SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ROK SZKOLNY 2016/2017
SPIS TREŚCI PODSTAWA PRAWNA... 3 ZAŁOŻENIA... 3 ROZPOZNANIE CZYNNIKA RYZYKA... 6 ZADANIA PROFILAKTYKI SZKOLNEJ... 6 SPODZIEWANE EFEKTY... 7 ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE... 7 EWALUACJA PROGRAMU... 9 2 z 10
PODSTAWA PRAWNA - Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., nr 256, poz.2572, z późn. zm.); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624, z poźn. zm.); - Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226 z późniejszymi zmianami); - Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178), - Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 1982 r. Nr 35, poz. 230 z późniejszymi zmianami); - Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. 2005 Nr 179 poz. 1485 z późniejszymi zmianami); - Zarządzenie Nr 1619 Komendanta Głównego Policji z dnia 3 listopada 2010 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich oraz działań podejmowanych na rzecz małoletnich; - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r., poz.532); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1113); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015 r., poz. 1249); - Statut szkoły. ZAŁOŻENIA Tworzeniu Programu profilaktyki szkolnej towarzyszyło przekonanie, że: - profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących; - szkoła jest miejscem realizacji profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej, miejscem wspierania uczniów i wychowanków; - profilaktyka ma charakter edukacyjny, informacyjny, wychowawczy i profilaktyczny wśród uczniów, wychowanków, ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły; 3 z 10
- profilaktyka polega na promowaniu zdrowego stylu życia, zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia; - program profilaktyki szkolnej to ogół działań chroniących dzieci przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń; - program profilaktyki szkolnej obejmuje działania podejmowane w trakcie realizacji programów nauczania i lekcji wychowawczych; podczas realizowania ogólnych zadań szkoły oraz działań specyficznych dla profilaktyki. - program profilaktyki jest oparty na obowiązujących w szkole normach, regulaminie i zwyczajach; - program profilaktyki uzupełnia program wychowawczy. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Rada Pedagogiczna - określa zadania w zakresie profilaktyki; - określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych; - przyjmuje się projekt szkolnego programu wychowawczego i programu profilaktyki na rok w celu przedłożenia ich radzie rodziców. Nauczyciele - współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych; - wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP; - doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. Wychowawca klasy, wychowawca w internacie - integruje zespół klasowy; - dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie; - wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach; - realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. Wicedyrektor - nadzoruje prace pedagoga w zakresie wspierania i monitorowania działań wychowawców w zakresie prowadzonej profilaktyki; - współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki; - inicjuje przedsięwzięcia określone w szkolnym programie profilaktyki. Pedagog szkoły - rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny 4 z 10
niepowodzeń szkolnych; - określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb; - organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli; - podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki szkolnej w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli; - wspiera i monitoruje działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające z Programu profilaktyki szkolnej. - dokonuje analizy działalności profilaktycznej, jej wyniki przedstawia RP (dotyczy pedagoga pełniącego funkcję przewodniczącego zespołu opiekuńczowychowawczego). Organy współpracujące ze szkołą: 1. Biuro ds. uzależnień Lipowa 32 tel. 529-82-27/26 2. Zespół Prewencji Kryminalnej i Nieletnich Ks. Korcza tel. 523-13-72; dzielnicowy tel. 523-16-85 3. Młodzieżowe Centrum Profilaktyki Alternatywa Jana Pawłami tel. 529-74-94 4. Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień Monar Przemysłowa 27 520-41-43 5. Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich Kasprzaka 1 tel. 529-34-20 6. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna Niepodległości 68 tel. 526-15-15 7. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna B. Chrobrego 15 8. Ośrodek Interwencji Kryzysowej Niepodległości 27 tel. 52998-66 9. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Korczaka 5 tel. 520-70-46 10. Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy B. Chrobrego 15 tel. 520-65-74 11. Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny B. Chrobrego 15 tel. 520-62-57 12. Centrum Profilaktyki i leczenia uzależnień Średnia 11 tel. 695 933 132 13. Straż Miejska ul. Przemysłowa 10 tel. 65 529 82 00 Rada Rodziców - uchwala w porozumieniu z Radą Pedagogiczną Program profilaktyki szkolnej; - analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki; - współpracuje z Radą Pedagogiczną, dyrektorem i Samorządem uczniowskim. Rodzice - przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki; - korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki; - współpracują ściśle ze szkołą. 5 z 10
Organ prowadzący - współuczestniczy w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne, środki niezbędne do realizacji programu. ROZPOZNANIE CZYNNIKA RYZYKA Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki), zwiększające ryzyko wystąpienia zachowań problemowych i związanych z nim szkód. Do czynników ryzyka należą: - środowisko społeczne; - negatywne zachowania w domu i w szkole; - grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne; - słabe wyniki w nauce; - brak celów życiowych; - dostęp do środków i substancji psychoaktywnych; - wczesna inicjacja zachowań ryzykownych; - negatywne oddziaływanie TV, Internetu, gier komputerowych. ZADANIA PROFILAKTYKI SZKOLNEJ 1. Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru poprzez działania asertywne; 2. Pomoc w rozwiązywaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych; 3. Rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną; 4. Reagowanie w sytuacjach rozpoznawania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy; 5. Pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu z rodzicami; 6. Motywowanie do podjęcia leczenia, terapii; 7. Wzmacnianie poziomu bezpieczeństwa uczniów na zajęciach dydaktyczno wychowawczych, wycieczkach, zajęciach sportowych; 8. Zapobieganie przemocy i agresji w szkole i w rodzinie; 9. Pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych; 10. Integracja zespołów klasowych; 11. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym; 12. Rozwój zdolności i zainteresowań; 13. Organizowanie czasu wolnego dla młodzieży; 14. Organizowanie zajęć profilaktycznych dla uczniów warsztaty, zajęcia ze specjalistami zapobieganie uzależnieniom i wagarom; 15. Pomoc psychologiczno pedagogiczna dla uczniów z opiniami lub mających trudności w nauce; 6 z 10
16. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Niebieska karta tworzenie zespołów interdyscyplinarnych (w razie potrzeby w skład zespołu wchodzą: dyrektor szkoły, pedagog szkolny i wychowawca); 17. Prowadzenie profilaktyki prozdrowotnej promowanie zdrowego stylu życia; 18. Współpraca z rodzicami w przypadku zachowań ryzykownych; 19. Informowanie o przepisach dotyczących odpowiedzialności prawnej nieletnich. SPODZIEWANE EFEKTY - zmniejszenie liczby zachowań ryzykownych podejmowanych przez uczniów; - zmniejszenie ilości zachowań agresywnych; - zwiększenie poziomu integracji zespołów klasowych; - zmniejszenie ilości problemów edukacyjnych i wychowawczych; - zmniejszenie liczby dewastacji na terenie szkoły; - większa kultura osobista uczniów; - większe zaangażowanie uczniów w życiu klasy, szkoły i w imprezach sportoworekreacyjnych. ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Udzielanie pomocy pedagogicznej rodzicom - Spotkania z rodzicami (klasowe i ogólnoszkolne) indywidualne spotkania rodziców z nauczycielami, wychowawcami klas. Dyrekcja, Nauczyciele Angażowanie rodziców do współpracy wychowawczej ze szkołą - Udział rodziców w spotkaniach klasowych, w działalności Rady Rodziców. w organizacji uroczystości, imprez klasowych, szkolnych. Dyrekcja DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PODNIESIENIA MOTYWACJI DO NAUKI Wzmacnianie motywacji uczniów do nauki - Warsztaty, spotkania, indywidualne rozmowy (współpraca z przedstawicielami Alternatywy ). Wychowawcy, Pedagog Nauczyciele, Dyrekcja, Wzmacnianie poczucia własnej wartości - Indywidualne rozmowy, ćwiczenia, współpraca ze specjalistami, pracownikami różnych instytucji i stowarzyszeń. Wychowawcy Pedagog, Nauczyciele 7 z 10
DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA ALKOHOLIZMOWI Uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z nadużywania alkoholu - Lekcje wychowawcze, gazetki ścienne, pogadanki, spotkania z przedstawicielami Sanepidu (skutki zdrowotne) i policji (skutki prawne). Wychowawcy, Pedagog Higienistka szkolna, Nauczyciel biologii, Terapeuci-specjaliści Kształcenie nawyku zdrowego stylu życia - Lekcje wychowawcze, lekcje wychowania fizycznego, wycieczki imprezy sportowo rekreacyjne. Wychowawcy, Nauczyciele w-f, Nauczyciele DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII Zapoznanie uczniów ze skutkami zażywania środków odurzających - Lekcje wychowawcze, przeprowadzenie, pogadanek, przygotowanie gazetek ściennych. Terapeuci-specjaliści Zapoznanie rodziców uczniów ze skutkami zażywania środków odurzających - Prelekcje na ogólnych zebraniach z rodzicami, indywidualne rozmowy. Dyrekcja szkoły, Pedagog DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA NIKOTYNIZMOWI Poszerzenie wiedzy na temat skutków palenia papierosów - Informowanie poprzez materiały umieszczane w gablotach ściennych, prezentacja plakatów. Wychowawcy klas, Pedagog, Pielęgniarka szkolna Uświadomienie uczniów, że nikotyna powoduje uzależnienie - Lekcje wychowawcze. Wychowawcy, Pielęgniarka szkolna, Dyrekcja szkoły DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA ZACHOWANIOM AGRESYWNYM Uświadomienie uczniów, na czym polegają zachowania agresywne Wzbudzanie szacunku dla drugiego człowieka oraz poszanowania jego godności - Zajęcia na temat agresji na lekcjach wychowawczych; - Spotkania z przedstawicielami Alternatywy. - Rozmowy i dyskusje przy realizacji tematów na zajęciach, w tym na lekcjach wychowawczych. zaproszeni goście. Wychowawcy, Nauczyciele, Pedagog 8 z 10
DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO KSZTAŁTOWANIA WŁAŚCIWYCH POSTAW I ZACHOWAŃ - Rozmowy na lekcjach Wychowawcy, Pracownicy wychowawczych. szkoły Uświadomienie uczniom stosowania właściwego stroju w szkole Propagowanie właściwego korzystania z telefonów komórkowych i sprzętu elektronicznego Wyeliminowanie wulgaryzmów u młodzieży Utrwalanie szacunku do godła państwa polskiego i symboli narodowych - Rozmowy na lekcjach wychowawczych. - Pogadanki, rozmowy, zwracanie uwagi uczniom na wszystkich zajęciach, przerwach, na terenie całej szkoły. - Rozmowy na lekcjach wychowawczych, edukacji do bezpieczeństwa oraz pozostałych lekcjach; - Udział uczniów w apelach okolicznościowych i uroczystościach historycznych na terenie szkoły i poza nią. Wychowawcy, Pracownicy szkoły, Wychowawcy, Nauczyciele pełniący dyżury, Pracownicy szkoły Wychowawcy, Nauczyciele, Pracownicy szkoły DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO PRZECIWDZIAŁANIA ZAŻYWANIA DOPALACZY. PROFILAKTYKA ANTYDOPALACZOWA Poszerzenie wiedzy na temat skutków zażywania dopalaczy - Materiały, informacje umieszczane w gablotach ściennych, pogadanki i zajęcia z uczniami. Terapeuci Uświadomienie uczniom, że dopalacze powodują uzależnienie - Pogadanki na lekcjach wychowawczych, biologii. Dyrekcja szkoły, Terapeuci EWALUACJA PROGRAMU Ocena efektów realizacji Programu profilaktyki szkolnej, obok bieżącego monitorowania przeprowadzonego przez Komisję Opiekuńczo - Wychowawczą, dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Wynikające z oceny wnioski, przekazywane są do wiadomości Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Ocenie poddawane są następujące elementy: - funkcjonowanie pomocy pedagogicznej; - tematyka pedagogizacji rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas, - realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach poradni psychologiczno- 9 z 10
pedagogicznej oraz poradni specjalistycznych; - realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas; - udział nauczycieli w formach zewnętrznego doskonalenia zawodowego z zakresu profilaktyki; - innowacje i projekty wychowawcze w zakresie profilaktyki; - realizacja programów profilaktycznych; - występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych; - występowanie czynników chroniących. Podstawę dla formułowania ocen realizacji Programu profilaktyki szkolnej stanowią narzędzia stosowane w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy: sprawozdania z realizacji pl anów, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospi tacje, zapi sy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie i wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze, itp. 10 z 10