Przedszkole trzylatka Przewodnik metodyczny Część 2
Autor Małgorzata Marta Skrobacz Projekt okładki Tomasz Kozłowski Opracowanie graficzne Magdalena Pilch Redaktor inicjujący Ewelina Sęk Redakcja merytoryczna Elżbieta Czapara Wiesława Żaba-Żabińska Redakcja językowa i korekta Beata Pędziwilk Skład i łamanie Paweł Kowalski Grupa Edukacyjna S.A. 2009 ISBN 978-83-7491-181-8 Wydawca oświadcza, że dołożył wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli i dysponentów praw autorskich. Piosenki autorstwa K. Bayer pochodzą z wydawnictwa Akord Śpiewające Brzdące. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie publikacji w całości lub fragmentach bez zgody wydawnictwa zabronione. Grupa Edukacyjna S.A. 25-655 Kielce, ul. Łódzka 308 tel. 041 366 53 66, faks 041 366 55 55 e-mail: mac@mac.pl; www.mac.pl
styczeń luty marzec Oznaczenia: zajęcia wynikające z realizacji zadań programowych zabawy ruchowe Karty pracy A rozwijanie percepcji wzrokowej i słuchowej Karty pracy B rozwijanie mowy i aktywności twórczej
ROZKŁAD MATERIAŁU Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 STYCZEŃ TYDZIEŃ PIERWSZY Poznajemy przyrodę Zima: dokarmianie i dopajanie zwierząt w trudnych, zimowych warunkach. (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 43). Co robią zwierzęta zimą? 1. Słuchanie opowiadania L. Krzemienieckiej Przyjaciel zza okna ilustrowanego sylwetami. 2. Zabawy przy piosence Wróbelki zimą. 3. Nasze ptaszki wykonanie z kół przestrzennych ptaszków techniką origami. 4. Ćwiczenia liczbowe w formie opowieści matematycznej Ptaszki i kot. 5. Spotkanie z leśnikiem; rozmowa na temat sposobów pomagania leśnym zwierzętom w zimie. 4
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 STYCZEŃ TYDZIEŃ PIERWSZY uświadomienie konieczności dokarmiania ptaków zimą rozwijanie wrażliwości muzycznej poszerzanie doświadczeń plastycznych rozwijanie umiejętności liczenia w zakresie trzech Dziecko: dokarmia ptaki ilustruje piosenkę ruchem wykonuje formę przestrzenną techniką origami liczy w zakresie trzech Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 11 s. 16 Zabawy orientacyjno-porządkowe: Ptaszki do domków, Zwierzęta w lesie, Wróbelki i kot. Zabawy ruchowo- -naśladowcze: Ptaszki szukają jedzenia, Ostrożne koty, Co robią ptaszki? Zabawa muzyczno- -ruchowa Ptaszki w karmnikach. Zabawa paluszkowa Sroczka. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. uwrażliwianie na potrzeby zwierząt żyjących w lesie dba zimą o leśne zwierzęta s. 17 5
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 STYCZEŃ TYDZIEŃ DRUGI Dbamy o nasze zdrowie Dbałość o higienę: przebywanie na świeżym powietrzu; uczestniczenie w spacerach, zabawach. Nasze bezpieczeństwo na co dzień Uświadomienie niebezpieczeństw wynikających z nieprzestrzegania zakazów: poznawanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu: bezpieczne korzystanie z urządzeń znajdujących się na placu zabaw. (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 61, 63). Zimo, baw się z nami 1. Nauka wiersza I. Salach Śnieg. 2. Rysujemy zimowe obrazki rysowanie białą kredą na granatowym tle. 3. Zabawa dydaktyczna Co było najpierw, a co potem? 4. Zabawy przy piosence Tak się zachmurzyło. 5. Zabawa dydaktyczna na podstawie wiersza Cz. Janczarskiego Sopelki. 6
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 STYCZEŃ TYDZIEŃ DRUGI rozwijanie pamięci rozwijanie sprawności manualnych rozwijanie myślenia przyczynowo- -skutkowego rozwijanie wrażliwości muzycznej rozwijanie umiejętności określania długości przedmiotów Dziecko: recytuje wiersz rysuje zimowy obrazek stosuje słowa: najpierw, potem rytmicznie klaszcze; ilustruje piosenkę ruchem stosuje słowa: długi, krótki A nr 10 Zabawy orientacyjno-porządkowe: Płatki śniegu, Na saneczkach, Jedziemy na sankach. Zabawa ruchowa rozwijająca koordynację ruchową Jedziemy na nartach. Zabawy muzyczno-ruchowe: Taniec na lodzie, Kulig. Zabawa ruchowa z elementem toczenia Toczymy kule śniegowe. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora 7
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 STYCZEŃ TYDZIEŃ TRZECI Nasze rodziny Podawanie informacji na temat swojej rodziny: podawanie informacji: jak mają na imię mama, tata, nazywanie członków bliższej i dalszej rodziny, np.: mama, tata, brat, siostra, ciocia, babcia, dziadek, wujek. Organizowanie świąt o charakterze rodzinnym: uczestniczenie w krótkich programach artystycznych. (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 16). Babcia i dziadek 1. Nauka wiersza G. Klimowskiej Wyliczanka na Dzień Babci i Dziadka. 2. Nauka piosenki Droga babciu, drogi dziadku. 3. Kula śnieżna wykonanie prezentu dla babci i dziadka. 4. Słuchanie opowiadania I. Salach Najlepszy prezent. 5. Przedszkolna uroczystość z udziałem dzieci, babć i dziadków. 8
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 STYCZEŃ TYDZIEŃ TRZECI rozwijanie mowy i pamięci rozwijanie możliwości wokalnych, poczucia rytmu i umiejętności poruszania się przy muzyce rozwijanie sprawności manualnych zachęcanie do sprawiania przyjemności bliskim osobom rozwijanie umiejętności uważnego słuchania tekstu mówionego ukazanie sposobu niesienia pomocy osobom starszym Dziecko: recytuje wiersz śpiewa piosenkę; rytmicznie klaszcze i porusza się przy piosence wykonuje formę przestrzenną według wzoru chętnie sprawia przyjemność bliskim osobom uważnie słucha opowiadania wie, że osobom starszym należy pomagać Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 12 A nr 11 Zabawa ruchowa z elementem równowagi Śniadanie dla babci i dziadka. Zabawa ruchowo- -naśladowcza Babcia wypoczęta, babcia zmęczona. Zabawy muzyczno- -ruchowe: Jedziemy samochodem do dziadków, Taniec dla babci i dziadka. Zabawy orientacyjno-porządkowe: Ukłony dla babci i dziadka, Idziemy na spacer z babcią lub z dziadkiem, Powitania. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. rozwijanie umiejętności prezentowania własnych umiejętności prezentuje swoje umiejętności 9
