Wpływ odmiany i jakości materiału siewnego na plonowanie zbóż na podstawie doświadczeń i badań ankietowych gospodarstw

Transkrypt

1 Wpływ odmiany i jakości materiału siewnego na plonowanie zbóż na podstawie doświadczeń i badań ankietowych gospodarstw Tadeusz Oleksiak IHAR-PIB Radzików

2 Czynniki wpływające na efekty stosowania materiału siewnego Parametry techniczne nasion zdolność kiełkowania czystość MTN zdrowotność (profesjonalne zaprawianie)

3 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r.

4 Czynniki wpływające na efekty stosowania materiału siewnego Parametry techniczne nasion zdolność kiełkowania czystość MTN zdrowotność (profesjonalne zaprawianie) Wartość biologiczna odmiany Potencjał plonowania Jakość ziarna (skład chemiczny, przydatność dla przetwórstwa..) Odporność na stresy Abiotyczne mróz, susze, zakwaszenie.. Biotyczne choroby i szkodniki Dopasowanie odmiany do warunków uprawy

5 Wzrost znaczenia czynnika biologicznego Klimat Agrotechnika Warunki siedliskowe Czynniki biologiczne: nowe odmiany, materiał siewny

6 Wzrost znaczenia czynnika biologicznego Klimat Agrotechnika Warunki siedliskowe nie mamy na nie dużego wpływu. Możemy natomiast dostosować do nich odmianę Czynniki biologiczne: nowe odmiany, materiał siewny

7 Wzrost znaczenia czynnika biologicznego Klimat Brak wpływu Konieczność dostosowania odmian do zmieniających się warunków Agrotechnika Warunki siedliskowe Czynniki biologiczne: nowe odmiany, materiał siewny

8 Uwarunkowania klimatyczno-glebowe wg IUNG Unia Europejska Polska Gleba Klimat Syntetyczny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej ,0 Zgodnie z zaakceptowanymi przez Komisję Europejską kryteriami 53% użytków rolnych to obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania, gleby lekkie - 60,8% (wg Harasim 2006) ponad 40% gleb charakteryzuje się niską jakością i przydatnością rolniczą. znacznie krótszy jest okres wegetacji (w stosunku do Francji o około 20 dni). Czynnikiem ograniczającym są opady. Środkowa Polska (Mazowsze, Wielkopolska, Kujawy) obok wschodniej Hiszpanii i Sycylii należą do regionów o najmniejszych opadach w Europie.

9 tys.ha Zmiany powierzchni UR i zasiewów w ostatnich 20 latach y = -220,61x R² = 0, y = -113,89x R² = 0, y = -68,49x ,8 R² = 0, Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia zasiewów ogółem Powierzchnia zasiewów zbóż Liniowy (Powierzchnia użytków rolnych ) Liniowy (Powierzchnia zasiewów ogółem) Liniowy (Powierzchnia zasiewów zbóż)

10 Wzrost znaczenia czynnika biologicznego Agrotechnika - ograniczone możliwości poprawy Konieczność ograniczania nawożenia i ochrony chemicznej Klimat Warunki siedliskowe Czynniki biologiczne: nowe odmiany, materiał siewny

11 Przyczyny rosnącego znaczenia postępu hodowlanego (PH) Stale rosnące zapotrzebowanie na żywność (wzrost liczby ludności, zmiany zwyczajów żywieniowych) Wyczerpują się możliwości ekstensywnego wzrostu poprzez rozszerzanie areału (urbanizacja, infrastruktura), ale też dostęp do naturalnych surowców niezbędnych do produkcji rolniczej. Wyczerpywanie się możliwości wzrostu produktywności roślin metodami agrotechnicznymi (w państwach o najwyższym poziomie rolnictwa praktycznie nie ma rezerw dalszego wzrostu luka miedzy potencjałem plonowania a praktyką plonami osiąganymi w produkcji wynosi 20-25% co przyjmuje się jako poziom racjonalnego wykorzystania możliwości Pojawiają się nowe zagrożenia związane z globalizacją transportu - przemieszczanie i rozprzestrzenianie się niepożądanych organizmów zmiany klimatyczne; pogłębiające znaczenie stresów związanych z podwyższaniem się temperatury i suszami występującymi w kluczowych dla kształtowania się plonu okresach wegetacji Reasumując: Rośnie zapotrzebowanie na żywność a jednocześnie wyczerpują się możliwości dalszego wzrostu przy użyciu tradycyjnych dotychczas stosowanych metod. Potrzeba bardziej efektywnych przyjaznych dla środowiska, biologicznych narzędzi wzrostu produkcji - nowych odmian. Warunkiem zdynamizowania wzrostu produkcji jest intensyfikacja hodowli i poprawa wykorzystania jej efektów w praktyce

