N A J W Y Ż S Z A I Z B A K O N T R O L I DELEGATURA W WARSZAWIE LWA.10.001.01.2015 Nr ewid. 7/2015/P/15/001/LWA Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 201 r. w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Warszawa maj 2015 r.
Misją Najwyższej Izby Kontroli jest dbałość o gospodarność i skuteczność w służbie publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej Wizją Najwyższej Izby Kontroli jest cieszący się powszechnym autorytetem najwyższy organ kontroli państwowej, którego raporty będą oczekiwanym i poszukiwanym źródłem informacji dla organów władzy i społeczeństwa Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 201 r. w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Dyrektor Delegatury w Warszawie Andrzej Panasiuk Zatwierdzam: Krzysztof Kwiatkowski Prezes Najwyższej Izby Kontroli Warszawa, maja 2015 r. Najwyższa Izba Kontroli ul. Filtrowa 57 02-056 Warszawa tel./fax: 22 50 00 www.nik.gov.pl 2
Spis treści I. Ocena kontrolowanej działalności... 1. Ocena ogólna... 2. Sprawozdawczość... 3. Uwagi i wnioski... 5 II. Wyniki kontroli wykonania budżetu państwa w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu... 6 1. Dochody budżetowe... 6 2. Wydatki budżetu państwa i budżetu środków europejskich... 6 3. Efekty rzeczowe prowadzonej działalności... 8. Sprawozdania... 9 III. Informacje dodatkowe... 10 3
Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie przeprowadziła, na podstawie art. ust.1 ustawy z dnia 23 grudnia 199 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 1, kontrolę nr P/15/001,,Wykonanie budżetu państwa w 201 r. w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (dalej także IPN). W ramach części 13 budżetu państwa finansowane są zadania wynikające głównie z ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 2 (zwanej dalej ustawą o IPN) i ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 19 1990 oraz treści tych dokumentów 3. Dysponentem części 13 budżetu państwa jest Prezes IPN, który jednocześnie pełnił funkcję dysponenta trzeciego stopnia dla Centrali IPN. Według stanu na 31 grudnia 201 r. budżet części 13 realizowało ponadto 11 dysponentów trzeciego stopnia budżetu państwa, tj. jedenaście oddziałów IPN. I. Ocena kontrolowanej działalności 1. Ocena ogólna Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonanie budżetu państwa w 201 r. w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Ocena została sformułowana na podstawie wyników kontroli przeprowadzonej w Centrali IPN. Kontrola objęła realizację wydatków budżetu państwa, w tym nadzór i kontrolę dysponenta części 13 nad podległymi jednostkami oraz sprawozdawczość. Pozytywną ocenę uzasadnia w szczególności rzetelna realizacja wydatków. W części 13 budżetu państwa wykonano je w wysokości 2 082,7 tys. zł, tj. 98,7% planu po zmianach. Badane wydatki zrealizowano w sposób celowy i oszczędny. Przeznaczono je głównie na finansowanie zadania dotyczącego gromadzenia i zarządzania dokumentami organów określonych w ustawie o IPN 5, prowadzenie śledztw, działalność lustracyjną, edukacyjną i naukowo-badawczą. Prezes IPN sprawował, określone w art. 175 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych 6, nadzór i kontrolę nad wykonaniem budżetu w części 13. Kalkulacja oceny ogólnej wykonania budżetu państwa w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu przedstawiona została w załączniku nr do niniejszej informacji. 2. Sprawozdawczość Najwyższa Izba Kontroli opiniuje pozytywnie roczne sprawozdania budżetowe i kwartalne sprawozdania w zakresie operacji finansowych, a także sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w układzie zadaniowym. Dane zawarte w sprawozdaniach: o stanie środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych (Rb-23), z wykonania planu dochodów budżetowych (Rb-27), z wykonania planu wydatków budżetu państwa (Rb-28), z wykonania wydatków budżetu państwa w układzie zadaniowym (Rb-BZ1), a także w sprawozdaniach finansowych za IV kwartał 201 r. o stanie: należności oraz wybranych aktywów finansowych (Rb-N), zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji (Rb-Z), 1 Dz.U. z 2012 r., poz. 82 ze zm. 2 Dz.U. z 201 r., poz.1075. 3 Dz.U. z 2013 r., poz. 1388. W kontroli wykonania budżetu państwa w 201 roku Najwyższa Izba Kontroli stosuje następujące oceny: pozytywna i negatywna. W przypadku, gdy nie zostały spełnione kryteria ani dla oceny pozytywnej ani dla oceny negatywnej stosuje się ocenę opisową. 5 Zadanie 1.9. realizowane w ramach funkcji 1 budżetu państwa w układzie zadaniowym Zarządzanie państwem. 6 Dz.U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.
