Szkolny Program Profilaktyki w Zespole Szkół Zawodowych w Kurzętniku rok szkolny 2016/2017 1
1 PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4 poz. 17), Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.), Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze zm.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2006 r. Nr 26 poz. 226), Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 231 poz. 1375 ze zm.), Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 70 poz. 472 ze zm.), Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 24 poz. 198), Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.), Program polityki prorodzinnej państwa z dnia 3 listopada 1999 r. przygotowany przez Międzyresortowy Zespół do Spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa. Statut Szkoły Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii 2
2. Diagnoza Szkolny Program Profilaktyki oraz Program Wychowawczy zostały opracowane w oparciu o diagnozę środowiska szkolnego Zespołu Szkół Zawodowych w Kurzętniku przeprowadzonej w roku szkolnym 2015/2016. Diagnozy dokonano na podstawie analizy: - wyników badania ankietowego przeprowadzonego wśród uczniów klas pierwszych i drugich Zasadniczej Szkoły Zawodowej oraz Technikum na temat zażywania substancji psychoaktywnych oraz alkoholu przez młodzież - rozpoznania potrzeb wychowawczych i opiekuńczych w szkole w roku szkolnym 2015/16 - rozmów i obserwacji uczniów na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych - zebranych informacji o bieżących problemach uczniów - rozmów z rodzicami /opiekunami prawnymi uczniów - dokumentacji szkolnej, w tym dzienników lekcyjnych i pozalekcyjnych, dzienników wychowawcy klasowego, dokumentacji udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej - informacji z instytucji współpracujących ze szkołą - opinii wyrażanych przez uczniów nauczycieli, wychowawców, pielęgniarki szkolne - rekomendacji po ewaluacji wewnętrznej dotyczącej optymalizacji wsparcia rozwoju uczniów Zasadniczej Szkoły Zawodowej 3. Analiza diagnozy Przeprowadzona diagnoza wskazuje na istnienie następujących problemów wychowawczych wymagających działań profilaktycznych: - zagrożenie uzależnieniem młodzieży od substancji psychoaktywnych i alkoholu 3
- brak wiedzy wśród uczniów na temat mechanizmów uzależnienia oraz konsekwencji prawnych sięgania po alkohol i narkotyki - niewłaściwe relacje rodzic dziecko w klasach Zasadniczej Szkoły Zawodowej - brak efektywnej współpracy szkoły z rodzicami ( w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej ) -brak motywacji do nauki oraz systematycznego udziału uczniów w zajęciach dodatkowych - używanie wulgaryzmów, niska świadomość kultury języka - podejmowanie prób wczesnej inicjacji seksualnej - podejmowanie przez uczniów zachowań ryzykownych ( nagminne opuszczanie zajęć lekcyjnych, wychodzenie poza teren szkoły) 4.Cele szkolnego programu profilaktyki 1. Wspieranie i pomoc młodzieży w rozwiązywaniu jej problemów. 2. Zapobieganie niepożądanym zachowaniom i patologiom 3. Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole 4. Kształcenie postaw tolerancji i akceptacji wobec niepełnosprawnych 5. Przygotowanie młodzieży do życia we współczesnym społeczeństwie 6. Zapobieganie wczesnej inicjacji seksualnej 7. Uświadamianie konsekwencji wagarowania OBSZARY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH: 1 Promocja zdrowia 2 Profilaktyka uzależnień 3 Przeciwdziałanie przestępczości i agresji 4. Tworzenie bezpiecznej i przyjaznej atmosfery w szkole 5. Walka z nagminnym opuszczaniem zajęć edukacyjnych Metody podejmowanych działań: a) Metody bezpośrednie: - obserwacja, wywiady, rozmowy indywidualne, analiza dokumentów szkolnych, analiza osiągnięć uczniów, praca Zespołu Wychowawczego 4
b) Metody pośrednie: - badania kwestionariuszowe 5
