SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ SAMORZĄDOWYCH NR 2 W AUGUSTOWIE Program uchwalono w porozumieniu z Radą Rodziców dnia 15.09.2016r.
Spis treści I II III IV V Podstawy prawne Założenia programowe Cele programu Działania profilaktyczne Ewaluacja i uwagi końcowe 2
I. Podstawy prawne Szkolnego Programu Profilaktyki Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Konwencja o Prawach Dziecka Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 1982 r. Nr 35 poz. 228 z p. zm. tekst jednolity Dz. z p. zm. tekst jednolity Dz. z 2002 r. Nr 11 poz. 109) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. Ust. z 1996 r. nr 67 poz. 329 z późniejszymi zmianami) Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. Ust. nr 24 poz. 198) Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. Ust. nr 51 poz.458) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. Ust. nr 10 poz. 96) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem II. Założenia programowe Odbiorcami Programu są: uczniowie, nauczyciele i rodzice uczniów Zespołu Szkół Samorządowych nr 2 w Augustowie. Realizatorami Programu: Rada Pedagogiczna ZSS nr 2 w/m 3
III. Cele programu Głównymi celami Szkolnego Programu Profilaktyki są: 1. Wspieranie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wolnego od nałogów poprzez promowanie następujących zachowań: - dbania o higienę osobistą, - zdrowe odżywianie, - promowanie zdrowego stylu życia, wolnego od używek i uzależnień, - osłabienie, poprzez edukację, czynników ryzyka sprzyjających podejmowaniu zachowań ryzykownych, - wyrównywanie szans edukacyjnych oraz rozwoju społecznego uczniów. 2. Dbanie o bezpieczeństwo dziecka w szkole i poza nią oraz zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym. 3. Rozwijanie i kształtowanie u wychowanków umiejętności życiowych tj.: kulturalnego i skutecznego porozumiewanie się, dokonywania świadomych wyborów, radzenia sobie w trudnych i stresujących sytuacjach, zachowań asertywnych. 4
Działania profilaktyczne I etap edukacyjny Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Termin I. PROMOCJA ZDROWEGO SYTLU ŻYCIA I. Higiena osobista Zajęcia edukacyjne promujące zdrowy tryb życia. Działania pielęgniarki szkolnej, zajęcia Twój piękny uśmiech Wychowawcy Pielęgniarka szkolna Uczeń jest schludny, czysty, dba o swój wygląd. Zna podstawy higieny osobistej. Właściwie dba o zdrowe zęby. II. Zdrowe odżywianie Akcje promujące zdrowe odżywianie: picie mleka, jedzenie owoców i warzyw. Wychowawcy Wytypowani nauczyciele Uczeń świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności. Przestrzega zasad higieny i estetyki w czasie spożywania posiłków. Udział szkoły w programie Polskiej Akcji Humanitarnej Pajacyk finansującym bezpłatne obiady dla dzieci w szkole. Pedagog, wychowawcy Uczniowie z rodzin najuboższych korzystają z bezpłatnych posiłków na terenie szkoły. 5
III. Zdrowie fizyczne Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe. Gimnastyka korekcyjna, Propagowanie turystyki pieszej. Realizacja programów związanych z wyjazdami na basen. Nauczyciele w-f i gimnastyki korekcyjnej, wychowawcy klas. Uczeń rozumie potrzebę propagowania mody na zdrowy styl życia.. II. BEZPIECZEŃSTWO DZIECKA I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych. Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą /organizacja pracy szkoły dyżury nauczycieli, video monitoring. Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole /w tym regulaminami pracowni i wycieczek./ Dyrektor, Koordynator ds. Bezpieczeństwa Nauczyciele Wychowawcy i Nauczyciele Przedmiotowi Uczniowie czują się w szkole bezpieczni. Rodzice uczniów maja przekonanie o bezpieczeństwie w szkole. II. Bezpieczeństwo w szkole i poza nią. Zajęcia profilaktycznoedukacyjne dotyczące bezpiecznych zachowań tj.: Pedagog Wychowawcy, Policjant, Uczniowie znają zasady bezpiecznego poruszania się po drogach, zna podstawowe zasady Cały rok 6