Ocena kontrolowanej działalności są zgodne z kwotami wynikającymi z ewidencji księgowej. Ewidencja ta prowadzona była w warunkach przyjętego systemu kontroli zarządczej w zakresie finansowym zawierającego wszystkie wymagane elementy/czynności określone w aktach prawnych i regulacjach wewnętrznych oraz obowiązujących standardach. W przyjętej koncepcji kontroli ustanowiono mechanizmy kontroli zapobiegające znacznym ryzykom zidentyfikowanym w obszarze prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań. 3. Uwagi i wnioski W działalności kontrolowanej jednostki w powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości, w związku z czym Najwyższa Izba Kontroli nie sformułowała uwag i wniosków pokontrolnych. 5
Wyniki kontroli II. Wyniki kontroli wykonania budżetu państwa w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 1. Dochody budżetowe Dochody budżetowe zrealizowane w części 13 budżetu państwa w 201 r. wyniosły 2 686,7 tys. zł, tj. 119,% kwoty planowanej (2 250 tys. zł) i 81% dochodów wykonanych w 2013 r. Osiągnięto je głównie ze sprzedaży publikacji i gier edukacyjnych (880 tys. zł), kar umownych (620,5 tys. zł), wpływów z różnych dochodów 7 (550,2 tys. zł) oraz spłat pożyczek udzielonych prokuratorom na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych (20,2 tys. zł). Wyższe od przewidywanego wykonanie planu dochodów wynikało głównie z uzyskania ponadplanowych dochodów z tytułu kar umownych i wpływów z różnych dochodów. Zgodnie z założeniami przyjętymi do kontroli wykonania budżetu państwa w 201 r., kontrola dochodów budżetowych w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu została ograniczona do przeprowadzenia analizy porównawczej danych ujętych w rocznym sprawozdaniu budżetowym Rb-27 z wykonania planu dochodów budżetowych z wynikami roku ubiegłego. Dane dotyczące dochodów budżetowych przedstawiono w załączniku nr 1 do informacji. 2. Wydatki budżetu państwa i budżetu środków europejskich W ustawie budżetowej na rok 201 z dnia 2 stycznia 201 r. 8 wydatki budżetu państwa w części 13 zostały zaplanowane w wysokości 26 701 tys. zł. Po zmianach, dokonanych przez Ministra Finansów w zakresie rozdysponowania środków z rezerwy celowej 9, zwiększono je o 650 tys. zł, tj. do kwoty 27 351 tys. zł. Zrealizowane wydatki w części 13 wyniosły 2 082,7 tys. zł, tj. 98,7% planu po zmianach. W porównaniu do 2013 r. były one wyższe o 606,9 tys. zł, tj. o 0,2%. W strukturze zrealizowanych w 201 r. wydatków dominujący udział (98,2%) miały wydatki w dziale 751 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa (239 670,9 tys. zł, tj. 99% planu po zmianach). Poniesione zostały głównie na wynagrodzenia wraz z pochodnymi (157 982,1 tys. zł), zakup usług pozostałych (22 528,8 tys. zł), wydatki majątkowe (17 69,2 tys. zł) oraz zakup materiałów i wyposażenia (11 367,3 tys. zł). Inne wydatki, takie jak na przykład podatki i cła wyniosły 30 323,5 tys. zł. Pozostałe wydatki poniesiono w dziale 753 Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ( 11,8 tys. zł, tj. 85,1% planu po zmianach) głównie na wypłatę świadczeń dla prokuratorów w stanie spoczynku. Limity wydatków w poszczególnych podziałkach klasyfikacji budżetowej nie zostały przekroczone. Dane o wydatkach budżetowych w 201 r. przedstawiono w załączniku nr 2 do informacji. Wydatki bieżące jednostek budżetowych w 201 r. wyniosły 220 697,8 tys. zł, tj. 98,9% planu po zmianach i były wyższe od wykonania w 2013 r. o 1 813,8 tys. zł, tj. o 0,8%. Dominującą pozycję w tej grupie wydatków stanowiły wynagrodzenia i pochodne (71,6%) oraz wydatki na zakupy towarów i usług (22,1%). Środki z rezerwy celowej (650 tys. zł) zostały przeznaczone, zgodnie z decyzją Ministra Finansów 10, na prowadzenie śledztw dotyczących zbrodni komunistycznych, w tym m.in. na badania identyfikacyjne (genetyczne) szczątków ofiar totalitaryzmu, podjęte przez prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Białymstoku (100 tys. zł) i w Warszawie (550 tys. zł). Przeciętne zatrudnienie w przeliczeniu na pełny etat w 201 r. w części 13 wyniosło 2 061 osób i w porównaniu do 2013 r. było niższe o 32 osoby. Zatrudnienie zmniejszyło się w: grupie prokuratorów (o 12 osób), w wyniku: odwołania ze stanowiska, przeniesienia w stan spoczynku, jak też udzielenia urlopów bezpłatnych, 7 Wpływy z różnych dochodów osiągnięto między innymi z tytułu.: zwrotu nadpłaconych składek do ZUS, rozliczeń podatku od towarów i usług, odpłatności pracowników za zniszczone lub zagubione mienie, zwrotu przez pracowników kosztów rozmów telefonicznych czy wypłaty odszkodowań przez ubezpieczyciela. 8 Dz.U. z 201 r., poz. 162. 9 Decyzja Ministra Finansów z 6 października 201 r. w sprawie zmian w budżecie państwa na 201 r., znak MF/FS10/00381. 10 Patrz przypis 9. 6
