PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH Nr 2 w Puławach. rok szkolny 2016/2017
Podstawa prawna: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Ustawa z dnia 07 września 1991 r. o systemie oświaty - teks jednolity w postaci obowiązującej od 01stycznia 2002r. (z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Dz. U. Nr 35 poz. 230 z 1982r. z późniejszymi zmianami. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 09 listopada 1995r. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z późniejszymi zmianami z dnia 29 lipca 2005r. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982r. Ustawa o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 29 lipca 2011r. Kierunki realizacji polityki oświatowej MEN na rok szkolny 2016/2017. Statut Szkoły. Diagnoza sytuacji szkolnej i stanu potrzeb profilaktycznych wszystkich grup odbiorców. Realizowanie programu poprzedzone jest rozeznaniem środowiska i rozpoznaniem potrzeb profilaktycznych rodziców i uczniów. Potrzeby te określane są na podstawie rozmów z uczniami, rozmów z rodzicami, ankiet przeprowadzanych w szkole, podsumowania pracy przeprowadzanego przez zespoły wychowawcze, zespół pedagogów i psychologów rad wstępnej klasyfikacji, klasyfikacji półrocznej i rocznej. Wynikają również ze znajomości prawidłowości rozwojowych charakterystycznych dla okresu dojrzewania i znajomości literatury opisującej potrzeby profilaktyczne młodzieży w wieku 13-19 lat i ich rodziców. Młodzi ludzie znajdujący się w wyżej opisanym okresie rozwojowym potrzebują od szkoły: dostarczenia rzetelnej wiedzy dotyczącej środków uzależniających, ich działania, skutków krótkotrwałego i długotrwałego brania,
wspierania rozwoju osobowości (radzenia sobie z emocjami, świadomości swoich mocnych stron), pomocy w sytuacjach problemowych, pomocy w sytuacji, gdy ktoś z najbliższej rodziny jest uzależniony, kształtowania umiejętności spędzania wolnego czasu bez środków uzależniających, Rodzice naszych uczniów potrzebują od szkoły: informacji na temat ich prawa do uzyskiwania pomocy ze strony szkoły, rzetelnej wiedzy dotyczącej środków uzależniających, wiedzy na temat charakterystycznych cech okresu dojrzewania i wchodzenia w dorosłość, umiejętności rozpoznawania i reagowania na sytuacje, gdy dziecko sięga po środki uzależniające, umiejętności reagowania na rozchwianie emocjonalne dzieci, umiejętności zbudowania świata wartości i przestrzegania norm przez młodego człowieka. Program profilaktyczny ZSO Nr 2 odpowiada na wszystkie wyżej wymienione potrzeby - znalazły one odbicie w celach określonych w programie i zadaniach do realizacji. Cele i potrzeby profilaktyczne wynikające z wieku rozwojowego uczniów. Społeczność Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 2 w Puławach stanowią uczniowie Publicznego Gimnazjum Nr 2 i III Liceum Ogólnokształcącego. Szkolny Program Profilaktyczny to system działań podejmowanych przez szkołę, które obejmują promocję zdrowia i działania profilaktyczne. Jego realizacja to proces wspomagający ucznia w radzeniu sobie z trudnościami i ograniczający czynniki blokujące rozwój. Odbiorcami programu profilaktycznego są uczniowie w wieku 13-19 lat będący w okresie dojrzewania i osiągania dorosłości. Okres ten cechują bardzo burzliwe zmiany zachodzące zarówno w rozwoju fizycznym, psychicznym jak i społecznym młodego człowieka. Charakterystyczne dla tego okresu jest poszukiwanie własnej tożsamości, własnej drogi życia i psychologiczne oddalanie się od rodziców. Jest to okres, w którym młodzi ludzie przechodzą okres inicjacji odnośnie środków uzależniających, eksperymentują ze środkami lub muszą zająć stanowisko wobec zjawiska.