Bezpieczna droga do szkoły/domu, Odblaskowe pierwszaki, Bezpieczne zachowania, Obcy niebezpieczny, Stop bezmyślności uwaga zły pies, Bezpieczne ferie wakacje, Bezpieczny Internet. Nauczyciel bibliotekarz ruchu drogowego, wiedzą jak należy się zachować w trudnych niebezpiecznych sytuacjach podczas ferii/wakacji oraz w domu, w kontaktach z obcymi osobami i zwierzętami. III. WSPIERANIE DZIECKA I. Wyrównywania szans edukacyjnych Diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni. Zajęcia wyrównawcze. Dyrekcja Wychowawcy, Nauczyciele, Pedagog. Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy. II. Wyrównywania szans rozwoju społecznego Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole. Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, stypendia edukacyjne, zapomogi losowe. Wychowawcy, Pedagog, Dziecko i rodzina otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Cały rok 7
Działania profilaktyczne II etap edukacyjny Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Termin I. PROMOCJA ZDROWEGO SYTLU ŻYCIA I. Higiena osobista Pogadanki wychowawcy Lekcje przyrody Działania pielęgniarki, Działania nauczycieli w-f, i w.d.ż.r Nauczyciele w-f, w.d.ż.r. przyrody, wychowawcy Uczeń jest schludny, czysty, dba o swój wygląd. Zna podstawy higieny osobistej. Dba o zdrowe zęby. II Zdrowe odżywianie Lekcje przyrody, w.d.ż.w.r. Akcje promujące zdrowe Odżywianie, zajęcia edukacyjne : Anoreksja i bulimia Udział szkoły w programie Polskiej Akcji Humanitarnej Pajacyk finansującym bezpłatne obiady dla dzieci w szkole. Nauczyciele przyrody, w.d.ż.w.r. organizatorzy programów, pedagog Pedagog, wychowawcy Uczeń potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu. Świadomie spożywa warzywa i owoce. rezygnuje z niezdrowej żywności, ma świadomość chorób związanych ze złym odżywianiem (bulimia i anoreksja). Uczniowie z rodzin najuboższych korzystają z bezpłatnych posiłków na terenie szkoły. Cały rok. Cały rok III. Zdrowie fizyczne. Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe. Gimnastyka korekcyjna, Propagowanie turystyki pieszej. Basen. Nauczyciele w-f i gimnastyki korekcyjnej, Wychowawcy klas. Zwiększenie liczby uczniów osiągających wyniki sportowe. Cały rok 8
V. Profilaktyka uzależnień Film i zajęcia profilaktycznoedukacyjne na podstawie programu Dlaczego Stop Narkotykom? Programy profilaktyczne 7 kroków i Zachowaj trzeźwy umysł dot. szkodliwości spożywania alkoholu oraz uzależnień i konsekwencji ryzykownych zachowań. Pedagog, Pedagog Wychowawcy, nauczyciel w-f Uczeń ma świadomość szkodliwości brania narkotyków i ich zna ich konsekwencje. Uczeń zna szkodliwy wpływ alkoholu na zdrowie i życie człowieka, potrafi odróżnić fakty i mity na temat uzależnień oraz potrafi asertywnie odmawiać. Cały rok Praca ciągłą Media a uzależnienia Zajęcia w ramach programu Dziecko w sieci. Postępowanie zgodne z procedurami względem dzieci podejmujących próby palenia lub picia. Pomoc dzieciom z symptomami uzależnienia od mediów. Współpraca z i ich rodzicami Nauczyciel bibliotekarz, wychowawcy, pedagog Wychowawcy, pedagog Uczeń potrafi bezpiecznie i mądrze korzystać z Internetu. Uczeń potrafi ocenić swoje podejście do komputera. Uczeń doświadcza działań dorosłych mających ochronić go przed zachowaniami ryzykownymi. Uczeń ma świadomość konsekwencji i bierze odpowiedzialność za swoje zachowanie. Podniesienie poziomu motywacji rodziców do brania odpowiedzialności za losy dziecka. Praca ciągłą Praca ciąga 9