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 LUTY TYDZIEŃ PIERWSZY Nasza miejscowość, nasz region Poznanie osób pracujących w bliskim otoczeniu przedszkola: poznawanie czynności, jakie wykonują osoby z najbliższego otoczenia, nazywanie narzędzi pracy, zwrócenie uwagi na ich ubiór. Dbamy o nasze zdrowie Zdrowa żywność: spożywanie zdrowej żywności: warzyw, owoców, mięsa, nabiału (ograniczanie spożycia słodyczy, chipsów), picie kompotów, soków (ograniczanie napojów gazowanych). (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 20, 60). Jesteśmy samodzielni w kuchni 1. Zwiedzanie kuchni w przedszkolu; zapoznanie z jej wyglądem i wyposażeniem. 2. Wykonanie kolorowych kanapek z produktów lubianych przez dzieci. 3. Zabawy przy piosence Wesoły czajnik. 4. Słuchanie opowiadania Cz. Janczarskiego Gość. 5. Nasze sztućce stemplowanie wzorów na rysunku łyżki lub widelca z wykorzystaniem stempli z ziemniaków. 10
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 LUTY TYDZIEŃ PIERWSZY zapoznanie z wyglądem i wyposażeniem przedszkolnej kuchni poznanie pracy kucharki rozwijanie umiejętności samodzielnego przygotowywania kanapek określanie charakteru piosenki rozwijanie poczucia rytmu uświadamianie znaczenia właściwego zachowania się przy stole Dziecko: wie, do czego służy przedszkolna kuchnia i co się w niej znajduje wyjaśnia, na czym polega praca kucharki samodzielnie przygotowuje kanapki uważnie słucha piosenki; wypowiada się na jej temat rytmicznie klaszcze prawidłowo zachowuje się przy stole B nr 10 A nr 12 Zabawy orientacyjno-porządkowe: Z garnka do garnka, Zagwiżdż jak czajnik, Zamieniamy się kubeczkami, Przyjaciele Misia Uszatka. Zabawa ruchowa z elementem rzutu Celujemy do garnka. Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał Nasze gotowanie. Zabawa muzyczno- -ruchowa Taniec łyżki i widelca. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. rozwijanie sprawności manualnych; poszerzanie doświadczeń plastycznych ozdabia rysunek; prawidłowo posługuje się stemplami B nr 11 11
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 LUTY TYDZIEŃ DRUGI Nasza edukacja matematyczna Rozwijanie umiejętności szeregowanie i klasyfikowania: porządkowanie jednorodnych obiektów w otoczeniu na postawie różnic występujących między nimi, dostrzeganie podobieństw między przedmiotami ze względu na ich wspólne położenie w przestrzeni. Mierzenie przedmiotów, rozumienie stałości miary (wysokość, długość, szerokość): używanie określeń: wysoki, niski, długi, krótki. (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 39, 40). Próbujemy mierzyć 1. Słuchanie opowiadania D. Głośnickiej Kokardka inscenizowanego maskotkami. 2. Zabawa dydaktyczna Wysoki czy niski? 3. Zabawy z wykorzystaniem wiersza I. Suchorzewskiej Leciutki żarcik. 4. Kolorowa waga ozdabianie rysunku wagi łazienkowej elementami wyciętymi z kolorowego papieru według pomysłów dzieci. 5. Zabawy przy piosence Miś z laleczką. 12
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 LUTY TYDZIEŃ DRUGI rozwijanie umiejętności uważnego słuchania i wypowiadania się na temat wysłuchanego utworu porównywanie długości przedmiotów rozwijanie mowy i myślenia prawidłowe posługiwanie się określeniami: wysoki, niski rozwijanie umiejętności określania ciężaru przedmiotów rozwijanie sprawności manualnych Dziecko: uważnie słucha opowiadania, wypowiada się na temat jego treści porównuje długość przedmiotów dopowiada słowa o znaczeniu przeciwnym do podanego stosuje słowa: wysoki, niski podaje przykłady lekkich i ciężkich przedmiotów ozdabia rysunek wagi według własnych pomysłów Zabawa ruchowa z elementem biegu Zamieniamy się miejscami. Zabawa ruchowa z elementem równowagi Utrzymaj równowagę. Zabawa muzyczno- -ruchowa Wędrująca piłka. Zabawy orientacyjno-porządkowe: Ciężko lekko, Jak misie i laleczki. Zabawa ruchowo- -naśladowcza Wesołe i smutne kotki. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. rozwijanie umiejętności ilustrowania piosenki ruchem rozwijanie poczucia rytmu porusza się przy piosence rytmicznie klaszcze 13
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 LUTY TYDZIEŃ TRZECI Nasz kontakt z techniką Środki transportu: poznawanie wybranych środków transportu: lądowego, wodnego, powietrznego. Opowiadamy Rozwijanie umiejętności płynnego mówienia: wypowiadanie się na temat obrazka, ilustracji, wysłuchanego tekstu. (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 25, 55). Czy jesteśmy sami w kosmosie? 1. Słuchanie opowiadania J. Papuzińskiej Jak nasza mama zreperowała księżyc ilustrowanego przez nauczyciela. 2. Jak wyobrażamy sobie kosmitę? malowanie palcem. 3. Rozmowa na temat życia na naszej planecie. 4. Zabawa dydaktyczna Co robimy w dzień? Co robimy w nocy? 5. Zabawy przy piosence Gwiazdka. 14
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 LUTY TYDZIEŃ TRZECI uważne słuchanie opowiadania rozwijanie mowy rozwijanie wyobraźni i sprawności manualnych rozwijanie umiejętności wypowiadania się na określony temat Dziecko: uważnie słucha opowiadania, wypowiada się na temat jego treści wyraża swoje pomysły w ekspresji plastycznej wypowiada się na temat życia na naszej planecie Zabawa ruchowa z elementem biegu Statki kosmiczne. Zabawa ruchowa rozwijająca szybką reakcję na sygnał Słońce i księżyc. Zabawy orientacyjno-porządkowe: Ufoludki, Pogubione gwiazdki, Mieszkańcy Ziemi, Dzień noc. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. zapoznanie dzieci ze zjawiskiem powstawania dnia i nocy rozwijanie umiejętności słuchania piosenek i wyrażania muzyki ruchem wie, kiedy jest dzień, a kiedy noc uważnie słucha piosenki, ilustruje ją ruchem B nr 12 15
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 MARZEC TYDZIEŃ PIERWSZY Nasza miejscowość, nasz region Poznawanie osób pracujących w bliskim otoczeniu przedszkola: poznawanie czynności, jakie wykonują osoby z najbliższego otoczenia, nazywanie narzędzi pracy, zwrócenie uwagi na ich ubiór. (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 20). Poznajemy pracę krawcowej 1. Słuchanie wiersza H. Golcowej Mała krawcowa ilustrowanego sylwetami. 2. Historyjka obrazkowa Ola u krawcowej. 3. Projektujemy materiał na bluzkę lub sukienkę rysowanie wzorów mazakami na kawałku białego płótna w kształcie wybranego ubrania. 4. Nauka zabaw w kole przy piosenkach: Nożyce, nożyce, Mam chusteczkę haftowaną. 5. Słuchanie opowiadania M. M. Skrobacz Kłopoty krawca Niteczki ilustrowanego przez nauczyciela. 16
