0,8-9,1 49 Markiza ,1 7,4-2,0 4,0 1,2 5,6-0,2 5,7 50 Brilliant (CCA) 3 7-7,6-3,3-4,8-3,8 51 Julius (CCA) ,2 4,9 3,2 11,5 3,5 10,8 5,5 13,4 52 Toras (CCA) 0 9-0,4 5,1 Kol. 1: wzorzec: 2013 Figura, Patras, KWS Ozon, Muszelka; 2012 Bockris, Figura, KWS Ozon, Muszelka; o/ odmiana oścista; b/ odmiana białoziarnista; w syntezie pominięto odmiany badane tylko w nielicznych doświadczeniach Kol. 3, 4: a 1 przeciętny poziom agrotechniki, a 2 wysoki poziom agrotechniki (zwiększone nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed wyleganiem i chorobami); wyniki z roku 2012 obciążone zróżnicowanym wymarzaniem odmian w poszczególnych doświadczeniach

26 Tabela 6 PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA. Plon ziarna odmian w rejonach (odchylenia od wzorca w dt z ha). Lata zbioru 2013, 2012 Liczba doświadczeń Plon ziarna Odmiany I II III IV V VI I II III IV V VI I II III IV V VI poziom a 1 i a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec ,4 71,5 80,8 68,6 69,2 59,5 96,3 82,8 95,3 83,1 84,7 76,2 1 Astoria ,1-0,3-4,5 0,4-2,3 3,3-0,4-3,5-6,0-3,5-4,3-3,0 2 Akteur ,9-4,2 2,4 2,7-4,2-2,9 6,3-7,0 2,4 1,2-2,3-5,2 3 Arkadia ,9-6,4-1,8 1,2 1,3 4,0 1,8-4,3 0,4 0,5 0,1 3,6 4 Askalon ,7 2,4 5,5 1,3 2,5 3,7 2,9 1,4 3,1 0,0 0,2 3,9 5 Bamberka ,0-2,6-0,5 3,3-0,3 1,4 2,8-2,2 1,5 0,5-1,3-3,3 6 Bockris ,9 4,6-0,5 4,3 3,3 2,5 1,3 1,2-3,8 2,3 0,4-1,4 7 Boomer ,5 0,6-2,9 1,8-2,1 0,8 1,0 1,2-8,1 3,0-2,6-1,2 8 Estivus ,4 1,8 5,6 4,0 4,7 4,5 1,3-0,8 3,3 1,3 1,7-0,7 9 Figura ,7 0,1-4,6-4,2-4,8-6,2 1,2-0,4-5,1-2,4-3,8-4,7 10 Kepler ,7 8,0 1,7 4,0 3,0 4,1 4,1 5,5-0,2 3,9 2,8 2,9 11 Kohelia 6 5-8,4-1,3-3,4-9,1 12 Kredo ,3 5,3 2,9 7,6 3,4-4,2 6,0 5,7 0,2 3,1 3,6-3,2 13 Legenda ,0-0,6 2,6 0,2-3,1 0,0 7,6 1,9 1,0 2,0-1,2-0,6 14 Linus ,2 4,2 3,3 4,1 6,6 7,2 6,1 4,3 5,8 4,7 5,3 7,6 15 Naridana ,4-1,1-1,0-6,4-2,8-11,9-5,6-5,7-5,8-8,7-8,6-16,1 16 Natula ,2 0,6 2,7 5,1 4,8 3,7-2,1-1,3 0,8 0,9-1,5-3,5 17 Operetka ,0-0,3 1,6 0,6 2,0 