Szkoła Podstawowa nr 7 im. Gen. Józefa Bema w Ostrowie Wielkopolskim Szkoła Dobrze Wychowana Ostrów Wielkopolski, wrzesień 2014
WSTĘP Szkoła dobrze wychowana - to program wychowawczo-edukacyjny poświęcony zasadom dobrego wychowania w różnych sytuacjach. Wychowanie, kultura, ogłada to dobrze znane terminy, które nigdy się nie dewaluują i ułatwiają codzienne kontakty międzyludzkie. Dobre wychowanie jest długim procesem, a przyswajanie dobrych manier wymaga nieustannych ćwiczeń. Program ten jest skierowany do uczniów klas I-VI szkoły podstawowej. Realizowany będzie podczas zajęć z wychowawcą, pedagogiem, zajęć dydaktycznych od września 2014 do czerwca 2015. Nie wyklucza się kontynuacji programu w następnych latach. Dzięki zdobytej wiedzy i umiejętnościom uczniowie powinni z większym szacunkiem traktować siebie i innych. Program realizujemy w przekonaniu, że nasze działania będą miały pozytywne odzwierciedlenie w życiu naszej szkoły, podniosą poziom kultury osobistej naszych uczniów oraz przyczynią się do zmniejszenie przejawów agresji. Pod koniec wszystkich działań dokonamy ewaluacji programu, sprawdzimy, co udało się nam osiągnąć i jakie wyznaczyć cele w programie wychowawczym w kolejnych latach szkolnych. CELE PROJEKTU cele główne: wspieranie i motywowanie ucznia w doskonaleniu poprawnych form zachowania się i umiejętność stosowania ich w określonych sytuacjach wpojenie korzyści płynących z obcowania z kulturalnym człowiekiem, wyrabianie szacunku dla siebie i innych. cele szczegółowe: rozszerzanie podstawowej wiedzy na temat kultury człowieka wyniesionej z domu rodzinnego, wyrabianie nawyku kulturalnego załatwiania każdej sprawy-stosunek do osób starszych i rówieśników, uczenie krytycznej postawy wobec różnych zachowań, kształcenie umiejętności kulturalnego uczestnictwa w rozmowie, wyrabianie nawyku posługiwania się zwrotami grzecznościowymi, przestrzeganie norm społecznych i zasad kultury, uwrażliwienie na kulturalny sposób bycia, umiejętność kulturalnego komunikowania się z innymi, umiejętność kulturalnego zachowania się przy stole i prawidłowego korzystania ze sztućców, zmniejszenie ilości konfliktów w grupie. OCZEKIWANE REZULTATY Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 2
Uczeń: szanuje wartości: dobro, prawdę, uczciwość, życzliwość, wyrozumiałość, dostrzega i rozumie potrzeby innych, przestrzega zasad zgodnego współdziałania w grupie, potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych, potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje, ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły, możliwości i umiejętności, wyraża swoje uczucia i potrzeby, a także dostrzega je u innych, potrafi prawidłowo i kulturalnie zachowywać się przy stole, w miejscach publicznych, jest tolerancyjny, dba o piękno języka ojczystego, współpracuje z kolegami. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW pogadanki, dyskusje, czytanie i słuchanie ze zrozumieniem utworów, nauka ich na pamięć, przedstawienie, scenki sytuacyjne, konkursy, wystawy prac, gazetki klasowe i szkolne, umieszczanie artykułów w prasie i Internecie, redagowanie haseł grzecznościowych, tworzenie katalogu złotych zasad zachowania, wykorzystywanie ciekawych środków dydaktycznych, w tym wykorzystywanie multimediów, metody aktywizujące: burza mózgów (giełda pomysłów), mapa mentalna, zabawy inscenizacyjne, techniki dramowe, projekty. EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja dotyczyć będzie refleksji na temat jakości proponowanego programu, szacowania, w jakim stopniu został zrealizowany, uświadomienia przeszkód pełnego osiągnięcia celów kształcenia. Ewaluacja zostanie dokonana na podstawie rozmów z uczniami, obserwacji ich zachowania. Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 3
ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROGRAMU Klasa Tematyka Treści I Kultura w szkole. Uczenie zachowania wobec osób starszych, nauczycieli, pracowników szkoły. Zachowanie na lekcji, przerwie. Stosunek do koleżanek, kolegów. Zasady poruszania się po korytarzach, schodach prawą stroną. Kultura osobista w życiu codziennym prawda i kłamstwo. Życzliwość w kontaktach międzyludzkich. Czyścioch to ja. Wyjaśnienie pojęć: prawda, kłamstwo, wyciągnięcie wniosków z morału. Zasady stosowania słów: dzień dobry, do widzenia, proszę, przepraszam, dziękuję, cześć, używania, zwrotów grzecznościowych. Higiena osobista, schludny wygląd, dbałość o sprawność fizyczną i psychiczną, dbałość o ład i porządek. Proponowane sposoby realizacji, narzędzia - wiersze Na lekcji, Na przerwie, - zawarcie kontraktu z uczniami, - opracowanie Kodeksu Kulturalnego, Ucznia umieszczenie Kodeksu na gazetce klasowej. - wiersze W przyjaźni z prawdą, Zapomniane śniadanie, - nauka jednego lub fragmentu na pamięć/ilustracja do treści wiersza. - wiersze Magiczne przepraszam, Czarodziejskie proszę, Tajemnicze dziękuję. - wiersz Niedbały Grześ Czysta odzież, - nauka prawidłowego mycia rąk, - dbanie o porządek w szatniach szkolnych, układanie plecaków pod salami. Odpowiedzialni Wszyscy nauczyciele Wychowawcy klas I Wychowawcy klas I Wychowawcy klas I II Kultura w szkole. Uczenie zachowania wobec osób -wiersze Na lekcji, Na przerwie, Wszyscy nauczyciele Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 4
Mój wygląd świadczy o mnie. Kultura w miejscach Publicznych. starszych, nauczycieli, pracowników szkoły. Zachowanie na lekcji, przerwie. Stosunek do koleżanek, kolegów. Zasady poruszania się po korytarzach, schodach prawą stroną. Stosowny strój na różne okazje. Właściwe dobieranie ubioru w zależności od okoliczności: strój galowy, sportowy. Wyjścia do kina, muzeum, przedstawienia, teatralne, wycieczki. Wchodzenie i wychodzenie np. z autobusu, budynku, ustępowanie miejsca. -zawarcie kontraktu z uczniami, -opracowanie Kodeksu Kulturalnego Ucznia. -pogadanki na temat odpowiedniego ubierania się na różne okazje: uroczystości szkolne, wyjścia, - wiersz Niedbały Grześ Czysta odzież, -noszenie obuwia na zmianę. -ułożenie i podpisanie przez uczniów regulaminu wycieczek, wyjść, - wiersze, Kiedy w sali gasną światła, Sztuka z wiktem, Koncertowe ABC. Wychowawcy klas II Wychowawcy klas II Przy stole. Piękno mowy polskiej kwiecień. Jak siedzieć przy stole, kulturalne jedzenie, sztućce - jak ich prawidłowo używać? Dbanie o piękno języka ojczystego. - wiersze Etykieta przy posiłku, Manewry, Łakomstwo poskromione, -inne zasady (np. używanie serwetek, mlaskanie, itp.), - zasady kulturalnego spożywania posiłków w szkolnej stołówce. - Klasowy konkurs pięknego czytania. - Przysłowia, aforyzmy, cytaty propagujące używanie pięknej polszczyzny Wychowawcy klas II Wychowawcy klas II Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 5
