Szkolny program profilaktyki Lepiej zapobiegać niż naprawiać PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU PROFILAKTYKI SZKOLNEJ: Statut Szkoły Karta Nauczyciela Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r. z późn. zmianami Konwencja o prawach dziecka Rozporządzenie MEN z dn. 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015 r. poz. 1249) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2015 r. poz. 1256) Główny cel SPP- zapobieganie zachowaniom problemowym młodzieży. Szkolny program profilaktyki skorelowany jest z programem wychowawczym szkoły a poszczególne jego elementy przewidziane są do realizacji w rocznych planach dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych szkoły. Zadaniem Szkolnego Programu Profilaktycznego jest wspomaganie młodego człowieka w rozwoju, w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu a także ograniczanie i likwidowanie czynników, które blokują rozwój i zaburzają zdrowy tryb życia. Na podstawie diagnozy, obserwacji do czynników ryzyka w szkole zaliczono: problem przemocy i agresji (walki o dominację na terenie szkoły, drobne bójki, zaczepki, zastraszanie), ubóstwo materialne rodziców ( brak podręczników, ubrań, niedożywienie, brak środków finansowych), występowanie problemów alkoholowych lub innych dysfunkcji w rodzinie ( przemoc i zaniedbania wychowawcze wobec dzieci, niekonsekwentne lub zbyt surowe praktyki, konflikty w rodzinie ),
niska samoocena dzieci i rodziców ( np. po utracie pracy przez rodziców), brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne, wcześnie rozpoczynające się niepowodzenia szkolne, wagary, częste spóźnienia na lekcje, deficyty rozwojowe ( problemy logopedyczne, dysleksja, dysgrafia, zaburzenia wzroku, słuchu), posiadanie starszych kolegów, którzy piją i palą lub przejawiają inne zachowania problemowe, wczesna inicjacja związana z piciem alkoholu i paleniem papierosów, przyjmowaniem narkotyków, problemami życia seksualnego, spostrzeganie u rówieśników akceptacji dla zachowań problemowych, brak dyscypliny i niska kultura językowa, problemy emocjonalne dzieci, przestępstwa i wandalizm. Główne cele: 1. Podnoszenie świadomości zagrożeń. 2. Rozbudzenie troski i odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych. 3. Przeciwdziałanie zagrożeniom, patologiom i niedostosowaniu społecznemu. 4. Inicjowanie i współorganizowanie różnych form pomocy specjalistycznej. 5. Promowanie zdrowego stylu życia. 6. Dbałość o zapewnienie uczniom bezpiecznych warunków nauki, 7. Zwracanie uwagi na kulturalne zachowania, 8. Zapobieganie i prowadzenie profilaktyki uzależnień, 9. Zapobieganie nadmiernemu spędzaniu czasu przy komputerze, przestrzeganie przed cyberprzemocą, 10. Systematyczne diagnozowanie zachowań uczniów, w szczególności zachowań ryzykownych, 11. Wzmacnianie pozytywnych zachowań uczniów, dostarczanie przykładów właściwych postaw, 12. Promowanie zdrowej żywności,
13. Utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój. Szczególną wartość dla osiągania wymienionych w programie celów mają: Zdrowy styl życia, Ciekawe formy spędzania czasu wolnego, Rozwijanie zainteresowań, Radzenie sobie w sytuacjach trudnych, Znajomość czynników zagrażających zdrowiu Określenie swojego miejsca w środowisku lokalnym, Świadome przeżywanie emocji, Istota i rodzaje uzależnień, Asertywność sztuka bycia sobą, Radzenie sobie z presją grupy, Rodzina azylem bezpieczeństwa, Pomoc osobom uzależnionym, Tworzenie miejsca, gdzie uczeń może otrzymać informacje, wsparcie i pomoc w rozwiązywaniu swych trudnych problemów. KIERUNKI DZIAŁAŃ INTERWENCYJNYCH I PROFILAKTYCZNYCH Działania szkoły w kierunkach wskazanych w wyniku diagnozy, skierowane na: uczniów, nauczycieli, rodziców i środowisko. Współpraca szkoły z : Urzędem Miejskim Wydziałem Zdrowia, Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną Sądem Rejonowym (kuratorami do spraw nieletnich), Policją, Strażą miejską, Miejskim Ośrodkiem Edukacji i i Profilaktyki Uzależnień