PLAN REALIZACJI ZADAŃ SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ (ALKOHOL, NARKOTYKI, PAPIEROSY) Zadania szczegółowe Dostarczanie informacji o mechanizmach i następstwach sięgania po używki w młodym wieku Podejmowanie przez nauczycieli działań profilaktycznych w klasach i indywidualnej pracy z uczniami: - wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczenie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich substancji Środki i formy realizacji - dyskusje na lekcjach wychowawczych - spotkania z terapeutą uzależnień - spektakl profilaktyczny dla młodzieży i rodziców - zajęcia profilaktyczne w ramach lekcji wychowawczych na temat szkodliwości picia alkoholu oraz zażywania środków psychoaktywnych, filmy edukacyjne np: seria trzech filmów: Alkohol a ryzykowne zachowania młodych ludzi Wpływ alkoholu na organizm człowieka Uzależnienie od alkoholu Narkotyki-nie biorę ; Termin I semestr 2016/17 Osoby odpowiedzialne - wychowawcy klas, pedagodzy szkolni, rodzice - Anna Bartkowska, uczniowie, rodzice, nauczyciele - pedagodzy szkolni - pielęgniarka szkolna - nauczyciele, wychowawcy 6
psychoaktywnych ( p. uniwersalna) - wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych ( p. selektywna) - wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków psychoaktywnych ( p. wskazująca) Uczenie konstruktywnego odmawiania Systematyczne podnoszenie wiedzy nauczycieli na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków programy edukacyjnoprofilaktyczne ( STOP NARKOTYKOM, ARS, CZYLI JAK DBAĆ O MIŁOŚĆ, Dopalacze jako groźne substancje psychoaktywne ) - uświadamianie negatywnych skutków palenia papierosów, ulotki, plakaty, konkursy - porady i konsultacje dla uczniów i rodziców - spotkania profilaktyczne dla rodziców i nauczycieli - zajęcia warsztatowe - spotkania z terapeutą uzależnień - szkolenia własne nauczycieli - studiowanie literatury - praca w Zespole Wychowawczym - pedagodzy szkolni I semestr - pedagodzy szkolni - nauczyciele, wychowawcy 7
odurzających, substancji psychotropowych,środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych Dostarczanie aktualnych informacji rodzicom i uczniom na temat: - konsekwencji zdrowotnych, psychicznych i społecznych związanych z zażywaniem narkotyków - sygnałów, które mogą świadczyć o zagrożeniu związanym z zażywaniem narkotyków - konsekwencji prawnych związanych z posiadaniem czy zażywaniem narkotyków - instytucji, w których można uzyskać profesjonalną pomoc Przewidywane efekty: - spotkania z rodzicami, - spotkania profilaktyczne ze specjalistami - spotkania indywidualne z rodzicami i uczniami - stosowanie procedur interwencyjnoprofilaktycznych - nauczyciele, wychowawcy, rodzice 1. Uczeń zna konsekwencje wczesnego sięgania po używki 8
2. Uczeń nabywa umiejętności odpierania presji 3. Uczeń zdaje sobie sprawę,że uzależnienia powodują również szkody emocjonalne i prawne PRZECIWDZIAŁANIE PRZESTĘPCZOŚCI I AGRESJI Zadania szczegółowe Praca z uczniem wdrażanie działań przeciw przemocy Uświadamianie konsekwencji stosowania agresji słownej i fizycznej w środowisku szkolnym Zapobieganie podejmowania Środki i formy realizacji - praca w grupach - burza mózgów - ćwiczenia relaksacyjne - wypełnianie ankiet - zapoznanie z funkcjonowaniem Niebieskiej Linii - filmy edukacyjne - pogadanki na temat przyczyn i skutków stosowania przemocy - spotkania z przedstawicielem Komendy Policji dla młodzieży i rodziców - aktywne pełnienie dyżurów podczas przerw ( kultura słowa uczniów, zwracanie uwagi na agresję słowną ) - stosowanie procedur interwencyjno- Termin Osoby odpowiedzialne - pedagodzy szkolni, wychowawcy klas I semestr Wychowawcy klas, pedagodzy szkolni - nauczyciele - Zespół Wychowawczy, Dyrekcja Szkoły, nauczyciele 9
