Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie Al. XX lecia 2 96 515 Teresin RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Szkoła, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Zespół ewaluacyjny: Tomasz Daczko koordynator ewaluacji Małgorzata Staniaszek Jolanta Daczko Monika Miazgowska Beata Ciszewska Raport opracowali: Tomasz Daczko, Jolanta Daczko Data sporządzenia raportu: 10 czerwca 2016 r. Teresin, 21 czerwca 2016 r. /data posiedzenia Rady Pedagogicznej/
Spis treści: 1. Wstęp - przebieg ewaluacji 3 2. Wprowadzenie do problemu 3 3. Cele ewaluacji 3 4. Problematyka ewaluacji (pytania kluczowe, kryteria) 3 5. Metody i narzędzia ewaluacji 4 6. Charakterystyka próby badawczej 4 7. Opis wyników i ich interpretacja 5 8. Wnioski i rekomendacje 15 9. Załączniki 17 2
1. Wstęp - przebieg ewaluacji Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie przez zespół nauczycieli powołany do ewaluacji, mającej na celu zebranie informacji na temat dbałości o efektywne kształcenie poprzez: wykorzystywanie różnego rodzaju badań edukacyjnych do podnoszenia własnych kompetencji, promowanie wewnętrznych badań i tworzenie kultury refleksji, stosowanie różnorodnych metod do prowadzenia celowych analiz, właściwe wnioskowanie i planowanie działań, wykorzystywanie wyników badań wewnętrznych/zewnętrznych do doskonalenia procesu nauczania-uczenia się w szkole oraz indywidualnej pracy nauczyciela, monitorowanie wdrażanych działań na podstawie wniosków z prowadzonych analiz. Jej wyniki zostaną wykorzystane zarówno do ustalenia mocnych stron szkoły w wyżej wymienionym zakresie, jak też pozwolą na podjęcie stosownych działań niwelujących jej słabe strony. Badanie zostało zrealizowane w okresie od XII 2015 r. do V 2016 r. przez zespół nauczycieli, w skład którego weszli: Tomasz Daczko, Małgorzata Staniaszek, Jolanta Daczko, Monika Miazgowska, Beata Ciszewska. Na podstawie zebranych danych został sporządzony poniższy raport. 2. Wprowadzenie do problemu W szkołach, które działają tak, aby spełniać stawiane im wymagania, decyzje podejmuje się na podstawie pozyskiwanych informacji na temat swojej działalności, a refleksja nad jej efektywnością stanowi punkt wyjścia do planowania skutecznych działań. Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół i innych placówek są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej przez samorządy i organ centralny. Wymaganie postulujące uwzględnianie wniosków z analizy danych pochodzących z różnych źródeł podczas organizowania procesów edukacyjnych wywodzi się z przekonania, że można działać lepiej, a kształcenie może być bardziej efektywne, jeśli przy podejmowaniu decyzji będziemy się kierować dowodami na temat skuteczności poziomu poszczególnych działań. Wykorzystywanie danych dotyczących efektywności własnej działalności jest przejawem wysokiego profesjonalizmu i chęci rozwoju, a także jedną z podstawowych cech organizacji uczącej się w społeczeństwie wiedzy. 3. Cele ewaluacji Zebranie informacji, czy w szkole: - wykorzystywane są różnego rodzaju badania edukacyjne do podnoszenia własnych kompetencji, - promuje się badania wewnętrzne i tworzy kulturę refleksji, 3
- stosuje się różnorodne metody do prowadzenia celowych analiz, - właściwie wnioskuje się i planuje działania, - wykorzystuje wyniki badań zewnętrznych do doskonalenia procesu nauczania uczenia się oraz indywidualnej pracy nauczyciela, - monitoruje się wdrażane działania na podstawie wniosków z prowadzonych analiz. 4. Problematyka ewaluacji (pytania kluczowe, kryteria) Pytania kluczowe: 1.W jaki sposób analizuje się w szkole wyniki egzaminów? 2. Czy w analizowaniu wyników biorą udział wszyscy nauczyciele? 3. Co robi szkoła w zakresie analiz oprócz odczytania danych ze sprawozdań OKE czy wskaźników EWD? 4. W jakiej mierze wnioski z przeprowadzonych analiz dotyczą warsztatu pracy nauczycieli, organizacji pracy w szkole czy innych czynników pedagogicznych? 5. W jaki sposób w szkole wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych? 6. Ilu nauczycieli korzysta z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego/z wniosków z ewaluacji wewnętrznej w swojej pracy? 7. W jaki sposób w szkole monitorowane są działania wdrażane na podstawie wniosków z prowadzonych analiz? 8. Jak szkoła wykorzystuje wyniki monitorowania działań wdrożonych na podstawie wniosków z prowadzonych analiz? 9. Na jakie potrzeby szkoły odpowiadają prowadzone w niej badania wewnętrzne (oprócz ewaluacji wewnętrznej)? 10. Na jakie potrzeby szkoły odpowiadają prowadzone w szkole badania dotyczące losów absolwentów? Kryteria ewaluacji: - ADEKWATNE wykorzystanie wniosków przez istotną większość nauczycieli; - UŻYTECZNOŚĆ wniosków z monitorowania działań prowadzonych przez szkołę; - UŻYTECZNOŚĆ badań dla szkoły; - WPŁYW wyników badań zewnętrznych na planowanie działań nauczycieli. 5. Metody i narzędzia ewaluacji Badanie ankietowe nauczycieli Badanie ankietowe rodziców Wywiad z dyrektorem gimnazjum Analiza dokumentów 6. Charakterystyka próby badawczej Próba badawcza 1 24 147 nauczyciele rodzice dyrektor 4
7. Opis wyników i ich interpretacja 1. W jaki sposób analizuje się w szkole wyniki egzaminów? Wyniki egzaminu gimnazjalnego uczniów, zarówno indywidualne i zespołowe, są w szkole analizowane różnorodnymi metodami. W szkole przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych zarówno pod względem ilościowym jak i jakościowym. Analiza wyników egzaminów zewnętrznych przeprowadzana jest na poziomie wyników pojedynczych uczniów i zespołów klasowych. Dokonywana jest indywidualnie przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów egzaminacyjnych (pod kątem nauczanego przedmiotu), wychowawców klas trzecich, zespoły przedmiotowe: humanistyczny, matematyczno-przyrodniczy i językowe (pod kątem porównania wyników w poszczególnych klasach i efektów pracy nauczycieli uczących w danych zespołach) oraz zespoły ds.: analizy wyników edukacyjnej wartości dodanej. Analizuje się wyniki indywidualne ucznia w zestawieniu z wynikiem sprawdzianu po klasie szóstej oraz ocenami rocznymi z przedmiotów egzaminacyjnych w klasie trzeciej gimnazjum. Bierze się pod uwagę fakt posiadania opinii lub orzeczenia, trudną sytuację ucznia i inne czynniki, które mogły mieć wpływ na wynik egzaminu. Nauczyciele przeprowadzają analizę porównawczą