Wyniki kontroli grupie osób nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń (o 20 osób), w związku ze zwiększoną liczbą pracowników przebywających na różnego rodzaju urlopach, świadczeniach rehabilitacyjnych i zasiłkach chorobowych. Wydatki na wynagrodzenia w 201 r. (bez pochodnych) wyniosły 136 53,9 tys. zł, tj. 99,6% planu po zmianach i były niższe o 1 367,2 tys. zł od wydatków zrealizowanych w 2013 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto (wraz z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym) wynosiło 5 520,60 zł i w porównaniu z 2013 r. było wyższe o 30 zł, tj. o 0,5%. Wyższa kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w części 13 wynikała głównie ze zmiany podstawy ustalenia wynagrodzeń zasadniczych prokuratorów 11, zmiany wysokości dodatku stażowego oraz nagród jubileuszowych. Wydatki na wynagrodzenia bezosobowe w 201 r. wyniosły 1 979 tys. zł (tj. 93,8% planu po zmianach) i w porównaniu z 2013 r. były niższe o 15,9 tys. zł. Zostały poniesione z tytułu umów zleceń lub o dzieło (1 598 tys. zł). Nie przekroczono kwoty limitu na wynagrodzenia bezosobowe (1 77 tys. zł). Wydatki na wynagrodzenia bezosobowe, z wyłączeniem wynagrodzeń wypłaconych w związku z prowadzonymi postępowaniami przygotowawczymi i sądowymi, wyniosły 1 539 tys. zł. Dane o zatrudnieniu i wynagrodzeniach w 201 r. przedstawiono w załączniku nr 3 do informacji. Wydatki majątkowe w 201 r. wyniosły 17 69,2 tys. zł, tj. 99,9% planu po zmianach i były niższe od wykonania w 2013 roku o 2 916,3 tys. zł, tj. o 1,3%. Z kwoty tej sfinansowano 12 inwestycji realizowanych przez Centralę IPN w wysokości 11 593,7 tys. zł (100% planu po zmianach). Największe wydatki poniesiono na adaptację budynku na siedzibę Oddziału IPN w Gdańsku (5 97,3 tys. zł) oraz rozbudowę siedziby Oddziału IPN w Lublinie (3 809,1 tys. zł). Wydatki na zakupy inwestycyjne zrealizowano w kwocie 5 875, tys. zł (99,8% planu po zmianach), z czego w Centrali IPN 3 173,3 tys. zł, głównie na zakup sprzętu technicznego i biurowego (1 19,8 tys. zł), rozbudowę i modernizację infrastruktury informatycznej (895,6 tys. zł), licencji (8,2 tys. zł) oraz środków transportu (09,8 tys. zł). Oddziały IPN na zakupy inwestycyjne wydatkowały 2 702,1 tys. zł, głównie na rozbudowę i modernizację infrastruktury informatycznej, zakup sprzętu do digitalizacji i konserwacji zasobów archiwalnych, sprzętu biurowego i technicznego oraz modernizację i rozbudowę taboru samochodowego. Świadczenia na rzecz osób fizycznych w 201 r. wyniosły 5 500,1 tys. zł, tj. 87% planu po zmianach. W porównaniu do 2013 r. były wyższe o 1 593,6 tys. zł, tj. o 0,8%. Zrealizowano je głównie na uposażenia dla 3 prokuratorów w stanie spoczynku oraz świadczenia dla czterech członków rodzin ( 11,8 tys. zł). Przeciętne uposażenie prokuratora w stanie spoczynku wyniosło w 201 roku 10, tys. zł i było wyższe niż w 2013 roku o %. Przeciętne uposażenie rodzinne wyniosło, tys. zł i było wyższe niż w 2013 r. o,8%. Wzrost wydatków na świadczenia społeczne wynikał głównie z waloryzacji tych świadczeń i wzrostu liczby świadczeniobiorców w 201 r. Dysponent części 13 dokonał w 201 r. blokady planowanych wydatków na uposażenia dla prokuratorów w stanie spoczynku w kwocie 750 tys. zł, w wyniku nieskorzystania przez prokuratorów z przysługujących im uprawnień do przeniesienia w stan spoczynku lub w wyniku utraty uprawnień do stanu spoczynku. Wydatki na dotacje celowe w 201 r. wyniosły 15,6 tys. zł, tj. 92,% planu po zmianach. W porównaniu do 2013 r. były one wyższe o 115,3 tys. zł, tj. o 38,5%. Środki z dotacji przeznaczono dla fundacji Instytut Studiów Strategicznych oraz fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie, na realizację zadań dotyczących uzupełnienia imiennych baz danych obywateli polskich represjonowanych przez okupanta niemieckiego w latach 1939 195. Przekazano je na podstawie umów, sporządzonych zgodnie z wymogami określonymi w art. 151 ustawy o finansach publicznych, w terminach i w wysokości z nich wynikających. Niewykorzystane na realizację zadań środki z dotacji (3, tys. zł) zostały przekazane do IPN, a następnie zwrócone do budżetu państwa w terminie wskazanym w art. 168 ust. 1 ww. ustawy. Kwota ta pomniejszyła plan wydatków z dotacji roku 201. Ponadto IPN dokonał weryfikacji rozliczenia finansowego z realizacji zadania, w wyniku czego wyegzekwował kwotę wydatkowaną w nadmiernej wysokości (631,96 zł) wraz z odsetkami (3 zł) 12. Środki, stosownie do art. 169 ust.1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, zostały zwrócone na właściwy rachunek bieżący 11 Zgodnie z art. 61 a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 2011 r., Nr 270, poz. 1599 ze zm.), podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratora w 201 r. stanowiło przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2013 r. 3 612,51 zł (M.P. z 2013 r., poz. 672). W 2012 r. była to kwota 3 96,82 zł (M.P. z 2012 r., poz. 585). 12 Jedna z fundacji przekroczyła wydatki w jednej z pozycji kosztowych. 7