0,4-1,1 2,5 1,8-0,7 2,5 3,4 18 Ostroga o/ ,1-4,9-3,5 0,3-1,0 4,7-4,5-3,5-7,5-2,8-6,5-0,3 19 Oxal ,4 7,6 4,6 7,9 4,6 8,5 8,6 11,0 3,5 7,9 5,5 7,2 20 Patras ,6 4,4 1,5 6,5 5,6 5,8 0,7 2,8 1,6 5,0 3,6 6,1 21 Praktik ,7-1,2 3,8 2,9 1,6 4,5-0,2 0,1 3,1 0,9 0,3 1,1 22 Sailor ,1 1,4 4,7 1,4 1,9 2,4 2,1 0,3 2,6 1,3 0,0 3,4 23 Skagen ,4 0,9 2,5 2,3 2,0 4,6 6,6-0,3 2,0 2,1 1,0 1,9 24 Smuga ,8-6,2 2,9-1,0 0,1-4,6 6,7-5,2 1,6-3,5-2,8-4,8 25 Tonacja ,6-4,8-5,8-2,4-0,2-0,4-4,5-4,2-3,9-3,8-0,6-2,0 26 Torrild ,0-1,1-7,3 1,3 2,9 0,7 1,0-2,1-5,7-2,6 2,3-0,2 27 Tulecka b/ ,1 0,8 5,1 3,9 3,4 2,1 4,9-1,5 4,8 1,9 2,9-0,8 28 Wydma ,8-8,1 1,5-6,7-6,1-9,4-2,2-10,1 2,4-9,3-5,0-12,6-24 -

27 cd. tabeli 6 Liczba doświadczeń Plon ziarna Odmiany I II III IV V VI I II III IV V VI I II III IV V VI poziom a 1 i a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec ,4 71,5 80,8 68,6 69,2 59,5 96,3 82,8 95,3 83,1 84,7 76,2 29 Banderola ,6 3,5 5,7 3,3 1,1 4,6 0,0 5,1 3,6 4,2-2,5-2,4 30 Batuta ,7-2,8 1,8-4,1 1,7-1,8-7,0-5,1 1,1-4,7-3,2-8,7 31 Bogatka ,9-2,9-3,5-0,6-0,7-0,5-4,0-1,2-6,6 0,7-1,0 1,3 32 Fidelius ,1 0,6 5,2 3,3 2,3 5,9 2,8-1,2 1,1 2,9-3,5 2,3 33 Forum ,9 11,6 4,1 3,7 5,9 6,2 2,5 5,0 3,0 4,7 4,8 7,3 34 Jantarka ,6-0,7-1,4 2,7 2,7 4,1-1,8-1,0-2,6-1,6 0,7 0,9 35 Jenga ,9 6,1 7,5 3,5 1,4 6,0 3,1 5,9 9,5 1,7 5,2 5,1 36 KWS Dacanto ,2 6,3 7,5 8,0 9,0 2,6 7,5 6,3 8,5 7,9 4,8-0,4 37 KWS Magic ,8 13,4 10,4 12,5 9,6 11,0 5,5 12,3 8,6 11,8 6,5 8,4 38 KWS Ozon ,1-1,3 4,2 0,1 3,3 2,5 0,2 0,0 4,0 2,0 4,2 2,0 39 Meister ,6 8,0 4,5 11,3 4,9 9,7 2,8 4,8 4,7 10,9 2,3 6,0 40 Meteor ,8-1,1-4,1-2,8-0,6 1,9 1,2-1,5-2,6-2,4 1,6 2,0 41 Mulan ,5 1,1 5,0 6,0 4,6 4,3 2,5-0,2 3,3 4,6 1,6-1,6 42 Muszelka ,4-3,2-1,1-2,4-4,1-2,1-2,0-2,5-0,5-4,7-4,0-3,4 43 Platin ,3 0,2 6,3 6,6 4,9 9,3 3,7 0,9 3,1 4,0 0,9 1,1 44 Smaragd ,5-2,5 0,9-2,6 0,1 0,3 4,7-3,7 1,7-1,9-1,9-2,2 45 Speedway ,3 11,9 11,7 9,9 10,4 7,3 9,2 6,6 8,7 6,7 6,0 4, Belenus ,0 0,5-3,7-16,4-14,8-18,5 2,3 