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 MARZEC TYDZIEŃ PIERWSZY zapoznanie z pracą krawcowej zwrócenie uwagi na przybory potrzebne jej do pracy poznanie etapów powstawania ubrania rozwijanie sprawności manualnych i inwencji twórczej zachęcanie do śpiewania prostych piosenek poruszanie się po obwodzie koła rozwijanie umiejętności uważnego słuchania wypowiadanie się na określony temat Dziecko: wie, na czym polega praca krawcowej rozpoznaje i nazywa przybory potrzebne jej do pracy zna etapy powstawania ubrania ozdabia ograniczoną powierzchnię śpiewa z pomocą nauczyciela proste piosenki sprawnie porusza się po obwodzie koła uważnie słucha opowiadania wypowiada się na temat jego treści B nr 13 Zabawa ruchowa z elementem skoku Szyjemy. Zabawa ruchowa rozwijająca inwencję ruchową Taniec niteczek. Zabawa ruchowa rozwijająca zwinność i szybkość Zamień koszulki. Zabawa ruchowa rozwijająca spostrzegawczość Wkładamy ubrania do właściwej szafy. Zabawa ruchowo- -naśladowcza Smutny krawiec i wesoły krawiec. Zabawa ruchowa z elementem równowagi Zszywamy koszulę. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. 17
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 MARZEC TYDZIEŃ DRUGI Poznajemy przyrodę Wiosna: obserwowanie zmian zachodzących w przyrodzie przed zbliżającą się wiosną, np.: topnienie śniegu, powracające pierwsze ptaki (bociany), pojawiające się pierwsze kwiaty (krokusy). (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 43). 1. Słuchanie opowiadania Cz. Janczarskiego Do widzenia, bałwanku ilustrowanego sylwetami postaci. 2. Rozmowa na temat kaprysów wczesnowiosennej (marcowej) pogody. Wiosna tuż-tuż 3. Wykonanie formy przestrzennej Wiosenny wazonik. 4. Zabawy przy piosence Wiosenny spacerek. 5. Słuchanie wiersza H. Szayerowej Pierwsze kwiatki. 18
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 MARZEC TYDZIEŃ DRUGI rozwijanie umiejętności uważnego słuchania i wypowiadania się na dany temat zapoznanie z charakterystycznymi oznakami wiosny zwrócenie uwagi na kaprysy marcowej pogody zapoznanie z przysłowiem ludowym W marcu jak w garncu rozwijanie sprawności manualnych uważne słuchanie piosenek rozwijanie umiejętności wyrażania muzyki ruchem Dziecko: uważnie słucha opowiadania, wypowiada się na jego temat wie, jakie są charakterystyczne oznaki wiosny dostrzega zmienność marcowej pogody wyjaśnia znaczenie przysłowia W marcu jak w garncu wykonuje formę przestrzenną według wzoru uważnie słucha piosenki, wypowiada się na jej temat ilustruje piosenkę ruchem Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 13 Zabawa ruchowa z elementem wyprostnym Dotyk słońca. Zabawy ruchowe rozwijające szybką reakcję na sygnał: Z kry na krę, Wiosenny spacer, Jaskółki do gniazd. Zabawa ruchowa kształtująca postawę ciała Kwiatki budzą się kwiatki zasypiają. Zabawa orientacyjno-porządkowa Słońce świeci deszczyk pada. Zabawa ruchowa ilustracyjna Kaprysy pogody. Zabawa ruchowa twórcza Taniec kwiatów. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. zapoznanie z wybranymi wczesnowiosennymi kwiatami rozwijanie mowy i myślenia rozpoznaje i nazywa wybrane wczesnowiosenne kwiaty wypowiada się na ich temat 19
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 MARZEC TYDZIEŃ TRZECI Poznajemy przyrodę Wiosna: omawianie życia ptaków wiosną (budowanie gniazd). (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 43). 1. Słuchanie opowiadania Cz. Janczarskiego List od bociana ilustrowanego sylwetami postaci. 2. Historyjka obrazkowa Rodzina bocianów. Wiosna idzie przez świat 3. Żabka zamalowywanie ograniczonej powierzchni. 4. Zabawy przy piosence Przyloty ptaków. 5. Słuchanie wiersza K. Różyckiej Wiosenne porządki. 20
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 MARZEC TYDZIEŃ TRZECI rozwijanie umiejętności wypowiadania się na określony temat poznanie nazw wybranych ptaków powracających do nas wiosną z ciepłych krajów rozwijanie logicznego myślenia opowiadanie historyjki zgodnie z następstwem czasowym rozwijanie sprawności manualnych rozwijanie słuchu i poczucia rytmu rozwijanie umiejętności wyrażania muzyki ruchem Dziecko: słucha opowiadania, wypowiada się na jego temat wymienia nazwy kilku ptaków powracających wiosną z ciepłych krajów wskazuje kolejne rysunki historyjki opowiada z pomocą nauczyciela historyjkę zgodnie z następstwem czasowym zamalowuje ograniczoną powierzchnię; wykonuje formę przestrzenną według wzoru rozpoznaje instrumenty po dźwiękach, jakie wydają ilustruje piosenkę ruchem B nr 14 Zabawy orientacyjno-porządkowe: Ptaszki do gniazd, Wiosenny spacer. Zabawy ruchowe rozwijające szybką reakcję na sygnał: Bocian i żabki, Przestraszone żabki. Zabawy ruchowo- -naśladowcze: Bocian długonogi, Prace w ogrodzie. Zabawa rozwijająca inwencję twórczą Nasze ptaszki. Zabawa ruchowa z wykorzystaniem wiersza I. Salach Ogrodnicy. Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. rozwijanie mowy i myślenia poznanie nazw wiosennych prac wykonywanych w ogrodzie uważnie słucha wiersza, wypowiada się na temat jego treści nazywa czynności wykonywane wiosną w ogrodzie 21
Treści programowe Temat tygodnia Dzień tygodnia Aktywność i działalność dziecka 1 2 3 4 MARZEC TYDZIEŃ CZWARTY Nasze rodziny Wzmacnianie więzów w rodzinie: wzajemne okazywanie sobie uczuć przez członków rodziny. (Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2009, s. 17). 1. Słuchanie opowiadania G. Kasdepke Najpiękniejsze... ilustrowanego przez nauczyciela. 2. Zabawa matematyczna Trzy kurki. Wielkanoc 3. Słuchanie wiersza B. Mściwujewskiej Mokre święta. 4. Zabawy przy piosence Zajączek szaraczek. 5. Nasze mazurki wykonanie słodkich niespodzianek dla rodziców z okazji świąt. 22