Wyniki kontroli dochodów budżetu państwa. Wykonanie zadania pod względem merytorycznym zostało potwierdzone przez Komisję Ekspertów, powołaną przez Prezesa IPN do sprawowania nadzoru w tym zakresie. Wydatki Centrali IPN w 201 r. wyniosły 107 311, tys. zł, co stanowiło % wydatków części 13. Szczegółową analizą NIK objęła wydatki bieżące i majątkowe (z wyłączeniem wydatków na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń, świadczenia społeczne i wydatków, których wartość nie przekraczała 50 zł) na łączną kwotę 13 812, tys. zł, zrealizowanych przez centralę IPN (tj. 5,6% wydatków części 13). Wydatki do badania wylosowano metodą MUS 13 ze zbioru 7 392 zapisów o wartości 5 551,2 tys. zł, przy założonym ryzyku statystycznym badania na poziomie 30%, progu istotności 2% i błędzie badania wynoszącym 0,75 progu istotności. Zbadane wydatki poniesiono na realizację bieżących zadań Instytutu oraz zadań inwestycyjnych (rozbudowa bazy lokalowej). Wydatki wynikały z planu finansowego, zostały poprzedzone analizą faktycznych potrzeb i rzetelną kalkulacją optymalnego poziomu środków do osiągnięcia założonych celów, a pochodzące stąd zobowiązania zostały terminowo uregulowane. Wydatki, co do których zaistniały przesłanki do stosowania ustawy z dnia 29 stycznia 200 r. Prawo zamówień publicznych 1, zostały poprzedzone procedurą wynikającą z przepisów tej ustawy. Skontrolowano trzy postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na kwotę 080,1 tys. zł, z czego jedno zamówienie w trybie z wolnej ręki (na wykonanie dodruku gry edukacyjnej), drugie w trybie zapytania o cenę (na świadczenie usług cateringowych), a trzecie w trybie przetargu nieograniczonego (na budowę budynku administracyjno-biurowego IPN w Lublinie). Nie stwierdzono nieprawidłowości w stosowaniu ustawy Prawo zamówień publicznych. Zobowiązania w części 13 budżetu państwa na koniec 201 r. wyniosły 11 939,5 tys. zł i były wyższe niż kwota zobowiązań na koniec 2013 r. o 1,2%. Główną pozycję (11 19,6 tys. zł) stanowiły zobowiązania z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego i pochodnych od wynagrodzeń. Zobowiązania wymagalne na koniec 201 r. nie wystąpiły. IPN nie dokonywał wydatków z budżetu środków europejskich. 3. Efekty rzeczowe prowadzonej działalności W części 13 budżetu państwa IPN w 201 r. realizował dwa zadania. Największe wydatki (98,2% budżetu części 13) poniesiono na zadanie realizowane w ramach funkcji 1 Zarządzanie państwem, na zadanie pn. Gromadzenie i zarządzanie dokumentami organów określonych w ustawie o IPN, prowadzenie śledztw, działalność lustracyjna, edukacyjna i naukowo-badawcza. Łącznie wydatkowano na to zadanie (239 670,9 tys. zł). Celem zadania było upowszechnianie wiedzy o najnowszej historii Polski na podstawie zgromadzonego materiału archiwalnego i ściganie zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Powyższe zadanie realizowano w ramach czterech podzadań, tj.: Udostępnianie dokumentów i informacji o zbiorach zgromadzonych w archiwach IPN. Celem podzadania był wzrost liczby udostępnionych dokumentów w postaci cyfrowej wszystkim kategoriom wnioskodawców. Miernikiem stopnia realizacji celu podzadania była liczba uporządkowanych i opracowanych dokumentów udostępnionych w postaci cyfrowej wszystkim kategoriom wnioskodawców. Miernik zaplanowano w wysokości 61 22, wykonano w wysokości 73 193 dokumenty i informacje o zbiorach zgromadzonych w archiwach IPN w celu ich udostępnienia w postaci cyfrowej wszystkim kategoriom wnioskodawców (o 19% więcej niż planowano). Prowadzenie śledztw w sprawie zbrodni nazistowskich, komunistycznych oraz przeciwko ludzkości i innych. Celem podzadania było zagwarantowanie obywatelom konstytucyjnego prawa do wszechstronnego i bez uzasadnionej zwłoki wyjaśnienia przez uprawniony organ wszystkich okoliczności dotyczących zbrodni nazistowskich, komunistycznych, wojennych, przeciwko ludzkości i pokojowi. Miernikiem stopnia realizacji celu podzadania była liczba postępowań załatwionych przez prokuratorów IPN w ciągu roku. Miernik został zaplanowany w wysokości 1 097, a wykonany w wysokości 1 192 załatwione postępowania prokuratorskie (o 8,6% więcej niż planowano). 13 Metoda statystyczna uwzględniająca prawdopodobieństwo wyboru proporcjonalnie do wartości transakcji (MUS). 1 Dz.U. z 2013 r., poz. 907 ze zm. 8