12 Zmiany w poziomie głównych składowych nakładów bezpośrednich na produkcję rolnicza w UE Źródło: HFFA Research GmbH 2016 (Humbold Forum for Food and Agriculture)

13 kg azotu kg s.a. środków ochrony roślin Poziom nawożenia azotowego i stosowania środków ochrony roślin w polskim rolnictwie. 2, ,70 1,80 1,99 2,02 2,07 2,19 2,16 2,23 2,0 50 1,50 1,50 y = -0,0047x 2 + 0,137x + 1,3433 R² = 0,9013 1, ,0 20 0, / / / / / / / / / /17 Zużycie środków ochrony roślin w kg substancji aktywnej na hektar nawożenie mineralne w kg azotu na hektar Wielob. (Zużycie środków ochrony roślin w kg substancji aktywnej na hektar) 0,0

14 kg azotu kg s.a. środków ochrony roślin Poziom nawożenia azotowego i stosowania środków ochrony roślin w polskim rolnictwie. 2, ,70 1,80 1,99 2,02 2,07 2,19 2,16 2,23 2,0 50 1,50 1,50 y = -0,0047x 2 + 0,137x + 1,3433 R² = 0,9013 1, ,0 20 0, / / / / / / / / / /17 Zużycie środków ochrony roślin w kg substancji aktywnej na hektar nawożenie mineralne w kg azotu na hektar Wielob. (Zużycie środków ochrony roślin w kg substancji aktywnej na hektar) 0,0

15 Wzrost znaczenia czynnika biologicznego Agrotechnika Klimat Warunki siedliskowe Czynniki biologiczne. Hodowla musi dostarczać: - odmiany dostosowane do siedliska - do zmieniających się warunków uprawy i technologii - umożliwiać wzrost plonowania, - poprawiać jakość surowca - dostosowując jego parametry do oczekiwań odbiorców

16 Definicje Postęp biologiczny (PB) efekty ludzkiej działalności opartej o prawa i mechanizmy biologiczne Postęp hodowlany (PH) - efekt tworzenia i upowszechnienia odmian dostosowanych do warunków środowiska oraz oczekiwań odbiorców. Biologiczne metody ochrony Wykorzystanie organizmów symbiotycznych

17 Ocena udziału hodowli we wzroście plonów zbóż W latach na pierwszym miejscu wśród czynników wzrostu produkcyjności wymieniano nawożenie 47% ochronę roślin 22% postęp biologiczny 18% W latach postęp biologiczny w Polsce 52% (Nalborczyk 1996) % pszenica ozima % zboża (z uwzględnieniem zmian w strukturze gat. i odmianowej) USA Duvick 1986 > 50% udział hodowli we wzroście plonowania Wielka Brytania Silvey V % zboża Mackay et al % pszenica i jęczmień Francja Brisson et al % pszenica Norwegia Lillemo %, jęczmień %, % Niemcy Laidig et.al ~75% pszenica jęczmień

18 Ocena udziału hodowli we wzroście plonów zbóż W latach na pierwszym miejscu wśród czynników wzrostu produkcyjności wymieniano nawożenie 47% ochronę roślin 22% postęp biologiczny 18% W latach postęp biologiczny w Polsce 52% (Nalborczyk 1996) % pszenica ozima % zboża (z uwzględnieniem zmian w strukturze gat. i odmianowej) USA Duvick 1986 > 50% udział hodowli we wzroście plonowania Wielka Brytania Silvey V % zboża Mackay et al % pszenica i jęczmień Francja Brisson et al % pszenica Norwegia Lillemo %, jęczmień %, % Niemcy Laidig et.al ~75% pszenica jęczmień

