RAPORT Z WYNIKÓW EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ SZKOŁA PODSTAWOWA NR 48 W SZCZECINIE ROK SZKOLNY 2009/2010 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 roku w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1324) Opracowała przewodnicząca zespołu ewaluacyjnego mgr Beata Kłosowska
1. Cele ewaluacji wewnętrznej: Ocena wykorzystania wniosków z analizy wyników sprawdzianów do poprawy jakości pracy szkoły oraz wzrostu efektów kształcenia. 2. Obszar ewaluacji: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły. Kryteria będące podstawą oceny realizacji zadań w obszarze: Szkoła osiąga cele zgodne z polityką oświatową państwa. Szkoła doskonali efekty swojej pracy. 3. Wymaganie podlegające ewaluacji: Analizuje się wyniki sprawdzianów. 4. Pytania kluczowe. Jakie metody wykorzystywane są do przeprowadzania analizy wyników sprawdzianów? W jakiej formie i jak często wnioski z analiz przedstawiane są na posiedzeniach rady pedagogicznej? W jaki sposób szczegółowe opracowania wyników i wynikające z nich wnioski przekazywane są uczniom i rodzicom? Jakimi sposobami zespoły samokształceniowe dokonują analizy wyników kształcenia? W jakim stopniu wdrażane działania przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia? 2
5. Kryteria ewaluacji: Użyteczność, trafność i efektywność stosowanych metod analizy wyników. Ciągłość i trafność prowadzonych analiz. Użyteczność i trafność sposobów analizy stosowanych przez zespoły samokształceniowe. Trafność i skuteczność sposobów oraz form przekazywania informacji o wynikach analiz Radzie Pedagogicznej i nauczycielom poszczególnych przedmiotów. Trafność i użyteczność rekomendacji. Skuteczność, efektywność i trwałość wdrażanych działań. 6. Metody zbierania danych: Obserwacja. Wywiad (załącznik nr 1 kwestionariusz wywiadu indywidualnego). Analiza dokumentów (protokoły posiedzeń rad pedagogicznych, sprawozdania z prac zespołów samokształceniowych, sprawozdania z pracy nauczycieli). 3
Z WYWIADU SKIEROWANEGO DO NAUCZYCIELI KLAS IV VI WYNIKA, ŻE: Wyniki sprawdzianów próbnych i końcowych klas VI są omawiane i interpretowane na posiedzeniach rady pedagogicznej. Prezentacje przygotowywane są w sposób profesjonalny w programie PowerPoint. Są one jasne, czytelne, zrozumiałe, rzetelne, pozwalają na właściwą interpretację wyników sprawdzianu uczniów i poszczególnych klas. Omawiane są konkretnie i wyczerpująco. Dokonywana jest analiza ilościowa i jakościowa. Umiejętności z pięciu obszarów standardów wymagań są rozpisane w tabelach i wskazują wynik uczniów i poszczególnych klas. Tego typu prezentacja wyników sprzyja obserwacji, jakie umiejętności są najlepiej opanowane, a które najsłabiej. Indywidualna i zespołowa analiza jest podstawą do wyciągnięcia wniosków do dalszej pracy. Rada pedagogiczna podejmuje decyzję, co do dalszych działań. Wyniki sprawdzianów próbnych i końcowych klas VI omawiane są na zebraniach z rodzicami. Nauczyciele wychowawcy zapoznają rodziców z arkuszami sprawdzianów, z ich budową, wynikami klasy na tle szkoły, a poszczególnych rodziców o wyniku ich dziecka (w formie pisemnej). Rodzice zapoznawani są również z zaświadczeniem, które otrzymuje uczeń klasy VI po sprawdzianie końcowym. Wskazują mocne i słabe strony uczniów. Rodzice mają możliwość wglądu do arkusza testów próbnych swojego dziecka. Po testach próbnych przekazywane są wnioski, nad jakimi umiejętnościami uczniowie powinni pracować. Wyniki sprawdzianów próbnych i końcowych klas VI są omawiane i analizowane na lekcjach. Po sprawdzianach nauczyciele przedmiotowcy analizują z uczniami poszczególne zadania ze swojego obszaru, sposoby ich rozwiązania, wskazują, które umiejętności zostały przez nich opanowane, a które wymagają ćwiczeń. Każdy uczeń indywidualnie otrzymuje informację o jego umiejętnościach i stopniu ich opanowania. Nauczyciele matematyki zwracają uwagę na zapis i jednostki, wybierają na kolejne lekcje odpowiednie zadania, aby 4