wyników egzaminu gimnazjalnego z efektami dydaktycznymi ucznia począwszy od VI klasy szkoły podstawowej (wyniki sprawdzianu, oceny roczne z języka polskiego, języka obcego, matematyki, przyrody, historii) poprzez klasę pierwszą gimnazjum (diagnozy na wejście, ocen na pierwszy semestr, wyniki z próbnego egzaminu gimnazjalnego). W klasie drugiej analizuje się oceny z półrocza, wyniki z próbnego egzaminu gimnazjalnego. Po klasie trzeciej uwzględnia się oceny z półrocza z przedmiotów objętych egzaminem, wyniki z egzaminu próbnego, oceny roczne i wynik egzaminu gimnazjalnego. Dowodem na to są następujące dokumenty: - analizy wyników egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej-historia/wos, j. polski, matematyczno-przyrodniczej: biologia, chemia, fizyka, geografia i matematyka, języka angielskiego i niemieckiego na dany rok szkolny). Wszystkie analizy wyników egzaminu gimnazjalnego uwzględniają dane: -średnia klas, -średnia punktowa i procentowa klas w obszarze standardów, -stopień łatwości dla wszystkich zadań, -rozbicie na klasy, -podział na zadania zamknięte i otwarte dla całej szkoły razem, -współczynnik łatwości, -porównanie stopnia łatwości z umiejętnościami i czynnościami uczniów. Powołany w szkole zespół ds. edukacyjnej wartości dodanej, określa przeciętną efektywności dla poszczególnych klas w ciągu trzech lat szkolnych z uwzględnieniem: - części egzaminu, - przedziałów ufności, - płci i potencjału uczniów, -wyników egzaminu zewnętrznego w skali staninowej i centylowej z rozbiciem na poszczególne klasy, 5
- średniej punktowej z egzaminu, - rozrzutu i rozkładu reszt z każdej części egzaminu. Sporządzony jest Raport z ewaluacji. Wszyscy nauczyciele analizują wyniki swoich uczniów z poszczególnych przedmiotów. W analizie ilościowej egzaminów zewnętrznych bierzemy pod uwagę również ilość uczniów przystępujących do egzaminu (w tym ilość osób bez dysfunkcji i z dysleksją rozwojową, niedosłyszących lub słabo słyszących, słabo widzących i niewidzących, z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim). Analiza egzaminu zewnętrznego stanowi opracowanie statystyczne wyników i kończy się konkretnymi wnioskami. Sposoby dokonywania analizy jakościowej egzaminów zewnętrznych, polegają między innymi na: - formułowaniu wniosków do pracy w oparciu o analizę wyników uczniów, którzy nie osiągnęli spodziewanego efektu, - ocenie zgodności oceniania wewnątrzszkolnego z wynikami oceniania zewnętrznego, - porównaniu wyników egzaminów z wynikami klasyfikacji rocznej, - określeniu słabych i mocnych stron uczniów, - określaniu efektywności prowadzonych zajęć dydaktyczno-wyrównawczych (pod kątem frekwencji, wyników indywidualnych uczniów uzyskanych z danego przedmiotu oraz nauczyciela, który dane zajęcia prowadzi). Z wywiadu z dyrektorem wynika, iż w szkole co najmniej dwa w roku na radzie pedagogicznej dokonywana jest analizy realizacji koncepcji pracy szkoły, działań podejmowanych w celu poprawy wyników egzaminu gimnazjalnego. Wszystkie obszary pracy są analizowane przez dyrektora, aby sprawdzić wynik realizacji wniosków i planów. Wyciągane wnioski realizowane są w następnym roku szkolnym, uwzględniane są przy planowaniu pracy na następny rok. Celem ewaluacji jest pozyskanie informacji o przydatności i skuteczności podejmowanych działań przez nauczycieli. Pozwala to dostrzec słabe strony naszej pracy. Czy w szkole analizuje się wyniki sprawdzianów, testów próbnych i egzaminów zewnętrznych? 1 0,8 74% 92% 0,6 rodzice 0,4 0,2 13,6 nauczyciele 0 tak nie nie wiem 6
24 badanych nauczycieli (92%) jest zdania, że analizuje wyniki sprawdzianów, testów próbnych i egzaminów zewnętrznych. Opinię tę potwierdzają rodzice (74% badanych). 13,6% rodziców nie ma wiedzy na ten temat. Zdecydowana większość badanych rodziców (85,7%) jest zdania, że nauczyciele zapoznają uczniów z wynikami i analizą egzaminów. 2. Czy w analizowaniu wyników biorą udział wszyscy nauczyciele? W proces analizy wyników egzaminów angażuje się zdecydowana większość nauczycieli (21-87,5%). 3. Co robi szkoła w zakresie analiz oprócz odczytania danych ze sprawozdań OKE czy wskaźników EWD? Wszystkie badania zewnętrzne są szczegółowo omawiane i analizowane. Wyniki egzaminu gimnazjalnego są zestawiane z wynikami gminy, powiatu, województwa i kraju. Analizowane są indywidualne wyniki uczniów, klas i szkoły. Analizowane są umiejętności sprawdzane przez poszczególne zadania, stopień trudności, mocne i słabe strony. To wszystko daje możliwość opracowania wniosków do pracy zmierzających do poprawy jakości nauczania. Zajmują się tym wszyscy nauczyciele w zespołach przedmiotowych i klasowych, na radzie pedagogicznej, dyrektor szkoły. Ważnym elementem pracy nauczycieli stała się autoewaluacja. Nauczyciele prowadzą obserwacje uczniów, analizują dokumenty, rozmawiają z uczniami i rodzicami (zespoły klasowe). Na początku roku szkolnego uczniowie piszą testy poziomujące sprawdzające wiedzę i umiejętności z języka angielskiego/ są one wyznacznikiem podziału na grupy uwzględniające poziom zaawansowania/. Nauczyciele sprawdzają osiągnięcia edukacyjne poprzez przeprowadzenie testów, sprawdzianów, konkursów. Otrzymane informacje pozwalają modyfikować pracę na bieżąco, stwarzają gimnazjalistom motywację do nauki. Nauczyciele planują swoją pracę uwzględniając możliwości rozwojowe uczniów /zespoły klasowe, psycholog, pedagog/. Na wszystkich poziomach przeprowadzany jest próbny egzamin gimnazjalny. Nauczyciele opracowują raporty, które oprócz analizy ilościowej i jakościowej zawierają wnioski do dalszej pracy. Raporty są szczegółowo omawiane w zespołach przedmiotowych, a następnie przedstawiane uczniom i rodzicom. Dzięki temu możemy wychwycić niedociągnięcia w opanowaniu poszczególnych umiejętności, zaplanować pracę z uwzględnieniem działań naprawczych, uświadomić uczniom i rodzicom, jak ważny jest wynik egzamin w planowaniu dalszej edukacji oraz pomocny w planowaniu kariery zawodowej. Większość ankietowanych rodziców (74,1%) jest zdania, że ich dziecko objęte zostało w szkole diagnozą pod katem posiadanych przez nie umiejętności na wstępie nauki w gimnazjum (wynik sprawdzianu po SP, test na wejście ). Podają jednocześnie (94%), że w szkole przeprowadzane są próbne egzaminy gimnazjalne. 82% badanych rodziców jest zdania, iż w gimnazjum przeprowadzane są okresowe badania osiągnięć uczniów z poszczególnych przedmiotów. 7