19 Ocena udziału hodowli we wzroście plonów zbóż W latach na pierwszym miejscu wśród czynników wzrostu produkcyjności wymieniano nawożenie 47% ochronę roślin 22% postęp biologiczny 18% W latach postęp biologiczny w Polsce 52% (Nalborczyk 1996) % pszenica ozima % zboża (z uwzględnieniem zmian w strukturze gat. i odmianowej) USA Duvick 1986 > 50% udział hodowli we wzroście plonowania Wielka Brytania Silvey V % zboża Mackay et al % pszenica i jęczmień Francja Brisson et al % pszenica Norwegia Lillemo %, jęczmień %, % Niemcy Laidig et.al ~75% pszenica jęczmień

20 Ocena udziału hodowli we wzroście plonów zbóż W latach na pierwszym miejscu wśród czynników wzrostu produkcyjności wymieniano nawożenie 47% ochronę roślin 22% postęp biologiczny 18% W latach postęp biologiczny w Polsce 52% (Nalborczyk 1996) % pszenica ozima % zboża (z uwzględnieniem zmian w strukturze gat. i odmianowej) USA Duvick 1986 > 50% udział hodowli we wzroście plonowania Wielka Brytania Silvey V % zboża Mackay et al % pszenica i jęczmień Francja Brisson et al % pszenica Norwegia Lillemo %, jęczmień %, % Niemcy Laidig et.al ~75% pszenica jęczmień

21 Ocena udziału hodowli we wzroście plonów zbóż W latach na pierwszym miejscu wśród czynników wzrostu produkcyjności wymieniano nawożenie 47% ochronę roślin 22% postęp biologiczny 18% W latach postęp biologiczny w Polsce 52% (Nalborczyk 1996) % pszenica ozima % zboża (z uwzględnieniem zmian w strukturze gat. i odmianowej) USA Duvick 1986 > 50% udział hodowli we wzroście plonowania Wielka Brytania Silvey V % zboża Mackay et al % pszenica i jęczmień Francja Brisson et al % pszenica Norwegia Lillemo %, jęczmień %, % Niemcy Laidig et.al ~75% pszenica jęczmień

22 Luka miedzy potencjałem plonowania a plonami w produkcji dt. ha y = 0,3127x + 20,698 R² = 0, średnie plony w produkcji Średnie pllony w produkcji- Trend

23 Luka miedzy potencjałem plonowania a plonami w produkcji y = 0,894x + 33,152 R² = 0, dt. ha y = 0,3127x + 20,698 R² = 0, Luka w plonowaniu YG średnie plony w produkcji Plon potencjalny - Trend Średnie pllony w produkcji- Trend

24 Wykorzystanie potencjału plonowania zbóż w produkcji % (2017r.) ,6 48,6 49,3 50,6 51,5 53,4 54,3 54,9 57, Owies Pszenżyto jare Pszenżyto ozime Zboża średnio Jęczmień jary Pszenica jara Jęczmień ozimy Żyto Pszenica ozima

25 Luka w plonowaniu zbóż Niemcy Pszenica ozima Pszenica jara Jęczmień ozimy Jęczmień jary Pszenżyto ozime Żyto

26 Luka w plonowaniu zbóż Niemcy Polska Pszenica ozima Pszenica jara Jęczmień ozimy Jęczmień jary Pszenżyto ozime Żyto

27 Wykorzystanie potencjału pszenicy w zależności od poziomu agrotechniki (badania ankietowe) 100% 90% 80% 25,0 48,0 35,1 29,3 25,2 49,6 70% 60% 50% 40% 30% 75,0 52,0 64,9 70,7 74,8 50,4 20% 10% 0% UE (UK, Francja) średnio w Polsce Gospodarstwa towarowe Gospodarstwa towarowe + Kwalifikowany materiał siewny Gospodarstwa towarowe + Kwalifikowany materiał siewny, wysokie nawożenie i ochrona chemiczne Gospodarstwa towarowe + własny materiał siewny, niskie nawożenie i ochrona chemiczne

28 ?? Jakie są przyczyny olbrzymich różnic w plonach? Słabsze stanowiska + Niższe nawożenie? Gorsza ochrona chemiczna- Podstawowy element różnicujący stanowi użyty materiał siewny