Cele ogólne Cele operacyjne Przedszkole trzylatka, Ćwiczenia plastyczne, karty pracy A, B Zabawy ruchowe 5 6 7 8 MARZEC TYDZIEŃ CZWARTY rozwijanie koncentracji uwagi wypowiadanie się na określony temat rozwijanie umiejętności liczenia w zakresie trzech prawidłowe posługiwanie się liczebnikami głównymi i porządkowymi w zakresie trzech rozwijanie mowy poznanie zwyczajów wielkanocnych rozwijanie umiejętności słuchania i śpiewania piosenek wyrażanie muzyki ruchem zachęcanie do sprawiania przyjemności bliskim osobom rozwijanie sprawności manualnych Dziecko: uważnie słucha opowiadania wypowiada się na temat jego treści liczy do trzech stosuje prawidłowo liczebniki główne i porządkowe w zakresie trzech wypowiada się na temat wiersza wymienia zwyczaje wielkanocne uważnie słucha piosenki, próbuje ją śpiewać ilustruje piosenkę ruchem sprawia przyjemność bliskim osobom wykonuje słodką niespodziankę s. 18 Zabawy orientacyjno-porządkowe: Kurki szukają ziarenek, Zajączki i lisy, Przestraszone zajączki. Zabawa ruchowa A nr 13 z elementem wyprostnym Kurczątka. Zabawy ruchowo- -naśladowcze: Kurki i polecenia, Pieczemy ciasto. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki Wędrująca pisanka. Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 14 s. 19 Wszystkie zabawy zostały ułożone przez autora. 23
STYCZEŃ Tydzień pierwszy Tematyka tygodnia: Co robią zwierzęta zimą. Dzień 1. Temat dnia: Głodny ptaszek. Cele ogólne: uświadomienie konieczności dokarmiania ptaków zimą. Cele operacyjne: Dziecko: dokarmia ptaki. Środki dydaktyczne: opowiadanie L. Krzemienieckiej Przyjaciel zza okna, obrazki wybranych ptaków, krążki, elementy do ułożenia ptaka, tamburyn, obrazek i sylwety do opowiadania, Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 11. Przebieg dnia I 1. Ćwiczenia artykulacyjne Głosy ptaków. Dzieci oglądają obrazki przedstawiające wronę, wróbla i gołębia. Wskazują różnice i podobieństwa. Dzielą razem z nauczycielem nazwy obrazków na sylaby z klaskaniem, tupaniem, podskakiwaniem. Naśladują głosy ptaków znajdujących się na obrazkach: wrony kra, kra, wróbla ćwir, ćwir, gołębia gruchu, gruchu, sikorki pi, pi (ciche i głośne) oraz odgłosy odlatujących ptaków frrr, frrr. Zabawa orientacyjno-porządkowa Ptaszki do domków. Dzieci-ptaszki skaczą obunóż wokół krążków (domków) rozłożonych na dywanie. Na hasło Ptaszki do domków przykucają na najbliższym krążku. II Słuchanie opowiadania L. Krzemienieckiej Przyjaciel zza okna ilustrowanego sylwetami. 1. Ćwiczenia plastyczne Ptaszek. Dzieci układają postać ptaka z elementów wyciętych z kolorowego papieru; nazywają poszczególne części jego ciała. 2. Zapoznanie z treścią opowiadania ilustrowanego obrazkiem parapetu okiennego oraz sylwetami chłopca i wróbla. Puk! Puk! Kto tam? Otwórz. To ja, wróbel. A, dzień dobry. Co słychać? Bardzo źle. Śniegu dużo i do tego zawieja. Jeszcze dzisiaj nic nie jadłem. Rano żona moja była w lesie, myślałem, że coś przyniesie. Potem synkowie byli w ogródku też bez skutku. 24
O sobie już nie mówię: byłem i za górką, i za topolami dwiema nigdzie nic nie ma. Myślałem już, że zginę, bo wszystko dziś śnieg zaściela, ale przypomniałem sobie, że mam jeszcze ciebie, przyjaciela! 3. Rozmowa na temat opowiadania. Kto zapukał w okno? Na co skarżył się wróbel? Kto może być przyjacielem ptaków? Co robi przyjaciel ptaków? Podkreślenie znaczenia dokarmiania ptaków pozostających w Polsce na zimę. 4. Ćwiczenie spostrzegawczości Ukryte ptaszki. Dzieci rozchodzą się po sali i szukają ukrytych wcześniej przez nauczyciela obrazków wybranych ptaków. Po ich znalezieniu słuchają nazw ptaków: wróbel, wrona, gawron, sroka, gil. Zabawa ruchowo-naśladowcza Ptaszki szukają jedzenia. Dzieci-ptaszki poruszają się przy dźwiękach tamburynu, machając rączkami jak skrzydełkami i kręcąc głowami w różnych kierunkach (rozglądają się, szukając jedzenia). Cisza jest sygnałem, że ptaszki znalazły pożywienie dzieci przykucają i stukają zgiętym palcem wskazującym (dziobkiem) o podłogę. III 1. Wskazywanie ptaka, który je ziarenka. Kolorowanie mu brzuszka czerwoną kredką. Kolorowanie brzuszka drugiego ptaka żółtą kredką, a skrzydło zieloną. Rysowanie mu żółtą kredką dużej liczby ziarenek Ćwiczenia plastyczne, ćw. nr 11. Zabawa ruchowo-naśladowcza Ptaszki szukają jedzenia (patrz: przewodnik..., s. 25). 2. Zabawa rozwijająca twórcze myślenie Co by było, gdyby...? (z chętnymi dziećmi). Nauczyciel zadaje dzieciom pytania, np.: Co by było, gdyby ptaki umiały mówić (gdyby nie miały skrzydeł)? Dzieci próbują na nie odpowiedzieć. Dzień 2. Temat dnia: Pomagamy ptakom. Cele ogólne: rozwijanie wrażliwości muzycznej. Cele operacyjne: Dziecko: ilustruje piosenkę ruchem. Środki dydaktyczne: wiersz W. Chotomskiej Wróbel, piosenka Wróbelki zimą, karmnik, opaski z obrazkami ptaków, kołatka, bębenek, tamburyn, obrazki wybranych ptaków pocięte na części, pojemniki po jogurtach, smalec, różne ziarna. Przebieg dnia I 1. Oglądanie karmnika przyniesionego przez nauczyciela; zwrócenie uwagi, z jakich elementów się składa; wyjaśnienie, do czego służy. Umieszczenie karmnika na parapecie okiennym lub w ogrodzie przedszkolnym; systematyczne wykładanie w nim pożywienia dla ptaków. Obserwowanie gości odwiedzających ptasią stołówkę; zwrócenie uwagi na ich płochliwość. 25
Zabawa ruchowo-naśladowcza Ptaszki szukają jedzenia (patrz: przewodnik..., s. 25). 2. Zabawy z wykorzystaniem wiersza W. Chotomskiej Wróbel. Dzieci rytmizują tekst wspólnie z nauczycielem. Powtarzają poszczególne wersy z różnym natężeniem głosu: cicho, głośno, coraz głośniej, coraz ciszej, i w różnym nastroju, np.: wesoło, smutno. Interpretacja ruchowa wiersza. Dzieci naśladują gesty nauczyciela. Dzieci: Skacze wróbel po ulicy skaczą obunóż w różnych kierunkach, ręce mają splecione z tyłu, i kiwa ogonem. kręcą pośladkami na boki, Szuka owsa i pszenicy wykonują skrętoskłony w jedną i w drugą stronę w lekkim pod moim balkonem. skłonie, Nie mam owsa ni pszenicy, wykonują przed sobą palcem wskazującym gest przeczenia, tylko bułkę pszenną. wysuwają złączone dłonie przed siebie, Fruń na balkon, przyjacielu, naśladują lot ptaków, zjesz ją razem ze mną. przykucają, stukają ugiętym palcem o podłogę. Zabawy przy piosence Wróbelki zimą. II 1. Zabawa Wróbelki i gawrony. Dzieci podzielone są na dwie grupy: wróbelki i gawrony (mają opaski z obrazkami ptaków). Przy dźwiękach kołatki poruszają się wróbelki, przy dźwiękach bębenka gawrony. 2. Słuchanie piosenki Wróbelki zimą (sł. W. Broniewski, muz. K. Kwiatkowska). Dzieci: I. Ćwir, ćwir, ćwir, zima biała zamykają i otwierają dłonie robią dziobki, podwóreczko przysypała. naśladują palcami padający śnieg, W białym puchu cała ziemia, zataczają przed sobą półkola, nic nie widać do jedzenia, kiwają na boki głową trzymaną rękami, ćwir, ćwir, ćwir, do jedzenia. II. Ćwir, ćwir, ćwir, na podwórko wyglądamy z gniazda dziurką. zamykają i otwierają dłonie robią dziobki, kucają, wyglądają przez dziurkę utworzoną ze złożonego palca wskazującego z kciukiem, 26