1,0 1,2-10,0 3,2 1,9 47 Forkida ,9-0,9-1,4 5,0 1,2 0,3-5,4-3,7-1,4 1,0-3,2-4,1 48 Henrik ,4 5,4 7,5 1,4 3,6 3,5 2,9-0,7 6,0 1,3 1,9-3,8 49 Markiza ,3-0,5 0,1 0,4 2,2 2,4-3,0-1,5-0,5 2,2-0,1-1,3 50 Brilliant (CCA) 6 4-6,6-4,1-2,5-5,3 51 Julius (CCA) ,4 4,9-0,9 4,0 6,1 3,9 52 Toras (CCA) 5 4 1,3-2,5 8,2 1,2

28 cd. tabeli 6 Liczba doświadczeń Plon ziarna Odmiany I II III IV V VI I II III IV V VI I II III IV V VI poziom a 1 i a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec ,3 82,6 72,0 60,1 69,3 74,9 67,5 95,3 78,8 73,4 80,2 87,6 1 Akteur ,5-4,5-14,9-13,4-4,3-20,0-8,8-16,7-13,2-6,5 2 Arkadia ,0-1,1 10,5 22,4 12,4 8,1 26,1 1,4 10,9 23,1 14,4 10,7 3 Askalon ,3 1,2-6,6-18,6-4,6-6,5-5,6 0,6-1,2-14,6-9,1-5,9 4 Bamberka ,9-8,4-6,0-9,0-2,5-2,6-10,5-4,7-4,2-4,0-6,9-2,9 5 Bockris ,2 2,4-6,6-17,2-13,5-0,8-28,6 1,4-8,7-14,9-17,7-3,3 6 Boomer ,6 2,8-4,5 4,2 4,2 11,3 3,6-2,6 3,4 3,5 7 Figura ,5-3,1 5,4 15,5 7,9 2,3 16,7-1,5 6,1 15,7 9,2 0,2 8 Kepler ,1 5,5 2,7-14,5-13,2-6,0-19,4 5,5 5,0-15,6-17,2-3,4 9 Kohelia ,8-2,0 6,2 14,8 6,6 2,0 10,1-1,8 13,3 15,8 9,8 4,6 10 Kredo ,8 7,8-6,5-8,1 3,2 0,1-6,6 7,2-5,0-4,3 5,0 5,6 11 Legenda ,2-10,3 17,4 3,0 4,9 34,5-6,2 19,0 1,1 2,9 12 Linus ,8 6,7 2,6 10,9 16,0 7,4 17,7 6,5 12,2 6,3 14,5 6,5 13 Naridana ,2-1,0 6,6 4,5 5,9 14,0 3,0 5,9 3,0-1,1 14 Natula ,9 0,7 4,1 4,1 5,0 0,0 19,3-0,9 5,9 0,9 3,7-2,6 15 Operetka ,5-2,9-9,6 0,3-0,9-21,0-2,1-10,8-0,2-2,1 16 Ostroga o/ ,5-6,9 4,8 21,6 9,7 3,1 27,5-6,6 10,3 17,1 10,9 0,3 17 Oxal ,2 2,6-9,4-24,5-12,8-4,6-30,4 1,5-15,0-28,5-15,6-8,0 18 Sailor ,4 0,1 7,4 21,4 14,0 5,6 24,9 3,4 19,2 16,7 14,7 3,6 19 Skagen ,6-0,7 18,0-2,4 3,7 27,5-0,9 13,7-0,6 3,5 20 Smuga ,1-3,4 18,3 6,5-0,7 20,4-5,4 12,4 4,3-0,9 21 Tonacja ,3-9,5-1,2 14,4 1,0 1,2 25,7-6,0 3,3 8,9 6,3 1,9 22 Torrild ,1-0,5 12,3-2,0 7,2 17,1-2,6 10,5-1,1 4,2 23 Wydma ,5-5,7-8,2 10,7-6,9-4,2 3,4-6,4-4,7 8,1-7,1-8,1-26 -