29 Poziom nawożenia w PDO i gospodarstwach towarowych średnia z lat PDO Gospodarstwa 50 0 P2O5 K2O N średnio NPK

30 ?? Jakie są przyczyny olbrzymich różnic w plonach? Słabsze stanowiska + Niższe nawożenie Gorsza ochrona chemiczna- Podstawowy element różnicujący stanowi użyty materiał siewny i odmiany, nowe odmiany +

31 tys. ha Powierzchnia reprodukcji nasiennej zbóż Krajowe Zagraniczne

32 % Udział kwalifikowanego materiału siewnego w produkcji 30,0 25,0 25,4 25,1 24,9 21,2 22,0 20,0 15,0 15,8 13,4 17,1 15,9 15,7 16,6 15,1 16,5 10,0 9,7 9,7 9,9 11,1 11,5 5,0 0,0 2008/ / / / / / / / /17 wg danych GUS wg danych PIORiN

33 Udział nasion kwalifikowanych w produkcji pszenicy wg Hans W. Rutz 2008 Study on farm saved seed in the European Union. CPVO Angers

34

35 Udział kwalifikowanego materiału siewnego w zasiewach zbóż w sezonie 2016/2017 obliczenia własne wg danych GUS.

36 Udział kosztu nasion pszenicy w kosztach bezpośrednich (wg WODR Poznań) Ochrona roślin 12% Inne 2% Materiał siewny 22% Nawożenie 64%

37 Udział kosztu nasion pszenicy w kosztach bezpośrednich (wg WODR Poznań) po uwzględnieniu dopłaty do mat siewnego Ochrona roślin 13% Inne 2% Materiał siewny 18% Nawożenie 67%

38 Efekty stosowania KMS w r plony pszenicy ozimej [dt/ha] 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Niekwalifikowane Kwalifikowane

39 Przyrost plonów pszenicy dzięki stosowaniu kwalifikowanego materiału siewnego - dt/ha 12,0 10,9 10,0 8,0 7,1 7,2 6,7 8,3 8,6 7,1 6,0 5,3 4,9 4,0 2,0 0,0 Przyrost plonów

40 Przyrost plonów pszenicy dzięki stosowaniu kwalifikowanego materiału siewnego - dt/ha 12,0 10,0 8,0 7,3 6,0 4,0 2,0 0,0 Przyrost plonów Średni przyrost plonów

41 Dodatkowe koszty związane z zakupem- w przeliczeniu na plon ziarna dt/ha 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Przyrost plonów dodatkowy koszt zastosowania nasion kwalifikowanych

42 Przyrost plonów pszenicy dzięki stosowaniu kwalifikowanego materiału siewnego - dt/ha 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Przyrost plonów

43 Średni przyrost plonów pszenicy dzięki stosowaniu kwalifikowanego materiału siewnego - dt/ha 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 4,4 2,0 0,0 Przyrost plonów średnio

44 dt.ha-1 Efekt przyrostu plonów zbóż na polach gdzie zastosowano kwalifikowany materiał siewny średnio w latach ,0 8,0 7,58 7,68 7,0 6,0 5,97 5,0 4,0 4,24 3,95 3,0 2,0 2,44 1,0 0,0 Pszenica ozima Żyto Pszenica jara Pszenżyto ozime Jęczmień jary Owies

45 Efekt przyrostu plonów zbóż na polach gdzie zastosowano kwalifikowany materiał siewny średnio w latach ,0 8,0 7,6 7,7 7,0 6,0 6,0 dt. ha -1 5,0 4,0 4,2 4,0 3,0 2,4 2,0 1,0 1,8 1,3 1,7 2,0 1,1 1,4 0,0 Pszenica ozima Żyto Pszenica jara Pszenżyto ozime Jęczmień jary Owies

46 Efekt po uwzględnieniu dopłat w dt/ha 9,0 8,0 7,0 6,0 5,8 6,4 dt. ha -1 5,0 4,0 4,3 3,0 2,0 1,0 2,3 2,8 1,0 0,0 Pszenica ozima Żyto Pszenica jara Pszenżyto ozime Jęczmień jary Owies

47 Efekt przyrostu plonów zbóż na polach gdzie zastosowano kwalifikowany materiał siewny średnio w latach ,0 12,0 12,1 10,0 8,0 6,8 7,0 6,0 5,0 5,2 4,0 2,0 2,7 2,3 0,0 Pszenica ozima Żyto Pszenżyto ozime Jęczmień ozimy Pszenica jara Jęczmień jary Owies wzrost plonu