Czy na zimę dla wróbelków nie wysypią kartofelków, ćwir, ćwir, ćwir, kartofelków. podnoszą się powoli, naśladują ręką wysypywanie pokarmu przed sobą. 3. Rozmowa na temat piosenki. Dlaczego wróbelki nie mogą znaleźć pożywienia? Przez co wyglądają z gniazdka? Jakie pożywienie chciałyby otrzymać? Określenie jej tempa i nastroju. 4. Zabawa rytmiczna Ćwir, ćwir. Dzieci poruszają się jak ptaszki w różnych kierunkach, w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy w grze klaszczą w ręce i rytmizują wspólnie z nauczycielem tekst: Ćwir, ćwir, ćwir, zima biała podwóreczko przysypała. Podczas powtórzenia zabawy śpiewają tekst: Ćwir, ćwir, ćwir, na podwórko wyglądamy z gniazda dziurką. 5. Zabawa Wesołe i smutne wróbelki. Przy cichej melodii piosenki wróbelki skaczą obunóż po sali są smutne, przy głośnej melodii dobierają się parami lub w większe zespoły i podskakują w kółeczkach cieszą się, że znalazły przyjaciół. 6. Ilustrowanie ruchem piosenki Wróbelki zimą (patrz: przewodnik..., s. 26 27). Zabawa orientacyjno-porządkowa Wróbelki i kot. Dzieci-wróbelki poruszają się w różnych kierunkach, naśladując ptaszki. Uderzenie w bębenek jest sygnałem pojawienia się kota wróbelki zastygają w bezruchu. Podwójne uderzenie w bębenek jest sygnałem do ponownego ruchu. Spacer w pobliżu przedszkola: zachęcanie do obserwowania ptaków znajdujących się w najbliższej okolicy; prawidłowe nazywanie ich; szukanie na śniegu ptasich śladów. III 1. Ćwiczenia indywidualne lub w małych zespołach, rozwijające analizę i syntezę wzrokową, Jaki to ptak? Dzieci składają obrazki wybranych ptaków pocięte na części. Prawidłowo nazywają ptaki przedstawione na obrazkach. 2. Ilustrowanie ruchem piosenki Wróbelki zimą (patrz: przewodnik..., s. 26 27). 3. Inicjowanie rozmów związanych z dokarmianiem ptaków. Wspólne wykonanie wiszących karmników: mieszanie smalcu z ziarnami zbóż i kaszą; wypełnianie nim pojemników po jogurtach z przewleczonym przez dno sznurkiem. Zawieszenie przez nauczyciela otrzymanych karmników, podczas pobytu na placu przedszkolnym, na krzewach i niskopiennych drzewach. Zachęcanie do obserwacji przez przedszkolne okna przylatujących do nich sikorek i innych ptaków. Dzień 3. Temat dnia: Robimy papierowe ptaki. Cele ogólne: poszerzanie doświadczeń plastycznych. Cele operacyjne: Dziecko: wykonuje formę przestrzenną techniką origami. 27
Środki dydaktyczne: kolorowe piórka, nagranie muzyki tanecznej, poprzecinane na połowy obrazki wybranych ptaków, tamburyn, bębenek, obręcze, brązowe koła różnej wielkości (po sześć dla każdego dziecka), klej, ziarna zbóż i fasoli, tacki, gałązka, duży wazon, krążki, Przedszkole trzylatka, s. 16. Przebieg dnia I 1. Oglądanie obrazków. Wypowiedzi dzieci na temat, co się zmieniło Przedszkole trzylatka, s. 16. 2. Zabawy piórkami Kolorowe piórka. Dzieci dmuchają na piórka umieszczone na dłoniach; dobierają się w pary głaszczą piórkami różne części swojego ciała, a następnie części ciała partnera z pary (wskazane przez nauczyciela lub zgodnie z wyborem dzieci). Improwizują przy muzyce tanecznej z piórkami w danym kolorze. (Dzieci posiadające piórka w innym kolorze niż wskazany przez nauczyciela czekają w przysiadzie). Zabawa orientacyjno-porządkowa Ptaszki do domków (patrz: przewodnik..., s. 24). II Nasze ptaszki wykonanie z kół przestrzennych ptaszków techniką origami. 1. Ćwiczenie spostrzegawczości Pomieszane połowy. Dzieci układają obrazki ptaków z pomieszanych połówek. Słuchają nazw ptaków przedstawionych na obrazkach, np.: wróbel, sikorka, wrona. 2. Zabawa rytmiczna Lata ptaszek. Dzieci biegają po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie, naśladując ptaszki. Podczas przerwy w grze klaszczą w ręce i rytmicznie wypowiadają tekst: Lata ptaszek po ulicy, szuka sobie ziarnek pszenicy. 3. Rozwiązywanie zagadki. Do okienka stuka, pożywienia szuka, niechaj każda z dziewczynek nie żałuje okruszynek. (ptaszek) 4. Wykonanie pracy. Pokaz gotowego ptaszka i sposobu jego wykonania przez nauczyciela; zwrócenie uwagi, z jakich elementów się składa; podkreślenie, że są to koła. Rozdanie każdemu dziecku kół wyciętych z obustronnie kolorowego brązowego papieru: jednego dużego, o średnicy 8 cm (brzuszek), trzech średnich, o średnicy 5 cm (skrzydełka, ogonek), jednego małego, o średnicy 3 cm (głowa), jednego malutkiego o średnicy 1,5 cm (dziób). Wykonanie ptaszka (z pomocą nauczyciela): składanie kół (oprócz jednego małego) na połowy; przyklejenie do brzuszka, powstałego z największego koła (linia zagięcia u góry), z jednej i z drugiej strony skrzydełek powstałych ze złożenia na pół średnich kół; doklejenie głowy ptaszka z jednej strony przy końcu zagięcia dużego koła brzuszka. Rysowanie oczu po obu stronach główki; doklejenie dzioba z brzegu główki, pośrodku najmniejszego kółka złożonego na pół; doklejenie po przeciwnej stronie głowy, do brzuszka, złożonego na pół średniego koła ogonka. 28
