Szkolenie dla doradców rolnych

Transkrypt

1 Szansą dla rolnictwa i środowiska - ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna Piła Płotki, grudnia 2012 r. Szkolenie dla doradców rolnych Wykorzystanie kukurydzy w biogazowniach rolniczych Dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko

2 Kukurydza jako roślina dla biogazowni Duża plastyczność środowiskowa - przystosowanie Dobre wykorzystanie składników pokarmowych Wysoki potencjał plonowania Odporność na monokulturę Duża wydajność biogazu Szeroki wybór odmian

3 Dlaczego dobór odmiany jest ważny? - Mieszańce wczesne i średniowczesne pozwalają na uprawę kukurydzy w płodozmianie zbożowym, gdzie pełni rolę fitosanitarną - Mieszańce wczesne pozwalają na siew poplonów - Mieszańce wczesne i średniowczesne pozwalają na siew zbóż ozimych - Mieszańce wczesne i średniowczesne potrzebują krótszego okresu wegetacji, co umożliwia późniejszy siew (np. w mix-cropping ) - Mieszańce późniejsze (FAO 260 i powyżej) pozwalają rozłożyć w czasie terminy zbioru i efektywnie wykorzystać możliwości techniczne i organizacyjne gospodarstwa - Odmiany biogazowe nieco różnią się składem chemicznym od paszowych

4 Odmiany dla biogazowni - Syngenta FAO Odmiana wczesne Przydatność dla biogazowni Stanowisko SY Delvan* bardzo dobra średnie SY Splitter* bardzo dobra średnie średnio wczesne 240 SY Respect znakomita średnie 240 Delitop bardzo dobra średnie średnio późne 260 NK Sigmund bardzo dobra dobre 260 SY Mascotte znakomita średnie 260 Nebora bardzo dobra średnie 260 NK Magitop znakomita toleruje słabsze 270 SY Longitop* znakomita średnie

5 Odmiany dla biogazowni Caussade Nasiona FAO Odmiana wczesne Przydatność dla biogazowni Stanowisko Harvi CS bardzo dobra średnie 230 Cosi CCS bardzo dobra średnie średnio wczesne Asteri CS bardzo dobra średnie średnio późne 250 Flavi CS bardzo dobra średnie Borelli CS bardzo dobra średnie późne 260 Busti CS bardzo dobra średnie Franki CS bardzo dobra średnie 280 Sundi CS bardzo dobra średnie

6 Agrotechnika 1. Przygotowanie pola 2. Siew 3. Odchwaszczanie 4. Ochrona przed chorobami i szkodnikami 5. Zbiór

7 Przygotowanie pola i siew Przygotowanie pola - dobór stanowiska - przedplon - uprawa pożniwna - uprawki przedsiewne Siew - termin siewu - głębokość siewu - gęstość siewu

8 Pielęgnacja plantacji Odchwaszczanie (kukurydza jest światłolubna!) - historia pola - nasilenie chwastów - udział chwastów uciążliwych - zabiegi przedwschodowe na dobrze uprawioną i wilgotną glebę - zabiegi powschodowe w okresie intensywnego wzrostu roślin Ochrona przed chorobami i szkodnikami - wzrost powierzchni upraw = nasilenie szkodników - omacnica prosowianka - stonka korzeniowa Stosowanie środków ochrony okresy karencji!

9 Rolnictwo precyzyjne 1. Precyzyjne nawożenie - mapy glebowe - elektroniczne mierniki plonu - badanie stanu roślin w czasie rzeczywistym 2. Precyzyjna uprawa - unikanie nakładania na siebie preparatów - unikanie mijaków - mniejsze obciążenie pracownika Cyfrowa mapa pola sporządzona przy użyciu systemu GPS

10 Zbiór Czynniki decydujące o jakości surowca: staranność przeprowadzenia zbioru termin zbioru jakość maszyn Należy dbać o czystość zielonki! Kto przeprowadza zbiór: rolnik czy biogazownia?