W opinii rodziców, nauczyciele badają osiągnięcia uczniów na wiele sposobów: W jaki sposób nauczyciele badają osiągnięcia uczniów? 80,0 60,0 40,0 74,0 72,8 58,0 50,3 49,0 43,0 34,0 20,0 2,0 0,0 4. W jakiej mierze wnioski z przeprowadzonych analiz dotyczą warsztatu pracy nauczycieli, organizacji pracy w szkole czy innych czynników pedagogicznych? Dyrektor gimnazjum utrzymuje w wywiadzie, że wszyscy nauczyciele wspólnie dokonują diagnoz dotyczących procesu dydaktycznego (np. analizy i wnioski wynikające z diagnoz wstępnych, badania wyników nauczania, egzaminów, osiągnięć uczniów np. konkursy itp.). Twierdzi jednocześnie, iż wszyscy nauczyciele wspólnie podejmują działania dotyczące: spraw wychowawczych, ewaluacji programów nauczania, organizacji konkursów i imprez szkolnych, organizacji wycieczek przedmiotowych, planowania pracy zespołów przedmiotowych i klasowych, planowania spotkań z rodzicami. Wnioski i rekomendacje wdrażane są poprzez ewaluację planów pracy nauczycieli (zajęć wyrównawczych, kół przedmiotowych), konkursów wewnątrzszkolnych, planów pracy zespołów przedmiotowych. Nauczyciele wspólnie uzgadniają potrzeby edukacyjne po analizie próbnych egzaminów gimnazjalnych, realizują wnioski wynikające z diagnozy wstępnej i z wyników nauczania. Wnoszone są poprawki do Statutu Szkoły. Wychowawcy wraz z rodzicami na zebraniach omawiają wnioski i przydzielają sobie zadania. 19 przebadanych nauczycieli (79%) twierdzi, że chętnie zapoznaje się z wnioskami i rekomendacjami wynikającymi z ewaluacji wewnętrznej i innych przeprowadzanych w szkole analiz. 8
Wnioski wynikające z tej analizy są wdrażane do realizacji i mają wpływ na efekty kształcenia oraz osiągnięcia uczniów. Na radzie pedagogicznej przekazywane są informacje na temat analizy wyników egzaminów zewnętrznych z uwzględnieniem wyników z poprzednich lat. Wnioski z analizy wpływają na poprawę jakości pracy szkoły, co jest wykorzystywane w przyszłości i ujmowane w planach pracy na następny rok szkolny. Wnioski każdy nauczyciel przekazuje na zespołach klasowych i na radach plenarnych. Według 78,9% badanych rodziców wnioski z przeprowadzanych w szkole badań mają wpływ na wzrost efektów kształcenia. Czy wnioski z przeprowadzanych w szkole badań mają wpływ na wzrost efektów kształcenia? 79% 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 2% 18,3 tak nie nie mam zdania rodzice Wnioski wynikające z tej analizy są wdrażane do realizacji i mają wpływ na efekty kształcenia oraz osiągnięcia uczniów. W szkole przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych zarówno pod względem ilościowym jak i jakościowym. Na radzie pedagogicznej przekazywane są informacje na temat analizy wyników egzaminów zewnętrznych z uwzględnieniem wyników z poprzednich lat. Wnioski z analizy wpływają na poprawę jakości pracy szkoły, co jest wykorzystywane w przyszłości i ujmowane w planach pracy na następny rok szkolny. 5. W jaki sposób w szkole wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych? Wszystkie badania zewnętrzne są szczegółowo omawiane i analizowane. Wyniki egzaminu gimnazjalnego są zestawiane z wynikami gminy, powiatu, województwa i kraju. Analizowane są indywidualne wyniki uczniów, klas i szkoły. Analizowane są umiejętności sprawdzane przez poszczególne zadania, stopień trudności, mocne i słabe strony. To wszystko daje możliwość opracowania wniosków do pracy, zmierzających do poprawy jakości nauczania. Zajmują się tym wszyscy nauczyciele w zespołach przedmiotowych i klasowych, na radzie pedagogicznej, dyrektor szkoły. Celem dokonywanej analizy wyników egzaminu zewnętrznego jest, np.: - poprawa jakości pracy szkoły, - modyfikacja planów, -weryfikacja wybranych programów nauczania i podręczników, 9
-pogłębianie korelacji międzyprzedmiotowej, - badanie efektywności stosowanych form i metod pracy, - opracowanie typów zadań i narzędzi dostosowanych do formy zadań egzaminacyjnych, -ocena skuteczności realizowanych w szkole innowacji pedagogicznych, -pozyskanie informacji o stopniu realizacji i opanowaniu przez uczniów wiadomości i umiejętności zgodnych ze standardami egzaminacyjnymi, - sprawdzenie czy i w jaki sposób uczniowie potrafią zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązania konkretnego problemu, - uzyskanie odpowiedzi na pytanie - jak pracować z uczniem, aby uzyskiwał satysfakcjonujące wyniki egzaminów zewnętrznych?, - ocena zgodności oceniania wewnątrzszkolnego z wynikami oceniania zewnętrznego, - indywidualizacja procesu dydaktycznego tak, by każdy uczeń mógł osiągnąć sukces na miarę swoich możliwości, - stosowanie zintegrowanej wiedzy w zadaniach otwartych i ich przydatności w życiu, - zapewnienie pomocy uczniom w opanowaniu stresu w czasie egzaminów, - uzyskanie informacji co do sposobu przydziału godzin do dyspozycji dyrektora, aby wykorzystać je do efektywnej pomocy uczniom w opanowaniu wiadomości i umiejętności, - uzyskanie informacji, czy przydział uczniów do grup językowych i zakup odpowiednich pomocy dydaktycznych przekładają się na podniesienie jakości nauczania języków obcych w szkole, - uzyskanie informacji na temat tego, jak zaplanować godziny wynikające z art. 42 Karty Nauczyciela, by zabezpieczyć potrzeby wynikające z organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej oraz uwzględnić konieczność zorganizowania tzw. fakultetów z przedmiotów egzaminacyjnych w celu powtórzenia oraz utrwalenia wiadomości i umiejętności przed egzaminem gimnazjalnym. Dowodem na to są: - opracowane działania podejmowane celem naprawy wyników egzaminu gimnazjalnego, - działania nakierowane na kształcenie uczniów specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, - protokoły rady pedagogicznej, zespołów przedmiotowych, zespołów klasowych, spotkań z rodzicami, - analiza czwartkowców, - analiza testów na wejście, - dzienniki zajęć pozalekcyjnych, dzienniki psychologa i pedagoga. 6. Ilu nauczycieli korzysta z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego/ z wniosków z ewaluacji wewnętrznej w swojej pracy? Większość badanych nauczycieli korzysta z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego oraz z wniosków z ewaluacji wewnętrznej w swojej pracy. Przedstawia to poniższy wykres: 10