Oglądanie powstałych ptaszków. Zorganizowanie wystawy: powieszenie ptaszków na prawdziwej gałązce umieszczonej w dużym wazonie w kąciku dla rodziców. Zabawa muzyczno-ruchowa Ptaszki w karmnikach. Dzieci-ptaszki poruszają się w rytmie wystukiwanym na bębenku wokół obręczy położonych na dywanie. Podczas przerwy w grze kucają w obręczach (po trzy osoby w każdej). III Zabawa ruchowo-naśladowcza Co robią ptaszki? Dzieci podają przykłady czynności, które mogą wykonywać ptaszki, np.: latają, skaczą, chodzą, zbierają ziarenka, siedzą na gałązkach, piją. Następnie nauczyciel mówi: Ptaszki... i podaje nazwę czynności, np. latają, a dzieci pokazują, w jaki sposób one to robią. W razie trudności pomaga nauczyciel. 1. Ćwiczenie klasyfikacyjne Pomieszane ziarenka (dla chętnych dzieci). Dzieci rozdzielają pomieszane ziarenka: grochu, pszenicy i drobnej fasolki na odpowiednie tacki. Zabawa muzyczno-ruchowa Ptaszki w karmnikach (patrz: przewodnik..., s. 29). Dzień 4. Temat dnia: Liczymy ptaszki. Cele ogólne: rozwijanie umiejętności liczenia w zakresie trzech. Cele operacyjne: Dziecko: liczy w zakresie trzech. Środki dydaktyczne: rymowanka Mały ptaszek, plastelina, kolorowe piórka, opowieść matematyczna Ptaszki i kot, sylwety do opowieści, obrazki karmników, sylwety ptaków, karmników (dla każdego dziecka), klej, klocki w kształcie figur geometrycznych, tekturowe podstawki, kartoniki z kołami, bębenek. Przebieg dnia I 1. Ilustracja ruchowa rymowanki Mały ptaszek. Nauczyciel mówi tekst, a dzieci pokazują czynności, o których jest w nim mowa. Mały ptaszek kiwa głową, Wolno lata dookoła, tupie jedną, drugą nogą. robi małe, duże koła. Swe skrzydełka już prostuje Dziobkiem w okno postukuje, i do lotu się szykuje. przyjaciela poszukuje. 2. Ćwiczenie sprawności manualnych i inwencji twórczej Plastelinowe ptaszki. Dzieci lepią z plasteliny małe i większe kulki; przyklejają je do siebie; wykonują skrzydła i ogon ptaszka z kolorowych piórek według własnych pomysłów. Przyklejają ptaszka do tekturowej podstawki. Zabawa orientacyjno-porządkowa Wróbelki i kot (patrz: przewodnik..., s. 27). 29
II Ćwiczenia liczbowe w formie opowieści matematycznej Ptaszki i kot. 1. Zabawa rozwijająca szybką reakcję Spłoszone wróbelki. Dzieci-wróbelki latają po sali. Na hasło Idzie kot wróbelki chowają się w wyznaczonym miejscu, np. przykucają przy ścianie. 2. Opowiadanie nauczyciela Na podwórku ilustrowane sylwetami. Na podwórku przed domem stały trzy karmniki, do których zimą przylatywały ptaszki, aby się pożywić. Pewnego dnia do pierwszego karmnika przyleciały dwa gołąbki i usiadły na daszku; do drugiego karmnika przyleciały trzy wróbelki i usiadły w środku, a do trzeciego karmnika przyleciała jedna sikorka i latała nad nim, obserwując, czy gdzieś nie czai się kot. Nauczyciel pyta dzieci: Jakie ptaszki przyleciały do pierwszego (drugiego, trzeciego) karmnika? Ile ich było? Gdzie usiadły ptaki? Kontynuuje opowiadanie. Nagle, nie wiadomo skąd, pojawił się czarny kot. Stanął pod pierwszym karmnikiem. Następnie zwinnie wspiął się do góry i już po chwili był w jego środku. Spłoszone gołąbki, które siedziały na daszku, szybko odleciały. Wróbelki z drugiego karmnika i sikorka latająca nad trzecim karmnikiem, kiedy tylko zobaczyły niebezpieczeństwo, uciekły. Kot, który liczył na pyszne śniadanko, niestety musiał obejść się smakiem. Nie udało mu się nic upolować. Zły zeskoczył z karmnika na ziemię i poszedł na inne podwórko, licząc na to, że może tam będzie miał więcej szczęścia. Nauczyciel pyta dzieci: Jakie zwierzę znalazło się pod karmnikiem? Co zrobił kot? Co zrobiły ptaszki? Zabawa ruchowo-naśladowcza Ostrożne koty. Dzieci naśladują sposób poruszania się kotów chodzą jak najciszej na czworakach, aby nie spłoszyć ptaków. 3. Ćwiczenia w liczeniu w zakresie trzech Ptaszki w karmniku. Dzieci otrzymują obrazki przedstawiające karmniki. Układają na nich określoną liczbę sylwet ptaków zgodnie z poleceniami nauczyciela, a następnie według wskazań kartoników z określoną liczbą kół. Zwracają uwagę, w jakich miejscach znajdują się ptaki: w karmniku, pod karmnikiem, nad karmnikiem, na daszku karmnika. Przykładowe polecenia dla dzieci: Do waszego karmnika przyleciały dwa ptaki i usiadły pod karmnikiem. Do waszego karmnika przyleciało tyle ptaków, ile kółek jest na moim kartoniku (trzy). Usiadły w karmniku. Ułóżcie taki sam obrazek jak mój: jeden ptak na daszku, jeden w środku karmnika, jeden pod karmnikiem. 4. Ćwiczenia graficzne W karmniku. Dzieci przyklejają sylwety ptaków w karmniku lub wokół karmnika według własnych pomysłów. 30
Zabawa ruchowa przy piosence Wróbelki zimą (patrz: przewodnik..., s. 26 27). III 1. Ilustracja ruchowa rymowanki Mały ptaszek (patrz: przewodnik..., s. 29). 2. Budowanie karmnika z klocków w kształcie figur geometrycznych według wzoru pokazanego przez nauczyciela lub pomysłów dzieci. Utrwalanie nazw kolorów. 3. Ćwiczenia indywidualne: rozwijanie syntezy słuchowej. Dzieci składają w całość słowa związane z tematem, wypowiedziane przez nauczyciela z podziałem na sylaby, np.: karm-nik, pta-szek, wró-bel, si-kor-ka. Dzień 5. Temat dnia: Kto pomaga zwierzętom w zimie? Cele ogólne: uwrażliwianie na potrzeby zwierząt żyjących w lesie. Cele operacyjne: Dziecko: dba zimą o leśne zwierzęta. Środki dydaktyczne: wiersz M. Buczkówny Sarenka w zimie, maskotka sarenka, obrazki leśnych zwierząt, pokarm dla zwierząt, opowieść ruchowa Spacer po lesie, po kilka jednakowych obrazków zwierzęcych śladów, tamburyn, kołatka, znaczki z rysunkami sarny, zająca, dwustronna taśma, krążki, Przedszkole trzylatka, s. 17. Przebieg dnia I Zabawa paluszkowa Sroczka (ludowa). Dzieci naśladują ruchy nauczyciela, który mówi tekst i pokazuje to, o czym mówi. Nauczyciel: Sroczka kaszkę warzyła, naśladuje mieszanie kaszki w garnuszku dzieci swoje karmiła. we wgłębieniu lewej dłoni, Temu dała na łyżeczce. dotyka małego palca, Temu dała na miseczce. dotyka serdecznego palca, Temu dała na spodeczku. dotyka środkowego palca, Temu dała w garnuszeczku. dotyka wskazującego palca, A dla tego nic nie miała! podnosi kciuk i rękę. Frrr! po więcej poleciała. 1. Kończenie kolorowania rysunku sroki Przedszkole trzylatka, s. 17. Zabawa orientacyjno-porządkowa Ptaszki do domków (patrz: przewodnik..., s. 24). II Spotkanie z leśnikiem; rozmowa na temat sposobów pomagania leśnym zwierzętom w zimie. 1. Słuchanie wiersza M. Buczkówny Sarenka w zimie ilustrowanego maskotką sarny. Miś ma kożuch, ptaszek piórka, zając, lisy futro grube mają. ciepłe futro ma wiewiórka, A ja? wilk ma ciepłą szubę, 31