III Kultura w szkole Przypomnienie zachowania wobec osób starszych, nauczycieli, pracowników szkoły. Zachowanie na lekcji, przerwie. Stosunek do koleżanek, kolegów. Zasady poruszania się po korytarzach, schodach prawą stroną. Piękno mowy Dbanie o piękno języka ojczystego. polskiej -kwiecień Kultura spożywania Posiłków. Kulturalnie rozmawiać. Prawa i obowiązki ucznia. Wdrażanie do kulturalnego zachowania się przy stole. Zasady spożywania posiłków w szkolnej stołówce. Sztuka kulturalnej rozmowy, słuchanie wypowiedzi innych osób, nieprzerywanie, nieprzekrzykiwanie. Pojęcia: prawa, obowiązki, prawa i obowiązki w szkole i w domu, regulamin, konstytucja, konwencja, umowa, kultura a gazetki ścienne w klasach. -Stop wulgaryzmom używanie poprawnego języka. - zawarcie kontraktu z uczniami, - opracowanie/przypomnienie Kodeksu Kulturalnego Ucznia umieszczenie Kodeksu na gazetce klasowej. polszczyzny gazetki ścienne w klasach, -stop wulgaryzmom używanie poprawnego języka. - jak siedzieć przy stole, kulturalne jedzenie, prawidłowe używanie sztućców, dziękowanie za podany i skończony posiłek, - wiersze Etykieta przy posiłku, Manewry, Łakomstwo poskromione. - wiersze Oficjalnie i na luzie, Zakazane słowa. - wiersze Punktualność Choroba na niby, Lekcji odkładanie, Dobry zwyczaj. Wszyscy nauczyciele Wychowawcy klas III Wychowawcy klas III Wychowawcy klas III Wychowawcy klas III Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 6
Jestem kulturalnym Europejczykiem prawa i obowiązki. Zwroty grzecznościowe w języku obcym. IV Kultura w szkole. Przypomnienie zachowania wobec osób starszych nauczycieli, pracowników szkoły. Zachowanie na lekcji, przerwie. Stosunek do koleżanek, kolegów. Zasady poruszania się po korytarzach, schodach prawą stroną. -opracowanie zwrotów grzecznościowych w języku angielskim. - opracowanie/ przypomnienie Kodeksu Kulturalnego Ucznia, - wiersze Powitanie na poziomie, Dbałość o całość. Nauczyciel języka angielskiego Wszyscy nauczyciele Piękno mowy polskiej kwiecień. Idziemy w gości. Przyjmujemy gości. Dbanie o piękno języka ojczystego. Zasady: punktualność, odpowiedni strój, dobre maniery, różne rodzaje spotkań towarzyskich, prezenty, powitanie i pożegnanie. Obowiązki gospodarza, przygotowanie przyjęcia, dbałość o ład, porządek i dobry nastrój. - klasowy konkurs pięknego czytania, polszczyzny gazetki polszczyzny gazetki ścienne w klasach - wiersze O bliźnich zawsze z, Sztuka brania Dla gości. Nauczyciel polonista Nauczyciel wychowawca Moja rodzina Szacunek do rodziców, stosunek do rodzeństwa, szacunek do dziadków, dobre - wiersze Młodsza siostra, Starszy brat, Pamiętaj o seniorach. Nauczyciel katecheta Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 7
Jestem kulturalnym Europejczykiem obyczaje w rodzinie. Zwroty grzecznościowe w języku obcym. V Kultura w szkole Przypomnienie zachowania wobec osób starszych nauczycieli, pracowników szkoły.zachowanie na lekcji, przerwie. Stosunek do koleżanek, kolegów. Zasady poruszania się po korytarzach, schodach prawą stroną. Piękno mowy Dbanie o piękno języka ojczystego. polskiej kwiecień. Kulturalnie rozmawiać Z przyjaciółmi Rozmowa, czyli mówić i słuchać, zasady kulturalnej rozmowy, wulgarne słowa, umiejętność dyskusji. Przyjaźń-znaczenie słowa, zasady dobrej przyjaźni, stosunek do przyjaciół, cechy prawdziwego przyjaciela, przyjaźń a kultura. -opracowanie zwrotów grzecznościowych w języku angielskim. Zawarcie kontraktu z uczniami -Opracowanie/przypomnienie Kodeksu Kulturalnego Ucznia umieszczenie Kodeksu