48 Efekt przyrostu plonów zbóż na polach gdzie zastosowano kwalifikowany materiał siewny średnio w latach ,0 12,0 12,1 10,0 8,0 6,8 7,0 6,0 5,0 5,2 4,0 2,0 2,7 2,3 0,0 Pszenica ozima Żyto Pszenżyto ozime Jęczmień ozimy Pszenica jara Jęczmień jary Owies wzrost plonu dodatkowe koszty zakupu nasion

49 Efekt przyrostu plonów zbóż na polach gdzie zastosowano kwalifikowany materiał siewny średnio w latach po uwzględnieniu kosztów 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Pszenica ozima Żyto Pszenżyto ozime Jęczmień ozimy Pszenica jara Jęczmień jary Owies efekt netto

50 Efekt przyrostu plonów zbóż na polach gdzie zastosowano kwalifikowany materiał siewny średnio w latach po uwzględnieniu kosztów 12,0 10,0 10,6 8,0 6,0 5,0 4,8 4,0 3,7 3,6 2,0 0,0 Żyto Pszenica ozima Pszenica jara Jęczmień jary Jęczmień ozimy Pszenżyto ozime Owies 0,7 0,3 efekt netto

51 Jakość gleby a efekt stosowania kwalifikowanego materiału siewnego pszenica ozima Rodzaj nasion Kind of seeds Liczba pól Number of fields Jakość gleby Soil quality punkty Średnio Poziom [0- Average Level ] Plon Yield [dt. ha -1 ] Przyrost plonu Yield increase [ ] % dt. ha -1 Ogółem - Total ,5 48,3 Niski < 60 Kwalifikowane - Certified 506 Low (IVa) 49,6 52,5 Niekwalifikowane - Uncertified ,5 44,8 Ogółem - Total ,2 53,2 Średni Kwalifikowane - Certified 374 (IIIb) Mean 70,2 56,7 Niekwalifikowane - Uncertified ,3 49,8 Ogółem - Total 623 > 80 86,5 57,6 Wysoki Kwalifikowane - Certified 263 (I-IIIa) High 85,5 61,9 Niekwalifikowane - Uncertified ,2 54,5 17,2 7,7 13,9 6,9 13,6 7,4

52 Jakość gleby a efekt stosowania kwalifikowanego materiału siewnego - żyto Rodzaj nasion Kind of seeds Liczba pól Number of fields Jakość gleby Soil quality Poziom Level Żyto - Rye punkty [ ] Plon Yield [dt. ha - Ogółem - Total ,7 25,1 Niski < 30 Kwalifikowane - Certified 45 Low (VI) 18,7 28,5 Niekwalifikowane - Uncertified ,7 24,0 Ogółem - Total ,3 29,4 Średni Kwalifikowane - Certified 123 Mean (V) 30,3 33,7 Niekwalifikowane - Uncertified ,3 27,3 Ogółem - Total ,9 34,4 Wysoki > 35 Kwalifikowane - Certified 73 High a (IVb) 47,3 39,2 Niekwalifikowane - Uncertified ,2 32,0 Przyrost plonu Yield increase Średnio Average 1 ] [ ] % dt. ha -1 18,8 4,5 23,4 6,4 22,5 7,2

53 Jakość gleby a efekt stosowania kwalifikowanego materiału siewnego pszenżyto ozime Rodzaj nasion Kind of seeds Liczba pól Number of fields Jakość gleby Soil quality Poziom Level Żyto - Rye punkty [ ] Średnio Average [ ] Plon Yield [dt. ha -1 ] Ogółem - Total ,3 37,5 Niski Kwalifikowane - Certified 149 < 40 (V) Low 29,7 39,6 Niekwalifikowane - Uncertified ,0 36,0 Ogółem - Total ,1 42,4 Średni Kwalifikowane - Certified 210 Mean (IVb) 41,7 45,2 Niekwalifikowane - Uncertified ,7 40,5 Ogółem - Total ,7 47,5 Wysoki > 50 Kwalifikowane - Certified 220 High a (IVa-IIIb) 63,4 51,9 Niekwalifikowane - Uncertified ,4 45,0 Przyrost plonu Yield increase % dt. ha -1 10,0 3,6 11,6 4,7 15,3 6,9