Trawa zasypana, śnieg jeszcze nie odtajał, lód na strumyku. Może dzieci dadzą siana w karmniku? 2. Powitanie zaproszonego gościa, przedstawienie go. Pokaz obrazków przedstawiających zwierzęta żyjące w lesie; nazywanie ich przez dzieci. Wyjaśnienie, na czym polega praca leśnika zimą; zwrócenie uwagi na sposoby opiekowania się zwierzętami. Wręczenie gościowi pokarmu (owoce, warzywa, suchy chleb, siano) zgromadzonego przez dzieci w przedszkolu, przeznaczonego na pożywienie do paśników dla zwierząt żyjących w lesie. Zabawa orientacyjno-porządkowa Zwierzęta w lesie. Dzieci podzielone są na dwie grupy: sarenki i zajączki (mają przyklejone do ubranek znaczki z rysunkami). Sarenki poruszają się przy dźwiękach tamburynu chodzą na czworakach, zajączki skaczą w przysiadzie przy dźwiękach kołatki. Po pewnym czasie następuje zmiana ról. III Opowieść ruchowa Spacer po lesie. Nauczyciel proponuje dzieciom spacer po lesie. Opowiada, wykonując odpowiednie ruchy, gesty. Dzieci wykonują czynności, o których jest mowa w opowiadaniu. Idziemy przez zimowy las. Jest dużo śniegu. Podnosimy wysoko kolana, aby nie wpaść w zaspy. (Dzieci maszerują z wysokim unoszeniem kolan). Dookoła jest dużo małych choinek. (Rysują obiema rękami w powietrzu kształt choinki). Delikatnie odsuwamy na boki ich gałązki, aby nie porysowały nam twarzy. (Naśladują odsuwanie gałązek). Zaczyna padać śnieg. (Naśladują ruchami palców padający śnieg). W oddali widać siedzącego małego zajączka. Przestraszony, rozgląda się na boki. (Dzieci przykucają, przykładają ręce do głowy tworzą uszy zajączka, kręcą głową raz w jedną stronę, raz w drugą). Zobaczył nas i szybko ucieka. (Wykonują zajęcze skoki w różnych kierunkach). Nie bój się, zajączku! Nie zrobimy ci krzywdy. Ale już go nie widać. Na polanie stoi paśnik dla sarenek. Ma duży opadający daszek. (Rysują obiema rękami w powietrzu daszek). Padający śnieg przysypał jednak drogi, które do niego prowadzą. Zamieciemy ścieżki, aby zwierzątkom łatwiej było do niego dotrzeć. (Naśladują zamiatanie). Dołożymy także siana do paśnika, aby sarenki nie były głodne. Mamy je w swoich plecakach. (Wykonują skłony, naśladują wyciąganie siana z plecaka i wkładanie go do paśnika). Jesteśmy już zmęczeni i zmarznięci, biegniemy więc cichutko do przedszkola, aby nie płoszyć zwierzątek. (Biegną za nauczycielem). Siadamy przy kaloryferze i rozcieramy zmarznięte ręce i policzki. Uśmiechamy się do sąsiada siedzącego z jednej i z drugiej strony. Jesteśmy zadowoleni z zimowego spaceru. (Dzieci uśmiechają się do kolegów siedzących po swoich obu stronach). 1. Ćwiczenie spostrzegawczości Ślady na śniegu. Chętne dzieci wyszukują obrazki przedstawiające takie same ślady zwierząt. Zabawa paluszkowa Sroczka (patrz: przewodnik..., s. 31). 32
STYCZEŃ Tydzień drugi Tematyka tygodnia: Zimo, baw się z nami. Dzień 1. Temat dnia: Śniegu coraz więcej. Cele ogólne: rozwijanie pamięci. Cele operacyjne: Dziecko: recytuje wiersz. Środki dydaktyczne: wiersz I. Salach Śnieg, nagranie utworu C. Debussy ego Śnieg tańczy, obrazki przedstawiające dzieci bawiące się na śniegu, bębenek, bibułkowe śniegowe gwiazdki, koszyk, słomki, słoiki, konfetti, obrazki przedstawiające oznaki charakterystyczne dla różnych pór roku. Przebieg dnia I 1. Oglądanie obrazków przedstawiających dzieci bawiące się na śniegu; próby wypowiadania się na ich temat. Nazywanie sprzętu używanego przez dzieci (sanki, łyżwy, narty) oraz wykonywanych przez nie czynności (jazda na sankach, nartach, łyżwach, lepienie bałwana, rzucanie śnieżkami, budowanie igloo). Zwrócenie uwagi na zachowanie zasad bezpieczeństwa. Zabawa orientacyjno-porządkowa Płatki śniegu. Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Podczas przerwy wykonują obrót wokół własnej osi z rękami uniesionymi do góry i opadają wolno do przysiadu są spadającymi płatkami śniegu. Nauka wiersza I. Salach Śnieg. II Zabawa ruchowa rozwijająca szybkość Zbieramy płatki śniegu. Dzieci gromadzą się przy nauczycielu, który ma w koszyku wycięte z bibułki śniegowe gwiazdki. Na hasło Pada śnieg nauczyciel rozsypuje gwiazdki w różnych kierunkach sali, a dzieci starają się jak najszybciej je pozbierać i ponownie włożyć do koszyka. 1. Zapoznanie z tekstem wiersza recytowanym przez nauczyciela. Dzieci: Przez styczniową nockę całą naśladują ruchem palców padający śnieg, dużo śniegu napadało. zataczają półkola przed sobą, To uciecha jest dla dzieci. kołyszą się na boki, ręce trzymają na biodrach, Patrzcie! Z nieba puszek leci. wskazują ręką na niebo, Zabierzemy łyżwy, sanki, wskazują na nogi, ręce trzymają z tyłu, wykonują powolny obrót w miejscu, 33
ulepimy dwa bałwanki. Koleżanki z kolegami będą rzucać się śnieżkami. naśladują toczenie kuli, pokazują dwa palce, rysują w powietrzu równocześnie obiema rękami sylwetę bałwanka, wskazują jedną ręką w jedną stronę, drugą w drugą stronę, naśladują lepienie śnieżek i rzucanie nimi przed siebie. 2. Nauka wiersza fragmentami, metodą ze słuchu. 3. Ilustrowanie wiersza ruchem (patrz: przewodnik..., s. 33 34). Zabawa orientacyjno-porządkowa Na saneczkach. Dzieci dobierają się parami, stają jedno za drugim, podają sobie ręce i poruszają się w rytmie wystukiwanym na bębenku (wolno lub szybko). Przerwa w grze jest sygnałem do zmiany w parach. Dziecko będące z tyłu staje na początku i prowadzi. Spacer w pobliżu przedszkola obserwowanie zimowego krajobrazu. III 1. Ćwiczenia oddechowe przy muzyce C. Debussy ego Śnieg tańczy. Dzieci siedzą przy stolikach, przed sobą mają słoiki z płatkami śniegu (kółkami powycinanymi dziurkaczem lub konfetti). Wraz z rozpoczęciem muzyki dzieci zaczynają lekko dmuchać przez słomki do słoików. Kółka poruszają się. Dzieci obserwują ich taniec i dmuchają tak, aby płatki nie wydostały się ze słoika. Zabawa orientacyjno-porządkowa Na saneczkach (patrz: przewodnik..., s. 34). 2. Ćwiczenia indywidualne Co kojarzy się z zimą? Dzieci wyszukują wśród obrazków umieszczonych na tablicy takie, które przedstawiają oznaki charakterystyczne dla zimy, np.: bałwana, śniegową gwiazdkę, choinkę, Mikołaja, sanki, narty, łyżwy. Dzień 2. Temat dnia: Zimowe obrazki. Cele ogólne: rozwijanie sprawności manualnych. Cele operacyjne: Dziecko: rysuje zimowy obrazek. Środki dydaktyczne: trójkąt, bębenek, biała kreda, granatowe kartki, zimowy obrazek narysowany świecą, niebieska farba, nagranie muzyki tanecznej, pocięte na części obrazki wybranego sprzętu sportowego, obrazki do zabawy Dobrze czy źle?, Karta pracy A nr 10. Przebieg dnia I 1. Dzielenie na sylaby z pomocą nauczyciela nazw przedmiotów: nar-ty, san-ki, bał-wan, klaszcząc. Potem dzielenie samodzielne nauczyciel pokazuje rysunek, a dziecko dzieli nazwę Karta pracy A nr 10. Zabawa orientacyjno-porządkowa Płatki śniegu (patrz: przewodnik..., s. 33). 2. Zabawa rytmiczna Zimowe sopelki (według M. Staniek). 34