zachowań ryzykownych przez młodzież profilaktycznych obowiązujących w szkole Przewidywane efekty: 1. Uczeń zna przyczyny i skutki zachowań agresywnych 2. Uczeń zna uczucia ofiary i agresora 3. Uczeń zna konsekwencje prawne stosowania przemocy 4. Uczeń wie, gdzie szukać pomocy i jak zachować się w sytuacjach zagrożenia TWORZENIE PRZYJAZNEJ I BEZPIECZNEJ ATMOSFERY W SZKOLE Zadania szczegółowe Kształcenie postawy tolerancji i akceptacji wobec dorosłych i rówieśników Środki i formy realizacji - pogadanki na temat tolerancji - pomoc koleżeńska wobec osób niepełnosprawnych Termin Osoby odpowiedzialne - pedagodzy szkolni - uczniowie, wychowawcy klas - wolontariat - rozwijanie i wspieranie działalności wolontarystycznej ( festyny charytatywne, działalność szkolnych wolontariuszy, WOŚP, pomoc koleżeńska) - uczniowie, wychowawcy klas 10
- dbanie o właściwą atmosferę w klasie - uczniowie, wychowawcy klas Eliminowanie zachowań niepożądanych i ryzykownych uczniów - udział szkoły w konkursie WOLONTARIAT W SZKOLE organizowanym przez Studium Prawa Oświatowego - prowadzenie zeszytu uwag - pogadanki na temat konsekwencji zachowań ryzykownych - 3 nauczycieli, uczniowie - wychowawcy klas, nauczyciele - wychowawcy klas - mediacje w sytuacjach konfliktowych - w zależności od potrzeb - wychowawcy klas, pedagodzy szkolni, rodzice Uświadamianie uczniom znaczenia kultury słowa oraz zasad szkolnej etykiety - pełnienie dyżurów podczas przerw ( zwracanie uwagi na wulgaryzmy, przekleństwa uczniów) - nauczyciele, wychowawcy klas, pedagodzy szkolni, pracownicy szkoły - pogłębianie znajomości etyki mowy i etykiety języka w różnych sytuacjach komunikacyjnych 11
- Uświadamianie granic stosowania slangu młodzieżowego - kształcenie postawy szacunku dla osób starszych Przewidywane efekty: 1. Uczeń zna zasady asertywności 2. Uczeń potrafi właściwie zachować się w stosunku do dorosłych i kolegów 3. Uczeń czuje się bezpiecznie na terenie szkoły 4. Uczeń buduje prawidłowe relacje z osobami niepełnosprawnymi WALKA Z NAGMINNYM OPUSZCZANIEM ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH Zadania szczegółowe Uświadamianie uczniom konsekwencji opuszczania zajęć lekcyjnych Środki i formy realizacji - pogadanki na temat skutków wagarowania - rozmowy indywidualne dyscyplinująco- Termin Osoby odpowiedzialne - pedagodzy szkolni - pedagodzy szkolni 12
motywujące z uczniami - stałe czuwanie nad realizacją obowiązku szkolnego przez uczniów drugorocznych - kontakty indywidualne z rodzicami - współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę - pedagodzy szkolni, wychowawcy klas - pedagodzy szkolni, wychowawcy klas - pedagodzy szkolni, wychowawcy klas, Sąd Rodzinny, Komenda Policji - zapoznawanie i przypominanie uczniom oraz rodzicom zasad Statutu szkoły, przepisów BHP, obowiązków i praw ucznia -Wrzesień - wychowawcy klas Wspieranie i rozwijanie zainteresowań uczniów, zaangażowanie ich w sprawy szkoły - przedstawianie alternatywnych form spędzania czasu wolego - stosowanie atrakcyjnych metod pracy na lekcjach - praca w kołach zainteresowań - wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotowi 13
Rozbudzanie potrzeby podejmowania wysiłku intelektualnego oraz różnorodnych działań na rzecz klasy i szkoły - angażowanie uczniów do pracy przy szkolnych przedsięwzięciach - aktywne korzystanie z oferty zajęć dodatkowych w szkole - dbanie o rozwój własnych umiejętności i zainteresowań, pokonywanie trudności szkolnych - stosowanie sposobów efektywnego uczenia się - wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotowi, uczniowie, rodzice Przewidywane efekty: 1. Uczeń zna konsekwencje opuszczania zajęć edukacyjnych bez zgody rodziców/ opiekunów prawnych 2. Uczeń potrafi wymienić swoje prawa i obowiązki 3. Uczeń zna przepisy BHP oraz inne regulaminy obowiązujące w szkole 4. Uczeń zna alternatywne formy spędzania czasu wolnego Zespół Wychowawczy : 14
15