Wyniki kontroli Przygotowanie i publikowanie informacji dotyczących funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa, osób rozpracowywanych, funkcjonariuszy państwowych i partyjnych z lat 19 1990 oraz osób publicznych, prowadzenie rejestru oświadczeń lustracyjnych i jego analiza, przygotowanie postępowań lustracyjnych. Celem podzadania były między innymi publikacje w Biuletynie Informacji Publicznej IPN i przygotowanie postepowań lustracyjnych. Miernikiem stopnia realizacji celu podzadania była liczba osób, odnośnie których zebrano i ostatecznie zweryfikowano informacje. Miernik zaplanowano w wysokości 21 50, a wykonano w wysokości 21 8 osób. Prowadzenie działalności edukacyjnej, badawczej, wydawniczej i dokumentacyjnej. Celem podzadania było prowadzenie badań naukowych nad najnowszą historią Polski i ich upowszechnienie. Do pomiaru stopnia realizacji celu służył miernik ilość przedsięwzięć. Zaplanowano miernik w wysokości 1 829 przedsięwzięć, a zrealizowano w wysokości 2 235 przedsięwzięć, w tym kursy, konkursy, warsztaty, konferencje, seminaria (o 22,2% więcej niż planowano). IPN realizował także zadanie w ramach funkcji 13 Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny, tj. zadanie Świadczenia społeczne, a w ramach tego zadania podzadanie Uposażenia dla sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku i uposażenia rodzinne, na które w 201 r. poniósł wydatki w wysokości 11,8 tys. zł.. Sprawozdania Dane zawarte w rocznych sprawozdaniach Centrali IPN (dysponenta III stopnia): o stanie środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych (Rb-23), z wykonania planu dochodów budżetowych (Rb-27), z wykonania planu wydatków budżetu państwa (Rb-28), z wykonania wydatków budżetu państwa w układzie zadaniowym (Rb-BZ1), a także w sprawozdaniach w zakresie operacji finansowych za IV kwartał 201 r. o stanie: należności oraz wybranych aktywów finansowych (Rb-N), zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji (Rb-Z), były zgodne z danymi wynikającymi z ksiąg rachunkowych Centrali IPN. W sprawozdaniach łącznych dysponenta głównego części 13 wykazano kwoty zgodne ze sprawozdaniami jednostkowymi podległych dysponentów. Księgi rachunkowe prowadzono w warunkach przyjętego systemu kontroli zarządczej w zakresie finansowym zawierającego wszystkie wymagane elementy/czynności określone w aktach prawnych i regulacjach wewnętrznych oraz obowiązujących standardach. W przyjętej koncepcji kontroli ustanowiono mechanizmy kontroli zapobiegające znacznym ryzykom zidentyfikowanym w obszarze prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań. Sprawozdania zostały sporządzone terminowo i zgodnie z przepisami rozporządzeń Ministra Finansów w sprawie: sprawozdawczości budżetowej 15, sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych 16, a także sprawozdawczości budżetowej w układzie zadaniowym 17. 15 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 201 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. z 201 r., poz. 119 ze zm.). 16 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz.U. z 201 r., poz.1773). 17 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2011 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej w układzie zadaniowym (Dz.U. Nr 298, poz. 1766). 9
Informacje dodatkowe III. Informacje dodatkowe Najwyższa Izba Kontroli przedstawiła wyniki niniejszej kontroli Prezesowi IPN w wystąpieniu pokontrolnym podpisanym 1 kwietnia 2015 r. W związku z pozytywną oceną wykonania budżetu państwa w tej części nie formułowano wniosków pokontrolnych. 10
Załączniki Załącznik 1. Dochody budżetowe w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Lp. Wyszczególnienie 2013 r. 201 r. Wykonanie Ustawa budżetowa 1) Wykonanie 5:3 5: tys. zł % 1 2 3 5 6 7 Część 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, w tym: 3 318,8 2 250,0 2 686,7 81,0 119, 1. 1.1. 1.1.1. Dział 751 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 3 318,8 2 250,0 2 686,7 81,0 119, Rozdział 75101 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa 680,1 30,0 1 117,8 16, 367,7 0570 Grzywny, mandaty i inne kary pieniężne od osób fizycznych 20,6 0,0 559,2 273,3 1.1.2. 