Warunki rozwoju przewozów kolejowych Andrzej Massel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Warszawa, kwiecień 2012 r.
Kilka wielkości Przewozy towarowe koleją ponad 200 mln ton Przewozy osób koleją ok. 262 mln pasażerów Dziennie uruchamianych ok. 6 900 pociągów 3 732 pociągów pasażerskie 1 878 pociągów towarowych 821 lokomotyw luzem 301 pociągów służbowych 245 pociągów technologicznych 2
Drogi, a kolej 380 tys. km dróg kołowych 19 tys. km linii kolejowych 570 mln pasażerów (tylko autokarowe) 260 mln pasażerów 17 mln samochodów osobowych 8 tys. wagonów pasażerskich 1500 mln ton (82%) 260 mln ton (13%) 130 tys. TIR-ów 100 tys. wagonów towarowych 67 mld zł tylko drogi krajowe (2011-2013) 19,2 mld zł (2011-2013) Zajmowana powierzchnia terenu [ha/1 km] 8,0 3,0 Emisja CO 2 [kg/1000 paskm] 14,0 4,0 Średnie koszty zewnętrzne [euro/1000 paskm] 76,0 22,9 Zagrożenie wypadkowością [zabitych/1 mln pojazdokilometrów] Zaangażowana moc na jednostkę przewożonej masy [km/1 tonę] 0,95 0,035 1,5-5,0 8,0-13,0 3
mln ton Przewozy towarów koleją [mln ton] w latach 1997 2010 350,0 300,0 250,0 226,8 222,9 241,5 283,0 269,4 290,3 293,9 276,3 grupa PKP 242,9 257,9 200,0 187,3 166,9 150,0 166,6 159,7 161,8 163,7 149,9 156,4 153,5 142,2 110,1 127,9 100,0 1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 4
Rynek kolejowy przewoźników towarowych 5
Dynamika przewozów surowców koleją 50% 40% 30% węgiel kamienny rudy metali i wyroby górnictwa i kopalnictwa produkty rafinacji ropy naftowej pozostałe produkty 46,02% 20% 13,64% 15,38% 18,18% 15,58% 10% 0% -10% -20% 0,00 0,49% -2,83% -7,81% -8,35% 3,85% -0,01% -1,08% 15,12% 14,37% -5,54% 0,10% -8,55% -8,94% 0,72% 0,70% -17,53% -11,78% -30% -40% -25,35% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010-32,23% 6
Dynamika przewozów intermodalnych koleją 7
Problem generalny RENTOWNOŚĆ 8
Priorytety w zakresie PRZEWOZÓW TOWAROWYCH wdrożenie systemów informatycznych śledzenia pociągów i jednostek ładunkowych, bazujących na nowoczesnych narzędziach teleinformatycznych; wdrożenie specyfikacji TSI TAF w skali sieci wdrażanie narzędzi ułatwiających dostęp do informacji związanych z realizacją procesów przewozowych modernizacja i dostosowanie taboru towarowego do struktury popytu modernizacja i wymiana taboru, z uwzględnieniem wymagań interoperacyjności 9
Priorytety w zakresie infrastruktury kolejowej modernizacja linii kolejowych aspekt wiodący przeznaczenie linii, uwzględnienie TSI oraz standardów ochrony środowiska budowa krótkich odcinków stanowiących połączenia aglomeracyjne z lotniskami inwestycje odtworzeniowe na obciążonych odcinkach zdegradowanych linii kolejowych modernizacja dworców kolejowych głównie dostosowanie do potrzeb osób z ograniczoną możliwością poruszania się oraz wymagań ochrony środowiska, wymagań konserwatorskich itp. 10
Finansowanie infrastruktury kolei zasady krajowe Zasada generalna budowa, przebudowa, utrzymanie, ochrona, remont i zarządzanie infrastrukturą kolejową finansowane ze środków własnych zarządcy infrastruktury Minister właściwy do spraw transportu może finansować lub dofinansować wydatki związane z powyższymi zadaniami, jeśli infrastruktura kolejowa jest udostępniana przez zarządców na warunkach ustawowych Koszty związane z udostępnianiem tras i prowadzeniem ruchu pociągów pokrywane są z opłaty za udostępnianie infrastruktury kolejowej 11
