Szkolny Program Profilaktyki I Liceum Ogólnokształcącego im. W. Kętrzyńskiego w Giżycku I. Wprowadzenie Profilaktyka jest działaniem, które ma na celu zapobieganie pojawieniu się i rozwojowi danego zjawiska w konkretnej społeczności, jak też promowanie alternatywnych zjawisk w stosunku do tych, które usiłuje się wyeliminować. Harmonijny rozwój osobowości w profilaktyce uzależnień oznacza wspieranie zdrowego trybu życia oraz rozwijanie zdrowia psychicznego Podstawa prawna programu profilaktyki: Rozporządzenie MEN z dnia 15 stycznia 2001r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 13 z dnia 23 lutego 2001r., poz. 110) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. nr 75, poz. 468) Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. nr 35, poz. 230 z p. zm.), nowelizacja z dnia 12 września 1996r. (Dz. U. nr 127, poz. 593) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. nr 111, poz. 535), z późniejszymi zmianami opublikowanymi w (Dz. U. nr 113, poz. 732) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z 1997r. nr 88, poz. 554 i nr 121, poz. 770 oraz z 1999r. nr 96, poz. 1107) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawie nieletnich ( Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109) II. Profilaktyka w szkole Zadaniem szkolnej profilaktyki jest ochrona młodzieży przed zagrożeniami poprzez działania wychowawczo profilaktyczne, a także poprzez reagowanie w sytuacjach rozpoznawania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych. Celem szkolnego programu profilaktyki jest przygotowanie młodego człowieka do dokonywania wyborów takich, które by nie szkodziły innym i jemu samemu. Program jest opracowany na podstawie diagnozy obszarów problemowych szkoły. III. Cele szkolnej profilaktyki 1. Ochrona przed zagrożeniami i zmniejszanie szkód występujących w życiu młodych ludzi w związku z sięganiem przez nich po substancje uzależniające 2. Zwiększanie wiedzy o zjawiskach takich jak przemoc, agresja, zachowania przestępcze 3. Promocja zdrowia i kształtowanie higienicznego stylu życia 4. Rozpoznawanie potrzeb uczniów związanych z radzeniem sobie z sytuacjami kryzysowymi, kształtowanie umiejętności sprzyjających odporności psychicznej: trening wyrażania emocji, sposoby obniżania napięcia, umiejętność szukania pomocy 5. Ograniczenie i eliminowanie zachowań problemowych uczniów związanych z niepowodzeniami mi: wagary, trudności w nauce, niska motywacja, brak poczucia skuteczności uczenia się: W ramach programu podjęte zostaną: 1. Działania informacyjne i interwencyjne adresowane do uczniów: 1
- Zapoznanie z punktami statutu szkoły zakazującymi używania środków odurzających, stosowania agresji i przemocy, opuszczania szkoły podczas zajęć oraz z procedurami w sytuacjach zachowań ryzykownych - Informowanie o społecznych i zdrowotnych skutkach uzależnień - Zwalczanie mitów na temat zachowań ryzykownych - Promowanie sukcesów młodzieży na forum klasy, szkoły i środowiska lokalnego - Zajęcia adaptacyjno integracyjne i inne zajęcia psychoedukacyjne - Kontrakty klasowe - Spotkania z pedagogiem m, policjantem, kuratorem sądowym w celu kształtowania postaw opartych na odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie 2. Działania alternatywne adresowane do uczniów: - Praca w organizacjach działających na terenie szkoły i w środowisku lokalnym SU, harcerstwo, wolontariat - Atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych - Organizacja imprez masowych, wycieczki, biwaki - Organizacja i propagowanie olimpiad, konkursów, zawodów 3. Działania adresowane do rodziców: - Monitorowanie potrzeb i oczekiwań wobec systemu wychowawczo profilaktycznego szkoły - Zapoznanie ze statutem, podstawowymi regulaminami, SPP i SPW - Psychoedukacja odpowiadająca na rzeczywiste potrzeby rodziców - Umożliwienie aktywnej działalności i współdecydowania o życiu szkoły 4. Działania skierowane do nauczycieli: - Bieżąca aktualizacja wiedzy z zakresu prawa oświatowego - Monitorowanie potrzeb w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych - Udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych SPP jest ukierunkowany na