54 Poziom nawożenia a efekt stosowania kwalifikowanego materiału siewnego pszenica ozima Rodzaj nasion Kind of seeds Liczba pól Number of fields Nawożenie Fertilization Poziom Level NPK [kg. ha -1 ] Średnio Average Plon Yield [dt. ha -1 ] Pszenica ozima - Winter wheat Ogółem - Total 464 Bardzo 86,6 45,4 niskie Kwalifikowane - Certified 103 < 150 Very 98,0 48,5 Niekwalifikowane - Uncertified 361 low 83,4 44,5 Ogółem - Total ,4 51,6 Niskie Kwalifikowane - Certified Low 177,0 55,5 Niekwalifikowane - Uncertified ,9 49,4 Ogółem ,4 50,5 Średnie Kwalifikowane Certified Mean 226,9 54,6 Niekwalifikowane Uncertified ,0 46,8 Ogółem - Total ,4 56,6 Wysokie Kwalifikowane - Certified 576 > 250 High 311,4 58,4 Niekwalifikowane - Uncertified ,9 54,0 Przyrost plonu Yield increase % dt. ha -1 9,0 4,0 12,2 6,1 16,7 7,8 8,1 4,4

55 Poziom nawożenia a efekt stosowania kwalifikowanego materiału siewnego - żyto Rodzaj nasion Kind of seeds Liczba pól Number of fields Nawożenie Fertilization Poziom Level NPK [kg. ha -1 ] Średnio Average Plon Yield [dt. ha -1 ] Żyto - Rye Ogółem - Total ,0 23,5 Kwalifikowane - Certified 34 Niskie Low < ,8 30,5 Niekwalifikowane - Uncertified ,9 22,3 Ogółem - Total ,5 31,7 Średnie Kwalifikowane - Certified Mean 149,6 34,0 Niekwalifikowane - Uncertified ,2 30,0 Ogółem - Total ,9 33,7 Wysokie Kwalifikowane - Certified 94 > 180 High 230,8 36,0 Niekwalifikowane - Uncertified ,6 32,7 Przyrost plonu Yield increase % dt. ha -1 36,8 8,2 13,3 4,0 10,1 3,3

56 Poziom nawożenia a efekt stosowania kwalifikowanego materiału siewnego - pszenżyto Rodzaj nasion Kind of seeds Liczba pól Number of fields Nawożenie Fertilization Poziom NPK Level [kg. ha -1 ] Pszenżyto ozime - Winter triticale Średnio Average Plon Yield [dt. ha -1 ] Ogółem - Total ,7 38,7 Niskie Kwalifikowane - Certified 98 <130 Low 90,1 43,3 Niekwalifikowane - Uncertified ,4 37,2 Ogółem - Total ,6 42,7 Średnie Kwalifikowane - Certified Mean 173,3 44,7 Niekwalifikowane - Uncertified ,5 41,1 Ogółem - Total ,1 48,0 Wysokie Kwalifikowane - Certified 212 > 200 High 250,0 49,7 Niekwalifikowane - Uncertified ,4 46,7 Przyrost plonu Yield increase % dt. ha -1 16,4 6,1 8,8 3,6 6,4 3,0

57 Dodatkowe korzyści związane ze stosowaniem KMS możliwość przeprowadzenia precyzyjnego siewu dostosowanego do odmiany i stanowiska, a tym samym uzyskanie oszczędności z tytułu mniejszych ilości wysiewu, pewność uzyskania właściwej obsady, wyrównanych wschodów korzyści z związane z poprawą jakości surowca np. wyższa wartość wypiekowa korzyści z związane ze zdrowotnością zastosowanego materiału i poprawa odporności na choroby możliwość skorzystania z profesjonalnie zaprawionego materiału siewnego. Zapewnia to dobrą zdrowotność upraw, ograniczenie występowania chorób i szkodników, a tym samym wpływa korzystnie na stabilność plonowania, dostęp do postępu biologicznego wzrost plonów poprzez upowszechnienie i korzystanie z odmian dostosowanych do zmieniających się warunków uprawy oraz oczekiwań odbiorców