29 cd. tabeli 6 Liczba doświadczeń Plon ziarna Odmiany I II III IV V VI I II III IV V VI I II III IV V VI poziom a 1 i a 2 poziom a 1 poziom a Wzorzec ,3 82,6 72,0 60,1 69,3 74,9 67,5 95,3 78,8 73,4 80,2 87,6 24 Banderola ,4 0,6 1,3 6,0-6,9 3,1-10,2-0,6-1,7 6,3-9,4-0,6 25 Batuta ,2-1,1-3,7-8,0-3,5 0,4-4,7-4,2-10,3-4,6 26 Bogatka ,4-1,1 6,7 16,1 16,0 4,9 27,1-1,6 11,1 14,3 15,9 0,2 27 Fidelius ,1 14,3 24,9 12,4 8,0 33,0 5,1 23,7 12,3 2,0 28 Jantarka ,9-1,1 16,8 4,7 4,5 34,7-0,1 10,4 3,1 0,9 29 Jenga ,7 2,8-6,5-5,2-10,1-0,7-19,3 1,7-4,2-9,9-9,2-1,7 30 KWS Dacanto ,6 10,6-5,0-10,0 5,3-0,5-13,2 3,8 1,8-11,2 3,3 5,2 31 KWS Ozon ,4 3,7-0,6 16,2 12,4 4,9 19,5 5,4 0,6 12,4 14,3 6,1 32 Meister ,8 5,3-9,8-32,1-16,3-6,7-22,7 7,0-6,8-37,6-20,4-11,9 33 Meteor ,0-1,2 10,9-1,3 2,2 7,7-1,2 3,7 4,7 1,3 34 Mulan ,6 1,0 8,7 5,6-0,3 3,5 0,1 2,6 8,1-2,9 2,1 3,0 35 Muszelka ,7-3,1 1,8-14,5-6,8-6,3-7,6-5,4 2,0-13,2-5,9-3,1 36 Smaragd ,4 2,0-1,1-1,3 1,8 2,8-0,5-9,8-4,8 2, Belenus ,8-3,9-9,4-29,2-11,4-9,2-13,5 0,2-3,4-16,4-0,2-4,3 38 Forkida ,2 2,8-3,6 6,0 5,8 1,3 18,3-1,7-1,7 8,9 2,8-3,5 39 Henrik ,9-0,8-30,5-4,2-1,7-12,5 0,3-25,5-1,2-4,1 40 Markiza ,3 0,0 10,7 7,3 3,5 16,2 4,8 12,8 2,5 0,6 41 Julius (CCA) ,7 8,1 15,7 10,5 Kol. 1: wzorzec: 2013 Figura, Patras, KWS Ozon, Muszelka; 2012 Bockris, Figura, KWS Ozon, Muszelka; o/ odmiana oścista; b/ odmiana białoziarnista

30 Tabela 7 PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki (odchylenia od wzorca, skala 9 o ). Lata zbioru 2013, 2012 Odmiany Pleśń śniegowa Choroby podstawy źdźbła (kompleks) Mączniak prawdziwy Rdza brunatna Wzorzec 8,5 7,6 7,5 8,0 7,6 7,6 6,4 7,0 1 Astoria -0,1 0,3-0,8 0,6 2 Akteur -0,6-0,6 0,3-0,1-1,2-0,7 0,7 0,3 3 Arkadia 0,1 0,5-0,3-0,1-1,5-1,9 0,7 0,1 4 Askalon -0,1-0,1 0,0-0,2-0,1-0,1 0,9 0,7 5 Bamberka 0,0-0,2 0,0-0,1 0,0 0,3 0,4 0,2 6 Bockris 0,1-0,4 0,3 0,2-0,2-0,3 0,2 0,0 7 Boomer -0,3-0,1-0,2-0,2-0,8-0,8 0,5 0,6 8 Estivus -0,2 0,2 0,1 0,9 9 Figura 0,0 0,4-0,2-0,1-0,3-0,1-1,0-0,8 10 Kepler -0,2-0,4 0,5-0,1 0,3 0,1 0,8 0,9 