zł/pockm Finansowanie infrastruktury kolei stawki dostępu Średnia stawka sieciowa PLK S.A. w latach 2005-2012 (bez uwzględnienia dotacji i z dotacją) 17 16 15 14 13 12 11 10 9 dotacje z budżetu państwa i Funduszu Kolejowego (mln zł): 0 340 380 500 680 865,4 1028,7 1205,6 2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 Rozkład jazdy z uwzględnieniem dotacji bez dotacji 12
WPIK do 2013 r. z perspektywą do roku 2015 118 projektów : 20 prace przygotowawcze, 98 budowlane. Wydatki w latach 2011 2013 19,2 mld zł 9,4 mln zł UE 7,4 mld zł publiczne środki krajowe 2,4 mld zł środki własne PLK, w tym kredyty EBI Zakładane rezultaty Program przyjęty Uchwałą RM dnia 7.11. 2011 r. zwiększenie dług. torów z V = 160 km/h o 490 km do końca 2013 r. podwyższenie V max ze 160 km/h do 200 km/h dla 595 km torów podniesienie przepustowości na odcinkach najbardziej obciążonych zdecydowana poprawa stanu techniczno-eksploatacyjnego 3205 km torów (z czego 2645 km linie państwowe) budowa nowoczesnych systemów zabezpieczenia ruchu na 1340 przejazdach; budowa 338 bezkolizyjnych skrzyżowań dwupoziomowych zwiększenie długości torów o dop. nacisku osi 221 kn o 808 km 13
do 2015 r. WPIK + dworce Wszystkie rodzaje ruchu 14
Główny ciąg kolejowy do portów morskich w Gdańsku i Gdyni Rewitalizacja linii kolejowej nr 131 Chorzów Batory Tczew odcinek Inowrocław - Bydgoszcz Główna Tczew (nr 72 WPIK) Prace wykonywane w ramach WPIK w latach 2010-2012 Prace rewitalizacyjne zrealizowane w roku 2011 w ramach poprawiania stanu ciągu Wrocław Poznań Trójmiasto na EURO odcinek Inowrocław Zduńska Wola Chorzów Batory (nr 73 WPIK) Realizacja 2012-2015, koszt 450 mln zł 15
Działanie 7.4 Rozwój transportu intermodalnego (POIiŚ) - przykłady Modernizacja Terminalu BCT w Gdyni dla zwiększenia potencjału w zakresie przeładunków intermodalnych - 29 marca 2012 roku podpisana została umowa o dofinansowanie. Celem projektu jest przebudowa do końca 2014 r. terminalu kontenerowego oraz zwiększenie przewozów intermodalnych. Projekt obejmuje zakup m.in.: suwnic, wozów kontenerowych wysięgnikowych, ciągników terminalowych, systemu pozycjonowania kontenerów DGPS i systemu bookingów dla linii żeglugowych. Planowany całkowity koszt realizacji to 188,6 mln zł, z czego 53,9 mln zł dofinansowania z UE. 16
Działanie 7.4 Rozwój transportu intermodalnego (POIiŚ) - przykłady Budowa terminalu intermodalnego w Dąbrowie Górniczej przez HHLA Intermodal Polska Sp. z o.o. w odległości ok. 5 km od stacji rozrządowej o maksymalnej przepustowości ok. 44 000 TEU rocznie. Projekt obejmuje m.in. budowę infrastruktury torowej, zakup dwóch reachstackerów, instalację systemu komputerowego, który umożliwi wymianę danych o ładunkach z klientami. Termin realizacji - 2012 r. Wartość całkowita projektu wynosi 35 mln PLN, z czego 11,3 mln PLN dofinansowania z UE. 17