Sponsorami prywatnymi i instytucjami, które oferują swą pomoc (zarówno finansową jak i merytoryczną ) tj.: MOPR Polskim Czerwonym Krzyżem DZIAŁANIA SKIEROWANE NA UCZNIÓW 1. Organizowanie profilaktycznych zajęć edukacyjnych w ramach : lekcji wychowawczych, zastępstw lub spotkań dodatkowych. Realizacja programów profilaktycznych, prozdrowotnych t.j.: Uzależnieniom-nie, Bez ryzyka - profilaktyka HIV/AIDS, Zapobieganie przemocy, agresji i jej eliminowanie Czas przemian - okresu dojrzewania, Żyj bezpiecznie - zapobieganie skutkom oparzeń, Śnieżny uśmiech (kl I SP), Radosny uśmiech, radosna przyszłość, Piękny uśmiech mam bo o zęby dbam ( kl III SP), Twój piękny uśmiech (kl. II G), Słońce a rak skóry Znajdź właściwe rozwiązanie Nie pal przy mnie proszę Jak żyć z ludźmi 2. Organizowanie w szkole imprez m.in. Dzień pod hasłem Uzależnieniom nie w ramach metody projektu (zajęcia o tematyce związanej z profilaktyką uzależnień na poszczególnych przedmiotach, apel Sąd nad papierosem konkursy z zakresu wpływu nikotyny, alkoholu, narkotyków na zdrowie człowieka). Współudział szkoły w organizowaniu imprez profilaktycznych na terenie gminy. Współpraca z Urzędem Miejskim Wydziałem Zdrowia (udział w przemarszach, debatach młodzieżowych). 3. Działalność Świetlicy Środowiskowej przy Parafii Św. Piotra i Pawła ( dokarmianie dzieci, pomoc w odrabianiu zadań domowych, dodatkowo staje się świetlicą terapeutyczną, organizowanie ciekawych zajęć, wyjść, wyjazdów, szkolenia profilaktyczne). 4. Zapewnienie uczniom alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu (różnorodna atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych, aktywne formy spędzania wolnego czasu),zajęcia rekreacyjno sportowe, nauka pływania i innych umiejętności sportowych, uczenie technik relaksacyjnych, wolontariat młodzieżowy.
5. Promocja zdrowego stylu życia (kształtowanie umiejętności samodzielnego dokonywania właściwych wyborów zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi). 6. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa na terenie szkoły i poza nią ( zapoznanie z zasadami BHP, przygotowanie uczniów do udziału w ruchu drogowym, akcja Odblaskowe pierwszaki, egzamin na kartę rowerową, aktywny udział w Europejskim Tygodniu Mobilności, zdobycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy). 7. Kształtowanie świadomości ekologicznej. 8. Tworzenie różnorodnej i atrakcyjnej oferty w toku zajęć edukacyjnych. 9. Włączenie przedstawicieli samorządu uczniowskiego do konkretnych działań (uczniowie powinni mieć prawo zgłaszania własnych pomysłów i inicjatyw, a także poczucia odpowiedzialności za to, co dzieje się w ich środowisku). 10. Szkolenie uczniów na liderów wsparcia rówieśniczego w programie Chronię siebie, chronię innych DZIAŁANIA SKIEROWANE NA NAUCZYCIELI: 1. Doskonalenie umiejętności nauczycieli rozszerzenie wiedzy nauczycieli a przede wszystkim wychowawców klas na temat: m in. uzależnień, umiejętności łagodzenia sytuacji stresowych, wyciszania agresji, postępowania w konkretnych przypadkach i stosowanie formy pomocy. Organizacja szkoleń w tym również w ramach WDN dla nauczycieli na wyżej wymienione tematy, które pomogłyby zintegrować środowisko nauczycielskie wokół podejmowanych zadań. 2. Wyposażenie biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki, DZIAŁANIA SKIEROWANE NA RODZICÓW: 1. Nawiązanie bliższego kontaktu z rodzicami, wizyty w domach rodzinnych uczniów poznawanie warunków życia, 2. Praca z rodzicami: prowadzenie przez odpowiednio wyszkolone osoby szkoleń m.in. z zakresu profilaktyki uzależnień, uczenie spostrzegania mocnych stron u dzieci, włączenie rodziców w życie szkoły,w pomoc w organizowaniu imprez m.in. dyskotek, zabaw DZIAŁANIA SKIEROWANE NA ŚRODOWISKO: 1. Organizowanie festynów rodzinnych, konkursów, meczów i rozgrywek sportowych z udziałem nauczycieli, uczniów i rodziców 2. Ewaluacja programów wychowawczych i profilaktycznych, w ramach wewnątrzszkolnego systemu mierzenia jakości pracy szkoły. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