Stopień znajomości przez nauczycieli wyników egzaminu gimnazjalnego oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej 8 7 6 5 4 3 2 54% 54% 75% 42% 62,5 25% 42% 5 37,5 16,0 znajomość wyników egz. zew. wnioski i rekomendacje z ewaluacji zew. wnioski i rekomendacje z ewaluacji wew. analiza wyników badań zew. 1 bardzo duża 5% 0,0 4% 1% 1% 1% 1% duża średnia mała nikła analiza wyników badań wew. 7. W jaki sposób w szkole monitorowane są działania wdrażane na podstawie wniosków z prowadzonych analiz? Nauczyciele starają się uwzględniać w swojej pracy wyniki monitorowania procesów edukacyjnych i w razie potrzeby je modyfikować. Zjawisko to ilustruje poniższy wykres: 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 88% 8% 4,0 tak raczej tak trudno powiedzieć raczej nie nie nauczyciele Jednocześnie nauczyciele dążą do poprawy jakości pracy szkoły poprzez różnego rodzaju działania: - hospitacje, - lekcje otwarte, - debaty, - dyskusje w zespołach przedmiotowych, klasowych, podczas zebrań z rodzicami, - analizę dokumentów. W swej pracy nauczyciele posiadają dużą autonomię i od ich pracy, zaangażowania i współdziałania zależy ostateczny efekt. 11
Wspólnie podejmują działania dotyczące: - ewaluacji programów nauczania, - organizacji konkursów szkolnych, - kalendarza imprez szkolnych, - planowania warsztatów, szkoleń. W szkole prowadzone są badania dotyczące losów absolwentów. Informacje te wykorzystywane są na godzinach wychowawczych jako przykład sukcesów i wzór do naśladowania. 8. Jak szkoła wykorzystuje wyniki monitorowania działań wdrożonych na podstawie wniosków z prowadzonych analiz? Dyrektor na radzie zapoznaje z analizą ilościową. Nauczyciele uczestniczą w dyskusjach rady pedagogicznej, na których są analizowane wyniki egzaminów i innych diagnoz. Liderzy zespołów przedmiotowych otrzymują wyniki egzaminów, które są szczegółowo omówione i analizowane na spotkaniach zespołów. Tworzone i drukowane są dokumenty udostępniane wszystkim nauczycielom, wnioski i rekomendacje umieszczane są na stronie internetowej szkoły. Z działań prowadzonych w szkole sporządzane są sprawozdania zawierające wnioski do dalszej pracy. Dyrektor systematycznie monitoruje efekty prowadzonych zajęć dydaktyczno - wyrównawczych, które mają służyć nadrobieniu zaległości z danego przedmiotu kontrola dzienników zajęć pozalekcyjnych. Prowadzone zajęcia np.: z języka polskiego, języka angielskiego i matematyki są monitorowane pod kątem efektywności. Rodzice są informowani o terminie tych zajęć i wspólnie z nauczycielami mobilizują gimnazjalistów do aktywnego uczestnictwa w nich. W wyniku tych działań uczniowie uzyskują lepsze oceny, a tym samym są lepiej przygotowani do egzaminu gimnazjalnego. Kolejnym wnioskiem było zorganizowanie tzw. czwartkowców dla uczniów klas trzecich w celu powtórzenia, utrwalenia wiadomości i umiejętności. Na dodatkowych zajęciach przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego np. z j. polskiego, j. angielskiego, matematyki uczniowie wykonywali dodatkowe zadania egzaminacyjne. Dzięki temu uczniowie coraz częściej zauważają, że nauczyciele są ich partnerami w przygotowaniu do egzaminu, chcą i potrafią im pomóc. Na podstawie wniosku wynikającego z analizy egzaminów zewnętrznych zmodyfikowano również ramowe plany nauczania, m.in. uczniowie realizują dodatkowo jedną godzinę polskiego i matematyki, aby lepiej umożliwić nauczycielom realizację podstawy programowej. Wprowadzono także zmiany w wewnątrzszkolnych zasadach oceniania w celu zwiększenia wymagań na poszczególne oceny. Podniesiono progi procentowe w przedmiotach humanistycznych. Opracowane na podstawie analizy egzaminu gimnazjalnego wnioski najczęściej wykorzystywane są do: - rozwijania umiejętności egzaminacyjnych gimnazjalistów, -mobilizowania i motywowania uczniów do nauki oraz udziału w konkursach, -modyfikowania metod i form pracy z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, innowacji, projektów, - prowadzenia zajęć dodatkowych, 12
- opracowywania w nowej formule testów i sprawdzianów. 9. Na jakie potrzeby szkoły odpowiadają prowadzone w niej badania wewnętrzne (oprócz ewaluacji wewnętrznej)? Przykłady innych niż wcześniej podane działań odpowiadających potrzebom szkoły, a wynikające z badań wewnętrznych to: - realizacja projektów i programów edukacyjnych, - organizowanie wielu zajęć dodatkowych (zajęć wyrównawczych, kół zainteresowań), - dostosowanie warunków do poszerzania wiedzy, umiejętności, zainteresowań uczniów stosownie do ich potrzeb, - wykorzystywanie podczas zajęć środków multimedialnych (tj. tablica interaktywna, tablety, rzutniki), - współpraca nauczycieli z pedagogiem i psychologiem w celu wypracowania wspólnych, skutecznych metod działania, poprawa jakości pracy szkoły, modyfikacja planów pracy, pogłębieniu korelacji międzyprzedmiotowej, ocena skuteczności działań, badanie efektywności stosowanych form i metod pracy, poprawa wyposażenia szkoły, organizacja szkoleń, warsztatów. W szkole ponadto wdraża się wnioski, które wpływają na jakość kształcenia. Umiejętności uczniów naszego gimnazjum rosną, o czym świadczy m.in. bardzo duża liczba przyznawanych stypendiów za wyniki w nauce, osiągnięcia sportowe i artystyczne. Wyniki osiągane przez uczniów są wyższe, mimo tego iż średnia punktowa szkoły i staniny utrzymują się na podobnym poziomie: w 2014r. j. polski - 67,3% stanin 6./wyżej średni; historia/wos - 56,1% stanin 5./średni; matematyka - 44,1% stanin5./ średni; przyrodnicze - 50,1% stanin5./średni; angielski/p./63,8% stanin6. /wyżej średni; j. niemiecki - 51,8% stanin 6./ wyżej średni. w roku 2015- j. polski - 63,2% stanin 6./ wyżej średni; historia/wos - 61,6% stanin 4. /niżej średni; matematyka - 48,9% stanin 5./średni; przyrodnicze - 50,6% stanin 6./ wyżej średni; j. angielski/p./ - 78,9% stanin 7./wysoki; j. niemiecki stanin 4. - 50,2%./niżej średni. wskaźnik EWD: 2012-2014 humanistyczny 0,8: hist./wos - 0,6; j.pol.-1,3; mat.- przyrod.-0,7; przyrod. - 0,3; matemat.-1. 2013-2014 - humanistyczny - 1,2: hist/wos- 0,8; j.pol.- 2; matemat. - przyrod.- 1,4: przyrod.- 1,7; matemat.- 1,5. 10. Na jakie potrzeby szkoły odpowiadają prowadzone w szkole badania dotyczące losów absolwentów? Analiza losów absolwentów wykazuje, iż uczniowie w większości dostają się do szkół średnich pierwszego wyboru (ponad 9 uczniów). Osiągają sukcesy. Chętnie odwiedzają naszą szkołę dzieląc się swoimi refleksjami, pozytywnie oddziałując na naszych uczniów. Badania dotyczące losów absolwentów mają wpływ na: planowanie pracy indywidualnej z uczniem, 13