II. BEZPIECZEŃSTWO DZIECKA I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych. Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą /organizacja pracy szkoły dyżury nauczycieli, monitoring. Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole.w tym regulaminami pracowni i wycieczek.. Dyrektor, Koordynator ds. Bezpieczeństwa Nauczyciele Wychowawcy i Nauczyciele Przedmiotowi Uczniowie czują się w szkole Bezpieczni. Rodzice uczniów są przekonani o bezpieczeństwie swoich dzieci w szkole II. Bezpieczeństwo w szkole i poza nią. Zajęcia podnoszące kompetencje dzieci i zmniejszające ich zagrożenie w różnych sytuacjach: Jestem świadomym uczestnikiem ruchu drogowego Zajęcia wychowania Komunikacyjnego Nauczyciel techniki Uczeń zasady ruchu drogowego i zagrożenia płynące z uczestnictwa w nim. Potrafi bezpiecznie zachować się na drodze. II półrocze Zajęcia Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc. Nauczyciel w-f, nauczyciel techniki Uczeń wie jak zachować się w przypadku, gdy ktoś potrzebuje pomocy. Praca ciągłą 10
III. Zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym Zajęcia edukacyjne i filmy profilaktyczne dotyczące zapobiegania agresji zawarte w programie Powstrzymać agresję i SAPER czyli jak rozminować agresję Zapoznanie ze szkolnymi Procedurami dotyczącymi czynów agresywnych. Zajęcia dot. Odpowiedzialności nieletnich za czyny karalne i zabronione. Modelowanie sposobów rozwiązywania konfliktów przy pracy z indywidualnym przypadkiem praca na kontrakcie, interwencje w klasach. Wychowawcy, Pedagog, Pedagog, wychowawcy Uczeń wie jak rozwiązywać konflikty w sposób społecznie akceptowany, bez przemocy. Stara się wykorzystać tę wiedzę w praktyce. Uczeń poznaje podstawowe akty prawne, ich hierarchię, zasady odpowiedzialności prawnej za swoje czyny. III. WSPIERANIE DZIECKA I. Wyrównywanie szans edukacyjnych. Diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami Poradni. Dyrekcja Wychowawcy, Nauczyciele pedagog, Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej.. 11
II. Wyrównywania szans rozwoju społecznego. Zajęcia wyrównawcze, dla dzieci dyslektycznych. Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole. Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, stypendia i zapomogi szkolne. Wnioskowanie do Sądu o wgląd w sytuację rodzinną Realizacja Rządowych Programów Pomocowych. Wychowawcy, Pedagog, Rada Rodziców Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych. III. Rozwijanie umiejętności życiowych: skuteczne porozumiewanie się, podejmowanie decyzji, radzenia sobie ze stresem, asertywnych zachowań Zajęcia edukacyjne: - radzenie sobie ze stresem - integrujące grupę -zapobiegające przypadkom odrzucenia i izolacji z grupy rówieśniczej - systematyczna analiza absencji uczniów Pedagog/psycholog, Wychowawcy, Uczeń zna strategię odmawiania, umie obronić się przed naciskiem otoczenia, wie na czym polega asertywne zachowanie, nabywa umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, nabywa umiejętności interpersonalnych, stosuje strategię walki ze stresem, świadomie dokonuje mądrych decyzji życiowych.. 12
Działania profilaktyczne III etap edukacyjny Zadania 1. Diagnoza: a) problemów rozwojowych młodzieży, b) skali zachowań dysfunkcyjnych na terenie szkoły, c) czynników sprzyjających występowaniu zachowań ryzykownych, Sposoby realizacji 1. Współpraca z PPPP w kwestii orzecznictwa. 2. Prowadzenie rejestru uczniów posiadających opinie PPPP i przestrzeganie zaleceń w nich zawartych. 1. Ankieta wśród uczniów, rodziców i nauczycieli. 2. Techniki diagnostyczne. 3. Rozmowy indywidualne z uczniami i rodzicami. 4. Obserwacja ucznia. 5. Analiza dokumentacji szkolnej. 6. Konsultacje z sądem i policją. 1. Analiza środowiska społecznego ucznia. 2. Identyfikacja ofiar i sprawców przemocy. 3. Objęcie szczególnym nadzorem miejsc sprzyjającym zachowaniom agresywnym. 1. Ankieta. 2. Arkusze samooceny nauczycieli. Osoby odpowiedzialne wychowawcy, pedagog dyrekcja, pedagog, psycholog, nauczyciele wychowawcy, pedagog dyrekcja Termin realizacji styczeń, wrzesień d) zasobów wiedzy i umiejętności Rady Pedagogicznej w zakresie profilaktyki, Doskonalenie nauczycieli mające na celu: podniesienie 1. Rada samokształceniowa. 2. Udział nauczycieli w szkoleniach oferowanych przez ośrodki doskonalenia nauczycieli. 3. Zgromadzenie materiałów, środków dydaktycznych na temat dyrekcja 13