1. W szkole zwiększa się liczba uczniów dożywianych, na stanie biblioteki szkolnej znajdą się komplety podręczników, które mogą wypożyczać uczniowie z rodzin biednych, uczniowie otrzymują do finansowania na wycieczki, wyjazdy, itp. 2. W bibliotece znajdują się materiały i publikacje dotyczące profilaktyki. 3. Tworzony jest bank publikacji i scenariuszy wypracowanych przez nauczycieli naszej szkoły. 4. Nauczyciele wszystkich przedmiotów posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki oraz umiejętności postępowania (o współdziałania z innymi czynnikami, instytucjami) w konkretnych przypadkach i stosowanie różnorodnych form pomocy. Następuje poprawa w zakresie relacji : uczeń nauczyciel - rodzic. 5. Jest niski wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne.. 6. Zmniejsza się wskaźnik występowania agresji i przemocy, coraz więcej uczniów radzi sobie ze stresem oraz innymi trudnymi sytuacjami. 7. Uczniowie i ich rodzice korzystają ze wsparcia instytucji profesjonalnych. 8. Uczniowie chętnie i aktywnie uczestniczą w promocji zdrowego stylu życia (promowanie abstynencji tytoniowej, alkoholowej i narkotykowej; zanika moda na palenie, picie). 9. W szkole prowadzone są wartościowe programy profilaktyczne dla uczniów. 10. W szkole realizowany jest kalendarz imprez profilaktycznych i prozdrowotnych. 11. Nastąpiła poprawa wyników w nauce (coraz więcej uczniów bierze udział różnych konkursach, zawodach) 12. Stopniowo poprawia się aktywność i samorządność uczniów. Uczniowie czują się współgospodarzami szkoły. Uczniowie wspólnie z nauczycielami organizują wycieczki, wyjazdy do teatru, rajdy, dyskoteki, obozy itp. 13. Coraz więcej uczniów uprawia różne dyscypliny sportowe. Idą za tym sukcesy w lokalnych rozgrywkach i zawodach. 14. Coraz mniej czasu uczniowie spędzają przed telewizorem wybierając inne formy, które oferuje im szkoła we współpracy z instytucjami lokalnymi. 15. Szkoła otrzyma certyfikat Szkoły Promującej Zdrowie. 16. Uczniowie są wyposażeni w wiedzę o środkach uzależniających. 17. Wszyscy w szkole przestrzegają kultury słowa. 18. Właściwe postawy nauczycieli wychowawców wpływają na właściwą postawę uczniów i dążenie ich do bycia lepszym, wolnym od przemocy, agresji, nałogów. 19. Rodzice chętnie uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach. Stosują zasady profilaktyki domowej. Coraz więcej rodziców jest przekonanych, że profilaktyka i współdziałanie rodziców, uczniów i szkoły jest drogą do zapobiegania kryzysu i patologiom w rodzinie.
20. Dzięki atmosferze wytworzonej w szkole uczniowie klas pierwszych szybko adaptują się w nowym środowisku. 21. Zespół ds. profilaktyki prowadzi monitoring i ewaluację dotyczącą działań w wyodrębnionych obszarach zagrożeń. Harmonogram działań : Czynniki ryzyka Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne: 1. uległość wobec grupy; 2. przemoc i agresja 1.1 eliminować istnienie negatywnych grup rówieśniczych; 1.2 integrować zespoły klasowe; 2.1 ograniczać zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów 2.2 podnieść umiejętności i wiedzę nauczycieli; 2.3 dostarczyć uczniom wiedzę o sposobach radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniami; - przeprowadzenie ankiet w klasach; - przeprowadzenie zajęć wychowawczych integrujących zespoły klasowe (wycieczki, wyjścia, imprezy itp.); - zdiagnozowanie miejsc oraz sytuacji wstępowania przemocy i agresji w szkole (ankieta wśród uczniów); - wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli (warsztaty, rady szkoleniowe); - bieżąca realizacja programu wychowawczoprofilaktycznego przeciwko agresji i wychowawczego. wychowawcy klas, pedagog dyrektor Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych: 1. moda na branie, palenie, 1.1 dbałość o swoje zdrowie; 1.2 dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat konsekwencji nałogów; 1.3.kontynuowanie działań propedeutycznych w zakresie używania - higiena codzienna, otoczenia i żywienia; - higiena pracy ucznia; - więzi psychiczne i poczucie bezpieczeństwa dziecka; - gromadzenie wychowawcy klas, pielęgniarka bibliotekarz wychowawcy klas, pedagog wychowawcy klas, pedagog