0580 Grzywny i inne kary pieniężne od osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych 99, 0,0 10,2 10,3 0700 Wpływy ze spłat oprocentowanych pożyczek 1.1.3. udzielonych sędziom i prokuratorom na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych 16,1 21,0 28,5 177,0 135,7 0750 Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu 1.1.. terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze 1,0 28,0 1,7 105,0 52,5 1.1.5. 0830 Wpływy z usług,9 0,0 8,8 179,6 1.1.6. 080 Wpływy ze sprzedaży wyrobów 0,0 0,0 1,5 1.1.7. 0870 Wpływy ze sprzedaży składników majątkowych 1,8 1,0 2,6 1, 260,0 1.1.8. 0920 Pozostałe odsetki 6, 3,0,7 73, 156,7 1.1.9. 0970 Wpływy z różnych dochodów 332,8 250,0 87,6 16,5 195,0 1.1.10. 1510 Różnice kursowe 0,1 1,0 0,0 1.2. Rozdział 75112 Jednostki podległe Instytutowi Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 1 212,8 1 16,0 1 086,1 89,6 9,8 1.2.1. 0570 Grzywny, mandaty i inne kary pieniężne od osób fizycznych 3,8 0,0 0,6 15,8 1.2.2. 0580 Grzywny i inne kary pieniężne od osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych 9,1 0,0 50,5 102,9 0700 Wpływy ze spłat oprocentowanych pożyczek 1.2.3. udzielonych sędziom i prokuratorom na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych 08,2 397,0 391,7 96,0 98,7 1.2.. 0830 Wpływy z usług 17,5 170,0 121,0 82,0 71,2 1.2.5. 080 Wpływy ze sprzedaży wyrobów 5,1 5,0 395,6 88,9 88,9 1.2.6. 0870 Wpływy ze sprzedaży składników majątkowych 17,3 15,0 1,9 11,0 12,7 1.2.7. 0920 Pozostałe odsetki 68,2 70,0 62,1 91,1 88,7 1.2.8. 0970 Wpływy z różnych dochodów 73,5 8,0 62,6 85,2 130, 1.2.9. 1510 Różnice kursowe 0,1 1,0 0,1 100,0 10,0 1.3. Rozdział 7519 Dochody państwowej jednostki budżetowej uzyskane z tytułu przejętych zadań, które w 2010 r. były realizowane przez gospodarstwa pomocnicze 1 25,9 800,0 82,8 33,9 60, 1.3.1. 080 Wpływy ze sprzedaży wyrobów 1 25,9 800,0 82,8 33,9 60, Dane na podstawie rocznego sprawozdania Rb-27 z wykonania planu dochodów budżetowych. 1) Ustawa budżetowa z 2 stycznia 201 r. 11
Załączniki Załącznik 2. Wydatki budżetu państwa w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Lp. Wyszczególnienie 2013 r. 201 r. Wykonanie Ustawa 1) Budżet po zmianach 12 Wykonanie 6:3 6: 6:5 tys. zł % 1 2 3 5 6 7 8 9 Część 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ogółem, w tym: 23 75,7 26 701,0 27 351,0 2 082,7 100,2 98,9 98,7 Urzędy naczelnych organów władzy 1. państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 20 706,8 21 519,0 22 169,0 239 670,9 99,6 99,2 99,0 1.1. Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa 108 892,9 107 955,0 10 160,1 102 899,6 9,5 95,3 98,8 2810 Dotacja celowa z budżetu 1.1.1. na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji fundacjom 299,7 50,0 50,0 15,6 138,7 92, 92, 1.1.2. 3020 Wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzeń 206,5 199,0 152,5 1,1 69,8 72, 9,5 1.1.3. 3030 Różne wydatki na rzecz osób fizycznych 26,6 27,0 27,0 26,6 100,0 99,9 99,9 1.1.. 300 Nagrody o charakterze szczególnym niezaliczane do wynagrodzeń 28,8 30,6 30,5 105,9 99,9 1.1.5. 3250 Stypendia różne 3,2 25,0 9,0 9,0 26,3 36,0 100,0 1.1.6. 1.1.7. 010 Wynagrodzenia osobowe pracowników 3 322,5 008,0 3 330,5 3 330,0 100,0 98,5 100,0 030 Wynagrodzenia osobowe sędziów i prokuratorów oraz asesorów i aplikantów 3 258,3 3 509,0 2 897,5 2 78,3 8,3 78,3 9,9 1.1.8 00 Dodatkowe wynagrodzenie roczne 3 567,7 3 75,0 3 589,1 3 589,1 100,6 95,6 100,0 1.1.9. 090 Honoraria 33,8 55,0 160,0 123,8 366, 225,2 77, 1.1.10. 110 Składki na ubezpieczenia społeczne 7 756,8 8 073,0 7 712, 7 698,9 99,3 95, 99,8 1.1.11. 120 Składki na Fundusz Pracy 9,6 1 132,0 955,7 952,7 100,9 8,2 99,7 1.1.12. 10 Wpłaty na PFRON 680,9 683,0 682,0 100,2 99,8 1.1.13. 170 Wynagrodzenia bezosobowe 733,1 765,0 660,0 63,3 87,8 8,1 97,5 1.1.1. 210 Zakup materiałów i wyposażenia 2 097,2 2 333,0 6,0 365,6 208,2 187,1 98,2 1.1.15. 20 Zakup pomocy naukowych, dydaktycznych i książek 282,8 75,0 90,0 79,7 28,2 106,3 88,6 1.1.16. 260 Zakup energii 2 008,2 2 077,0 1 366,0 1 273,5 63, 61,3 93,2 1.1.17. 270 Zakup usług remontowych 393,6 3 332,0 2 901,0 2 732,6 62,2 82,0 9,2 1.1.18. 280 Zakup usług zdrowotnych 52,1 59,0 5,0 50,3 96,5 85,2 93,1 1.1.19. 300 Zakup usług pozostałych 10 15,7 16 28,0 13 086,1 12 602,3 121,0 77, 96,3 1.1.20. 350 Zakup usług dostępu do sieci internetowej, 63,0 8,0 5,0 101,3 71, 93,7 360 Opłaty z tytułu zakupu usług 1.1.21. telekomunikacyjnych świadczonych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej 68,9 70,0 67,0 59,6 86,5 85,1 88,9 370 Opłaty z tytułu zakupu usług 1.1.22. telekomunikacyjnych świadczonych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej 281,5 283,0 255,0 233,5 82,9 82,5 91,6 1.1.23. 380 Zakup usług obejmujących tłumaczenia 207,5 251,0 388,0 366,2 176,5 15,9 9, 1.1.2. 390 Zakup usług obejmujących wykonanie ekspertyz, analiz i opinii 19,8 121,0 31,0 20,2 102,2 16,7 65,2 00 Opłaty za administrowanie 1.1.25. i czynsze za budynki, lokale i pomieszczenie garażowe 7 20, 2 67,0 1 587,0 1 586,2 21,9 6,3 99,9
