PROGRAM PROFILAKTYKI 2016-2019 SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO- WYCHOWAWCZEGO NR 2 IM.. KAZIMIERZA KIREJCZYKA W GRUDZIĄDZU
SPIS TREŚCI: Wprowadzenie...2 Podstawa prawna Programu Profilaktyki..3 Cele Programu Profilaktyki SOSW NR 2 w Grudziądzu... 4 Metody pracy i sposoby realizacji....5 Cele i zadania do realizacji w ujęciu tabelarycznym.7 Ewaluacja programu..12 1
WPROWADZENIE Zadaniem szkoły jest nie tylko przekazanie uczniom wiadomości i wyposażenie w umiejętności szkolne, ale także przedstawianie i wpajanie określonych wzorców zachowań, zasad postępowania w celu zapewnienia pełnego rozwoju osobowości i nabywania umiejętności życia w społeczeństwie. Profilaktyka oznacza ochronę człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na te zagrożenia. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. Zatem celem profilaktyki w ośrodku jest ochrona wychowanka przed zagrożeniami rozwoju. Szkolny Program Profilaktyki wspomaga wychowanie i nauczanie, zgodny jest z Programem Wychowawczym Szkoły oraz Statutem SOSW nr 2 w Grudziądzu. Podstawą do opracowania Szkolnego Programu Profilaktyki na lata 2016-19 były wnioski z realizacji Programu Profilaktyki w latach 2013 2016 i diagnoza problemów, która przeprowadzona została w następujący sposób: - metodą obserwacji środowiska szkolnego - poprzez analizę interwencji i konsultacji wychowawczych w klasach i grupach wychowawczych - metodą wywiadu - na podstawie wyników ankiet (przeprowadzonych wśród uczniów, ich rodziców i nauczycieli) 2
PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU PROFILAKTYKI OŚRODKA: PODSSTTAWĘĘ PPRAWNĄ DO PPROWADZZEENI IA DZZI IAŁŁAŃ PPROFFI ILLAKTTYCZZNYCH W OŚŚRODKU SSTTANOWI IĄ:: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej: - art.72- ochrona praw dziecka: ochrona dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją. 2. Konwencja o Prawach Dziecka art. 3, art.19 (ochrona przed przemocą, krzywdą, nadużyciem), art. 33 (ochrona przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych) 3. Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996 nr 67, poz. 3292 z późniejszymi zmianami) 4. Ustawa o powszechnym bezpieczeństwie zdrowotnym (Dz. U. z 1997 r. nr 28, poz. 153 z późniejszymi zmianami) 5. Ustawa o kulturze fizycznej (tekst jednolity i Dz. U. z 2002 r. nr 4, poz. 31 z późn.zm.) 6. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (jednolity Dz. U. z 2002 r. nr 711, poz. 109 z późniejszymi zmianami) 7. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 24 kwietnia 1997 r. 8. Ustawa z dnia 11 wrzreśnia 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz. U z 2015 r. poz. 1916 9. Ustawa z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomani oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 875 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. poz. 1249). 11. Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, art. 11 Ustawy z dn. 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późniejszymi zmianami) 12. Statut Specjalnego Ośrodka Szkolno wychowawczego nr 2 w Grudziądzu 13. Szkolny Program Wychowawczy 3
CELE PROGRAMU PROFILAKTYKI SOSW NR 2 W GRUDZIĄDZU Cele główne programu: 1. Zapobieganie agresji słownej, fizycznej i wulgaryzmom. 2. Promowanie zdrowego stylu życia. 3. Zapobieganie uzależnieniom fizycznym, psychicznym, społecznym 4. Kształtowanie umiejętności zachowania bezpieczeństwa w różnego rodzaju sytuacjach społecznych. Cele szczegółowe: Ad.1) Zapobieganie agresji słownej, fizycznej i wulgaryzmom. - Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji i przemocy. - Kształtowanie umiejętności redukowania zachowań niepożądanych oraz kontroli emocji. - Eliminowanie wulgaryzmów, wdrażanie do stosowania zwrotów grzecznościowych. Ad. 2) Promowanie zdrowego stylu życia. - Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. - Zapoznanie z zasadami zdrowego odżywiania. - Wdrażanie do prowadzenia zdrowego stylu życia poprzez sport i aktywność ruchową. 4