Typowe dla rozwoju w tym wieku jest: przeżywanie buntu wobec dorosłych, poszukiwanie autorytetów (wśród rówieśników, liderów zespołów rockowych czy postaci medialnych), rozchwianie emocjonalne i skłonność do popadania w skrajne nastroje, potrzeba przynależności do grupy, ciekawość i poszukiwanie nowych wrażeń stres związany z wyborem szkoły i rozpoczęciem kolejnego etapu edukacji. co sprawia, że okres dojrzewania jest okresem krytycznym dla popadania w uzależnienie. Czynnikami zwiększającymi ryzyko uzależnienia w tym okresie rozwojowym są: problemy wynikające z sytuacji rodzinnej, środowisko promujące określone zachowania, modele takich zachowań, konflikty w grupie i doświadczenie izolacji w grupie, brak przynależności do grupy rówieśniczej, słabe oceny, brak nawyków spędzania wolnego czasu bez środków uzależniających, fakt, że środki są ogólnodostępne i zdobycie ich nie stanowi żadnego problemu, stres związany z wyborem szkoły i rozpoczęciem kolejnego etapu edukacji. Czynnikami chroniącymi są: silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką, szacunek dla regularnych praktyk religijnych, budowanie świata wartości, wewnętrzny szacunek dla norm, stała opieka kompetentnej osoby dorosłej. Realizacja Programu Profilaktyki Szkoły ma na celu zwiększanie czynników chroniących i ograniczanie czynników ryzyka. Metody i formy pracy. Metody i formy pracy wykorzystane w programie to: prelekcje, spotkania edukacyjno profilaktyczne, realizacja programów profilaktycznych, udział w akcjach medialnych, konkursach profilaktycznych, lekcje wychowawcze, lekcje przedmiotowe, rozmowy z uczniami indywidualne i grupowe, prezentacje multimedialne, zajęcia z wykorzystaniem metod aktywnych, zajęcia w ramach programu Alternatywa. Nauczyciele w pracy wychowawczej i profilaktycznej
wykorzystują doświadczenia zdobyte podczas zajęć warsztatowych oraz podczas szkoleń prowadzonych w ramach Wewnątrzszkolnego Doskonalenia Nauczycieli. Szkoła współpracuje z Pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Puławy do Spraw Przeciwdziałania Patologiom i bierze udział w autoryzowanych przez niego akcjach medialnych. Podczas opracowywania i realizacji programu uwzględniane zostały standardy nieodzowne przy prowadzeniu pracy profilaktycznej: bezpieczeństwo uczestników zapewniane poprzez: poszanowanie godności i dyskrecję, ochronę prywatności, wiarygodność osób prowadzących, adekwatność oddziaływań profilaktycznych do potrzeb, skuteczność - przekazywanie rzetelnej wiedzy i prowadzenie oddziaływań wobec rodziców, głębokość i czas trwania określony stosowanie do potrzeb tak, by nie stały się instruktażem. Ewaluacja programu: Na podstawie rozmów prowadzonych z uczniami podczas lekcji wychowawczych, rozmów z rodzicami, spostrzeżeń i wniosków wychowawców klas, zespołu pedagogów i psychologów oraz przeprowadzonych ankiet dokonano modyfikacji Programu Profilaktyki Szkoły na rok szkolny 2016/2017 za szczególnie ważny obszar szkoły, który należy objąć działaniami profilaktycznymi uznano bezpieczeństwo uczniów w szkole. Pod koniec roku szkolnego 2016/2017 realizacja programu zostanie poddana analizie, do której zostaną wykorzystane rozmowy podsumowujące godziny wychowawcze, rozmowy z rodzicami podczas wywiadówek, ankiety, obserwacje dokonane przez osoby realizujące program oraz sprawozdania pedagoga szkolnego i wychowawców klas.