11 Jakość rozdrabniania a wydajność biogazu Kiszonka właściwie rozdrobniona, wyrównana, dobrej jakości Kiszonka rozdrobniona niewłaściwie, widoczne długie włókna, jakość niska

12 Wpływ długości cięcia kukurydzy w dojrzałości woskowej na niektóre właściwości kiszonki Długość sieczki [mm] Ciężar objętościowy [kg/m 3 ] Produkcja CO 2 w czasie 150 dni zakiszania [g/kg s.m.] Jakość kiszonki Mierna Dobra Bardzo dobra Bardzo dobra Bardzo dobra

13 Wpływ terminu zbioru na wydajność biogazu Zawartość suchej masy [%] Zawartość suchej masy organicznej (o.s.m.) [% s.m.] Teoretyczna wydajność biogazu z 1 kg o.s.m. [dm 3 ] z 1 t świeżej masy [m 3 ] udział metanu [%] Kiszonka z kukurydzy - zawiązywanie kolb 18,0 93, Kiszonka z kukurydzy dojrzałość mleczno-woskowa (ciastowata) 30,0 95, Kiszonka z kukurydzy dojrzałość woskowa 32,0 95,

14 Wpływ terminu zbioru kukurydzy na udział kolb w suchej masie całej rośliny Faza wegetacji Zawartość suchej masy (%) Udział kolb w suchej masie całej rośliny (%) Mleczna 20,1 35,0 Mleczno-woskowa 25,1 42,9 Woskowa 29,5 49,4 Początek pełnej 36,2 55,9

15 Sposoby zakiszania zielonki Baloty: - małe straty surowca - możliwość dozowania dodatków - łatwość przechowywania i manipulacji - hermetyczność - dobra jakość - wysokie koszty (prasa, owijarka, folia)

16 Sposoby zakiszania zielonki Rękawy - dowolność miejsca składowania - małe straty surowca, możliwość dozowania dodatków - dobra jakość - możliwość regulacji stopnia zagęszczenia surowca - zalecane stosowanie dodatków - koszty (prasa do napełniania rękawów)

17 Kiszonka z kukurydzy w silosach

18 Kiszonka z kukurydzy w silosach Silos z kiszonką w biogazowni Instalacja odcieku z silosu w Kalsku (woj. lubuskie)

19 Właściwie przygotowana i przechowywana kiszonka pozwala na zabezpieczenie substratów na cały rok

20 Dodatki do kiszonek Dodatki stymulujące fermentację mlekową - o dużej zawartości łatwo fermentujących węglowodanów: cukier, melasa, buraki cukrowe lub pastewne, susz buraczany, śruty zbożowe i serwatka Preparaty chemiczne - ograniczają działanie bakterii kwasu masłowego i bakterii gnilnych, a poprzez zakwaszanie zielonki przyspieszają rozwój mikroflory kwaszącej. Do tej grupy zalicza się przede wszystkim kwas mrówkowy i jego sole oraz kwas mlekowy Preparaty mikrobiologiczne - inokulanty, czyli bakterie kwasu mlekowego, wyselekcjonowane w kierunku wydajnej fermentacji cukrów do kwasu mlekowego. Produkowane są w postaci liofilizowanej lub suszonej rozpyłowo do rozpuszczania w wodzie oraz na nośnikach stałych.

21 Preparaty mikrobiologiczne Preparaty zawierające wyłącznie bakterie kwasu mlekowego. Ułatwiają one proces zakiszania poprzez szybkie opanowanie środowiska w pierwszych godzinach fermentacji przez bakterie kwasu mlekowego. Preparaty zawierające zarówno bakterie, jak i enzymy. Enzymy powodują uwolnienie z paszy roślinnej cukrów prostych, głównie glukozy, które są wykorzystywane przez bakterie kwasu mlekowego Preparaty zawierające bakterie kwasu mlekowego, enzymy (np. celulazę) oraz stabilizatory (np. benzoesan sodowy) Stabilizatory w postaci soli niskocząsteczkowych kwasów organicznych hamują rozwój niepożądanych bakterii w procesie kiszenia, ponadto kiszonki są bardziej stabilne oraz bardziej odporne na samozagrzewanie

22 Łatwość zakiszania zielonek Zielonki trudno kiszące się lucerna, koniczyna, groch, wyka, żyto Zielonki średnio kiszące się trawy, seradela, łubin, mieszanka koniczyny z trawami Surowce łatwo kiszące się kukurydza, sorgo, rzepak, CCM, słonecznik, liście buraczane, zielonka z owsa i jęczmienia, buraki, ziemniaki parowane, wilgotne ziarno zbóż

23 Wydajność biogazu z kukurydzy w porównaniu z innymi roślinami Gatunek Plony [t/ha] Wydajność biogazu [m 3 /t św.m.] Wydajność biogazu [m 3 /ha] Kiszonka z kukurydzy Buraki pastewne Trawa łąkowa 3 pokosy CCM - kukurydza GPS - pszenica Ziemniak Ziarno pszenicy