- Edukacja dotycząca inicjacji seksualnej i życia seksualnego (edukację na temat dojrzewania płciowego i emocjonalnego, wczesnej inicjacji seksualnej, edukację z zakresu chorób przenoszonych drogą płciową, profilaktykę niechcianych ciąż poprzez edukację na temat antykoncepcji, rozwijanie umiejętności społecznych - Dbanie o środowisko naturalne. Ad.3) Zapobieganie uzależnieniom fizycznym, psychicznym i społecznym. - Uświadomienie skutków uzależnienia od tytoniu, alkoholu, narkotyków, dopalaczy, komputera, telefonu. - Kształtowanie postaw asertywnych. Ad.4) Kształtowanie umiejętności zachowania bezpieczeństwa w różnego rodzaju sytuacjach społecznych. - Wyrabianie umiejętności rozpoznawania sytuacji zagrożenia życia i zdrowia, właściwych reakcji, informowania Pogotowia Ratunkowego, Policji, Straży pożarnej. - Kształtowanie nawyku gotowości pomocy innym znajdującym się w sytuacji zagrożenia życia, przy jednoczesnej dbałości o własne bezpieczeństwo i zdrowie. METODY PRACY I SPOSOBY REALIZACJI Metody i sposoby realizacji: - zajęcia w ramach godzin wychowawczych, - zajęcia w trakcie realizacji poszczególnych przedmiotów, 5
- prelekcje, - warsztaty, - pogadanki, - projekcje filmów, - gazetki ścienne, - rozmowy indywidualne, - zajęcia pozalekcyjne (wycieczki, ogniska, koła zainteresowań itp.) - uroczystości szkolne (dzień sportu, happeningi, wigilie klasowe itd.), - apele okolicznościowe i porządkowe, - spektakle edukacyjno- profilaktyczne, - badania ankietowe. 6
CELE I ZADANIA W UJĘCIU TABELARYCZNYM OBSZARY ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI Postawy społeczne i funkcjonowaniu uczniów/wychowankó w w środowisku szkolnym i rodzinnym 1. Diagnoza problemów w szkole - stała obserwacja młodzieży - przygotowanie i przeprowadzenie ankiety w celu uzyskania informacji o skali zagrożeń w środowisku i szkole OSOBY ODPOWIEDZIALNE - wychowawcy klas - członkowie Zespołu Wychowawczego - pedagog szkolny - wychowawcy grup ŹRÓDŁA INFORMACJI - ankiety - teczki wychowanków TERMIN REALIZACJI - wrzesień - analiza wyników badań - opracowanie Rozwijanie kompetencji emocjonalnych uczniów/ wychowanków 1. Kształtowanie inteligencji emocjonalnej - wniosków na podstawie uzyskanych wyników - rozpoznawanie emocji innych osób, empatia - asertywność - radzenie sobie z problemami - szukanie pomocy w sytuacji zagrożenia - przeciwstawienie się presji grupy - pedagog szkolny i psycholog - wychowawcy grup - wychowawcy klas - socjoterapeuta - sprawozdania - cały rok 7
- poznawanie uczuć i sposobów panowania nad nimi - podnoszenie samooceny uczniów Promowanie zdrowego stylu życia 1. Funkcjonowanie organizmu i zdrowy styl życia - wpływ używek i środków odurzających na organizm - prawidłowe odżywianie - zagrożenia wynikająca ze stosowania dietanoreksja, bulimia - wczesna inicjacja seksualna - psychologiczne i społeczne skutki - nauczyciele biologii i chemii - wychowawcy klas - nauczyciel wychowania do życia w rodzinie, - katecheci - pedagog - psycholog - pielęgniarka - sprawozdania - scenariusze imprez - cały rok - AIDS/HIV sytuacje, w których dochodzi do zakażenia - aktywność fizyczna i jej znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania i rozwoju organizmu - wychowawcy grup - nauczyciele wychowania fizycznego - kształtowanie nawyków 8
Profilaktyka uzależnień 1. Zapobieganie narkomani i poszerzenie wiedzy na temat skutków zażywania dopalaczy higienicznego zachowania - obserwacja stanu zdrowia uczniów - udostępnienie uczniom środków higienicznych - uświadomienie młodzieży i rodzicom fizycznych i psychicznych skutków używania narkotyków - współpraca z rodzicami, rozpoznawanie problemów - wychowawcy klas - pedagog - psycholog - wychowawcy grup - sprawozdania - scenariusze imprez - cały rok - działania edukacyjne dla rodziców - prawne aspekty sprzedaży i używania narkotyków i dopalaczy - przyczyny sięgania młodzieży po narkotyki i dopalacze - zasady postępowania wobec ucznia sięgającego po narkotyki i dopalacze - uczestniczenie w 9