planowanie prac kół zainteresowań, kół przedmiotowych, organizację konkursów i turniejów wewnątrzszkolnych, planowanie doradztwa zawodowego, planowanie działań wychowawczych, profilaktycznych. W opinii społecznej i naszych absolwentów uznawani jesteśmy za dobrą szkołę, która przynosi uczniom prestiż i nobilitację. Typy szkół ponadgimnazjalnych wybierane przez absolwentów to: 0,6 56% 0,5 42% 0,4 absolwenci - wybór szkół ponadgimnazjalnych 0,3 0,2 0,1 2,0 0 technikum liceum ogólnokształcące szkoła zawodowa 14
8. Wnioski i rekomendacje Wnioski: 1. Wyniki egzaminu gimnazjalnego uczniów, zarówno indywidualne i zespołowe, są w szkole analizowane różnorodnymi metodami. 2. W analizowaniu wyników bierze udział większość nauczycieli. 3. Nauczyciele systematycznie diagnozują i analizują osiągnięcia uczniów, uwzględniając ich możliwości rozwojowe oraz dostrzegając ich możliwości uzyskania lepszych wyników w nauce. 4. Szkoła analizuje wyniki egzaminu gimnazjalnego w sposób celowy, kierunkując badania na poprawę jakości swojej pracy. Szkolne analizy wyników egzaminów są użyteczne: badania pozwalają na sformułowanie wniosków i rekomendacji, które zmierzają do poprawy jakości pracy szkoły i są wdrażane w postaci programów poprawy efektywności kształcenia oraz modyfikacji indywidualnych planów pracy nauczycieli, metod i form pracy z uczniami. 5. Wyniki i wnioski są przedstawiane i analizowane podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej, na spotkaniach zespołów przedmiotowych i indywidualnie przez nauczycieli. 6. Przedstawianie wyników badań rodzicom odbywa się podczas wywiadówek, konsultacji lub spotkań indywidualnych. Otrzymują także informacje na piśmie, mają wgląd do prac swoich dzieci. 7. Uczniowie są informowani o wynikach przez wychowawców oraz nauczycieli poszczególnych przedmiotów. Analizowane są poszczególne zadania pod kątem popełnianych błędów. 8. Nauczyciele wykorzystują wyniki egzaminów i innych badań zewnętrznych i wewnętrznych w codziennej pracy z uczniami, zwracając szczególną uwagę na te wiadomości i umiejętności, które młodzież opanowała w stopniu niewystarczającym. 9. Wnioski wynikające z analizy wyników sprawdzianu są uwzględniane w planach pracy szkoły. 10. Wdrażane działania przyczyniają się do wzrostu rezultatów kształcenia o czym świadczą zadowalające wyniki osiągane przez uczniów placówki na egzaminach zewnętrznych. 11. Zdaniem nauczycieli sposób analizowania i wdrażania wniosków z badań jest prawidłowy i należy go kontynuować w obecnej formie. 12. Przeprowadzane badania pokazały, że większość absolwentów naszej szkoły dobrze radzi sobie na kolejnym etapie edukacji. 15
Rekomendacje (wnioski do dalszej pracy): 1. Warto kontynuować prowadzone w szkole analizowanie wyników egzaminu zewnętrznego oraz badań wewnętrznych, ze szczególnym wskazaniem na wnikliwą analizę porównawczą w celu stwierdzenia, jak na przestrzeni kolejnych lat kształtowały się umiejętności uczniów. 2. Należy odpowiednio zmotywować wszystkich nauczycieli do analizowania wyników, formułowania wniosków i rekomendacji oraz do systematycznego ich wdrażania. 3. Konsekwentnie przestrzegać zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz systematycznie analizować szkolne osiągnięcia edukacyjne uczniów ze szczególnym zwróceniem uwagi na uczniów objętych pomocą psychologiczno - pedagogiczną i uczniów zdolnych. 4. Omawiać z rodzicami i uczniami wnioski po analizie testów próbnych oraz wyniki egzaminu gimnazjalnego. 5. Należy monitorować wdrażanie rekomendacji. 6. Należy zwracać szczególną uwagę na usamodzielnianie, aktywizowanie uczniów, co pomoże im w prawidłowym adoptowaniu się do warunków kształcenia na kolejnych etapach edukacji. 16
9. Załączniki Załącznik 1 Podsumowanie wyników ankiet i wywiadów Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli I. W zamieszczonej niżej tabeli znajdzie Pani/Pan twierdzenia opisujące różne inspiracje w pracy nauczyciela. Prosimy o uważne przeczytanie wszystkich pozycji i zastanowienie się, w jakim stopniu kieruje się Pani/Pan każdym z nich osobiście. Swój wybór proszę zaznaczyć symbolem X w odpowiedniej rubryce tabeli. Inspiracje w pracy nauczyciela bardzo dużym dużym średnim małym nikłym Znajomość wyników egzaminów zewnętrznych 13 (54%) 6 (25%) 4 (16%) 1 (4%) - Wnioski i rekomendacje z ewaluacji zewnętrznej 13 (54%) 10 (42%) - 1 (4%) - Wnioski i rekomendacje z ewaluacji wewnętrznej 18 (75%) 5 (21%) - 1 (4%) - Analizy wyników badań zewnętrznych (poza ewaluacją) 10 (42%) 12 (5) - 1 (4%) - Analizy wyników badań wewnętrznych (poza 15 ewaluacją) (62,5%) 9 (37,5%) - 1 (4%) - II. Poniżej zamieszczone twierdzenia opisują realia szkolnej codzienności. Proszę określić na ile każde z nich w Pani/Pana odczuciu da się odnieść do szkoły, w której Pani/Pan pracuje oraz do Pani/Pana jako nauczycielki/nauczyciela. Swój wybór proszę oznaczyć znakiem X w odpowiedniej rubryce tabeli Moja szkoła W szkole przykłada się dużą wagę do analizy wyników egzaminów zewnętrznych Nauczyciele i nauczycielki angażują się proces analizy wyników egzaminów zewnętrznych Nauczyciele i nauczycielki wykorzystują wnioski z analiz egzaminów zewnętrznych Nauczyciele i nauczycielki wykorzystują wnioski i rekomendacje z ewaluacji do planowania i podejmowania dalszych działań W szkole zwraca się szczególną uwagę na monitorowanie i analizowanie procesów edukacyjnych W szkole wykorzystuje się wyniki badania osiągnięć uczniów i losów absolwentów do poprawy jakości kształcenia W szkole odpowiednio do potrzeb prowadzone są badania wewnętrzne tak 22 (92%) 21 (87,5%) 19 (79%) 19 (79%) 22 (92%) 19 (79%) 23 (96%) raczej tak trudno powiedzieć raczej nie nie 2 (8%) - - - 3 (12,5%) - - - 5 (21%) - - - 5 (21%) - - - 2 (8%) - - - 4 (16%) 1 (4%) - - 1 (4%) - - - 17