wszechstronny rozwój ucznia poprzez: - kształtowanie właściwej postawy ucznia - poznawanie i przestrzeganie norm społecznych - budowanie postaw życzliwości i tolerancji - przeciwdziałanie agresji i przemocy oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią Treści programowe będą realizowane podczas: lekcji przedmiotowych, godzin wychowawczych, zajęć z pedagogiem m, zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów, zajęć pozalekcyjnych, konkursów, wycieczek, biwaków ch Metody pracy: pogadanki, konsultacje indywidualne, dyskusje, burza mózgów, wykłady, spotkania ze specjalistami, scenki i spektakle profilaktyczne, filmy edukacyjne, poradnictwo dla nauczycieli i rodziców, akcje informacyjne na korytarzach ch, ulotki informacyjne, gazetki, plakaty Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych: W wyniku realizacji programu profilaktycznego uczeń: - zna treści SPP, rozumie i akceptuje podejmowane działania profilaktyczne - uzyskuje pomoc pedagogiczno psychologiczną, ma poczucie zainteresowania jego indywidualnymi potrzebami, problemami i wspierania w pokonywaniu sytuacji kryzysowych - jest odpowiedzialny za własne zdrowie, uświadamia sobie zagrożenia i potrafi im się przeciwstawić - identyfikuje się ze środowiskiem m i dostrzega korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia - zna swoje potrzeby, potrafi określać cele życiowe i posiada umiejętność podejmowania decyzji dotyczących swojej przyszłości - czuje się w szkole bezpiecznie, zna procedury reagowania szkoły w przypadku wystąpienia zachowań agresywnych - występuje niski wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne, uczniów dezorganizujących tok lekcji, uczniów wykazujących zachowania agresywne posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki - rodzice chętnie uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach 2
3
Sposoby ewaluacji: - obserwacja zachowań uczniów - analiza ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli, rodziców - sondaże wśród rodziców i uczniów - rozmowy z uczniami, rodzicami, pracownikami szkoły - analiza dokumentów: plan pracy wychowawcy, konspekty lekcji, dzienniki, sprawozdania z realizacji planów pracy IV. Plan działań profilaktycznych: ZADANIA Wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów, tolerancji, empatii jako form przeciwdziałania agresji oraz zachowaniom nieetycznym Utrwalanie postaw i wartości prospołecznych: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, kultura osobista Zapobieganie używaniu przez młodzież środków psychoaktywnych. Wzmacnianie asertywności, umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami SPOSOBY REALIZACJI - Zajęcia integrujące w klasie budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich - Godziny wychowawcze, zajęcia grupowe na temat samooceny, rozwijanie umiejętności rozpoznawania mocnych stron, określania celów życiowych - Zajęcia grupowe na temat umiejętności interpersonalnych uczniów, tolerancji, dyskryminacji - Godziny wychowawcze poświęcone zainteresowaniom uczniów - Spotkania indywidualne uczniów z niską samooceną z pedagogiem m - Zajęcia grupowe z psychologiem PORE - Wycieczki, rajdy, ogniska i biwaki - Praca samorządu uczniowskiego, pomoc koleżeńska - Dostarczanie uczniom wiedzy z zakresu uzależnień i innych zagrożeń wynikających z używania substancji psychoaktywnych - Realizacja szkolnej akcji antynikotynowej (plakaty, konkursy, prelekcje) - Realizacja tematyki antyalkoholowej na godzinach wychowawczych - Zajęcia warsztatowe rozwijające umiejętności asertywnej komunikacji oraz z zakresu wyrażania emocji i wzmacniania poczucia wartości - Filmy edukacyjne na temat szkodliwości substancji psychoaktywnych - Organizowanie spotkań ze specjalistą terapii uzależnień - Udział młodzieży w programach (koncertach) profilaktycznych - Organizowanie spektakli, konkursów profilaktycznych - Ankieta diagnozująca postawy młodzieży wobec uzależnień - współpraca z Poradnią Terapii Uzależnień i PORE - Promowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego - Pedagogizacja rodziców: prelekcje, pogadanki - Ankiety wśród rodziców - Ulotki informacyjne, informacje na stronie szkoły, w bibliotece o zagrożeniach wynikających z używania środków psychoaktywnych - Konsultacje indywidualne uczniów ze specjalistami ds. uzależnień PPP - Zapoznanie uczniów ze mi procedurami postępowania w sytuacji zagrożenia młodzieży ODPOWIE- DZIALNI - pielęgniarka szkolna 4