Dzieci wyobrażają sobie, że są sopelkami lodu wiszącymi pod dachem (nawiązanie do spaceru). Stoją w szeregu jedno obok drugiego i wraz akompaniamentem nauczyciela wykonują następujące czynności: słysząc odgłos trójkąta każdy przedszkolak-sopelek delikatnie porusza swoim ciałem (sopelek drży na mrozie), słysząc odgłos tamburynu każde dziecko dotyka swojego sąsiada; dzieci wychylają się mocniej na boki, bo wieje wiatr, który silniej porusza sopelkami lodu, słysząc odgłos bębenka dzieci naśladują swoim ciałem opadanie sopla lodu na ziemię. II Rysujemy zimowe obrazki rysowanie białą kredą na granatowym tle. 1. Zabawa graficzna Ukryty obrazek. Dzieci zamalowują niebieską farbą (po fragmencie) powierzchnię kartki przypiętej do tablicy. Ukazuje się obrazek narysowany przez nauczyciela świecą. Dzieci omawiają, co przedstawia obrazek i z jaką porą roku się kojarzy (np. dzieci zjeżdżające z górki na sankach i nartach, z boku chłopiec lepiący bałwana i dwie dziewczynki rzucające w siebie śnieżkami). 2. Zabawa rytmiczna Zimowa zawierucha. Dzieci poruszają się po sali w rytmie wystukiwanym na bębenku. Podczas przerwy w grze zatrzymują się, rytmicznie powtarzają tekst i ilustrują go ruchem. Dzieci: Śnieżek sypie, naśladują ruchami palców padający śnieg, wicher dmucha. Jaka straszna zawierucha! naśladują gałęzie drzew poruszające się na wietrze, zakreślają przed sobą dłońmi (w przeciwnych kierunkach) koła. Dźwięki bębenka są sygnałem do swobodnego ruchu. Wyjaśnienie przez nauczyciela terminu zawierucha. 3. Wykonanie prac przez dzieci. Zaproponowanie przez nauczyciela narysowania białą kredą zimowych obrazków na granatowej kartce. Zwrócenie uwagi na różnej grubości linie w zależności od stosowanego nacisku i szerokości kredy przykładanej do kartki. Omówienie, jakie elementy mogą znaleźć się na obrazku. Samodzielne działania dzieci. Oglądanie powstałych prac; zachęcanie do wypowiedzi, co się na nich znajduje. Zorganizowanie wystawy w kąciku dla rodziców. Zabawa muzyczno-ruchowa Taniec na lodzie improwizacje ruchowe przy muzyce tanecznej. Dzieci naśladują jazdę figurową na lodzie. (Nauczyciel przestrzega przed jazdą na łyżwach po zamarzniętych zbiornikach wodnych). III 1. Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej Sprzęt sportowy. Dzieci składają w całość pocięte na części obrazki sanek, nart i łyżew. Wypowiadają się na temat, w jakich miejscach można ich bezpiecznie używać. 35
Zabawa orientacyjno-porządkowa Na saneczkach (patrz: przewodnik..., s. 34). 2. Zabawa rozwijająca umiejętność oceny postępowania dzieci Dobrze czy źle? Dzieci oglądają obrazki dzieci bezpiecznie i niebezpiecznie bawiących się na śniegu. Układają obrazki, na których dzieci postępują właściwie, pod obrazkiem uśmiechniętej buzi, a te, na których postępują niewłaściwie, pod obrazkiem smutnej buzi (indywidualnie lub w małych zespołach). Dzień 3. Temat dnia: Przygoda na górce. Cele ogólne: rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego. Cele operacyjne: Dziecko: stosuje słowa: najpierw, potem. Środki dydaktyczne: obrazki przedstawiające sytuacje wcześniejszą i późniejszą, zabawy dzieci na śniegu, rysunki sanek, plastelina. Przebieg dnia I 1. Ilustracja ruchowa wiersza I. Salach Śnieg (patrz: przewodnik..., s. 33 34). 2. Zagadki pantomimiczne Co można robić na śniegu? Chętne dzieci za pomocą ruchu, gestów, mimiki pokazują, w jaki sposób można bawić się na śniegu. Pozostałe odgadują, o jaką zabawę chodzi. Zabawa orientacyjno-porządkowa Płatki śniegu (patrz: przewodnik..., s. 33). II Zabawa dydaktyczna Co było najpierw, a co potem? 1. Wprowadzenie do zabawy. Dzieci oglądają obrazki przedstawiające zabawy dzieci na śniegu. Opowiadają, co robią dzieci, z jakiego sprzętu korzystają, czy zachowują się bezpiecznie. 2. Przebieg zabawy. Nauczyciel przygotowuje pary obrazków przedstawiających sytuacje wcześniejsze i późniejsze, zabawy dzieci na śniegu. Umieszcza kolejno na tablicy obrazki przedstawiające sytuacje wcześniejsze. Dzieci wskazują obrazki, które przedstawiają sytuację późniejszą. Np.: dzieci lepią bałwana ulepiony bałwan;chłopiec wkłada narty chłopiec zjeżdża na nartach z górki; dziewczynka biega bez czapki, w rozpiętej kurtce chora dziewczynka leży w łóżku. Zabawa ruchowa rozwijająca koordynację ruchową Jedziemy na nartach. Dzieci naśladują jazdę na nartach naprzemiennie ślizgają się na stopach, naśladując rękami odpychanie się kijkami narciarskimi. III 1. Ćwiczenie sprawności manualnej Kolorowe sanki. Dzieci wyklejają prosty rysunek sanek kulkami plasteliny. Dorysowują sznurek. Zabawa orientacyjno-porządkowa Na saneczkach (patrz: przewodnik..., s. 34). 36
2. Ćwiczenia syntezy słuchowej Co powiedziałam? Nauczyciel mówi słowa związane z zimą, dzieląc je na sylaby. Dzieci syntezują słowa, podając całe nazwy, np.: san-ki, gór-ka, nar-ty, łyż-wy. Dzień 4. Temat dnia: Na saneczkach. Cele ogólne: rozwijanie wrażliwości muzycznej. Cele operacyjne: Dziecko: rytmicznie klaszcze; ilustruje piosenkę ruchem. Środki dydaktyczne: piosenka Tak się zachmurzyło, bębenek, piłki (dla każdego dziecka), obrazki czapek i szalików tworzących komplety, obrazki pocięte na części. Przebieg dnia I 1. Ćwiczenia ortofoniczne naśladowanie dźwięków wydawanych podczas jazdy na sankach szu, szu szu; jazdy na nartach wiu, wiu, wiu; chodzenia po śniegu skrzyp, skrzyp, skrzyp; przez dzwonki sań dzyń, dzyń, dzyń. Zabawa orientacyjno-porządkowa Płatki śniegu (patrz: przewodnik..., s. 33). II Zabawy przy piosence Tak się zachmurzyło. Zabawa orientacyjno-porządkowa Jedziemy na sankach. Dzieci dobierają się parami, stają jedno za drugim i podają sobie ręce tworzą sanki. Sanki poruszają się po sali w różnych kierunkach, w rytmie wystukiwanym na tamburynie. Uderzenie w bębenek jest sygnałem do przewrócenia się na śniegu dzieci puszczają ręce i kładą się na podłodze. Dźwięk tamburynu jest sygnałem do ponownego ruchu. 1. Słuchanie piosenki Tak się zachmurzyło (sł. autor nieznany, muz. Z. Dyktor-Dąbrowska). Dzieci: I. Tak się zachmurzyło, wskazują ręką na niebo, słonko się ukryło, kiwają na boki głową przytrzymywaną rękami, 37