na gazetce klasowej. - klasowy konkurs pięknego czytania, polszczyzny gazetki polszczyzny gazetki ścienne w klasach - oglądanie fragmentów programów telewizyjnych dyskusja kulturalna, -zajęcia dramowe dotyczące kulturalnej dyskusji. - wiersze Na kłopoty przyjaciel, Pędem z pomocą, Kumpel na medal. Jestem kulturalnym Zwroty grzecznościowe w języku obcym. - opracowanie zwrotów grzecznościowych w języku Nauczyciel języka angielskiego Wszyscy nauczyciele Nauczyciel polonista Nauczyciel polonista Nauczyciel katecheta Nauczyciel języka angielskiego Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 8
Europejczykiem angielskim. VI Kultura w szkole Przypomnienie zachowania wobec osób starszych nauczycieli, pracowników szkoły.zachowanie na lekcji, przerwie. Stosunek do koleżanek, kolegów. Zasady poruszania się po korytarzach, schodach prawą stroną. Piękno mowy Dbanie o piękno języka ojczystego. polskiej kwiecień. Każdy z nas jest inny tolerancja Internet i netykieta Zwrócenie uwagi na fakt, że inny nie znaczy gorszy, a przeciwnie w różnorodności jest mądrość. Zagrożenia i siła Internetu, zasady korzystania z tego źródła wiedzy. -zawarcie kontraktu z uczniami, -opracowanie/przypomnienie Kodeksu Kulturalnego Ucznia. - klasowy konkurs pięknego czytania, polszczyzny gazetki polszczyzny gazetki ścienne w klasach. - wiersze Tolerancja elegancja, Różne kraje zwyczaje, O bliźnich zawsze, Z uznaniem o wyznaniach, - Opracowanie plakatów w oparciu o treść całości lub fragmentu wierszy. - wiersz W zgodzie z etykietą, - wyszukiwanie w Internecie kodeksów postępowania. - wiersz Święta rzecz dyskrecja, Dyskrecja na co dzień Papla, gaduła a zaufanie, cechy prawdziwego przyjaciela. Kumpel na medal. Jestem kulturalnym Zwroty grzecznościowe w języku obcym. -opracowanie zwrotów grzecznościowych w języku Wszyscy nauczyciele Nauczyciel polonista Nauczyciel katecheta Nauczyciel informatyki Nauczyciel wychowawca Nauczyciel języka angielskiego Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 9
Europejczykiem angielskim. Konkursy szkolne Mistrz Dobrych Manier Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą. Jestem kulturalny zawsze i wszędzie. Dobre wychowanie wierszem. - konkurs na najkulturalniejszego ucznia i uczennicę Szkoły Podstawowej nr 7 - konkurs na limeryk związany z kulturą dla klas IV-VI.. Monika Linka Daria Gramont- Marcińczak Nauczyciel bibliotekarz Klasa na medal Dbamy o ład i porządek w naszym otoczeniu. Konkurs na klasę najlepiej dbającą o porządek w szatni i ustawienie plecaków pod salą. Nauczyciel bibliotekarz Każdy z wyżej wymienionych tematów będzie w sposób szczegółowy rozwinięty na zajęciach. Każda klasa w czasie roku szkolnego realizuje tematy w dowolnym czasie z wyjątkiem tematu Piękno mowy polskiej. BIBLIOGRAFIA Dańkowska M., Nastolatki i bon ton, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 1990 r. Dobre obyczaje. (red) Waczków J., Wydawnictwo Elżbieta Jarmołkiewicz, Zielona Góra, 2006 r. Hartley H. Dobre maniery. Poradnik rodzinny, Vocatino, Warszawa, 1995 r. Pierga B., Dobre wychowanie wierszem, Martel, Bielsko Biała, 2012 Strzemińska Więckowiak D., Przysłowia polskie, Wydawnictwo SBM, Warszawa, 2013 Strzemińska Więckowiak D., Rymowanki polskie, Wydawnictwo SBM, Warszawa, 2013 Vara A.S.,Menendez M. Dobre obyczaje. 201 rad jak się zachować.arkady, Warszawa, 2001 r. Szkoła Dobrze Wychowana program wychowawczo- edukacyjny Strona 10