III. Ja jako nauczyciel/nauczycielka Chętnie zapoznaję się z wnioskami i rekomendacjami wynikającymi z ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej Staram się uwzględniać w swojej pracy wyniki monitorowania procesów edukacyjnych i w razie potrzeby je modyfikować Ważnym elementem mojej pracy stała się autoewaluacja tak 19 (79%) 21 (87,5%) 17 (71%) raczej tak trudno powiedzieć raczej nie nie 4 (6%) 1 (4%) - - 2 (8%) 1 (4%) - - 6 (25%) - 1 (4%) - IV. Proszę określić, jak często w Pani/Pana szkole realizowane są poniższe działania. W odpowiednich rubrykach tabeli proszę wpisać częstotliwość (średnią liczbę) tych działań w skali roku szkolnego. Częstotliwość działań w skali roku szkolnego systematycznie w zależności od potrzeb nie przypominam sobie Monitorowanie, analizowanie procesów edukacyjnych 22 (92%) 1 (4%) - Modyfikowanie procesów edukacyjnych 12 (5) 12 (5) - Przeprowadzanie badań wewnętrznych (poza ewaluacją) 13 (54%) 9 (37,5%) 2 (8%) V. Jeśli ma Pani/Pan jakieś uwagi i sugestie dotyczące poruszanych w ankiecie zagadnień, proszę je zamieścić poniżej. brak odpowiedzi Opracowały: Monika Miazgowska, Beata Ciszewska 18
Kwestionariusz ankiety dla rodziców 1. Czy Pani/Pana dziecko objęte było diagnozą pod kątem posiadanych przez nie umiejętności na wstępie nauki w gimnazjum (wynik sprawdzianu po szkole podstawowej, test na wejście )? TAK 109 (74,1%) NIE 13 (8,8%) NIE WIEM 20 (13,6%) 2. Czy w szkole przeprowadzane są próbne egzaminy gimnazjalne? TAK 138 (94%) NIE 0 () NIE WIEM 8 (5%) 3. Czy w szkole z poszczególnych przedmiotów przeprowadzane są badania osiągnięć uczniów? TAK 116 (82%) NIE 2 (1%) NIE WIEM 23 (16%) Jeśli tak, to poprzez co nauczyciele badają osiągnięcia uczniów? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) a) odpowiedzi ustne 85 (58%) b) kartkówki 109 (74%) c) prace klasowe/sprawdziany 107 (72,8%) d) prace domowe 72 (49%) e) projekty edukacyjne 63 (43%) f) sprawdziany diagnozujące (powtórzeniowe) dla uczniów klas III z przedmiotów objętych egzaminem gimnazjalnym ( czwartkowce ) 74 (50,3%) g) konkursy wewnątrzszkolne 50 (34%) h) inne (jakie?) konkursy pozaszkolne 3 (2%) 4. Czy w szkole analizuje się wyniki sprawdzianów, testów próbnych i egzaminów zewnętrznych? TAK 110 (74%) NIE 0 () NIE WIEM 25 (17%) 5. Czy nauczyciele zapoznają uczniów z wynikami i analizą egzaminów próbnych? TAK 126 (85,7%) NIE 0 () NIE WIEM 20 (13,6%) 6. Czy Państwa zdaniem wnioski wynikające z przeprowadzonych badań mają wpływ na wzrost efektów kształcenia? TAK 116 (78,9%) NIE 3 (2%) NIE MAM ZDANIA 27 (18,3%) Opracowała: Monika Miazgowska 19
Kwestionariusz wywiadu z dyrektorem L.P. PYTANIA 11. Szkoła organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu W jaki sposób są analizowane w szkole wyniki egzaminów zewnętrznych? Jakie obszary poddawane są analizie? Kto jest zaangażowany w ten proces? 1. W szkole wykorzystujemy ilościową i jakościową analizę wyników egzaminu gimnazjalnego. Ilościową analizę dokonuje wicedyrektor, z którą zapoznaje nauczycieli na posiedzeniu rady pedagogicznej. Następnie nauczyciele w zespołach przedmiotowych dokonują analizy jakościowej. Nauczyciele przedmiotów opracowują mocne i słabe strony, określają umiejętności uczniów, nad którymi należy pracować. Wykorzystujemy kalkulator EWD, aby sprawdzić wykorzystanie potencjału uczniów. Na podstawie tych wyników, nauczyciele przedmiotów dokonują pogłębionej analizy, opracowują: wnioski do pracy dotyczące efektywności nauczania, przyczyny sukcesów i porażek oraz konkretne propozycje zmian w szkolnym systemie kształcenia. Nauczyciele opracowują: 1. Działania podejmowane w celu naprawy wyników egzaminu gimnazjalnego. 2. Działania nakierowane na kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Z wynikami i wnioskami zapoznawani są uczniowie i rodzice. Obszary: Organizacja procesu kształcenia np.: przygotowanie oferty zajęć wspierających proces uczenia się. Jakość procesu nauczania np.: wyboru treści, metod, form środków nauczania. Wewnętrzny system oceniania np. wymagania na poszczególne oceny. Jakość procesu uczenia się np.: motywacja, zaangażowanie uczniów, współpraca z rodzicami. Organizacja wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli np. szkolenia, warsztaty Wyposażenie szkoły w np. tablice multimedialne, komputery, projektory, pomoce naukowe. Jakość zarządzania np. ewaluacja programów, hospitacji, ocena pracy nauczania. Analiza odbywa się w zespołach przedmiotowych i na radzie pedagogicznej. O wynikach poinformowani są rodzice uczniów. W jaki sposób są analizowane w szkole wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej? Jakie obszary poddawane są analizie? Kto jest zaangażowany w ten proces? 2. W szkole co najmniej dwa w roku na radzie pedagogicznej dokonujemy analizy realizacji koncepcji pracy szkoły, działań podejmowanych w celu poprawy wyników egzaminu gimnazjalnego. Wszystkie obszary pracy są analizowane przez dyrektora, aby sprawdzić wynik realizacji wniosków i planów. Prowadzimy analizę wyników pojedynczych uczniów i zespołów klasowych. Powołane zespoły dokonują szczegółowych analiz, biorą pod uwagę wyniki potwierdzające poziom opanowania poszczególnych umiejętności: /analiza czwartkowców, próbnych egzaminów dla klas I, II i III, testów przedmiotowych, itp./ Porównujemy wyniki egzaminów z ocenami wewnątrzszkolnymi. Wyciągane wnioski realizowane są w następnym roku szkolnym, uwzględniane są przy planowaniu pracy na następny rok./celem ewaluacji jest pozyskanie informacji o przydatności i skuteczności podejmowanych działań przez nauczycieli. Pozwala to dostrzec słabe strony naszej pracy. Przeprowadzamy diagnozę na wejście (we wszystkich klasach pierwszych). Z wynikami zapoznają się uczniowie i rodzice. Spostrzeżenia pozwalają zaplanować zajęcia edukacyjne dostosowane do potrzeb młodzieży (zarówno w zakresie nadrobienia zaległości, jak i rozwijania zdolności uczniów 20
