ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH im. STANISŁAWA STASZICA w STĄPORKOWIE PROGRAM PROFILAKTYKI 2012/ 2013-2014/2015 Motto: Miarą poczucia bezpieczeństwa człowieka jest jego zaufanie do siebie i otoczenia, natomiast miarą poczucia bezpieczeństwa rodziny jest wzajemne zaufanie członków rodziny do siebie. Zbigniew.B.Gaś
Spis treści: 1.Wstęp..3 2. Struktura oddziaływań profilaktycznych...4 3. Rozpoznanie czynnika ryzyka...5 4. Cele programu 5 5. Metody, którymi realizowany będzie program profilaktyki..6 6. Spodziewane efekty...6 7. Oddziaływania profilaktyczne...7 8. Ewaluacja programu..9
Podstawy prawne: rozporządzenie MENiS z dnia 31.01,2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226), ustawa z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 1, poz. 209 z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 1982 r. Nr 35, poz. 230 z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198), ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 1990 r. Nr 30, poz. 179 z późniejszymi zmianami), zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1977 roku w sprawie form i metod działań Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich, Statut szkoły. I. Wstęp. 1. Profilaktyka to ogół działań zapobiegawczych niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. 2. Celem działalności profilaktycznej jest zapobieganie negatywnym stanom rzeczy zarówno tym, które dopiero mają zaistnieć, jak i tym, które w postaci zalążkowej już istnieją. 3. Program profilaktyki to ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. 4. Program profilaktyki obejmuje działania podejmowane w trakcie realizacji programów nauczania i Programu wychowawczego, gdy realizowane są ogólne zadania szkoły, a także działania specyficzne dla profilaktyki. 5. Program profilaktyczny jest oparty na obowiązującym w szkole statucie, regulaminach i zwyczajach. W odpowiedzi na potrzeby naszych uczniów, ich rozwój intelektualny i społeczny, zostały wyznaczone obszary działań objęte profilaktyką. Należą do nich: pedagogizacja rodziców i uczniów w zakresie profilaktyki, działania zmierzające do przeciwdziałania nałogom: nikotynizmowi, alkoholizmowi, narkomani, działania zmierzające do przeciwdziałania zachowaniom agresywnym, działania zmierzające do kształtowania własciwych postaw prozdrowotnych, działania zmierzające do przygotowania do życia w rodzinie i zwiazane z seksualnością człowieka, działania zmierzające do kształtowania związków z grupą społeczną i poczucia odpowiedzialności za grupę do której jednostka należy, działania zmierzające do podniesienia motywacji do nauki, radzenia sobie ze stresem. działania zmierzające do objecia uczniów efektywną pomocą psychologicznopedagogiczną.
II. Struktura oddziaływań profilaktycznych. Rada Pedagogiczna określa zadania w zakresie profilaktyki, określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych, dokonuje analizy działalności profilaktycznej. Nauczyciele współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych, wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP, doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. Wychowawca klasy integruje zespół klasowy, dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie, wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. Dyrektor monitoruje pracę wychowawców klas i pedagoga w zakresie profilaktyki, diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki, współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki, inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Programie profilaktyki. Pedagog szkolny rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z Programu wychowawczego i Programu profilaktyki w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli, wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające z Programu profilaktyki. Instytucje współpracujące ze szkołą: 1. Ośrodek Rehabilitacji osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych w Pałęgach, tel. 41 373 75 67, 606 329 511, 2. Komenda Policji w Stąporkowie, tel. 41 374 13 31, 3. Wielofunkcyjna Placówka Pomocy Dziecku i Rodzinie w Stąporkowie, tel. 41 374 00 05, 4. Polski Czerwony Krzyż, oddział Końskie, tel. 41 372 66 16, 5. Sąd Rejonowy w Końskich, tel. 41 372 27 02, 6. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Końskich, tel. 41 372 30 22,
7. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Końskich, tel. 41 372 34 00, 8. Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji, tel. 41 331 53 13, 9. Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, tel.41 372 77 03, 10. Ośrodek Rehabilitacyjno-Readaptacyjny dla Dzieci i Młodzieży w Lutej, tel.41 343 25 05, 11. Ratownik Medyczny Marcin Pytlos, tel. 694-076-682, 12. Urząd Miasta w Stąporkowie tel. 41 374 11 22, 13. Rodzinna Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Kielcach, tel.41 331 53 13, 14. Stowarzyszenie Nadzieja Rodzinie w Kielcach, tel. 41 362 92 50, 15. Terapeuta Marek Sochacki, tel.603 388 318, 16. Klub Amazonek w Końskich, tel. 41 372 99 91, 17. Ośrodek Kariery Zawodowej w Mniowie, tel. 41 373 70 35, 18. Kurator sądowy Anna Rurarz, tel. 519 184 572, 19. ZOZ w Stąporkowie, tel. 41 37 41 217, 20. Miejsko Gminny Ośrodek Kultury, tel. 41 37 41 086. Rada Rodziców opiniuje Program profilaktyki, analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki, współpracuje z Radą Pedagogiczną, Dyrektorem i Samorządem uczniowskim. Rodzice przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki, korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki, wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Samorząd Uczniowski opiniuje Program Profilaktyki, współrealizuje zadania z Programu Profilaktyki. Organ prowadzący decyduje o zatrudnieniu i wymiarze czasu pracy pedagoga. współuczestniczy w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne, środki niezbędne do realizacji Programu profilaktyki. III. Rozpoznanie czynnika ryzyka. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające ryzyko wystąpienia zachowań problemowych i związanych z nim szkód. Do czynników ryzyka należą: środowisko społeczne, negatywne zachowania w domu i w szkole, grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, słabe wyniki w nauce, brak celów życiowych, dostęp do środków i substancji psychoaktywnych, wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych, negatywne oddziaływanie TV, Internetu, gier komputerowych.