Załączniki 1.1.26. 10 Podróże służbowe krajowe 296,3 33,0 58,5 50,3 152,0 131,3 98,2 1.1.27. 20 Podróże służbowe zagraniczne 92,5 967,0 1 102,0 1 071,9 113,7 110,8 97,3 1.1.28. 30 Różne opłaty i składki 69,7 89,0 89,0 80,7 115,8 90,7 90,7 1.1.29. 0 Odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych 915,8 906,0 909,6 909,6 99,3 100, 100,0 50 Udzielone pożyczki na 1.1.30. zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych prokuratorów 3,0 63,0 105,0 105,0 308,8 166,7 100,0 1.1.31. 70 Cła 1,2 1,0 7,0 6,2 517,3 620,7 88,7 1.1.32. 80 Podatek od nieruchomości 38,5 166,0 166,0 163,6 2,5 98,5 98,5 1.1.33. 510 Opłaty na rzecz budżetu państwa 7,5 1,0 1,0 0,9 1,2 88,0 88,0 1.1.3. 520 Opłaty na rzecz budżetów jednostek samorządu terytorialnego 22,7 1,0 26,0 23,0 101,5 56,2 88,6 1.1.35. 50 Składki do organizacji międzynarodowych 0,0 1,0 0,8 82,0 1.1.36. 580 pozostałe odsetki 0,0 12,3 12,3 99,8 1.1.37. 610 Koszty postepowania sądowego i prokuratorskiego 1,1 6,0 6,0,1 371,0 68,0 68,0 700 Szkolenia pracowników 1.1.38. niebędących członkami korpusu służby cywilnej 38,3 79,0 1 123,0 1 090,8 313,2 15,6 97,1 1.1.39. 950 Różnice kursowe 5,0 5,0,7 95,2 9,8 1.1.0. 1.1.1. 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych 12 16,3 11 59,0 11 59,0 11 593,7 93, 100,0 100,0 6060 Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych 975, 3 217,0 3 178, 3 173,3 63,8 98,6 99,8 1.2. Jednostki podległe IPN KŚZpNP 131 813,9 133 56,0 138 008,9 136 771,3 103,8 102, 99,1 1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 3020 Wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzeń 27,8 333,0 357,9 3,3 125,3 103, 96,2 3030 Różne wydatki na rzecz osób fizycznych 65,8 133,0 83,8 60,8 92, 5,7 72,6 300 Nagrody o charakterze szczególnym niezaliczane do wynagrodzeń 11,5 15,0 15,1 15,0 130,8 100,3 99,6 1.2.. 3250 Stypendia różne 89, 165,0 60,8 57,9 6,8 35,1 95,3 1.2.5. 1.2.6. 010 Wynagrodzenia osobowe pracowników 62 99,7 6 336,0 62 972,8 62 971,7 100,0 97,9 100,0 030 Wynagrodzenia osobowe sędziów i prokuratorów oraz asesorów i aplikantów 18 607,6 20 065,0 17 983,0 17 687,6 95,1 88,2 98, 1.2.7. 00 Dodatkowe wynagrodzenie roczne 6 183,3 6 726,0 6 27,0 6 26,1 101,0 92,9 100,0 1.2.8. 090 Honoraria 331,0 372,0 302,5 257,5 77,8 69,2 85,1 1.2.9. 110 Składki na ubezpieczenia społeczne 11 818,3 11 602,0 11 338,0 11 318,5 95,8 97,6 99,8 1.2.10. 120 Składki na Fundusz Pracy 1 63,1 1 606,0 1 70,3 1 39,1 98, 89,6 97,9 1.2.11. 10 Wpłaty na PFRON 1 321,6 1 359,9 1 357,6 102,7 99,8 1.2.12. 170 Wynagrodzenia bezosobowe 896,9 1 061,0 988,1 95, 106, 90,0 96,6 1.2.13. 210 Zakup materiałów i wyposażenia 62,7 3 690,0 7 090, 7 001,7 150,8 189,7 98,7 1.2.1. 20 Zakup pomocy naukowych, dydaktycznych i książek 73,8 75,0 86,7 75,3 102,1 100,5 86,9 1.2.15. 260 Zakup energii 2 966,1 3 06,0 2 916,6 2 808,5 9,7 91,7 96,3 1.2.16. 270 Zakup usług remontowych 1 90,8 1 633,0 2 589,8 2 81,3 127,9 151,9 95,8 1.2.17. 280 Zakup usług zdrowotnych 88,7 106,0 97,3 91,3 102,9 86,1 93,8 1.2.18. 300 Zakup usług pozostałych 7 90,7 8 030,0 10 110, 9 926,5 125,0 123,6 98,2 13
Załączniki 1.2.19. 350 Zakup usług dostępu do sieci internetowej 58, 97,0 67, 60,8 10,2 62,7 90,3 360 Opłaty z tytułu zakupu usług 1.2.20. telekomunikacyjnych świadczonych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej 121,7 15,0 132,2 121,8 100,0 79,1 92,1 370 Opłaty z tytułu zakupu usług 1.2.21. telekomunikacyjnych świadczonych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej 38,3 72,0 392,1 37,7 85,5 79, 95,6 1.2.22. 380 Zakup usług obejmujących tłumaczenia 273, 316,0 36,0 30,0 12,3 107,6 98,2 1.2.23. 1.2.2. 390 Zakup usług obejmujących wykonanie ekspertyz, analiz i opinii 18,1 90,0 0,1 38,3 211,6 2,6 95,6 00 Opłaty za administrowanie i czynsze za budynki, lokale i pomieszczenie garażowe 1 95,6 1 955,0 2 09,9 2 092,5 139,9 107,0 99,9 1.2.25. 10 Podróże służbowe krajowe 1 122,9 1 072,0 1 056,5 1 031,5 91,9 96,2 97,6 1.2.26. 20 Podróże służbowe zagraniczne 78,6 558,0 532,1 521,0 108,9 93, 97,9 1.2.27. 30 Różne opłaty i składki 205,3 27,0 227,7 195,9 95, 71,5 86,0 1.2.28. 0 Odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych 1 538,5 1 533,0 1 536,2 1 533,5 99,7 100,0 99,8 50 Udzielone pożyczki na 1.2.29. zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych prokuratorów 07,0 361,0 9,9 2,9 6,1 6,9 26,2 1.2.30. 80 Podatek od nieruchomości 296, 351,0 265,5 262,3 88,5 7,7 98,8 1.2.31. 