dodatkowe zajęcia pozalekcyjne). Nauczyciele prowadzą obserwacje uczniów, analizują dokumenty, rozmawiają z uczniami i rodzicami (zespoły klasowe). Na początku roku szkolnego uczniowie piszą testy poziomujące sprawdzające wiedzę i umiejętności z języka angielskiego/ są one wyznacznikiem podziału na grupy uwzględniające poziom zaawansowania/. Nauczyciele sprawdzają osiągnięcia edukacyjne poprzez przeprowadzenie testów, sprawdzianów, konkursów. Otrzymane informacje pozwalają modyfikować pracę na bieżąco, stwarzają gimnazjalistom motywację do nauki. Nauczyciele planują swoją pracę uwzględniając możliwości rozwojowe uczniów /zespoły klasowe, psycholog, pedagog/. Na wszystkich poziomach przeprowadzany jest próbny egzamin gimnazjalny. Nauczyciele opracowują raporty, które oprócz analizy ilościowej i jakościowej zawierają wnioski do dalszej pracy. Raporty są szczegółowo omawiane w zespołach przedmiotowych, a następnie przedstawiane uczniom i rodzicom. Dzięki temu możemy wychwycić niedociągnięcia w opanowaniu poszczególnych umiejętności, zaplanować pracę z uwzględnieniem działań naprawczych, uświadomić uczniom i rodzicom jak ważny jest wynik egzamin w planowaniu dalszej edukacji oraz pomocny w planowaniu kariery zawodowej. W szkole prowadzimy badania dotyczące losów absolwentów. Informacje te wykorzystujemy na godzinach wychowawczych jako przykład sukcesów i wzór do naśladowania. Jak zaznajamiani są nauczyciele z wnioskami wynikającymi z analiz wyników egzaminów zewnętrznych oraz rekomendacjami ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej? 3. Dyrektor na radzie zapoznaje z analizą ilościową. Nauczyciele uczestniczą w dyskusjach rady pedagogicznej, na których są analizowane wyniki egzaminów i innych diagnoz. Liderzy zespołów przedmiotowych otrzymują wyniki egzaminów, które są szczegółowo omówione i analizowane na spotkaniach zespołów. Tworzone i drukowane są dokumenty udostępniane wszystkim nauczycielom, wnioski i rekomendacje umieszczane są na stronie internetowej szkoły. W jaki sposób te wnioski i rekomendacje są wdrażane w szkole? Kto jest w to zaangażowany? Proszę podać przykłady. 4. 5. Wszyscy nauczyciele wspólnie dokonują wszystkie diagnozy dotyczące procesu dydaktycznego (np. analizy i wnioski wynikające z diagnoz wstępnych, badania wyników nauczania, egzaminów, osiągnięć uczniów np. konkursy itp.). Wszyscy nauczyciele wspólnie podejmują działania dotyczące: spraw wychowawczych, ewaluacji programów nauczania, organizacji konkursów i imprez szkolnych, organizacji wycieczek przedmiotowych, planowania pracy zespołów przedmiotowych i klasowych, a także planowania spotkań z rodzicami. Wnioski i rekomendacje wdrażane są poprzez ewaluację planów pracy nauczycieli (zajęć wyrównawczych, kół przedmiotowych), konkursów wewnątrzszkolnych, planów pracy zespołów przedmiotowych. Nauczyciele wspólnie uzgadniają potrzeby edukacyjne po analizie próbnych egzaminów gimnazjalnych, realizują wnioski wynikające z diagnozy wstępnej i z wyników nauczania. Wnoszone są poprawki do Statutu Szkoły. Wychowawcy wraz z rodzicami na zebraniach omawiają wnioski i przydzielają sobie zadania. Jak są monitorowane i analizowane procesy edukacyjne w szkole? W jaki sposób wpływa to na modyfikacje tych procesów? Proszę podać przykłady. Kto jest zaangażowany w monitorowanie, analizowanie i modyfikowanie tych działań w szkole? Wspólnie dążymy do poprawy jakości szkoły poprzez różnego rodzaju działania: hospitacje, lekcje otwarte, debaty, dyskusje w zespołach przedmiotowych, klasowych, zebraniach z rodzicami, analizę dokumentów. W swej pracy nauczyciel posiada dużą autonomię i od jego pracy, zaangażowania i współdziałania zależy ostateczny efekt. 21
Wspólnie podejmujemy działania dotyczące: ewaluacji programów nauczania, organizacji konkursów szkolnych, kalendarza imprez szkolnych, planowania warsztatów, szkoleń. Czy w szkole wykorzystywane są wyniki badań zewnętrznych? Jakich badań to dotyczy? W jaki sposób wykorzystywane są zawarte w nich dane? Kto się zajmuje tym działaniem? Proszę podać przykłady. 6. Wszystkie badania zewnętrzne są szczegółowo omawiane i analizowane. Wyniki egzaminu gimnazjalnego są zestawiane z wynikami gminy, powiatu, województwa i kraju. Analizowane są indywidualne wyniki uczniów, klas i szkoły. Analizowane są umiejętności sprawdzane przez poszczególne zadania, stopień trudności, mocne i słabe strony. To wszystko daje możliwość opracowania wniosków do pracy zmierzających do poprawy jakości nauczania. Zajmują się tym wszyscy nauczyciele w zespołach przedmiotowych i klasowych, na radzie pedagogicznej, dyrektor szkoły. Na jakie potrzeby szkoły odpowiadają prowadzone w niej badania wewnętrzne (oprócz ewaluacji wewnętrznej)? 7. poprawa jakości pracy szkoły, modyfikacja planów pracy, pogłębieniu korelacji międzyprzedmiotowej, ocena skuteczności działań, badanie efektywności stosowanych form i metod pracy, poprawa wyposażenia szkoły, organizacja szkoleń, warsztatów. Na jakie potrzeby szkoły odpowiadają prowadzone w szkole badania dotyczące losów absolwentów? 8. Analiza losów absolwentów wykazuje, iż uczniowie w większości dostają się do szkół średnich pierwszego wyboru (ponad 9 uczniów). Osiągają sukcesy. Chętnie odwiedzają naszą szkołę dzieląc się swoimi refleksjami, pozytywnie oddziałując na naszych uczniów. Badania dotyczące losów absolwentów mają wpływ na : planowanie pracy indywidualnej z uczniem, planowanie prac kół zainteresowań, kół przedmiotowych, organizację konkursów i turniejów wewnątrzszkolnych, planowanie doradztwa zawodowego, planowanie działań wychowawczych, profilaktycznych. Opracowały: Jolanta Daczko, Małgorzata Staniaszek 22
Analiza dokumentów L.P. DYSPOZYCJE DO ANALIZY DOKUMENTÓW 11. Szkoła organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Sposoby analizowania wyników egzaminów zewnętrznych. 1. Wyniki egzaminu gimnazjalnego uczniów, zarówno indywidualne i zespołowe, są w szkole analizowane różnorodnymi metodami. W szkole przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych zarówno pod względem ilościowym jak i jakościowym. Analiza wyników egzaminów zewnętrznych przeprowadzana jest na poziomie wyników pojedynczych uczniów i zespołów klasowych. Dokonywana jest indywidualnie przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów egzaminacyjnych (pod kątem nauczanego przedmiotu), wychowawców klas trzecich, zespoły przedmiotowe: humanistyczny, matematycznoprzyrodniczy i językowe (pod kątem porównania wyników w poszczególnych klasach i efektów pracy nauczycieli uczących w danych zespołach); oraz zespoły ds: analizy wyników, edukacyjnej wartości dodanej. Analizuje się wyniki indywidualne ucznia w zestawieniu z wynikiem sprawdzianu po klasie szóstej oraz ocenami rocznymi z przedmiotów egzaminacyjnych w klasie trzeciej gimnazjum. Bierze się pod uwagę fakt posiadania opinii lub orzeczenia, trudną sytuację ucznia i inne czynniki, które mogły mieć wpływ na wynik egzaminu. Nauczyciele przeprowadzają analizę porównawczą wyników egzaminu gimnazjalnego z efektami dydaktycznymi ucznia począwszy od VI klasy szkoły podstawowej (wyniki sprawdzianu, oceny roczne z języka polskiego, języka obcego, matematyki, przyrody, historii) poprzez