Uprawa zbóŝ jarych. Wymagania wodne. Wymagania klimatyczne owsa. Wymagania glebowe. Porównanie plonów zbóŝ ozimych i jarych

Transkrypt

1 Uprawa zbóŝ jarych Porównanie plonów zbóŝ ozimych i jarych Wymagania wodne Owies>pszenica jara>pszenŝyto jare>jęczmień Wymagania klimatyczne owsa Owies jest zaliczany do roślin klimatu umiarkowanego i wilgotnego, nie znosi duŝych mrozów, odporny na przymrozki wiosenne. Kiełkuje juŝ w temperaturze 2-3 o C, krzewieniu sprzyja temp o C, strzelaniu w źdźbło o C. Temperatury powyŝej tego zakresu ujemnie wpływają na wielkość późniejszych plonów. Owies na wysoki współczynnik transpiracji (ok.500). Szczególnie duŝe znaczenie mają opady przed siewem, poniewaŝ ziarniaki mają grubą łupinę nasienną i potrzebują duŝo wody do kiełkowania. Najbardziej plonotwórcze są opady w fazie strzelania w źdźbło. Na ten okres (lipiec) przypada 50 % całej sumy opadów tj. ok mm. Wymagania glebowe Pszenica jara>jęczmień jary>pszenŝyto jare>owies 1

2 Wymagania glebowe owsa Przedplon Zalecane jest uprawianie owsa na glebach kompleksów Ŝytnich. Na glebach kompleksu Ŝytniego bardzo dobrego, odkwaszonego zaleca się uprawę jęczmienia. Na glebach klasy 1-3 uprawiamy go tylko jako przerywacz fitosanitarny, w zmianowaniu z duŝym udziałem zbóŝ. Charakterystyczne dla owsa są kompleksy: owsianopastewny górski, oraz zboŝowo górski. Owies jest mało wraŝliwy na na odczyn gleby w granicach ph,5-7,2, poniewaŝ jest mało wraŝliwy na na niedobory wapnia i ma bardzo duŝą tolerancję na nadmiar jonów glinu i manganu. Uprawa roli pod zboŝa jare Dobrymi przedplonami dla zbóź jarych są: Okopowe (ziemniak, burak, marchew pastewna) Motylkowate drobnonasienne (lucerna, koniczyna) Strączkowe (bobik, łubiny) Kukurydza i poplony ścierniskowe Natomiast złymi są: zboŝa Uprawa pełna i uproszczona Zespól uprawek poŝniwnych (brak po okopowych) Orka przedzimowa Zespół uprawek wiosennych (przedsiewnych) Zespól uprawek wiosennych (pielęgnacja łanu, bronowanie) Pobranie składników pokarmowych w kg na 1 tonę plonu głównego z plonem ubocznym (na glebach o średniej zasobności w składniki pokarmowe nawozimy wg pobrania) Gatunek N P2O5 K2O CaO MgO Owies Pszenica jara PszenŜyto jare ,5 Browarny: stosunek N : P : K = 1 : 2 : 3 Azotu stosujemy 30-0 kg na hektar wysiewamy w całości przed siewem. Fosfor w ilości kg P2O5 /ha oraz potas w dawce ok kg K2O na 1 hektar najlepiej zastosować jesienią albo wczesną wiosną. Pastewny: w tym przypadku niezbędne jest zastosowanie większych dawek azotu - dawek rzędu kg N/ha. Dzielimy ja na dwie części: 1/2 lub 2/3 dawki stosujemy przed siewem, natomiast resztę na przełomie krzewienia i strzelania w źdźbło. NawoŜenie fosforem i potasem takie samo jak w przypadku odmian browarnych. 2

3 Kolejność siewu Owies Pszenica jara PszenŜyto jare Ilość wysiewu owsa Kompleksu przydatności rolniczej gleb Pszenny bardzo dobry Pszenny dobry śytni bardzo dobry ZboŜowo - pastewny mocny ZboŜowy górski Pszenny wadliwy śytni dobry Owsiano - ziemniaczany górski śytni słaby ZboŜowo - pastewny słaby Owsiano - pastewny górski Norma wysiewu (szt. Ilość wysiewu nasion /m 2 ) (kg/ha) * Pszenica jara Pszenica jara krzewi się słabo, z tego względu norma jej wysiewu jest większa niŝ pszenicy ozimej. Zdecydowana większość odmian pszenicy jarej znajdujących się w rejestrze odmian wymaga wysiewu w granicach 50 szt. nasion/m2, jedynie Nawra i Koksa wymagają wysiewu 500 szt. nasion/m 2. Wystarczająca liczba roślin dla pszenicy jarej po wschodach wynosi od około 00 szt./m 2 na dobrych glebach do 50 szt./m 2 na słabszych glebach. Optymalna obsada kiełkujących ziarniaków pszenicy jarej Typ odmian o duŝych wymaganiach świetlnych o małych wymaganiach świetlnych masa wysiewu (kg/ha) = dobry Kompleks glebowo-rolniczy pszenny (1-2) zboŝowy Ŝytni bdb () zboŝowo-pastewny mocny (8) przedplon dobry zboŝowy obsada ziarniaków na 1 m 2. MTZ (g) wartość uŝytkowa ziarna (%) wartość uŝytkowa = zdolność kiełkowania. czystość 100 3

4 PszenŜyto jare K. Ŝytni bardzo dobry - 50 ziarniaków/m 2 K. Ŝytni dobry 500 ziarniaków/m 2 K. Ŝytni słaby 550 ziarniaków/m 2 Ilość wysiewu jęczmienia jarego wysiewa się w rozstawie rzędów -15 cm na głębokość 3- cm, obsada wynosi ziarniaków na 1 m2 dla browarnego szt./m2 dla pastewnego. Aby uzyskać taką obsadę musimy wysiać odpowiednio kg ziarna dla jęczmienia pastewnego i dla jęczmienia browarnego. Mieszanki zboŝowe DuŜe zainteresowanie uprawą mieszanek zboŝowych przeznaczonych na paszę związane jest z ich wierniejszym plonowaniem w stosunku do zasiewów czystych zbóŝ. Nie powinno jednak w nich być owsa oplewionego, który moŝna zastąpić na lepszych glebach pszenicą, a na słabszych owsem nagoziarnistym stwierdzono przydatność uprawy mieszanki jęczmienia z pszenicą na glebach lepszych oraz jęczmienia z owsem nagoziarnistym (odmiana Polar) na glebach słabszych. jeśli mieszanka ma być paszą dla drobiu, to moŝna zalecać zastąpienie jęczmienia oplewionego przez jęczmień nagoziarnisty (odmiana Rastik). Przykłady mieszanek zbóŝ jarych

5 Prowadzenie łanu na przykładzie j. jarego Zwalczanie szkodników (progi szkodliwości) Choroby i szkodniki zbóŝ Skrzypionki: 1-2 larwy na roślinie Mszyce: 5-10 szt. na 1 kłosie 5