usunąć niedociągnięcia, ćwiczą niektóre typy zadań. Podawane są sposoby uzupełniania braków i rozwijania mocnych stron. Zespoły przedmiotowe dokonują analizy wyników sprawdzianów próbnych i końcowych klas VI. Zespoły przedmiotowe szczegółowo analizują poszczególne zadania (współczynnik łatwości). Wskazywane są te umiejętności, które zostały słabo opanowane przez uczniów i opracowuje się wnioski do dalszej pracy. Ustalany jest zakres działań, mających na celu poprawę efektywności kształcenia, określa się sposoby pracy, metody, formy, które służą doskonaleniu umiejętności gorzej opanowanych przez uczniów. Wdrażane działania przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Szkoła podejmuje działania, które służą wzrostowi efektów kształcenia wprowadzone są dodatkowe godziny zajęć wyrównawczych, bogaty program zajęć pozalekcyjnych, modyfikowanie planów dydaktycznych. Pomagają one uczniom uzupełnić braki w wiadomościach i umiejętnościach oraz umożliwiają utrwalenie trudnych partii materiału. Uczniowie uzyskują wysoki wynik ze sprawdzianu klas VI, który utrzymuje się na tym samym poziomie od kilku lat. Odnoszą spektakularne sukcesy w konkursach wiedzowych, dostają się do gimnazjów pozarejonowych. Nauczyciele jednakże wskazują na nie zawsze odpowiednie nastawienie uczniów do oferowanych im form pomocy i działań podejmowanych przez szkołę. 5
W celu podwyższenia efektów kształcenia, w tym wyników sprawdzianu zewnętrznego klas VI, doskonaleniem obejmuje się proces edukacyjny w nauczaniu początkowym. Od roku 2001 uczniowie klas trzecich piszą test kompetencji od roku 2008 zewnętrzny Ogólnopolski Sprawdzian Kompetencji Trzecioklasisty Wydawnictwa OPERON. Zespół samokształceniowy nauczania początkowego dokonuje analizy jego wyników, interpretuje je, opracowuje wnioski, wskazuje umiejętności słabo opanowane i sposoby wyrównywania braków. Analiza wyników testu klas trzecich i wnioski do dalszej pracy przedstawiane są corocznie na plenarnych posiedzeniach rady pedagogicznej przez przewodniczącą zespołu samokształceniowego nauczania początkowego (w formie prezentacji w programie PowerPoint). Nauczyciele nauczania początkowego wdrażają wnioski ze sprawdzianu, wprowadzając na zajęciach różnorodne metody i formy pracy ( w tym metody aktywizujące), indywidualizując pracę z uczniami. Duże korzyści przynoszą prowadzone w klasach I III zajęcia wyrównawcze, koła zainteresowań, konkursy matematyczne, ortograficzne, przyrodnicze. Wyniki testu kompetencji klas trzecich utrzymują się od kilku lat na równym, dobrym poziomie, a uczniowie klas młodszych odnoszą wiele spektakularnych sukcesów w konkursach ogólnopolskich, wojewódzkich i międzyszkolnych. 6
OGÓLNOPLOLSKI SPRAWDZIAN KOMPETENCJI TRZECIOKLASISTY OPERON WEWNĘTRZNY TEST TRZECIOKLASISTY TRZECIOTEŚCIK CZYTANIE PISANIE ROZUMOWANIE KORZYSTANIE Z INFORMACJI WYKORZYSTANI E WIEDZY W PRAKTYCE WYNIKI TESTÓW KOMPETENCJI KLAS TRZECICH W OBRĘBIE STANDARDÓW NAUCZANIA NA PRZESTRZENI PIĘCIU OSTATNICH LAT RODZAJ TESTU ROK SZKOLNY STANDARDY NAUCZANIA 2005/06 84% 62% 73% - 69% 2006/07 94% 81% 87% - 77% 2007/08 89% 75% 82% 67% 80% 2008/09 84% 78% 74% 75% 85% 2009/10 87% 84% 87% 65% 91% 7