510 Opłata na rzecz budżetu państwa 1,0 0,1 0,1 7,9 79,0 1.2.32. 520 Opłaty na rzecz budżetów jednostek samorządu terytorialnego 32,0 68,0 59,0 58,8 183,8 86,5 99,6 1.2.33. 530 Podatek od towarów i usług VAT 0,6 1,0 1,5 1,5 2,5 16,7 99,8 1.2.3. 610 Koszty postępowania sądowego i prokuratorskiego 35,9 832,0 1 86,0 1 808,1 509,5 217,3 97,0 700 Szkolenia pracowników 1.2.35. niebędących członkami korpusu służby cywilnej 265,8 11,0 518,8 506,5 190,6 123,2 97,6 1.2.36. 950 Różnice kursowe 1,8 2,2 1,8 99,6 82,6 1.2.37. 6060 Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych 2 993,8 2 006,0 2 707, 2 702,1 90,3 13,7 99,8 2. Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne 2 768,9 5 182,0 5 182,0 11,7 159,3 85,1 85,1 2.1. Uposażenie prokuratorów w stanie spoczynku oraz uposażenie rodzinne 2 768,9 5 182,0 5 182,0 11,7 159,3 85,1 85,1 2.1.1. 3110 Świadczenia społeczne 2 768,9 5 182,0 5 182,0 11,7 159,3 85,1 85,1 Dane na podstawie rocznego sprawozdania Rb-28 z wykonania planu wydatków. 1) Ustawa budżetowa z 2 stycznia 201 r. 1
Załączniki Załącznik 3. Zatrudnienie i wynagrodzenia w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Wykonanie 2013 r. Wykonanie w 201 r. Lp. Wyszczególnienie 2) Przeciętne zatrudnienie wg Rb-70 Wynagrodzenia wg Rb-70 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto na 1 pełnozatrudnionego Przeciętne zatrudnienie wg Rb-70 Wynagrodzenia wg Rb-70 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto na 1 pełnozatrudnionego 8:5 osoby 1) tys. zł zł osoby 1) tys. zł zł % 1 2 3 5 6 7 8 9 1. Dział 751 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa ogółem, według statusu atrudnienia 2), w tym: 2 093 137 902,1 5 90,60 2 061 136 53,9 5 520,60 100,5 01 osoby nieobjęte mnożnikowym systemem wynagrodzeń 1 965 11 0,3 851,80 1 95 11 09,6 901,90 101,0 02 osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe 1 189,3 15 775,00 1 197,7 16 75,00 10, 09 prokuratorzy 127 23 308,5 15 29,30 115 21 927,6 15 889,60 103,9 Rozdział 75101 Urzędy naczelnych 1.1. organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa 762 50 18,5 5 8,30 750 9 667, 5 518,60 100,6 01 osoby nieobjęte mnożnikowym systemem wynagrodzeń 79 6 9,6 5 173,00 738 6 522,3 5 253,20 101,6 02 osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe 1 189,3 15 775,00 1 197,7 16 75,00 10, 09 prokuratorzy 12 3 6,6 2 059,70 11 2 97, 22 328,80 92,8 Rozdział 75112 Jednostki podległe Instytutowi Pamięci 1.2. Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 1 331 87 753,6 5 9,20 1 311 86 867,5 5 521,70 100,5 01 osoby nieobjęte mnożnikowym systemem wynagrodzeń 1 216 67 909,7 653,90 1 207 67 887,3 687,10 100,7 09 prokuratorzy 115 19 83,9 1 379,60 10 18 980,2 15 208,50 105,8 1) W przeliczeniu na pełnozatrudnionych. 2) Status zatrudnienia określony został w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 201 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej. 15
Załączniki Załącznik. Kalkulacja oceny ogólnej w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oceny wykonania budżetu w części 13 Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu dokonano stosując kryteria 18 oparte na wskaźnikach wartościowych opracowanych przez NIK i opublikowanych w Analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 201 roku 19. Dochody nie były objęte badaniem 20 Wydatki i łączna kwota G: 2 082,7 tys. zł Waga wydatków w łącznej kwocie: Ww = W : G (1,00) Nieprawidłowości w wydatkach: nie stwierdzono Ocena cząstkowa wydatków: pozytywna (5) Wynik końcowy (Wk): 5 x 1,00 = 5,00 w związku z czym ocena końcowa pozytywna 18 http://www.nik.gov.pl/kontrole/standardy-kontroli-nik/ 19 Porównaj: http://www.nik.gov.pl/kontrole/analiza-budzetu-panstwa/ 20 Najwyższa Izba Kontroli, zgodnie z założeniami przyjętymi do kontroli wykonania w 201 r. budżetu państwa, nie dokonała oceny prawidłowości planowania i realizacji dochodów budżetowych w części 13, dlatego przy ustalaniu wartości G nie uwzględniono wagi dochodów. 16
Załączniki Załącznik 5. Wykaz organów, którym przekazano informację o wynikach kontroli 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 2. Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 3. Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Prezes Rady Ministrów 5. Prezes Trybunału Konstytucyjnego 6. Rzecznik Praw Obywatelskich 7. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych 8. Sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Państwowej 9. Sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka 10. Minister Finansów 11. Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 17