58 9 0 skala - scale Postęp jakościowy odporność odmian pszenicy na mączniaka (średnie wartości zarejestrowanych odmian) 9,0 8,8 8,6 8,4 8,2 8,0 7,8 7,6 7,4 7,2 7, średnie porażenie ważone udziałem w produkcji nasiennej - ogółem wszystkie odmiany w RO - all varieties

59 Postęp jakościowy odporność odmian pszenicy na septoriozę plew (średnie wartości zarejestrowanych odmian) 8,40 8,20 8,00 7,80 7,60 7,40 7,20 7,00 6,80 6, wszystkie odmiany w RO - all varieties średnie porażenie ważone udziałem w produkcji nasiennej - ogółem

60 Plonowanie pszenicy ozimej w doświadczeniach odmianowych 120,0 100,0 y = 1,0472x ,8 R² = 0, ,0 60,0 40,0 y = 0,5093x - 961,3 R² = 0, ,0 0, plony wg COBORU Liniowy (plony wg COBORU ) plony w latach suszy Liniowy (plony w latach suszy)

61 Średni procentowy spadek plonowania odmian w 2018 r. w porównaniu do roku 2017 Silenus Fakir Rotax Tobak KWS Ozon Pokusa Rockefeller Janosch Linus Franz Patras Lindbergh Medalistka Hondia Rivero Hybery F1 Leandrus Belissa KWS Livius Platin Florus Consus Dolores RGT Kilimanjaro Delawar RGT Kicker Praktik Arkadia KWS Dakotana Jantarka Nordkap Ostroga o/ LG Jutta Natula KWS Loft Mulan Skagen Bonanza Gimantis

62 Średni procentowy spadek plonowania odmian w 2018 r. w porównaniu do roku 2017 Silenus Fakir Rotax Tobak KWS Ozon Pokusa Rockefeller Janosch Linus Franz Patras Lindbergh Medalistka Hondia Rivero Hybery F1 Leandrus Belissa KWS Livius Platin Florus Consus Dolores RGT Kilimanjaro Delawar RGT Kicker Praktik Arkadia KWS Dakotana Jantarka Nordkap Ostroga o/ LG Jutta Natula KWS Loft Mulan Skagen Bonanza Gimantis na czerwono odmiany polskiej hodowli

63 Efekt nasion kwalifikowanych to łączne oddziaływanie kwalifikowanego materiału siewnego i odmiany Próba rozdzielenia czynnika odmianowego i nasion

64 Efekty stosowania KMS i rekomendowanych odmian pszenicy ozimej uzupełnić o najnowsze dane 65,0 Jednowymiarowe testy istotności dla PLON (Pszenica ozima w dane do Efekt analiz) 64,3 Parametryzacja z sigma-ograniczeniami Dekompozycja efektywnych hipotez SS Stopnie swobody MS 61,0 F p ROK ,40 0, CZYNNIK ,47 0, ROK*CZYNNIK ,0656,5 0, Błąd Plony pszenicy 52 KWAL-REKO KWAL-NREKO NKWAL-REKO NKWAL-NREKO Nr podkl. Test Bonferroniego; zmienna PLON (Pszenica ozima w dane do analiz) Grupy jednorodne, alfa =,05000 Błąd: MS międzygrupowe = 202,78, df = 2501,0 CZYNNIK PLON Średnie NKWAL-NREKO 56,5 **** 4 NKWAL-REKO 61,0 **** 2 KWAL-NREKO 64,3 **** 1 KWAL-REKO 65,0 ****

65 Wnioski Czynnikiem biologicznym który decydował o wzroście plonowania było stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego. Wykazano istotny wzrost plonowania zbóż na polach gdzie stosowano kwalifikowany materiał siewny. Stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego w znacznym stopniu wpływało na wzrost plonowania zbóż (przyrost plonu od 1,5 do 8,6 dt/ha). Relatywny wzrost plonowania w następstwie stosowania kwalifikowanego materiału siewnego wynosił od 3,6% (owies) do 31,6% (żyto). Stosowanie odmian rekomendowanych było dodatkowym czynnikiem wzrostu plonów. Dodatnie efekty i najwyższe plony osiągano na polach gdzie stosowano zarówno kwalifikowany materiał siewny jak i odmiany rekomendowane Najwyższe plony osiągano na polach gdzie stosowano zarówno kwalifikowany materiał siewny jak i odmiany rekomendowane

66 Dziękuję za uwagę!