IV. Cele programu. Celem szkolnego programu profilaktyki jest przygotowanie młodego człowieka do dokonywania wyborów takich, które by nie szkodziły innym i jemu samemu. Program ma pomóc młodzieży w kształtowaniu siebie jako dorosłego człowieka świadomego swoich wyborów, szanującego siebie i innych oraz odpornego na zagrożenia płynące z życia we wspólczesnym świecie. W tym celu szkoła podejmie następujące działania, mające na celu pomoc uczniom w ukształtowaniu pożądanych przez nich cech osobowości. Te działania to między innymi: doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych, współpraca z samorządem uczniowskim i włączenie go w realizację programu profilaktycznego, systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych przez pedagoga szkolnego i wychowawców klas dla uczniów, współpraca z rodzicami - przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, włączanie ich w życie szkoły, współpraca z policją przekazywaniw wiedzy na temat odpowiedzialności prawnej uczniów pełnoletnich i niepełnoletnich, współpraca z poradnią psychologiczno- pedagogiczną w zakresie kierowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi na badania, zaproponowanie uczniom ciekawych możliwości spędzania wolnego czasu w szkole, zachęcanie uczniów do udziału w różnorodnych akcjach na rzecz szkoły i środowiska, wzmacnianie poczucia własnej wartości, wiary w siebie i w swoje możliwości, nabywanie umiejętności opanowywania własnych emocji oraz rozpoznawania ich i nazywania, kształtowanie postaw tolerancji i poszanowania innego człowieka oraz kultury osobistej. V. Formy, którymi realizowany będzie program profilaktyki. Są to: lekcje wychowawcze tematyczne, prelekcje, warsztaty, spotkania edukacyjno- profilaktyczne, codzienne reagowanie stosownie do sytuacji, rozmowy indywidualne. VI. Spodziewane efekty. zmniejszenie liczby zachowań ryzykownych podejmowanych przez uczniów, zmniejszenie ilości zachowań agresywnych, zwiększenie poziomu integracji zespołów klasowych, zmniejszenie ilości problemów edukacyjnych i wychowawczych, zmniejszenie liczby dewastacji na terenie szkoły, większa kultura osobista uczniów, większe zaangażowanie uczniów w życiu klasy, szkoły i w imp rezach sportoworekreacyjnych.
VII. Oddziaływania profilaktyczne. Działania profilaktyczne obejmują: działania zapobiegające skierowane do ogółu uczniów, działania prewencyjne- skierowane do grupy podwyższonego ryzyka i mające na celu ujawnienie osób najbardziej zagrożonych rozwinięciem się określonych problemów, działania ukierunkowane- na osoby, u których juz wystapiły achowania niepożądane. Działania zapobiegające i prewencyjne realizuje cała społeczność szkolna, natomiast działania ukierunkowane realizują określeni uczniowie pod kierunkiem pedagoga lub innego specjalisty Pedagogizacja rodziców i uczniów w zakresie profilaktyki. Udzielanie pomocy pedagogicznej rodzicom, angażowanie ich do współpracy spotkania z rodzicami (klasowe i ogólnoszkolne) indywidualne spotkania rodziców z nauczycielami, wychowawcami klas, Wychowawcy, pedagog, dyrektor, pozostali nauczyciele Poszerzanie wiedzy z zakresu działań profilaktycznych pedagogiem. Spektakle, Pogadanki, warsztaty, rozmowy Pedagog, wychowawcy Działania zmierzające do przeciwdziałania nałogom: nikotynizmowi, alkoholizmowi, narkomani. Uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z nadużywania alkoholu, zażywania środków odurzających, nikotynizmu. Interwencje i konsultacje dla uczniów i rodziców lekcje wychowawcze, gazetki ścienne, pogadanki, spotkania ze specjalistami (skutki zdrowotne) i przedstawicielami policji ( skutki prawne) Wdrożenie procedur zawartych w odrębnych przepisach Pedagog, wychowawca, dyrektor, pielęgniarka szkolna, zaproszeni specjaliści, policja Pedagog, wychowawca, dyrektor, policja Działania zmierzające do przeciwdziałania zachowaniom agresywnym. Uświadomienie uczniom, na czym polegają zachowania agresywne. zajęcia na temat agresji na lekcjach wychowawczych, spotkania ze specjalistami, Pedagog, wychowawca, dyrektor, specjaliści, policja Informacja o instytucjach zajmujących się przemocą w rodzinie rozmowy z pedagogiem Tablica informacyjna Pedagog,