dopalaczy i innych substancji psychoaktywnych; 1.4. dbałość o rozwój wiedzy i umiejętności zawodowych nauczycieli; 1.5. wykorzystywanie wsparcia ze strony specjalistów; 1.6. kontynuacja realizacji istniejących programów; 2.1 upowszechnianie wśród uczniów znajomości zachowań asertywnych; materiałów, nowoczesne środki dydaktyczne na temat profilaktyki uzależnień; - przygotowanie i przeprowadzenie lekcji wychowawczych na temat zagrożeń związanych z nałogami; - przeprowadzenie pedagogizacji rodziców na temat zagrożeń uzależnieniami i ich profilaktyki; - nasilenie propagandy wizualnej na ten temat; - pozyskiwanie współpracowników z PPP i innych poradni; - pozyskanie i przeprowadzenie programu z zakresu profilaktyki uzależnień; - przeprowadzenie lekcji wychowawczych na temat zachowań asertywnych; Wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych 1.1 wdrożenie do realizacji ścieżek edukacyjnych: edukacja prozdrowotna oraz wychowanie do życia w rodzinie; 1.2 dostarczenie uczniom wiedzy o AIDS oraz chorobach przenoszonych drogą płciową; 1.3 zapobieganie chorobom zakaźnym; - popularyzacja wiedzy na temat zdrowego życia - popularyzacja wiedzy dotyczącej planowania rodziny; - podjęcie tematyki AIDS i chorób przenoszonych drogą; - sporządzenie gazetek tematycznych nauczyciele przedmiotów wychowawcy klas, pielęgniarka
Słabe wyniki w nauce: 1. niechęć do nauki (lenistwo); 2. niska samoocena uczniów; 3. poziom absencji na zajęciach w szkole 4. problemy rozwoju 1.1 aktywizowanie uczniów; 1.2 poszerzanie oferty spędzania czasu wolnego, umożliwienie zdobycia nowych umiejętności; 1.3 wzmacnianie pozytywnej samooceny uczniów; 1.4 ograniczenie rozmiarów absencji uczniów na lekcji; 1.5 rozpoznanie problemów rozwojowych uczniów - stosowanie metod aktywizujących w pracy z uczniami; - zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną (społeczną, charytatywną, artystyczną); - wykorzystywanie elementów motywacji w systemie oceniania; - nagradzanie za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności; - stworzenie zespołów wyrównawczych; nauczyciele przedmiotów nauczyciele - organizowanie prezentacji osiągnięć uczniów; - zapoznanie uczniów i rodziców z treściami Statutu Szkoły dotyczącymi praw i obowiązków uczniów, zasad usprawiedliwiania nieobecności oraz systemu nagród i kar; - monitorowanie absencji uczniów w szkole; - wspomaganie rodziców w nawiązywaniu kontaktów z PPP w kwestii orzecznictwa; - opracowanie rejestru uczniów z orzeczeniami PPP i monitorowanie realizacji zaleceń; Wzorzec negatywnych zachowań w szkole i w 1.1 eliminacja mało interesujących lekcji - organizowanie form doskonalenia na dyrektor
domu: 1. brak zainteresowanie lekcjami; 2. brak dyscypliny na lekcjach 3. brak kontaktu z rodzicami uczniów; 4. stan wiedzy pedagogicznej i psychologicznej rodziców; 5. brak poszanowania dla norm prawnych szkoły; poprzez stosowanie aktywizujących metod nauczania; 1.2 respektowanie norm poprawnego zachowania na lekcjach; 1.3 nawiązywanie kontaktu z domem rodzinnym ucznia (w przypadku jego braku); 1.4 zwiększenie częstotliwości kontaktu nauczyciel rodzic; 1.5 podnoszenie stanu wiedzy pedagogicznej i psychologicznej rodziców; 1.6 egzekwowanie przestrzegania praw wewnątrzszkolnych; temat aktywizacji uczniów na lekcjach; - ustalenie norm i wdrażanie ich w praktyce lekcyjnej; - wysyłanie wezwań przez szkołę; - przeprowadzanie indywidualnych spotkań z rodzicami; - opracowanie i realizowanie tematyki pedagogizacji rodziców; - zapoznanie uczniów i rodziców z prawem szkolnym; - stosowanie statutowego systemu nagród i kar; nauczyciele nauczyciele dyrektor Środowisko społeczne i normy nim występujące, promujące dane wzorce zachowań: 1. negatywne wzorce w mediach; 2. niski poziom kultury prawnej; 3. fałszywe przekonanie o rzeczywistości stereotypy 1.1 uczenie krytycznego stosunku do mediów; 1.2 podnoszenie poziomu świadomości i kultury prawnej uczniów; 1.3 przekształcanie przekonań normatywnych na prawdziwe - pogadanki na temat roli mediów w kształtowaniu negatywnych wzorców zachowań; - kontynuacja organizacji spotkań uczniów z policją i pedagogiem na temat prawnych aspektów przestępczości wśród nieletnich i problemów resocjalizacji; - organizacja przedsięwzięć łamiących stereotypy (szkolna zabawa, wycieczka). dyrektor