Zapobieganie zagrożeniom typu: przemoc, agresja, mobbing, cyberprzemoc, uzależnienie od internetu Propagowanie dbałości o zdrowie psychiczne. Przeciwdziałanie zaburzeniom typu: nerwice, stres, depresja, autoagresja Wzmacnianie motywacji do nauki. Przeciwdziałanie niepowodzeniom m takim jak trudności w nauce, wagary - Godziny wychowawcze na temat rodzajów zachowań agresywnych oraz sposobów wyrażania emocji - Spotkania z psychologiem na temat cyberprzemocy oraz uzależnienia od Internetu (infoholizm) - Spotkania z policjantem o odpowiedzialności karnej wśród młodzieży oraz o przestępczości - Szkolne debaty o agresji - Organizowanie przeglądu scenek profilaktycznych - Akcje tematyczne na korytarzu m (plakaty, ulotki) - filmy edukacyjne - Pedagogizacja podczas zebrań z rodzicami informowanie o instytucjach, miejscach pomocy dla rodziców i uczniów borykających się z trudnościami - Diagnozowanie sytuacji występowania przemocy fizycznej i psychicznej w szkole - Organizowanie klasowych wyjść o charakterze kulturalno oświatowym - Obserwacja i diagnoza młodzieży rozpoznawanie przez wychowawców i nauczycieli bieżących problemów młodzieży szkolnej - Indywidualne rozmowy uczniów z pedagogiem m - Rozmowy o problemach wieku dorastania podczas godzin wychowawczych - Godziny wychowawcze na temat umiejętności radzenia sobie z niepowodzeniami - Zajęcia z pedagogiem na temat stresu, radzenia sobie z trudnościami, wzmacniania poczucia wartości, wyrażania emocji - Porady psychologiczne w PORE - Spotkanie z lekarzem na temat depresji - Warsztaty na temat sposobów radzenia sobie ze stresem ucznia - Stwarzanie przyjaznych uczniowi warunków nauki w czasie lekcji - Budowanie klimatu klasowego zapobieganie anonimowości uczniów - Ankieta diagnozująca środowisko rodzinne i otoczenie ucznia rozpoznanie przyczyn ewentualnych niepowodzeń ch, trudności w nauce, problemów osobistych, rodzinnych, społecznych uczniów oraz pomoc w ich pokonywaniu - Analiza opinii i orzeczeń PORE - Sporządzenie listy uczniów wymagających pomocy, uczniów z problemami dysleksji, dysortografii itp. - Uwzględnianie zaleceń PORE podczas oceniania ucznia - Rozmowy indywidualne z uczniami i rodzicami na temat negatywnych zachowań ucznia - Współpraca ze specjalistami PORE konsultacje indywidualne - Zajęcia psychoedukacyjne wzmacniające pozytywny obraz - pielęgniarka szkolna - dyrekcja 5
Edukacja prozdrowotna. Propagowanie zdrowego trybu życia siebie oraz motywację do nauki uczniów - Warsztaty dotyczące technik efektywnego uczenia się - Godziny wychowawcze dotyczące wpływu frekwencji na poziom wiedzy ucznia - Zajęcia grupowe i spotkania indywidualne z pedagogiem m - Prowadzenie kontroli frekwencji uczniów - Usprawiedliwianie nieobecności zgodnie ze Statutem Szkolnym - Informowanie rodziców i pedagoga szkolnego o częstych i długotrwałych nieobecnościach nieusprawiedliwionych ucznia - Rozmowy pedagoga szkolnego ze wskazanymi uczniami na temat przyczyn nieobecności - Kontrakty indywidualne po pierwszym semestrze z uczniami, którzy otrzymali oceny niedostateczne oraz oceny nieodpowiednie z zachowania - Prowadzenie zajęć wyrównawczych i konsultacji dla uczniów z trudnościami w nauce - Dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy nt. różnych aspektów zdrowia uwzględnianie tematyki zdrowotnej na lekcjach (filmy, quizy, dyskusje) - Udział młodzieży w konkursach wiedzy o zdrowiu - Realizacja programów prozdrowotnych - Organizacja prelekcji na temat profilaktyki chorób cywilizacyjnych - Uświadamianie roli właściwego żywienia oraz rodzajów zaburzeń w odżywianiu - Udział uczniów w konkursach o tematyce ekologicznej - Zapewnienie uczniom aktywnego udziału w zawodach, imprezach sportowych - Organizowanie dla klas zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej w nagłych wypadkach - pielęgniarka szkolna 6