Działania zmierzające do kształtowania właściwych postaw prozdrowotnych. Zapoznanie uczniów Spotkania Pedagog, specjaliści z profilaktyką raka piersi i chorób kobiecych z przedstawicielkami klubu Amazonek, spotkania z ginekologiem Poznanie zasad pierwszej Szkolenie prowadzone przez pedagog pomocy przedmedycznej Poznanie zasad zdrowego odżywiania i zdrowego stylu życia ratownika medycznego Spotkania z dietetykiem, zajęcia sportowo-rekreacyjne, tablice informacyjne Pedagog, nauczyciele wychowania fizycznego, pielęgniarka szkolna Działania zmierzające do przygotowania do życia w rodzinie i zwiazane z seksualnością człowieka. Zapoznanie ze skutkami zbyt Rozmowy na godzinach Nauczyciel WDŻ, biologii wczesnej inicjacji seksualnej wychowawczych, wdż Poznanie zasad Pogadanka, wykład Nauczyciel WDŻ, biologii antykoncepcji Poznanie przyczyn i skutków szerzenia się chorób przenoszonych drogą płciową rozdawanie ulotek informacyjnych,film, plakat informacyjny, wystawa informacyjna Opiekun PCK Działania zmierzające do kształtowania związków z grupą społeczną i poczucia odpowiedzialnosci za grupę do której je dnostka nale ży. Integracja zespołu klasowego Wycieczki, rajdy, zajęcia Wychowawcy, pedagog Integracja szkoły ze środowiskiem lokalnym integracyjne, Imprezy srodowiskowe, promocja szkoły,współpraca z lokalnymi instytucjami Dyrektor, rada pedagogiczna Działania zmierzające do podniesienia motywacji do nauki, radzenia sobie ze stresem. Wzmacnianie poczucia Rozmowy indywidualne Wychowawcy, pedagog własnej wartości, motywowanie do nauki Zwiększenie umiejętności radzenia sobie ze stresem przez młodzież Poznanie technik relaksacyjnych, film Pedagog, wychowawcy
Działania zmierzające do objęcia uczniów efektywną pomoca psychologicznopedagogiczną Diagnoza uczniów Obserwacja, wywiad, analiza kart zdrowia, współpraca z poradnią pedagogicznopsychologiczną Nauczyciele, pedagog, rodzice, specjaliści. Działania zespołów ds. pomocy psychologicznopedagogicznej Zajęcia, warsztaty, dostosowania, indywidualizacja pracy, kierowanie do specjalistów Nauczyciele, wychowawcy, pedagog, dyrektor, rodzice VIII. Ewaluacja programu. Ocena efektów realizacji Programu profilaktyki, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzonej przez Zespół ds.ewaluacji, dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej podsumowujących pracę na koniec roku szkolnego. Wynikające z oceny wnioski, przekazywane są do wiadomości Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Ocenie poddawane są następujące elementy: funkcjonowanie pomocy psychologiczno- pedagogicznej, tematyka pedagogizacji rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas i dyrektorem, realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz poradni specjalistycznych, realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas i pedagoga, udział nauczycieli w formach zewnętrznego doskonalenia zawodowego z zakresu profilaktyki, realizacja programów profilaktycznych, występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych. Podstawę dla formułowania ocen realizacji Programu profilaktyki stanowią: narzędzia stosowane w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy: sprawozdania z realizacji planów, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie i wnioski, projekty działań, programy, scenariusze, itp.
Program Profilaktyki powstał w oparciu o: Koncepcję Pracy Szkoły, opinie nauczycieli, rodziców i uczniów, obserwacje zachowań uczniów, Raport dotyczący zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży z terenu powiatu koneckiego w świetle badań ankietowych Końskie 2012 r. obserwacje zagrożeń współczesnego świata. Opracował zespół wychowawczy pod kierunkiem pedagoga - Doroty Fitas w składzie: Magdalena Gołacka, Bożena Młodawska, Dorota Kosierkiewicz, Jacek Ryś, Robert Kusztal, Edyta Grabowska, Jadwiga Duda, Marzena Kwiecińska, Dariusz Młodawski. Program Profilaktyki uzyskał pozytywną opinię Rady Rodziców i Rady Szkolnej Samorządu Uczniowskiego. Wprowadzony został Uchwałą Rady Pedagogicznej Nr 11 z dn. 31.08.2012 r. Rada Rodziców Rada Szkolna Samorządu Uczniowskiego