programach profilaktycznych min. Uzależnieniom nie 2. Zapobieganie nikotynizmowi - szkodliwość palenia tytoniu - choroby płuc, rak - propagowanie wolnego od nikotyny stylu życia - nauczyciele, - wychowawcy klas, - pielęgniarka wychowawcy grup - sprawozdania - scenariusze imprez - cały rok - Światowy dzień bez papierosa 3. Zapobieganie alkoholizmowi - działania skierowane na opóźnianie rozpoczęcia picia alkoholu - - fizyczne, psychiczne skutki uzależnień od alkoholu - wychowawcy klas - nauczyciele, - rodzice, - pedagog, - sprawozdania - scenariusze imprez - cały rok - psycholog, Przeciwdziałanie agresji i przemocy 1. Zapobieganie agresji fizycznej i słownej, przemocy i przestępczości w tym cyberprzemocy i - badanie bezpieczeństwa uczniów w szkole i najbliższym środowisku - propagowanie właściwego korzystania z telefonów - wychowawcy grup - wychowawcy klas / wychowawcy grup - pedagog - psycholog - sprawozdania - scenariusze imprez - cały rok 10
bezpieczeństwo młodzieży podczas korzystania z serwisów społecznościowych. komórkowych i sprzętu elektronicznego, -,,monitoring w szkole - działalność Samorządu Uczniowskiego - zachowanie się w sytuacjach zagrożenia - panowanie nad emocjami - odpowiedzialność karna nieletnich i dorosłych - radzenie sobie z przemocą i zachowanie się w roli obrońcy, świadka i sprawcy przemocy, - eliminowanie wulgaryzmów z języka potocznego młodzieży - dostarczenie wiedzy na temat cyberprzemocy i zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z portali społecznościowych - nauczyciele informatyki - policja 11
Kształtowanie umiejętności zachowania bezpieczeństwa w różnego rodzaju sytuacjach społecznych 1. Wyrabianie nawyku bezpiecznego spędzania czasu wolnego oraz właściwego zachowania się w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia - zapobieganie urazom i wypadkom - zasady udzielania pierwszej pomocy zachowanie się w przypadku zagrożenia atakiem terrorystycznym - nauczyciele, - wychowawcy klas, - pielęgniarka - wychowawcy grup - straż pożarna - sprawozdania - scenariusze imprez - cały rok 12
EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki jest analizą i oceną: 1. Wszystkich efektów jego wdrożenia, skuteczności. 2. Występowania czynników i rodzajów ryzykownych zachowań oraz ich częstotliwość, intensywność. 3. Stopnia realizacji SZPP w stosunku do założonych celów. Szkolny Program Profilaktyki jest dokumentem otwartym. Ulega zmianom wraz ze zmieniająca się rzeczywistością. Analiza jego skuteczności będzie polegać na bieżącym monitorowaniu i cyklicznej ewaluacji. Treści programu ulegać będą zmianie, w zależności od aktualnych potrzeb. Diagnoza tych potrzeb dokonywana przy pomocy odpowiednich narzędzi diagnostycznych. Narzędzia i metody ewaluacyjne: - ankiety dla rodziców, uczniów i nauczycieli, wnioski z tych badań, - obserwacje, dokumentacji pedagoga, wychowawców, - notatki służbowe i protokoły z posiedzeń Zespołu Wychowawczego, - zeszyty uwag - częstotliwość występowania zjawisk niepożądanych, stanowiących zagrożenie dla harmonijnego rozwoju uczniów/wychowanków (zjawisko agresji, nikotynizm, spożywanie alkoholu i inne ujęte w Programie Profilaktyki. - opinie, wnioski rodziców. Po upływie 4 lat przeprowadzona będzie całościowa ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki. Wszystkie analizy, wyniki posłużą do przeprowadzenia działań i ewentualnych zmian. Ewaluacja ma charakter sprawozdania, zawierającego wnioski z realizacji programu i nowe propozycje. 13
Rada Pedagogiczna zaopiniowała pozytywnie Szkolny Program Profilaktyki na posiedzeniu dnia.. Rada Rodziców zatwierdziła Szkolny Program Profilaktyki w dniu.. Rada Rodziców: Samorząd Uczniowski: Program opracowali: Piotr Blinkiewicz.. Izabela Czapla-Zielińska Joanna Iwanowska. Tomasz Kamiński.. Katarzyna Weidebach. Mariola Sokołowska Magdalena Karasiewicz.. Konsultacje: Wicedyrektor SOSW nr 2 Anna Przeperska Kochaniak. 14