Podsumowanie: W szkole analizuje się wyniki sprawdzianów w celu poprawy jakości pracy szkoły. Analiza dokonywana jest na poziomie wyników pojedynczych uczniów i na poziomie zespołów klasowych, z zastosowaniem jakościowych i ilościowych metod analizy. Pierwszej analizy dokonuje dyrekcja szkoły, która prowadzi zestawienie i porównanie wyników klasowych do średnich szkolnych, miejskich, wojewódzkich i krajowych. Następnie wyniki są prezentowane, omawiane i interpretowane na posiedzeniu rady pedagogicznej. Zespoły przedmiotowe nauczycieli wypracowują wnioski do pracy i plan działań na poszczególnych przedmiotach. Zadaniem wychowawców klas jest przeprowadzenie szczegółowej analizy wyników sprawdzianów próbnych i sprawdzianu końcowego pod kątem danej klasy i poszczególnych uczniów. Na zebraniach zapoznają rodziców z wnioskami z analizy sprawdzianu, wskazują mocne i słabe strony. Po sprawdzianach próbnych rodzice otrzymują informacje o słabo opanowanych wiadomościach i wskazówki dotyczące sposobów wspierania dziecka. Analiza wyników sprawdzianów wykorzystywana jest w szkole w celu formułowania wniosków do dalszej pracy prowadzącej do udoskonalenia procesu dydaktycznego na każdym etapie kształcenia. Wnioski z analiz sprawdzianów wdrażane są m. in. przez modyfikację planów dydaktycznych, przedmiotowych systemów oceniania, weryfikację programów nauczania i podręczników. Z obserwacji wynika, że nauczyciele utrwalają umiejętności uczniów, zwiększają liczbę zagadnień, z którymi są największe problemy oraz zwiększając liczbę ćwiczeń praktycznych. Wprowadzają zadania o różnym stopniu trudności i motywują uczniów do szukania wielu metod rozwiązań. Dbają o poprawę jakości pisemnych wypowiedzi uczniów, zwracając uwagę na prawidłowe słownictwo. Na zajęciach stosuje się indywidualizację pracy. Dla uczniów mających problemy w nauce zorganizowano zajęcia wyrównawcze, a dla uczniów uzdolnionych koła zainteresowań. Na lekcjach dostosowuje się metody i formy pracy do potrzeb uczniów. Nauczyciele udzielają rodzicom wskazówek do pracy w domu. 8
MOCNE STRONY Wyniki sprawdzianów zewnętrznych utrzymują się na stałym, dobrym poziomie. Przeprowadzanie próbnych sprawdzianów w klasach czwartych, piątych i szóstych. Praca wyrównawcza z uczniami mającymi trudności w nauce. Bogata oferta kół zainteresowań. Sukcesy w konkursach ogólnopolskich, wojewódzkich i międzyszkolnych. SŁABE STRONY Mała motywacja i niewłaściwe nastawienie do sprawdzianów nielicznych uczniów. Zbyt mało nauczycieli egzaminatorów oraz nauczycieli, którzy ukończyli kursy na temat pomiaru dydaktycznego. Niewystarczający przekaz informacji między wychowawcami klas trzecich, a nauczycielami przedmiotowcami w klasie czwartej. Wnioski: Wypracowanie mechanizmów zwiększających motywację uczniów do osiągania lepszych wyników w nauce oraz sprawdzianów próbnych i zewnętrznych. Doskonalenie umiejętności nauczycieli w zakresie pomiaru dydaktycznego, ukończenie przez nauczycieli kursów na egzaminatora sprawdzianu. Udoskonalenie systemu przekazywania informacji nauczycielom klas czwartych przez wychowawców klas trzecich. Zorganizowanie szkolenia w ramach WDN na temat wykorzystania wyników egzaminu zewnętrznego do podniesienia jakości pracy w szkole. 9
Zał. nr 1 Wywiad indywidualny 10. 06. 2010 r. Wywiad skierowany jest do nauczycieli klas IV VI. Wyniki posłużą do sporządzenia raportu z przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej w obszarze EFEKTY DZIAŁALNOŚCI DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ I OPIEKUŃCZEJ ORAZ INNEJ DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ SZKOŁY. Wymaganie podlegające ewaluacji: ANALIZUJE SIĘ WYNIKI SPRAWDZIANU KLAS VI. 1. W jaki sposób wyniki sprawdzianu (próbnego i końcowego) są omawiane i interpretowane na posiedzeniach rady pedagogicznej? 2. W jaki sposób wyniki sprawdzianu (próbnego i końcowego) są omawiane na zebraniach z rodzicami? 3. W jaki sposób wyniki sprawdzianu (próbnego i końcowego) są omawiane i analizowanie na lekcjach? 4. W jaki sposób zespoły przedmiotowe nauczycieli dokonują analizy wyników sprawdzianu (próbnego i końcowego)? 5. W jakim stopniu wdrażane działania przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia? Dziękuję za udzielenie rzetelnych informacji i zwrot kwestionariusza do 15. 06. 2010 r. Przewodnicząca zespołu ewaluacyjnego Beata Kłosowska 10