11 Kohelia -0,1 1,4-0,4 0,0-0,6-0,7-0,9-0,2 12 Kredo -0,1 0,9 0,3 0,5 0,7 0,5 0,9 0,8 13 Legenda -0,2 0,9 0,2 0,2-0,1 0,0 0,4 0,0 14 Linus -0,5 0,4 0,2 0,0-0,5-0,2 0,5 0,4 15 Naridana -0,1 1,4 0,0-0,3-1,1-1,1 0,2-0,5 16 Natula -0,3-0,1 0,0-0,1-0,3 0,2 0,3 0,5 17 Operetka 0,0 0,3 0,2 0,0-0,4-0,1 1,0 1,0 18 Ostroga o/ -0,3 0,6 0,5 0,1-0,9-0,9 1,8 0,9 19 Oxal 0,0 0,0 0,5-0,2 0,1 0,1 0,8 1,2 20 Patras 0,2 0,2-0,1 0,1 21 Praktik -0,1 0,3-0,2 1,3 22 Sailor 0,1 0,2 0,0 0,1-0,2 0,0-0,3-0,2 23 Skagen -0,1 0,3 0,5 0,0 0,3 0,4-0,1-0,3 24 Smuga 0,0 1,3-0,1-0,1-0,9-0,2-0,9-0,7 25 Tonacja 0,0 1,0 0,5 0,1-1,6-1,6-0,4-0,6 26 Torrild -0,2 0,5 0,0-0,3 0,2 0,2 0,0-0,1 27 Tulecka b/ 0,2 0,4-0,9 0,2 28 Wydma 0,2 0,1-0,5-0,4-0,9-0,9-0,9-0,7 29 Banderola 0,0 0,1 0,3 0,3 0,1 0,1 0,5 0,7 30 Batuta 0,1 0,0 0,4-0,1-0,3-0,1 0,6 0,4 31 Bogatka 0,0 0,6 0,1 0,1-0,1 0,1-0,1 0,0 32 Fidelius 0,1 1,2 0,1-0,1 0,2 0,4 1,1 0,6

31 cd. tabeli 7 Odmiany Pleśń śniegowa Choroby podstawy źdźbła (kompleks) Mączniak prawdziwy Rdza brunatna Wzorzec 8,5 7,6 7,5 8,0 7,6 7,6 6,4 7,0 33 Forum -1,1 0,4-0,2 1,0 34 Jantarka 0,1 0,4 0,2-0,1 0,0 0,3 0,7 0,2 35 Jenga -0,1-0,1 0,3 0,1-0,5-0,6 0,0 0,2 36 KWS Dacanto 0,1 0,2 0,4 0,0-0,1-0,1 1,6 1,2 37 KWS Magic -0,7 0,4 0,4 1,0 38 KWS Ozon -0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,5 0,4 39 Meister -0,3-0,3 0,3 0,1-0,3-0,3 0,1 0,5 40 Meteor -0,2 0,3 0,3 0,1-0,2 0,0 0,2 0,0 41 Mulan 0,2 0,1 0,0 0,1-0,7-0,4 0,2 0,0 42 Muszelka -0,1-0,2-0,1-0,1 0,3 0,3 0,4 0,4 43 Platin -0,4 0,0-0,9 1,6 44 Smaragd -0,3-0,1-0,2 0,0-0,3-0,3 1,1 0,8 45 Speedway -0,2 0,2 1,0 1,7 46 Belenus -2,4 0,0 0,0-0,6 0,1-0,2-1,9-1,4 47 Forkida -0,2 0,4-0,2 0,2-0,8-1,2 0,1 0,1 48 Henrik -0,6-0,3 0,5-0,1 0,0-0,2 0,0-0,1 49 Markiza -0,1 0,4 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 50 Brilliant (CCA) 0,0-0,8 0,3-0,1 51 Julius (CCA) -0,1. 0,3-0,3-0,3-0,1 0,7 0,1 52 Toras (CCA) -0,3 0,7-0,7 1,3 Liczba doświadczeń Kol. 2:. brak danych