umiejętności wychowawczych i wiedzy z zakresu profilaktyki, poznanie form pomocy psychologiczno - - pedagogicznej udzielanej w stosunku do ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym. Poprawa bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły. profilaktyki uzależnień i pomocy psychologiczno - pedagogicznej. 4. Konsultacje ze specjalistami. 1. Dyżury nauczycieli podczas przerw międzylekcyjnych w budynku i na boisku szkolnym. 2. Monitoring. 3. Włączanie rodziców do pomocy w organizowanych przez szkołę imprezach, np. dyskotekach, biwakach, ogniskach. biblioteka, pedagog nauczyciele dyrekcja nauczyciele, rodzice Zapoznanie uczniów i rodziców z normami obowiązującymi w szkole. Przestrzeganie przez nauczycieli ustaleń zawartych w dokumentacji szkoły. Uwzględnienie treści profilaktycznych w planach 1. Zapoznanie ze Statutem Szkoły, Regulaminem Nagród i Kar, WSO i PSO oraz z procedurami postępowania pracowników szkoły w sytuacjach zagrożenia uczniów demoralizacją w Gimnazjum nr 1. 1. Postępowanie zgodne z zapisami w WSO i PSO. 2. Przestrzeganie procedur postępowania pracowników szkoły w sytuacjach zagrożenia uczniów demoralizacją. 3. Stosowanie kar i nagród zawartych w statucie. 1. Przekazywanie informacji na temat psychologicznych, prawnych i społecznych skutków niebezpiecznych zachowań. 2. Spotkania ze specjalistami. wychowawcy pracownicy szkoły wychowawcy, pedagog, psycholog wrzesień 14
wychowawczych poszczególnych klas. Kształtowanie wśród młodzieży właściwych przekonań normatywnych. Kształtowanie wśród uczniów tolerancji. Rozwijanie u uczniów umiejętności interpersonalnych. Współpraca z rodzicami w obszarze profilaktyki. Eliminowanie absencji szkolnej. 3. Dyskusje tematyczne. 4. Prowadzenie programów profilaktycznych: - Elementarz, czyli Program Siedmiu Kroków, - Znajdź właściwe rozwiązanie, - Trzymaj formę. 1. Lekcje wychowawcze na temat miłości, przyjaźni, rodziny. 2. Promowanie atrakcyjnych wzorców odrzucających zachowania ryzykowne. 3. Konfrontowanie uczniów z rówieśnikami niekorzystającymi z używek. 4. Uczestnictwo młodzieży w praktykach religijnych mających na celu poznanie wartości uniwersalnych. 1. Budowanie szacunku do innych ludzi bez względu na wyznanie religijne, środowisko społeczne, status materialny rodziny, narodowość. 2. Kształtowanie pozytywnego stosunku do uczniów klas integracyjnych ze szczególnym uwzględnieniem uczniów upośledzonych. 1. Zajęcia i prelekcje dotyczące: - skutecznego porozumiewania się, - podejmowania decyzji, - radzenia ze stresem, - wyrażania siebie bez agresji, w sposób asertywny, - rozwiązywania konfliktów, - właściwego zachowania w różnych sytuacjach, - eliminowania ze słownictwa wulgaryzmów. 1. Stały kontakt z domem rodzinnym ucznia. 2. Ustalanie wspólnie z rodzicami indywidualnych programów oddziaływań kontrolno interwencyjnych. 3. Indywidualne konsultacje. 4. Prelekcje specjalistów dotyczące silnej więzi emocjonalnej w rodzinie. 1. W przypadku uczniów wagarujących obowiązuje przestrzeganie Statutu Szkoły i procedur. wychowawcy, nauczyciele przedmiotów, katecheci wychowawcy i pracownicy szkoły wychowawcy, pracownicy PPPP dyrekcja, nauczyciele, wychowawcy, pedagog, psycholog wychowawcy, nauczyciele, 15
Przekazywanie uczniom i rodzicom wiedzy na temat psychologicznych, prawnych i społecznych skutków ryzykownych zachowań. Udzielanie wsparcia i pomocy uczniom i rodzicom w sytuacjach trudnych (uzależnienie, przemoc domowa). Zapewnienie uczniom alternatywnych form spędzania wolnego czasu. 2. Współpraca z instytucjami lokalnego systemu pomocy. 3. Pomoc materialna. 4. Zajęcia pozalekcyjne. 1. Spotkania z prawnikiem, psychologiem, policjantem. 2. Realizacja programu Edukacja prawna dzieci i młodzieży. 1. Informowanie o miejscach i formach pomocy. 2. Pośrednictwo w nawiązaniu kontaktu ze specjalistami. 