CELE OGÓLNE ZADANIA DO REALIZACJI TERMIN REALIZACJI OSOBA ODPOWIEDZIALNA Dostarczenie wiedzy dotyczącej szkodliwego działania środków uzależniających ze szczególnym uwzględnieniem dopalaczy. Przeciwdziałanie powstawaniu uzależnień. Oddziaływanie wobec młodzieży: wyposażenie w wiedzę na temat: szkodliwego wpływu środków uzależniających, negatywnych konsekwencji ich używania, bezpośrednich strat związanych z używaniem substancji uzależniających i ich niekorzystnego wpływu na rozwój człowieka, mitów i stereotypów dotyczących substancji psychoaktywnych, faz rozwoju uzależnienia. rodziców: wyposażenie w wiedzę na temat: cech charakterystycznych dla wieku rozwojowego dziecka (osobowość, potrzeby, kontakty społeczne, wpływ grupy rówieśniczej, rodzajów środków uzależniających, przyczyn sięgania po środki uzależniające przez młodzież, faz rozwoju uzależnienia, jak rozpoznać, że dziecko sięga po środki uzależniające, gdzie szukać pomocy w razie zaobserwowania niepokojących objawów. Zapoznanie rodziców z procedurami obowiązującymi w szkole w sytuacji gdy uczeń sięga po środki uzależniające. Podejmowanie współpracy z rodzicami w sytuacji, gdy uczeń sięga po środki uzależniające. cały rok wychowawcy, pedagodzy, psycholodzy oraz przedstawiciele instytucji i organizacji współpracujących ze szkołą, cały rok nauczyciele prowadzący zajęcia Alternatywa wg harmonogramu zebrań wychowawcy
Wspieranie rozwoju emocjonalnego i społecznego młodych ludzi. Zwiększanie umiejętności potrzebnych do radzenia sobie ze stresem bez konieczności sięgania po środki uzależniające. Przeciwdziałanie zjawisku agresji i przemocy w relacjach międzyludzkich. Promowanie bezpieczeństwa w kontekście dopalaczy i bezpieczeństwa w sieci. młodzieży: Kształtowanie umiejętności: nazywania i okazywania uczuć, rozładowywania napięcia emocjonalnego, opierania się naciskom ze strony rówieśników poszukiwania konstruktywnych rozwiązań i pomocy w kryzysach zdrowia psychicznego podejmowania decyzji i ponoszenia odpowiedzialności za swoje decyzje, rozwiązywania konfliktów bez stosowania agresji i przemocy, dbania o bezpieczeństwo własne i innych podczas korzystania z sieci, zwiększania gotowości do szukania pomocy w sytuacjach kryzysowych Budowanie zaufania w relacjach uczeń rodzic wychowawca, Budowanie poczucia przynależności do grupy, integrowanie społeczności klasowej i szkolnej. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. Dostarczenie informacji na temat osób i miejsc, w których można uzyskać pomoc cały rok - przeszkoleni nauczyciele. cały rok - nauczyciele realizatorzy programu "Alternatywa" wrzesień wychowawcy, pedagodzy cały rok przeszkoleni nauczyciele rodziców: uświadamianie rodzicom potrzeby nawiązywania dialogu z młodymi ludźmi, uświadamianie jak pomóc wg harmonogramu zebrań wychowawcy cały rok pedagodzy
Promowanie zdrowego stylu życia dziecku w budowaniu poczucia własnej wartości, zwiększanie umiejętności wspierania dziecka w radzeniu sobie z emocjami i dreagowywaniem napięć i stresu, budowanie świata wartości, norm i zasad, kształtowanie odpowiedzialności. młodzieży: dostarczenie wiedzy na temat zdrowego stylu życia i dbania o zdrowie oraz stan naturalnego środowiska, propagowanie uprawiania różnych dyscyplin sportowych, rozwijanie pasji i zainteresowań jako element dbania o własny rozwój, kształtowanie nawyków związanych ze zdrowym i właściwym odżywianiem, aktywnym spędzaniem wolnego czasu, dbaniem o własne bezpieczeństwo, korzystaniem z komputera, przestrzeganiem zaleceń lekarskich. dostarczenie wiedzy na temat anoreksji i bulimii. kształtowanie nawyku podejmowania działań profilaktycznych w odniesieniu do chorób nowotworowych. dostarczanie wiedzy i stwarzanie warunków do nabycia umiejętności udzielania pierwszej pomocy, wdrażanie do stosowania przepisów bhp i dbania o bezpieczny wypoczynek rodziców: wspieranie rodziców w kształtowaniu u młodych cały rok - przeszkoleni nauczyciele. cały rok - nauczyciele realizatorzy programu "Alternatywa" cały rok nauczyciele biologii, pedagodzy wg harmonogramu zebrań
ludzi nawyków dbania o zdrowie, pokazywanie wpływu rodziców na sposoby spędzania wolnego czasu przez młodzież i rozwijanie zainteresowań, dostarczenie informacji dotyczących wad postawy, stosowania sterydów i leków nie przepisanych przez lekarza. Prowadzenie akcji informacyjnej dotyczącej profilaktyki chorób nowotworowych wychowawcy