klasę pierwszą gimnazjum (diagnozy na wejście, ocen na pierwszy semestr, wyniki z próbnego egzaminu gimnazjalnego). W klasie drugiej analizuje się oceny z półrocza, wyniki z próbnego egzaminu gimnazjalnego. Po klasie trzeciej uwzględnia się oceny z półrocza z przedmiotów objętych egzaminem, wyniki z egzaminu próbnego, oceny roczne i wynik egzaminu gimnazjalnego. Dowodem na to są następujące dokumenty : analizy wyników egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej-historia/wos, j. polski, matematycznoprzyrodniczej- biologia, chemia, fizyka, geografia i matematyka, języka angielskiego i niemieckiego na dany rok szkolny). Wszystkie analizy wyników egzaminu gimnazjalnego uwzględniają dane: średnia klas, średnia punktowa i procentowa klas w obszarze standardów, stopień łatwości dla wszystkich zadań, rozbicie na klasy, podział na zadania zamknięte i otwarte dla całej szkoły razem, współczynnik łatwości, porównanie stopnia łatwości z umiejętnościami i czynnościami uczniów. Powołany w szkole zespół ds. edukacyjnej wartości dodanej, określa przeciętną efektywności dla poszczególnych klas w ciągu trzech lat szkolnych z uwzględnieniem: - części egzaminu, - przedziałów ufności, - płci i potencjału uczniów, - wyników egzaminu zewnętrznego w skali staninowej i centylowej z rozbiciem na poszczególne klasy, - średniej punktowej z egzaminu, - rozrzutu i rozkładu reszt z każdej części egzaminu. Sporządzony jest Raport z ewaluacji. Wszyscy nauczyciele analizują wyniki swoich uczniów z poszczególnych przedmiotów. W analizie ilościowej egzaminów zewnętrznych bierzemy pod uwagę również ilość uczniów przystępujących do egzaminu (w tym ilość osób bez dysfunkcji i z dysleksją rozwojową, niedosłyszących lub słabo słyszących, słabo widzących i niewidzących, z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim). Analiza egzaminu zewnętrznego stanowi opracowanie statystyczne wyników i kończy się konkretnymi wnioskami. Sposoby dokonywania analizy jakościowej egzaminów zewnętrznych, polegają między innymi na: - formułowaniu wniosków do pracy w oparciu o analizę wyników uczniów, którzy nie osiągnęli spodziewanego efektu, - ocenie zgodności oceniania wewnątrzszkolnego z wynikami oceniania zewnętrznego, - porównaniu wyników egzaminów z wynikami klasyfikacji rocznej, - określeniu słabych i mocnych stron uczniów, - określaniu efektywności prowadzonych zajęć 23
dydaktyczno-wyrównawczych (pod kątem frekwencji, wyników indywidualnych uczniów uzyskanych z danego przedmiotu oraz nauczyciela, który dane zajęcia prowadzi). Wnioski z analiz wyników egzaminów zewnętrznych oraz rekomendacje ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. 2. 3. Wnioski wynikające z tej analizy są wdrażane do realizacji i mają wpływ na efekty kształcenia oraz osiągnięcia uczniów. Na radzie pedagogicznej przekazywane są informacje na temat analizy wyników egzaminów zewnętrznych z uwzględnieniem wyników z poprzednich lat. Wnioski z analizy wpływają na poprawę jakości pracy szkoły, co jest wykorzystywane w przyszłości i ujmowane w planach pracy na następny rok szkolny. Wnioski każdy nauczyciel przekazuje na zespołach klasowych i na radach plenarnych. Monitorowanie działań prowadzonych w szkole (sposoby, osoby zaangażowane). Z działań prowadzonych w szkole sporządzane są sprawozdania zawierające wnioski do dalszej pracy. Dyrektor systematycznie monitoruje efekty prowadzonych zajęć dydaktycznowyrównawczych, które mają służyć nadrobieniu zaległości z danego przedmiotu. kontrola dzienników zajęć pozalekcyjnych. Prowadzone zajęcia np.: z języka polskiego, języka angielskiego i matematyki są monitorowane pod kątem efektywności. Rodzice są informowani o terminie tych zajęć i wspólnie z nauczycielami mobilizują gimnazjalistów do aktywnego uczestnictwa w nich. W wyniku tych działań uczniowie uzyskują lepsze oceny, a tym samym są lepiej przygotowani do egzaminu gimnazjalnego. Kolejnym wnioskiem było zorganizowanie tzw. czwartkowców dla uczniów klas trzecich w celu powtórzenia, utrwalenia wiadomości i umiejętności. Na dodatkowych zajęciach przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego np. z j. polskiego, j. angielskiego, matematyki uczniowie wykonywali dodatkowe zadania egzaminacyjne. Dzięki temu uczniowie coraz częściej zauważają, że nauczyciele są ich partnerami w przygotowaniu do egzaminu, chcą i potrafią im pomóc. Na podstawie wniosku wynikającego z analizy egzaminów zewnętrznych zmodyfikowano również ramowe plany nauczania, m.in. uczniowie realizują dodatkowo jedną godzinę polskiego i matematyki, aby lepiej umożliwić nauczycielom realizację podstawy programowej. Wprowadzono także zmiany w wewnątrzszkolnych zasadach oceniania w celu zwiększenia wymagań na poszczególne oceny. Podniesiono progi procentowe w przedmiotach humanistycznych. Opracowane na podstawie analizy egzaminu gimnazjalnego wnioski najczęściej wykorzystywane są do: - rozwijania umiejętności egzaminacyjnych gimnazjalistów, -mobilizowania i motywowania uczniów do nauki oraz udziału w konkursach, -modyfikowania metod i form pracy z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, innowacji, projektów, - prowadzenia zajęć dodatkowych, - opracowywania w nowej formule testów i sprawdzianów. Przykłady, innych niż wcześniej podane działań, mających na celu podniesienie efektów kształcenia to: - realizacja projektów i programów edukacyjnych, - organizowanie wielu zajęć dodatkowych (zajęć wyrównawczych, kół zainteresowań), - dostosowanie warunków do poszerzania wiedzy, umiejętności, zainteresowań uczniów stosownie do ich potrzeb, - wykorzystywanie podczas zajęć środków multimedialnych (tj. tablica interaktywna, tablety, rzutniki), - współpraca nauczycieli z pedagogiem i psychologiem w celu wypracowania wspólnych, skutecznych metod działania. W szkole wdraża się wnioski, które wpływają na jakość kształcenia. Umiejętności uczniów naszego gimnazjum rosną, o czym świadczy m.in. bardzo duża liczba przyznawanych stypendiów za wyniki w nauce, osiągnięcia sportowe i artystyczne. Wyniki osiągane przez uczniów są wyższe, mimo tego iż średnia punktowa szkoły i staniny utrzymują się na podobnym poziomie (w 2014r. j. polski - 67,3% stanin 6./wyżej średni; historia/wos - 56,1% stanin 5./średni ;matematyka - 44,1% stanin5./ średni; przyrodnicze - 50,1% stanin5./średni; 24