3. Współpraca z instytucjami lokalnego systemu pomocy: - PCPR, - Poradnia Terapii Uzależnień, - Sąd, - Młodzieżowy Punkt Konsultacji i terapii, - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, - świetlice środowiskowe. 1. Koła przedmiotowe. 2. Zajęcia sportowe. 3. Szkolny Klub Sportowy Kormoran. 4. Szkolny Klub Europejski Eurogimek. 5. Internetowe Centrum Informacji Multimedialnej. 6. Szkolny Klub Internetowy Intergim. 7. Szkolny Klub Wolontariusza. 8. Koło strzeleckie. 9. Koło szachowe Dwie wieże 10.Samorząd Szkolny. 11.Koło plastyczne. pedagog, dyrekcja dyrektor, pedagog, wychowawcy pedagog, wychowawcy opiekunowie kół Stworzenie 1. Koła przedmiotowe. nauczyciele 16
warunków dla rozwijania zdolności i zainteresowań uczniów zdolnych. Przeciwdziałanie drugoroczności. Angażowanie uczniów na rzecz promocji zdrowego stylu życia. Przekazywanie uczniom wiedzy na temat rozwoju biologicznego. 2. Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym. 3. Pomoc uczniom w przygotowywaniu się do konkursów. 1. Dostosowywanie wymagań do możliwości intelektualnych ucznia. 2. Tworzenie indywidualnych programów edukacyjno terapeutycznych dla uczniów z upośledzeniem, zgodnie z zaleceniami PPPP. 3. Praca z uczniem słabym w ramach cotygodniowych konsultacji. 4. Pomoc koleżeńska. 1. Redagowanie gazetek szkolnych zawierające treści prozdrowotne. 2. Organizowanie przedsięwzięć artystycznych o charakterze profilaktycznym. 3. Przeprowadzenie przez uczniów kl. III happeningu Jestem O.K. Nie palę. 4. Propagowanie aktywnego wypoczynku (zajęcia sportowe, rekreacyjne). 1. Omawianie problemów związanych z: - dojrzewaniem biologicznym, - higieną osobistą, - udzielaniem pierwszej pomocy, - świadomym i odpowiedzialnym rodzicielstwem, - wczesną inicjacją seksualną, - anoreksją, bulimią, - nadużywanie substancji anabolicznych, - piciem alkoholu i paleniem papierosów. 2. Podjęcie tematyki AIDS i chorób przenoszonych drogą płciową, uczenie tolerancji dla chorych. przedmiotów nauczyciele przedmiotów, uczniowie opiekun Samorządu Szkolnego, Rada Pedagogiczna, uczniowie nauczyciele wych. fizycznego, wychowawcy, pielęgniarka, pedagog, psycholog, nauczyciel biologii, wychowawcy 17
Monitorowanie skuteczności podejmowanych działań w zakresie edukacji zdrowotnej. Kształtowanie postaw prozdrowotnych poprzez dawanie dobrego przykładu przez pracowników szkoły. Uczenie krytycznego stosunku do mediów. Ukazanie zagrożeń płynących z korzystania z Internetu. 3. Realizacja treści zawartych w programie Wychowanie do życia w rodzinie. 4. Realizacja programu profilaktycznego Trzymaj formę. 5. Współpraca z Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną. 1. Konkurs na najładniejszą salę lekcyjną. 2. Konkurs na temat zdrowego stylu życia. 3. Podjęcie działań służących wyeliminowaniu palenia papierosów i stosowania innych używek. 1. Unikanie przez pracowników szkoły nieprawidłowych zachowań, np. agresji, wulgaryzmów, palenia papierosów. 2. Postępowanie według ogólnie przyjętych norm społecznych. 1. Uczenie rozróżniania wartości pozytywnych od negatywnych, obecnych w środkach masowego przekazu. 2. Powstrzymywanie przed bezkrytycznym przyjmowaniem treści reklam zwłaszcza leków i alkoholu. 1. Spotkania z psychologiem, policjantem. 2. Pogadanki i dyskusje na godz. wychowawczych i lekcjach informatyki. Samorząd Szkolny, nauczyciel biologii pracownicy szkoły nauczyciele pedagog, wychowawcy. nauczyciele informatyki 18
V Ewaluacja, uwagi końcowe Badania ewaluacyjne pozwalają na znaczne zwiększenie skuteczności programu poprzez możliwość wprowadzenia korekt. Ewaluacja zostanie przeprowadzona w oparciu o: 1. Analizę sprawozdań z realizacji przydzielonych zadań. 2. Badanie efektów programu przy pomocy ankiet na koniec każdego roku szkolnego. 3. Zaplanowanie zmian i korekt po analizie wyników badania. 4. Coroczna identyfikacja potrzeb w poszczególnych klasach. 19